BÀI GIẢNG: VỢ NHẶT – TIẾT 1

CHUYÊN ĐỀ: BÀI GIẢNG CÁC TÁC PHẨM VĂN HỌC

MÔN NGỮ VĂN LỚP 12
CÔ GIÁO: PHẠM THỊ THU PHƯƠNG

I. TIỂU DẪN
1. Tác giả:
a. Cuộc đời:
- 1920 – 2007
- Tên thật: Nguyễn Văn Tài.
- Quê quán: Từ Sơn – Bắc Ninh.
- Học vấn: Chỉ học hết bậc tiểu học. Sau đó phải lăn lộn kiếm sống bằng nhiều nghề.
- Năm 1944 tham gia Hội văn hóa cứu quốc. Sau đó liên tục tham gia văn nghệ phục vụ cách mạng.
b. Sự nghiệp sáng tác:
- Là nhà văn chuyên viết truyện ngắn.
- Tác phẩm tiêu biểu: Để lại hai tập truyện nổi tiếng “Nên vợ nên chồng”, “Con chó xấu xí”
- Phong cách nghệ thuật:
+ Thế giới nghệ thuật: thường tập trung ở khung cảnh nông thôn và hình tượng người nông dân.
+ Thường có những trang viết đặc sắc về phong tục và đời sống làng quê. Đó là những thú vui, những sinh hoạt
văn hóa cổ truyền của người nông dân ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.
+ Người nông dân trong trang viết của Kim Lân dù nghèo khổ nhưng luôn sáng ngời những phẩm chất: yêu đời,
thật thà, chất phác, hóm hỉnh, tài hoa.
➔ Được nhận giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001.
2. Tác phẩm:
- Xuất xứ: Là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất nằm trong tập truyện “Con chó xấu xí”
(1962)
- Hoàn cảnh sáng tác:
+ Tiền thân là tiểu thuyết “Xóm ngụ cư” – được viết ngay sau khi cách mạng tháng 8 thành công. Tuy nhiên chỉ
được viết dở dang và sau đó mất bản thảo.
+ Năm 1954, khi hòa bình lặp lại, nhân một số báo văn nghệ kỉ niệm cách mạng tháng 8 thành công, Kim Lân
đã nhớ lại tiểu thuyết “Xóm ngụ cư”, dựa trên cốt truyện cũ viết lại thành truyện ngắn.
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
* Thời gian nghệ thuật và không gian nghệ thuật của truyện:
- Thời gian nghệ thuật: Năm Ất Dậu 1945 – năm diễn ra nạn đói khủng khiếp trong lịch sử.
- Không gian nghệ thuật: Bối cảnh năm đói. Cái đói tràn đến khiến con người không thể chống cự
được.
+ Màu sắc: màu xanh xám của da người, màu đen kịt của đàn quạ bay trên trời.
+ Mùi vị: mùi ẩm thối của rác rưởi và mùi gây của xác người, mùi đốt đống dấm khét lẹt.
+ Âm thanh: tiếng quạ gào lên từng hồi, tiếng hờ khóc từ những nhà có người chết.

1 Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!
+ Đường nét: sáng nào cũng có 3, 4 thây người nằm chết còng queo nằm bên đường. Tác giả 2 lần so sánh
người với ma.
➔ Không né tránh sự thật, phơi bày sự thật. Nhưng gái trị thật sự của tác phẩm là ở chỗ: từ trong bóng tối của
cái đói, cái chết, tác giả tìm thấy ánh sáng của vẻ đẹp tâm hôn con người.
1. Nhân vật Tràng:
a. Giới thiệu chân dung lai lịch:
- Lai lịch: dân ngụ cư: tha phương cầu thực, không sống được ở quê mình nên tìm đến một vùng đất
khác -> bị kì thị, phân biệt đối xử.
+ Không được chia ruộng đất
+ Không được sống cùng trong không gian của ngôi làng, phải sống ở rìa làng hoặc ngoài đê.
+ Không được tham gia bất cứu sinh hoạt cộng đồng nào của làng xã.
- Gia cảnh: nghèo
+ Gia đình chỉ có mẹ góa con côi, bố mất sớm.
+ Công việc bấp bênh, không ổn định: kéo xe bò thuê.
- Chân dung ngoại hình:
+ Hai mắt nhỏ tí gà gà đắm vào bóng chiều.
+ Hai bên quai hàm bạnh ra
+ Thân hình to lớn vập vạp
+ Vừa đi vừa lảm nhảm những điều mình nghĩ.
+ Ngửa mặt lên trời cười hềnh hệch.
➔ Có sức hấp dẫn với lũ trẻ con trong xóm chứ không phải các cô gái.
➔ Hội tụ đầy đủ các yếu tố bất lợi để có thể lấy được vợ.
b. Sự kiện mang tính bước ngoặt cuộc đời: Tràng “nhặt” vợ:
- Xuất phát từ những câu bông đùa: “Muốn ăn cơm trắng với giò. Lại đây mà đẩy xe bò với anh”
- Sự chia sẻ, thương cảm giữa những người đồng cảnh.
- Từ lời nói đùa của Tràng thị theo về thật.
c. Diễn biến tâm trạng:
* Chiều hôm trước:
- Trước khi dẫn nhau về:
+ Mua cho 1 cái thúng con mới.
+ Dẫn đi ăn một bữa no
+ Mua 2 hào dầu.
➔ Từ con người thô kệch trở nên tâm lí, tinh tế.
- Trên đường về:
+ Phớn phở, tủm tỉm, sáng lấp lánh.
+ Mặt vênh vênh lên tự đắc với mình.
+ Như quên hết cảnh sống ê chề tăm tối hàng ngày… để sống với hạnh phúc mình đang năm giữ.
- Khi về đến nhà:
+ Bỗng cùng ngượng nghịu.
+ Đứng tây ngây giữa nhà, chợt thấy sờ sợ.
+ Tủm tỉm cười một mình, ngạc nhiên trong sung sướng.
2 Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!
 - Khi giới thiệu với mẹ về nàng dâu mới:
+ Sốt sắng chờ mẹ về.
+ Khi bà cụ tứ trở về ríu rít vui mừng.
+ Giới thiệu vợ với mẹ một cách trân trọng.
+ Khi được đồng ý thì thở phào, người như nhẹ hẳn đi.

3 Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!