‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫رابرت ام گرنت‬

‫فصل ‪ :16‬استراتژی تنوع‬

‫محمد اعتماد زاده‬ ‫استراتژی سازمان های پیچیده‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫رئوس مطالب‬

‫مقدمه‬ ‫•‬
‫محرک های تنوع‬ ‫•‬
‫مزیت رقابتی ناشی از تنوع‬ ‫•‬
‫تنوع وعملکرد‬ ‫•‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫فهرست‬
‫• برای شرکتی که تا حد ممکن در کسب و کار تخصصی یا اصلی خود پیشرفته‬
‫است تنوع باید حتما به عنوان یک وسیله رسوخ درمنابع اضافه تر درنظر گرفته‬
‫شود‪.‬‬
‫• البته برای شرکتی که هنوز کسب و کار اصلی خود را در حد توان توسعه نداده‬
‫است تنوع احتماال یک انتخاب استراتژیک ریسک آمیز است‬

‫کنیچی اومائه‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫مقدمه‬

‫تصمیم گیری درمورد این که((ما درچه کسب وکاری فعالیت میکنیم؟))نقطه آغاز‬ ‫•‬
‫استراتژی و مبنایی برای تعریف هویت شرکت است‪.‬گستره کسب و کار شرکت‬
‫ها در گذر زمان تغییر میکند‪.‬‬
‫روند مسلط در دو دهه گذشته((تمرکز مجدد بر کسب وکار اصلی )) بوده است‪.‬‬ ‫•‬
‫تنوع معماگونه است‪.‬تمایل برای ورود به یک عرصه تازه از کسب وکار نسبت به‬ ‫•‬
‫سایر تصمیمات استراتژیک منجر به تخریب ارزش بیشتری میشود‪.‬‬
‫با این وجود تنوع گزینه های زیادی برای رشد دراختیار شرکت قرار می دهد‬ ‫•‬
‫وپتانسیلی برای آزادسازی شرکت از محدودیت های حضور در یک صنعت منفرد‬
‫ایجاد می نماید‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫اهداف‬

‫• ‪)1‬تعیین مبنا برای شرکت هایی که قادربه اتخاذ تصمیمات استراتژیکی هستند‬
‫که بیشتر خلق ارزش می کنند تا تخریب ارزش‬

‫• ‪)2‬تخصصی بودن بهتر است یا تنوع؟؟‬

‫• ‪)3‬کدام یک از انواع تنوع با احتمال بیشتری خلق ارزش می کنند؟؟‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫اهداف‬

‫یک صنعت به چه میزان برای‬

‫ورود جذاب است؟‬

‫تصمیمات تنوع در شرکت ها‬

‫آیا شرکت قادر به ایجاد یک‬
‫مزیت رقابتی درصنعت جدید‬
‫می باشد؟‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

 ‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫استراتژی تنوع‬
‫استراتژی های تنوع شرکت های بزرگ آمریکایی وبریتانیایی در اواخر قرن بیستم‬

‫‪70‬‬ ‫انگلیس‬
‫آمریکا‬
‫‪60‬‬

‫‪50‬‬
‫درصد‬ ‫کسب وکار منفرد‬
‫‪40‬‬
‫کسب وکار مسلط‬
‫‪30‬‬ ‫کسب وکار مرتبط‬

‫‪20‬‬ ‫کسب وکار نامرتبط‬

‫‪10‬‬

‫‪0‬‬
‫‪1949‬‬ ‫‪1964‬‬ ‫‪1974‬‬ ‫‪1950‬‬ ‫‪1970‬‬ ‫‪1993‬‬
‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬
‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫سیر تکامل استراتژی و تفکر مدیریت‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫محرک های تنوع‬

‫کاهش‬
‫رشد‬
‫ریسک‬
‫عصرتنوع‬
‫شرکتی‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫رشد‬

‫• در غیاب تنوع شرکت ها زندانی صنعت خودشان بودند‪.‬این امر درشرکت‬

‫های حاضردرصنایع راکد یا رو به افول چشم انداز ناامید کننده ای‬
‫دارد‪.‬شرکت های حاضر درصنایع با رشد پایین و گردش وجوه نقدی باال‬
‫درمقابل وسوسه تنوع مستعد بوده اند‪.‬‬
‫• سهامداران خشنود بودند به امید روزی که شرکت ها مقدار قابل توجهی‬
‫نقدینگی دراختیار آنها قرا دهند تا بتوانند در شرکت های با رشد مورد نظر‬
‫خود سرمایه گذاری کنند‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫کاهش ریسک‬

‫در صورتی که جریانات نقدینگی کسب وکارهای مختلف به صورت نامناسبی به‬ ‫•‬
‫همدیگر همبسته باشند گردآوردن آنها تحت یک مالکیت مشترک سبب کاهش‬
‫پراکندگی جریان نقدینگی آمیخته می شود‪.‬‬
‫سهامداران میتوانند با تنوع بخشیدن به پورتفوها ریسک را پخش کنند‪.‬‬ ‫•‬
‫تنها مزیت این می تواند باشدکه شرکت ها با هزینه کمتری نسبت به سرمایه‬ ‫•‬
‫گذاران منفرد تنوع یابند‪.‬‬
‫اما درواقع عکس این حالت درست است زیرا هزینه دادوستد سهامداران به‬ ‫•‬
‫هنگام تنوع بخشیدن به پورتفوشان بسیارکمتر از هزینه دادوستد تنوع‬
‫بخشیدن به شرکت ها از طریق تملک است‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫)‪(CAMP‬مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای‬

‫)‪(CAMP‬مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای‬ ‫•‬

‫‪-‬ریسک مرتبط با تعیین قیمت یک ضمانت نامه همه ریسک بازده ضمانتنامه‬ ‫•‬
‫نمی باشد بلکه ریسک سیستماتیک است و تنوع شرکت ریسک سیستماتیک را‬
‫کاهش نمی دهد ‪.‬‬
‫‪-‬عمل تحت مالکیت مشترک قراردادن کسب وکارهای مختلف به تنهایی برای‬ ‫•‬
‫سهامداران از طریق کاهش ریسک خلق ارزش نمی کند‪.‬‬
‫درصورتی که امکان سرمایه گذاری مالی با استفاده از منابع مالی درونی بدون‬ ‫•‬
‫توسل به بازار سرمایه های بیرونی وجود داشته باشد ثبات درجریان نقدینگی‬
‫ناشی از تنوع ممکن است سبب تقویت استقالل از بازارهای سرمایه ای بیرون از‬
‫شرکت گردد‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫خلق ارزش‪ :‬آزمون های ضروری پورتر‬

‫‪ )1‬آزمون جذابیت‬

‫‪ )2‬آزمون هزینه ورود‬

‫‪ )3‬آزمون بهتر کردن‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫آزمون ها‬
‫• ‪)1‬آزمون جذابیت‪:‬‬
‫• صنایع انتخاب شده برای تنوع بایستی به لحاظ ساختاری جذاب بوده یا توانایی‬
‫ایجاد جذابیت را داشته باشند‪.‬‬

‫• ‪)2‬آزمون هزینه ورود‪:‬‬

‫• هزینه ورود نبایستی سبب سرمایه گذاری همه سودهای آینده گردد‪.‬‬

‫• ‪)3‬آزمون بهتر کردن‪:‬‬

‫• هریک از واحدهای جدید بایستی از طریق پیوند خود با شرکت یا برعکس مزیت‬
‫رقابتی ایجاد کنند‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫مزیت رقابتی از طریق تنوع‬

‫صرفه جویی های ناشی از گستره‪:‬‬

‫• استفاده از یک منبع میان چند فعالیت کمتر از زمانی باشد که از آن منبع میان‬
‫فعالیت هایی که مستقل از هم انجام میشوند استفاده گردد واین صرفه جویی‬
‫ناشی از صرفه جویی های هزینه ای درنتیجه افزایش ستانده محصوالت چندگانه‬
‫هستند‪.‬‬
‫صرفه جویی های ناشی از درونی سازی داد و ستدها‪:‬‬
‫• هزینه داد و ستد شامل هزینه های طرح ریزی مذاکره نظارت واجرای یک‬
‫قرارداد به عالوه هزینه ممانعت از سواستفاده توسط شریک است‪.‬هزینه درونی‬
‫سازی شامل هزینه های مدیریت درتاسیس وهماهنگی کسب وکار تنوع یافته‬
‫است‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫مزیت رقابتی از طریق تنوع‬

‫درصورتی که بتوان منبعی را مورد معامله یا مجوز قرار داد لزوم ورود به کسب وکار‬
‫دیگر برای کسب سودآوری بیشتر وجود ندارد اما اگر نتوان منبع را مورد معامله‬
‫قرار داد (قابلیت عمومی مدیریت) برای حصول سودآوری بیشتر باید به عرصه‬
‫کسب وکار جدید وارد شد‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫مزیت شرکت مادر‬

‫• تشخیص این امر که تنها انواع مشخصی از صرفه جویی های ناشی از گستره‬
‫تنوع را توجیه میکنند منجر به ارایه مفهوم ((ارزش افزوده شرکت مادر‬
‫))شده است‪.‬‬
‫• ارزش شرکت مادر از منابع ومهارت های عمومی مدیریت دراختیار شرکت مادر‬
‫که در فکرتنوع یافتن به کسب وکار جدید است حاصل می شود‪.‬‬
‫• اگر ارزش ((بهترکردن)) از ادغام نیروی کار تولیدی وفروش حاصل می شود این‬
‫مهارت های مدیران درشرکت مادر است که سبب این ادغام می گردد بنابراین‬
‫ارزش افزوده شرکت مادر به طورتقریبی موفقیت تنوع را توجیه می کنند‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫شرکت تنوع یافته بعنوان یک بازار درونی‬

‫شرکت های تنوع یافته دو مزیت کلیدی دارند‪:‬‬

‫• شرکت های تنوع یافته با حفظ یک پورتفوی متوازن از کسب وکارهای‬
‫تولیدکننده نقدینگی و استفاده کننده از نقدینگی باتوجه به حاشیه سودی بین‬
‫استقراض و قرض دهی و هزینه های سنگین صدور اعتبار و سهام جدید می‬
‫توانند از هزینه های استفاده از بازار بیرونی سرمایه اجتناب ورزند‪.‬‬
‫• شرکت های تنوع یافته دسترسی بهتری به اطالعات در مورد چشم انداز مالی‬
‫کسب وکارهای مختلف نسبت به آنچه به طور معمول برای تامین کنندگان مالی‬
‫بیرونی هست دارند‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫عیب‬
‫• تخصیص سرمایه درون شرکت تنوع یافته یک فرآیند سیاسی است و مالحظات‬
‫استراتژیک و مالی تحت تاثیر منازعات وخودخواهی قرار می گیرد‪.‬‬
‫• سهامی خاص سبب کاهش هزینه های دادوستد بازارهای بیرونی سرمایه وکاهش‬
‫انگیزه سیاسی کاری می گردد‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫بازارهای درونی‬

‫بازارهای درونی سرمایه‬

‫• شرکت سرمایه خود را از طریق بودجه هزینه سرمایه ای میان کسب وکارهای‬
‫مختلف تسهیم می کند‪.‬‬

‫بازارهای درونی نیروی کار‪:‬‬

‫• کارهایی از محل توانایی شرکت های متنوع برای انتقال کارکنان میان بخش ها‬
‫و اتکای کمتر به استخدام و اخراج حاصل میگردد‪.‬‬
‫• مجموعه وسیعی از فرصت های در دسترس در شرکت های تنوع یافته در‬
‫نتیجه انتقال درونی ممکن است موجب جذب کارمندانی با استعداد باالتر‬
‫شود‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫تنوع و عملکرد‬

‫پژوهش های تجربی راجع به تنوع بر دو بحث اصلی تمرکز داشته‪:‬‬

‫• شرکت های متنوع نسبت به شرکت های تخصصی چگونه عمل می کنند؟؟‬

‫• آیا تنوع مرتبط تنوع نامرتبط را از دور خارج می کند؟؟‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫عملکرد شرکت های تنوع یافته و تخصصی‬

‫روابط سازگار وسیتماتیکی بین تنوع وعملکرد وجود ندارد‪.‬در شرکت های‬ ‫•‬
‫بریتانیایی تنوع تا نقطه ای سبب افزایش سود و از آن نقطه به بعد سبب کاهش‬
‫سود میشود‪.‬‬
‫آثار عملکردی تنوع وابسته به شکل تنوع است‪.‬‬ ‫•‬
‫تنوع مرتبط و نامرتبط‪:‬‬ ‫•‬
‫مطالعات اولیه پیترز و واترمن نشان میداد هرتنوع خارج از مسیر کاری شکست‬ ‫•‬
‫آمیز است‪.‬اما مطالعات بعدی نتیجه مذکور را مخدوش کرد زیرا برتری تنوع‬
‫مرتبط در اثر نتیجه عوامل ریسک و اثرات صنعت می باشد‪.‬‬
‫درنهایت تمایز میان تنوع مرتبط و نامرتبط همیشه واضح نیست وممکن است‬ ‫•‬
‫وابسته به استراتژی ومشخصه های شرکت منفرد باشد‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫معنای مرتبط بودن در تنوع‬

‫• اگر مرتبط بودن اشاره به پتانسیل اشتراک گذاری و انتقال منابع وقابلیت ها‬
‫میان کسب وکارها داشته باشد معیاری برای تعیین اینکه دو صنعت بهم مرتبط‬
‫هستند وجود ندارد وبستگی به شرکتی که دست به تنوع می زند دارد‪.‬‬
‫• مطالعات تجربی مرتبط بودن را در مورد شباهت های میان صنایع از نظر فن‬
‫آوری و بازارها (مرتبط بودن در سطح عملیاتی)به کار برده اند‪.‬‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬

‫استراتژی تنوع‬ ‫فصل نهم‬
‫عوامل تعیین کننده مرتبط بودن استراتژیک میان کسب و کارها‬

‫تحلیل استراتژی در عصر حاضر‬