მფ-2-№09-06-26.07.

16

ბათუმის ნავიგაციის სასწავლო უნივერსიტეტი

Batumi Navigation Teaching University

განხილულია ნავიგაციის კათედრაზე

სხდომის ოქმი № 02. 26.04.2022

ფაკულტეტი საზღვაო-საინჟინრო
კათედრა
ლ საზღვაო ნავიგაცია

სასწვლო კურსი გემის კონსტრუქცია და მოწყობილობები

ლექტორი ლევან ბოლქვაძე

სტუდენტი ანრი შიანიძე

შენიშვნა: 20 ქულის ფარგლებში ბილეთი მოიცავს 2 დავალებას, თითოეული ფასდება max 5 ქულით, 5 ღია კითხვას, თითოეული ფასდება
max 2 ქულით,

შუალედური გამოცდის საკითხები

I ვარიანტი
1. წერითი დავალება
1. გემების კლასიფიკაცია.
პასუხი: თანამედროვე საზღვაო გემები თავისი ზომებით კონსტრუქციით შესრულებული სამუშაოს
ხასიათით ,მახასიათებლებით საკმაოდ მრავალფეროვანია , ამ მრავალფეროვნებაში უკეთ
გასარკვევად მიღებულია მათი კლასიფიკაცია ანუ ჯგუფებად დაყოფა . ყველაზე მეტად მიღებულია
გემის კლასიფიკაცია დანიშნულების და ნაოსნობის რაიონის მიხედვით ,მაგრამ ასევე ასხვავებენ
დაყენეული ძრავების მაძრავებით და სხვა თავისებურებანით ამგვარი დანიშნულების მიხედვით
სატრანსპორტო გემები შეიძლება დაიყოს შემდეგ ძირითად ჯგუფებად 1)სამგზავრო რომლებიც
განკუტვნილია მგზავრების გადასაყვანად 2)სატვირთო გემები 3)სარეწი გემები 4)დამხმარე
სამომსახურო გემები 5)ტექნიკური მომსახურების გემები 6)სასწავლო სამეცნიერო გემებილ .
2. საღუზე მოწყობილობა.
პასუხი: საღუზე მოწყობილობის დაორდოლის უშუალო მომსახურება ევლაება ბოცმანს. მაგრამ ამ
მოწყობილობაზე პასუხის მგებელია უფროსი თანაშემწე ბოცმანს ევალება შეზეთვა გაპოხვა .თუზაზე
დასადგომ ადგილთან მიახლოებისას ყურადღებით ამზადებენ საღუზე მოწყობილობას ,უპირველეს
ყოვლისა სინჯავენ ორდოლს თავისუფალ მუშაობაში დაუტვირთავად.დიდ სიღემეზე ღუზის ჩაგდება
ხორციელდება ორდოლის მეშვეობით , ამ შემთხვევაში ვარსკვლავა დოლურა არ გაითიება
ლილვისგან.
სულ ქულა
2. ღია კითხვები
1. განსაზღვრეთ გემის უდიდესი სიგრძე (LOA).
პასუხი: მთლიანი სიგრძე (LOA, o/a, o.a. ან oa) არის გემის კორპუსის მაქსიმალური სიგრძე, რომელიც
იზომება წყლის ხაზის პარალელურად. ეს სიგრძე მნიშვნელოვანია გემის დამაგრებისას. ეს არის გემის
ზომის გამოხატვის ყველაზე ხშირად გამოყენებული გზა და ასევე გამოიყენება ნავმისადგომის
ნავმისადგომის ღირებულების გამოსათვლელად [1] (მაგალითად, 2,50 ფუნტი მეტრზე LOA). LOA
ჩვეულებრივ იზომება მხოლოდ კორპუსზე.[2] მცურავი გემებისთვის ეს შეიძლება გამოირიცხოს
მშვილდოსნისა და კორპუსზე დამატებული სხვა ფიტინგები. ასე იყენებს ზოგიერთი სარბოლო ნავი და
მაღალი გემი ტერმინს LOA.[3] თუმცა, სხვა წყაროები შეიძლება შეიცავდეს bowsprits in LOA.[4]
დამაბნეველია, LOA-ს განსხვავებული მნიშვნელობა აქვს.[5][6] "Sparred length", "Total length ჩათვლით
bowsprit", "Mooring length" და "LOA ჩათვლით bowsprit" არის სხვა გამოთქმები, რომლებიც შეიძლება
მიუთითებდეს მცურავი გემის სრულ სიგრძეზე.
2. განსაზღვრეთ გემის სიგრძე პერპენდიკულარებს შორის (LBP).
პასუხი: სიგრძე პერპენდიკულარებს შორის (LBP). სიგრძე პერპენდიკულარებს შორის არის სიგრძე
ღეროს წინა მხარესა და საჭის სვეტის უკანა მხარეს შორის გემის ზაფხულის დატვირთვის ხაზზე. გემში
საჭის სვეტის გარეშე, პერპენდიკულარული გვერდითი არის საჭის მარაგის ცენტრალური ხაზი.
3. განსაზღვრეთ ბორტის სიმაღლე (Depth).
პასუხი:
4. განსაზღვრეთ გემის წყალშიგი (Draught).
პასუხი:გემის კორპუსის ნაკადი ან ნაკადი არის ვერტიკალური მანძილი წყლის ხაზსა და კორპუსის
ძირს (კილის) შორის. ხომალდის ნაკადი არის გემის ნებისმიერი ნაწილის მაქსიმალური სიღრმე, მათ
შორის დანამატები, როგორიცაა საჭეები, პროპელერები და დისპლეი, თუ განლაგებულია. პროექტი
განსაზღვრავს წყლის მინიმალურ სიღრმეს, რომელსაც შეუძლია გემის ან გემის უსაფრთხოდ
ნავიგაცია. დაკავშირებული ტერმინი ჰაერის ნაკადი არის გემის ნებისმიერი ნაწილის მაქსიმალური
სიმაღლე წყლის ზემოთ. რაც უფრო მძიმედ არის დატვირთული ჭურჭელი, მით უფრო ღრმად იძირება
წყალში და მით უფრო დიდია მისი ნაკადი. მშენებლობის შემდეგ გემთმშენებლობა ქმნის ცხრილს,
სადაც ნაჩვენებია, თუ რამდენ წყალს ანაწილებს ხომალდი მისი ნაკადის და წყლის სიმკვრივის
(მარილის ან სუფთა) მიხედვით. ნაკადი ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას ბორტზე ტვირთის წონის
დასადგენად წყლის მთლიანი გადაადგილების გამოთვლით, გემის ბუნკერების შემცველობის
აღრიცხვით და არქიმედეს პრინციპის გამოყენებით.
5. განსაზღვრეთ გემის წყალზემო ბორტი (Free Board).
პასუხი: ფრიბოდი არის მანძილი, რომელიც იზომება წყლის ხაზიდან გემბანის ზედა კიდემდე დაფის
გემბანის გვერდით გემების შუაგულში. გემებს უნდა ჰქონდეთ ტვირთის ხაზის ნიშანი, რომელიც
განლაგებულია გემის შუაში ორივე მხარეს, რათა მიუთითებდეს მაქსიმალური დასაშვები ნაკადი
მითითებულ პირობებში (გეოგრაფიული და სეზონური). საერთაშორისო კონვენცია დატვირთვის
ხაზების შესახებ 1966 (ICLL 1966) თავისი 1988 წლის პროტოკოლით არის რეგულაციების
ყოვლისმომცველი ნაკრები, რომელიც განსაზღვრავს მინიმალურ დასაშვებ ბორტზე და განსაზღვრავს
დატვირთვის ხაზის მინიჭების პირობებს. მინიმალური გეომეტრიული საზაფხულო დაფა
გამოითვლება იმავე სიგრძის სტანდარტული გემისთვის (მოწოდებული ცხრილის სახით) დაფის
აღებით და გემის იმ გეომეტრიული თვისებების გამოსწორებით, რომლებიც განსხვავდება
სტანდარტული გემისგან. შესწორებულია ბლოკის კოეფიციენტი, სიღრმე, ზედნაშენი, საყრდენები და
გამჭვირვალე. ამ გაანგარიშების შედეგი - დატვირთვის ხაზის ნიშანი - მუდმივად აღინიშნება გემის
კორპუსზე
სულ ქულა