ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

კვირა XIV.
თემა XIV.

საკითხი 1. ბალასტის და ამოშრობის სისტემა.-მშრალ და თხევად ტვირთმზიდ გემებზე

საკითხი 2. ხანძარსაწინააღმდეგო სისტემა.

ძირითადი: ზ.ღომიძე „გემის კონსტრუქცია და მოწყობილობები“ 2010 ბსსა (გვ.1-2)

დამატებითი: შ. კუნჭულია „ საზღვაო საქმე " რიდერი 2010 ბსსა ( გვ. 54-58)

დამატებითი: ტ.ქოქოლაძე -გემის მართვა. ბათუმი 2013. (გვ. 279 -308)

დამატებითი: Д.Я.Бронштейн Устроство и основы теории Судна. Ленинград 1988 (გვ. 181-189)

დამატებითი : Е. Фрид Устроство Судна. Ленинград 1988ю ( გვ. 130-137)

ლექსიკონები:
1. საზღვაო ლექსიკონი English -პ.ა. ფავოროვი, მოსკოვი 1977;
2. საზღვაო ტენიკური ლექსიკონი-Russian-English /English-Russian, რ. რიჩკოვი, თბილისი
2010
3. საზღვაო ტერმინოლოგია რუსულ-ქართული/ ქართულ-რუსული. ვ.ბარათაშვილი.
თბილისი 1985
4. морской Русско – Англииский, Maritime Terminology Dictionary Russian-English. ა.
მიხიტარიანი 2002
5. Guide to Maritime English – Zurab Bezanovi. Batumi 2010 წ.
6. ინფორმაციები: ინტერნეტი:Google https://forshipbuilding.com/ship structure/#bottom
ttps://www.myseatime.com/blog/detail/10-simple-terms-to-understand-ship-construction-better

თემა 1. ბალასტის და ამოშრობის სისტემა.მშრალ და თხევად ტვირთმზიდ გემებზე

1 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

გემზე შეიძლება წაროიქმნას ბალასტის მიღების და გადაღვრის აუცილებლობა, მდგრადობის

გასაუმჯობესლად. წყალშიგის გასაზრდელად (გაუმჯობესდეს სანიჩბავი ხრახნის მუშაობა),
დიფფერენტის ან ხრის გასასწორებლად.

გემის ბალასტის სისტემაში შედის მილგაყვანილობის ქსელი, თავისი მექანიზმ-

დანადგარებით და არმატურით, რომელთა დანიშნულებაა ბალასტის (ბორტგარე წყლის)
მიღება, გადაადგილება გემზე და ამოშრობა.
მშრალ ტვირთმზიდ გემებზე ბალასტის რაოდენობა შეადგენს მისი წყალწყვის 15-20%, ხოლო
ტანკერებზე 50%-ს. სათავსებად გამოიყენება ფორპიკი, ახტერპიკი, ფსკერთშორისი ცისტერნები,
ბორტის შეკიდული და გემბანქვეშა ცისტერნები. ტანკერებზე ფორპიკის, ახტერპიკის და
იზოლირებული ბალასტის ცისტერნები.

ამომშრობი სისტემა ემსახურება წყლების, რომლებიც გროვდებიან ტრიუმებში და სამანქანო

განყოფილებაში, ბორტს გარეთ გადაღვრას და მათ ამოშრობას.

1.1 ამომშრობი და წყალგადამღვრელი სისტემები.

ამომშრობი სისტემა ემსახურება წყლების, რომლებიც გროვდებიან ტრიუმებში და სამანქანო

განყოფილებაში, ბორტს გარეთ გადაღვრას და მათ ამოშრობას. ( პრინციპული სქემა ამომშრობი
სისტემის იხილეთ - დანართი 1).

წყალგადამღვრელი სისტემა განკუთვნილია გემის კორპუსში ავარიულ სიტუაციებში წეული დიდი

რაოდენობის წყლის ბორტგარეთ გადასაღვრელად. ასეთი სისტემებით აღჭურვილია სპეციალური
გემები: ყინულმჭრელები, ბუქსირ-მაშველები, დიდტონაჟიანი ექსპედიციის გემები. ამ
სისტემებისათვის დამახასიათებელია დიდი მწარმოებლობის ( 1200 მ3/სთ.) ტუმბოების
აჭჭურვილობა.

ა) ტრიუმების საბალასტე და ამომშრობი სისტემები.

გემის ტრიუმები აღჭურვილია ბალასტის სისტემით და მასში შემავალი

მილგაყვანილობის ქსელით, თავისი მექანიზმ-დანადგარებით და არმატურით, რომელთა
დანიშნულებაა ბალასტის (ბორტგარე წყლის) მიღება, გადაადგილება გემზე და ამოშრობა.

საბალასტო სისტემა შესდგება : 1. მიმღები კინგსტონი, 2. ბალასტის ტუმბო, 3.გამანაწილებელი

სარქველების კოლოფი, ბალასტის მიმღები დინგი, ლიალების წყლის სეპერატორი, 6. გადამღვრელი
სარქველი, ცისტერნების სარქველი, 8. ჩამკეტი სარქველი.

(პრინციპული სქემა საბალასტო სისტემის-იხილეთ დანართი 1-ში).

2 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

პერუ არის უახლესი სახელმწიფო, რომელიც მიუერთდა 2004 წლის IMO ბალასტის წყლის
მენეჯმენტის კონვენციას.

კონვენციის ძალაში შესვლამ გამოიწვია ფლოტის 35%-ის ძვირად ღირებული ახალი

ბალასტის დასამუშავებელი ( სამკურნალო ) აღჭურვილობის გადაკეთება (ხუთი წლის
განმავლობაში) 70 000 გემზე.

კონვენციამ გაამკაცრა მოთხოვნები ყვალა ტიპის გემების კონსრტუქციებზე და ბალასტის

მისაღები და გადასაღვრელი სისტმებზე. ქვემოთ სურათებზე ნაჩვენებია გემების ტიპები და
მათზე დაწესბული მოთხოვნები.

Bilge and Ballast Systems - ლიალის და ბალასტის სისტემები.

ლიალის სისტემა გამოიყენება

მცირე რაოდენობის სითხის
ამოსაშრობად, რომელიც
გაჟონილია ან შედედებულია
მშრალ სივრცეში. სისტემა
ემსახურება სანქანო
განყოფილებას, ტვირთების
სათავსოებს (ტრიუმებს),
კოფერდამებს, ცარიელ
აგილებს, მაღაზიებს,
გვირაბებსა და სატუმბი
განყოფილებებს. თითოეულ
ადგილს აქვს საკუთარი
მილსადენი, მაგრამ, ტუმბო
შეიძლება იყოს გამოყენებული,
როგორც ლიალის, აგრეთვე
ბალასტის სისტემებისათვის. განლაგება ლიალის, ბალასტის სისტემების და ტუმბოების

ლიალის მაგისტრალი მოწყობილია ბალასტის, ზეთის , წყლის ავზების და სხვა

წყალგაუმტარი შიგთავსის ლიალების წყლის გადასაქცევად და მათი გასაშრობად. ტუმბოების
რაოდენობა და მათი სიმძლავრე დამოკიდებულია გემის ზომაზე, ტიპზე და მომსახურებაზე.
ლიალის ყველა შემწოვი ბადის (ფილტრის) ყუთს უნდა ჰქონდეს შესაფერისი საცობები,
ყუთები განლაგებულია იატაკის დონეზე, ადვილად მისასვლელ ადგილას..
3 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

გემის ტიპების მიხედვით ბალასტის განლაგება.

4 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

Panasonic კომპანია- შეიმუშავებს ბალასტური წყლის მართვის სისტემას, რათა დაეხმაროს

საზღვაო ეკოსისტემის დაცვას.

სურათზე ნაჩვენებია ბალასტის მიღების და გადაქცევის პროცედურა.

IMO– ს მიერ დამტკიცებული "ბალასტური წყლის მართვის სისტემების პროცედურის შესაბამისად,
რომლებიც ეხება აქტიურ ნივთიერებებს (G9)" თითოეული ქვეყნის ადმინისტრაციამ უნდა მიიღოს
"ბალასტური წყლის მართვის სისტემების დამტკიცების სახელმძღვანელო IMO– ს კონვენციის
პრინციპების შესაბამისად" (G8).

Non Return Valve (Swing Type) - არა უკუქცევადი (ორმხრივი) სარქველი.

იმისათვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული წყლის ნაკადი ძრავის სალონში, გვერდით ან სხვა ავზში,
ლიალის ლილვის ხაზით, სატუმბი სისტემების სადინარებში ეწყობა არა უკუქცევადი სარქველები.

5 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

<Kurita’s ballast water treatment system (flow chart)>

During Ballasting:
The electrolysis unit and the stirring device disinfect aquatic organisms and bacteria in the seawater
drawn via the sea chest.
During Deballasting:

6 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

The neutralizer unit neutralizes and detoxifies the residual active substance in the ballast water before
discharging in order to reduce harm to the marine environment.

ბალასტირების დროს:

ელექტროლიზის განყოფილება და აღმძვრელი მოწყობილობა ახდენენ დეზინფექციას წყლის

ორგანიზმებისა და ბაქტერიების ზღვის წყალში, რომლებიც ზღვის წყლის ყუთიდან შემოდიან.

დებლასტირების დროს:

განეიტრალების განყოფილება ანეიტრალებს და ახდენს ბაქტერიის წყალში ნარჩენი აქტიური აგენტის

განმუხტვას ბალასტის გადაღვრის დაწყებამდე, რათა შეამციროს საზღვაო გარემოს გაბინძურება.

შენიშვნები:

1 მიკროორგანიზმების შემცირება ბალასტურ წყალში BWM კონვენციის D-2 სტანდარტის დონემდე.

2 D-2 Ballast Water Performance Standard კარნახობს წყლის გამოყოფის ხარისხს ბალასტის წყლის
გამწმენდი სისტემებიდან შემდეგნაირად:

• 50 მკმ და მეტი ორგანიზმებისათვის, 10-ზე ნაკლები სიცოცხლისუნარიანი ორგანიზმი / მ 2

• 10 მკმ – დან 50 მკმ– მდე ორგანიზმებისათვის, 10– ზე ნაკლები სიცოცხლისუნარიანი ორგანიზმი / მლ

• ინდიკატორის მიკრობები, როგორც ადამიანის ჯანმრთელობის სტანდარტი (როგორიცაა Vibrio

ქოლერა, E. coli და Enterococcus) არ უნდა აღემატებოდეს მითითებულ კონცენტრაციას.

7 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

Global Ships Ballast Water System Market 2020 Growth Analysis | Alfa Laval, Veolia Water
Technologies, Panasia

შენიშვნა: ჩვენი ანალიტიკოსები, რომლებიც მთელ მსოფლიოში სიტუაციას აკვირდებიან, განმარტავენ,

რომ ბაზარი შექმნის ანაზღაურებად პერსპექტივას მწარმოებლებისთვის COVID-19 კრიზისის შემდეგ.
ანგარიში მიზნად ისახავს უახლესი სცენარის, ეკონომიკური შენელების და COVID-19 გავლენის
დამატებით ილუსტრაციას მთელ ინდუსტრიაზე

8 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

ნახაზე ნაჩვენებია დამუშავებული ბალსტის მიღება სპეციალური ბუქსირიდან, რომელსაც გააჩნია

სპეციალყრი ძლიერი ფილტრი.

Strum Box - შემწოვი ბადის (ფილტრის) ყუთი.. Bilge Well Strum Box - ტრიუმის ლიალის შემწოვი ბადის ყუთი..

Bilge suctions - მიმღები შემწოვი ბადე.

9 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

შემწოვი ბადის (ფილტრის) ყუთი ხელს უშლის ტვირთის ნარჩენების შეღწევას ლიალის ლილვში.
ამრიგად, ტვირთის განტვირთვის ოპერაციის შემდეგ, უნდა შემოწმდეს და გაიწმინდოს ფილტრის
ყუთი, რათა დარწმუნდეთ, რომ ლიალის ლილვის ხაზი არ დაიბლოკება. თუ შესაძლებელია
ფილტრის ყუთი ასევე შემოწმდეს კოროზიისგან.

დამონტაჟებული ეჟექტორი.

უფრო მეტიც, ნაყარი გადამზიდავებში დამონტაჟებულია ეჟექტორული სისტემები, რომლებიც

გამოიყენება ტვირთის დასაწმენდად, აგრეთვე დაგროვილი ტვირთის ნარჩენების მოსაშორებლად. ამ
სისტემების სწორად მუშაობისთვის, ეჟექტორული სისტემებს აქვთ დამატებითი ჭაბურღილი,
რომელიც მდებარეობს თითოეულ სათავს ტრიუმებში.

Moving Towards a Ballast-Free Future

Nobu Su Design - ჰიბრიდული ხომალდი,

ჰიბრიდული ხომალდი, Su- ს ახალი კონსტუქციებით ამცირებს მინიმუმამდე წყლის

ორგანიზმების გადატანას გემის შემცირებული ბალასტით ცურვისას, დროის ნაწილობრივ
შემცირებით. დიზაინი გულისხმობს დამტებითი გამოყვანილი საჰაერო სადინარში
პროპელერების დამატებას დაბალი სიჩქარით ბალასტის რეისისათვის, რომლებიც, როგორც
წესი, საჭიროა ბალასტის წყლის დაახლოებით ერთი მეათედი.

10 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

DNV GL- მა შეიმუშავა კონსტრუქცია Triality VLCC, როგორც ეფექტური ალტერნატივა

მომავალი ტანკერებისთვის ბალასტის წყლის დამუშავების სისტემის დაყენების მიზნით.
Triality შექმნილია ეკოლოგიურად უმაღლესი, ტექნიკურად შესაძლებელი, პრაქტიკულად
ოპერატიული და ეკონომიურიად ეფექტური.

განმარტებულია ტანკერების "ბალასტი თავისუფალი" კონცეფცია

ბალასტური წყალი არის გემის სტაბილურობის, ბიძგისა და მანევრირების გაუმჯობესების

ტრადიციული გზა. ამის მიუხედავად, მას აქვს გარკვეული უარყოფითი მხარეები, რომლებიც
შეიძლება იყოს როგორც ეკოლოგიური, ასევე ეკონომიური. რა შეიძლება გაკეთდეს ამის
გასაუმჯობესებლად? პასუხი შეიძლება იყოს ბალასტური წყლის სისტემების საერთოდ
მოხსნა, ბალასტური გემების მიღება.

11 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

DNV GL- მ ასევე შეიმუშავა მცირე ბალასტური კონსტრუქცია კონტეინერის მზიდი

გემისათვის, რომელსაც აქვს 6,200 ტევადობა. კვანტური კონცეფციის გემი შეიძლება
გამოყენებულ იქნას სავაჭრო სქემების ფართო სპექტრისთვის, მათ შორის, მაგალითად,
ევროპა - სამხრეთ ამერიკის აღმოსავლეთ სანაპიროზე მომსახურებისთვის. ბალასტის წყლის
რაოდენობის შემცირება ნაწილობრივ მიღწეულ იქნა განიერი ბიმსის წყალობით, მაგრამ
სტაბილურობისთვის ბალასტური წყლის საჭიროება აღმოფხვრილ იქნა დატვირთვის
უმეტესი პირობებისთვის.

თემა 2. ხანძარსაწინააღმდეგო სისტემა.

გემზე ხანძრის წარმოშობის მიზეზები არის ცეცხლთან გაუფრთილებელი მოპყრობა, ელექტრო

გაყვანილობაში მოკლე ჩართვა, ნაპერწკლების ამოფრქვევა საკვამლე მილიდან, ზოგიერთი ტვირთების
(ბამბა, ნახშირი) თვითანთება. გემზე ხანძარმა შეიძლება გამოიწვიოს ხალხის და თვით გემის დაღუპვა.
ეს აიხსნება იმით, რომ გემზე არის დიდი რაოდენობით წვადი მასალები (საწვავი, ზეთი, საღებავები და
სხვა), სათავსების სივიწროვე, გარედან დახმარების შეუძლებლობა (ზღვაში ცურვის დროს). ამიტომ
გემზე დიდი ყურადღება ექცევა ხანძრის საშიშროებას.

პასიურ გამაფრთხილებელ ზომებად შეიძლება ჩაითვალოს გემის დაყოფა ცეცხლმდეგი ტიხრებით და

პლატფორმებით, ადვლადაალებადი ნივთიერებების განთავსება სპეციალურ სათავსებში, არაწვადი
მასალების გამოყენება გემის აშენებისას და სხვა.

განათავსებენ სამი კატეგორიის ცეცხლგამძლე ტიხრებს:

-კატეგორია A, რომელსაც შუძლია გაუძლოს მაღალ ტემპერატურას 60 წთ. განმავლობაში.

12 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

-კატეგორია B, რომელსაც შუძლია გაუძლოს მაღალ ტემპერატურას 30 წთ. განმავლობაში.

-კატეგორია C, რომელსაც შუძლია გაუძლოს მაღალ ტემპერატურას 15 წთ. განმავლობაში.

გემებსე ხანძრის წარმოშობის და მასთან ბრძოლის აქტიური ზომებია: სახანძრო სიგნალიზაცია, ხანძარ
ქრობის სისტემები და სახანძრო ინვენტარი. აგრეთვე საწვავის ტერნების საჰაერო მილების
ალგაუმტარი ბადის დაყენება და საკვამლე მილების ნაპერწკალმქრობით აღჭურვა.

ხანძრის აღკვეთის უმნიშნელოვანესი წინაპირობაა, გემის ეკიპაჟის მიერ ყველა ხანძარსაწინააღმდეგო

წესების დაცვა.

გემზე ხანძართან ბრძოლისათვის გათვალისწინებულია სხვადასხვა ხანძარსაწინააღმდეგო

მოწყობილობები, რომლებიც შეიძლება დაიყოს შემდეგ ჯგუფებად:

სახანძრო სიგნალიზაციის სისტემა- რომელიც ეკიპაჟს აუწყებს ხანძრის წარმოშობის და მის

ადგილმდებარეობის შესახებ.

ხანძრის ქრობის სისტემები - რომელშიც შედის წყლით ქრობის, ქაფით ქრობის, მოცულობითი
აირ-ორთქლური, ორთქლით, ინერტული აირებით და ჰალონებით ქრობის სისტემები.

ხანძარსაწინააღმდეგო მომარაგება, რომელშიც შედის : ხელის გადასატანი ცეცხლსაქრობები,

სახანძრო ლულები, შლანგები, ქაფის სახანძრო გენერატორები,

ინსტრუმენტები (ძალაყინი, ჯახი, ბარჯი და სხვა), სპეციალური ცეცხლგამძლე და

თერმომდგრადი კოსტიუმები.
ხანძარსაწინააღმდეგო მომარაგების და მათი განთავსების ადგილები ნაჩვენები უნდა იყოს
ხანძარსაწინააღმდეგო გეგმაზე ( Fire Plan), რომელიც უნდა იყოს გამოკრული თვალსაჩინო ადგილას,
ხოლო 2 იგზემპლიარი სპეციალურ ლითონის პენალში მოთავსებული და განთავსებული ზედნაშენში
შესასვლელ კარებთან, ორტავე ბორტზე.

ხანძრის აღმოჩენის სიგნალიზაცია იტყობინება ხანძრის ნიშნების წარმოქმნის შესახებ ამა თუ

იმ ადგილას. ასეთი სისტემებით აღიჭურვება ისეთი სათავსები სადაც არ წარმოებს მუდმივი
თვალთვალი ეკპაჟის მიერ: სატვირთო ტრიუმები, სხადასხვა საკუჭნაოები, კაიუტები,
სატუმბე, სასაჭე, საქვაბე- სამანქანო განყოფილებები.

არსებობს ხანძრის ავტომატური სიგნალიზაციის ორი ტიპი: ელექტრული და კვამლური.

ჩამრთველი ხელსაწყო-მაუწყებელი,ვეულებრივ განლაგებულია სატავსოს ჭერში და
რეაგირებს ტემპერატურის მომატებაზე, კვამლზე ან ალზე. მაუწყებელი დაკავშირებულია
ელექტროქსელით სანავიგაციო ხიდურზე განთავსებული სასიგნალო დაფასთან , რომელზეც
ასახულია გემის სათავსების სქემა და სასიგნალო ნათურები, რომლებიც მიუთითებენ
მაუწყებლის განლაგებას ამა თუ იმ სათავსში. მაუწყებელი ჩართავს სათანადო ნათურას, რაც

13 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

მიგვანიშნებს ხანძრის წარმოშობის კონკრეტულ ადგილს, ამავე დროს ჩაირთვება ხმოვანი

სიგნალიზაციაც.

კვამლური სიგნალიზაციის მუშაობის პრინციპი დაფუძნებულია ფოტოელემენტის

მოქმედების პრინციპზე. სიგნალის გადაცემა სასიგნალო დაფაზე იდენტურია, როგორც
ელექტრულის.

ავტომატური სახანძრო მაუწყებლების გარდა გემებზე არსებობს ხელით ჩამრთი სახანძრო

მაუწყებელი სიგნალიზაცია. ისინი ჩვეულებრივ განლაგებულია ზედნაშენების
კორიდორებში, სამანქანე-საქვაბე განყოფილბებსი, ღია გემბანებზე და მოქმედებაში მოდიან
ხელით ღილაკზე დაწოლით. ღილაკი განლაგებულია წითლად შეღებილ კოლოფში, რომელიც
დახურულია შუშის სახურავით. ხანძრის წყაროს აღმოჩენის შემთხვევაში, ნებისმიერი
მეზღვაური ვალდებულია გატეხოს შუშა, დააჭიროს ღილაკს და სიგნალიზაციის
ჩართვისთანავე შეუდგეს ხანძრის ლიკვიდაციას მის ხელთ არსებული საშუალებებით.

წყლის ქრობის ნაირსახეობას წარმოადგენს ავტომატური სპრიკლერული სისტემა, რომლის

მოქმედების პრინციპია : სისტემა მუდმივად იმყოფება წნევის ქვეშ, არანაკლებ 1,5 ატმ.
სისტემის მაგისტრალი განლაგებულია სათავსების გასწვრივ და განშტოებით ბოლოვდება
სარინკლერის(გამფრქვევის) თავით, რომელიც ჩვეულებრივ დაკეტილია შუშის სარქველით,
რომელიც შეკავებულია დაკეტილ მდგომარეობაში ადვილადურთქლებადი სითხიანი
კაფსულით. ტემპერატურის გაზრდისას დასაცავ სათავსში (70-80 გრად.C) კაპსულა სკდება,
სარქველი იღება და წყლის ჭავლი გაიფრქვევა 3-4 მეტრის რადიუსში.

- ორთქლით ქრობის სისტემა.

ორთქლი მიეწოდება რა სათავსში მოდევნის მისგან ჰაერს და ქმნის წვისათვის არახელსაყრელ
ატმოსფეროს და იწვევს ხანძრის ჩაქრობას. ორთქლიტ ქრობა გამოიყენება არასაცხოვრებელ
სათავსოებში-საწვავის ცისტერნებში, სატვირთო ტრიუმებში, ადვლადაალებადი ნივთიერების
შესანახ სათავსებში, კოფერდამებში.

ორთქლი სისტემას მიეწოდება ორთქლის აბიდან სარედუქციო სარქველის გავლით

- ნახშირორჟანგის (CO2) ხანძარსაწინაღმდეგო სისტემა.

ნახშირორჟანგის სისტემით აღიჭურვება : სატვირთო ტრიუმებში, ადვლადაალებადი
ნივთიერების შესანახ სათავსებში, სამანქანე- საქვაბე გაყოფილებები, შიგა წვის ძრავების,
ორთქლის ქვაბების, გამონაბოლქვი სისტემების და სხვა.

გემის სტაციონარული ნახშირორჟანგის სისტემის სადგურიდან - თხევადი CO2 მიეწოდება

მილსადენით სათავსს, სადაც ორთქლდება, აორთქლების შედეგად მისი მოცულობა იზრდება
400-500 ჯერ, გამოდევნის ჰაერს სათავსიდან და ამცირებს ჟანგბადის შემცველობას 21-დან
15%-ზე დაბლა. რის შედეგადაც წვის რეაქცია წყდება და ხანძარიც ქრება.

14 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

გემებზე სტაციონარულ CO2-ის სისტემის გარდა გამოიყენება ხელის CO2-ის

ცეცხლსაქრობები. ნახშირორჟანგის ერთ-ერთ დადებით მხარეს წარმოადგენს ის, რომ მისი
გამოყენების შედეგად არ ზიანდება მოწყობილებები, მათი გამოყენება შეიძლება
ელექტრომოწყობილობის წვის ჩასაქრობად ძაბვის ქვეშაც, რადგან არ ატარებს დენს.

- ქიმიური - მოცულობითი ქრობის სისტემა.

ქიმიური - მოცულობითი ქრობის სისტემის მოქმედების პრინციპი ისეთივეა, როგორც CO2-ის
სისტემის. განსხვავებაა CO2-ის ნაცვლად მიეწოდება სპეციალური სითხე, რომელიც
ცეცხლმოდებულ სათავსში შეშვებისას ადვილად ორთქლდება და გარდაიქმნება მძიმე უწვავ
აირად. ასეთ სითხედ გამოიყენება გემებზე ნარეევი, რომლებიც შეიცავს 73% ბრომეთილს და
27% ტეტრაფტორდიბრომეთანს. (სქემა მოცემულია დანართი 1-ში)

- ქაფით ქრობის სისტემა

თანამედროვე გემებზე გამოიყენება ჰაე-მექანიკური ქაფით ქრობის სისტემის პრინციპია
ხანძრის კერის იზოლაცია ჰაერისაგან.

გემის ქაფჩაქრობის სადგურის ცისტერნიდან საქაფებელი სითხე მიეწოდება

მილგაყვანილობაში და წარმოიქმნება ემულსია, რომელიც მიეწოდება სპეციალურ ჰაერ-ქაფის
ლულებს ან ქაფ-გენერატორებს, რომლებშიც ემულსიის და ჰაერის შერევის შედეგად
წაქრმოიქმნება ქაფი. ქაფით ქრობის სისტემა შეიძლება იქნეს გამოყენებული ნებისმიერი
ხანძრის ქრობის დროს.

SHIPS SYSTEMS ALL

სისტემა ხანძარის საშიშროების სიგნალიზაციის,
თანამგზავრის მეშვეობით.

15 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

სისტემა ხანძარის საშიშროების სიგნალიზაციის

( პრინციპიალური სქემა )

16 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

ქვემოთ ნახაზე მოცემულია სქემა სახანძრო სიგნალიზაციის, რომელიც იმართება

თანამგზავრის მეშვეობით და მიღებულ სიგნალს, ავარიულ გემი გადასცემს კომპანიას.

17 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

ნახაზე მოცემულია სახანძრო სიგნალიზაციის,სქემა რომელიც იმართება თანამგზავრიდან

მიღებული სიგნალით და ავარიულ გემს აკავშირებს კომპანიასთან.

18 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

19 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

20 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

ქაფის ადაპტერიქაფის ფილიალის მილები (სურათი ქვემოთ), რომლებიც მუშაობენ ანალოგიურად,

როგორც ტანკერების გემბანის დანადგარებში გამოიყენება, დამონტაჟებულია ჰიდრანტებთან

21 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

International ship - shore connections

საერთაშორისო ‘გემი - ხმელეთის შემაერთებელი.
გამოიყენება წყლის მისღებად და არის საერთაშორისო სტანდარტით.

სამგზავრო გემის წყლის ქრობის

სისტემა.

22 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

Typical CO2 piping

CO2 ქრობის სისტემა.

23 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

Fig: CO2 flooding system

Fig : CO2 fire extinguishing installations

Halon System for Extinguishing Machinery Space Fire On Cargo Ships

24 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

25 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

Class A: These types of fire extinguishers are used in fires which are a result of the burning of
wood, glass fibre, upholstery, and furnishing. Usually, Water, DCP and Foam fire extinguishers
smother the Class A fire by removing the heating factor of the fire triangle. Foam agents also help
in separating the oxygen part from the other aspects.

Class B: These fire extinguishers are used for fires which occur from fluids such as lubricating
oils, fuels, paints, cooking oil etc. A portable co2 fire extinguisher or a portable dcp extinguisher
can be used in this class.

26 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

Class C: Fires resulting from involvement of energized electrical equipment such as motors,

switches, wiring etc are extinguished by Class C type of fire extinguishers. Usually, CO2 or DCP
portable fire extinguisher is used in such fires.

Related Read: Hazards Related to Electric Cable Insulation in Case of Fire

Class D: Fires occurring as a result of combustible materials such as magnesium and

aluminium are extinguished by this type of fire extinguishers. These elements burn at high
temperatures and will react vigorously when coming in contact with water, air, carbon dioxide
and/or other chemicals.

For extinguishing this class of fire, Dry Powder extinguishers are used which is similar to dry
chemical besides they extinguish the fire by isolating the oxygen from the fuel or by eliminating
the heat factor of the fire triangle.

The dry powder extinguishers are only used for class D fires and they cannot be used for other
classification of fire on board ship.

Class E: This type of fire extinguisher on a ship is used for subsiding fire resulting from any of
the above-mentioned materials along with high voltage electricity. Hence, if a portable
extinguisher with a conductive agent is used for fighting the class E fire, it may lead to a risk of
shock to the operator. CO2 or DCP portable fire extinguisher is used in such fires.

27 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.
 ბათუმის სახელმწიფო საზღვაო აკადემია.

მოწვეული პედაგოგი შურეული ნაოსნობის კაპიტანი იური ქადარია.

გემის ტიპები, კონსტრუქციები და აღჭურვილობა

28 | 28
შედგენილია მოწვეული პედაგოგი - კაპიტანი იური ქადარიას მიერ.