COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1

Republic of the Philippines

Basilan State College
COLLEGE OF ARTS AND SCIENCES
Social Science Department

MODULE 1
(WEEK 1-2)
MONDAY
BAPoS I-A
(7:30 - 9:00)
GE 102
BAPoS I-C
(10:30 - 12:00)
A COURSE MODULE IN
RIZAL’S LIFE, WORKS AND WRITINGS
TUESDAY
BAIS I-B
(7:30 - 9:00)
BAIS I-A
(9:00-10:30)
BSSAW I-A
(10:30-12:00)
BAPoS I-D
(4:00-5:30)

WEDNESDAY
BSSW I-B
(9:00-10:30)
BAPoS I-D
(1:00-2:30)
BAPOS I-E
(2:30-4:00)

THURSDAY
BSSW I-C
(4:00-5:30)
B
P
A

I
V
A

( Prepared by:
ROWENA R. IBAMA, MATF
Module Developer/Course Coach
7
:
3
0
Rizal’s Life, Works, and Writings 1
-

9
COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1

Paunang Salita

Ang Basilan State College ay nananatiling nakatutok sa kanyang bisyon at misyon sa gitna ng
pandemya ng COVID-19, na nagsasanay at nagsusulong ng mga pangunahing halaga nito
(pananagutan, pangako, sensitivity sa kultura, kahusayan, espirituwal na katuwiran at serbisyo).
Inihahanay nito ang lahat ng pagsisikap tungo sa kanilang pagsasakatuparan, maalalahanin at
sumusunod sa mga patakaran, pamantayan, at alituntunin ng parehong Commission on Higher
Education (CHED), at ng Inter Agency Task Force (IATF). Dapat magpatibay ang kolehiyo ng disenyo ng
pagtuturo sa paggawa ng modyul na nakaangkla sa mga teoryang behaviourist at constructivist. Ang
disenyo ay ipinakita sa CHED at WUP Webinar sa “Designing Instructional Module for Flexible Learning”
na ginanap noong Agosto 14, 2020. Binigyang-diin ng modelo ang paggamit ng 3 R's (read, reflect, and
respond) bilang pinakapraktikal na paraan sa pagdidisenyo ng mga module sa hangga't wala tayong luho
ng oras.
Upang gawing kontekstwal ang pagtuturo, gumawa ang BaSC ng ilang pagbabago at
nagdagdag ng mga hakbang na batay sa mga umiiral na prinsipyo ng pag-aaral at pagtuturo.
Samakatuwid, ang bawat aralin sa modyul ay dapat isulat ayon sa mga naunang hakbang:

A. Pag-activate ng Dating Kaalaman na dapat gawin sa pamamagitan ng pre-test o brainstorming

upang mailabas ang alam na nila tungkol sa aralin.
B. Pakikipag-ugnayan sa Kaugnay na Nilalaman at Angkop na Mga Gawain sa Pagkatuto. Ito ang
bahagi ng modyul kung saan inilalahad ang nilalaman ng aralin, na ginagawa ng alinman o
kumbinasyon ng mga sumusunod: pagbibigay ng mga kaugnay na artikulo sa pagbabasa,
pakikinig sa pre-record na lecture, o pagtingin sa mga materyales sa mga kaugnay na
aktibong link.
C. Pagninilay-nilay at Pagtugon/Aksyon ay dapat pangasiwaan sa paggamit ng magkakaugnay
at magkakaibang mga tanong tungkol sa ibinigay na aktibidad sa pagbabasa, pakikinig, o
panonood na susundan ng at ask to offer probisyon para sa paggamit ng isang partikular na
kasanayan o kumbinasyon ng mga kasanayan.
D. Ang Summative Assessment ay gagawin sa katapusan ng bawat yunit sa pamamagitan ng
isang performance task na makakatulong sa pagtugon sa resulta ng kurso. Gayunpaman,
ang guro ay lubos na hinihikayat na magbigay ng layunin na uri ng pagsusulit para sa mga
kurso sa board.
E. Ang feedback upang mapabuti ang pagkatuto at pagtuturo ay gagawin kung kinakailangan sa
bawat aralin ng modyul na isusulat sa patlang na nakalaan. Dapat pansinin ng guro ang mga
paghihirap na binanggit ng mga mag-aaral at hangga't maaari ay maghanap ng paraan
upang matugunan ang mga ito. Ang feedback ay magsisilbing batayan para sa karagdagang
kaalaman. Kapag na-asimilasyon, ito ay magiging bahagi ng dating kaalaman ng mag-aaral.
Kaya naman, ang ikot ng pagtuturo ay nagpapatuloy ang lahat ng mga gawain/gawain ay
sasagutin sa itinalagang numero ng pahina na puputulin at ibabalik sa guro sa petsang
napagkasunduan.

Rizal’s Life, Works, and Writings 2

COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1

LIHAM PARA SA MGA MAG-AARAL

Mabuhay! Malugod ko kayong tinatanggap sa unang semestre ng

Taong Panuruan 2022-2023 sa kursong GE 102 (Rizal’s Life, Works, and
Writings).

Sa kabila ng mga hamon na dala ng pandemya ng COVID-19 na

kinakaharap natin ngayon, ang pagkamit ng kaalaman ay hindi dapat na
mahinto. Kaya, bilang tagapaglinang ng edukasyon, pinagsumikapan ng
inyong lingkod na mabuo ang modyul na ito sa GE 102 (Rizal’s Life , Works,
and Writings) na nagsisilbing pangunahing kagamitan sa edukasyon na
tutulay sa proseso ng pagtuturo at pagkatuto sa buong semestre ng taon.

Ang iyong panggitna at panghuling grado ay ibabatay lamang sa

iyong mga performance sa pagkumpleto ng bawat set ng iyong learning
modules. Gayunpaman, walang dahilan para ma-pressure ka sa
pagpapatuloy ng iyong pang-edukasyon na paglalakbay dahil ako ay nasa
likod mo partikular sa panahon ng konsultasyon upang tugunan ang iyong
mga kahirapan sa pag-aaral sa kurso at tulungan kang magtagumpay.

Ang modyul na ito ay binubuo ng limang nauugnay na seksyon;

minarkahan ng mga tiyak na direksyon. Ang lahat ng mga aktibidad na
mangangailangan ng iyong sagot ay dapat ilagay sa hiwalay na mga
sagutang papel na ibinigay ko na iyong aalisin at isusumite sa akin gaya ng
naka-iskedyul bawat linggo.

Nawa’y maging kawili-wili ang inyong pagkatutoat siguraduhing

walang makaligtaang leksyon dahil ang bawat aralin ay mahalaga.
Makisama at ibigay ang hinihingi ng kurso nang sa gayon ay maipasa ito.
Palaging mag-ingat at makibahagi lalo na sa panahon ngayon.

Maligayang pag-aaral!

Hja. ROWENA R. IBAMA, MATF

Rizal’s Life, Works, and Writings 3

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1

Republika ng Pilipinas
PAMPAMAHALAANG KOLEHIYO NG BASILAN
KOLEHIYO NG SINING AT AGHAM
Main Campus Sumagdang, Lungsod Isabela, Basilan
www. Bassc.edu.ph
_____________________________________________________________________________
AWTLAYN NG KURSO
I. IMPORMASYON NG KURSO

Bilang ng Kurso: GE 102

Pamagat ng Kurso: RIZAL`S LIFE, WORKS AND WRITINGS
Bilang ng Yunit: 3 units/ 54 oras/ 18 linggo
Oras ng Klase: 7:30-12:00 (Lunes at Miyerkules)– 7:30-12:00/1:00-5:30 (Martes at Huwebes)
Taong Akademiko: 2022 – 2023
Silid-Aralan: CAS Building
Instruktor: Hja. Rowena R. Ibama, MATF
E-mail: ibamarowena@gmail.com
Oras ng Pagkonsulta: by appointment/TBA

II. BISYON AT MISYON NG INSTITUSYON

Vision: A leading institution of excellence in innovative instruction and creative research and extension
programs and projects directed towards lasting peace and total human development.

Mission: Basilan State College shall provide quality human resources equipped with adequate knowledge,
skills, and attitude in technological, vocational and professional fields of instruction, research, extension, and
production to improve the quality of life of its clientele.

Core Values : A – Accountability C – Commitment C – Cultural Sensitivity E – Excellence

S – Spiritual Uprightness S – Service

III. BISYON AT MISYON NG KOLEHIYO

COLLEGE OF ARTS AND SCIENCES GOAL: Produce globally competitive teacher education graduates.

IV. BUNGA NG PROGRAMACMO no.(CMO #20. S. 2013, SECTION 2, p, 4-5)

 Higher level of comprehension (textual, visual, etc.)
 Understanding of basic concepts across the domain of knowledge
 Critical analytical and creative thinking
 Appreciation of human condition
 Capacity to personally interpret the human experience
 Self-assuredness in knowing and being Filipino
 Ability to contribute personally and meaningfully to the country’s development
 Working effectively in a group
 Application of computing and information technology to assist and facilitate research
 Problem solving (including real-world problems)
 Basic work-related skills and knowledge

Rizal’s Life, Works, and Writings 4

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1

V. DESKRIPSYON NG KURSO: (CMO #20, S. 2013, Section 3, pg. 5-6)

Sang-ayon sa ipinag-uutos ng Batas Republika 1425, sákop ng kursong ito ang búhay at mga akda ng
pambansang bayani ng bansa, si Jose Rizal. Ilan sa mga paksang sákop ay ang talambuhay ni Rizal at kaniyang
mga isinulat, lalo na ang mga nobela niyang Noli me tangere at El filibusterismo, ilang mga sanaysay, at iba’t ibang
liham.

VI. BUNGA NG KURSO

Sa pagtatapos ng kurso, magagawa ng mga mag-aaral na:

1. Matalakay ang búhay ni Jose Rizal sa konteksto ng Filipinas sa ika-19 dantaon .
2. Masuri ang iba’t ibang akda ni Rizal, lalo na ang mga nobela niyang Noli me tangere at El filibusterismo.
3. Maorganisa ang mga ideya ni Rizal sa iba’t ibang paksa.
4. Maipakita ang isang mapanuring pagbása sa mga pangunahing batis.
5. Magkaroon ng interpretasyon sa mga halagahang maaaring magmula sa pag-aaral sa búhay at mga akda ni Rizal.
6. Makapagpamalas ng pagpapahalaga sa edukasyon at pagmamahal sa bansa.

VII. AWTLAYN NG KURSO

PAKSA at INILAANG TIYAK NA BUNGA NG MGA GAWAIN, MGA MAPAGKUKUNAN
ORAS LAYUNIN PAGKATUTO NG SA PAGKATUTO, AT PAGTATASA
MAG-AARAL Blended (Asynchronous) Offline (Flex
Opsyunal Model)
Linggo 1 Sa pagtatapos ng Ang mga mag-aaral Mga Gawain: (via Mga Gawain: (via
sesyon, ang mga ay: schoology, e-mail, or learning pockets) –
Seksyon 0 mag-aaral ay messenger) self-paced
inaasahan na: Oryentasyon sa: Learning

0.1 Visyon at Misyon, Nabibigkas at 1. Nakakapagpamal 1. Paraan ng Basahin ang

at core values ng naisasaloob ang as ng kanilang paggamit o pag-Visyon at Misyon,
Basilan State Visyon at Misyon, at ideya at saloobin access ng iba’tat core values ng
core values ng kaugnay ng ibang learning Basilan State
College at goal at
Basilan State resources o College at ng goal
layunin Visyon at Misyon, material; at at layunin ng
ngkolehiyo ng College at goal at at core values ng nilalaman ng kolehiyo ng Sining
sining at agham layunin ng kolehiyo Basilan State silabus.
ng Sining at College at ng at Agham
Aghamsa goal at layunin ng .
Mga Mapagkukunan:
pamamagitan ng kolehiyo ng sining Mga
0.2 Oryentasyon ng Bisitahin ang Facebook
Mapagkukunan:
pagbabahagian ng at agham page ng Basilan State
Klase (1984) College
karanasan. College
 Silabus Charter and
 Paraan ng
2. Nagkakaroon ng - Magsasagawa ng Students Hanbook:
pagmamarka
kamalayan sa 15-30 segundong Basilan State
 Mga polisiya Bidyo na College
nilalaman ng
silabus. pagpapakilala sa
sarili at magbigay
ng maikling Pagtatasa:
mensahe hinggil sa Pagsulat ng
inaasahan sa repleksyon kaugn
kurso. ay ng paksa.
- Magsasagawa ng
2-3 minutong Bidyo
sa isinaulong
Vision, Mission,
core values
kasunod ng pag-
awit ng BaSC
Hymn

Rizal’s Life, Works, and Writings 5

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
- Pagsulat ng
repleksyon
kaugnay ng paksa.

Pagtatasa:
Pagsulat ng repleksyon
kaugnay ng paksa.
Linggo 2 Sa pagtatapos ng Sa pagtatapos ng Mga Gawain: (via Mga Gawain:(via
seksyon, ang mga linggo, ang mga mag- schoology, e-mail, or learning pockets) –
Kabanata I- mag-aaral ay aaral ay maaaring: messenger) self-paced
Introduksiyon sa kurso; inaasahan na: Learning
1. Natutukoy ang
 Ang batas Rizal kabuuang
(Republic Act 1. Maunawaan ng kasaysayan ng
Basahin ang unang
1425, 1956) mga mag-aaral Mga Mapagkukunan: kabanata ng
ang batas Rizal at
modyul. Sagutin
kahalagahan ng kahalagahan nito.
Bisitahin ang link: ang mga
 Ang kahalagahan pag-aaral ng pagsasanay na
Magsaliksik tungkol
ng pag-aaral sa buhay at mga 2. Nasasabi ang
sa Batas Rizal bilang makikita dito.
sinulat ni Dr. mga layunin sa
buhay, gawa, pag-aaral ng ating Pambansang
sulatin ni Rizal Jose Rizal. Mga
Buhay, gawa, at Bayani
sulatin ni Dr. Jose Mapagkukunan:
 Rizal, Isang Tunay 2. Naipaliwanag Rizal
na Bayani ng ang Gregorio F. Zaide /
Pilipino kasaysayan ng Sonia M. Zaide, Jose
Batas Rizal at 3. Naibibigay ang Rizal, Buhay, mga
ang mga
 Rizal, Pinuno ng ginawa at mga
mahahalagang mahahalagang sinulat ng isang
Asyano kaisipan mula sa
probisyon nito henyo, manunulat,
binasang teksto. siyentipiko, at
3. Masusuri ng pambansang bayani,
 Mga 4. natatalakay ng
mga mag-aaral ALL NATIONS
Mahahalagang mga mag-aaral Publishing CO., IN
Yugto sa Buhay ni at mabigyan ng
ang Lexicon Press,
Rizal halaga kung Cubao Quezon City
bakit pagpapakilala ng
mga akda at Pagtatasa:
kailangang Visely M. Dela
isama ang sinulat ni Rizal.
Pagsagot sa Cruz/Francisco M.
kursong ito sa Zulueta, National
5. Nakasusulat ng pagsusulit kaugnay
kurikulum. Books Store,
repleksyon ng ng paksa (pasulat) Mandaluyong City
4. Magampanan tungkol sa
at masagutan pagiging epektibo Garcia C. Ed. D., De
ng mga mag- ng kurso. Vianna A. Ph.D.,
aaral ang mga Cruz C. PhD. (2015)
gawain at 6. Nasasagutan ng Rizal and the
pagtatasa na mga mag-aaral Development of
ang mga ibinigay Filipino Nationalism,
ibinigay sa Books Atbp.
kanila na katanungan.
Publishing Corp
pagkatapos ng
talakayan.
Pagtatasa:
Pagsagot sa
pagsusulit kaugnay
ng paksa (pasulat)

Rizal’s Life, Works, and Writings 6

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1

TALAAN NG NILALAMAN/TABLE OF CONTENTS

Contents Page Number
Paunang Pahina / COVER PAGE i
Paunang Salita / PREFACE ii
Liham para sa mga Mag-aaral / LETTER TO THE STUDENTS iii
Awtlayn ng Kurso /COURSE OUTLINE iv
Talaan ng Nilalaman /TABLE OF CONTENTS 7
Unang Linggo/Week 1
Aralin/Lesson : 1 Visyon at Misyon, at core Values ng Basilan State College at goal at layunin ng
Kolehiyo ng SINING AT AGHAM
A. Aktibasyon ng Dating Kaalaman
(ACTIVATION OF PRIOR KNOWLEDGE)
8
- Gawain 1 / Activity #1
B. Pakikisangkot sa Makaugnayang Nilalaman at Naaangkop na mga Gawaing Pagkatuto
(ENGAGEMENT IN RELEVANT CONTENT AND APPROPRIATE LEARNING 9
ACTIVITY/ACTIVITIES)
C. REPLEKSYON AT TUGON/ AKSYON
(REFLECTION AND RESPONSE/ACTION) 10
- Gawain 2 /Activity #2
D. Lagumang Pagtatasa
(SUMMATIVE ASSESSMENT) 10

E. Fidbak sa Ikauunlad ng Pagkatuto at Pagtuturo

(FEEDBACK TO IMPROVE LEARNING AND TEACHING) 11

Ikalawang Linggo/Week 2
Kabanata 1 / Chapter 1
A. Aktibasyon ng Dating Kaalaman 12
(ACTIVATION OF PRIOR KNOWLEDGE)
- Gawain 1Activity #1
B. Pakikisangkot sa Makaugnayang Nilalaman at Naaangkop na mga Gawaing Pagkatuto
(ENGAGEMENT IN RELEVANT CONTENT AND APPROPRIATE LEARNING
ACTIVITY/ACTIVITIES) 13
INTRODUKSIYON sa kurso
 Ang batas Rizal (R.A BLG. 1425)
 Si Rizal, isang Tunay na Bayani ng Pilipino 14
 Rizal, Pinuno ng Asyano 14
 Mga Mahahalagang Yugto sa Buhay ni Rizal. 15
C. Repleksyon at Tugon/ Aksyon
(REFLECTION AND RESPONSE/ACTION)
- G awain Activity#2
D. Lagumang Pagtatasa (SUMMATIVE ASSESSMENT) 17
- G awain 3/ Activity#3
- G awain 4/ Activity#4
E. Fidbak sa Ikauunlad ng Pagkatuto at Pagtuturo 17
(FEEDBACK TO IMPROVE LEARNING AND TEACHING)
ANNEXES
Lessons – Worksheet

ANNEX A 19
ANNEX B 20
ANNEX C 21

ANNEX A 22
ANNEX B 23
ANNEX C 24-25
ANNEX D 26
ANNEX E 27

Rizal’s Life, Works, and Writings 7

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philipines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Main Campus Sumagdang, Isabela City, Basilan
www. Bassc.edu.ph
Week/Day MW-TTh
MONDAY
BAPoS I-A (7:30 - 9:00)
BAPoS I-C (10:30 - 12:00)
TUESDAY
BAIS I-B (7:30 - 9:00)
BAIS I-A (9:00-10:30)
Duration BSSAW I-A (10:30-12:00
Course Code GE 102/HIST 117 BAPoS I-D (4:00-5:30)
WEDNESDAY
BSSW I-B (9:00-10:30)
BAPoS I-D (1:00-2:30)
BAPOS I-E (2:30-4:00)
THURSDAY
BSSW I-C (4:00-5:30)
Lesson No. 1
Course Description RIZAL`S LIFE, WORKS AND WRITINGS
Lesson/Topic Vision, Mission at Core Values
Bunga ng 1. Nakapagpamalas ng kanilang ideya at saloobinkaugnay ng vision, mission at core
Pagkatuto /Learning values ng institusyon ng Basilan State College at ng goal at layunin ng sining at
Outcomes agham.
2. Ang mga mag-aaral ay nagkaroon ng kamalayan sa nilalaman ng silabus.
Values Integration Kahalagahan.
Reference (1984) .College Charter and Student Handbook: Basilan State College
(2013). CHED Implementation Handbook for OBE Quezon City: Commission on
Higher Education
Course Coach Hja. Rowena R. Ibama, MATF
A. AKTIBASYON NG DATING KAALAMAN /Activating Prior Knowledge

Sa aking mga mag-aaral ng GE 102 -RIZAL`S LIFE, WORKS, AND WRITINGS

/ Ang Búhay, Gawa at mga Sinulat/Akda ni Rizal. Magandang araw at malugod
na pagbati sa unang semestre ng Taong Akademiko 2021-2022 sa kursong ito.
Ikinagagalak kong makilala kayong lahat, sana’y magkaroon tayo ng
magandang ugnayan at maging responsible ang bawat isa sa atin.
Alam ko ang lahat ay nasasabik nang malaman ang tungkol sa nilalaman ng
kursong ito gayundin ang magiging guro at maging mga kaklase ninyo. Yamang
ito ang ating pagkikita, pagtuunan muna natin ng pansin ang Vision, Mission at
Core Values ng Institusyon.

Gawain 1
1. Ano ang sasagi sa iyong isipan kapag naririnig mo ang katagang bisyon, misyon?
2. Limang taon na ang nakalipas, ano ang iyong misyon at bisyon sa buhay? Nagawa mo bang gawing realidad ang
mga ito?

Paalala:
Huwag sulatan ang Modyul na ito, gamitin ang inihandang papel sa mga Annexes
na ibinibigay ulit sa inyong Course Coach.

Rizal’s Life, Works, and Writings 8

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
B. PAKIKISANGKOT SA MAKAUGNAYANG NILALAMAN AT NAAANGKOP NA MGA
GAWAING PAGKATUTO
(Engagement in Relevant CONTENT and Appropriate Learning Activity/Activities

Basahing mabuti:

Vision: A leading institution of excellence in innovative instruction and creative research and extension
programs and projects, directed towards lasting peace and total human development

Mission :Basilan State College shall provide quality human resources equipped with adequate knowledge,
skills, and attitude in technological, vocational and professional fields of instruction, research, extension, and
production to improve the quality of life of its clientele.

Core Values: Accountability, Commitment, Cultural Sensitivity, Excellence, Spiritual Uprightness, Service.

BaSC Hymn
In this island south of our country
Lies a school of higher knowledge
With her goals and our aspirations
We attain and we achieve
With honors filled with her glory
In her halls we learn the truth
Oh! State School we all revere
We vow our praises true!
Oh! Basilan State College
We sing this Hymn for you
We Pledge support forever to work with lofty aims
Hail! Alma Mater help us
In all that’s right and true
Dear Basilan State College
We will live for you!
Dear Basilan State College
We will live for you!

Pagkatapos basahin, intindihin ang bawat nilalaman nito at dapat isaulo hanggang sa
tumatak sa isipan at makita ang halaga nito.

Rizal’s Life, Works, and Writings 9

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
C. REPLEKSYON AT TUGON/ AKSYON (Reflection and Response/action)

Pagkatapos basahin, intindihin ang bawat nilalaman nito at dapat isaulo hanggang sa tumatak sa
isipan at makita ang halaga nito.

Ngayon ay tapos na ninyong basahin ang vision, mission at core values ng BaSC ay paghandaan na
natin ang talakayan ng unang aralin.

Gawain 2

 Ang mga mag-aaral ay bubuo ng sanaysay tungkol sa sarili nilang pag-unawa sa vision, mission, at
core values ng institusyon (Ilagay ang sagot sa Annex A).
 Ang mga mag-aaral ay magsasagawa ng 1 Minutong Bidyo na pagpapakilala sa sarili at magbibigay
ng maikling mensahe hinggil sa inaasahan sa kursong ito. (Ipadala Via Messenger)
 Ang mga mag-aaral ay magsasagawa ng 2-3minutong Bidyo sa isinaulong Vision, Mission, core
values kasunod ng pag-awit ng BaSC Hymn nang NAKAPIRING. (Ipadala Via Messenger)

Panuto: Sagutin nang buong katapatan ang mga sumusunod; (Ilagay ang sagot sa Annex B).

1. Bilang isang mag-aaral ng Kursong Kolehiyo ng Sining at Agham, ano ang maitutulong mo upang
maisakatuparan ang Vision-Mission ngating Institusyon?
2. Magbigay ng limang (5) bagay na natutuhan sa modyul na ito.
3. Magbigay ng tatlong (3) dahilan kung bakit natin pinag-aaralan ang vision at core values ng Institusyon.
4. Magbigay ng dalawang (2) bagay na aasahang malaman sa susunod na aralin.

D. LAGUMANG PAGTATASA (Summative Assessment)

(Ibibigay ang pagtatasa sa katapusan ng Yunit 1)

E. FIDBAK SA IKAUUNLAD NG PAGKATUTO AT PAGTUTURO

(Feedback to Improve Learningand Teaching)

Mga mag-aaral ang inyong suhestyon hinggil sa tinalakay ay isusulat sa Annex C.

Rizal’s Life, Works, and Writings 10

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

Kowd ng Kurso GE 102 Linggo/Araw M-T-W-Th

MONDAY
BAPoS I-A (7:30 - 9:00)
Dekripsyon ng RIZAL`S LIFE, WORKS AND WRITINGS Dyurasyon BAPoS I-C (10:30 - 12:00)
Kurso TUESDAY
BAIS I-B (7:30 - 9:00)
BAIS I-A (9:00-10:30)
BSSAW I-A (10:30-12:00
BAPoS I-D (4:00-5:30)
WEDNESDAY
BSSW I-B (9:00-10:30)
BAPoS I-D (1:00-2:30)
BAPOS I-E (2:30-4:00)
THURSDAY
BSSW I-C (4:00-5:30)
Introduction to the Study of Rizal`s
Lesson/Topic Life, Works and Writings Aralin Bilang. 2

Bunga ng 1. Maunawaan ng mga mag-aaral ang kahalagahan ng pag-aaral ng buhay at mga

Pagkatuto/Learning sinulat ni Dr. Jose Rizal.
outcome 2. Naipaliwanag ang kasaysayan ng Batas Rizal at ang mahahalagang probisyon nito
3. Masusuri ng mga mag-aaral at mabigyan ng halaga kung bakit kailangang isama
ang kursong ito sa kurikulum.
4. Magampanan at masagutian ng mga mag-aaral ang mga gawain at pagtatasa na
ibinigay sa kanila pagkatapos ng talakayan.
Kahalagahan Importansiya
Sanggunian GREGORIO F. ZAIDE / SONIA M. ZAIDE,
Jose Rizal, Buhay, mga ginawa at mga sinulat ng isang henyo, manunulat,
siyentipiko, at pambansang bayani, ALL NATIONS Publishing CO., INC Lexicon
Press, Cubao Quezon City

Visely M. Dela Cruz/Francisco M. Zulueta, National Books Store, Mandaluyong City

Course Coach Hja. Rowena R. Ibama, MATF

Paalala:

Huwag sulatan ang Modyul na ito, gamitin ang inihandang papel sa mga Annexes
na ibinibigay ulit sa inyong Course Coach.

Rizal’s Life, Works, and Writings 11

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
A. AKTIBASYON NG DATING KAALAMAN
(Activation Prior Knowledge)

Eto na namn muli

tayo!
BAGO ANG
LAHAT,
Meron akong
sasabihin...

Kamusta na ang karanasan n’yo sa pagkatuto sa pamamagitan ng modyul? Binabati ko kayo dahil sa kabila ng lahat ay nagawa nyo
nang matagumpay ang mga pagsasanay sa modyul 1. Kaya ngayon, simulan natin ang bagong paksa para sa bagong aralin. May alam
ba kayo tungkol sa buhay ni RIZAL? Alam n’yo ba kung anu-anong naiambag niya sa bansa? Alam nyo din ba ang mga nobela na
kanya kinatha? Ano ang tungkol sa mga ito?
Bago natin simulan ang pagtalakay sa aralin, sagutin muna ang gawain 1 na makikita sa pahinang ito at sa mga kasunod na pahina.

Maari muna kayong tumigil saglit

para mapaghandaan ang unang
aralin, Magminindal ka muna bago
ipagpatuloy ang pagbabasa! Kaya……

Ngiti naman diyan...

Meryenda time muna !!!

Ngayon…handa ka na ba? Simulan natin ayon sa inyong nalalaman; Anu-ano ang alam mo?

Gawain 1
Panuto: Bago mo simulan ang pag-aaral ng modyul, sagutin mo muna ang mga katanungan upang malaman mo
kung ano ang alam mo sa paksang tatalakayin natin.

1. Ano ang alam mo tungkol sa Buhay, gawa at mga sulatin ni Rizal?

Sagutin nang hindi hihigit sa tatlong pangungusap.

2. Ibigay ang buong pangalan ng mga sumusunod;

a. Jose
b. Mga magulang
c. Mga kapatid ayon sa pagkakasunod-sunod

Rizal’s Life, Works, and Writings 12

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
B. PAKIKISANGKOT SA MAKAUGNAYANG NILALAMAN AT
NAAANGKOP NA MGA GAWAING PAGKATUTO
(Engagement in Relevant CONTENT and Appropriate Learning
Activity/Activities)

Sa modyul na ito, pag-aaralan natin ang ang kasaysayan ng Batas Rizal at ang mahahalagang probisyon nito.
Ganun din ang mga layunin sa pag-aaral at Kritikal na matása ang pagiging epektibo ng Kursong Rizal. Ang batas Rizal (R.A
Blg. 1425), Si Rizal, isang Tunay na Bayani ng Pilipino, Rizal, Pinuno ng Asyano, Mga Mahahalagang Yugto sa Buhay ni
Rizal. Handa na ba kayo? Simulan na natin ang pagtalakay sa aralin.

ANG BATAS NG REPUBLIKA BLG. 1425

Ang batas ng Republika Blg. 1425 na lalong kilala sa tinatawag na Batas Rizal ay pinagtibay noong Hunyo
12, 1956 at ipinatupad noong Agosto 16, 1956. Ang pagsasapabatas ng batas na ito ay pinangunahan ng dating
pinuno ng Pambansang Edukasyon at Tagapangulo ng Lupon sa Edukasyon ng Senado na si JOSE P. LAUREL, Sr.
Tinawag itong House Bill 5561 na pinanguhan ni JACOBO GONZALES at kinalaunan ay inirebisa na Senate Bill 438
ang orihinal na panukala ni Sen. CLARO M. RECTO at pinangunahan din nito, ngayon ay tinatawag na Batas
Republika 1425.
Sang-ayon sa ipinag-uutos ng Batas Republika 1425, sakop ng kursong ito ang
buhay at mga akda ng pambansang bayani ng bansa, si Jose Rizal. Ilan sa mga paksang
sakop ay ang talambuhay ni Rizal at kaniyang mga isinulat, lalo na ang mga nobela niyang
Noli me tangere at El Filibusterismo, ilang mga sanaysay, at iba’t ibang liham.
Sa bisa ng R. A. 1425 (Batas Rizal), mahigit 55 taon nang kinukuha ng mga mag-
aaral sa kolehiyo ang kursong tumatalakay sa buhay at mga akda ni Jose Rizal.
JOSE P. LAUREL
JOSE P. LAUREL, Sr.
Itinadhana ang nasabing batas na gawing bahagi ng kurikulum ng lahat ng
dalubhasaan at pamantasan, publiko o pambayan at pribado o pansarili, ang kursong nauukol
sa buhay, mga ginawa at mga sinulat ni Jose Rizal, lalo na ang kaniyang mga nobelang NOLI
ME TANGERE at EL FILIBUSTERISMO. Ito’y nagbibigay rin ng pahintulot sa pagpapalathala
at pamamahagi ng nababanggit na nobela at lahat ng kanyang sinulat na
kailangan sa wastong pagpapatupad ng Batas Rizal.
C
CLARO M. RECTO
Hindi nakapagtataka na sina Laurel, Gonzales, Recto ang mga nagtaguyod ng batas na ito, dahil
kung babalikan ang kasaysayan, malinaw na may marubdob na pagmamahal sa bayan. Sina
Gonzales ay nakipaglaban upang mapalaya ang kanyang mga kababayang sardalista at si Recto
naman ay malinaw na ipainaglaban ang soberanya ng Pilipinas laban sa Estados Unidos.
JACOBO GONZALES

Mula sa mga pahayag sa patakaran ng Batas ng Rizal na naisabatas noong 1956, maliwanag na ang buhay
sa pagtuturo, mga gawa at sulatin ng ating pambansang bayani ay naglalayong maisakatuparan ang mga
sumusunod na layunin:
• Upang muling gawing buhay ang kabataan sa mga mithiin ng kalayaan at nasyonalismo, kung saan nabuhay at
namatay ang ating mga bayani;
• Upang magbigay pugay sa ating pambansang bayani sa pag-alay ng kanyang buhay at gawain sa paghubog ng
tauhang Pilipino;
• Upang makakuha ng isang nakasisiglang mapagkukunan ng pagkamakabayan sa pamamagitan ng pag-aaral ng
buhay, akda, at mga sulatin ni Rizal.

Rizal’s Life, Works, and Writings 13

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Ang pagtuturo ng kurso ni Rizal sa mga institusyon ng mas mataas na edukasyon sa ating
bansa ngayon ay nakaangkla sa mga pahayag ng patakarang makabayan ng Batas ni Rizal at mga
layuning makabayan na itinakda ng dating Board on National Education (Capino et al, 1997). Ang
mga layuning ito ay ang mga sumusunod:
• Upang makilala ang kaugnayan ng mga ideyal, kaisipan, aral, at halaga ng buhay ni Rizal sa
kasalukuyang mga kondisyon sa pamayanan;
• Upang mailapat ang mga ideya ni Rizal sa solusyon ng pang-araw-araw na sitwasyon at mga
problema o suliranin ng buhay.
• Upang makabuo ng pag-unawa at pagpapahalaga sa mga katangian, pag-uugali at katangian ng
Rizal; at ng moral na karakter, personal na disiplina, pagkamamamayan at kahusayan sa
bokasyonal sa mga kabataang Pilipino.

Si Rizal, isang Tunay na Bayani ng Pilipino

Kabilang sa pambansang bayani ng bansa, si Jose Rizal ay namumukod-tangi. Sa totoo lang, si Rizal ay isa
lamang sa pambansang bayani ng bansa na kasama sina Andres Bonifacio, Emilio Jacinto, Marcelo H. Del Pilar at
iba pa. Tumutulong sila sa pagbuo ng pambansang diwa ng Pilipino at ng Pambansang Pilipino-Estado. Ang lahat ng
mga bayani na ito ay huwaran para sundin ng lahat ng mga Pilipino.

Taliwas sa paniniwala ng maraming Pilipino, si Rizal ay hindi isang bayani na na-sponsor ng Amerika. Ang
mananalaysay na si Renato Constantino (1969) ay inangkin na ang mga Amerikano ang responsable sa pag-
endorso sa kanya bilang pambansang bayani ng Pilipinas. Binanggit niya ang mga pagsisikap ng Taft Commission
noong 1901 na pumili kay Rizal mula sa isang pangkat ng mga bayani, kasama sina Emilio Aguinaldo, Andres
Bonifacio, at Apolinario Mabini.

Ang isa pang kilalang mananalaysay na si Teodora Agoncillo (1986) ay nagsulat na si Rizal ay katanggap-
tanggap bilang pambansang bayani ng mga Amerikano sapagkat siya ang simbolo ng asimilasyon, na siyang
kanilang patakaran noon sa Pilipinas. Hindi pinapaboran ni Rizal ang rebolusyon ngunit ang mabagal na proseso ng
ebolusyon sa pamamagitan ng edukasyon na angkop sa mga layunin ng Amerika. May iba pang mga kadahilanan,
na nag-ambag sa pagtanggap ni Rizal bilang opisyal na bayani ng Pilipinas. Ang mga salik na ito ayon kay
Constantino (1969) ay ang mga sumusunod;
 Patay na si Rizal sa oras na nagsimula ang pananalakay ng mga Amerikano sa Pilipinas.
• Walang nakakahiyang mga sipi na kontra-Amerikano ang maaaring maiugnay kay Rizal.
• Ang dramatikong pagkamartir ni Rizal ay nagawa na siyang simbolo ng pang-aapi ng Espanya.

Sa totoo lang, ang mga Pilipino mismo ang pumili kay Rizal bilang kanilang pambansang bayani. Makikita ito sa
pagtanggap sa kanya sa panahon ng kanyang pagkabuhay at kaagad pagkatapos ng kanyang kamatayan. Itinuring
siya ng mga Katipunero at pinarangalan bilang pinuno ng Katipunan.

Ang kanyang patnubay ay hinanap ng mga emisaryo nito nang dalawin siya ni Dr. Pio Valenzuela sa Dapitan
noong 1892. Ang pangalan ni Rizal ay isa sa mga password ng lihim na lipunan na nanumpa na ipaglaban ang
kalayaan ng bansa.
Dalawang taon pagkatapos ng kanyang kamatayan, nagpalabas ng isang atas si Gen. Emilio Aguinaldo noong
Disyembre 20, 1898 na nag-uutos na ang Disyembre 30, ang anibersaryo ng pagpapatupad ni Rizal sa
Bagumbayan, ay gunitain bilang "isang araw ng pagluluksa kay Rizal at iba pang mga biktima ng Rebolusyong
Pilipino ". Ang pasiya na ito ay naging batayan ng ang taunang pagdiriwang ng Araw ng Rizal. Sa araw na ito, ang
watawat ng Pilipinas, lalo na sa Rizal Park. Nang maglaon, isinasantabi ng Komisyon ng Pilipinas ang Disyembre 30
bilang isang araw ng pagtalima, sa bisa ng Batas No.345.

Sa paggawa kay Rizal bilang ating Pambansang Bayani sa Pilipinas, maraming mga konklusyon ang maaaring
makuha (Guererro, 1998)
 Dahil ang mga Pilipino ay mahilig sa kapayapaan, pinili nila na palakihin ang isang tao ng kapayapaan kaysa
sa mga tauhan ng giyera.
 Dahil ang mga Pilipino ay mahilig sa kalayaan at hustisya, ibinigay nila ang kanilang pagsamba sa isang
lalaking sumuko sa lahat ng ginhawa at kasiyahan ng kapayapaan alang-alang sa kanila.

Rizal’s Life, Works, and Writings 14

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
 Mas pinahahalagahan ng mga Pilipino ang kabutihan kaysa sa tagumpay, at pagsasakripisyo higit sa
tagumpay.

Ayon kay Guererro (1998), si Rizal ang unang Pilipino. Sapagkat si Rizal ang unang tumawag sa Pilipinas na
kanyang kabataan.
Ayon kay Trinidad H. De Tavera, ang taong may matayog na pagtingin sa kabutihan ng bawat nilalang,
lalung-lano na ng kanilang kababayan, ay karapat-dapat pag ukulan ng paghanga, pagpipitagan at higit sa lahat, ng
puwang sa kaibuturan ng kanilang puso. Ang dakilang taong ito, bagama’t patay na, ay buhay pa sa alaala ng bawat
Pilipinong nagmamahal sa kayang simulain at idealism
“Kung walang mang aalipin ay walang paaalipin,” isang buhay na tinig na nagpapatingkad sa katauhan ni
Rizal sapagkat pumatnubay sa kanilang mga gawain ukol sa kalayan ng tao.
Ang tunay na kadakilaan ni Rizal ay nasa kanyang pagkatao, mithiin, kaisipan at pilosopiyang unti-unting
pumupukaw sa damdamin ng kanyang kababayan upang imulat ang kanilang mga mata sa mga nagaganap sa
kanilang paligid.
Ngunit sa kabila nito, may iba’t ibang pagpapalagay tungkol sa kung sino ang higit na karapat-dapat na
iluklok sa dambana ng pagpapahalaga sa pinakamataas na karangalang kikilalanin ng bawat Pilipino.
Ang ganitong pagpapalagay ay kinakailangang bigyan ng pangunahing pansin at pagsusuri upang mailantad
ang tunay niyang kadakilaan. Katulad ng isang mamamahaling bato, si Rizal ay lalong kumikinang habang sinusuri.
Sa mga pahayag ni Tavera, si Rizal ay kinikilala nang pinuno ng mga Pilipino bago pa man siya barilin sa
Bagumbayan noong Disyembre 30, 1886.

Rizal, Pinuno ng Asyano

Si Rizal ang unang Pinuno ng Asyano na iginiit na ang nabanggit na mga ideya at prinsipyo ay itatatag sa
Asya para sa pakinabang ng mga Asyano. Sa pamamagitan ni Rizal na ang pangunahing batayan ng moderno at
panlipunang demokrasya ay binigyan ng pangunahing boses sa Asya sa kauna-unahang pagkakataon.

Mga Mahahalagang Yugto sa Buhay ni JP Rizal

Ang buhay ni Jose Rizal ay pwede nating mahati sa ilang mga yugto:

Unang Yugto (1861-1872)

 Sa kaniyang kabataan, makikita na siya ay isang bata na mayroong maraming gusto o interes
 Siya ay mahilig magbasa ng mga libro, mag-aral at magsulat. Siya ay isang matalinong bata. Dito,
ginagabayan siya ng kanyang pamilya sa kaniyang mga hilig at paglaki.
 Natutunan ni Rizal kung paano makinig ng mga kwentong nag-uudyok sa kanyang mapanlikha at kritikal na
pag-iisip.

Ikalawang Yugto (1872-1882)

 Siya ay 11 taong gulang at nagpatala sa Ateneo Municipal sa kabila ng pagtutol ng kanyang ina.
 Nang ang GOMBURZA ay hindi makatarungang naisagawa ng gobyerno ng Espanya.
 Nagising si Rizal sa pang-aabuso sa rehimen. Inialay niya ang kanyang sarili upang makapaghiganti sa
mga biktima ng mga kawalang katarungan at kalupitan ng mga kolonisador ng Espanya.

Ikatlong Yugto (1882-1892)

 Nagpasiya si Rizal na umalis sa Pilipinas upang makatakas sa pag-uusig.
 Siya ay laging tagamasid kahit saan siya magpunta, natututo mula sa lahat ng nakikita, nabasa, at narinig.
 Hinimok niya ang kolonya ng Pilipino sa Espanya na patunayan na ang mga Pilipino ay maaaring
makipagkumpitensya sa mga Europeo sa talino at talento.

Ikaapat na Yugto (1892-1896)

 Si Rizal ay ipinatapon/ipinadala sa Dapitan.

 Ipinakita ni Rizal kung ano ang maaaring magawa ng isang indibidwal sa isang maikling panahon.
 Pinatay siya noong Disyembre 30, 1896.

Rizal’s Life, Works, and Writings 15

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
C. REPLEKSYON AT TUGON/ AKSYON
(Reflection and
Response/Action)
Binasa niyo ba nang komprehensibo ang inilahad na tekstong babasahin? Ngayon, subukin natin ang
Gawain 2
inyong pag-unawa sa paksang inilahad. Gawin ang kasunod na mga pagsasanay.

Gawain 2
Panuto: Magtala/Maglista ng maraming mga paglalarawan na maaaring nauugnay sa mga ibinigay na salita.
(Sumangguni sa ANNEX B)

1. BATAS RIZAL 4. KASTILA

(R.A 1425)

2. DR.JOSE RIZAL 5. BAGUMBAYAN

3. GOMBURZA 6.
CALAMBA

D. LAGUMANG PAGTATASA
(Summative
Assessment)

Naunawaan niyo na ba ang leksyon? Mahusay! Humanda ngayon para sa sampung

aytem na pagtataya. Simulan nang sagutin ang Gawain 3

Gawain 3 - MARAMIHANG PAGPIPILIAN/MultipleChoice

Panuto:Tukuyin kung ano ang inilalarawan ng mga sumusunod na pahayag. Bilugan ang titik ng tamang sagot.
(ANNEX C)
1. 1.Alin sa mga sumusunod ang nagpapatunay ng Batas Rizal (RA1425)?
a. ipinahayag si Rizal bilang pambansang bayani ng bansa
b. kinakailangan ang pagtuturo ng buhay, gawa at sinulat ni Rizal sa lahat ng mga paaralan
c. binilang ang mga halagang maaaring makuha mula sa pag-aaral ni Rizal at ng kanyang mga nagawa
d. idineklara si Rizal bilang arkitekto ng bansang Pilipino

2. Alin sa mga sumusunod ang hindi isang layunin sa pagtuturo ng buhay, mga gawa, at mga ssulatin ni Rizal sa
mga kolehiyo at unibersidad?
a. pagkilala sa kaugnayan ng mga ideyal, kaisipan, turo at pagpapahalaga ni Rizal upang ipakita ang mga
kundisyon sa pamayanan.
b. paglalapat ng mga ideya ni Rizal sa solusyon ng mga pang-araw-araw na problema.
c. pag-unlad ng pag-unawa at pagpapahalaga sa ugali at ugali ni Rizal
d. pagtatasa ng kabayanihan ni Rizal sa paghahambing sa ibang mga bayani ng Pilipino

3. Ang lahat ng mga sumusunod ay nag-ambag sa pagtanggap ni Rizal bilang pambansang bayani sa mga
Amerikano, na walang pagbubukod sa:
a. Ang adbokasiya ni Rizal ng rebolusyon bilang paraan ng pagsasagawa ng pagbabago
b. Ang representasyon ni Rizal ng patakaran sa paglagom sa Amerika

Rizal’s Life, Works, and Writings 16

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
c. Ang dramatikong martir ni Rizal bilang simbolo ng pang-aapi ng Espanya
d. Ang pagkamatay ni Rizal bago pa man ang panahon ng pananakop ng mga Amerikano sa bansa

4. Ang lahat ng mga sumusunod ay konklusyon na maaaring nagmula sa paggawa ng pambansang bayani ng
bansa na may pagbubukod kay Rizal:
a. Pinili ng mga Pilipino na palakihin ang isang tao ng kapayapaan kaysa sa mga tauhan ng digmaan.
b. Pinahahalagahan ng mga Pilipino ang isang indibidwal na nagsasakripisyo ng personal na kasiyahan
alang-alang sa mga tao.
c. Hinahangaan ng mga Pilipino ang isang indibidwal na maraming nalalaman sa lahat ng larangan ng
pagsisikap.
d. Ang kagandahang-loob ng Filipino ay higit pa sa tagumpay, at sakripisyo higit sa tagumpay

5. Alin sa mga sumusunod ang totoong nagpapatunay na si Rizal ang unang Pilipino sapagkat siya ay:
a. ang unang tinawag na Filipino ng mga Espanyol
b. ang kilala bilang unang nasyonalistang Pilipino
c. ang unang tumawag sa Pilipinas na kanyang tatay
d. ang unang nagtaguyod ng kalayaan para sa kanyang bansa

6. Sa patatag kay Rizal bilang pambansang bayani nating Pilipino, maraming mga konklusyon ang maaaring
makuha (Guererro, 1998), MALIBAN sa:
a. Dahil ang mga Pilipino ay mahilig sa kapayapaan, pinili nila na palakihin ang isang tao ng kapayapaan
kaysa sa mga kalalakihan sa giyera.
b. Walang nakakahiyang mga panipi na kontra-Amerikano ang maaaring maiugnay kay Rizal.
c. Ang mga Pilipino ay mahilig sa kalayaan at hustisya, ibinigay nila ang kanilang pagsamba sa isang
lalaking sumuko sa lahat ng ginhawa at kasiyahan ng kapayapaan alang-alang sa kanila.
d. Mas pinahahalagahan ng mga Pilipino ang kabutihan kaysa sa tagumpay, at sakramento

7. Alin sa mga sumusunod na mga bayani ang hindi nakasama sa pagpili kay Rizal bilang pambansang bayani ng
Pilipinas?
a. . Emilio Aguinaldo c. Apolinario Mabini e. wala sa mga nabanggit
b. Andres Bonifacio d. Graciano Lopez Jaena

8. Sino ang orihinal na naghain ng panukalang batas na tinatawag na Republika 1425?

a. JACOBO GONZALES c. JOSE P. LAUREL e. wala sa mga nabanggit
b. CLARO M. RECTO d. JOSE P. LAUREL, SR.
9. Anong taon nang bumisita si Dr. Pio Valenzuela kay Rizal sa Dapitan?
a. 1892 b. 1992 c. 1872 d. 1888 e. wala sa mga nabanggit

10. Aling bersyon ang panukalang batas Rizal sa Mataas na Kapulungan?

a. Panukalang Batas 5516 c. Panukalang Batas 1425 e. wala sa mga nabanggit
b. Panukalang Batas 5561 d. Panukalang Batas 1452

Gawain 4- PAGBIBIGAY NG SARILING OPINYON; (5pts bawat bilang)

1. Bakit ko kailangan pag-aralan ang Buhay ni Rizal?
2. Sa iyong palagay, bakit si Dr. Jose Rizal ang napili at tinaguriang Pambansang Bayani ng Pilipinas?
3. Bakit ninais ng mga mambabatas na maisabatas ang pag-aaral sa buhay at mga ginawa ni Dr. Jose Rizal?
4. Ano-ano ang mga isyung politikal na kinaharap ng Batas Rizal

E. PIDBAK SA IKAUUNLAD NG PAGKATUTO AT

PAGTUTURO
(Feedback to Improve Learning
and Teaching)

Mag-iwan ng komento o suhestyon. Maaaring ito ay kaugnay ng paksang tinalakay o kaya

kaugnay ng paggamit ng modyul bilang paraan ng pagtuturo at pagkatuto.

Rizal’s Life, Works, and Writings 17

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1

______________________________________________________________
Republic of the Philippines
Basilan State College
COLLEGE OF ARTS AND SCIENCES
Social Science Department

MODULE 1
(WEEK 1-2)

GE 102
A COURSE MODULE IN
RIZAL’S LIFE, WORKS and WRITINGS

A
N
S
W
E
R
SHEETS
Name:_________________________________________________
Course/Year/Set:________________________________________
Facebook:_____________________________________________
Telephone/CP#:________________________________________

Prepared by:
ROWENA R. IBAMA, MATF
Module Developer/Course Coach

Rizal’s Life, Works, and Writings 18

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEX A
AKTIBASYON NG DATING KAALAMAN
(Activation Prior Knowledge

Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________

Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Gawain 1
Panuto: Bago mo simulan ang pag-aaral ng modyul, sagutin mo muna ang mga katanungan upang malaman mo kung
ano na ang alam mo sa paksang tatalakayin natin.

Gumawa ng sanaysay tungkol sa Bisyon, Misyon at Core Values ng Institusyon at kung ano ang kahalagahan
nito sa mga mag-aaral ng Basilan State College.

______________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________.

______________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________.

Ang worksheets na ito ay dapat ibalik at kokolektahin ng inyong Instruktor/Tagapayo.

Rizal’s Life, Works, and Writings 19

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEX B
B
REPLEKSYON/MANIPESTASYON NG PAGKATUTO
(Reflection and Response/Action)
Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________
Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Gawain 2
PANUTO: Sagutin ng buong katapatan ang mga sumusunod;

1. Bilang isang mag-aaral ng Kursong Kolehiyo ng Sining at Agham, ano ang maitutulong mo upang
maisakatuparan ang Vision-Mission ng ating Institusyon?

_____________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________

2. Magbigay ng limang (5) bagay na natutuhan sa modyul na ito.

______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________

3. Magbigay ng tatlong (3) dahilan kung bakit natin pinag-aaralan ang vision at core values ng Institusyon.
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________

4. Magbigay ng dalawang (2) bagay na aasahang malaman sa susunod na aralin.

______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________

Ang worksheets na ito ay dapat ibalik at kokolektahin ng inyong Instruktor/Tagapayo.

Rizal’s Life, Works, and Writings 20

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEX C

Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________

Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Bilang pagtatapos, sumulat ng repleksyon o mag-iwan ng komento o suhestyon. Maaaring ito ay kaugnay ng
paksang tinalakay o kaya kaugnay ng paggamit ng modyul bilang paraan ng pagtuturo at pagkatuto.

Simulan na ayon sa iyong nalalaman……….

__________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________.
NOTE: This work sheet must be returned and will be collected by the course Instructor/Adviser
__________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________.
__________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________.

Ang worksheets na ito ay dapat ibalik at kokolektahin ng inyong Instruktor/Tagapayo.

Rizal’s Life, Works, and Writings 21

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and ScienceS
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEX A

Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________

Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Gawain 1
Panuto: Bago mo simulan ang pag-aaral ng modyul, sagutin mo muna ang mga katanungan upang malaman mo
kung ano na ang alam mo sa paksang tatalakayin natin.

1. Ano ang alam mo tungkol sa buhay, gawa at mga sulatin ni Rizal?

Sagutin nang hindi hihigit sa tatlong pangungusap.

________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________

2. Ibigay ang buong pangalan ng mga sumusunod;

a. Jose
_______________________________________________________________________________________________

b. Mga magulang

_____________________________________________________________________________________

c. Mga kapatid ayon sa pagkakasunod-sunod;

1. ______________________________________________________________________________________________
2. ______________________________________________________________________________________________
3. ______________________________________________________________________________________________
4. ______________________________________________________________________________________________
5. ______________________________________________________________________________________________
6. ______________________________________________________________________________________________
7. ______________________________________________________________________________________________
8. ______________________________________________________________________________________________
9.______________________________________________________________________________________________
10._____________________________________________________________________________________________
11._____________________________________________________________________________________________

Ang worksheets na ito ay dapat ibalik at kokolektahin ng inyong Instruktor/Tagapayo.

Rizal’s Life, Works, and Writings 22

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEXBB
ANNEX
Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________
Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Gawain 2
Panuto: Magtala/Maglista ng maraming mga paglalarawan na maaaring nauugnay sa mga ibinigay na salita.
(Sumangguni sa ANNEX B)

2. BATAS
RIZAL (R.A
1425)

2. DR.JOSE RIZAL

4. KASTILA

3.GOMBURZA

5. BAGUMBAYAN

6.
CALAMBA

Rizal’s Life, Works, and Writings 23

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republika ng Pilipinas
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEX C

Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________

Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Gawain 3 - MARAMIHANG PAGPIPILIAN/MultipleChoice

Panuto:Tukuyin kung ano ang inilalarawan ng mga sumusunod na pahayag. Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1. Alin sa mga sumusunod ang nagpapatunay ng Batas Rizal (RA1425)?

a. ipinahayag si Rizal bilang pambansang bayani ng bansa
b. kinakailangan ang pagtuturo ng buhay, gawa at sinulat ni Rizal sa lahat ng mga paaralan
c. binilang ang mga halagang maaaring makuha mula sa pag-aaral ni Rizal at ng kanyang mga nagawa
d. idineklara si Rizal bilang arkitekto ng bansang Pilipino

2. Alin sa mga sumusunod ang hindi isang layunin sa pagtuturo ng buhay, mga gawa, at mga ssulatin ni Rizal sa
mga kolehiyo at unibersidad?

a. pagkilala sa kaugnayan ng mga ideyal, kaisipan, turo at pagpapahalaga ni Rizal upang ipakita ang mga
kundisyon sa pamayanan.
b. paglalapat ng mga ideya ni Rizal sa solusyon ng mga pang-araw-araw na problema.
c. pag-unlad ng pag-unawa at pagpapahalaga sa ugali at ugali ni Rizal
d. pagtatasa ng kabayanihan ni Rizal sa paghahambing sa ibang mga bayani ng Pilipino

3. Ang lahat ng mga sumusunod ay nag-ambag sa pagtanggap ni Rizal bilang pambansang bayani sa mga
Amerikano, na walang pagbubukod sa:

a. Ang adbokasiya ni Rizal ng rebolusyon bilang paraan ng pagsasagawa ng pagbabago

b. Ang representasyon ni Rizal ng patakaran sa paglagom sa Amerika
c. Ang dramatikong martir ni Rizal bilang simbolo ng pang-aapi ng Espanya
d. Ang pagkamatay ni Rizal bago pa man ang panahon ng pananakop ng mga Amerikano sa bansa

4. Ang lahat ng mga sumusunod ay konklusyon na maaaring nagmula sa paggawa ng pambansang bayani ng
bansa na may pagbubukod kay Rizal:

a. Pinili ng mga Pilipino na palakihin ang isang tao ng kapayapaan kaysa sa mga tauhan ng digmaan.
b. Pinahahalagahan ng mga Pilipino ang isang indibidwal na nagsasakripisyo ng personal na kasiyahan
alang-alang sa mga tao.
c. Hinahangaan ng mga Pilipino ang isang indibidwal na maraming nalalaman sa lahat ng larangan ng
pagsisikap.
d. Ang kagandahang-loob ng Filipino ay higit pa sa tagumpay, at sakripisyo higit sa tagumpay

5. Alin sa mga sumusunod ang totoong nagpapatunay na si Rizal ang unang Pilipino sapagkat siya ay:

a. ang unang tinawag na Filipino ng mga Espanyol

b. ang kilala bilang unang nasyonalistang Pilipino
c. ang unang tumawag sa Pilipinas na kanyang tatay
d. ang unang nagtaguyod ng kalayaan para sa kanyang bansa

Ang worksheets na ito ay dapat ibalik at kokolektahin ng inyong Instruktor/Tagapayo

Rizal’s Life, Works, and Writings 24

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
6. Sa pagtatag kay Rizal bilang pambansang bayani nating Pilipino, maraming mga konklusyon ang maaaring
makuha (Guererro, 1998), MALIBAN sa:

a. Dahil ang mga Pilipino ay mahilig sa kapayapaan, pinili nila na palakihin ang isang tao ng
kapayapaan kaysa sa mga kalalakihan sa giyera.
b. Walang nakakahiyang mga panipi na kontra-Amerikano ang maaaring maiugnay kay Rizal.
c. Ang mga Pilipino ay mahilig sa kalayaan at hustisya, ibinigay nila ang kanilang pagsamba sa
isang lalaking sumuko sa lahat ng ginhawa at kasiyahan ng kapayapaan alang-alang sa kanila.
d. Mas pinahahalagahan ng mga Pilipino ang kabutihan kaysa sa tagumpay, at sakramento

7. Alin sa mga sumusunod na mga bayani ang hindi nakasama sa pagpili kay Rizal bilang pambansang bayani ng
Pilipinas?

a. Emilio Aguinaldo c. Apolinario Mabini e. wala sa nabanggit

b. Andres Bonifacio d. Graciano Lopez Jaena

8. Sino ang orihinal na naghain ng panukalang batas na tinatawag na Republika 1425?

a. Jacobo Gonzales c. Jose P. Laurel, Jr

b. Claro M. Recto d. Jose P. Laurel, sr.

9. Ano ang taon nang bumisita si Dr. Pio Valenzuela kay Rizal sa Dapitan?

a. 1892 b. 1992 c. 1872 d. 1888 e. wala sa nabanggit

10. Aling bersyon ang panukalang batas Rizal sa Mataas na Kapulungan?

a. Panukalang Batas 5516 c. Panukalang Batas 1425

b. Panukalang Batas 5561 d. Panukalang Batas 1452

Ang worksheets na ito ay dapat ibalik at kokolektahin ng inyong Instruktor/Tagapayo.

Rizal’s Life, Works, and Writings 25

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEX D
Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________
Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Gawain 4-
Panuto: PAGBIBIGAY NG SARILING OPINYON

1. Bakit mo kailangan pag-

aralan ang Buhay ni Rizal?

2. Sa iyong palagay, bakit si Dr.

Jose Rizal ang napili at
tinaguriang Pambansang
Bayani ng Pilipinas?

3. Bakit ninais ng mga

mambabatas na maisabatas
ang pag-aaral sa buhay at
mga ginawa ni Dr. Jose
Rizal?

4. Ano-ano ang mga isyung

politikal na kinaharap ng
Batas Rizal?

Rizal’s Life, Works, and Writings 26

 COLLEGE OF ART AND SCIENCES - Social Science Department – MODULE 1
Republic of the Philippines
BASILAN STATE COLLEGE
College of Arts and Sciences
Social Science Department
Main Campus,Sumagdang, Isabela City, Basilan
www.bassc.edu.ph

ANNEX E

Pangalan: _____________________________________________ Iskor: ________________

Kurso/Taon/Set: ________________________________________ Petsa: _______________

Gawain 5
Mag-iwan ng komento o suhestyon. Maaaring ito ay kaugnay ng paksang tinalakay o kaya kaugnay ng paggamit
ng modyul bilang paraan ng pagtuturo at pagkatuto.

Kaya ko
to…..

_____________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________.

_____________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________.

Ang worksheets na ito ay dapat ibalik at kokolektahin ng inyong Instruktor/Tagapayo.

Rizal’s Life, Works, and Writings 27