ASTIM VE YAŞAM KALİTESİ

Astım hırıltılı solunum, nefes darlığı ve öksürük semptomları ile karakterize, havayolu inflamasyonu,
hava yolu aşırı duyarlılığı ve değişen derecelerde hava yolu obstrüksiyonu sonucu gelişen kronik bir
hastalıktır.Astım, dünyada en sık karşılaşılan kronik hastalıklardan biridir. Yapılan bir çok çalışmada, son
yıllarda astımın görülme sıklığında artış olduğu ve özellikle ataklar ile seyreden bir hastalıktır. Ataklar,
hastaların yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bundan dolayı bu hastaların yaşam kalitelerinin
artırılması gereklidir.

Astım hastalarının yaşam kalitelerini geliştirmek istiyorsak öncelikle yaşam tarzının değiştirilmesi ve
hastalığa ait faktörleri iyi bir şekilde öğrenmesi gereklidir.

Sigara dumanından uzak kalması sağlanabilir. Yine sigara gibi bronşlarda daralmaya neden olacak
parfüm, deodorant, boya, deterjan, çamaşır suyu gibi maddelerden uzak durması, hayvan besliyorsa
hayvan beslememesi konusunda bilinçlendirerek atakları azaltırız.Bu durum da kişinin yaşam kalitesini
artırır.

Düzenli olarak egzersiz yapması bronşları ve mevcut akciğer kapasitesini artırır.Bundan dolayı egzersizin
devamlı olarak yapılması önerilebilir.

Bazı meslek gruplarında çalışan insanlar (kuaför, fırıncı, marangoz gibi) meslekleri yüzünden astım
hastalığına yakalanmaktadırlar. Gerekli kişilerle görüşülerek (örneğin sosyal hizmet uzmanları) mesleğinde
değişiklik yapılması yaşam kalitesini artırıcı bir etkendir.

Doğru ve dengeli bir beslenme yapılmalıdır. Eğer dengesiz bir beslenme sonucunda kişide fazladan bir kilo
alımı söz konusu olduğu zaman (obezite) nefes darlığı sıkıntıları daha da artacaktır. Bundan dolayı hem
düzgün bir beslenme hem de kilo verme kişinin yaşam kalitesi için önemli unsurlardır.

Duygu durum bozuklukları astımlılarda sık karşılaşılan hastalıklardandır. Yapılan bazı çalışmalarda
astımlılarda psikolojik duygu durum bozukluklarının astım kontrolünü zorlaştırdığı ve bunun sonucunda da
kişinin yaşam kalitesinin olumsuz ettkilendiği gözlemlenmiştir.Ataklar, hastaların yaşam kalitesini olumsuz
etkilemektedir. Hastaların yaşadıkları solunum sıkıntısı, yoğun anksiyeteye var olan solunum güçlüklerinin
daha da artmasına neden olmaktadır. Bundan dolayı kişinin bir tıbbi bir değerlendirmenin yanında
psikolojik değerlendirmeler yapılması da son derece önemlidir. Gerekiyorsa psikiyatrik destek almaları
konusunda, sağlık ekip üyeleri tarafından yönlendirilmelidir.

Tıbbi kontrollerin devamlı olarak yapılmasının sağlanması, hastanın bilinçlendirilmesiyle beraber düzenli
olarak kontrollere gelmesi sağlanabilir.

Astımlı hastaların hastalıkları, tedavi ve korunmaya yönelik uygulamalar konusunda bilgi gereksinimlerinin
karşılanması son derece önemlidir. Hastalığın kontrol altına alınmasında, dolayısıyla atakların sıklığının
azaltılmasında tedavi kadar hastaların eğitimi de gerekmektedir.Başarılı bir tedavinin ilk koşulu hasta ve
ailelerine gerekli eğitimin verilmesidir. Bundan dolayı doğru bir eğitim ile kişinin yaşam kalitesi artırılabilir.

Astımlı hastalar ve sağlık ekibi arasındaki iletişimin kalitesi, hasta eğitimini gerçekleştirmede temel ve en
önemli bir unsurdur. Sağlık ekibinin astımlı hasta ile iyi bir iletişim kurabilmeli, hastaların tanı ve
tedavilerine yönelik korkularının ve meraklarının en aza indirilmesi önemlidir.
Astımlı kişinin hastalığını bilmesi, hastalığı ile birlikte yaşamayı öğrenmesi, ilaçlarını doğru
kullanması gibi konularda eğitim verilmesi yaşam kalitesini artırır;

Hemşirelerin hastalara yapacakları bilgilendirme, hastaların hastalıkları ile ilgili endişelerini,

meraklarını en aza indirerek, tedaviye olan uyumlarını kolaylaştıracak ve yaşam kalitelerini
artıracaktır.

Astımlı hastaların tedaviye uyumlarını sağlamada ilaç etki ve yan etkileri konusunda
bilgi verilmesi önemlidir. Bazı ilaçlar, örneğin aspirin gibi antiinflamatuar ilaçlar ya da tansiyon
düşürücü ilaçlar astım ataklarını tetikleyebileceği için kullanımı hakkında kişiyi
bilgilendirmeliyiz, yine kişi için hayati bir önemi olmayan ve gereksiz kulladığı ilaçları
kullanmaması konusunda bilgilendirmeliyiz.

Astımı kontrol altına almak ve komplikasyonları önlemek ya da en az indirebilmek için allerjen

faktörlerden ve çevresel etkenlerden korunma yollarını öğretirsek ve uygun koşulları sağlarsak
kişinin yaşam kalitesini artırabiliriz.

Hastaların tedavi planına etkin olarak katılımını sağlamalıyız.

Astım hastaların sosyal hayatını ve aile içi yaşamlarını da etkilemektedir. Hastalarda sosyal
aktiviteleri yerine getirememe, günlük ev işlerini yapamama, dispneye bağlı sözel iletişim
kurmada güçlük, yetişkin hastalarda işe gidememe, çocuk ya da adölesan hastalarda okula
gidememe, maddi yükde artma gibi sorunlar görülebilmektedir. Bundan dolayı maddi destek
sağlanabilir, ev işlerine yardımcı olması için devletten yardım istenebilir, okula gidemeyen
çocuklara MEB tarafından evine öğretmen göndermek tarzında çocuğun okul hayatının devam
etmesi sağlanabilir.

Sonuç olarak; hastalarda astım ataklarını tetikleyen ve semptomları başlatan faktörler

belirlenerek korunmaya yönelik önlemlerin alınması ve düzenli takip, astımlı hastaların tedaviye
uyumunu ve hastalığını kabullenmesini sağlayarak, yaşamlarını daha rahat ve daha kaliteli
geçirmelerini sağlamaktadır.