Professional Documents
Culture Documents
i
Aralin Pagkilala sa Antas ng mga Salita
1 (Clining)
Pangkalahatang Ideya
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang pag-aantas ng mga salita ayon sa
tindi ng kahulugang ipinahahayag nito. Saklaw nito ang paglinang sa iyong
kasanayan sa pagsasaayos o pag-aantas ng magkakasingkahulugang salitang
malimit na matatagpuan sa teksto. Layon din nitong mapalawak ang iyong
kaalaman sa bokabularyong Filipino.
Bilang pangwakas na gawain sa araling ito, ikaw ay inaasahang
makasusulat ng isang talatang nagsasalaysay ng isang pangyayaring
nagpapakita ng pambu-bully sa isang kabataan dahil sa kanyang kapansanan.
Layunin
Kasanayang Pampagkatuto: Nakikilala ang pagkakaugnay-ugnay ng mga salita
ayon sa antas o tindi ng kahulugang ipinapahayag nito (clining) F10PT-Ig-h-67)
Paglalahad
1
- Ang madamot ay nagpapahiwatig na may pangit na ugali ang isang tao.
- Ang sakim ay nagpapahiwatig na masama ang isang tao
- Ang ganid ay nagpapahiwatig ng mas malalang kasamaan ng isang tao.
- Ang gahaman ay nagpapahiwatig ng sobrang kasamaan ng isang tao
Mga Gawain
Gawain 1 .Panuto: Isaayos mula sa bilang 1-4 ang mga salita ayon sa lalim o
sidhi ng kahulugang ipinahayag nito. Ang 1 ang pinakamababa at ang 4 ang
siyang may pinakamataas na antas na antas o sidhi ng kahulugan ng
salita. Sundin ang tsart at gawin ito sa iyong sagutang papel.
PANAPOS NA PAGTATAYA
Panuto: Iantas ang mga salitang may parehong kahulugan ngunit nagkakaiba
ayon sa tindi o antas ng kahulugang ipinahahayag (1- ang may
pinakamababang antas, 2- ang kasunod sa pinakamababa,
2
3-ang may kataasan at 4- ang may pinakamataas na antas ng
kahulugan)
____1. (1) pagliyag ( 2 ) paghanga ( 3 ) pagsinta ( 4) pagmamahal
A. 1, 2,3 ,4 B. 2, 3, 1, 4 C. 3,2,1,4
____ 2. (1) madamot (2) ganid ( 3) sakim ( 4) gahaman
A. 1,3,4,2 B. 1,2,3,4 C. 2,3,1,4
____ 3. (1) maganda ( 2) nakakabighani (3) kaakit-akit ( 4) marikit
A. 1,4,3,2 B. 1,3,2,4 C. 3,2,1,4
____ 4. (1) iyak (2) hikbi (3) hagulgol (4) tangis
A. 2,3,1,4 B. 4,1, 2,3 C. 2,1,3,4
____5. (1) kinupkop (2) inalagaan (3) tinangkilik ( 4) kinalinga
A. 1, 2, 4, 3 B. 4,2,1,4 C. 3,1,2,4
Para sa bilang 6-10:
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap. Tukuyin kung
ang mga salitang italisado ay nakahanay sa mababa o mataas na antas
ng pagpapakahulugan. Isulat ang A kung mababa, B kung katamtaman
at C kung mataas.
Aralin
Ang Kuba ng Notre Dame
2
Pangkalahatang Ideya
Sa araling ito ay tampok ang nobelang “Ang Kuba ng Notre Dame” na
nagmula sa bansang France. Saklaw ng aralin ang paglinang sa iyong
kakayahan sa pagsusuri ng akda ayon sa teoryang pampanitikan na inilalapat
dito. Bilang pangwakas na gawain, ikaw ay inaasahang makapagsusuri sa mga
tauhan ng nobelang nabanggit ayon sa teoryang humanismo.
Layunin
Kasanayang Pampagkatuto: Nasusuri ang binasang kabanata ng nobela bilang
isang akdang pampanitikan sa pananaw humanismo o alinmang angkop na
pananaw. (F10PB-Ig-h-68)
3
Dating Kaalaman
Sa nakaraang aralin ay nalinang sa iyo ang kasanayan sa pag-aantas ng
mga salitang pare-pareho ang kahulugan ngunit nag-iiba-iba ayon sa tindi ng
dating nito sa bumabasa o nakikinig. Naranasan mo ring malibang sa mga
gawaing nagpapaunlad sa iyong bokabularyo sa Filipino. Muli mong napatunayan
sa araling iyon na sadyang napakaganda at napakasarap mag-aral dahil bukod
sa naaaliw ka na, natututo ka pa.
Paglalahad
Pagbuo Ng Konsepto
Teoryang Humanismo
Ang teoryang humanismo ay itinatanghal ang buhay, dignidad, halaga,
at karanasan ng bawat nilalang maging ang karapatan at tungkulin ng sinoman
para linangin at paunlarin ang sariling talino at talento.
Pinaniniwalaan ng humanismo na ang tao ay isang rasyonal na nilikha na
may kakayahang maging makatotohanan at mabuti. Sa madaling salita, ang
humanismo ay naniniwala na ang tao ang sukatan ng lahat ng bagay, ang siyang
pinanggalingan ng lahat. Mainam na tingnan sa sumusunod ang pagsusuri ng
panitikan:
Pagkatao
Tema ng akda
Mga pagpapahalagang pantao
Mga bagay na nakaimpluwensiya sa pagkatao ng tauhan
Pamamaraan ng pagbibigay solusyon sa problema
Mga Gawain
Gawain 1.Panuto: Ilarawan ang magkaibang wakas ng mga tauhan na
masasalamin sa nobela. Gamitin ang kasunod na dayagram sa pagsagot.
La Esmeralda Phoebus
4
PANAPOS NA PAGTATAYA
Panuto: Pilin at isulat ang letra ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.
5
8. Matindi ang sakit ng bawat latay ng latigo sa kanyang katawan. Inisip niya ang
dahilan ng kanyang pagdurusa. Ito ay sa kagustuhan ni Frollo. Alin sa
sumusunod na aspekto ng teoryang humanismo ang itinatanghal sa
sitwasyon ni Quasimodo?
A. dignidad at halaga B. karapatan at tungkulin
C. buhay at karanasan D. talino at talento
9. Alin sa sumusunod na sangkap o elemento ng nobela ang ginamit ng may-
akda sa “Ang Kuba ng Notre Dame”?
A. isang kuwento o kasaysayan B. isang pag-aaral
C. paggamit ng malikhaing guni-guni D. paggamit ng iskrip
10. Alin sa sumusunod ang palatandaan na ang nobelang “Ang Kuba ng Notre
Dame” ay may pananaw humanismo?
A. may sangkap ito sa pagpapahalagang moral
B. ang tema ng akda ay tungkol sa simbahan
C. inilararawan buhay at katauhan ng pangunahing tauhan
D. kakikitaan ng pamamaraan ng pagbibigay solusyon sa problema
Aralin
Dekada ‘70
3
Pangkalahatang Ideya
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang isa pang halimbawa ng Nobela na
isinulat ni Lualhati Bautista.. Bahagi ng araling ito ang pag-aaral ng mga pang-
ugnay o pangatnig na ginagamit bilang hudyat ng pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari o mga salita na magbibigay-linaw sa mga mahihirap na bahagi ng akda.
Layunin
Kasanayang Pampagkatuto: Nailalarawan ang kultura ng mga tauhan na
masasalamin sa kabanata (F10PS-Ig-h-69)
Dating Kaalaman
Sa nakaraang aralin ay napag-aralan mo ang tungkol sa Nobelang “Ang
Kuba ng Notre Dame”. Ngayon ay pag-aaralan mo ang isa pang halimbawa ng
nobelang isinulat ni Lualhati Bautista ang Dekada „70. Inaasahan na maunawaan
at mabibigyang pansin ang pagkakaiba ng nobela sa iba pang uri ng akdang
pampanitikan upang makilala ang kultura at kaugalian ng isang bansa.
Paglalahad
Ang nobela ay isang mahabang likhang sining na nagpapakita ng mga
pangyayaring pinagdikit sa pamamagitan ng balangkas. Bukod dito, ang
pangunahing layunin ng isang nobela ay ang paglalahad ng hangarin ng bida at
kontra bida ng kuwento. Ito ay ginagawa sa isang malikhaing pagsasalaysay ng
pangyayari.
Basahin ang buod ng “Dekada „70” sa iyong aklat Filipino 10 Panitikang
Pandaigdig: Modyul ng Mag-aaral pahina 81-83.
6
Mga Gawain
1 2
3 4 5
6 7
PANAPOS NA PAGTATASA
Panuto: Isulat sa iyong sagutang papel ang TAMA kung ang pahayag ay wasto
at Mali naman kung ang pahayag ay di-wasto..
7
Aralin
4 Pagsasadula
Pangkalahatang Ideya
Pag-aaralan mo sa araling ito ang tungkol sa dula bilang sining na may
layuning magbigay ng makabuluhang mensahe sa mga manonood sa
pamamagitan ng kilos, diyalogo ng mga tauhan at iba pang aspeto nito..
Layunin
Kasanayang Pampagkatuto: Naisasadula ang isang pangyayari sa buhay na may
pagkakatulad sa mga piling pangyayari sa kabanata ng nobela. (F10PU-Ig-h-69).
Dating Kaalaman
Napag-aralan mo sa nakaraang aralin ang mga panandang pandiskurso na
siyang nagbibigay-linaw sa mahihirap na bahagi ng akda at nagsisilbing hudyat
sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa isang isang nobela. Maaari mo
itong balikan upang di makalimutan.
Paglalahad
Sunod mong pag-aralan dito ang Dula, ngunit sa sandaling ito ay bigyang-
pansin mo muna ang panimulang Gawain na may kaugnayan sa paksang iyong
tatalakayin.
8
F. Pag-arte. Dito ipinapakita ng mga aktor ang pagkilos o pag-arte sa
harap ng mga manonood ayon sa katauhan ng karakter na
ginagampanan sa dula.
Mga Gawain
Gawain 1.Panuto: Hanapin sa hanay B ang sangkap ng dula na kinabibilangan
ng mga impormasyon o gawain na binanggit sa hanay A. Isulat ang titik ng
tamang sagot sa sagutang papel.
Hanay A Hanay B
9
6. Ang mga linyang bibitawan ng mga aktor o tauhan G. Pag-arte
sa isang dula
PANAPOS NA PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat ito sa sagutang papel.
1. Anong sangkap ng dula ang tumutukoy sa pook na pinagpasyahang
pagtatanghalan ng dula?
A. karakter B. tanghalan C. diyalogo D. director
2. Anong sangkap ng dula ang itinuturing na pinakakaluluwa ng isang dula?
A. karakter B. tanghalan C. diyalogo D. iskrip
3. Alin sa sumusunod na elemento ng dula ang tumutukoy sa mga binitiwang
linya ng mga aktor?
A. karakter B. tanghalan C. diyalogo D. iskrip
4. Alin sa sumusunod na sangkap o elemento ng dula ang nagsasabuhay sa
mga tauhan sa iskrip?
A. karakter B. tanghalan C. diyalogo D. iskrip
5. Ito ay sangkap ng dula na siyang nagpapakahulugan sa isang iskrip?
A. karakter B. tanghalan C. diyalogo D. director
6. Nang araw na iyon, iniluklok si Quasimodo sa trono at ipinarada palibot sa
ilang lugar sa Paris sa pamamagitan ng pangungutya ng mga taong naroroon
na nakikibahagi sa kasiyahan. Anong katotohanan sa buhay ng tao ang
ipinakita sa pangyayari?
A. Pagsaboy ng kahihiyan sa kapwa B. Pagpapasaya sa sambayanan
C. Pagdiriwang ng kapistahan D. Pagbabayad ng utang
7. Matapos ang ilang taon, natagpuan ng isang lalaking naghuhukay ng puntod
ang libingan ni La Esmeralda at nasilayan ang kalansay ng kuba na
nakayakap sa katawan ng dalaga. Anong katotohanan sa pangyayaring ito ang
maiuugnay natin sa totoong buhay?
A. Ang tunay na pagkakaibigan ay laging nagdadamayan.
B. Ang wagas na pagmamahal ay hanggang kamatayan.
C. Ang pagdamay sa kapwa ay isang gawaing marangal.
D. Ang pagmamahal sa kaibigan ay pagsama kahit saan.
8. Nagmamakaawa si Claude Frollo na mahalin din siya at magpakita man lang
ng kahit kaunting awa sa kanya ang dalaga. Alin sa sumusunod ang larawang
maiuugnay natin sa tunay na buhay?
A. Isang lalaking sugatan ang damdamin dahil sa kabiguan.
B. Isang amang pinagkaitan ng pagmamahal ng isang anak.
10
C. Isang manliligaw na hindi ginusto ng nililigawan.
D. Isang lalaking sumuko na sa kabiguan.
9. Nang makita ni Quasimodo si La Esmeralda na nakaputing bestida at wala
nang buhay ay naramdaman niya ang di maipaliwanag na damdamin kaya
niyakap niya ito ng mahigpit. Alin sa mga sumusunod ang kasalukuyang
pangyayari na maihahalintulad nito?
A. Isang lalaking nagpakasal sa bangkay ng kasintahan.
B. Isang lalaking di matanggap ang sinapit ng asawang OFW.
C. Isang lalaking hinukay ang libingan ng asawa.
D. Isang lalaking nagkamali sa pagpili ng asawa.
10. Habang masayang nag-uusap ang bagong magkakilala ay biglang may
sumunggab ng saksak kay Phoebus ngunit mabilis ding naglaho ang may
sala. Aling pangyayari sa kasalukuyan ang maiuugnay natin sa bahaging ito
ng nobela?
A. Isang lalaki ang napabalitang pinatay ng hindi kilalang salarin.
B. Isang lalaki ang bigla na lamang inatake sa puso sa isang sayawan.
C. Isang lalaking nakasagupa ng away sa gitna ng inuman.
D. Isang lalaki ang walang habas na pinagtataga dahil sa away sa lupa.
Susi sa Pagwawasto
Aralin -1 Aralin -2
Mga Gawain – nasa guro Mga Gawain – nasa guro
ang pagpasya sa mga sagot. ang pagpasya sa mga sagot.
1. B 6. A 1. A 6. A
2. A 7. C 2. B 7. D
3. B 8. C 3. C 8. C
4. C 9. B 4. B 9. A
5. A 10. C 5. A 10. C
Aralin - 3 Aralin - 4
Mga Gawain – nasa guro Mga Gawain – nasa guro
ang pagpasya sa mga sagot. ang pagpasya sa mga sagot.
11