‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫رابرت ام گرنت‬

‫فصل چهارم ‪ :‬مباحث دیگر در تحلیل صنعت و رقابت‬

‫سهیال محمدی‬ ‫استراتژی سازمان های پیچیده‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫رئوس مطالب‬
‫بسط چارچوب نیروهای پنج گانه پورتر‬ ‫•‬
‫سهم تئوری بازی‬ ‫•‬
‫تحلیل رقیب‬ ‫•‬
‫تحلیل بخش بندی‬ ‫•‬
‫• گروههای استراتژیک‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫مقدمه و اهداف‬

‫بررسی مدل نیروهای پنج گانه پورتر← رویکرد سیستماتیک در رقابت‬ ‫•‬
‫بررسی عامل رقابت در پیچیدگی های صنعت‬ ‫•‬
‫رابطه جایگزینی بین محصوالت‬ ‫•‬
‫رابطه تکمیلی بین کاال و خدمات و شناسایی پتانسیل محصوالت مکمل برای باال‬ ‫•‬
‫بردن ارزش‬
‫بررسی تئوری بازی بینشی نسبت به رقابت و چانه زنی و طراحی استراتژی‬ ‫•‬
‫آموزش سه تحلیل بخش بندی و مخزن سود آوری و تحلیل گروه استراتژیک‬ ‫•‬
‫جهت شناخت صنایع خرد و بازار‬

‫رقابت ‪ +‬نوآوری = سرعت در تغییر ساختار صنعت‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫نیروهای پنج گانه پورتر‬
‫تولیدکنندگان محصوالت‬
‫مکمل برای صنعت خلق‬
‫تامین کنندگان‬ ‫ارزش میکنند و میتوانند‬
‫قدرت چانه زنی اعمال‬
‫نمایند‬

‫رقبای صنعت‬
‫محصوالت مکمل‬
‫پتانسیل تازه وارد ها‬
‫محصوالت جایگزین‬
‫رقابت میان شرکت های موجود‬

‫مشتریان‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫انتقاد وارده بر نیروهای پنج گانه پورتر‬
‫• فاقد دقت‬
‫• ضعف تجربی‬

‫مزایای نیروهای پورتر از دید رابرت ام‪.‬گرنت ‪:‬‬

‫• درک رقابت‬
‫• پیش بینی تغییرات سود آوری‬
‫• هدایت تدوین استراتژی‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫محصوالت مکمل ‪ :‬نیروی گمشده در مدل پورتر‬
‫• چارچوب پورتر تامین کنندگان خدمات و کاالی جایگزین را به عنوان یک نیروی‬
‫رقابتی کاهنده سود شرکتها در یک صنعت شناسایی میکند‪.‬‬
‫• رابطه محصوالت از دید تئوریهای اقتصادی ‪:‬‬
‫‪ -1‬جایگزینها ‪ :‬ارزش محصوالت را کاهش میدهد ↓‬
‫‪ -2‬مکملها ‪ :‬ارزش محصوالت را افزایش میدهد ↑‬

‫با قدرت چانه زنی ‪ ،‬ارزش بین محصوالت مکمل تسهیم می شود‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫رقابت پویا ‪ :‬تخریب خالقانه و ابر رقابت‬
‫ژوزف شامپتر ‪:‬‬
‫رقابت را طوفان همیشگی تخریب خالقانه ساختارهای انحصاری مطلوب صنعت‬
‫میداند زیرا شرکتهای موجود با ارائه استراتژی و محصوالت نوآورانه ‪ ،‬خود را به‬
‫نابودی میرسانند‪.‬‬
‫از نظر شامپتر‪ :‬رقابت فرایندی پویاست و ساختار صنعت پیوسته در حال تدوین‬
‫است و رقابت نتیجه ساختار صنعت است ‪.‬‬
‫عده ای دیگر معتقدند تصویر فرایند رقابتی در نهایت کند بوده و فرایند تخریب‬
‫خالقانه شامپتر را مانند نسیمی میدانند ‪.‬‬

‫با نادیده گرفتن نیروهای پویای نوآوری و کارآفرینی و ساختار نسبتا‬

‫پایدار و قابل پیش بینی صنعت ‪ ،‬رفتار رقابتی تعیین می شود ‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫سهم تئوری بازار‬
‫تئوری بازی اجازه میدهد تا تعامالت رقابتی ناشی از تحلیل نیروهای ‪ 5‬گانه پورتر را‬
‫مدل سازی کنیم ‪.‬‬
‫دو کمک ارزشمند تئوری بازی در مدیریت استراتژیک ‪:‬‬
‫‪ ‬قاعده مند نمودن اخذ تصمیمات استراتژیک‬
‫‪ ‬کمک به پیش بینی آثار موقعیتهای رقابتی و شناسایی انتخابهای استراتژیک‬
‫بهینه‬

‫سود آوری‬ ‫رقابت‬ ‫ساختار صنعت‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫ابزارکسب و تقویت مزیت رقابتی‬
‫‪ ‬همکاری ‪:‬‬
‫نواقص نیروی پورتر ‪ :‬درنظر گرفتن روابط بین شرکتی منحصرا با ماهیت رقابتی است‬
‫پیام کتاب رقابت مبتنی بر همکاری است ‪ .‬مانند شرکت پپسی و کوکاکوال و یا‬
‫شرکت اینتل و مایکروسافت‬
‫‪ ‬بازداری ‪:‬‬
‫یکی از راههای تغییر تعادل بازی ‪ ،‬بازداری است ‪.‬در بازداری اطالعات به خودی خود‬
‫کافی نیست ‪ .‬بازداری یعنی تحمیل هزینه به سایر بازیگران برای اقداماتی که‬
‫نامطلوبند‪ .‬مانند کینگ آو شیوز و ژیلت‬
‫‪ ‬تعهد ‪:‬‬
‫بازداری اثربخش باید باور پذیر بوده و بوسیله تعهد پشتیبانی شود ‪.‬تعهد یعنی‬
‫حذف گزینه های استرتژیک (( الزام یک سازمان به خط سیر آتی عمل ))‬
‫‪ ‬تعهدات سخت‬
‫‪ ‬تعهدات نرم‬
‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬
‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫ابزارکسب و تقویت مزیت رقابتی‬
‫‪ ‬عالمت دهی ‪:‬‬
‫تعامالت رقابتی به چگونگی ادراک یک رقیب از ابتکارات رقبایش بستگی دارد و‬
‫عالمت دهی برای توصیف مخابره اطالعات انتخابی به رقبا برای تاثیرگذاری بر‬
‫ادراک آنها و تحریک یا اجتناب از انواع مشخصی از واکنشها به کار میرود‪ .‬عالئم‬
‫بایستی باورپذیر باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬تغییر ساختار بازی ‪:‬‬
‫استراتژیهای خالق می توانند ساختار بازی رقابتی را تغییر دهند‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل سوم‬
‫تئوری بازی‬
‫آیا تئوری بازی مفید است ؟‬
‫اقتصاددانان تئوری بازی را همان تئوری استراتژی میدانند ‪.‬‬

‫مزایای تئوری بازی ‪:‬‬

‫سرعت و دقت‬ ‫‪‬‬
‫پیش بینی روشن در موقعیتهای دقیق‬ ‫‪‬‬
‫قابل استفاده در موقعیتهای پیچیده تر ارائه بینش عمیق نسبت به موقعیت‬ ‫‪‬‬
‫رقابتی‬
‫فراهم آوردن ابزارها برای ساختار بخشیدن به کنشهای رقابتی‬ ‫‪‬‬
‫درک عمیق از منطق استراتژی و موقعیتهای کسب وکار‬ ‫‪‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫تحلیل رقیب‬

‫هوش رقابتی ‪:‬‬

‫مستلزم جمع آوری سیستماتیک و تحلیل اطالعات عمومی رقبا برای اتخاذ‬
‫تصمیمی آگاهی بخش است‬

‫اهداف هوش رقابتی ‪:‬‬

‫پیش بینی تصمیمات و استراتژی آینده رقبا‬

‫پیش بینی کنشهای احتمالی رقبا نسبت به ابتکارات استراتژیک شرکت‬

‫تعیین چگونگی تاثیر گذاری بر رفتار رقبا برای مطلوبتر ساختن آن‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫چارچوب رقابت نیروهای پنج گانه پورتر‬

‫استراتژی‬
‫شرکت چگونه رقابت می کند ؟‬

‫اهداف‬
‫پیش بینی ها‬ ‫اهداف کنونی رقیب چیست ؟‬
‫ابتکار رقیب چه تغییراتی در‬ ‫آیا عملکرد با این اهداف مطابقت دارد؟‬
‫استراتژی ایجاد خواهد کرد ؟‬ ‫احتمال تغییر اهدافش چقدر است؟‬
‫رقیب به ابتکارات استراتژیک ما‬
‫چگونه پاسخ خواهد داد؟‬ ‫فرضیات‬
‫رقیب درباره صنعت و خودش چه فرضیاتی دارد؟‬

‫منابع و قابلیتها‬
‫نقاط ضعف و قوت کلیدی رقیب چیست؟‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫بخش بندی ‪ :‬فرایند تفکیک صنایع به بازارهای مشخص‬
‫• اهمیت بخش بندی ‪ :‬تفاوت رقابت در بازارهای درون یک صنعت‬
‫گامهای تحلیل بخش بندی ‪:‬‬
‫• تعیین متغیرهای کلیدی بخش بندی‬
‫• تشکیل ماتریس بخش بندی‬
‫• تحلیل جذابیت بخش‬
‫• شناسایی عوامل کلیدی موفقیت ( ‪ ) KSF‬بخش‬
‫• انتخاب دامنه عمل بخش‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫تعریف صنایع‪ :‬مرزها تا کجا امتداد می یابند‬
‫• صنایع و بازارها‪:‬‬
‫اقتصاد دانان یک صنعت را به عنوان گروهی از شرکت ها که یک بازار را تغذیه و‬
‫تامین میکند‪ ،‬تعریف مینماید‪ -‬از این رو تناظر نزدیکی بین بازارها و صنایع وجود‬
‫دارد‪.‬‬
‫• تعریف بازارها‪ :‬جا به جایی در تقاضا و عرضه‬
‫مرزهای یک بازار به واسطه تعریف پذیری تعریف میگردد‪ .‬این مساله دو بعد دارد‪-‬‬
‫تعویض پذیری در تقاضا و عرضه‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫بخش بندی عمودی‪ :‬مخازن سودآوری‬

‫‪ Bain & company‬نشان میدهد که سودآوری از طریق تعیین فعالیتهای زنجیره‬

‫ارزش قابل بخش بندی است ‪.‬‬

‫چهارقدم نگاشت منبع سود یک صنعت برای تحلیل ساختار عمودی‪:‬‬

‫• تعیین مرزهای مخزن‬
‫• تخمین اندازه کلی مخزن‬
‫• تخمین سود برای هریک از فعالیتهای زنجیره ارزش در مخزن‬
‫• کنترل و تطبیق محاسبات‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫تحلیل صنعت‪ :‬مبانی‬ ‫فصل چهارم‬
‫گروه های استراتژیک‬
‫گروهی از شرکتها در یک صنعت هستند که استراتژی واحد یا مشابهی را در امتداد‬
‫ابعاد استراتژیک دنبال می نمایند ‪.‬‬
‫• ابعاد استراتژیک شامل دامنه محصول ‪ ،‬وسعت جغرافیایی ‪ ،‬انتخاب کانالهای‬
‫توزیع ‪ ،‬سطح کیفیت محصول ‪ ،‬درجه ادغام عمودی ‪ ،‬انتخاب فناوری و ‪ ...‬می‬
‫شود ‪.‬‬
‫• با انتخاب مهمترین ابعاد استراتژیک و قراردادن هر شرکت درون صنعت در‬
‫امتداد آنها ‪ ،‬تعیین گروههایی از شرکت ها که رویکردهای رقابتی مشابهی را‬
‫درون صنعت اتخاذ مینمایند میسر می شود ‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬