TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bùi Văn Đức - chấn thương cột sống-

tủy sống. Bài giảng Bệnh học ngoại
khoa. Tập V. Trường Đại học Y Dược
TPHCM. trang: 63-65. 1989.
2. Chấn thương cột sống- Giáo trình
huấn luyện Khoa Chấn thương Chỉnh
hình- Bệnh viện 103 (p.22-26)
3. John Ebnezar - Textbook of
Orthopedics, Devaraj Urs Medical
College Kolar, Karnataka, 2010, p:
777-780.
4. Handbook of Neurosurgery, 2019

Nắn Cố định thương tổn xương.

- Phòng biến chứng tổn thương tủy.
• Phục hồi chức năng.
- Tránh tổn thương tủy thứ phát.
.
MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ SƠ LƯỢC GIẢI PHẪU
•Cột sống gồm 33 xương khác nhau. Có năm đốt sống dính vào nhau tạo thành
xương cùng và bốn đốt sống nhỏ cuối cùng dinh vào nhau tạo thành xoong cụt.
• Cột sống được chia làm bốn phần, không báo gôm xương cụt (xương đuôi):
• Cột sống cổ (từ C1 đến 7, định vị tại vùng cổ)
Cột sống ngực (từ T1 đến T12, định vị tại vùng lưng áo khoác ngực và liên kết với
xuong lồng Ngực)
• Cột sống thắt lưng (từ L1 đến L5, định vị tại vùng anh thấy hay thắt lưng)
• Cột sống cùng (từ S1 đến S5, định vị tại vùng chậu).
• Giữa các thân đốt sống (ngoại trừ giữa đốt SỐNG CỐ C1 và C2) Có các đĩa đệm.
.• Tủy SỐng bắt đầu từ phía dưới thân não (từ dưới hành tây) và kết thúc ở
vùng thấp của lưng Đoạn cuối tủy SỐng nhỏ dàn và tạo thành hình ghép nặn và
được gọi là chóp tủy
SƠ LƯỢC GIẢI PHẪU

NGUYÊN NHÂN
• Do tai nạn giao thông.
• Do tai nạn lao động như ngã từ trên cao xuống gây lún. xẹp, vỡ đốt sống.
• Do chấn thương thể thao như: đua xe đạp, đua ngựa, xiếc, Võ thuật, bóng đá,...
• Do hỏa khí như đạn bắn,...
•Do nạn nhân tự tử bằng cách thắt CỔ có thể gây gãy cột sống cổ.
NGUYÊN NHÂN

• X.Quang qui ước

- Nguyên tắc:
+ Nếu chụp tốt, đúng nguyên tắc thì 80 – 90% thấy được
thương tổn bằng chụp X Quang qui ướć.
+ Chụp phim thẳng, nghiêng và chếch 3/4 để tìm thương
tôn xương.
+ Phim chụp phải thấy được các đốt sống từ D1-L2.
- Các yếu tố cần nhận định là:
+ Đường cong sinh lý và sự liên tục của Cột sống.
+ Trạng thái của các đốt sống, trục Cột sống.
+ Khoảng cách giữa các đốt sống và các khớp.

Subtopic

• Chụp cắt lớp cột sống

- Vị trí chỉ định chụp cắt lớp được xác định trên lâm sàng
(ranh giới vùng rối loạn cảm giác với vùng bình thường)
và trên hình ảnh nghi ngờ của X.Quang qui ước. CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG
Cho phép phân tích chi tiết thương tổn xương để xác
định tình trạng mất vững; hình ảnh chèn ép ống tủy do
các mảnh xương và đĩa đệm. Phân loại A2,A3, A4 can thiệp phẫu thuật

HÌNH ẢNH HỌC

• Theo phân loại Denis: 4 loại

Gãy lún
- Gãy nhiều mãnh
- Gãy dây đai
- Gãy trật
1. Compression fractures
2. 2. Burst fractures
3. Seat-belt-type injuries
4. Fracture dislocations

Subtopic

Chụp cộng hưởng từ:

Câu 1. Cột Sống được chia làm các phần như
Được chỉ định khi trên lâm sàng có thương tổn thần kinh, sau theo giải phẫu: (chọn câu đúng)
đây là phương pháp rất tốt để phát hiện thương tổn tủy a. Cổ, ngực - thắt lưng, cùng, cụt
b. Cổ, ngực, thắt lưng, cùng - cut Câu 3. Lâm sàng gãy cột sống bao gồm: (chọn câu sai)
c. Cổ, ngực, thắt lưng, cùng, cụt a. Rối loạn cảm giác
b. Rối loạn vận động
d. Cổ, ngực - thắt lưng, cùng - cụt c. Rối loạn ngôn ngữ
(đáp án C)
d. Rối loạn cơ Vòng
Câu 2. Tủy người trưởng thành thường kết (đáp án C)
thúc ở đoạn đốt sống nào: (Chọn câu đúng) Câu 4. Theo phân độ Denis, gãy cột sống được chia làm
a. L3-L4 các loại Câu 5. Hình ảnh học nào được sử dụng để đánh giá khi
nào sau đây: (Chọn câu sai) gãy cột Sống có tổn thương tủy
b. L2 - L3 a. Gãy lún a. Xquang cột sống thường quy
c. L1 – L2 b. Gãy nhiều mãnh b. CT cột sống không cản quang
d. L1 - D12 C. Gãy do kéo dãn C. Cộng hưởng tư
(đáp án C) d. Gãy dây đai d. Chỉ b,c đúng
(đáp án C: thay bằng gãy trật) (đáp án C)
câu hỏi cuối bái

TRIỆU CHỨNG CHẤN THƯƠNG CS

Rối loại cảm giác: đau nơi chấn thương, giảm hoặc tê bì từ nơi chấn thương xuống
chân
Rối loại vận động: yếu hoặc liệt 2 chân hoặc tứ chi
Rối loạn cơ vòng: đi tiêu, tiểu không tự chủ, rối loạn cương dương

CHẤN THƯƠNG CỘT sống cổ

Trật cổ – chẩm: Trật cổ châm là thương tổn hiếm gặp và tỉ lệ tử vong cao, phân
lớn chết trước khi đến viện.
Võ đốt đội (C1): Tỉ lệ thay đổi từ 3%-13% trong tổng số chấn thương cột sống cổ.
Nguyên nhân chủ yếu là tai nạn giao thông. Phần lớn VỠ C1 đơn độc, một số
phối hợp với VỠ C2.
Trật C1-C2: Cơ chế gây thương tổn thường là do lực gập-xoay. Có thể trật 1 bên
hoặc 2 bên. Đôi khi có gãy mỏm nha phối hợp
• Gãy mỏm nha:
- Độ 1: Gãy qua chỏm. Đây là thương tổn vững.
- Độ 2: Gãy qua eo. Thương tổn mất vững. I
- Độ 3: Đường gãy qua thân C2, thương tổn mất vững nhưng khả năng điều trị bảo
tồn cao.
Gãy qua eo C2: Chiếm 12-18% chấn thương cột sống CỐ, gọi là thương tổn của
người bị treo cố (Hangman's Fracture), thường do lực kéo dãn và ưỡn quá mức.
Thương tốn được chia 4 loại:
- Loại 1: Gãy ngang diện khớp, hay trên hoặc dưới khớp 1 chút. Di lệch <3mm, ,
không gập góc.
- Loại 2: Di lệch trên 3mm. gập góc tì trên C3.
- Loại 2A: Gập góc nhưng không di lệch hay di lệch không đáng kể
- Loại 3: Di lệch và gập góc nhiều, kèm trật khớp C2-C3.

TRIỆU CHỨNG CHẤN THƯƠNG CS

•Xương cùng gây được phân làm 4 loại gọi là: Zone I, Zone II, zone ||| Vertical và
zone III Tranverse
• Zone 1: Gãy cánh xương cùng thường không ảnh hưởng đến ống tủy và các lỗ liên
hợp của xương cùng.
• Zone II: Đường gãy đi qua các lỗ liên hợp có thể gây thương tổn rễ L5, S1, S2
cùng bên một số trường hợp có biểu hiện hội chứng chùm đuôi ngựa.
• Zone III: Gạy qua ống tủy của xương cùng,
Gãy thường phối hợp rối loạn chức năng của bàng quang và tê bì vùng yên ngựa.
Trong loại này có hai kiểu Zone III Tranverse hay Zone IIẢ Vertical tùy theo đường
gãy dọc hay gãy ngang của xương cùng.