Uri ng Sulatin/Pagsulat

A. MGA URI NG SULATIN 3. MALIKHAIN NA SULATIN

Ang sulatin ay isang komposisyon at mayroon itong Ay anumang pagsusulat na lumalabas sa

tatlong uri. mga hangganan karaniwang prupesyonal,
pampahayag, o teknikal ng mga anyo ng panitikan.

1. PERSONAL NA SULATIN
IBA'T IBANG HALIMBAWA NG
Ang personal na sulatin ay impormal. MALIKHAIN NA SULATIN:
Ang sulating ito ay kadalasang ginagamit ng
 NOBELA
mga estudyante dahil nagagawa nilang ilabas ang
 BUGTONG
anumang damdamin, pag- iisip, o kung ano pang mga
 AWIT
bagay na galling sa kanilang sarili.
 MAIKLING KWENTO
IBA'T IBANG KLASE NG PERSONAL  PABULA
NA SULATIN:  PARABULA
 MYTH
 DIARY
 EDITORYAL
 TALA
 TALAMBUHAY
 LIHAM
 DATALOG
 DYORNAL B. Mga Halimbawa ng Sulatin/Paraan ng
Pagsulat

o Palarawan (Descriptive)
2. TRANSAKYUNAL NA SULATIN
o Eksposisyon (Expository)
Ang sulating ito ay pormal at ang pag kakabuo ng o Panghihikayat (Persuasive)
sulating ito ay may sariling pokus at mensahe na nais o Pagsalaysay (Naration Essay)
ihatid.

Komunikasyon ang pangunahing layunin ng sulatin.

C. Mga Uri ng Pagsulat

 Teknikal na Pagsulat
IBA'T IBANG KLASE NG  Referensyal na Pagsulat
TRANSAKSYUNAL NA SULATIN:MEMO  Journalistic na Pagsulat
 PLANO  Akademikong Pagsulat
 PANUTO D. Katangian ng Akademikong Pagsulat
 PROPOSAl
 ADVERTISMENT • Pormal
 PATAKARAN • Obhetibo
• Maliwanag
• May paninindigan
• May pananagutan

Mga Gawain sa Pagsulat

A. Pananaliksik
Mga Maaaring Pagkunan ng Datos
1. Sariling pagmamasid at imbestigasyon.
2. Panayam sa mga tao na makapagbibigay ng impormasyon, paliwanag at sariling opinyon.
3. Sarbey
4. Aklatan, aklat, magasin, dyaryo at dyornal.
5. Radyo, palabas sa telebisyon, video at teyp
Mga Dapat Isaalang-alang sa Pananaliksik
1. Pagkilala sa pinagkunan ng datos at pinagmulan ng mga opinyon o ideya.
2. Pagtiyak nang mabuti kung balido ang mga datos, impormasyon, ideya o opinyon; kung lohikal at
may basehan o batayan ang mga ito.
3. Masusing pag-aaral sa mga pahayag.
4. May sapat na katibayan ang anumang interpretasyong isasagawa.
5. Sinisiyasat ang iba't-ibang panig sa isang isyu.
Layunin ng Pananaliksik
1. Makapagtuklas ng bagong datos at bagong kaalaman.
2. Magbigay ng linaw sa isang isyu.
3. Siyasatin ang pinapalagay na makatotohanang pahayag.
4. Patunayang balido ang isang konsepto, pananaw o paniniwala.

Mga Proseso sa Pagsasagawa ng Pananaliksik

1. Anong paksa ang dapat piliin?
2. Pagsasagawa ng konseptwal na balangkas.
3. Pangangalap ng datos.
4. Pag-aaral o pagsusuri ng mga impormasyon at talang makokolekta.
5. Paggawa ng balangkas
6. Pagsulat ng burador
7. Ipahayag ang resulta ng pananaliksik
8. Pagtitiyak sa pormat ng papel
9. Pagrebisa at pagwawasto ng burador o draft.
Pagsulat sa pinal na papel batay sa pormat na napag-aralan

B. Liham Pangalakal
Ang liham pangangalakal ay isang uri ng liham na madalas ginagamit sa mga sumusunod:
 Sa mga umoorder ng bagay
 Sa humihingi ng tulong
 Sa mga nag-aaply ng trabaho
Sa mga nagtatanong o nag iinquire
Mga Katangian ng Liham Pangalakal
 1. Kalinawan- kung ito'y mababasa at mauunawaan sa minsang pagbasa. Ito ay nagaganap sa
pagbibigay ng kaliit-liitang bagay.
2. Kabuuan- Kung ibinibigay sa lahat ang mga bagay-bagay na dapat malaman ng babasa.
3. Kaiklian- Kung naisasaad ang diwa sa ilang pananalita, ngunit di-nagkukulang sa kalinawan,
kabuuan at pagggalang.
4. Paggalang- Maginoong pakitunguhan ang sinusulatan. Ipakitang isinaalang-alang ang kanyang
kahalagahan.

Mga Bahagi ng Liham Pangalakal

Ang liham pangangalakal ay may anim na bahagi tulad ng mga sumusunod
1. Pamuhatan – Ito ay naglalaman ng pangalan at address ng sumulat
2. Patutunguhan – Ito ang pangalan at address ng tatanggap ng sulat
3. Bating Panimula – Ito ay ang magalang na pagbati na maaring pinangungunahan ng “Ginang”,
“Ginong”, “Mahal na Ginoo”, etc..
4. Katawan ng liham – Ito ang katawan ng liham o yung mismong nilalaman ng sulat.
5. Bating Pangwakas – Ito ay ang bating pangwakas na maaring naglalaman ng “Sumasaiyo”,
“Hanggang sa muli”, etc…
6. Lagda – Ito ang buong pangalan ng sumulat.
Narito naman ang mga uri ng liham pangangalakal
1. Liham Pagtatanong – Ang liham na nagtatanong ng presyo ng produkto o kalahatang
impormasyon na ipinagkakaloob ng sinulatang institusyon, organisasyon o opisina.
2. Liham Pag aanyaya – Ang ganitong uri ng liham ay patungkol sa liham na pag iimbita sa
panauhing pandangal o tagapagsalita. Ang liham na ito ay dapat magtaglay ng detalye katulad ng
oras ng okasyon, lugar at tema or paksa.
3. Liham na humihingi ng pahintulot – Ang uri ng liham na ito patungkol sa pag hingi ng pahintulot
sa sinulatan. Ito ay dapat maglaman ng layunin at pagpukaw sa damdamin upang mapapayag ang
hiningian ng pahintulot.
4. Liham pag aaply – Ang ganitong uri ng liham ay patungkol sa paghahanap ng trabaho sa
kompanya o institusyon na sinulatan. Tinatawag din itong “Cover Letter”
5. Liham Kahilingan o Pag order – Ang liham na ito ay patungkol sa pag order ng produkto sa
sinulatan. Maaring ito ay maglaman ng detalye tungkol sa produkto na nais bilihin. Tulad ng
dami ng produktong bibilhin, kulay at laki.

6. Liham karaingan – Ito ay liham na patungkol sa reklamo o karaingan ng sumulat. Ang liham na
ito ay maaring maglaman ng reklamo ukol sa produktong nabili na may depekto.

7. Liham Pasasalamat – Ang liham na ito ay patungkol lamang sa pasasalamat ng sumulat sa

institusyon, organisasyon o opisina.

Tatlong Anyo ng Liham-Pangalakal

• Ganap na Blak
• Semi Blak
• Modified blak

Mga Kasanayan sa Pang-unawa

Mga Kasanayan sa Pang-unawa
A. Pakuha ng Pangunahin at Tiyak na Detalye, Skimming at Scanning
Magagamit ang dalawang uri ng pagbasa, ang skimming at scanning sa pagkuha ng pangunahing
detalye sa aklat, dyurnal, report atpb.
B. Paghihinuha
Ang manunulat ay nagbibigay ng mga pahiwatig sa maaaring mangyari, hindi niya ito tuwirang
sinasabi o ipinapahayag
C. Paglalahat
Ito ay paglalagom ng mga kaalaman at impormasyong natutuhan o nakuha sa teksto o akdang
binasa.
D. Pagwawakas
Karaniwang ginagamit ito sa pagbabasa ng maikling kwento, maikling nobela, pagbuo ng buod
ng sanaysay at talumpati
E. Pagkilatis sa Katotohanan at Opinyon
Dapat na makilala ng bumabasa kung ang mga nakasaad at mga oangyayari sa akdang kanyang
binasa ay may Verisimilitude o ang pagiging sang-ayon sa katotohanan ng buhay.
F. Pagtukoy sa Layunin ng Teksto
Matutuklasan ng isang matalinong mambabasa ang mga layunin ng sumulat ng teksto o
seleksiyon.
G. Pagsusuri sa mga Pamamaraang Ginamit ng Awtor sa Paghahatid ng Mensahe
Kailangan ang matamang pagsusuri sa mga pamamaraang ginamit ng awtor sa paghahatid ng
mensahe upang lubos na maunawaan ang nilalaman ng teksto o akdang binasa
H. Pagbibigay ng Ebalwasyon sa mga Ebidensya at Pangangatwiran
Sa pagbibigay ng ebalwasyon ay kinakailangang matibay ang ebidensya at pangangatwiran sa
akdang binasa.

Pagkilala sa Batayang Istruktura at Hulwaran ng Organisasyon ng Iba't-ibang Genre na

Nakasulat sa Teksto
I. Pagkilala sa Ibat-ibang Genre na • Kwento ng Madulang Pangyayari
Nakasulat na Teksto • Kwento ng Talino
Mga genre, sinulat o ginawa ayon sa masining • Kwento ng Sikolohiko
na pagpapahayag ng naiisip at damdamin ng tao.
A. Maikling Kwento
Ito'y isang maikling kathang maaaring hango sa j. Ang Nobela
tunay na buhay o maari namang likha lamang ng k. Ang Nobela
mayamang guni-guni ng may-akda, kakaunti Mga Uri ng Nobela
lamang ang mga tauhan at nag-iiwan ng isang • Nobela ng tauhan
kakintalan sa isip ng mga mambabasa o • Nobelang makabanghay
nakikinig • Nobela ng kasaysayan
• Nobela ng romansa
Bahagi ng Maikling Kwento
k. Ang Dula
 Panimula Tatlong bahagi ng Dula
 Saglit na kasiglahan
 Yugto-
 Kasukdulan
 Tanghal
 Kakalasan o wakas Mga Uri ng  Tagpo
Maikling Kwento
Mga Uri ng Dula
Mga Uri ng Maikling Kwento
 Trahedya
• Salaysay  Komedya
• Kwento ng kababalaghan  Melodrama
• Kwento ng Katutubong Kulay  Parsa
• Kwento ng Katatawanan  Saynete
• Kwento ng Tauhan- l. Ang Alamat at Kwentong Bayan
m. Ang Parabula at Pabula
• Kwento ng Katatakutan- n. Talambuhay
• Kwento ng Pakikipagsapalaran-
.
b. Ang Alamat at Kwentong Bayan

c. Ang Parabula at Pabula

d. Talambuhay
e. Ang Sanaysay
f. Ang Talumpati
g. Balita
h. Mito
i. Anekdota