Школството во Штип и неговиот развој во услови на

силна револуционерна дејност

Кон крајот на 19от век се повеке се отвараат училишта во градот Штип па така во
учебната 1885/86 година се отв Калајџиев,Александар Поп Орушов и др.
Со доагањето на Гоце Делчев во Штип во учебната 1894/95 година,заедно со
Туше Деливанов и Дамјан Груев,овде започнува организирано дејствување на
учителите. Отпрвин тие дејствувале само лите орио четирикласно училиште во кој
за прв учител бил назначен Ѓорче Петров, во кое пак учителствувал и наредната
година.Тој тука основал,Ристо Гурков,Чемков Тасе Чепрганов ел 46 члена иако не
покажале голема активност.Иако била евидентна присутноста на бугарската
егзархија,со доагањето на Ѓорче Петров за учител во Штип претставува нов
о за учители на Даме Груев а подоцна и на Гоце Делчев, заедно со Туше
Деливанов.Иако дошол да подготви неколку комитети Даме Груев останал на
барање на, Трајко
за потоа да бараат можности дејствување на учителските сили треба да се
нагласи дека бугарската егзархија имала силно влијание врз школството ,како и
комитет кој бро штипјани да работи во својство на главен учител во класното
училиште во Штипско Ново Село, каде за создавање на органција во широките
народни маси .Во тоа време двајцата револуционери,учители зазесо своите
соработници организирале широка културна, просветна и револуционерна
дејност,го обновиле неделното вечерно училиште за ви,ја ширеле Меѓутоа и при
вакавото тој работеле и други учители меѓу кои:Мише Развигоров дека добар дел
од учителите ат на удар под удар на егзархиската политика и на турскиот
апсолутизам, за што ке придонесат афери како што се:Виничката,
Софиларската,Новоселската и др.

Почеток на гимназиското образование во Штип

Гимназиското образование во Штип започнало во 1868година-6 со доагањето на

Јосиф Ковачев за учител во штипско Ново Село. За негово време тој основал
народно окружено двокласно образование. Во -7 ова училиште прераснало
во.Предавањата се држеле на српски јазик од девет наставници.Александар
Трифуновиќ директор на гимназијата,Бранко Ѓорѓе,суплент по српски нска
наставна рачна работа и Драгослав Илиќ по српскохрватски јазик.Во 1915 година
по иницијатива на белградските друштва коло српских сестра и кнегиња Зорка,
Женска штини.За време на првата светска војна ова училиште престанало да
постои но година. За и по првата светска војна гимназијата во Штип продолжила
со работа на бугарски јазик.
.
6-Киро Смичевски, и просветата во Штип’’стр39.
7 16.
Подоцна Гимназијата во Штип започнала со работа на 17 декември 1918година
како нижа и со еѓутоа набргу се дошло до сознание дека нижата гимназија не
може да ги задоволи потребите на учениците,бидејки овој град е веке со богата
училишна традиција, а граѓаните на Штип имале големи желби нивните деца да се
школуваат. Од тие причини и директорот на гимназијата Лазар Тришковиќ го
известува министерот за просвета во Белград дека е неопходно во Штип да се
отвори полна гимназија.
Основен проблем за почеток на нормална настава бил просторниот,бидејки
штипската гимназија била со десет одделенија. Привремено решение се нашло за
четири одделенија во новоселското основно училиште,а другите во старата
гимназија која некогаш служела за турско верско образование.Во идните години
учениците од гимназијата приредувале концерти во дворот на училиштето и во
хотелската сала така се зголемувал интересот за гимназиско образование но
дната предвоена генерација која броела преку петстотини ученици,тоа била
генерацијата 1040/41година. Сите ученици биле распоредени во 14 паралелки,а
наставата се изведувала и предпладне и попладне,во шесте училници со кои
располагала гимназијата во таа последна предвоена година.

Работата на ученичкиот дом при гимназијата

 Во 1930 година при гимназијата во Штип е отворен “Ученичкот дом Крал
Александар | “. Отварањето на домот било со цел да се овозможи на
сиромашните а талентирани деца да се ги испратил до директорот на гимназијата
во Штип со цел тој да испрати на одобрување во Дворот за домот да го носи
името на кралот. Правилата за организација на ученичкиот дом содржат само 12
члена поделени во неколку дела. Првиот дел со два члена гласел:Наслов и
задачи. Вториот дел со 42 члена гласел:Услови за прием во ученичкиот дом. Во
овие членови главно се истакнуваат критериумите под кои може да се примаат
учениците во домот. Следниот дел:Средства за одржување на ученичкиот дом
“Крал Александар |” е даден само со еден член кој вели дека најголем добротвор
за оджувањето на домот е Александар |, а покрај него домот добивал помош од
општината и други лица.Потоа, следуваат деловите управа и надзор,отварање и
затварање на ученичкиот дом и други важечки правила. На крајот се потпишани
сите девет члена на одборот,главно, видни граѓани, секретарот на одборот
Д.Јанчиќ и се разбира овој број бил од 60
За одбележување е дека покрај учениците од селата, во учебната 33/34 година
имало и три ученици од Штип, кои исто така добивале бесплатна храна и
униформа.Во таа учебна година интернатот добил и своја библиотека, наменета
само за учениците што престојувале во него.Во идната година, бројот на ученици
бил помал за шест.Но, за да обезбедат место и за следната година, овие ученици
морале да положат со одличен успех или да бидат барем мн. добри и да имаат
одлично поведение. Ова е и една од причините што бројот на ученици во
интернатот се менувал. Забележливо е дека најмногу биле отстранувани
учениците од први клас, што е сосема природно, бидејки тие, најчесто дојдени од
село ,тешко се привикнувале и тешко се вклопувале во новата средина.
Од годишните извештаи за работа на интернатот и од записниците на
инспекторите, може да се констатира дека учениците сместени во интернатот се
покажале подобри од другите, што ја потврдува оправданоста за неговото
постоење.Воспитувач во интернатот во таа година бил суплентот Јовановиќ.
Најголем број на ученици во една година интернатот имал во 1937/38 година кога
бил опремен со нов инвентар, а учениците добиле уште еден воспитувач. И во
наредните две години, односно до почетокот на втората светска војна,во работата
на оваа институција, која во целост го осмисли своето постоење, не се
забележани некои покарактеристични промени, со што би дале нов тон или нова
форма на работа-8.