BÀI GIẢNG: VỢ NHẶT – TIẾT 2

CHUYÊN ĐỀ: BÀI GIẢNG CÁC TÁC PHẨM VĂN HỌC

MÔN NGỮ VĂN LỚP 12
CÔ GIÁO: PHẠM THỊ THU PHƯƠNG

I. TÌM HIỂU VĂN BẢN

1/ Nhân vật Tràng:
a/ Giới thiệu chân dung lai lịch:
b/ Sự kiện mang tính bước ngoặt cuộc đời: Tràng “nhặt” vợ:
c/ Diễn biến tâm trạng:
* Chiều hôm trước:
* Sáng hôm sau:
(+) Hạnh phúc đã khơi dậy ý thức bổn phận của người đàn ông trong gia đình.
- Tràng tỉnh dậy muộn -> dễ chịu, êm ái, lửng lơ như người từ trong giấc mơ đi ra -> ngỡ ngàng trước
hạnh phúc mình đang nắm giữ.
- Tràng quan sát khung cảnh đang bày ra trước mắt mình, nhận thấy cảnh tượng thay đổi mới mẻ, khác
lạ,
+Nhà cửa được dọn dẹp sạch sẽ hẳn.
+ Không khí gia đình: mẹ và vợ chung tay dọn dẹp, vun vén nhà cửa.
➔ Thức dậy trong Tràng nhiều cảm xúc:
- Thấm thía cảm động
- Bỗng thấy thương yêu, gắn bó.
- Vui sướng, phấn chấn.
➔ Nhận thức mới mẻ: nhận thấy có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này.
➔ Hành động: Xăm xăm chạy ra sân, muốn chung tay tu sửa căn nhà
➔ Muốn chung tay để nghênh đón tương lai tươi sáng đến với gia đình.
(+) Khao khát đổi đời:
- Quan tâm đến những chuyện ngoài xã hội: mạn Thái Nguyên Bắc Giang không đóng thuê mà còn
phá kho thóc Nhật cha cho người đói.
➔ Nghĩ ngợi -> Nhớ lại -> Ân hận, tiếc rẻ.
- Hình ảnh đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới lẩn khuất, ẩn hiện trong trí óc Tràng. Hình ảnh lá
cờ chính là tín hiệu cho tương lai tươi sáng. -> Người đọc tin tưởng Tràng sẽ đi theo Việt minh, theo cách
mạng.
(*) Tổng hợp đánh giá:
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
+ Tạo dựng tình huống truyện độc đáo: Tràng nhặt vợ -> Làm tiền đề khăc họa tính cách, tâm lí nhân vật ->
Nhân vật hiện lên nổi bật, sắc nét.
+ Khả năng khám phá và phân tích diễn biến tâm lí nhân vật điêu luyện, tài tình.
+ Sử dụng ngôn ngữ người nông dân rất tự nhiên, nhuần nhuyễn, đưa gôn ngữ đời sống của người dân vào trang
văn -> nhân vật hiện lên chân thực, sống động.
- Giá trị nội dung tư tưởng mà nhân vật truyền tải:

1 Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!
+ Giá trị hiện thực: Phơi bày, phản ánh tình trạng khổ sở của người nông dân Việt Nam trong nạn đói năm 1945
trong tình cảnh 1 cổ 3 tròng.
+ Giá trị nhân đạo:
Cảm thông, thương xót trước nỗi khổ tận cùng của người dân Việt Nam trong nạn đói năm 1945
Lên án, tố cáo những thế lực đã gây ra thảm cảnh cho người dân Việt Nam: phong kiến tay sai, thực dân Pháp,
phát xít Nhật.
Phát hiện và trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người dân Việt Nam trong tình cảnh khốn cùng: tấm lòng nhân hậu,
khát khao hạnh phúc, tin tưởng vào tương lai.
Tìm thấy tia sáng cuối đường hầm, lối thoát đổi đời cho người dân.
2. Nhân vật người vợ nhặt:
a. Giới thiệu chung, lai lịch:
* Lai lịch: không rõ ràng:
- Không tên tuổi.
- Không gia đình, quê hương.
- Không nghề nghiệp.
- Không tài sản
- Không quá khứ.
-> Trong nạn đói khủng khiếp, thân phận con người trở nên hết sức vô nghĩa.
* Chân dung:
- Ngoại hình:
+ Áo quần tả tơi như tổ đỉa
+ Gầy sọp
+ Mặt lưỡi cày xám xịt
+ Ngực gầy lép
+ Hai con mắt trũng hoáy
➔ Ngoại hình thảm hại do cái đói tạo ra.
- Ngôn ngữ, cử chỉ, hành động:
+ “Điêu! Người thế mà điêu!”, “Ăn thật nhá”, “Hà, ngon. Về chj ấy thấy hụt tiền thì bỏ bố” -> đanh đá, chua
ngoa, chao chat, chỏng lỏn.
+ “Ton ton chạy lại”, “liếc mắt cười tít”, “sầm sập chạy đến”, “xưng xỉa nói”, “cong cớn”, “cắm đầu ăn”,
“ăn xong lấy đũa quẹt một cái”, bám lấy câu nói đùa của người ta để theo về làm vợ thật -> vô duyên, táo bạo
đến mức trơ trẽn.
b. Vẻ đẹp tâm hồn nhân vật:
* Khát vọng sống mãnh liệt:
- Khi nhìn dưới góc độ nhân bản thì tất cả hành động, cử chỉ trơ trẽn, vô duyên của thị lại là biểu hiện
của khát vọng sống mãnh liệt -> khâm phục thị.
* Vẻ đẹp nữ tính:
- Trên đường về nhà chồng:
+ Rón rén, e thẹn: “Thị cắp cái thúng con, cái đầu hơi cúi xuống; cái nón rách tả tơi nghiêng nghiêng che khuất
đi nửa mặt”
+ Ngượng nghịu: “Chân nọ ríu vào chân kia”.
-> Bẽn lẽn, thẹn thùng như bất kì cô dâu mới nào.
- Khi về đến nhà chồng:
+ Thấy gia cảnh nhà chồng: “nén tiếng thở dài”
+ “Ngồi mớm ở mép giường”
- Khi gặp gỡ mẹ chồng:

2 Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!
+ Đứng dậy nghênh đón, lễ phép chào.
+ Ngượng nghịu cúi đầu, tay vân vê vạt áo.
+ Đứng im lắng nghe bà cụ Tứ dặn dò.
- Sáng hôm sau:
+ Dọn dẹp, vun vén nhà cửa.
+ Bứng bát cháo khoán điềm nhiên và vào miệng.
-> Hiền hậu đúng mực
* Niềm tin vào tương lai:
- Đưa đến thông tin mang tính chất như định hướng để mở ra lối thoát.
(*) Tổng hợp đánh giá:
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
+ Chú trọng khắc họa cử chỉ, hành động, ngoại hình để người đọc nhận ra vẻ đpẹ của thị.
- Nội dung tư tưởng:
+ Giá trị hiện thực
+ Giá trị nhân đạo

3 Truy cập http://tuyensinh247.com/ để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!