WMSU-ISMP-GU-001.

00
Effective Date: 7-DEC-2016

YUNIT 1: BISYON, MISYON, MITHIIN AT LAYUNIN

_________________________________________________________________

Aralin 1

PANIMULA

Bawat organisasyon, kapisanan maging mga pamantasan ay mayroong bisyon, misyon,

tunguhin at layunin (VMGO) na isinasaisip at isinasapuso. Ito ang nagsisilbing direksyon nais
patutunguhan kaya napakahalagahang maging malinaw ang mga ito sa bawat kasapi upang
magkaroon sila ng iisang landas na tatahakin.

Ang Pampamahalaang Pamantasan ng Kanlurang Mindanao (WMSU) ay mayroon ding

inilahad na VMGO na nararapat lamang na sa simula pa lang ay maunawaan na ng mga kasapi
nito, lalo na ang mga mag-aaral at guro ng Pamantasang ito. Lahat ng mga kolehiyo ay
mayroong iisang bisyon at misyon na batay din sa Bisyon at Misyon (BM) ng ating pamantasan.
Ngunit bawat kolehiyo ay may mayroong magkakaibang mithiin at layunin na nakaangkla
naman sa BM ng WMSU.

1
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

Mga Layunin

Pagkatapos ng talakayan, ang mag-aaral ay inaasahang:

1. Naipaliliwanag sa sariling pag-unawa ang VMGO ng pamantasan.

2. Nakapagbibigay ng sariling paraan kung paano maisasagawa ang mga bagay na nakalahad
sa VMGO ng pamantasan.

3. Nasasabi ang kahalagahan ng pagkakaroon ng WMSU ng sariling VMGO.

4. Naisasaulo at naisasapuso ang bisyon, misyon ng WMSU, mithiin at layunin ng kolehiyo.

BALANGKAS NG PAKSA

Aralin 1: Bisyon, Misyon, Mithiin at Layunin (VMGO)

1.1 Bisyon ng WMSU

1.2 Misyon ng WMSU

1.3 Mithiin ng Kolehiyong Kinabibilangan

1.4 Layunin ng Departamentong Kinabibilangan

2
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

SUBUKIN NATIN!

Panuto: Batay sa ating naging talakayan sa VMGO, gumawa ng poster na nagpapakita ng estado
ng WMSU sampung (10) taon mula ngayon. Maaaring digital o manual ang inyong gagawing
poster.

Rubrik ng gawain:

Kategory 10 puntos 6 puntos 3 puntos Iskor

a
Kalinawan Napakalinaw ng Malinaw ang mensahe ng Hindi malinaw ang
ng mensaheng nabuong poster ngunit mensaheng
mensahe ipinaparating ng may kulang na element. ipinaparating ng
nabuong poster. nabuong poster.
Lay –out Magkakaugnay Magkakaugnay ang mga Walang kaugnayan
at Disenyo ang mga grapikong ginamit ngunit ang mga grapikong
grapikong ginamit hindi masyadong ginamit at magulo
na nagbibigay ng mahusay ang ang mga disenyo

3
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

isang kahulugan pagkakadisenyo

PAG-ISIPAN MO!

Upang mas lalong mapahusay ang VMGO ng ating pamantasan, bumuo ng isa pang
bisyon at misyon ng ating pamantasan at mithiin at layunin ng inyong kolehiyo na sa iyong
palagay ay mahalagang makamit para sa lalong pagpapahusay ng kalidad ng edukasyon
tatamasahin ng mga mag-aaral na WMSU.

______Bisyon___________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

______Misyon___________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

______Mithiin___________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

_layunLayunin___________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

4
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

MAGBASA AT MAGNILAY-NILAY

Aralin 1 : Bisyon, Misyon, Mithiin at Layunin

WMSU Bisyon

Ang Pampamahalaang Pamantasan ng Kanlurang Mindanao ay magiging sentro ng

kahusayan at pangunahing institusyon sa paglinang ng mga kakayahang pantao at pananaliksik
sa bansa at sa mga rehiyon ng Timog-Silangang Asya nang may pagkilala ng mga bansa sa
daigdig.

WMSU Misyon

Linangin ang isipan at moral na aspekto ng tao at makapagpabunga ng mga mag-aaral na

mahusay na sinanay, nilantad sa pag-unlad, at tumatanaw sa hinaharap bilang propesyunal na
may kakayahang teknikal para sa sosyo-ekonomiko, pulitikal at teknolohiya na pag-unlad ng
rehiyon at ng bansa. Pagsisiskapan nitong palawakin ang tagapagpauna ng karunungan at ang
mga tulong nito sa lipunan sa pamamagitan ng pananaliksik sa teknolohiya at mga agham
pampisikal at panlipunan

MGA MITHIIN SA KOLEHIYO NG MALALAYANG SINING

a. Maging sentro sa Pagpapahusay sa larangan ng Sining sa Komunikasyon at Humanidades

gayundin sa mga agham panlipunan ng Kanlurang Mindanao, ng bansa at ng global na
kumunidad.
b. Masanay ang mga mag-aaral na maging produktibong mamamayan at may sapat na kabatiran
sa kanilang tungkulin at pakikilahok sa komunidad, global na nakatutugon sa mga isyung
nakaaapekto sa kanila, sa bayan at sa komunidad.
c. Maiangat ang kakayahang ng mga mag-aaral sa bawat programa upang maihanda sila sa
makabagong mundo ng paggawa para sa mas mabuti at kapaki-pakinabang na kalidad ng
buhay.
d. Makapagbibigay ng oportunidad sa mga mag-aaral na malinang ang kakayahang
pangkomunikasyon at pagkamalikhain.
e. Makalilikha ng mga makabagong panlipunang siyentipiko na may kakayahan at hitik sa
mataas na panlipunang responsibilidad ayon sa kani-kanilang larangan ng espesyalisasyon
upang makatugon sa pangangailangan ng iba’t ibang lokal at global na komunidad.
f. Mapalakas ang kultura, moral, pisikal at ang kahalagahang ispiritwal ng mga mag-aaral sa
pamamagitan ng tamang pag-akay sa pagbibigay payo, interaksyon at inter-cultural dialogue.
g. Mabigyang gabay ang mga mag-aaral na makagawa ng mga awtput sa pananaliksik at
ekstensyon na may kaugnayan sa kanilang larangan o espesyalisasyon.
h. Maibahagi ang kaalaman tungkol sa “gender sensitivity” at “eco-friendly environment” ng
mga mag-aaral upang magkaroon ng pangkalahatang panlipunang kabatiran sa lahat ng
sitwasyon.

5
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

GAWAIN 1

Panuto ; Ipaliwanag ayon sa sariling pag-unawa ang Bisyon at Misyon ng WMSU.

BISYON :

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
____

MISYON

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Panuto : Magbigay ng halimbawa ng senaryo sa bawat
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
____

6
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

GAWAIN 2
Panuto ; Magbigay ng halimbawa ng senaryo na nagpapakita ng isinasaad ng bawat mithiin ng
inyong Koehiyo.

Senaryo A :

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

Senaryo B :

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

Senaryo C :

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

Senaryo D :

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

Senaryo E :

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7
_______________________________________________________________________
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

YUNIT 2

EKOKRITIKAL NA MGA KAISIPAN/ TEORYA ( CMO 2 s. 2 019)

___________________________________________________________________
Aralin 2

Panimula

Sa paligid na ating ginagalawan, naging kapuna-puna ang mga

suliraning pangkapaligiran na hindi nabibigyan ng kaukulang atensiyon. Isa
na rito ang maruming paligid natin, mga gawaing ilegal at mga sunod-sunod
na mga sakuna at kalamidad na nagaganap sa ating paligid. Subalit, ano nga
ba ang naging sanhi nito? Sino ang may gawa ng lahat ng ito? Paano ito
masosolusyunan? Ito ang mga tanong na naging palaisipan sa ating lahat na
hanggang ngayon ay nananatili pa rin sa ating isipan. Ito ang dahilan kung
bakit ang iba nating mga mamamayang nagmamalasakit ay nagsagawa ng
mga hakbang upang mabigyan ng kasagutan ang mga umiiral na
katanungan.

Sa araling ito ay masisipat ang tungkol sa mga batayang kaalaman ng

ekokritisismo, mga teoryang pampanitikan na may kaugnayan sa
ekokritisismo at ang mahalagang papel nito sa kalikasan. Ang nakikitang
mga suliraning pangkalikasan ang nagbunsod sa mga manunulat na
kumatha ng mga akdang pampanitikan gaya ng tula, sanaysay, awit, at
kuwento upang maipabatid sa sangkatauhan ang mga daing ng mga taong
may pagmamalasakit sa kalikasan at maipamulat sa kanila ang
katotohanang, marami na sa ating mga kalikasan ang patuloy nang
nasasalanta na kadalasa’y mga tao rin ang siyang may gawa bukod sa
nangyayaring mga sakuna at kalamidad. Ito na rin ang dahilan kung bakit
dapat pag-aaralan ang tungkol sa ekokritisismo.

8
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

Mga Layunin

Pagkatapos ng pagtatalakay, ang mag-aaral ay inaasahang ;

1. Nabibigyang depinisyon ang ekokritisismo.

2. Naipaliliwanag ang mga batayang kaalaman sa ekokritisismo.

3. Natatalakay ang mga bagong teoryang pampanitikan at ang kaugnayan nito

sa ekokritisismo.

4. Naiuugnay ang sariling karanasan tungkol sa mahalagang papel na

ginagampanan ng ekokritisismo sa kalikasan.

5. Nakapagbibigay ng sariling opinyon tungkol sa iba’t ibang pananaw sa

kahalagahan ng ekokritisismo .

6. Napahahalagahan ang ekokritisismo bilang isa sa mga disiplina na dapat

mapag-aaralan at matututuhan.

________________________________________________

Balangkas ng Paksa

I- Yunit 1 – Ang Ekokritikal na Kaisipan / Teorya

Aralin 1 : Etimolohiya, Kahulugan at Kaligiran ng Ekokritisismo

1.1. Mga Kaligirang Kaalaman sa Ekokritisismo

1.2. Bagong Teoryang Pampanitikan

9
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

SUBUKIN NATIN !

A. Ayon sa iyong mga naobserbahan sa paligid, ano-ano ang mga suliraning

pangkapaligiran na ating hinaharap? Magbigay ng mga napapanahong isyu
tungkol dito.

_____________ _______________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
___ ________________
________________ __

Mga suliraning
pangkapaligiran

_______________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ ________________
________________ _

10
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

PAG-ISIPAN MO !

PANUTO : Pag-isipang mabuti at ipaliwanag ang ipinahihiwatig sa

ilustrasyon .

Ekokritisismo

Kalikasan Tao

11
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

RUBRIKS

Pamantayan sa pagbibigay ng puntos sa pagsulat ng komposisyon, talata at sanaysay.

Pamantayan Kaukulang Puntos Marka

1.Sistematiko at malinaw na pagkalahad 5

2.Kaangkupan sa nilalaman ng paksa 4

3.kaayusan sa pagkalahad 4

4.Kalinisan sa pagsulat 2

KABUUAN 15

Pamantayan sa pagbibigay ng puntos sa pagsagot ng mga pagsasanay .

Pamantayan Kaukulang Puntos Marka

1.Malinaw ang pagkalahad ng detalye. 5

3. Nasunod nang wasto ang panuto 3

4.Kalinisan at kaayusan sa pagsulat 2

KABUUAN 10

MAGBASA AT MAGNILAY-NILAY

12
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

ARALIN 1 – ETIMOLOHIYA,KAHULUGAN AT
KALIGIRAN NG EKOKRITISISMO
1.0. ANG EKOKRITISISMO

Ayon kay Prof. Cheryll Burgess Glotfelty (1996), ang unang nagtambal sa dalawang
salitang nabanggit na nagpapahalaga sa kaugnayan ng panitikan at kalikasan, tinukoy niya rito ang
maraming mga sanaysay na tumatawag ng pansin sa mga tao patungkol sa importansya ng
pangangalaga sa kalikasan . Nang dahil dito, siya ay namuno sa pagkatatag ng “ Samahan para sa
pagsusulong ng pag-aaral sa panitikan at kalikasan.”

Kasama din sa taong ito si Harold Fromm sa paglalathala ng kauna-unahang “Klasikong

anotolohiya ng mga piyesang pampanitikan” na may pagtuon sa kalikasan. Mula rito, ang teorya
ng ekokritisismo ay sumibol. Maituturing itong bagong teorya ng panitikan, kultura at kalikasan.
Binigyang-tuon dito ang pandaigdigang krisis sa kalikasan sa pamamagitan ng panitikan na
naglalahad ng detalyeng mga di kanais-nais na kaganapan sa kultura at pisikal na kapaligiran dahil
walang pakundangang pagpapalalo ng tao sa ating kalikasan.

1.1. MGA BATAYANG KAALAMAN SA EKOKRITISISMO

Sinasabing, mahalagang ugnayan ang relasyon ng tao at ng kalikasan. Ang mga ito ay
maihahalintulad sa iisang katawan, na kung ang isang bahagi nito ay masasaktan, ang ibang
bahagi nito ay maaapektuhan din. Sa totoo lang, ang tao at ang kalikasan ay tuwirang
magkakaugnay dahil sa mga panitikang umiiral, pasalita man o pasulat. Ang panitikang ay
maituturing na repleksiyon ng lipunan at umiiral na kultura. Ang umiiral na lipunan at kultura nito
ay kasama sa pisikal na kapaligirang humuhulma ng panitikan. Samakatuwid, hinuhulma ng
panitikan ang lipunan at kultura kung kaya, dapat ang lipunan ay matututo mula sa panitikan.

Ang ekokritisismo ay isang dulog na nakaangkla sa paghihinuhang may ugnayan ang pisikal
na kapaligiran sa panitikan. Sa pagsusuri maging sentro ang kalikasang nasa mundo sa halip na sa
tao lamang. Ayon kay Glotfelty (1996), tinatawag ding Green Studies ang ekokritisismo na
parehong nangangahulugang isang kritikal na dulog sa pagbasa ng panitikan. Bilang isang bagong
kilusan, ang ekokritisismo ay nagsimula sa Estados Unidos noong huling taong 1980 at noong
1990, sa United Kingdom umusbong ang Green Studies (Barry, 2009). Si Glotfelty ang kanilang
nakilalang tagapagtatag nito kasama si Harold Fromm, isang editor sa kanilang koleksiyon ng mga
sanaysay na pinamagatang, “ The Ecocriticism Reader: Landmarks in Literary Ecology”.

1.2. BAGONG TEORYANG PAMPANITIKAN

Ang ekokritisismo ay pinaikling anyo ng Ecological Literary Criticism na nagtatanghal

sa kalikasan hindi lamang bilang teksto, kundi isang indibidwal na may sariling entidad at may
malaking papel bilang protagonist ng akda. Nagmula
13 ito sa mga salitang Griego na oikos at
kritos. Ayon kina Glotfelty at Fromm, ang oikos ay kalikasan na siyang pinakamalawak na
tahanan at ang kritos ay ang tagapaghatol sa kaladad at integridad o karangalan ng akda na
nagtataguyod sa kanilang diseminasyon (Freen, 2015).
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

GAWIN NATIN !

14
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

GAWAIN 1

A.Panuto : Gumawa ng sariling Slogan na may kinalaman sa Ekokritisismo. At ipaliwanag

ang ipinahihiwatig nito.

Slogan :

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

____________________________________________________________

GAWAIN 2

B. Panuto : Magtala ng mga impormasyon tungkol sa kahalagahan ng pag-aaral ng

ekokritisismo.

15
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

KAHALAGAHAN NG EKOKRITISISMO

__________________________ ______________________ _________________________

__________________________
_______________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
___________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
______________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
____________

C. Panuto : Magbigay ng iyong konsepto tungkol sa ekolohiya at kritisismo.

Ekolohiya Kritisismo

_________________________ _____________________________
_________________________ _____________________________
_________________________ _____________________________
_________________________

___________________________ ______________________________
___________________________ ______________________________
________________________ ______________________________
_

_________________________________ _________________________________
_________________________________ _________________________________
_________________________________ _________________________________

GAWAIN 3
PANUTO : Sagutin ang mga sumusunod na tanong ayon sa sariling pag-unawa. Ilapat ito sa
nakalaang espasyo ng T-chart.

16
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

Tanong Sagot

1.Sa anong paraan nakaaapekto ang karunungan sa

relasyon ng tao at kalikasan ?

2.Ano ang kaugnayan ng pag-aaral ng panitikan sa

agham ng ekolohiya?

3. Paano naiuugnay ang ekokritisismo sa tao at

kalikasan ?

4. Bakit mahalagang pag-aaralan ang tungkol sa

ekokritisismo ?

RUBRIKS

Pamantayan sa pagbibigay ng puntos sa pagsulat ng komposisyon, talata at sanaysay.

17
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

Pamantayan Kaukulang Puntos Marka

1.Sistematiko at malinaw na pagkalahad ng 5

detalye

2.Kaangkupan sa nilalaman ng paksa 4

3. Pagsunod sa tuntuning panggramatika 4

4.Kalinisan at kaayusan sa pagsulat 2

KABUUAN 15

Pamantayan sa pagbibigay ng puntos sa pagsagot ng mga pagsasanay .

Pamantayan Kaukulang Puntos Marka

1.Malinaw ang pagkalahad ng detalye. 5

3. Nasunod nang wasto ang panuto 3

4.Kalinisan at kaayusan sa pagsulat 2

KABUUAN 10

KABANATANG PAGSUSULIT
EEBAALWASYON BALWASYON

18
 WMSU-ISMP-GU-001.00
Effective Date: 7-DEC-2016

Pangalan : ______________________________ Petsa : _____________

Kurso at Taon: ______________________________ Marka : _____________

PANUTO : Hanapin sa loob ng kahon ang tamang sagot at isulat ito sa nakalaang patlang ng bawat
bilang.

Ekokritisismo
Barry (2009) Gerrard Genette
William Rueckert kritisismo
Henry David Thoreau ekokritiko
Hitesh Parmar Green Studies
Prof. Cheryll Burgess Glotfelty lipunan at kultura
Harold Fromm Jonathan Bate
Ekolohiya Walden of Life in the Woods

EKOLOHIYA 1. Ang tawag sa pag-aaral ng ugnayan o interaksiyon sa pagitan ng mga hayop, halaman at
kalikasan.
KRITISISMO 2. Ang teknikal na katumbas ng mga salitang “puna”, “saloobin” o “persepsyon”.
PROF. CHERYLL BURGESS GLOTFELTY 3. Tinukoy niya ang maraming mga sanayasay na tumatawag
ng pansin sa sangkatauhan hinggil sa kahalagahan ng pagpapahalaga sa kalikasan.
__________________________ 4. Ay siyang gumamit ng salitang “histoire” para sa pabula o kuwento.
EKOKRITISISMO 5. Ito ang maituturing na bagong teorya ng panitikan, kultura, at kalikasan.
WILLIAM RUECKERT 6. Isang makata na bumuo ng tambalang salsangkatuhanitang “ecopoetics “.
LIPUNAN AT KULTURA 7. Ito ay kasama sa pisikal na kapaligirang humuhulma ng panitikan.
___________________________8. Ayon sa kaniya, sa pagsusuri, magiging sentro ang kalikasang nasa mundo
sa halip na sa tao lamang.
GREEN STUDIES 9. Ang ekokritisismo ay tinatawag ding ____________ na kapwa nangangahulugang isang
kritikal na dulog sa pagbasa ng panitikan.
HAROLD FROMM 10. Isang editor sa koleksiyon ng mga sanaysay na may pamagat na “The Ecocriticism
Reader: Landmarks in Literary Ecology”.
JONATHAN BATE 11. Ang tagapagtatag ng ekokritisismo at nakapagsabing, sa pagdulog na ekokritisismo,
interdisiplinaryo ang pag-aaral sa akda.
EKOKRITIKO 12. Para sa kanila, ang kalikasan ay umiiral bilang isang likha na may sariling buhay.
HITESH PARMAR 13. Ayon sa kaniya, ang buhay na walang kalikasan at buhay na walang panitikan ay
halos imposible .
___________________________14. Ayon sa kaniya, kapag ang tao ay nabigong matuto mula sa kanyang
kalikasan, siya hindi lubos na nabubuhay.
___________________________15. Ito ay nagpapaliwanag na ang kariwasaan dala ng makabagong
pamumuhay ay hindi sapat upang masabing lubos na ang buhay dahil ang tunay na kaligayahan ay nasa
kalikasan, pagtulong sa sarili at ang pagkasiya sa mga simpleng bagay na nasa kalikasan mismo.

19