7

Araling Panlipunan
Ika- Apat na Markahan – Modyul 7:
Ang mga Anyo, Tugon at Epekto ng Neo-
kolonyalismo sa Silangan at Timog-
Silangang Asya
Araling Panlipunan – Ikapitog Baitang
Alternative Delivery Mode
Ika- Apat na Markahan – Modyul 7: Ang mga anyo, tugon at epekto ng neo-kolonyalismo sa
Silangan at Timog- Silangang Asya

Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-
sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa
paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring
iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na
may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang
walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Dennis R. Consarba
Editor: Ledevi Santerva

Tagasuri:

Tagaguhit:

Tagapamahala: Bianito Dagatan

Casiana P. Caberte
Marina S. Salamanca
Carmela M. Restificar
Jupiter I. Maboloc
Josephine D. Eronico

Department of Education – Region VII, Division of Bohol

Office Address: 50 Lino Chatto Drive, Barangay Cogon Tagbilaran City
Telefax: 501-7550
E-mail Address: deped.bohol@deped.gov.ph
7Araling Panlipunan
Ika- Apat na Markahan – Modyul 7:
Ang mga Anyo, Tugon at Epekto ng Neo-kolonyalismo sa Silangan at Timog- Silangang Asya
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 7 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa
araling “ anyo, tugon at epekto sa neo-kolonyalismo sa Silangan at Timog- Silangang Asya”

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa pambuliko at
pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral
ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at
pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain
ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang
magagamit sa paggabay sa mag-aaral.
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul
na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang
isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 7 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Mga
Anyo, Tugon at Epekto ng Neokonyalismo sa Silangan at Timog- Silangang Asya !
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-
aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat mong

matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na ang

kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung nakuha mo
ang lahat ng tamang sagot (100%), maaari mong
laktawan ang bahaging ito ng modyul.

ii
Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang
matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang aralin
sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala sa

iyo sa maraming paraan tulad ng isang kuwento,
awitin, tula, pambukas na suliranin, gawain o isang
sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling pagtalakay

sa aralin. Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay at

malayang pagsasanay upang mapagtibay ang iyong
pang-unawa at mga kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa pagsasanay gamit ang
susi sa pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan ang

patlang ng pangungusap o talata upang maproseso
kung anong natutuhan mo mula sa aralin.

iii
 Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo
upang maisalin ang bagong kaalaman o kasanayan sa
tunay na sitwasyon o realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat ang

antas ng pagkatuto sa pagkamit ng natutuhang
kompetensi.

Karagdagang Gawain Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong

gawain upang pagyamanin ang iyong kaalaman o
kasanayan sa natutuhang aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng mga

gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa Ang

paglikha o paglinang ng modyul na ito. sumusunod ay
mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang marka o sulat ang anumang bahagi
ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-aalinlangang
konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda
mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka
ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iv
 Alamin

Ang modyul na ito ay dinisenyo at sinulat nang may pagpapahalaga sa iyong kakayahan at interes. Ito ay may
layunin na matutulungan kang matuto tungkol anyo, epekto at tugon ng neokonyalismo sa silangan at timog-
silangang Asya. Ang mga salitang ginamit dito ay akma sa iyo at sa lebel ng iyong bokabularyo. Ang daloy ng mga
aralin ditto ay alinsunod sa wastong pamantayan.

Ang modyul na ito ay batay sa kompetensya sa ika- pitong lingo sa Ika-apat Markaha. Ito ay ang nasusuri ang
mga anyo, epekto at tugon ng neokonyalismo sa silangan at timog- silangang Asya.

Pagkatapos mong gawin ang modyul na ito. Ikaw ay inaasahang malinang ang mga sumusunod na kakayahan:
1. Nasusuri ang mga anyo ng neokonyalismo sa Silangan at Timog- Silangang Asya;
2. Naipapliwanag ang batayang ng neokolonyalismo ;
3. Naipapaliwanag ang reaksyon o tugon ng neokonyalismo.
Pamantayang Pangnilalaman:
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy sa Silangan at Timog-
Silangang Asya sa Transisyon at Makabagong Panahon ( Ika- 16 hanggang ika – 20 siglo.
Pamantayan sa Pagganap:
Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng kritikal na pagsusuri sa pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy sa
Silangan at Timog- Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong Panahon ( Ika-16 hanggang ika -20 siglo)
Pamantayan sa Pagkatuto:
Nasusuri ang mga anyo, tugon at epekto sa neo- konyalismo sa Silangan at Timog- Silangang Asya

ii
 Subukin

Gawain 1
Panuto: Itambal ang tinutukoy sa bawat bilang sa kaliwang hanay sa mga salitasa kanang hanay. Isulat ang titik na
naglalaman ng wastong sagot sa iyong sagutang papel.

1. Pinaka industriyalisadong bansa sa Asya A. Super Power

2. Sa paglaya ng maraminbg bansa, nawakas B. Ekonomiya
ang sistemang ito.
3. Bagong paraan ng kolonyalisasyon ng isang C. Bandung- Conference
maunlad na bansa.
4. Pinakamalakas na kapangyarihang kapitalista D. UN
pagktapos ng ikalawang digmaang pandaigdig.
5. Nagtaguyod ng sosyalismo at komunismo E. SEATO
6. Organisasyong itinayo sa Timog- Silangang F. USSR
Asya.
7. Pandaigdigang samahan ng mga bansa G. Estados Unidos
8. Kumprehensya sa Asya na tumuligsa sa H. Neokonyalismo
Kolonyalismo I. Kolonyalismo
9. Ito ang ginamit ng Hapon sa pananalakay sa J. Japan
Asya.
10. Ang tawag sa bansang Estados Unidos at K. CIA
USSR.

Aralin Ang mga Anyo, Tugon at Epekto ng Neo-kolonyalismo

7 sa Silangan at Timog- Silangang Asya

Tatalakayin sa modyul na ito ang mga sangkap ng sistemang neo-kolonyalismo; mga programang ginamit na
instrumento upang patatagin ang neo-kolonyalismo at ang epekto sa mga bansang sinakop at pinagsasamantalahan
nito.
Sa gawaing ito ay nasusuri ang mga anyo, tugon at epekto ng neokonyalismo sa Silangan at Timog-
Silangang Asya.

Balikan

Gawain 2
Panuto: Pangkatin ang mga pangunahing relihiyon at pilosopiya sa Silangan at Timog Silangang Asya. Isulat ito sa
sagutang papel.

Buddhismo Islam Shintoismo

Kristiyanismo Confucianismo Taoism0

Silangang Asya Timog- Silangang Asya

1. _____________________ 1. ________________________
2. _____________________ 2. _______________________
3. _____________________
4. _____________________

Sa pagsagot sa Gawain, Kumuha ng isang pirasong papel at isulat

ang inyong tamang sagot.
Tuklasin

Gawain 3: Picture Analysis

Panuto: Suriin ang kasunod na mga larawan. Tukuyin kung saan may kaugnayan ang bawat larawan sa pamamagitan
ng pagbuo ng mga ginulong mga letra bilang tamang paksa na ilalagay sa ibaba ng bawat larawan.

Photo
Photo credit:
credit: Michelle
Jaime M. CuyaP. Elambo
& Rena G. Decain

LISOMOKONAYEN LUKATUR

_________________________ _______________

Photo credit: Riame Pagulayan

OMIYANOKE

_____________________

Suriin

Gawain 4: Basahin at Unawain

Nakasisiguro akong handa ka nang madagdagan ang iyong kaalaman tungkol sa ibat ibang anyo ng
neokolonyalismo, mga epektong dulot nito, pati na ang pagtugon sa neokolonyalismo ng mga bansa sa Timog at
Kanlurang Asya. Alam kong interesado ka. At dahil dito maaari mo nang simulan basahin ang teksto.
 NEOKOLONYALISMO SA SILANGAN AT TIMOG – SILANGANG ASYA

Sa pagwawakas ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nagkaroon ng bagong

paraan ng pananakop na tinatawag na Neokolonyalismo. Ito ay ang di-tuwirang
pagkontrol sa isang malayang bansa ng isang makapangyarihang bansa.
Ang bansang Japan matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay nakaranas
ng neokolonyalismo mula sa United States of America. Ang iba pang bansa tulad ng
Vietnam at Pilipinas ay tulad din ang naranasan sa Japan. Ang pagkakaloob ng tulong
pinansiyal, at militar ay ilan lamang sa anyo ng neokolonyalismo. Sa aspektong ito,
lumalabas na tinutulungan ng mga kapitalistang bansa o maunlad na bansa ay ang mga
dating kolonya na kalimitan ay nasa Asya at Aprika. Nagkakaroon ng mga
kasunduang legal sa magkabilang bansa upang maging posible ang pagbibigay at
pagtanggap ng mga tulong na ito. Sa kabilang banda, hindi maitatanggi na labis din
ang kapakinabangang tinatamasa ng mga kapitalistang bansa sa ganitong sitwasyon.
Katulad ng pagtataguyod at pamumuhunan sa mga bansang kanilang tinutulungan.
Samantala kahit sa kasalukuyan ay masasalamin pa rin sa mga bansang
kanilang tinulungan ang impluwensiyang pulitikal, cultural at sosyal. Naging
instrumento rin nila sa kanilang neokoloyalismo ang mga institusyon katulad ng
International Monetary Fund (IMF), World Bank (WB) at maging United Nations
(UN) . Bunga nito, ang kulturang kanluranin ay bahagi ng halos lahat ng bansa sa
Silangan at Timog Silangang Asya.Ito ay isang matibay na patunay na niyakap ng
mga Asyano ang kanilang kalinangan.Pinatutunayan din nito ang pananatili ng kontrol
o kung di-man ay ang impluwesiya ng mga dating mananakop na bansa.

Pagyamanin

Gawain 5. Isulat at ipaliwanag ang mga sumusunod na katanungan:

1. Paano pinapalaganap ang neo-kolonyalismo?

_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________

2. Mayroon bang naitulong ang kolonyalismo sa bansa?

_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________
3.Bakit ang mga institusyong katulad ng International Monetary Fund ( IMF), World Bank (WB), at ang Uniten
Nations ( UN) ay itinuturing na instru,mento ng neokonyalismo?

_______________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
 Isaisip

Gawain 4. Nganyong nabasa mo ang iba’t ibang anyo ng neokonyalismo bilang bagong pamamaraang gingamit ng mga
kolonyalistang bansa, sagutan ang mga sumussunod kung anong anyo ng neokonyalismo ( PULITIKA, EKONOMIYA,
PANGKULTURA, MILITAR)

____1. Pagbibigay ng suportang pananalapi

____ 2. Pagsama sa UN upang mapangalagaan ang pangkayapaan
____ 3. Pagpasok ng iba’t ibang pagkaing Amerikano tulad ng hotdog at hamburger
____ 4. Pagtulong sa isang pinuno na manatiling tapat sa U.S
____ 5. Pagpapairal ng wikang Ingles bilang wikang gagamitin sa mga paaralan

Isagawa

Gawain 4: Gumawa ng talaan ng mga produktong yari sa Pilipinas at Produktong galing sa ibang bansa. Mga
produktong yari sa Pilipinas sa hanay A at mga produktong yari sa ibang bansa sa hanay B
A. Pilipinas B. Ibang bansa
1.___________________________ 1._____________________________
2. __________________________ 2. ____________________________
3. __________________________ 3. ____________________________
4. __________________________ 4. ____________________________
Ayon sa talahanayang ginawa mo, masasabi mo ba na ikaw ay biktima ng neokolonyalismo? Bakit? Ipaliwanag.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
___________________________________

Tayahin

Iyong napakita ang iyong galing sa pagsagot sa modyul na ito. Dahil diyan kailangan mo nang sagutin ang
panghuling pagtataya upang higit mong mapatunayan ang iyong pag-unawa sa lahat ng paksa na napapaloob sa
modyul na ito.
Gawain 7: Panghuling Pagtataya.

Panuto: Itambal ang tinutukoy sa bawat bilang sa kaliwang hanay sa mga salita sa kanang hanay. Isulat ang titik na
naglalaman ng wastong sagot sa iyong sagutang papel.

1. Pinaka industriyalisadong bansa sa Asya A. Super Power

2. Sa paglaya ng maraminbg bansa, nawakas B. Ekonomiya
ang sistemang ito.
3. Bagong paraan ng kolonyalisasyon ng isang C. Bandung- Conference
maunlad na bansa.
4. Pinakamalakas na kapangyarihang kapitalista D. UN
pagktapos ng ikalawang digmaang pandaigdig.
5. Nagtaguyod ng sosyalismo at komunismo E. SEATO
6. Organisasyong itinayo sa Timog- Silangang F. USSR
Asya.
7. Pandaigdigang samahan ng mga bansa G. Estados Unidos
8. Kumprehensya sa Asya na tumuligsa sa H. Neokonyalismo
Kolonyalismo I. Kolonyalismo
9. Ito ang ginamit ng Hapon sa pananalakay sa J. Japan
Asya.
10. Ang tawag sa bansang Estados Unidos at K. CIA
USSR.

Karagdagang Gawain

Gawain 8. WHAT’S ON YOUR MIND?

Panuto: Sa pamamagitan ng “One Minute Essay” Pumili ng isang paksa sa ibaba at bumuo ka ng sanaysay ukol dito.
Paksa:
a. Neokolonyalismo: Mabuti o di mabuti para sa mga Asyano?
b. Globalisasyon: Isang Paraan ng Neokolonyalismo?

Rubrics sa Pagsulat ng Sanaysay

Puntos Lebel Pamantayan: Katangian ng Isinulat na Komposisyon
10 Napakahusay  Buo ang kaisipan, tuloy-tuloy ang daloy, kumpleto ang detalye
ng kaganapan sa kasaysayan na tinalakay
 Malinaw ( hindi na manghuhula pa ang babasa kung ano ang
layunin ng sumulat) at nakabatay sa tunay na pangyayari
 Gumamit ng wastong bantas.
8 Mahusay  May kaisahan at may sapat na detalye ng kaganapan sa
kasaysayan na tinalakay na nakabatay sa tunay na pangyayari
 May malinaw na intensyon na makapagbigay ng mensahe na
nakabatay sa kasaysayan
 Gumamit ng wastong bantas

6 Katamtaman  Tuloy-tuloy ang daloy, may kaisahan, kulang sa detalye ng

4 Mahina
kaganapan sa kasaysayan,
 Di-gaanong malinaw ang intensyon
 Gumamit ng wastong bantas

 Hindi ganap ang paglalahad ng detalye ng kaganapan sa
kasaysayan
 Di-malinaw ang intensyon
 Hindi wasto ang bantas na ginamit

2 Napakahina  Hindi buo at tuloy-tuloy ang daloy, walang sapat na detalye ng

kaganapan sa kasaysayan
 Malabo ang intensyon
 Di-wasto ang bantas
 Susi sa Pagwawasto

Subukin Balikan Suriin

Gawain 1 Gawain 2 Gawain 3
1. J Silangang Asya 1. Neokonyalismo
 Buddhismo
2. I  Confucianismo 2. Kultura
3. H  Shintoismo 3. Ekonomiya
 Taoismo
4. G Timog- Silangang Asya
 Islam
5. F  Kristiyanismo
6. E
7. D
8. C
9. B
10. A

Pagyamanin Isaisip Isagawa

Gawain 4 Gawain 4 Gawain 4
Ang sagot ay maaring 1. Ekonomiya 4. Pulitikal Ang sagot ay maaring
magkaiba. magkaiba.
2. Militar 5. Kultura
Suriin
3.Karagdagang
Kultura
Gawain 7 Gawain
1. J Gawain 8
Ang sagot ay maaring
2. I magkaiba.
Sanggunian
A. Aklat
Andrew Gonzales, Cristina R. Velez. Ang Kasaysayan at Kabihasnan ng Asya : Ikalawang Antas. Quezon City: Phoenix
Press, Inc, 2014.
Andrew Gonzales, Cristina R. Valez. Kasaysayan at Kabihasnan ng Asya. 2010.
Mateo, Grace Estela C. Asya Pag-Usbong ng Kabihasnan. Quezon City: Vibal Publishing House, 2008.
Patrick Anthony S. de Castro, Marie Ann G. Anduyon, Rubilita A. Vasco, Aurelia T. Molave, Evangeline S. Panganiban,
PhD. Araling Asyano. Quwzon City: SIBS Publishing House, 2015.
Rosemarie C. Blando, Adelina A. Sebastian, Angelo C. Espiritu, Erna C. Golvesque, August M. Jamora, Regina R.
Capua, Armi S. Victor, Sandra I. Balgos, Allan F. Del Rosario at Randy R. Mariano. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna
ng Pagkakaiba. Pasig City: Eduresources Publishing ,Inc , 2014.

Modyul
Project Ease : Sinaunang Kabihasnan sa Asya. Pasig City, 2006.
"Pinagmulan, Kasaysayan, Kayamanan, Pagkakakilanlan." Modyul sa Sariling Pagkatuto sa Araling Panlipunan 8, n.d.:
310-316.
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph