‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫رابرت ام گرنت‬

‫فصل ‪ :8‬منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬

‫بهنام ولی‬ ‫استراتژی سازمان های پیچیده‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫رئوس مطالب‬
‫مقدمه و اهداف‬ ‫•‬
‫ظهور و منشاء مزیت رقابتی‬ ‫•‬
‫پایدار ساختن مزیت رقابتی‬ ‫•‬
‫مزیت رقابتی در بازارهای مختلف‬ ‫•‬
‫انواع مزیت رقابتی‬ ‫•‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫مقدمه ‪ :‬مزیت رقابتی چیست ؟‬
‫• زمانی که دو یا تعداد بیشتری شرکت درون یک بازار مشترک رقابت می نمایند‪،‬‬
‫در صورتی یک شرکت صاحب مزیت رقابتی نسبت به رقبایش است‪ ،‬که یک نرخ‬
‫سود ماندگار باالتر کسب نماید ‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫منشاء مزیت رقابتی ‪ :‬تغییر‬

‫• تغییر می تواند هم درون و هم بیرون سازمان اتفاق بیافتد‪ .‬اندازه معایب و‬

‫مزایای رقابتی ایجاد شده توسط تغییر بیرونی‪ ،‬به شدت تغییر و میزان تفاوت‬
‫های استراتژیک شرکت بستگی دارد ‪.‬هر اندازه محیط صنعت آشفته تر باشد‪،‬‬
‫منشاهای تغییر بیشتر و هر اندازه تفاوت در منابع و قابلیت های شرکت بیشتر‬
‫باشد‪ ،‬پراکندگی سودآوری درون صنعت بیشتر خواهد بود ‪.‬جهت بهرمندی از‬
‫تغییرات بمنظور خلق مزیت رقابتی‪ ،‬قابلیت هایی نیاز است‪.‬‬

‫بیرونی‬
‫منبع تغییر برای ساختن‬
‫مزیت رقابتی‬
‫درونی‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫چگونه از تغییرات محیطی(بیرونی) مزیت رقابتی بسازیم ؟‬

‫مزیت رقابتی که از تغییر بیرونی ناشی می شود‪ ،‬به توانایی شرکت در پاسخ‬
‫گویی به تغییر نیز بستگی دارد‬
‫پاسخگویی مستلزم یکی از دو قابلیت کلیدی می باشد ‪ :‬توان پیش بینی‬
‫تغییرات و سرعت پاسخگویی به تغییرات‬
‫زمانی که محیط غیر قابل پیش بینی شد‪ ،‬سرعت پاسخگویی از اهمیت بیشتری‬
‫برخوردار می شود‬
‫همچنین شروط قابلیت پاسخ سریع اول در اختیار داشتن اطالعات از طریق‬
‫ارتباط مستقین با مشتری‪ ،‬تامین کننده و حتی رقباست و دوم چرخه ی زمانی‬
‫کوتاهی است که اجازه می دهد اطالعات بر روی توسعه های بازار نوظهور به‬
‫سرعت اثر کند ‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫چگونه از تغییرات محیطی(بیرونی) مزیت رقابتی بسازیم ؟‬

‫توانایی پیش بینی‬ ‫شرط اول ‪ :‬اطالعات‬

‫تغییرات‬
‫بیرونی‬
‫سرعت پاسخگویی‬ ‫شرط دوم ‪:‬‬
‫به تغییرات‬
‫چرخه ی زمانی کوتاه‬
‫توسعه بازار نو ظهور‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫چگونه از تغییرات درونی مزیت رقابتی بسازیم ؟‬
‫تغییراتی که مزیت رقابتی ایجاد می نماید‪ ،‬همچنین ممکن است به شکل درونی‬
‫از طریق نوآوری به وجود آید ‪.‬‬
‫نوآوری نه تنها مزیت رقابتی را خلق می نماید؛ مبنایی برای مضمحل ساختن‬
‫مزیت رقابتی سایر شرکت ها نیز فراهم می کند ‪.‬‬
‫گرچه نوآوری نوعا تصوراتی از محصوالت جدید یا فرایند هایی که در بردارنده‬
‫فن آوری نوین هستند را به ذهن متبادر می سازد‪ ،‬یک منبع کلیدی مزیت‬
‫رقابتی‪ ،‬نواوری استراتژیک‪ -‬رویکرد نوین برای کسب و کار شامل مدل های‬
‫نوین کسب و کار‪ -‬است ‪.‬‬
‫نوآوری استراتژیک نوعا متضمن خلق ارزش برای مشتریان از محصوالت بدیع‪،‬‬
‫تجربیات‪ ،‬یا سبک هاب تحویل محصول می باشد‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫چگونه از تغییرات درونی مزیت رقابتی بسازیم ؟‬

‫خلق مزیت رقابتی‬

‫درونی‬

‫نوآوری‬

‫مضمحل ساختن مزیت‬

‫نوآوری‬ ‫رقابتی رقبا‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫خالصه ی آنچه تا به اینجا گفته شد (در یک نگاه) ‪:‬‬

‫توانایی پیش بینی‬ ‫شرط اول ‪ :‬اطالعات‬

‫تغییرات‬
‫شرط دوم ‪:‬‬
‫بیرونی‬
‫چرخه ی زمانی کوتاه توسعه بازار‬
‫سرعت پاسخگویی به‬ ‫نو ظهور‬
‫منبع تغییر برای‬ ‫تغییرات‬
‫ساختن مزیت رقابتی‬
‫خلق مزیت رقابتی‬

‫درونی‬ ‫نوآوری‬
‫نوآوری‬
‫مضمحل ساختن مزیت‬
‫رقابتی رقبا‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫پایدار ساختن مزیت رقابتی ‪ :‬سازو کار های صیانتی‬

‫مزیت رقابتی از هر زمان که بنا نهاده شود‪ ،‬در معرض فرسایش در اثر رقابت قرار‬
‫دارد‪.‬‬
‫برای اینکه مزیت رقابتی در گذر زمان پایدار بماند‪ ،‬موانعی در مقابل تقلید باید‬
‫وجود داشته باشد ‪.‬‬
‫برای شناسایی منابع سازوکارهای صیانتی‪ ،‬الزم است فرایند تقلید را بررسی‬
‫نماییم‬
‫برای اینکه یک شرکت به طور موفقیت آمیزی استراتژی دیگری را تقلید کند‪،‬‬
‫بایستی چهار شرط را محقق کند‪.‬‬
‫بنابراین در ادامه به تک تک مراحل تقلید و سازو کار صیانتی در برابر تقلید در‬
‫هر اسالید می پردازیم ‪:‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫پایدار ساختن مزیت رقابتی ‪ :‬سازو کار های صیانتی‬

‫مزیت رقابتی از هر زمان که بنا نهاده شود‪ ،‬در معرض فرسایش در اثر رقابت قرار‬
‫دارد‪.‬‬
‫برای اینکه مزیت رقابتی در گذر زمان پایدار بماند‪ ،‬موانعی در مقابل تقلید باید‬
‫وجود داشته باشد ‪.‬‬
‫برای شناسایی منابع سازوکارهای صیانتی‪ ،‬الزم است فرایند تقلید را بررسی‬
‫نماییم‬
‫برای اینکه یک شرکت به طور موفقیت آمیزی استراتژی دیگری را تقلید کند‪،‬‬
‫بایستی چهار شرط را محقق کند‪.‬‬
‫بنابراین در ادامه به تک تک مراحل تقلید و سازو کار صیانتی در برابر تقلید در‬
‫هر اسالید می پردازیم ‪:‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫پایدار ساختن مزیت رقابتی ‪ :‬سازو کار های صیانتی‬

‫مزیت رقابتی از هر زمان که بنا نهاده شود‪ ،‬در معرض فرسایش در اثر رقابت قرار‬
‫دارد‪.‬‬
‫برای اینکه مزیت رقابتی در گذر زمان پایدار بماند‪ ،‬موانعی در مقابل تقلید باید‬
‫وجود داشته باشد ‪.‬‬
‫برای شناسایی منابع سازوکارهای صیانتی‪ ،‬الزم است فرایند تقلید را بررسی‬
‫نماییم‬
‫برای اینکه یک شرکت به طور موفقیت آمیزی استراتژی دیگری را تقلید کند‪،‬‬
‫بایستی چهار شرط را محقق کند‪.‬‬
‫بنابراین در ادامه به تک تک مراحل تقلید و سازو کار صیانتی در برابر تقلید در‬
‫هر اسالید می پردازیم ‪:‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬

‫‪ :‬شناسایی‬ ‫اولین الزام تقلید‬

‫سازوکار صیانتی در برابر تقلید ‪ :‬پنهان کردن عملکرد ممتاز‬
‫شناسایی‪ ،‬شرکت می بایست قادر به شناسایی این که رقیبی دارای مزیت رقابتی‬
‫هست یا نه‪ ،‬باشد ‪ .‬یک مانع ساده برای تقلید‪ ،‬پنهان کردن سودآوری ممتاز‬
‫شرکت است ‪ .‬پرهیز از رقابت از طریق پرهیز از آشکار ساختن سود های شرکت‬
‫برای شرکت های خصوصی بسیار ساده تر از شرکت های عرضه شده است ‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬

‫مشوق های تقلید‬ ‫‪:‬‬ ‫دومین الزام تقلید‬

‫بازداری ‪ ،‬پیش دستی‬ ‫سازوکار صیانتی در برابر تقلید ‪:‬‬

‫شرکت با شناسایی این که رقیب دارای مزیت رقابتی است (چنان که به وسیله‬
‫سودآوری باالتر از حد متوسط نشان داده می شود )‪ ،‬می بایست باور داشته باشد‬
‫که از طریق سرمایه گذاری در تقلید‪ ،‬هم می تواند بازده های عالی بدست آورد ‪.‬‬
‫بنابراین اگر یک شرکت بتواند رقبا را متقاعد سازد که تقلید سودآور نخواهد‬
‫بود‪ ،‬ممکن است قادر به پرهیز از چالش های رقابتی باشد ‪ .‬همچنین می تواند به‬
‫وسیله پیش دستی از تقلید – اشغال بازار ویزه های استراتژیک بالقوه و موجود‬
‫برای کاهش دامنه فرصت های سرمایه گذاری پیش روی حریفان جلوگیری کند ‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬

‫تشخیص‬ ‫‪:‬‬ ‫سومین الزام تقلید‬

‫تکیه بر منابع چندگانه ‪ ،‬مزیت رقابتی برای‬ ‫سازوکار صیانتی در برابر تقلید ‪:‬‬
‫خلق ابهام‬

‫شرکت باید قادر به تشخیص ویژگی استراتژی رقیبی که مزیت رقابتیرا رشد می‬
‫دهد‪ ،‬باشد ‪.‬‬
‫هرچه مزیت رقابتی چند بعدی تر باشد و هرچه بیشتر بر پایه مجموعه های‬
‫پیچیده قابلیت های سازمانی باشد ف تشخیص عوامل تعیین کننده موفقیت‬
‫برای یک رقیب دشوارتر است‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬

‫‪ :‬تملک منبع‬ ‫چهارمین الزام تقلید‬

‫سازوکار صیانتی در برابر تقلید ‪ :‬بنا نهادن مزیت رقابتی بر منابع و قابلیت هایی‬
‫که غیر قابل انتقال هستند و تکثیرشان دشوار است‬

‫شرکت باید قادر به تملک‪ -‬از طریق انتقال یا تکثیر – منابع و قابلیت های الزم‬
‫برای تقلید استراتژیک شرکت برتر باشد‬
‫بنابراین بهترین سازوکار صیانتی بنا نهادن مزیت رقابتی بر منابع و قابلیت هایی‬
‫که غیر قابل انتقال هستند و تکثیرشان دشوار است‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫پایدار ساختن مزیت رقابتی ‪ :‬سازو کار های صیانتی‬
‫ساز و کار های صیانتی‬ ‫الزامات تقلید‬
‫• پنهان کردن عملکرد ممتاز‬ ‫• شناسایی‬
‫• بازداری ‪ ،‬پیش دستی‬ ‫• مشوق های تقلید‬
‫• تکیه بر منابع چندگانه ‪ ،‬مزیت رقابتی‬ ‫• تشخیص‬
‫برای خلق ابهام‬ ‫• تملک منبع‬
‫• بنا نهادن مزیت رقابتی بر منابع و‬
‫قابلیت هایی که غیر قابل انتقال‬
‫هستند و تکثیرشان دشوار است‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫مزیت رقابتی در صنایع مختلف ‪ :‬تجاری و تولیدی رقابتی‬
‫هر مزیت رقابتی در اثر نقایصی در رقابت ساخته می شود‬
‫نوع بازار‬ ‫منشا نقص رقابت‬ ‫فرصت برای مزیت رقابتی‬

‫هیچ‬
‫هیچ(بازارهای کارا)‬

‫تجارت داخلی‬
‫دسترسی ناقص به اطالعات‬

‫تجاری‬ ‫هزینه های مبادله‬ ‫حداقل کردن هزینه‬

‫روندهای رفتاری سیستماتیک‬ ‫عارضه یابی ممتاز(تحلیل نموداری)‬

‫انواع بازار‬
‫از حد خارج شدن‬
‫ضدیت گرایی‬

‫موانع تقلید‬ ‫شناسایی موانع تقلید( برای مثال بازداری‪ ،‬پیش‬

‫تولیدی‬ ‫دستی‪ ،‬ابهام علی‪ ،‬انتقال ناپذیری منبع ) و ساختن‬
‫موانع نوآوری‬ ‫استراتژی بر اساس مواردی که تاثیرگذاری بر آنها‬
‫یا بهره برداری از آنها دشوار است‬
‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬
‫منشاء و ماهیت مزیت رقابتی‬ ‫فصل هشتم‬
‫منشاء مزیت رقابتی‬

‫محصول مشابه‬
‫مزیت هزینه‬
‫با قیمت پایین تر‬
‫مزیت رقابتی‬
‫قیمت اعال‬
‫از محصول‬ ‫مزیت تمایز‬
‫منحصر به فرد‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬