12/2/2021

Chương 1: Ma trận
Hạng của ma trận

29/10/2021

Định nghĩa
𝑎 ⋯ 𝑎
• Cho ma trận A = ⋮ ⋱ ⋮ , Định
𝑎 ⋯ 𝑎
thức của ma trận cấp k có các phần tử thuộc
giao điểm của k dòng và k cột đó được gọi là
định thức con cấp k của ma trận 𝐴
…
• Ký hiệu: 𝐷 … : 𝑖 : là chỉ số các dòng; j là
chỉ số các cột

1
 12/2/2021

1 −1 3 4
• Ví dụ: A = 2 3 6 8
3 2 9 12

Example
1 −1 3 4
• A= 2 3 6 8
3 2 9 12
1 −1 3 1 −1 4
• 𝐷 = 2 3 6 ;𝐷 = 2 3 8
3 2 9 3 2 12

−1 3 4
• 𝐷 = 3 6 8
2 9 12

2
 12/2/2021

1 −1 3 4
• A= 2 3 6 8
3 2 9 12
1 −1 1 3
• 𝐷 = ;𝐷 =
2 3 2 6
1 4 1 3
• 𝐷 = ;𝐷 =
2 8 3 9
1 3 1 4
• 𝐷 = ;𝐷 =
3 9 3 12
−1 3 −1 4
• 𝐷 = ;𝐷 =
2 9 2 12
3 4 2 3
• 𝐷 = ;𝐷 =
9 12 3 2

1 −1 3 4
• A= 2 3 6 8
3 2 9 12
2 3 1 3
• 𝐷 = ;𝐷 =
3 2 3 9
2 8 3 6
• 𝐷 = ;𝐷 =
3 12 2 9
3 8 3 4
• 𝐷 = ;𝐷 =
2 12 9 12
• 𝐷 = 1 ; ….

3
 12/2/2021

• Định lý: trong ma trận 𝐴 nếu mọi định thức

con cấp 𝑘 của 𝐴 bằng 0 thì mọi định thức con
cấp cao hơn 𝑘 cũng bằng 0

Định nghĩa
• Ma trận 𝐴 là ma trận cấp 𝑚 × 𝑛 . Cấp cao nhất
của các định thức con khác 0 của ma trận 𝐴
được gọi là hạng của ma trận 𝐴
• Ký hiệu: 𝑟(𝐴) hoặc 𝑟𝑎𝑛𝑘(𝐴)
• Quy ước: 𝑟 Θ = 0

4
 12/2/2021

Chú ý:
• 0 ≤ 𝑟 𝐴 ≤ min 𝑚, 𝑛
• 𝑟 𝐴 = 𝑟(𝐴 )
• Nếu 𝐴 là ma trận vuông cấp 𝑛 thì
• 𝑟 𝐴 = 𝑛 khi và chỉ khi 𝐴 ≠ 0 , ta nói 𝐴 không suy
biến
• 𝑟 𝐴 < 𝑛 khi và chỉ khi 𝐴 = 0 , ta nói 𝐴 suy biến

1 −1 3 4
• Ví dụ: Cho A = 2 3 6 8 ; hãy tìm
3 2 9 12
hạng của ma trận 𝐴

10

5
 12/2/2021

Tính chất:
• i. Nếu 𝐴 và 𝐵 là hai ma trận cùng cấp 𝑚 × 𝑛
bất kỳ, ta luôn có 𝑟 𝐴 + 𝐵 ≤ 𝑟 𝐴 + 𝑟(𝐵)
• ii. Nếu 𝐴 và 𝐵 là hai ma trận cùng cấp 𝑚 × 𝑛
sao cho 𝐴𝐵 tồn tại ta luôn có 𝑟 𝐴𝐵 ≤ 𝑟(𝐴)
và 𝑟 𝐴𝐵 ≤ 𝑟(𝐵) và 𝑟 𝐴𝐵 ≤
min{𝑟 𝐴 ; 𝑟 𝐵 }
• iii. Nếu 𝐴 là ma trận cấp 𝑚 × 𝑛 và 𝐵 là ma trận
cấp n× 𝑝 thì r A + 𝑟 𝐵 ≤ 𝑛 + 𝑟 𝐴𝐵

11

• Bài tập: Tìm hạng của ma trận

a 11 a 12 ... a 1k a 1 k 1 ... a 1n 
0 a 22 ... a 2 k a 2 k 1 ... a 2 n 
 
 ... ... ... ... ... ... ... 
 
A0 0 ... a kk a k k 1 ... a k n 
0 0 ... 0 0 ... 0 
 
 ... ... ... ... ... ... ... 
 0 0 ... 0 0 ... 0 

12

6
 12/2/2021

13

Tính chất
• Định lý :
• i. Các phép biến đổi sơ cấp không làm thay đổi
hạng của ma trận
• ii. Hạng của ma trận dạng bậc thang bằng số
dòng khác 0 của ma trận đó

14

7
 12/2/2021

Định nghĩa
• Ma trận bậc thang là ma trận thỏa mãn các
tính chất:
• 1. Tất cả các hàng 0 của ma trận đó luôn được
đặt dưới các ma trận khác 0
• 2. Các hệ số đầu hàng không phải là 0 luôn
nằm phía bên phải của hệ số khác 0 của hàng
ngay trên nó

15

Ví dụ:
• Tìm hạng của ma trận:
0 1 0
• 𝐴=
2 1 0

16