Органи на дигестивниот с-м

Cavitas Oris
- Внес на храна, фонација и дишење
- Ѕидови и поделба на у.п.: покрив, под, бочни ѕидови, преден и заден отвор; со
гингивите и забните лаци е поделена на вестибулум и вистинска у.п.
- Усни: горна и долна го ограничуваат предворјето однапред и го формираат
усниот отвор
Надворешен изглед и градба на усните:
- Предна (кожна; на горната усна се протега до sulcus nasolabialis, на средина е
филтрумот а на долната до sulcus mentolabialis;) и задна (лигавична) страна и
слободни рабови (непигментирани, rima oris; tuberculum labii sup., angulus oris)
- Кожа (влакна, потни и лојни жлезди, предна страна на усни) , поткожно ткиво,
мм.(орбикуларис орис и др.мимични мм.), субмукоза(gll.labiales) и
мукоза(испакнувања и отвори од gll.labiales, мазна, сјајна)
Садовнонервни елементи:
- A.labialis sup.et inf., a.submentalis (a.facialis)
- истоимени вени притоки на v.facialis
- лимфните садови од горната усна се притоки на nll.submand. а од долната нa
nll.submand.et submentales
- моторна инервација на м.оо - N.VII, сензитивна инервација на горна и долна
усна - n.infraorbitalis (n.V2) et n.mentalis (n.V3) соодветно

Образ
- бочен ѕид на тремот
Граници:
- Надворешни ( горе – arc.zyg.; долу- m.inf.mand.; напред – верт.линија што
минува низ аголот на усната; назад (ушната школка) и внатрешни (горе –
горниот а долу – долниот свод; напред – аголот на усните а назад – plica
pterygomand.)
Слоеви:
- Кожа (влакна, потни и лојни жлезди, тенка, лесно подвижна, добро прокрвена),
поткожно ткиво (фиброадип.тк., масно тело во мембрана со продолжеток кон
fossa infratemp.), мм.(букцинатор – пробиен од н.букалис и др.мимични мм.),
субмукоза(gll.buccales et molares) и мукоза (мазна, срасната за m.buccinator што
ја штити од оштетување со џвакањето, богато фиброзно ткиво кое лесно
отекува)
Садовнонервни елементи:
 - Артерии: a.buccalis, a.infraorbitalis, a.alveolaris superior posterior (a.maxillaris),
a.facialis et a.transversa faciei (a.temp.superf.)
- Вени притоки на v.facialis et v.trans.faciei
- Лимфни садови – nll.buccales
- Нерви: сензитивна(n.buccalis, n.infraorb., rr.alveolares superiores posteriores,
n.zygomat.), моторна (n.VII) инн.

Vestibulum oris
- Простор меѓу усните и образите (граници напред и бочно) и забните лаци и
гингивите (назад и внатре)
- Поделен на два дела: горен и долен свод (жлебови каде што лигавицата се
префрлува од преднонадворешниот на задновнатрешниот ѕид; на средина –
српести набори/спојници со кои горната и долната усна се прицврстени за
гингивите; комуницира со правата у.п.преку spt.retromol.et diastema)

Cavitas Oris Propria

Palatum – durum et mollae
Palatum durum
- Остеомукозна творба; граници: антеролатерално – забните лаци со гингивите а
назад – palatum mollae
- Palatum osseum (proc.palatinus maxillae et lam.hor.ossis pal.; raphe palatini; papilla
incisiva; canalis incisivus; plicae palatinae trans., fossulae pal., gll.palatinae)
Садовнонервни елементи:
- Артерии: а.palatina major (a.maxillaris)
- Вени притоки на pl.pterygoideus на vv.maxillares
- Лимфни садови мрежа која низ arcus palatoglossus се дренира во nll.cervicales
profundi
- Нерви: Сензитивни (n.palatinus major et nasopalatinus-n.V2), Секретомоторни РЅу
(n.VIIn.V2)
Palatum mollae
- Закосено наназад и долу, помеѓу у.п.и назофаринкс
Надворешен излед
- Четвртеста плоча
- 2 страни: долна/предна/усна страна (конкавна;raphe palatini)
задна/горна/носна страна (конвексна; продолжува во подот на н.п.,)
- 3 раба: преден (прикрепен за задниот раб на palatum dur.), заден раб (слободен
на чија средина е uvula; бочни краеви – 2 лигавични набори кои ја ограничуваат
fossa tonsilaris) и бочен раб (од напред – назад се припојува на аголот меѓу
lam.vert.et hor.os.pal., f.med.lamina med.proc.pter.и бочниот ѕид на фаринкс
Градба
- Лигавица (респираторен епител на горната а мнгуслоен плочест влажен епител
на долната страна), субмукоза (gll. Palatinae), фиброзен скелет – апоневрозата
на м.т.в.п., за припој на непчените мм.
Мм.
- M.tensor veli palatini – basis cranii; spina ossis sphen. lam.med.p.p. fossa scaph;
pars catilag.t.a.  hamulus p.p.  aponeurosis palatina (затегнува меко непце и
отвора т.а.)
- M.levtor veli palatini – pars petrosaпред canalis caroticus косо, нанапред, долу и
внатре  mar.inf.t.a. torus levatorius  aponeurosis palatina (подига меко непце
и затвора т.а.)
- м.uvulae – spina nasalis post., aponeurosis palatina  uvula (парен мускул, подига
и скусува увула)
- M.palatoglossus – f.inf.aponeurosis pal.  pars post. mar.inf.ling.  2 дела:
надолжен до врв на јазик и напречен дел во состав на m.trans.ling. до septum
linguae (формира основа на arcus palatoglossus, го стеснува, спушта меко непце а
подига корен на јазик, предна граница на непчената јама)
- M.palatopharyng. 2 снопа: fasc.ant et post. Palatum mollae  paries lat.  paries
post.  raphe pharyng., t.s. et mar.sup.cart.thyr. (основа на arcus palatopharyng.,
го стеснува арк., го подига фар.и lar., затвара isthmus fauc., задна граница на
непчената јама)
Садовнонервни елементи:
- Артерии: a.pal.min.(a.pal.desc.,a.max.), a.pal.asc. (a.fac.) , a.pharungea asc.(a.CE) et
rr.dorsales ling.(a.ling.)
- Вени притоки на pl.pter.(vv.max),pl.pharyng.,v.fac.
- Лимфатиците се влеваат во nll.cervicales profundi
- Нерви: моторни: pl.phar., n.tens.veli.pal. сензитивни: Nn.palatini minores, rr.isthmi
faucium (n.lingualis V3), rr.tons.(n.IX) и РЅу: во Nn.palatini minores од ggl.pter.pal.ss

Под на у.п.
-
Јазик
-