KABANATA III  Pangklasrum na talakayan
- kadalasan ginagampanan ng mga mag-aaral sa
 “No man is an island”
- isang pupolar na linya mula sa awiting Ingles
na ang ibig sabihin ay walang taong kayang
mamuhay nang mag-isa. Kailangan niyang
makisalamuha sa kapwa
 Tsismisan
- nakikinig o nakikiusyuso sa mga nagaganap sa
iyong kapaligiran
- itinuturing na isang pagbabahaginan ng
impormasyong di-tiyak na isang uring pag-
uusap sa pagitan ng dalawang tao o higit pang
magkakilala o magkapalagayang-loob.
 Tsismosa/tsismoso
- ang tawag sa taong nagsasagawa ng tsismis.
 Libel, slander at cybercrime
– mga batas na upang maprotektahan ang mga
biktima ng tsismis
 Umpukan
- ay ang paggawa ng tao ng isang maliit na
grupo o pangkat, pagtitipon ng mga tao para sa
isang okasyon o pangyayari o sa anong
kadahilanan.
- impormal na talakayan ng isang pangkat o
grupo na nagtitipon-tipon habang ito ay
nagpapahinga o nagpapalipas oras.
 Talakayan
- ay isang karaniwang gawain sa loob ng klase.
- nahahasa ang kakayahan ng mga magaaral sa
pagsasalita, pagpapaliwanag
pangangatuwiran.
2 URI NG TALAKAYAN
 Impormal na Talakayan
- ito ay malayang pagpapalitan ng kuro-kuro
hinggil sa isang paksa at walang pormal na mga
hakbang na sinusunod. Ito ay binubuo ng lima
hanggang sampung katao.
 Pormal na Talakayan
- nakabatay ito sa tiyak na mga hakbang,
maytiyak na mga taong mamamahala at
mamumuno ng talakay. Nakahanda ang mga
kalahok sa kanilang paglalahad, pagmamatuwid
o pagbibigay ng kuro-kuro.
MGA HALIMBAWA NG TALAKAYAN:
isang klase na may isang guro bilang
tagapatnubay.
 Simposyum
- ginagamit kadalasan ng mga ahensya sa
pamahalaan sa layuning may mahalagang
ipapaalam sa mga kabaranggay o isang target na
komunidad.
 Panahon ng Homilya Simbahan
- ginagawang panrelihiyon sa paghahatid ng
banal na balita sa loob ng simbahan.
 Sesyon ng mga Opisyal
- nagaganap kadalasan sa pagdiskuyon ng
mgataong politiko sa paksang patungkol sa
kanilang pamamahala at kaunlaran ng bayan o
barangay.
 Asembleya
- pangkalahatang gamitin sa lahat ng uri ng
pangkat, ahensya, institusyon, at iba pang
maramihang kasapi para sa pagsisiwalat ng
impormasyon.
 Pagdinig sa Senado
- para lamang sa mga senador tungkol sa mga
paksa o isyung panlipunan alinsunod sa
kaniyang tungkulin.
 Telebisyon/Panradyong talakayan at iba pa
- tumutukoy ito sa iba’t ibang talakayang
programang panradyo at pantelebisyon na
naririnig at napapanood sa midya.
at
 Pagbabahay-bahay
- ay isang gawain na pumupunta sa iba’t ibang
lugar at tirahan upang magsiyasat ng mga bagay-
bagay na maaaring maging tulay sa pagkuha ng
mga impormasyon.
HALIMBAWA:
1. Bible Sharing
- isang pagbahay-bahay na
pakikipagkomunikasyon upang makabenta gaya
ng mga saksi, Iglesia ni Kristo, Katoliko, at iba
pa.
2. Pag-aalok ng mga Produkto
- isang gawaing pangnegosyo kung saan
kailangang mahusay sa pakikipagkomunikasyon
upang
makapagbenta gaya ng pautang ng mga
furniture, kitchen utensil, cosmetics, at iba pa.
 3. Pagtotokhang
-ang makontrobersyal na estratehiya sa
pagbabahay-bahay na gawain ng kapulisan sa
panahon ng pamamahala ni Pangulong Duterte
kaugnay ng kampanyang pakikidigma laban sa
droga. Kailangan ang maingat na
pakikipagkomunikasyon dito upang hindi
magkapikunan ang bawat panig ng biktima ng
droga at ang tauhan ng gobyerno.
4. Sarbey para sa Sensus
- ang pagbabahay-bahay na isinasagawa
ng mga taong inatasang magsarbey sa bawat
pamilya para alamin ang bilang ng miyembro
nito lalo na sa panahon ng eleksyon.
5. Pangkalusugang Serbisyo
- kadalasan itong ginagawa ng mga Barangay
Health Workers upang mamigay ng libreng
gamot o pagbabakuna at iba pang serbisyong
pangkalusugan.
 Pulong-bayan
- ay pagpupulong ng mga taong naninirahan sa
isang bayan upang pag-usapan ang mga
suliranin, hakbang at maging ang mga
inaasahang pagbabago.
- sang pormal na pakikipag-ugnayan o
pakikipagkomunikasyon ng pangkat ng mga tao
sa isang komunidad.
 Ekspresyong Lokal
- ay isang likas at ordinaryong wika ngunit
naiiba sa anyo at gamit sa lohika at iba pang uri
ng pilosopiya
- parirala o pangungusap na ginagamit ng mga
tao sa pagpapahayag ng damdamin o pakikipag-
usap na ang kahulugan ay hindi ang literal na
kahulugan ng bawat salita at hindi maiintindihan
ng ibang mga taong hindi bihasa sa lengguwahe.
KABANATA IV
Mga napapanahong isyung lokal at Nasyonal
 Isyung panlipunan sa ating bansa
- kahirapan, kawalan ng trabaho, korapsiyon,
bagyo at iba pa
- globalisasyon at migrasyon na taas-noong
kinalulugdan ng iba ang mga adbentahe habang
ipinagwawalang naman bahala ang mga
disadbentahe nito
 Ang pag-aaral o pagtalakay sa mga isyung
panlipunan, lokal man o nasyonal ay
nakatutulong sa mga mag-aaral upang
magkaroon sila ng malawak na pang-unawa sa
kahalagahan ng mga tao sa lipunan, sa puno’t
dulo ng mga pangyayari at suliranin at sa mga
posibleng lunas o solusyon.
 Layunin ng kabanatang ito na palawakin pa ang
pag-unawa ng mga mag-aaral sa mga suliraning
lokal at nasyonal upang maging makabuluhan
ang kanilang pagkatuto at mabatid ang talas ng
kanilang pakikipagtalastasan sa wikang Filipino
batay sa iba’t ibang konteksto at pamamaraan.
 KORAPSIYON
- sang kanser sa lipunang Pilipino na mula noon
hanggang ngayon ay pinag-uusapan.
- ginagamit sa paglalarawan ng isang opisyal na
naglilingkod sa gobyerno na may sariling interes
- kawatan sa kaban ng bayan
ANG GRAFT AT CORRUPTION
1. Korapsiyon
- Isang maling gawi o kasanayang
kinasasangkutan ng opisyal ng isang institusyon.
Ito ay ang pang-aabuso sa hawak naposisyon
upang magkaroon ng pakinabang.
2. Graft
- Isang anyo ng politikal na korapsiyon kung
saan ang opisyal ng pamahalaan ay nagkakamal
ng pinansiyal na pakinabang sa hindi tapat o
hindi legal na paraan
ANYO O URI NG KORAPSYON
1. Embezzlement o Paglusta
-ito ay pagnanakaw ng pera ng isang taong
pinagkatiwalaan nito.
-karaniwang ito ay ginagawa sa pamamagitan ng
paglustay o maling paggamit (misappropriation)
ng pondo.
-ang pangkaraniwang ipinapataw na parusa sa
ganito ay panghabambuhay na pagkakakulong.
2. Bribery o Lagay System
-ito ay ang pagaalok, pagbibigay, pagtanggap, o
paghingi ng anomang bagay na may halaga
 upang impluwensiyahan ang mga aksiyon ng
isang opisyal o empleyado ng pamahalaan.
Halimbawa: Red Tape
-ang mga fixer na binabayaran upang mapabilis
ang proseso ng dokumento.
3. Fraud o Pamemeke
-ito ay tumutukoy sa pandaraya o panlilinlang
(deception) sa layuning makalamang o
makakuha ng salapi o iba pang benepisyo.
Halimbawa: Paggamit ng mga palsipikadong
dokumento o paglikha ng scam.
4. Extortion o Pangingikil
-isang illegal ito na paggamit ng kapangyarihan.
-ito ay tumutukoy sa panghuhuthot, panghihingi,
o sapilitang pagkuha ng salapi.
-karaniwang ginagamit ang blackmailing o
pangunguwalta sa pamamagitan ng pananakot.
Iba pang uri ng korapsiyon:
1. Tax Evasion o Pagtakas sa pagbabayad ng
kaukulang buwis
2. Ghost Project at Ghost Payroll
3. Evasion of public bidding in the awarding of
contracts
4. Passing of contracts
5. Nepotismo at Paboritismo
6. Tong o Protection Money
• Bayani
- ay isang taong mayroong kabayanihan at
mayroong kaugnayan sa pagiging matapang o
magiting.
- hindi nangangailangan ng propesyon dahil ito
ay kusa at likas na gawain ng isang tao
- hindi lang tumulong sa kaniyang sariling
kababayan kundi ang tumutulong sa kapakanan
ng kanyang Inang Bayan.
Halimbawa:
 OFW
-bayani sila sapagkat nagsasakripisyo sila sa
ibang bansa upang mapabuti ang buhay
ngkanilang pamilya at ekonomiya ng bansan
kahit na ang kapalit nito ay matinding
pangungulila at matagal na panahong pagiging
mag-isa
 Sundalo
- araw-araw ay walang kasiguraduhan ang
seguridad ng buhay sapagkat inialay na nila ang
buhay sa pangangalaga ng kapayapaan at
katiwasayan ng bansa
 Mga Frontliners
- doktor, nars, opisyales ng gobyerno, kapulisan
at iba pa sa pagpigil sa paglaganap ng Covid-19
• Ang kalagayan ng pabahay, pangkalusugan,
transportasyon at edukasyon ay mga suliranin na
kinakaharap ng pamahalaan at pamilyang
Pilipino lalo na ang mga mahihirap
• Maraming mga Pilipino ay walang sariling
bahay kaya umaasa sa pamahalaan kung paano
sila matutulungan ganoon din sa pangkalusugan,
transportasyon at edukasyon
A. PABAHAY
- isang karapatang pantao
- isa sa mga pilit na tinutugunan ng ating
pamahalaan
•Investigative Documentaries ni Manghas
(2017)
- isang pinakamalaking isyung pabahay sa
Balagtas, Bulacan na may 6,000 housing units
na pabahay ng gobyerno na inokupa ng mga
miyembro ng kalipunan ng Damayang
Mahihirap o KADAMAY noong Marso
B.PANGKALUSUGAN
- pinakamahalaga sa pangangailangan ng
mamamayang Pilipino
• ISYU TUNGKOL SA COVID 19
- Corona viruses ay isang malaking pamilya ng
virus na nagdudulot ng iba’t ibang sakit, mula sa
karaniwang ubo’t sipon hanggang sa mas
malubhang mga impeksyon tulad ng MERS-
CoV at SARSCoV
- ika-31 ng Disyembre 2019 sa Wuhan, China
• Interagency Task Force for the
Management of Emerging Infectious Diseases
(IATF-EID)
 - ahensyang nakatalaga sa pamamahala ng lahat
ng kahandaan at pagtugon sa COVID-19
• DOH Emergency Operation Center (DOH
EOC) for COVID-19
- ang command center na nakatalaga para sa
pagsasaayos ng mga update at impormasyon sa
mga patuloy na nangyayari ukol sa COVID-19
C. TRANSPORTASYON
- kinakailangan upang umunlad ang ekonomiya
ng bansa sapagkat mapalalabas ng mga
magsasaka ang kanilang produkto nang
mabilisan at matiwasay.
• Ang transportasyon sa Pilipinas ay hindi pa
gaanong maunlad, dahil sa mga sumusunod na
dahilan: mga buludunduking lugar sa bansa at
mga nakakalat na mga pulo, at ang patuloy na
hindi paglalaan ng pondo ng pamahalaan sa mga
imprastrakturang pantransportasyon ng bansa.
• Dyipni ay pinakatampok na anyo ng
pampublikong transportasyon sa Pilipinas, at
naging simbolo ang mga ito ng kultura ng bansa
• De-motor na traysikel na pangkaraniwan sa
mga pook-rural
• Taksi at bus ay mga pampublikong
transportasyon sa mga pook-urban ng bansa.
Tatlong pangunahing sistema ng daambakal
sa Pilipinas:
• Sistema ng Light Rail Transit ng Maynila na
binubuo ng Linya 1 at Linya 2, ang Sistema ng
Metro
• Rail Transit ng Maynila na binubuo ng Linya 3
• Pambansang Daambakal ng Pilipinas (o PNR)
 May labindalawang (12) paliparang
pandaigdig ang Pilipinas, at may higit sa
dalawampung (20) paliparang panloob na
sumisilbi sa bansa.
 Land Transportation Franchising Regulatory
Board (LTFRB)
- responsable para sa pagpapahayag,
pangangasiwa, pagpapatupad, at pagsubaybay sa
pagsunod sa mga patakaran, batas, at regulasyon
ng mga serbisyo ng pampublikong
transportasyon sa lupa.
 Jeepney modernization program
- ay isang batas na naglalayong alisin ang mga
jeepney na may edad na 15 taon pataas at
papalitan ito ng makabagong mga sasakyan na
hindi nakasisira sa kalikasan
- Department of Transportation ay ang siyang
nagpanukala ng mga tuntunin na magpapasimula
ng pagpapatupad ng batas
D. EDUKASYON
- sandata upang mapabuti ang buhay ng bawat
tao
- nagtuturo sa tao upang maging makatao, maka-
Diyos, makakalikasan at makabansa tulad ng
adhikain ng Departamento ng Edukasyon
 Sulong EduKalidad
- ang magpatuloy nang sama-sama habang
inihahanda natin ang sistema ng edukasyon para
sa hinaharap.
- pagsusumikap at patakaran ay nakaangkla sa
paglilingkod sa kapwa Pilipino, at ang pagtitiyak
sa kaligtasan ng ating mga mag-aaral, guro, at
kawani ay unang isasaalang-alang sa ating mga
polisiya
 Learning Continuity Plan (LCP)
- tutugon sa mga hamon kabilang ang mga
kinakailangang pagsasaayos sa kurikulum,
pagkakahanay ng mga materyales sa pagkatuto,
at karampatang suporta para sa mga guro at
magulang.
• Bagyo
- isa sa pinakakaraniwang sistema ng klima sa
ating bansa
- mula sa Proto-Austronesian: *baRiuS at
Ingles: typhoon, hurricane, storm at tropical
cycone
- isang sistema ng klima na may nakabukas na
sirkulasyon sa paligid ng isang sentro ng
mababang lugar, tumatakbo sa pamamagitan ng
init na inilabas kapag umaakyat at lumalapot ang
basang hangin.
- tinatawag din itong unos at sigwa
 Ang bagyo sa Pilipinas ay naaapekto ng 20
beses kada taon
 PAGASA (Pangasiwaan ng Palingkurang
Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko ng
Pilipinas)
 - ang nagpapangalan ng bagyo sa Pilipinas at
mauulit kada 4 taon
- nakatalaga sa pagbabantay ng mga bagyo
 World Meteorological Organization
(Pandaigdigang Organisasyong
Meteorolohikal)
-ang nagpapangalan sa internasyunal na
pangalan ng isang bagyo
 Public Storm Signal
- nagsisilbing gabay ng mga tao sa lagay ng
panahon, epekto ng hangin at mga paalala.
 Signal No. 1
- inaasahan ang pagsama ng panahon sa loob ng
36 oras
 Signal No. 2
- inaasahan angbpagsama ng pahanon sa loob ng
24 oras
 Signal No. 3
- inaasahan ang pagsama ng pahanon sa loob ng
18 oras.
 Signal No. 4
- inaasahan ang pagsama ng pahanon sa
loob ng 12 oras.
 Super Typhoon
- isang ubod ng lakas na bagyo ang darating sa
lugar.
- inaasahan ang hanging may bilis na 220 kph o
mahigit pa sa loob ng 12 oras.
 Kontraktuwalisasyon
- kung saan higit na mababa ang sahod, may
kaunti o walang benepisyo, at walang seguridad
sa trabaho.
- nagtatapos ang kontrata sa loob ng anim na
buwan upang maiwasan ang pagreregular sa
mga manggagawa.
 National Food Authority
- ahensya ng gobyerno ng Pilipinas sa ilalim ng
Departamento ng Agrikultura na responsable sa
pagtiyak sa seguridad ng pagkain ng Pilipinas at
sa katatagan ng suplay at presyo ng bigas
 Rice Tarrification Law
- tinitiyak na direktang makikinabang ang mga
magsasaka sa liberalisasyon ng rice trading sa
pamamagitan ng pagbibigay ng hindi bababa sa
P10 bilyon bawat taon sa RCEF hanggang 2024.
 Philippine Program Against Child Labor
- may mithiin ang programa na ito na alisin ang
mga milyong kabataang manggagawa sa
panganib na sitwasyon sa 2025.
 Migrasyon
- paglilipat ng tao mula sa isang bansa tungo sa
ibang bansa upang doon manirahan nang
panandalian o pangmatagalan
3 URI NG MIGRASYON
 Irregular
- Migranteng hindi dokumentado
- Walang permit na magtrabaho
- Overstaying sa bansang dayuhan
 Temporary
- Migranteng may kaukulang permit at
dokumento na magtrabaho sa dayuhang bansa sa
takdang panahon.
 Permanent
- Migranteng ang layunin sa pagpunta sa
dayuhang bansa ay permanenteng manirahan
doon.
- Nagiging citizen na sila ng dayuhang bansa.
Limang makrong kasanayang
pangkomunikasyon
 Pagsasalita
 Pakikinig
 Pagbabasa
 Pagsusulat
 Panonood
 Lektyur at Seminar
- ay may layuning masinsinang matutunan ang
isang paksa na inorganisa nang mapatibay ang
propesyonalismo
- binubuo ito ng 20 hanggang 70 kalahok.
 Simposyum
- maliit na bersyon ng kumperensiya ang
simposyum kaya mas kaunti ang bilang ng mga
kalahok at karaniwang mga eksperto sa paksa
ang nagpupulong-pulong
- ang paksang tinatalakay rito ay isang partikular
na isyu o usapin.
 Kumperensiya
- ay mas marami ang mga kalahok na
nilalahukan ng mga eksperto at mga kalahok. -
sa loob ng kumperensiya, nagaganap ang iba’t
ibang pagpupulong.
 Small Group Discussion
- isang amliit na talakayan sa grupo na kadalasan
ginagamit or nangyayari sa paaralan
 - binubuo ito ng 3 – 12 kalahok - lapaki-pakibanabang ang mga
 Round Table Discussion impormasyon sapagkat ito ay bago, may
- isang pormal na talakayan na ginagamit bilang pagdaragdag sa dati ng impormasyon at
isang pamamaraan para sa komunidad at hindi pag-uulit lamang ng mga alam ng
pampublikong pakikipag-ugnayan at maari ring impormasyon.
gamitin sa mga organisasyon
- binubuo ito ng 5 – 12 kalahok  Video conferencing
 Pulong/miting/asembleya -ay ginagamit ng mga indibidwal o grupo sa
- uri ng pagtitipon na binubuo ng mga taong iba’t ibang lugar na nagpapadala ng mga
kasapi sa isang pangkat. dokumento at gumagamit ng multimedia, tunog,
- sang sitematikong isinasagawa video at mga dokumento na nangangailangan ng
mabilis na kasagutan o tugon.
4 na elemento
1. Pagpaplano
- nagkakaroon dito ng pagtutukoy ng pag-
uusapan, petsa at oras.
2. Paghahanda
- bahagi nito ang pagpapaalam sa mga kasapi ng
oraganisasyon ng isasagawang
pulong/miting/asembleya.
3. Pagpoproseso
- pagsagawa ito ng pagpupulong. Magsimula sa
takdang panahon at magtapos sa takdang
panahon.

4. Pagtatala
- ang mga mapag-usapan ay itatala ng kalihim
upang may record sa napag-usapan ng pangkat.

 Pag-uulat
- pasalita man o pasulat na naglalahad ng mga
natipong kaalaman sa isinagawang pangangalap
ng datos mula sa iba’t ibang mga batis ng
impormasyon.

KATANGIAN
a) Organisado
- naisaayos nang may wastong
pagkakasunod-sunod ang mga datos.
- maaaring gumamit ng mga grapikong
pantulong kung kinakailangan.
b) Obhektibo
- walang kinikilingan ang pagpili ng datos.
c) Makatotohanan
- ito ay kayang suportahan ng mga
ebidensiya at mula sa pinagkakatiwalaang
batis. Nakasulat din ang mga pinagkunan ng
datos.
d) May gamit