12/2/2021

Chương 1: Ma trận
Định thức

1/12/2021

Định thức
• I. Khái niệm:
𝑎 ⋯ 𝑎
• Ma trận A = ⋮ ⋱ ⋮ . Xét các phần
𝑎 ⋯ 𝑎
tử 𝑎 của A, bỏ đi dòng 𝑖 và cột 𝑗 của ma trận
A thì ta được ma trận vuông cấp 𝑛 − 1, Ký
hiệu 𝑀 được gọi là ma trận con tương ứng
với phần tử 𝑎

1
 12/2/2021

• Ví dụ:
1 2 3
• Cho ma trận A = 4 5 6 . Tìm các ma trận
7 8 9
con tương ứng của với các phần tử của 𝐴:

2
 12/2/2021

• Định nghĩa của định thức:

• Cho ma trận vuông cấp 𝑛 : 𝐴 = 𝑎
×
• Định thức của ma trận A được ký hiệu là
𝐷𝑒𝑡(𝐴) hoặc 𝐴 được định nghĩa như sau:
• Định thức cấp 1: 𝐴 = [𝑎 ] thì det 𝐴 = 𝑎
𝑎 𝑎
• Định thức cấp 2: 𝐴 = 𝑎 𝑎 thì
𝑎 𝑎
• det 𝐴 = 𝑎 𝑎 =𝑎 𝑎 −𝑎 𝑎

Định nghĩa của định thức

• Định thức cấp 3:
𝑎 𝑎 𝑎
• 𝐷𝑒𝑡 𝐴 = 𝑎 𝑎 𝑎 =𝑎 𝑎 𝑎 +
𝑎 𝑎 𝑎
𝑎 𝑎 𝑎 +𝑎 𝑎 𝑎 −𝑎 𝑎 𝑎 −
𝑎 𝑎 𝑎 −𝑎 𝑎 𝑎
• Quy tắc Sarius

3
 12/2/2021

Ví dụ:
• Hãy tìm các định thức của các ma trận sau:
a. A = −2
1 2
b. 𝐵 =
10 −1
1 2 1
c. 𝐶 = 1 3 −1
0 2 0

4
 12/2/2021

𝒂𝟏𝟏 ⋯ 𝒂𝟏𝒏
• Nếu 𝑨 = ⋮ ⋱ ⋮ , với 𝑛 ≥ 3
𝒂𝒏𝟏 ⋯ 𝒂𝒏𝒏
• Khai triển công thức khai triển theo hàng thứ i
• 𝐴 = ∑ −1 𝑎 𝑀
• Khai triển công thức khai triển theo cột thứ j
• 𝐴 = ∑ −1 𝑎 𝑀
• Với 𝑀 là ma trận con cấp (n -1) được tao ra
từ ma trận A bằng cách bỏ đi hàng thứ I và cột
j

10

5
 12/2/2021

• Ví dụ: Compute the determinant of matrix

1 2 −1
𝐴 = −1 2 0
2 0 −1

11

12

6
 12/2/2021

Tính chất của định thức

• Định lý 1: Với A là 1 ma trận vuông cấp n
• a. Nếu cộng 1 dòng của ma trận A và 1 dòng
khác thì định thức của ma trận mới sinh ra
không đổi
• b. Nếu đổi chỗ 2 dòng của ma trận A thì định
thức ma trận mới đổi dấu
• c. Nếu nhân 1 dòng của ma trận A với 1 số 𝑘
thì định thức ma trận mới tăng k lần ( với 𝑘 ≠
0)

13

• Ví dụ: Tính định thức ma trận 𝐴 với 𝐴 =

0 1 2 −1
2 5 −7 3
0 3 6 2
−2 −5 4 −2

14

7
 12/2/2021

• Định lý 2: 𝐴 = |𝐴|
• Định lý 3:
Nếu A và 𝐵 𝑙à 2 𝑚𝑎 𝑡𝑟ậ𝑛 𝑣𝑢ô𝑛𝑔 𝑐ù𝑛𝑔 𝑐ấ𝑝 𝑡ℎì
𝐴𝐵 = 𝐴 |𝐵|

Bài tập :Chứng minh rằng nếu 𝐴 = 𝐸 thì 𝐴 =

±1

15

Bài tập
• 1. Xác định 𝑥 để phương trình sau thỏa mãn
2021 0 0 0
2020 𝑥 𝑥 1 =0
2019 1 1 1
2018 4 2 1

16

8
 12/2/2021

• 2. Chứng minh rằng định thức của ma trận

tam giác chính là tích các phần tử nằm trên
đường chéo chính.

17

Phương pháp tìm định thức

• Sử dụng phép biến đổi sơ cấp để biến đổi ma
trận A về dạng ma trận tam giác.
• Áp dụng: Định thức của ma trận tam giác
chính là tích của các phần tử nằm trên đường
chéo chính

18