ALAMIN

9
Ang mundo ngayon ay nakararanas ng malaking pagbabago na
dulot ng pandemya. Bukod sa aspekto ng kalusugan at pamumuhay ng
mga tao, ang isa sa malubhang naapektuhan ay ang ekonomiya ng ating
bansa. Dahil sa pagbabago ng ekonomiya, ang tao ay gumagawa ng
mahahalagang desisyon. Nagpapasya kung ano ang higit na mahalagang
bibilhin upang matugunan ang pangangailangan at kagustuhan.
Marahil natanong mo sa iyong sarili kung saan nagmumula at
papaano ginagawa ang mga iba’t ibang produkto na tinatangkilik ng bawat
mamamayan. Sa kabila ng lahat, mapapansin na mayroong kaayusan na
nag-uugnay sa bawat isa. Kaugnay nito, naisip mo ba kung ano ang
ARALING PANLIPUNAN ekonomiks, at ano ang kahalagahan nito sa pang-araw-araw na
pamumuhay?
QUARTER 1 – MODULE 1 Pagkatapos ng araling ito, hinahangad ko na ikaw ay
makapagbibigay ng kahulugan ng ekonomiks at makapaglalapat ng
ANG KAHULUGAN AT KAHALAGAHAN NG EKONOMIKS kahalagahan nito sa pang-araw-araw na pamumuhay bilang isang mag-
aaral, konsyumer at kasapi ng lipunan.
(Balitao, B. R. et.al. (2015). Ekonomiks, Araling Panlipunan, Modyul para
sa mag-aaral ( 1st ed.), Vibal Group Inc.)

MELC (Pinakamahalagang Pamantayan sa Pagkatuto)

 Nailalapat ang kahulugan ng ekonomiks sa pang-araw-araw na
pamumuhay bilang isang mag-aaral at kasapi ng pamilya at
lipunan. (AP9MKE-Ia-1)

Sa araling ito, inaasahang matututuhan ang sumusunod:

a. nauunawaan ang kahulugan ng ekonomiks bilang batayan sa
matalinong pagdedesisyon;

b. nasusuri ang mga mahahalagang konsepto ng ekonomiks na

nakatutulong sa pagbuo ng isang matalinong desisyon;

c. napahahalagahan ang mga konsepto ng ekonomiks bilang batayan

ng matalinong pagdedesisyon sa pang-araw-araw na pamumuhay.

1
SUBUKIN TUKLASIN AT SURIIN

Panuto: Piliin ang wastong sagot mula sa pagpipilian. Isulat ang letra ng KAHULUGAN NG EKONOMIKS
tamang sagot sa sagutang papel.

1. Paano naging isang agham ang ekonomiks? Ang ekonomiks ay ang pag-
a. pag-eeksperimento sa mga bagay-bagay c. pag-aaral ng tao sa aaral ng mga pamamaraan kung
lipunan paano nagbabahagi ang mga
    b. pag-aaral sa mga suliranin d. pagsusuri gamit ang mamamayan at bansa ng kanilang
siyentipikong limitadong pinagkukunang-yaman
pamamaraan upang matugunan ang kanilang
2. Isang bagay na dapat ay mayroon ka at hindi maaaring mawala. walang katapusang kagustuhan.
a. sapatos                c. alahas  
b. puhunan               d. pangangailangan Ang ekonomiks ay isang
3. Alin sa sumusunod ang pinakaangkop na kahulugan ng Ekonomiks? agham panlipunan kung saan
a. Agham ng pag-aaral upang matugunan ang walang katapusang pinag-aaralan ang paglikha,
pangangailangan at kagustuhan ng tao sa kabila ng suliraning dulot pagkonsumo at pamamahagi ng
ng kakapusan http://arts.brainkart.com/article/circular-
mga kalakal. flow-of-economic-activity
b. Pag-uugali ng tao na nakaaapekto sa kaniyang rasyonal na
pagdedesisyon Ang salitang ekonomiks ay hango sa sinaunang salitang Griyego
c. Masusing pagpapasya ng tao sa pagtugon sa mga suliraning na “oikonomia” kung saan ang kahulugan ay pangangasiwa ng isang
pangkabuhayan na kanyang kinakaharap administrasyon o sambahayan. “Oikos” ibig sabihin ay “bahay” at “nomos”
d. Pag-aaral ng tao at lipunan kung papaano haharapin ang mga ibig sabihin ay “pamamahala”.
suliraning pangkabuhayan (Balitao, B. R. et.al. (2015). Ekonomiks, Araling Panlipunan, Modyul para
4. Dahilan ng pagsasagawa ng trade off. sa mag-aaral ( 1st ed.), Vibal Group Inc. pp. 17)
a. Makalilikha ng mga produktong kailangan sa palengke
b. Matugunan ang pangangailangan na magdudulot ng higit na
Dalawang sangay ng Ekonomiks
kasiyahan
c. Kawalan o limitado ang kaalaman sa pagpili at pagdedesisyon
 Makroekonomiks – pagsusuri sa kabuuang ekonomiya at mga
d. Umiiral na kakapusan at kakulangan sa mga produkto at serbisyo
isyu na nakaaapekto rito katulad na lamang ng kawalan ng
5. Ano ang posibleng dahilan kung bakit maaaring magkaroon ng
trabaho, implasyon at patakarang piskal gayundin ang pananalapi.
suliranin ng kakapusan sa lipunan?
a. Maaksayang paggamit ng mga pinagkukunang-yaman  Maykroekonomiks – ito naman ay ang pagsusuri sa pag-aasal ng
b. Walang katapusang pangangailangan at kagustuhan ng tao mga pangunahing elemento na may kinalaman sa ekonomiya gaya
c. Limitadong pinagkukunang-yaman ng mga negosyo, sambahayan o bilang mga konsyumer at
d. Lahat ng nabanggit prodyuser. (https://ekonomiks.info/kahulugan-ng-ekonomiks/)

2
 Angsaekonomiks
Kakapusan dinpatuloy
suplay ng tubig, ay isang pag-aaral kung paano gagamitin ng
tao at lipunan ang limitadong pinagkukunang-yaman upang makagawa at
https://bit.ly/2WRUbvW
maipamahagi ang iba't ibang produkto at serbisyo sa mga tao at iba't
ibang pangkat ng lipunan para sa kasalukuyan at sa hinaharap.  Kakulangan (shortage) - isang
sitwasyon kung saan
Matututuhan mo ang tamang desisyon sa tamang sitwasyon.
pansamantalang may
Malalaman mo ang kahalagahan ng pagtupad at pagganap sa tungkulin
pagkukulang sa supply ng isang
ng isang indibidwal sapagkat sa ating kamay nakasalalay ang pag-unlad
produkto.
ng ekonomiya. Ekonomiks ang lilinang sa kaisipan ng mga kabataan ukol
sa pang-araw - araw na nagaganap sa buhay ng tao at kung paano Ito ay pansamantala lamang
naapektuhan ang pamumuhay ng tao sa mga pangyayari sa ating lipunan. dahil maari ka pang makagawa ng
Ang kaisipang pangkabuhayan, pampulitika at pangmoralidad ay pamamaraan o alternatibo upang
ipinaliliwanag ng ekonomiks na makatutulong sa paglinang ng wastong matugunan ang problemang ito. https://www.da.gov.ph/
kakulangan-sa-bigas-totoo-ba/
asal, gawi at kilos ng tao sa lipunan.
Dahil sa kakapusan, kailangan ng tao ang wastong pagpili sa mga
Ang makabuluhang kahulugan ng ekonomiks ay maaaring mahati
bagay na nais niyang bilhin. Nagkakaroon ng opportunity cost sapagkat
sa apat na lubhang mahahalagang bahagi:
may kakapusan ang pinagkukunang-yaman. Ang opportunity cost ay
 Isang uri ng agham panlipunan tumutukoy sa halaga ng isang bagay o nang best alternative na handang
ipagpalit sa bawat paggawa ng desisyon. (Balitao, B. R. et.al. (2015).
 Limitadong pinagkukunang - yaman Ekonomiks, Araling Panlipunan, Modyul para sa mag-aaral ( 1st ed.), Vibal
Group Inc. pp. 30)
 Mga walang katapusang pangangailangan at hilig ng mga tao at

 Ang lubusang paggamit. Nagiging panlipunang suliranin ang kakapusan kapag hindi
nakakamit ng tao ang kaniyang layunin. Sa gayon, kailangang
(https://ekonomiks.info/kahulugan-ng-ekonomiks/) magdesisyon ang pamayanan batay sa apat na pangunahing katanungang
Sa isang bansa, hindi maiiwasan na dumanas sa mga sitwasyon pang-ekonomiya na kapaki-pakinabang sa lahat. Tignan ang pigura sa
ng kagipitan na natural namang maikokonsidera. Tulad ng mga suliranin ibaba.
ng:
KAKAPUSAN
 Kakapusan (scarcity) – isang
sitwasyon sa pamumuhay na
dulot ng walang hanggang
pangangailangan at nais ng tao.
Ayon kay John Watson Howe,
dahil sa kakapusan na umiiral Ano ang Paano Para Para
sa daigdig, ay maaring hindi gagawin? gagawin? kanino? kanino?
makasapat ang lahat
3
ngpinagkukunang-yaman sa
 Ang kakapusan na pinagtutuunan ng pag-aaral ng ekonomiks ay
pang-araw-araw na suliraning kinakaharap hindi lamang ng pamayanan
at sambahayan, kundi ng bawat indibidwal pati ang mag-aaral na katulad
mo.
MAHAHALAGANG KONSEPTO SA EKONOMIKS
Ang konsepto ng ekonomiks ay isang paraan upang matukoy ang
mga mahahalagang konsepto sa kabuuan ng pag-aaral. Gayundin naman
ang pagpapaliwanag kung paano nailalapat ang mga mahalagang
konsepto ng ekonomiks sa araw-araw na pamumuhay ng isang
mamamayan o isang bansa bilang kabuuan.
Mahahalagang bagay na dapat isaalang-alang sa konsepto
ekonomiks
1. Pagpapanatili (sustainability) – ang paggamit ng mga
pinagkukunang - yaman upang magkaroon ng katugunan ang mga
kasalukuyang pangangailangan at kagustuhan ng hindi
negatibong maapektuhan ang kakayahan ng susunod pang mga
henerasyon na tugunan ang mga ito.
2. Pagkakapantay-pantay (equality) - pantay-pantay ang mga
karapatan ng tao gayundin naman ang distribusyon ng
pinagkukunang-yaman. Ang kaginhawaan o yaman na makakamit
ng tao ay nakadepende sa haba ng sakripisyo at pagpapagod na
makamit ito.
3. Husay (efficiency) – ang pangunahing layunin sa pag-aaral ng
ekonomiks ay nakatuon sa paglago ng ekonomiya ng bawat bansa.
Ito rin ay isang masinop na pamamaraan ng paggamit sa
pinagkukunang - yaman na limitado lamang upang matugunan
ang mga pangunahinng pangangailangan at kagustuhan ng mga
tao sa lipunan. (https: // ekonomiks.info/konsepto-ng-
ekonomiks/)
Iba pang mahahalagang konsepto ng ekonomiks
TRADE OFF - Pagpili batay sa mga alternatibong kapalit ng mga bagay na
isinasakripisyo o pagpapaliban ng pagbili ng isang bagay upang
makamit ang ibang bagay.
MARGINAL THINKING - sinusuri ng isang indibidwal ang karagdagang
halaga, maging ito man ay gastos o pakinabang na makukuha mula
sa gagawing desisyon.
INCENTIVES - Maaaring ang desisyon ay hindi pa rin maiiwasang
ng magbago ng isip sa bandang huli.
Kung susuriing mabuti, ang konsepto ng ekonomiks ay nakatuon
sa tila ba walang hanggang pagdami ng mga kagustuhan ng tao na may
malaking tyansang maging pangangailangan sa hinaharap na buhay.
(https://sites.google.com/site/kahuluganngekonomiks/services/
mahalagang-konsepto-ng-ekonomiks)
MGA GABAY NA TANONG
1. Bakit mahalagang pag–aralan ang ekonomiks?
2. Ano ang iyong pagkakaunawa sa salitang ekonomiks?
3. Bakit kailangan ng masusing pagsusuri bago magdesisyon sa ating
pang–araw–araw na pamumuhay?
4. Bilang isang mag–aaral, ano ang gagawin mo upang makatulong sa
pag–unlad ng ekonomiya ng bansa?
PAGYAMANIN
GAWAIN 1: GINTO NG KAALAMAN
Panuto: Hanapin ang mga konsepto ng ekonomiks sa parilya sa iba’t
ibang direksiyon. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
4
K L U Y T E Y U J N M K K Mga gabay na tanong: 5. Isang masinop na
YASU
H Y U J E J S Q B S S E A pamamaraan ng paggamit sa
Y C L I N K H S A P P G K 1. Ang ibig sabihin H
________________________ pinagkukunang – yaman.
M I W S T M O E T E E J A GAWAIN 2:
ay pamamahala.
O D O P I N G N T C E L P SHAPE’S TEXT
2. Pansamantalang
BOX pagkukulang ng GAWAIN 3: MAG – REFLECT TAYO
O E J G A R T I O I D I U
produkto. Panuto: Basahin at unawain nang mabuti ang nilalaman ng editoryal sa
O A D A V O B O E M S K S Panuto: Ayusin
3. Nangangahulugan ibaba. Sumulat ng hindi hihigit sa limang pangungusap na
E T B U E P A C R L I I A ang
g bahay. repleksiyon batay sa nabasang balita. Isulat ang repleksiyon sa
P D U L L E L U O G A K N mga
4. Hango sa salitang sagutang papel.
K A K U L A N G A N E P A letra
A Y U O I K O S E K E O T “oikonomia”
upang
5. Sitwasyon na
G H Y J U K L D M S C B N mabuo
dulot ng walang Ekonomiya ng Pilipinas bumagsak
I Y H N N O M O S J K D M ang sa pinakakamababang antas mula
hanggang
tamang salita. Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel. 1946
pangangailangan
Malaki ang ibinagsak ng
ng tao.
Isang bagay na inaalok sa ekonomiya ng Pilipinas noong 2020
1. isang tao upang siya ay nang maranasan ang pandemya
SEVITNECNI magpursiging makamit dulot ng Covid -19 disease.
ang isang bagay. Ito din ay
____________________ nakakapagbago sa isang
Sa ulat ng Philippine Statistics
desisyon.
Authority o PSA, bumagsak sa
2. negative 9.5 percent ang Gross
DETRAFFO Paraan ng pagpili o
Domestic Product o GDP noong
pagsasakripisyo ng isang
tao sa isang bagay upang nakaraang taon. Ito na raw ang
_____________________ pinakamababang GDP na nakamit ng
makamit ang ibang bagay. (https://www.sbs.com.au/language/
bansa mula nang matapos ang World
filipino/audio/ekonomiya-ng-pilipinas-
Pantay-pantay na karapatan War II.
3. bumagsak-sa-pinakakamababang-antas-
YTILAUQE ng tao gayundin naman ang mula-1946)
distribusyon ng Malayong-malayo ito sa six percent GDP growth noong 2019 ayon
pinagkukunang-yaman. sa Philippine Statistics Authority (PSA). Paliwanag ni National Economic and
______________________
Development Authority Secretary Karl Kendrick Chua, bumagsak ang
household spending at nasa milyong Pilipino ang nawalan ng trabaho at
4. kabuhayan. Pero kumpiyansa pa rin ang mga economic managers ng
TSOC YTINUTROPPO Halaga ng isang bagay o
pamahalaan na makababangon ang ekonomiya bago matapos ang taon
nang best alternative na
para makamit ang 6.5 hanggang 7.5 percent na target GDP growth rate.
_________________________ handang ipagpalit sa
bawat paggawa ng
5 desisyon.
 Sinabi ni Chua na mahalagang hanapin ang tamang balanse para
mapanatili ang kalusugan at umusad ang ekonomiya. (Editoryal, SBS
Filipino, January 29, 2021)
RUBRIK SA PAGMAMARKA
PAMANTAYAN PUNTOS
Nilalaman 5 b. Pangangailangan at kagustuhan
Paglalahad ng Pananaw 5 c. Mga dinadaluhang okasyon
Mensahe 5 d. Trade off at opportunity cost
Kabuoang puntos 15
TAYAHIN
I. PANUTO: Isulat ang √ na simbolo kung ang isinasaad ng pangungusap
ay tama at X kung mali. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
1. Ang walang haggang pangangailangan at kagustuhan ng tao ay
nagdudulot ng suliraning kakapusan.
2. Kailangang isaalang–alang ang produktibong interaksiyon ng bahay–
kalakal at sambahayan upang umunlad ang ekonomiya.
3. Ang ekonomiks ay isang agham panlipunan kung saan pinag-aaralan
ang paglikha, pagkonsumo at pamamahagi ng mga kalakal.
4. Ang mga pinagkukunang-yaman na maaring gamitin ng tao ay walang
hangganan habang ang kaniyang mga pangangailangan at kagustuhan
naman ay limitado.
5. Mahalaga ang ekonomiks sapagkat magiging mababa ang iyong
obserbasyon at interpretasyon ukol sa nangyayari sa ekonomiya ng
bansa.
a. Walang katapusang pangangailangan at kagustuhan ng tao
b. Maaksayang paggamit ng mga pinagkukunang-yaman
c. Limitadong pinagkukunang-yaman
d. Lahat ng nabanggit
2. Ano ang mahalagang isaalang – alang sa paggawa ng desisyon?
a. Relihiyon, paniniwala, mithiin at tradisyon
3. Ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng trade off?
a. Umiiral ang kakapusan at kakulangan sa mga produkto at serbisyo
b. Kawalan o limitado ang kaalaman sa pagpili at pagdedesisyon
c. Makalikha ng mga produktong kailangan sa palengke
d. Matugunan ang pangangailangan at kagustuhan ng tao na
magdudulot ng higit
na kasiyahan
4. Ano ang pinakaangkop na kahulugan ng ekonomiks?
a. Pag-uugali ng tao na nakakaapekto sa kaniyang rasyonal na
pagdedesisyon
b. Matalinong pagpapasya ng tao sa pagsagot ng mga suliraning
pangkabuhayan na kinakaharap
c. Siyensiya ng kaasalan ng tao na nakakaimpluwensiya sa kanyang
desisyon
d. Agham ng pag-aaral upang matugunan ang walang katapusang
pangangailangan at kagustuhan ng tao sa kabila ng suliraning dulot
ng kakapusan
5. Anong bagay ang binibigyang prayoridad at hindi maaring mawala sa
isang tao?
a. Tirahan       b. Damit         c. Pagkain d. lahat ng
nabanggit

II. PANUTO: Piliin ang letra ng wastong sagot mula sa pagpipilian at 6. Bakit itinuturing na isang natatanging agham panlipunan ang ekonomiks?
isulat sa sagutang papel. a. Sinusuri at binubuo nito ang kaalaman sa sistematiko at
siyentipikong paraan, at upang matugunan ang tila walang katapusang
1. Ano ang posibleng dahilan kung bakit maaaring magkaroon ng
suliranin ng kakapusan sa lipunan?
6
 pangangailangan at kagustuhan ng tao gamit ang limitadong pinagkukunang - a. Opportunity Cost b. Marginal thinking c. Incentive
yaman d. Trade off
b. Nagpaplano ito kung paano mahahati-hati ang mga gawain at nagpapasya kung
paano hahatiin ang limitadong resources sa maraming pangangailangan at III. PANUTO: Sumulat ng maikling talata kung ano ang ipinahihiwatig ng
kagustuhan. larawan. Gamiting gabay ang mga tanong sa ibaba. Gawin
c. Pag-aaral ng tao at ng lipunan kung paano haharapin ang mga suliraning ito sa sagutang papel.
pangkabuhayan
d. Pag-aaral kung paano matutugunan ng tao ang kanyang walang katapusang
pangangailangan at kagustuhan sa harap ng kakapusan
7. Si Amie ay may pera na Php5,000, gustong gusto niyang bumili ng
cellphone na nagkakahalaga ng Php2,000 ngunit nakakita sya ng
cellphone na mas maganda at mas malaki ang storage sa halagang
Php5,000 kaya pinili niya itong bilhin. Ano ang tawag dito?
a. Trade off b. Opportunity Cost c. Marginal thinking d.
Incentive
8. Ano ang pinakamabuting maidudulot ng pagkakaroon ng kaalaman sa
ekonomiks?
a. Mapag-aaralan ang mga gawi, kilos at siyentipikong pamamaraang
makatutulong sa iyo sa pagdedesisyong pangkabuhayan ngayon at https://bit.ly/2WcGis2
sa hinaharap.
Mga tanong:
b. Maisasaulo ang mga konsepto sa ekonomiks upang madaling
makapasa sa kolehiyo.
c. Magkaroon ng kakayahang makapagturo ng ekonomiks. 1. Bakit kailangang pag-aralan ang mga suliraning pang–ekonomiya?
d. Maaaring magsilbing kritiko ng pamahalaan.
9. Paano mo maipaliliwanag ang kasabihang “there isn’t enough to go 2. Kung ikaw ang papipiliin ano ang uunahin mong bilhin? Face
around” ayon kay John Watson Howe? mask o pagkain? Bakit?
a. Walang hanggan ang pangangailangan ng tao gayundin ang mga
pinagkukunang–yaman.
RUBRIK SA PAGMAMARKA
b. Ang walang pakundangan na paggamit ng pinagkukunang-yaman ay
hahantong sa kakapusan. PAMANTAYAN PUNTOS
c. Limitado ang pinagkukunang-yaman kaya’t hindi ito sasapat sa Nilalaman 2
pangangailangan na tao.
Organisasyon 2
d. May hangganan ang lahat ng pinagkukunang yaman ng buong
daigdig. Mekaniks 1
Kabuuang puntos
10.Pagkauwi galing sa paaralan, mas pinili nina Vicky at Nora na
magbasa ng kanilang aklat sa ekonomiks kaysa maglaro ng mobile
legends kasama ang mga barkada. Ano ang isinagawa nina Vicky at
GAWAIN 1. GINTO NG KAALAMAN
Nora?

7 K L U Y T E Y U J N M K K
H Y U J E J S Q B S S E A NAKATAGONG
Y C L I N K H S A P P G K SALITA
M I W S T M O E T E E J A
1. Nomos
 2. Kakulangan

SAGOT SA MGA GAWAIN:

SSubukin
1. D
2. D
3. A
4. B
5. D

GAWAIN 2: SHAPE’S TEXT BOX

1. INCENTIVES
2. TRADE OFF
3. EQUALITY
4.OPPORTUNITY COST
5. HUSAY

GAWAIN 3: MAG – REFLECT TAYO

Malayang pagsagot. Iba’t iba ang maaaring magiging kasagutan ng mga
mag – aaral.

Gamitin ang rubric sa pagbibigay ng marka.

SANGGUNIAN:

A. AKLAT:

8
Araling Panlipunan, Ekonomiks
Bernard R. Balitao et.al. (2015). Araling Panlipunan Ekonomiks, Modyul
para sa mag-aaral para sa Ikatlong Taon, pahina 12 - 36. Vibal
Group Inc

B. WEBSITES:

https://ekonomiks.info/kahulugan-ng-ekonomiks/

https://sites.google.com/site/kahuluganngekonomiks/services

https://sites.google.com/site/kahuluganngekonomiks/services/
mahalagang-konsepto-ng-ekonomiks

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

https://bit.ly/382VeLK Manunulat:
Leopoldo C. Naganag, Jr.
https://bit.ly/3z829z9 Tagasuri:
Dr. Marilex A. Tercias Aloha P. Molina Ma. Elena C.
Villanueva
https://bit.ly/3k9CEqR Maria Jocelyn J. Sotong Jessibel O. Taganas Josie N. Alcantara
Jennifer L. Lacbayan
https://bit.ly/3mkjMIl Tagapamahala:
Dr. Danilo C. Sison Dr. Arlene B. Casipit
Dr. Cornelio R. Aquino Dr. Jerome S. Paras
https://bit.ly/3j7t08Z Dr. Maybelene C. Bautista

https://bit.ly/3kfHXVC

SAGOT SA TAYAHIN

I. III. 9 II.
1. √ Ang kasagutan ay 1. D 6. A
2. √ nakabatay sa pag- 2. B 7. A
3. √ unawa ng mga 3. D 8. A
10