VİTAL BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

1.Vücut sıcaklığı, nabız, solunum sayısı ve kan basıncı yaşam bulgularının temel göstergeleri olarak
değerlendirilmektedir.
2.Vücut sıcaklığı oral, aksiller, timpanik, temporal ve rektal ölçülebilir. Erişkin hastalarda genellikler aksiller ve
temporal ölçüm yolu tercih edilir. Hastanın ölçüm yapılacak bölgesinin kuru ve temiz olmasına dikkat edilir.
3.Nabız sıklıkla radial, brakial ve karotid arterler üzerinden iki parmak kullanılarak alınır. Nabız sayısını, kuvvetini,
ritmik olup olmadığını kontrol edelir
4.Dakikadaki solunum sayısı sayılır. Solunumun hızı, derinliği ve tipi belirlenir
5. Kan basıncı ölçümü sessiz bir odada en az 5 dk istirahat sonrası uygun manşon boyutu seçilerek yapılır. Sıklıkla
brakial arter üzerinden manşon şişkinliği radial nabzın kaybolduğu düzeyin 20-30 mmHg üstüne kadar şişirilerek
ölçülür. Kontrol valvi açılarak saniyede 2-3 mmHg indirilerek sistolik ve diyastolik kan basıncı ölçülür
❂ Bazı kaynaklarda ağrı ve bilinç durumu vital bulgular içerisinde değerlendirilmektedir.
►Ağrı, hastaya ağrının hangi bölgede ve özelliği sorularak tespit edilir. Ağrı şiddeti 0-10 arasında ağrı skalası
kullanılarak değerlendirilir.
►Bilinç durumu, hastanın sözel uyarı, ağrılı uyarı ve harekete verdiği yanıtı içeren Glaskow koma skalası ile
değerlendirilir.
❂ Ateş ölçümü için civalı cam termometre veya elektronik termometreler kullanılır. Axiller ve temporal ateş ölçümü
oral ölçümden 1 derece düşüktür. Timpanik ve rektal ölçüm ise oral ölçümden 1 derece daha fazladır.
❂ Erişkinlerde nabız 60-100/dk arasındadır. Nabzın dakikada 100 üzerine çıkmasına taşikardi, 60 altına inmesine
bradikardi denir.
❂ Bir nefes almak ve bir nefes vermek bir solunum olarak değerlendirilir. Erişkinler dakikada 12-20 solunum yaparla
Solunum sayısı 10/dk bradipne, 25/dk taşipne’ dir. Solunum sayısı ile birlikte tırnak yatağından pulse oksimetre
kullanarak oksijen saturasyonu ölçülebilir. Normal oksijen saturasyonu % 95-100‘ dür.
DERMATOLOJİK MUAYENE
1.Deri lezyonlarının daha iyi değerlendirilmesi için muayene odasının yeterli bir aydınlıkta olması gerekir ve bunun
için doğal ışık en ideal olanıdır. Yapay ışık altında muayene yapılacaksa bunun için oldukça kuvvetli ve beyaz ışık veren
bir kaynak seçilmelidir. Büyütücü mercekler kullanılması yararlıdır. Oda ısısında hastanın soyundurularak muayenesin
sağlar. Hastaların yaş ve cinsiyet gibi demografik verilerini kaydeder.
2.Hastaya yapacağı muayene ile ilgili bilgi verir, vücudun her bölgesinin görülmesi gerektiği, derinin yanı sıra saç ve
tırnak gibi deri ekleri, oral mukozanın değerlendireceğini söyler.
3.Öncelikle hastanın şikayetinin sorgular. İyi bir anamnez alır.
4.Şikayetin başlangıç zamanı, ilk başlayan, primer lezyonun karakteri (papül, vezikül vs.) öğrenilmeli lezyonun nasıl
değişikliğe uğradığını sorgular. Alevlenme, gerileme ve tekrarlaması varsa kaydeder.
5.Hastaya şikayetini artıran veya başlatan bir nedeni fark edip etmediklerini de sorar (yiyecek, güneş ışını, soğuk,
sıcak, fizik aktiviteler, hayvanlarla temas, topikal veya sistemik tedaviler gibi)
6.Hastalarda gözle görülmeyen fakat hasta tarafından belirtilen kaşıntı, ağrı, yanma gibi (subjektif) veya gözle
görülen ve muayenede de saptanabilen objektif semptomları sorgular.
7.Hastanın geçirdiği operasyonlar, hastalıklar, kullandığı ilaçlar, allerji öyküsü, seyahat öyküsü, cinsel öykü, hobiler
çevresel faktörler gibi özgeçmişine ve ayrıca soygeçmişine ait detaylı bilgi alır.
8.Hastalığın seyrini iyi tanımlar. Hızla yayılan akut lezyonlar, ortadan iyileşme gösterip yayılan lezyonlar, yavaş
seyirle kronik gidiş gösteren ya da alevlenmeler ve iyileşmeler ile giden, güneş ışığı ve ilaç kullanımı ile alevlenen
lezyonları ayırt eder
9.Sadece deri şikayetleri değil genel durumu da dikkatli bir şekilde inceler.
10.Hastada mevcut elemanter lezyonları iyi bir şekilde değerlendirir. Lezyonların morfolojisi, dizilimi, yerleşim yeri
tanı ve ayırıcı tanı için ipuçlarını sağlar.
11. Gerektiğinde tanıya yardımcı girişimsel ve girişimsel olmayan yöntemler kullanır. Çocuk hastalarda mümkün
olduğunca girişimsel olmayan yöntemlere başvurur.
12.İnspeksiyon ile lezyonun uzaktan genel bir değerlendirmesi yapılır. Lezyonların morfolojisi, yerleşimi ve
dağılımının saptanması için yakın inspeksiyona geçilir.
13.Deri muayenesinde inspeksiyonun ardından lezyona dokunulmalı ve iki parmak arasında hisseder. Bu hem
lezyonun algılanmasını hem de hastanın güvenini sağlar.
14.Lezyonların kabarıklılığı, sertlik ve yumuşaklık gibi kıvam farklılıkları, kırıştırılabilme özelliği, gode bırakabilen
ödem, fluktasyon, nodul tarzındaki lezyonun hareketi ve yapışıklılık özellikleri, ısı artışı veya soğukluk, ağrılı olup
olmadığını saptar.
15.Derideki ısı artışı, soğukluk en iyi şekilde parmak sırtları ile hissedilebilir. Parmak sırtlarını deriye dokundurarak
derideki ısı değişikliğini hisseder
16.Parmakların hafif baskısı ile lezyondaki renk değişikliği damarsal reaksiyonu ortaya çıkarır. Eritemde solma
görülürken, peteşiyal lezyonlarda değişiklik izlenmez.
17.Derinin yanısıra mukozalar, ağız, dil muayenesi ile birlikte deri ekleri olan saç ve tırnak muayenesini yapar.
Mukozalar ve sızıntılı, sulu lezyonları palpe ederken eldiven kullanır.
18.Hastada lenf bezlerini (servikal, aksiler ve ingiunal lenf bezleri) de palpe eder.
19.Diğer hastalıklarda olduğu gibi saç hastalıklarının tanısında da anamnezden sonra ayrıntılı bir muayene ve gerekl
ise bazı testler uygular.