Test 01 Csat

www.byjusexamprep.
com
Mock Test Solutions in English
Questions
1. Read the following passage and answer the questions:
पंतप्रधान नरद्र मोदी हे आज कोलकाता येथे नेताजी सुभाष चंदर् बोस यां या 125 या जयंतीला उपि थत रािहले. कोलकाता येथील
िव टोिरया मेमोिरयल येथील पराक् रम िदवस समारंभाचे अ य पद यांनी भषू िवले. नेताजींवरील कायम व पी प्रदशन व प्रोजे शन मॅिपंगचे
उ घाटन यावे ळी झाले. यावे ळी पंतप्रधानां या ह ते सं मरण नाणे आिण टपाल ितिकटाचे अनावरण झाले. "अमरा नत
ू न जोबोनेरी दूत '' हा
नेताजीं या जीवन आिण कायावर आधािरत सां कृितक कायक् रम यावे ळी सादर झाला. “Re-visiting the legacy of Netaji Subhas
in the 21st century”
या कायक् रमा या आधी पंतप्रधानांनी नेताजी सुभाष बोस यां या ए गीन माग येथील िनवास थानी हणजे नेताजी भवनला भेट देऊन
नेताजींना अिभवादन केले. यानंतर यांनी नॅशनल लायब्ररी कोलकाता येथे भेट िदली. यािठकाणी " एकिवसा या शतकात नेताजी सुभाष
यां या वै चािरक वारशाशी पुनभट' यावरील आंतररा ट् रीय पिरषद तसेच कलाकार मेळावा आयोिजत केला होता. पंतप्रधानांनी यावे ळी
िव टोिरया मेमोिरयल येथे पराक् रम िदवसा या सोह याला उपि थती लाव याअगोदर कलाकार तसेच पिरषदेतील सहभागीशी संवाद साधला.
ु र् , याने वतंतर् भारता या व नाला नवी िदशा िदली, याचा आज

यावे ळी बोलताना पंतप्रधान हणाले की मी भारताचा शरू सुपत
ज मिदवस आहे. आजचा िदवस आपण अशा जािणवे चा िदवस हणून साजरा करतो या जािणवे ने ग ुलामिगरीचा अंधकार दूर क न 'मी
वातं याची भीक मागणार नाही तर ते िहसकावून घेईल', असे आ हान जागितक पातळीवर या सवात बलशाली श तींना िदले.
नेताजींची अद य आ मश ती आिण देशाप्रती िन वाथ सेवा यांचे मरण गौरव कर यासाठी 23 जानेवारी हा नेताजींचा ज मिदवस पराक् रम
िदवस हणून साजरा कर याचा िनणय देशाने घेत याचे पंतप्रधानांनी यावे ळी सांिगतले. भारताची श ती आिण प्रेरणा यांचे नेताजी हे मत
ू प
अस याचे पंतप्रधानांनी यावे ळी अधोरेिखत केले.यावे ळी सां कृितक आिण पयटन रा यमंतर् ी (IC) प्र ाद िसंग पटे ल यांनी नेताजी
सुभाषचंदर् बोस यांचे मरण केले आिण मातभ ृ मू ीवरील यांची िन ठा, नेत ृ व आिण भारताला वातं य िमळवून दे यासाठी केले या बिलदानाला
सलाम केला.
अंदमान येथे एका बेटाला नेताजी सुभाष चंदर् बोस यांचे नाव दे याचा िनणय 2018 म ये सरकारला घेता आला हे आपले सौभा य अस याचे
पंतप्रधान यावे ळी हणाले. देशा या भावना ल ात घेऊन नेताजींशी संबंिधत फाईल खु या कर याचाही िनणय सरकारतफ घे यात आला होता
असे यांनी सांिगतले. INA अथात आझाद िहंद सेनेमधील पराक् रमींचा 26 जानेवारी या संचलनातील सहभाग व आझाद िहंद सेने या
पंचाह रा या वधापन िदन सोह यात िद लीतील लाल िक यावर ितरंगा फडकव याचे नेताजीं या पूण झाले या व नाब लही ते यावे ळी
बोलले.
www.byjusexamprep.com
आप या धाडसी सुटकेची योजना प्र य ात आणताना नेताजींनी आपला पुत या िशिशर बोस यांना िवचारले या प्र नाचा संदभ देत
पंतप्रधान हणाले, जर आज प्र येक भारतीयांनी वतःचा हात आप या दयावर ठे वून नेताजीं या अि त वाचा अनुभव घेतला तर यांचा तोच
प्र न ऐकू येईल तु ही मा यासाठी काही क शकाल का?भारताला वावलंबी बनव याचे ल य घेऊन केलेल े हे काम, हे उि ट, हे येय
भारताला वावलंबी बनवणार आहे देशातील नागिरक देशा या प्र येक भागातील प्र येक माणूस हा याचा भाग आहे.
नेताजी सुभाष चंदर् बोस यांनी दािर य, अिशि तपणा , रोगराई यांना देशातील मो या सम या मान या हो या असे पंतप्रधानांनी यावे ळी
ल ात आणून िदले. दािर य , अिशि तपणा, रोगराई आिण वै ािनक दृ टीचा अभाव हे आप या समोरचे सवात मोठे प्र न अस याचे
पंतप्रधानांनी यावे ळी सांिगतले. या सम या सोडव यासाठी समाजाला एकित्रतपणे काम कर याची आव यकता आहे आिण आपण
एकित्रतपणे प्रय न क असे पंतप्रधान हणाले.
आ मिनभर भारत या व नांसह शोनार बांगलाचेही नेताजी हे मोठे प्रेरणा थान होते असे पंतप्रधानांनी सांिगतले. देशाला वातं य िमळवून
दे यात नेताजींनी िनभावलेल ी भिू मका आता आ मिनभर भारता या बाबतीत पि चम बंगालने िनभावली पािहजे, असे प्रितपादन पंतप्रधानांनी
यावे ळी केले आ मिनभर बंगाल हा आ मिनभर भारताचे नेत ृ व करेल असेही यावे ळी पंतप्रधानांनी सांिगतले.
श्री पटे ल यांनी पुढे मािहती िदली की कद्रीय पेट्रोिलयम आिण नैसिगक वायू मंतर् ी श्री धमद्र प्रधान यांनी नेताजींना यां या ज म थानी
कटक, ओिडशा येथे पु पहार अपण केला आहे. ग ुजरातचे मु यमंतर् ी िवजय पाणी यांनी सुरत िज ातील हिरपुरा येथे नेताजींना श्र ांजली
वािहली िजथे नेताजींची भारतीय रा ट् रीय काँगर् ेस या अ य पदी िनवड झाली.
**English Passage**
The Prime Minister, Shri Narendra Modi, attended the celebration of the 125th birth anniversary year of
Netaji Subhas Chandra Bose in Kolkata. He presided over the inaugural function of the ‘Parakram Diwas’
celebrations at Victoria Memorial in Kolkata. A permanent exhibition and a Projection Mapping Show on
Netaji was inaugurated on the occasion. A commemorative coin and postage stamp was also released by
the Prime Minister. A cultural programme "AmraNutonJouboneriDoot", based on the theme of Netaji, was
also held.
Before this event, the Prime Minister visited Netaji Bhawan, Netaji Subhas Bose’s home at Elgin Road, to
pay his respect to Netaji. Later, he proceeded to the National Library, Kolkata, where an International
Conference “Re-visiting the legacy of Netaji Subhas in the 21st century” and an Artists' Camp were
organized. The Prime Minister also interacted with the artists and conference participants, before
attending the celebration of Parakram Divas at Victoria Memorial.
Speaking on occasion, the Prime Minister said that today is the birthday of that brave son of Maa Bharti
who gave a new direction to the dream of independent India. Today is the day we celebrate the
consciousness that tore through the darkness of slavery and challenged the mightiest power of the world
with the words that I will not beg for freedom, I will take it.
The Prime Minister conveyed that the country has decided to celebrate Netaji's birth anniversary, i.e. 23
January every year as 'Parakram Divas' in order to honour and remember Netaji’s indomitable spirit and
selfless service to the nation. Shri Modi asserted that Netaji is the embodiment of India's might and
inspiration.
On this occasion, the Minister of State (IC) for Culture and Tourism Shri Prahlad Singh Patel remembered
Netaji Subhas Chandra Bose and saluted his devotion to the motherland, leadership and sacrifices for
liberating India. Addressing the audience, the Minister said that Netaji was not given his due place in the
history of the Indian freedom struggle. However, under the leadership of Prime Minister Shri Narendra
Modi, we have given him the respect he deserves. Shri Patel said that the soldiers of Azad Hind Fauz who
are still alive are living legends of our nation. He further said that Netaji had given the slogan “Dilli Chalo”
from Kolkata but today we have come all the way from Delhi to Kolkata to pay a befitting tribute to the
great leader.
Shri Patel further informed that the Union Minister for Petroleum and Natural Gas Shri Dharmendra
Pradhan has paid floral tributes to Netaji at his birthplace in Cuttack, Odisha. The Chief Minister of Gujarat
Shri Vijay Rupani paid homage to Netaji at Haripura in Surat district where Netaji was elected the
President of the Indian National Congress.
खालील िवधान िवचारात या आिण यो य पयाय िनवडा :-
1) पराक् रम िदवस हा कायक् रम नेताजी सुभाषचंदर् बोस यां या १२५ या जयंतीशी संबंिधत आहे.
2) नेताजी सुभाषचंदर् बोस यां या िनवास थानी , एि गन रोड येथील नेताजी भवनात हा कायक् रम पार पडला.
A. फ त 1 B. फ त 2
C. वरील दो ही D. वरीलपै की काहीही नाही
2. पिर छे दानुसार आपला देश खालील पै की कोणता िदवस सुभाषचंदर् बोस यांचा ज मिदवस हणून साजरा करत आहे-
A. पराक् रम िदवस B. सा म िदवस
C. पराक् रम वष D. सा म वष
3. प्रितपादन (A) :- दरवष 23 जानेवारी हा िदवस ‘पराक् रम िदवस’ हणून साजरा केला जातो.
कारण (R):- 2021 म ये भारत नेताजी सुभाषचंदर् बोस यांची 125 वी जयंती साजरी करत आहे.
A. A स य आहे पण R खोटा आहे. B. A खोटा आहे पण R स य आहे.

C. A आिण R दो ही स य आहेत पण R हे A चे यो य प टीकरण D. A आिण R दो ही स य आहेत आिण R हे A चे यो य प टीकरण
नाही. आहे.
4. पि चम बंगालचे सां कृितक आिण पयटन रा यमंतर् ी (IC) कोण आहेत?
A. प्र ादिसंग पटे ल B. धमद्र प्रधान
C. िवजय पाणी D. वरीलपै की काहीही नाही
5. ग ुजरातचे मु यमंतर् ी िवजय पाणी यांनी नेताजींना आदरांजली वािहली-
A. नेताजीं या ज म थानी कटक. B. नेताजीं या घरी कोलकाता.
C. सुरत िज ातील हिरपुरा िजथे नेताजी भारतीय रा ट् रीय
D. वरीलपै की काहीही नाही
काँगर् ेसचे अ य हणून िनवडले गेल े.
गोवा सागरी पिरसंवाद (जीएमसी)- 2021 या भारतीय नौदला या ितस या पिरषदेचे 07 ते 09 नो हबर 2021 या कालावधीत नौदल
यु अ यास महािव ालय, गोवा येथे आयोजन कर यात आले आहे. या पिरषदे या मा यमातन ू सागरी सुर े या अ यासकां या सामिू हक
बुि म ेचा उपयोग कर यासाठी आिण पिरणाम देणाया सागरी िवषयांसंबधीत िवचारां या िनिमतीसाठी अ यासकांना एक बहुरा ट् रीय यासपीठ
प्रदान करतो. या वष मे मिह या या सु वातीला शेपा इ हट या पात झाले या गोवा मेिरटाइम िस पोिजयम-21 या कामकाजा या
पातळीवरील चचासत्रा या आधारावर गोवा सागरी पिरसंवाद-21 असेल .
गोवा सागरी पिरसंवादा या या वष ची संक पना “सागरी सुर ा आिण भिव यातील अपारंपािरक आ हाने : आयओआर नौदलासाठी सिक् रय
भिू मकेसाठी एक अ यास” ही आहे. सागरी ेतर् ात ‘दैनंिदन शांतता राख यासाठी आ हानांवर मात कर याची’ गरज ल ात घेऊन ही तयार
कर यात आली आहे. जीएमसी-21 म ये, भारताचे नौदल प्रमुख अ◌ॅडिमरल करमबीर िसंग हे बां लादेश, कोमोरोस, इंडोनेिशया,
मादागा कर, मलेिशया, मालदीव, मॉिरशस, यानमार, सेश स, िसंगापूर, श्रीलंका आिण थायलंड यासह िहंद महासागरा या तटीय
प्रदेशातील 12 नौदल प्रमुख/सागरी दल प्रमुखां या कायक् रमाचे यजमानपद भषू वणार आहेत. संर ण सिचव आिण पररा ट् र सिचव गोवा
सागरी पिरसंवादात बीजभाषण करतील.
भारतीय महा ीप (आयओआर) 21 या शतकातील धोरणा मक भिू मकेचा कद्रिबंद ू बन यामुळे, जीएमसी, प्रादेिशक भागधारकांना एकत्र
आण याचे आिण समकालीन सागरी सुर ा आ हानांना सामोरे जा यासाठी सहयोगी अंमलबजावणी धोरणांवर िवचारिविनमय कर याचे उि ट
ठे वते. पिरसंवादात सहभािगतांना तीन सत्रांम ये प्र यात व ते आिण िवषय त ांशी संवाद साध याचा लाभ होईल- येऊ घातले या
अपारंपािरक धो यांचा सामना कर यासाठी सामिू हक सागरी स मतेचा लाभ घेणे, सागरी काय ा या अंमलबजावणीसाठी प्रादेिशक सहकाय
मजबूत करणे आिण आयओआरम ये रा ट् रीय अिधकार ेतर् ातील उदयो मुख गैर-पारंपािरक ेतर् ांमधील अ याव यकता कमी करणे आदीचा
यात समावे श आहे. यात जल-सव ण िव ान (हायड् रोग्राफी) आिण सागरी मािहती सामाियकरणा या ेतर् ातही िव तत
ृ चचा होईल. सहभागी
होणारे नौदलाचे प्रमुख/ सागरी सं थाचे प्रमुख िहंद महासागर ेतर् ातील उदयो मुख आिण भिव यातील सागरी सुर ा आ हानांना प्रभावीपणे
सामोरे जा यासाठी मािहतीची देवाणघेवाण कर या या मह वावर िवचार करतील.
पिरसंवादाचा भाग हणून, अ यागतांना ‘मेक इन इंिडया एि झिबशन’ म ये भारता या वदेशी जहाजबांधणी उ ोगाचे आिण मरू गाव पोट ट् र ट,
गोवा येथे पाणबु यांसाठी डीप सबमज स रे यू हेसेल (डीएसआर ही) ची मता पाह याची संधी देखील िदली जाईल.
आयोिजत कर यात येत असले या ितसया पिरसंवादात, गोवा सागरी पिरषद िहंद महासागर ेतर् ात सुरि त समुदर् आिण शा वत शांतता
सुिनि चत कर यासाठी सामिू हक जबाबदारीचे त व पुढे ने याचा प्रय न करत आहे.
**English Passage **
The 3rd edition of Goa Maritime Conclave (GMC) – 2021 is being held from 07 to 09 November 2021
under the aegis of Naval War College, Goa. The GMC is the Indian Navy’s Outreach Initiative providing a
multinational platform to harness the collective wisdom of practitioners of maritime security and the
academia towards garnering outcome-oriented maritime thought. GMC-21 would build upon the working
level deliberations of the Goa Maritime Symposium-21 held earlier in May this year, as the Sherpa event
for the Conclave.
The theme for this year’s edition of GMC is “Maritime Security and Emerging Non-Traditional Threats: A
Case for Proactive Role for IOR Navies”, which has been derived keeping in mind that the necessity of
‘winning everyday peace’ in the maritime domain. At the GMC-21, Adm Karambir Singh, Chief of the
Naval Staff of Indian Navy would be hosting Chiefs of Navies/ Heads of Maritime Forces from 12 Indian
Ocean littorals, including Bangladesh, Comoros, Indonesia, Madagascar, Malaysia, Maldives, Mauritius,
Myanmar, Seychelles, Singapore, Sri Lanka and Thailand. The Defence Secretary and Foreign Secretary
would be delivering the Conclave Address and Keynote Address of the GMC-21.
With IOR becoming the focus of the 21st-century strategic landscape, the GMC aims to bring together
regional stakeholders and deliberate on the collaborative implementation strategies in dealing with
contemporary maritime security challenges. The Conclave participants would benefit from interactions with
eminent speakers and subject matter experts over three sessions focusing on - Leveraging Collective
Maritime Competencies to Counter Emerging Non-Traditional Threats, Strengthening Regional
Cooperation for Maritime Law Enforcement and Imperatives for Mitigating Emerging Non-Traditional
Threats in areas beyond National Jurisdiction in the IOR. There would also be extensive deliberations in
the domains of Hydrography and Maritime Information Sharing. The participating Chiefs of Navies/ Heads
of Maritime Agencies would also dwell upon the significance of interoperability to effectively deal with
emerging and future maritime security challenges in the Indian Ocean Region.
As part of the Conclave, visitors would also be afforded an opportunity to witness India’s indigenous
shipbuilding industry at the ‘Make in India Exhibition’ and the capabilities of Deep Submergence Rescue
Vessel (DSRV) for Submarines at the Marmugao Port Trust, Goa.
In its third iteration, the Goa Maritime Conclave continues to strive to advance the principle of Collective
Responsibility for ensuring safe and secure seas and sustained peace in the Indian Ocean Region.
7-9 नो हबर 2021 दर यान गोवा सागरी पिरषद 2020 - 21 चे कोणते सं करण आयोिजत केले गेल े?
A. 1 ला B. 2रा
C. 3रा D. 4 था
7. खालील िवधान िवचारात या आिण यो य कोड िनवडा -
1) गोवा मेिरटाइम कॉ ले ह अनेक देशां या नौदलाला एकाच िठकाणी येऊन नौदलाचा सराव कर यासाठी यासपीठ उपल ध क न देते.
2) GMC सागरी सुर ा अ यासक आिण शै िणक यां या एकित्रत ानाचा उपयोग कर यासाठी एक बहुरा ट् रीय यासपीठ देखील प्रदान
करते.
A. फ त १ B. फ त २
C. 1 आिण 2 दो ही D. वरीलपै की काहीही नाही
8. प्रितपादन (A) :- GMC -21 थीम आहे "सागरी सुर ा आिण उदयो मुख अपारंपिरक धोके: IOR नौदलासाठी सिक् रय भिू मकेसाठी एक
प्रकरण"
कारण (R) :- GMC -21 ची थीम ‘प्र येक िदवस शांतता िजंकणे’ याव न प्रा त झाली आहे.
A. A स य आहे पण R खोटा आहे. B. A खोटा आहे पण R स य आहे.
C. A आिण R दो ही स य आहेत पण R हे A चे यो य प टीकरण D. A आिण R दो ही स य आहेत आिण R हे A चे यो य प टीकरण
नाही. आहे.
9. GMC -21 ने खालीलपै की कोण या देशावर ल किद्रत केले:-
A. प्रशांत महासागरातील देश B. बंगाल या उपसागरातील देश
C. दि ण चीन समुदर् ातील देश D. िहंद महासागरातील देश
10. GMC चे उि ट खालीलपै की कोणते/आहेत -
1) प्रादेिशक भागधारकांना एकत्र आणणे
2) समकालीन सागरी सुर ा आ हानांना सामोरे जा यासाठी सहयोगी अंमलबजावणी धोरणांवर चचा करणे
3) भागीदार देशांसह सागरी डेटा सामाियक करणे

A. फ त 1 आिण 2 B. फ त 2 आिण 3
C. फ त 1 आिण 3 D. वरील सव
ू ापासन
शा त्र ांनी सय ू बाहेर पडले या चुंबकीय त
े र् रेषांसह थ्रेड केले या गॅस या मो या बुडबु यांचा मागोवा घे यासाठी एक नवीन तंतर्
िवकिसत केले आहे, अवकाशातील हवामानात य यय आणणे आिण भच ू ंबु कीय वादळे , उपग्रह िनकामी होणे आिण वीज खंिडत होणे.
सूयापासून होणारे उ सजन, तांित्रकदृ या कोरोनल मास इजे शन (CMEs) असे हणतात.
अंतराळ वातावरणात िविवध घटना िनमाण करतात, यां या आगमना या वे ळेचा अंदाज लावणे फार मह वाचे आहे. तथािप, इंटर लॅनेटरी
पेसम ये मयािदत CME िनरी णांमळ ू घे यास अडथळा येतो.
ु े अंदाज अचक
कॉ युटर ि हजन अ गोिरदमवर आधािरत कॉ युटर एडेड CME ट् रॅिकंग सॉ टवे अर (CACTus) नावाचे सॉ टवे अर आतापयत बा
कोरोनाम ये आपोआप अशा उद्रेक शोध यासाठी आिण वै िश यीकृत कर यासाठी वापरले जात होते जेथे हे उद्रेक प्रवे ग दशिवणे बंद
करतात आिण जवळजवळ ि थर गतीने प्रसार करतात.
तथािप, या उद्रेकां ारे अनुभवले या प्रचंड प्रवे गामुळे आतील कोरोना िनरी णांवर हा अ गोिरदम लाग ू होऊ शकला नाही.यामुळे खाल या
कोरोनाम ये CMEs गतीमान होत असताना उद्रेकांचा मागोवा घे याची मता गंभीरपणे मयािदत झाली.िशवाय, अंतराळ तंतर् ानातील
प्रगतीमुळे, अंतराळ यानातन ू िमळणा या डेटा या प्रमाणात प्रचंड वाढ झाली आहे.मो या सं येने प्रितमांमधील सौर उद्रेक ओळखणे आिण
यांचा मागोवा घेणे हाताने केले तर त्रासदायक होऊ शकते.
आयभ ट िरसच इि ट यूट ऑफ ऑ झवशनल साय सेस (एआरआयईएस), नैिनताल, डीएसटी, भारत सरकार अंतगत वाय सं था, श्री
िरतेश पटे ल , डॉ. वै भव पंत आिण प्रा. दीपांकर बॅनज यां या नेत ृ वाखाली संशोधन.बेि जयम या रॉयल ऑ झ हटरीमधील यां या सहयोगींनी,
लोअर कोरोनामधील प्रवे गक सौर उद्रेक शोध यासाठी आिण ट् रॅक कर यासाठी इनर सोलर कोरोना (CIISCO) म ये CMEs
आयडिटिफकेशन अ गोिरदम िवकिसत केले आहे.CIISCO ची अनुक्रमे NASA आिण ESA ारे लॉ च केले या Solar Dynamics
Observatory आिण Solar-Terrestrial Relations Observatory, PROBA2/SWAP यासह अवकाश वे धशाळांनी िनरी ण
केले या अनेक िव फोटांवर यश वीिर या चाचणी घे यात आली आहे. हे संशोधन सोलर िफिज स जनलम ये प्रकािशत झाले आहे.
CIISCO ारे िनधािरत केलेल े मापदंड खाल या कोरोनाम ये या उद्रेकाचे वै िश य दशव यासाठी उपयु त आहेत, जेथे अशा उद्रेकाचे
ग ुणधम कमी ात आहेत.वर नमदू केले या अंतराळ वे धशाळांकडून मो या प्रमाणात उपल ध असले या डेटावर CIISCO ची अंमलबजावणी
आतील कोरोना या उद्रेकांब लची आपली समज सुधार यासाठी उपयु त ठरेल .भारताची पिहली सौर मोहीम, आिद य-L1, सौर कोरोना या
या प्रदेशाचे िनरी ण करणार अस याने, आिद य-L1 डेटावर CIISCO ची अंमलबजावणी या कमी शोधले या प्रदेशातील CME
ग ुणधमाब ल नवीन अंतदृ टी प्रदान करेल .
Scientists have developed a new technique to track the huge bubbles of gas threaded with magnetic field
lines that are ejected from the Sun, disrupting space weather and causing geomagnetic storms, satellite
failures, and power outages.
As the ejections from the Sun, technically called Coronal Mass Ejections (CMEs), cause various
disturbances of the space environment, forecasting their arrival time is very important. However,
forecasting accuracy is hindered by limited CME observations in interplanetary space.
Software named Computer Aided CME Tracking Software (CACTus) based on a computer vision
algorithm was so far used to detect and characterise such eruptions automatically in the outer corona
where these eruptions cease to show accelerations and propagate with a nearly constant speed.
However, this algorithm could not be applied to the inner corona observations due to the vast acceleration
experienced by these eruptions. This severely limited the capability to track the eruptions as CMEs
accelerate in the lower corona. Moreover, with the advancement in space technology, there has been a
tremendous increase in the amount of data obtained from spacecraft. Identifying and tracking the solar
eruptions in a huge number of images can become tedious if done manually.
Research led by Mr. Ritesh Patel, Dr. Vaibhav Pant, and Prof. Dipankar Banerjee from Aryabhatta
Research Institute of observational sciences (ARIES), Nainital, an autonomous institute under DST,
Government of India, along with their collaborators from Royal Observatory of Belgium, have led to the
development of an algorithm, CMEs Identification in Inner Solar Corona (CIISCO) to detect and track the
accelerating solar eruption in the lower corona. CIISCO has been successfully tested on several eruptions
observed by space observatories, including Solar Dynamics Observatory and Solar-Terrestrial Relations
Observatory, PROBA2/SWAP launched by NASA and ESA, respectively. The research was published in
the Solar Physics journal.
The parameters determined by CIISCO are useful to characterise these eruptions in the lower corona, a
region where the properties of such eruptions are less known. An implementation of CIISCO on the large
volume of data available from space observatories mentioned above will be helpful to improve our
understanding of eruptions in the inner corona. As India’s first solar mission, Aditya-L1, will be observing
this region of the solar corona, implementation of CIISCO on the Aditya-L1 data will provide new insight
into the CME properties in this less explored region.
सूयापासून बाहेर पडणा या चुंबकीय ेतर् ाबाबत खालीलपै की कोणते िवधान बरोबर आहे -
1) हे चुंबकीय ेतर् अवकाशातील हवामानात य यय आणतात.
2) या चुंबकीय ेतर् ांमळ ू बं ु कीय वादळे होतात.

ु े भच
3) या चुंबकीय ेतर् ांमळ

ु े उपग्रह िनकामी होतो.
4) या चुंबकीय ेतर् ांमळ

ु े वीजपुरवठा खंिडत होतो.
C. फ त 1, 2 आिण 3 D. वरील सव
12. संगणक ि हजन अ गोिरदमवर आधािरत कॉ युटर एडेड सीएमई ट् रॅिकंग सॉ टवे अर (CACTus) नावाचे सॉ टवे अर आतापयत शोध यासाठी
वापरले जात होते -
B. याचा वापर आतील कोरोनाम ये उ फूत फोट शोध यासाठी
A. हे बा कोरोनाम ये उ फूत फोट शोध यासाठी वापरले जाते.
केला जातो.
C. A आिण B दो ही D. वरीलपै की काहीही नाही
13. आयभ ट िरसच इि ट यूटने कोण या वे धशाळे या सहकायाने खाल या कोरोनामधील प्रवे गक सौर उद्रेक शोध यासाठी आिण ट् रॅक
कर यासाठी एक नवीन अ गोिरदम िवकिसत केला आहे?
A. नासा B. बेि जयम
C. ESA D. वरीलपै की काहीही नाही
14. PROBA2 कोण या एज सीने सु केले आहे?
A. नासा B. ESA
C. नासा आिण ईएसए यांनी संय ु तपणे प्र ेिपत केले D. इस्रो
15. आयभ ट िरसच इि ट यूट ऑफ ऑ झवशनल साय सेस या अंतगत येतात -
A. िव ान आिण तंतर् ान मंतर् ालय B. अंतराळ तंतर् ान िवभाग
C. पेट्रोिलयम आिण नैसिगक वायू मंतर् ालय D. अणुऊजा िवभाग
सातारा िज ा – ऎितहािसक संदभ :

सातारा िज हा मराठी रा याची राजधानी होती. याचा िव तार सुमारे १४ल िक .मी. इतका होता. या भुमीला सां कृतीक वारसा लाभलेल ा
आहे. िज हयातील िक येक थोर यो दे,राजे,संत आिण थोर यि तम वांनी महारा ट् राचा इितहास घडवला आहे.
ई.स.पूव २०० मधील प्रा त कोरीव लेखानुसार सातारा िज ातील सवात जुने िठकाण हणून कराड (पूव क-हाकड) प्रिस होते. व
पांडवांनी िजथे १३ वषाचा वनवास भोगला या वाई तालु याला ‘िवराटनगरी’ हणून संबोधले जायचे .दि णा य मौय साम्रा या या काळात
दोन दशकापयत (िख्र ती वष ५५०-७५०) ‘सातवाहनांचे ‘ रा य होते.हा िज ा दि ण महारा ट् राचाच एक भाग असून आतापयत बदामीचे ‘
चालु य ‘ ,’ रा ट् रकु ट ‘,’ िशलाहार ‘, देविगरीचे यादव ,’ बहामनी ‘ व ‘ आिदल शहा ‘,(मुि लम रा यकत ),’ िशवाजी महाराज ‘ (मराठी
रा यकत ), ‘शाहू महाराज ‘, आिण ‘शाहू -२ प्रतापिसंह ‘यांनी रा य केले.
मुि लम रा यक यानी ई.स.१२९६ म ये प्रथम िज हयावर आक् रमण केले. सन १७०७ पयत मुि लमांचे अिधप य होते.सन १६३६ साली
िनजामशाहीचा अ त झाला.
मराठयांचा रा यातील सुवणकाळ : छत्रपती िशवाजी महाराज
शहाजी राजांचा मुल गा व मराठा रा याचे सं थापक िशवाजीराजे यांनी आपली स ता उ तर पु या या डोंगराळ भागांत पुणे आिण सुपा येथे
थापन कर यास सु वात केली. यापुव ितथे यांचे वडील शहाजीराजे यांची सुभेदारी होती.
िशवाजी महाराजां या स ते या काळातील सवात मोठया घडामोडी या पुणे आिण सातारा या पिर ेतर् ातच िवशेषक न सहयाद्रीं या पवत
रांगांभोवतीच घड या.िज हयाचा पि चमेकडील भुभाग पुणतः घनदाट जंगले, उंच टे कडयांनी यापलेल ा अस या कारणाने िशवाजी महाराजांनी
ितथे सुमारे २५ िक ले थापन केले. यांनी संपण ु आयु यभर आिदल शहा व मुघलांशी लढा िदला.िशवाजी महाराज यां या या वाढ या
पराक् रमामुळे आिदल शहाने िवजापुरचा महाकाय सरदार अफझल खानास धाडले. यावे ळी या या बरोबर अफाट सै य होते.तो लोकांना छळत
व पंढरपुर व तुळजापुरातील मंदीरांची नासधुस करीत आला. याचा ऐितहािसक पराभव व शेवट उंच िवशाल आिण घनदाट जंगलांनी वे ढले या
प्रतापगडावर (पुव भोर याचा डोंगर) झाला.
सन १६६३ म ये िशवाजी महाराजांनी परळी आिण सातारा असे दोन िक ले िमळवले. यांनी यांचे ग ु श्री समथ रामदास वामी यांना
परळी या िक यावर रहा याची िवनंती केली होती.कालांतराने या िक याचे नामकरण स नगड असे झाले.सातारा शहरापासुन १२िकमी
या अंतरावर स नगड हा िक ला आहे.सातारा शहर हे अिजं यतारा िक या या पाय याशीवसलेल े आहे.िशवाजी महाराजां या म ृ युनंतर
औरंगजेबाने अिजं यतारा हा िक ला िमळवला.कालांतराने परशुराम प्रितिनधी यांनी सन १७०६ म ये तो पु हा िमळवला.सन १७०८म ये शाहु
महाराजांनी या िक यावर पु हा ताबा िमळवला.
‘SATARA’ was the capital of the Maratha Kingdom spread over 14 lacks square kilometres. This land has
a rich heritage. Several great warriors, kings, saints, and great personalities create their historical
evidence in the history of Maharashtra.
Inscriptions as old as 200 B.C revels that probably the oldest known place in Satara district is Karad
(mentioned as Karhakada). It is also believed that Wai in Satara district is the ‘Viratnagari’ where
Pandavas lived in the 13th year of exile. The Mauryan empire in the Deccan was followed by the rules of
“Satvahans” for about two centuries(between 550 A.D. to 750 A.D.) Satara as also the southern
Maharashtra, was ruled by Chalukyas of Badami and was later by Rashtrakutas, Silaharas and Yadav of
Devgiri, the Bahamanis, Adil Shahi, Muslim Rule, Shivaji (Maratha rule), Shahu Ram Raja and Shahu II
Pratapsinh.
The first Musalman Invasion of the Deccan took place in 1296. Muslim ruled over Satara till 1707. In 1636
the Nijam Shahi Dynasty came to an end.
The Golden Era of Maratha Kingdom : Chatrapati Shri. Shivaji Maharaj
Shahaji’s son Shivaji, the founder of the Maratha empire had begun to establish himself in the hilly part of
Poona in the north where he had been put in possession of his father's estate (Subhedari) at Poona and
Supa.
The major incident that took place during the rule of Chhatrapati Shivaji Maharaj was round to Pune and
Satara, specifically in the Sahyadri ranges. The western part of Satara district was covered by dense
forests and high hills which is the main reason why Shivaji Maharaj built about 25 forts. He has fought with
Adil Shahi, Mughals throughout his life. Due to the growing exploits of Shivaji, Adilshah sends Afzal Khan
the giant Sardar of Bijapur to make an end of Shivaji’s kingdom. He was accompanied by a huge army, he
harassed the people also destroyed several temples from the holy cities of Pandharpur & Tuljapur. The
historical defeat and end of Afzal Khan took place at Pratapgad, the ideal fort built on a high hill (called
Bhorpyacha Dongar) covered with very dense forest and high hills.
In 1663, Shivajiraje conquered Parali & Satara fort. He requested his ‘GURU’ Shri Samartha Ramdas
Swami to stay on this Parali fort which was later named as ‘Sajjangad’. It is just 12 kilometers from Satara
city. Satara city is situated on the slope of Satara fort popularly known as ‘Ajinkyatara’. After the death of
Shivaji Maharaj, Aurangjeb conquered Satara fort later won by Parshuram Pratinidhi in 1706. In 1708
Shahumaraj was crowned on this fort.
सातारा िज ातील सवात जुने िठकाण हणजे-

A. कराड B. 'िवराटनगरी'
C. ए आिण बी दो ही D. वरीलपै की काहीही नाही
17. साता यावर खालीलपै की कोणाचे रा य होते?

A. बदामीचे चालु य B. रा ट् रकूट,
C. देविगरीचे यादव, D. वरील सव
18. खालीलपै की कोण या िठकाणी अफझलखानचा पराभव झाला?
A. पंढरपूर B. तुळजापूर
C. प्रतापगड D. िवजापूर
19. खालील िवधान िवचारात या आिण यो य कोड िनवडा -
1. 'पुणे' ही मराठा रा याची राजधानी होती.
2. सातारा िज ाचा पूव भाग घनदाट जंगले आिण उंच टे क यांनी यापलेल ा होता
A. फ त 1 B. फ त 2
C. दो ही बरोबर आहेत D. वरीलपै की काहीही नाही
20. छत्रपती िशवाजी महाराजां या म ृ यूनंतर खालीलपै की कोण या रा यक याने सातारा िक ला ता यात घेतला?
A. औरंगजेब B. आिदल शहा
C. परशुरामचे प्रितिनधी D. शाहूमहाराज
21. Read the following passage and answer the questions :
ू काळाचा वै ािनक अ यास आहे.हे असे साधन आहे या ारे आपण मानवी इितहासाचे आपले ान िलिखत नोंदीं या
पुरात व हे मानवी भत
मयादेपलीकडे वाढवू शकतो.भारतात, िलिखत इितहास अनेक सहस्रा दी मागे गेल ा आहे आिण संपूण श दात मांडायचे झाले तर , दगड आिण
माती या टे बलांवरील िशलालेख फ त काही हजार वष जुने आहेत.अशा नोंदींम ये मानवी कथेचा फ त एक छोटासा भाग समािव ट असतो.
पुरात वशा त्र आप याला मानवी कथेत प्रवे श देते. पुरात वशा त्र आप याला आिफ्रकेतील अनेक दशल वषा या मानवी अनुभवा या
संपूण पे ट् रमम ये प्रवे श देते.ही प्रचंड सखोलता दीघकालीन सां कृितक प्रिक् रयांचा अ यास कर याची मता आिण असं य सं कृतींचे
धडे िशक याची संधी देते.हे ान पुनप्रा त करणे आप या वतः या अि त वासाठी मह वपूण ठ शकते.िशकले या ध यांचे इतके
ता कािलक आिण यावहािरक म ू य नसले तरीही, भारता या आिण जगा या इितहासाची कोरी पाने भरणे हा एक आंतिरक प्रय न आहे.
ू गोळा केले या ानाला परू क िकंवा प टीकरण देऊ शकते.शेवटी,

िशवाय, ऐितहािसक पुरात वशा त्र अिधक पारंपािरक इितहासातन
प्राचीन सं कृतीं या यशाब ल आपली समज आिण प्रशंसा वाढवून, पुरात व वारसा पयटनाला मह वपूण चालना देऊ शकते.
जरी मी असा युि तवाद करतो की पुरात वशा त्र जगाला वाचवू शकते - िकंवा कमीतकमी आप या स यतेचा यावर पकड आहे, मी मु तपणे
कबूल करतो की मी जग वाचव यासाठी िकंवा पै सा कमव यासाठी पुरात वशा त्र बनलो नाही.िकंबहुना, मी पुरात वशा त्र बनणे
िनवडले कारण पुरात वशा त्र आहे, कारण मला भत ू काळातील चम कार आिण नवीन शोध लाव याची आशा होती यामुळे आपण जसे
आहोत तसे कसे बनलो यावर प्रकाश टाकेल, ही एक उदा गो ट आहे, यासाठी मी माझे आयु य समिपत क शकेन.
**English Passage**
Read the following passage and answer the questions from 21 to 25.
Archaeology is the scientific study of the human past. It is the means whereby we are able to extend our
knowledge of human history beyond the limits of written records. In India, written history goes back many
millennia and throughout the world, inscriptions on stone and clay tables are only a few millennia is old.
Such records encompass only a small fraction of the human story. Archaeology gives us access to the
human story. Archaeology gives us access to the entire spectrum of human experience, spanning several
million years in Africa. This enormous time-depth offers the potential to study long-term cultural processes
and the opportunity to learn the lessons of countless cultures. Recovering this knowledge may prove vital
to our own survival. This enormous time-depth offers the potential to study long-term cultural processes
and the opportunity to learn the lessons of countless cultures. Recovering this knowledge may prove vital
to our own survival. Even if the lessons learned do not turn out to have such an immediate and practical
value, filling in the blank pages of India’s and the world’s history is an intrinsically worthwhile endeavour.
Moreover, historical archaeology can supplement or clarify the knowledge gleaned from more traditional
histories. Finally, by increasing our understanding and appreciation of the achievements of ancient
cultures, archaeology can provide a significant boost to heritage tourism.
Although I argue that archaeology could save the world – or at least our civilization’s precarious hold on it,
I freely confess that I did not become an archaeologist to save the world, nor to make money. In fact, I
choose to become an archaeologist because I was fascinated by the wonders of the past and the prospect
of making new discoveries that would shed light on how we came to be what we are seemed to me be a
noble thing, to which I could dedicate my life’s work.
उता याचा प्राथिमक उ ेश काय आहे?

A. नवीन उ खनन सादर करा B. पुरात व थळांची यादी करा
C. पुरात वशा त्राची ि थती मांडणे D. पुरात व हा किरअरचा पयाय हणून सादर करा
22. मजकूरातील मािहतीनुसार, '' मानवी अनुभवाचे पे ट् रम '' काय संदिभत करते?
A. हरवलेल े समुदाय B. मानवी व तीचा पुरावा
C. ऐितहािसक घटना D. भौगोिलक वै िश य
23. तुम या समजुतीनुसार यो य िवधान िनवडा.
A. समाजाने आप या भत ू िशकले पािहजे.
ू काळातन B. पुरात वशा त्राला मुळीच िकंमत नाही.
C. सव िठकाणे दुगम भागात आढळतात. D. पुरात व शा त्राची नोकरी ही कोणासाठीही ची नसलेल ी नोकरी
आहे.
24. मजकूरानुसार, खालीलपै की कोणते िवधान स य आहे?
पुरात व...
A. मानवी वारशाचा नाश रोख यासाठी अंतदृ टी देते? B. हा िवषय अ यास यास सोपा आहे
C. यावसाियकपणे सराव करणे खपू कठीण आहे D. सां कृितक िवकासाब ल काही संकेत देतात
25. मािहती या आधारे, असे गहृ ीत धरले जाऊ शकते की:
A. पुरात व शा त्राचा प्रवास फ त श्रीमंतांनाच परवडणारा आहे
B. पुरात वशा त्र समाजा या चांग या आकलनासाठी योगदान देते
यामुळे समाजाची चांगली समज हो यास हातभार लागतो
D. पुरात वशा त्र हा पुरात वशा त्र ांसाठी फायदेशीर यवसाय
C. िव ापीठे पुरात व िवभागाला मदत करत नाहीत
आहे
26. खालील उतारा वाचा आिण 26 ते 30 प्र नांची उ रे ा:
रायगड हा असा िक ला आहे िजथे मरा यांचे राजे, छत्रपती िशवाजी महाराज, यांनी भारतावर रा य करणा या पाच शाही शासकांवर
वरा य थापन केले होते, यांचा रा यािभषेक झाला होता. ही वरा याची दुसरी राजधानी आहे. 25 वष यश वीपणे जबाबदारी
सांभाळ यानंतर िशवाजी महाराजांनी सुर े या कारणा तव राजधानी रायगडला हलव याचा िनणय घेतला. समुदर् ा या जवळ आिण सहज
उपल ध नसलेल ा रायगड िक ला िशवाजी महाराजांनी 1656 म ये जावळी या मोरे यां याकडून ता यात घेतला. याची रचना आिण थान
पाहून यांनी लगेचच तेथे राजधानी बनव याचा िनणय घेतला. यावर तलाव, िविहरी, कारखाने, राजवाडे आिण मंिदरे बांधन
ू िक याचे
सुशोभीकरण कर यात आले. उंच डोंगरा या मा यावर असलेल ा हा िक ला पयटकांचे मन मोहून टाकतो. िशवाजी महाराजां या
रा यािभषेकापासनू ते शेवट या वासापयत सव काही या िक याने पािहले आहे. िशवाजी महाराजां या िश यांसाठी आिण दुगप्रेमींसाठी
रायगड हे तीथ ेतर् ापे ा कमी नाही.
रायगड हा मळू चा रायरी हणन ू ओळखला जात असे. िक याला नंदादीप, जंब ु ीप, रायिगरी, िशवलंका, िभवगड आिण इ लामगड अशी इतर
ु े , पाि चमा य लोकांनी या िक याला पूवकडील िजब्रा टर असे नाव िदले. िशक घरा याकडे पाच या
नावे देखील होती. या या शांततेमळ
शतकापासून गडाचा कारभार आहे. पूव तो िक यासारखा िदसत न हता. िनजामशहा या काळात कै ांना ठे व यासाठी याचा वापर केला जात
असे. छत्रपती िशवाजी महाराजांनी 1656 म ये िक ला ता यात घेतला. 6 जन ू 1674 रोजी यांचा रा यािभषेक झाला. यां या
रा यािभषेकापवू यांनी िक यातील देवीला तीन र नांचे सो याचे छत्र अपण केले. वरा य िमळव यासाठी संपूण आयु य समिपत
के यानंतर महाराजांनी याच िक यात अखेरचा वास घेतला. 1689 म ये, छत्रपती राजाराम महाराजां या राजवटीत, वरा याची शान
असलेल ा रायगड िक ला, िक याचा सुभेदार (िक लेदार) सूयाजी िपसाळ या या िव वासघाताने मुघलां या ता यात गेल ा. सुमारे 44 वषानंतर
1733 म ये शाहू महाराजां या अिधप याखाली हा िक ला मरा यांनी परत िमळवला.
**English Passage**
Raigad is the fort where the king of Marathas, Chhatrapati Shivaji Maharaj, who established Swarajya
over the five Shahi rulers ruling over India, was crowned. It is the second capital of Swarajya. After
successfully handling the charge for 25 years, Shivaji Maharaj decided to move the capital to Raigad for
security reasons. Closer to the sea and not easily accessible, the Raigad Fort was captured by Shivaji
Maharaj in 1656 from the Mores of Jawali. Observing its structure and location, he immediately decided to
make it the capital. The fort was further beautified by building lakes, wells, factories, palaces and temples
on it. The fort, located on a steep mountain top, blows the minds of the visitors. This fort has witnessed
everything—from the glory of Shivaji Maharaj’s coronation to the gloom of his last breath. Raigad is
nothing less than a pilgrimage for the disciples of Shivaji Maharaj and fort lovers.
Raigad was originally known as Rairi. The fort also had other names, such as Nandadeep, Jambudweep,
Raigiri, Shivlanka, Bhivgad and Islamgad. Because of its serenity, westerners named this fort the Gibraltar
of the East. The Shirke household has been in-charge of the fort since the fifth century. Earlier, it did not
look like a fort. During Nizamshah’s reign, it was used to keep prisoners. Chhatrapati Shivaji Maharaj
captured the fort in 1656. He was crowned here on June 6, 1674. Before his coronation, he offered a
three-gem gold umbrella to the Goddess of the fort. After dedicating his entire life to achieving Swarajya,
Maharaj breathed his last in this fort. In 1689, during the rule of Chhatrapati Rajaram Maharaj, Raigad
Fort, the pride of Swarajya, was captured by Mughals by the betrayal of the fort’s governor (killedar),
Suryaji Pisal. After around 44 years, the fort was regained by the Marathas in 1733, under the rule of
Shahu Maharaj.
रायगड िक या या नावांपैकी खालीलपै की कोणते नाव नाही?

A. िशवलंका, B. िभवगड
C. इ लामगड D. देवगड
27. खालीलपै की कोणता िक ला पूवकडील िजब्रा टर हणून ओळखला जातो?
A. अंबर िक ला B. गोलकोंडा िक ला
C. कांगडा िक ला D. रायगड िक ला
28. रायगड िक ला मुघलांनी ______ म ये ता यात घेतला.
A. 1733 B. 1689
C. 1656 D. 1674
29. रायगड िक याब ल खालीलपै की कोणते िवधान चुकीचे आहे?
1) ही वरा याची दुसरी राजधानी आहे.
2) 1656 म ये िशवाजी महाराजांनी मुघलांकडून तो ता यात घेतला होता.
3) सूयाजी िपसाळ हे गडाचे सुभेदार होते.
4) हा िक ला उंच डोंगरा या मा यावर आहे.
संकेत :
C. फ त 2 D. फ त 3 आिण 4
30. खालील त ता जुळवा
वष - घटना
a. 1674 - 1. रायगड िक ला िशवाजी महाराजांनी ता यात घेतला.
b. 1656 - 2. रायगड िक यावर छत्रपती िशवाजी महाराजांचा रा यािभषेक झाला
c. 1689 - 3. रायगड िक ला शाहू महाराजां या अिधप याखाली होता
d. 1733 - 4. रायगड िक ला मुघलां या अिधप याखाली होता
संकेत :
A. a-2 b-1 c-4 d-3 B. a-2 b-4 c-1 d-3
C. a-3 b-1 c-4 d-2 D. a-3 b-2 c-4 d-1
29 ऑग ट 2019 रोजी कद्र सरकारने िफट इंिडया म ू हमट नावाचा उपक् रम सु केला. क् रीडा सं कृतीचा प्रचार आिण जतन, िविवध
क् रीडा पधाना प्रो साहन देणे आिण शारीिरक तंद ु तीसह चांगले आरो य राखणे हे या कायक् रमाचे उि ट होते. या कायक् रमांतगत
महारा ट् र सरकारने गो गल गो योजना सु केली, तसेच बेटी बचाओ, बेटी पढाओ, बेटी िखलाओ हे उि ट ल ात घेऊन रा य सरकारने
मुल ीं या आरो यासाठी आिण तंद ु तीसाठी जनजागतृ ी मोहीम सु केली आहे. जा तीत जा त खेळा या सुिवधा, मोफत िश णाचे वातावरण
आिण मुल ींम ये कौश य िवकिसत कर या या संधी उपल ध क न देणे हे या मोिहमेचे उि ट आहे. 6 ते 18 वयोगटातील मुल ींना वै यि तक
व छता, पोषण, आरो य आिण जीवनशैल ी या चांग या सवयींचे िश ण िद यास भिव यात िनरोगी कु टु ंब िनमाण हो यास न कीच मदत होऊ
शकते. रा य सरकार, खेळांना प्रो साहन दे यासाठी अनेक योजना आखत आहे जेणेक न रा ट् रीय आिण आंतररा ट् रीय क् रीडा पधासाठी
अनेक नवीन क् रीडा प्रितभांचा शोध घेता येईल. ग ुवाहाटी येथे नुक याच झाले या खेल ो इंिडया युथ गे सम ये महारा ट् रा या खेळाडूंनी
िमळवलेल े यश सरकार या प्रय नांना फळ देत अस याचे वा तव अधोरेिखत करते. पुढची पायरी हणून, मुल ींनी तंद ु त हावे आिण यांना
खेळांम ये रस िनमाण हावा, आिण रा याला िविवध क् रीडा पधाम ये महारा ट् र आिण भारताचे प्रितिनिध व कर यासाठी नवीन खेळाडू
िमळावे त यासाठी गो गल गो ही योजना सु कर यात आली आहे. ही योजना संपूण महारा ट् रातील मुल ींसाठी असली तरी, खेळ आिण
तंद ु तीला रा या या दुगम भागात आिण अंतगत भागात ने यावर याचा भर आहे. तरच क् रीडा सं कृतीला ख या अथाने चालना िमळू शकेल
आिण महारा ट् रा या सव भागातनू नवीन खेळाडू पुढे येऊ शकतील. रा य सरकार मुल ीं या सवागीण िवकासासाठी वचनब आहे, याम ये
यां या शारीिरक आिण मानिसक आरो याचा समावे श आहे. यासाठी आगामी काळात नवीन क् रीडा पधाचे िनयोजन कर यात येत आहे. या
कायक् रमांम ये महारा ट् रातील 1,04,00,000 पे ा जा त मुल ी सहभागी हो याची अपे ा आहे. यामुळे रा यात क् रीडा आिण िफटनेसची
(शारीिरक तंद ु तीची) नवी चळवळ उभी राहील, यात शंका नाही.
**English Passage**
On 29 August 2019, the Union Government launched an initiative called Fit India Movement. The goal of
this programme was to promote and preserve sports culture, encourage various sporting events, and
maintain good health with physical fitness. Under this programme, the Maharashtra Government launched
Go Girl Go Scheme, and also keeping in mind the objective of Beti Bachao, Beti Padhao, Beti Khilao, the
State Government has started a public awareness campaign for the health and fitness of girls. The goal of
this campaign is to provide maximum sporting facilities, a free learning environment and opportunities to
develop skills among girls. If the girls of age group 6-18 years are educated on personal hygiene, nutrition,
health and good lifestyle habits, it can definitely help in building healthy families in future. The State
Government is devising many schemes to promote sports so that many new sporting talents can be
spotted for national and international sports events. The success of Maharashtra’s players at Khelo India
Youth Games held in Guwahati recently highlights the fact that the efforts of the Government are bearing
fruit. As a next step, Go Girl Go has been introduced so that girls get fitter and find interest in sports, and
the State gets new players to represent Maharashtra and India in various sports events. Though the
scheme is for girls from all over Maharashtra, its emphasis is to take sports and fitness to the remotest
places and interiors of the State. Only then, the sports culture can be truly promoted and new players can
come up from all parts of Maharashtra. The State Government is committed to the holistic development of
girls, which include their physical and mental health. For this, new sports competitions are being planned
in the near future. In these events, more than 1,04,00,000 girls from Maharashtra are expected to
participate. There is no doubt that it will lead to a new sports and fitness movement in the State.
29 ऑग ट 2019 रोजी कद्र सरकारने खालीलपै की कोणता उपक् रम सु केला?

A. िफट इंिडया चळवळ B. गो गल गो योजना
C. बेटी बचाओ, बेटी पढाओ अिभयान D. खेल ो इंिडया युवा खेळ

32. खालीलपै की कोणती पिर छे दाचा िवषय असू शकतो?
A. बेटी बचाओ B. िफट इंिडया चळवळ
C. खेल ो इंिडया D. गो गल गो
33. गो गल गो योजनेअंतगत, ____ वर भर िदला जातो.
A. रा यातील अितदुगम िठकाणी राहणा या मुल ी. B. रा यातील प्रमुख शहरांम ये राहणा या मुल ी.
C. रा यातील मेट्रो शहरात राहणा या मुल ी D. वरीलपै की काहीही नाही
34. रा य शासनाने _____ हे उि ट डो यासमोर ठे वून मुल ीं या आरो यासाठी आिण तंद ु ृ ी मोहीम सु केली आहे.
तीसाठी जनजागत
A. बेटी बचाओ, बेटी पढाओ, बेटी िखलाओ B. खेल ो इंिडया युवा खेळ
C. बेटी है तो सब है D. बेटी खेल ेगी तभी तो बढे गी
35. पिर छे दानुसार, 6-18 वयोगटातील मुल ींसाठी खालीलपै की कोणते िश ण िदले जाते?
A. वै यि तक व छता B. पोषण
C. आरो य आिण चांग या जीवनशैल ी या सवयी D. वरील सव
भारत, मॉि ट् रयल प्रोटोकॉलचा प हणून जन ू 1992 पासून, मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल आिण याचे ओझोन कमी करणारे पदाथ या
प्रोटोकॉल या फेज आउट शे यूल या अनुषंगाने प्रक प आिण िक् रयाकलापांची यश वीपणे अंमलबजावणी करत आहे. भारताने
ट याट याने लोरो लुरोकाबन, काबन टे ट्रा लोराइड, हॅल ो स आिण मॉि ट् रयल प्रोटोकॉलची अंमलबजावणी केली आहे. , िमथाइल
ब्रोमाइड आिण िमथाइल लोरोफॉम मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल या अनुषंगाने िनयंित्रत वापरासाठी. स या, मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल या प्रवे गक
वे ळापत्रकानुसार हायड् रो लोरो लोरोकाब स ट याट याने बंद केले जात आहेत. हायड् रो लोरो लोरोकाब स फेज आऊट मॅनेजमट लॅन
(HPMP) टे ज-I 2012 ते 2016 पयत यश वीिर या लाग ू कर यात आला आहे आिण हायड् रो लोरो लोरोकाब स फेज आउट मॅनेजमट
लॅन (HPMP) टे ज-II स या 2017 पासून अंमलात आहे आिण 2023 पयत पूण होईल.
चाल ू असले या HCFC फेज-आउट अंमलबजावणी दर यान, दीघकालीन दृ टीचा एक भाग हणन ू , भारताने जाणीवपूवक पयावरण-अनुकूल
आिण ऊजा-काय म तंतर् ानाचा माग िनवडला आहे. भारत, िवकसनशील देशांमधील पिहला देश हणून, HCFC 141b चे पूण फेज-आउट
सा य कर यात यश वी झाला आहे, जे सवात शि तशाली ओझोन-कमी करणारे रसायन आहे आिण जे कठोर फोम या िनिमतीम ये लोइंग
एजंट हणून वापरले जाते.
हायड् रो लोरो लोरोकाब स फेज-आउट मॅनेजमट लॅन (HPMP) टे ज III ची तयारी लवकरच सु केली जाईल, जे रेिफ्रजरेशन आिण
एअर कंिडशिनंग उ पादन आिण सि हिसंग ेतर् ांम ये वापर या जाणाया रेिफ्रजरंट HCFC-22 या वापराकडे ट याट याने ल देईल.
2016 म ये प ांनी अंितम प िदलेल ी मॉि ट् रयल प्रोटोकॉलमधील िकगाली दु ती, हायड् रो लोरो लोरोकाब स (HCFCs) साठी नॉन-
ओझोन कमी करणारे पयाय हणून सादर केले या हायड् रो लोरोकाब स (HFCs) चा वापर आिण उ पादन हळूहळू कमी करेल , यांची उ च
लोबल वािमग मता आहे, 14000 पयत.
भारत सरकारने नुकतेच मॉि ट् रयल प्रोटोकॉलमधील िकगाली दु तीला मा यता दे याचा िनणय घेतला आहे, जे पु हा एकदा जागितक
समुदायासमोर, हवामान आिण पयावरणा या संर णासाठी भारताची वचनब ता दशिवते. सव उ ोग भागधारकांशी आव यक स लामसलत
के यानंतर मंतर् ालय हायड् रो लुरोकाबन फेज डाउन कर यासाठी रा ट् रीय धोरण िवकिसत कर या या िदशेने काम करेल . िकगाली दु ती
अंतगत हायड् रो लुरोकाब सची अंमलबजावणी कमी-जागितक तापमानवाढ संभा यता आिण ऊजा-काय म तंतर् ानाचा अवलंब क न ऊजा
काय मतेत वाढ आिण काबन डायऑ साइड उ सजन कमी - एक "हवामान सह-लाभ" सा य करेल . यािशवाय, भारत सरकार या चाल ू
असले या सरकारी कायक् रम आिण योजनांशी ताळमेळ वाढवला जाईल, या उ ेशाने पयावरणीय फाय ांसोबतच आिथक आिण सामािजक
सह-लाभ वाढव या या उ ेशाने प्रो साहन िदले जाईल.
िकगाली दु ती अंतगत तंतर् ान िनवडीसाठी ऊजा काय मता हा प्रमुख चालक आहे. हायड् रो लुरोकाब स फेज डाउन अंतगत नवीन
रेिफ्रजरं स आिण तंतर् ाना या वापराम ये ऊजा काय मतेल ा प्रो साहन दे यासाठी भारत मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल मीिटंगम ये सिक् रयपणे
पाठपुरावा करत आहे. रेिफ्रजरं सची लोबल वॉिमग मता कमी करताना उपकरणांची ऊजा काय मता वाढिव या या िदशेने वाटचाल
कर यासाठी सोयी कर फ्रेमवक तयार करणे, सं था मक मता मजबूत करणे आिण प्रभावी अंमलबजावणी मॉडेल िडझाइन करणे आव यक
आहे.
**English Passage**
India, as Party to the Montreal Protocol since June 1992, has been successfully implementing the
Montreal Protocol and its ozone-depleting substances phase-out projects and activities in line with the
phase-out schedule of the Protocol. India has phased out Chlorofluorocarbons, Carbon tetrachloride,
Halons, Methyl Bromide and Methyl Chloroform for controlled uses in line with the Montreal Protocol.
Currently, Hydrochlorofluorocarbons are being phased out as per the accelerated schedule of the
Montreal Protocol. Hydrochlorofluorocarbons Phase-out Management Plan (HPMP) Stage-I has been
successfully implemented from 2012 to 2016 and Hydrochlorofluorocarbons Phase-out Management Plan
(HPMP) Stage-II is currently under implementation from 2017 and will be completed by 2023.
During the ongoing HCFC phase-out Implementation, as a part of the long-term vision, India has
consciously chosen a path for environment-friendly and energy-efficient technologies. India, as one of the
first amongst developing countries, has been able to achieve the complete phase-out of HCFC 141b, one
of the most potent ozone-depleting chemicals used as a blowing agent in the manufacturing of rigid foam.
Preparation of Hydrochlorofluorocarbons Phase-out Management Plan (HPMP) Stage III will be

commenced shortly, which shall address phase-out of the use of HCFC-22, a refrigerant used in
Refrigeration and Air-conditioning manufacturing and the servicing sectors.
The Kigali Amendment to the Montreal Protocol, finalized by the Parties during 2016, shall gradually
reduce the consumption and production of hydrofluorocarbons (HFCs), introduced as a non-ozone-
depleting alternative to Hydrochlorofluorocarbons (HCFCs), which have high global warming potential
ranging from 12 to 14000.
Government of India has recently decided to Ratify the Kigali Amendment to the Montreal Protocol, once
again demonstrating to the global community, India’s commitment towards the protection of climate and
the environment. The Ministry will be working towards developing a National strategy for phase down of
Hydrofluorocarbons, after required consultation with all the industry stakeholders. Implementation of
Hydrofluorocarbons phase-down under the Kigali Amendment through the adoption of low-global warming
potential and energy-efficient technologies will achieve energy efficiency gains and carbon dioxide
emissions reduction - a “climate co-benefit.” In addition, synergies with ongoing government programmes
and schemes of the Government of India will be promoted with the objective to maximize the economic
and social co-benefits, besides environmental gains.
Energy efficiency is a major driver for technology choice under the Kigali Amendment. India has been
actively pursuing in the Montreal protocol meetings to incentivize energy efficiency in the use of new
refrigerants and technology under the Hydrofluorocarbons phase down. There is a need to build facilitative
frameworks, strengthen institutional capacity and design effective implementation models to move towards
enhancing energy efficiency of equipment while lowering the global warming potential of refrigerants.
मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल _____ शी संबंिधत आहे.

A. काबन क् रेिडट B. ओझोन कमी करणारे पदाथ
C. जैविविवधता D. हिरतगहृ वायू
37. पिर छे दानुसार, मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल या प्रवे गक वे ळापत्रकानुसार खालीलपै की कोणते ओझोन कमी करणारे पदाथ स या ट याट याने
बंद केले जात आहेत?
A. हायड् रो लोरो लोरोकाब स B. काबन टे ट्रा लोराईड
C. हॅल ो स D. िमथाइल ब्रोमाइड
38. खालीलपै की कोणते सवात शि तशाली ओझोन कमी करणारे रसायन आहे याचा वापर कडक फोम या िनिमतीम ये लोइंग एजंट हणून केला
जातो?
A. HCFC-22 B. HFCs-33
C. HCFC 141k D. HCFC 141b
39. फेज आउट मॅनेजमट लॅन (HPMP) चा खालीलपै की कोणता ट पा HCFC-22 या वापर बंद कर याशी संबंिधत आहे?
A. ट पा- III B. ट पा - II
C. ट पा -IV D. टे ज - I
40. खालील िवधाने िवचारात या
1. िकगाली दु तीचा उ ेश हायड् रो लोरो लोरोकाब सचा वापर आिण उ पादन कमी करणे आहे.
2. िकगाली दु ती अंतगत तंतर् ान िनवडीसाठी ऊजा काय मता हा प्रमुख चालक आहे.
3. हायड् रो लुरोकाबन फेज डाउनची अंमलबजावणी “हवामान सह-लाभ” अंतगत केली जाईल.
वरीलपै की कोणते िवधान बरोबर आहे?

A. फ त 1 B. फ त 2 आिण 3
C. फ त 1 आिण 3 D. फ त 1 आिण 2
लॅि टकचा पिहला शोध 1907 म ये लागला आिण तो इतर सािह यापे ा व त आिण अिधक सोयी कर अस याने, लवकरच आप या
दैनंिदन जीवनात िविवध मागानी वापरला जाऊ लागला. आज, आप या पै शांपासून ते इले ट् रॉिनक उपकरणांपयत जवळजवळ प्र येक गो टीत
लॅि टक आहे आिण याचा वापर पॅकेिजंग, इमारत, बांधकाम, वाहतक
ू , औ ोिगक यंतर् सामग्री आिण आरो य यासह अनेक ेतर् ांम ये केला
जातो. तथािप, शा वत लाि टक कचरा यव थापन (PWM) या अभावामुळे जागितक तरावर आप या पयावरण आिण नैसिगक
पिरसं थेल ा गंभीर धोका िनमाण झाला आहे. आकडेवारी दशवते की मो या प्रमाणात लाि टक कचरा िनमाण होत असताना, याची
कमी तरीय पातळी शा वतपणे यव थािपत केली जाते आिण जगभरात टाकून िदली जाते. 1950 ते 2015 पयत, जागितक तरावर सुमारे
8.3 अ ज मेिट् रक टन (BMTs) लॅि टकचे उ पादन झाले होते, आिण यातील 80 ट के – 6.3 BMTs – लाि टक कचरा हणून गणले
गेल े होते. या 6.3 बीएमटी कच यापै की केवळ 9 ट के कच याचा पुनवापर कर यात आला, 12 ट के जाळ यात आला आिण 79 ट के
कचरा लँडिफल, महासागर िकंवा जलकुं भांम ये टाक यात आला.
लाि टक कचरा यव थापनाचे दोन प्राथिमक माग आहेत. प्रथम हणजे दु यम सामग्रीम ये िविवध श्रेणीतील लाि टक कच याचा
पुनवापर करणे िकंवा यावर पुनप्रिक् रया करणे. दुसरे हणजे लाि टक कचरा जाळणे. तथािप, जाळणे महाग असते आिण यो य उपकरणांचा
वापर न के यास प्रदूषण होते.
लाि टक कच याचे पयावरण आिण आरो यावर अनेक पिरणाम होतात. लँडिफ सम ये टाक यात आलेल ा लाि टकचा कचरा जिमनीवर
आिण जवळ या जलप्रणालींम ये जातो यामुळे जमीन आिण जल प्रदूषण होते आिण शेवटी अ न साखळीपयत पोहोचते. लाि टकसह
कच या या अिनयंित्रत जाळ यामुळे वायू प्रदूषण होते. या यितिर त, सीवरेज िस टीमम ये अडकलेल ा लाि टक कचरा न ा आिण भज
ू ल
प्रदूिषत करतो. अ न आिण पा यातील लाि टकमुळे जनुकीय िवकार आिण अंतःस्रावी प्रणालीचे नुकसान यासार या गंभीर आरो य
सम या उ वू शकतात. युनायटे ड टे स ए हायनमटल प्रोटे शन एज सी या मते, आजवर िनमाण झालेल ा सव लाि टक कचरा आजही
पृ वीवर आहे, यामुळे लाि टक कच याचे शा वत यव थापन मह वाचे ठरते.
खालीलपै की कोणते िवधान बरोबर आहे?

A. 1917 म ये प्रथम लाि टकचा शोध लागला. B. इतर सािह यापे ा लाि टक महाग आिण अिधक सोयी कर आहे.
C. शा वत लाि टक कचरा यव थापन (PWM) या अभावामुळे
D. वरील सव
आप या पयावरणाला गंभीर धोका िनमाण झाला आहे.
42. 1950 ते 2015 पयत जागितक तरावर िकती लाि टकचे उ पादन झाले?
A. 9.3 अ ज मेिट् रक टन B. 7.3 अ ज मेिट् रक टन
C. 8.3 अ ज मेिट् रक टन D. 6.3 अ ज मेिट् रक टन
43. उतायात िदले या मािहतीनुसार, 1950 ते 2015 या काळात उ पािदत लाि टक कच याब ल खालीलपै की कोणते िवधान बरोबर आहे?
A. 12 ट के पुनवापर केले गेल े. B. 9 ट के जळाले.
C. 79 ट के लँडिफल, महासागर िकंवा जलाशयांम ये टाक यात
D. वरीलपै की काहीही नाही
आले.
44. लॅि टक कचरा यव थापनाची खालीलपै की कोणती प त महाग आहे आिण यो य उपकरणांचा वापर न के यास प्रदूषण होते?
A. पुनवापर B. पुनप्रिक् रया
C. भ म करणे D. लँडिफ सम ये टाकले
45. अ न आिण पा यात लाि टक दूिषत झा यास खालीलपै की कोणते आरो य सम या उ वू शकतात?
1. अनुवांिशक िवकार.
2. अंतःस्रावी प्रणालीचे नुकसान.
3. मलेिरया
4. अितसार
संकेत :
C. फ त 3 आिण 4 D. फ त 1 आिण 4
46. Direction: Read the passage and answer the questions that follow. Your answers to the questions should
be based on the passage only.
Mercury is only a third the size of Earth. How, then, did it get such a gargantuan iron core, at least relative
to its size? The reason Mercury’s core is so huge had been mistaken until now. Scientists thought it was
born from a series of massive collisions in the early solar system, with the culprits being other objects that
knocked out much of the smaller planet’s surface and left it with such a sizeable and dense metal core.
Now, a new study has found it was the Sun’s intense magnetism that drew iron particles through the
protoplanetary cloud Mercury was forming in. Solar magnetism explains why embryonic planets that
developed closer to the Sun billions of years ago took more of its iron into their cores. Geologists William
McDonough from the University of Maryland and Takashi Yoshizaki from Tohoku University in Japan
investigated this and recently published a study in Progress in Earth and Planetary Science. Existing
models of planetary formation helped them figure out the speed at which gas and dust were being pulled
into the center of the nascent solar system. “The velocity of the gas and dust will vary with time and place
in an accreting system,” McDonough told SYFY WIRE in an interview. “As material is drawn towards the
gravitational center, its velocity will increase due to the ever-increasing gravitational attraction. This is due
to the combined forces of the proto-Sun growing in size and material being closer to the Sun and thus
sensing its gravitational field." It was the Sun’s magnetic field that controlled raw materials floating around
in the early universe. Both our star and surrounding planets emerged from a protoplanetary disc of gas
and dust, eventually settling into prograde (from east to west as opposed to retrograde) orbits and
sometimes falling into shared rotation. It can take up to 10 million years for the dust of protoplanetary
discs to clear — which is still pretty fast in cosmic terms. The physical and chemical properties of the disc
evolve with it, including composition of the star or stars and planets within.
Which of the following words from the paragraph means opposite to “devolved”?
A. Embryonic B. Existing
C. Evolved D. Intense
Which of the following words from the paragraph means the same as “clash”?
A. Accreting B. Composition
C. Magnetism D. Collusion
Which of the following statements is not true according to the paragraph?

B. A new study has found it was the Earth’s intense
A. Mercury is only a third the size of Earth. magnetism that drew iron particles through the
protoplanetary cloud Mercury was forming in
C. Both 1 and 2 D. Neither 1 nor 2
How did the existing models of planetary formation help the geologists?
A. In figuring out the velocity at which gas and dust B. In figuring out the speed at which gas and dust
were being pulled into the centre of the nascent were being pulled into the centre of the
solar system protoplanetary solar system
C. In figuring out the speed at which gas and dust
were being pulled into the centre of the nascent D. None of the above
solar system
Who published a study in Progress in Earth and Planetary Science?

A. Syfy Wire B. Takashi Yoshizaki
C. Both A and B D. Neither A nor B
51. महेशचे आजचे वय िकती आहे हे ठरिव यासाठी आव यक मािहतीचा पयाय िनवडा.
(I) महेशचे आजचे वय या या वडीलां या वया या िन मे आहे.
(II) 5 वषानंतर महेशचे वय व या या वडीलांचे यावे ळचे वय यांचे ग ुणो र 6:11 होईल.
(III) महेश या या भावापे ा पाच वषानी मोठा आहे.

A. फ त I व II B. फ त II व III
C. फ त I व III D. I, II व III
52. िश क वगा या 50 सद यांम ये 30 पु ष व उरले या ि त्रया हो या. कोण याही पु ष िश कास संगीत येत न हते तर अनेक मिहला
िश कांना ते येत होते. िच या टाकून सं थे या प्रमुखाने सहा सद यांना चहापाट साठी बोलावले. पाट म ये असे िदसून आले की कोण याही
सद यास संगीत येत नाही. िन कष असा आहे :
B. पाट त केवळ असेच मिहला सद य होते यांना संगीताशी देणेघेणे
A. पाट त केवळ पु ष सद य होते.
न हते.
C. पाट त पु ष व मिहला सद य होते. D. पाट या िलंगाधािरत रचनेब ल काही सांगता येत नाही.
53. एक पोिलस चोरा या मागे याला पकड यासाठी धावत आहे. यां या मधील अंतर 200 मीटर आहे, चोर आिण पोिलस यांचा धाव याचा वे ग
अनुक्रमे 10 आिण 12 िकमी प्रित तास आहे, तर तो चोराला िकती वे ळेत पकडेल ?
A. 4 िम B. 6 िम
C. 7 िम D. यापै की नाही
54. खाली िदलेल ी मािहती काळजीपूवक वाचून या खालील प्र नांची उ रे ा.
तीन ि त्रया आिण चार पु षांचा एक गट आहे. उदा. P. K, R, Q, J, V आिण X प्र येकाचा यवसाय हा वे गळा आहे - वकील, ट् रॅ हल
एजंट, एअर हो टे स, डॉ टर, प्रोफेसर, क सलंटट आिण वे ल र.
प्र येका या मालकीची वे गळी कार आहे - अ टो, करोला, सॅ ट् रो, ला सर, आयकॉन, कॉिपओ आिण एि टम (अनुक्रमे नाही.)
कोणतीही त्री क लटंट िकंवा वे ल र नाही.
'R' ही एअर हो टे स असून ित याकडे 'आयकॉन' कार आहे.

'P' कडे ' कॉिपओ' ही गाडी आहे.
'K' डॉ टर नाही.
'J' हा वे ल र आहे आिण या याकडे ‘करोला' कार आहे.
'V' वकील असून या याकडे 'अ टो कार नाही.
'X' क लटंट असून या याकडे 'सॅ ट् रो' कार आहे.
डॉ टरकडे ‘एि टम' कार असून प्रोफेसरकडे ' कॉिपओ' गाडी आहे. ट् र हल एजंटकडे 'अ टो' कार आहे.
कोण याही त्रीकडे कॉिपओ कार नाही.

वरील गटातील तीन ि त्रया कोण?
A. V, R, K B. R,P, J
C. R, K,Q D. मािहती अपूण
55. िवधाने : A) सव द्रा े मनुके आहेत.
B) सव मनुके केसरी आहेत.
C) काही केसरी सफरचंद आहेत.
D) काही सफरचंद गोलाकार आहेत.
िन कष : I) काही केसरी द्रा े आहेत.
II) काही गोलाकार केसरी आहेत.
III) काही सफरचंद मनुके आहेत.
VI) सव मनुके द्रा े आहेत.
पयाय:
A. फ त I यो य B. फ त || यो य
C. I आिण III यो य D. सव यो य
56. जर एका पिर ेम ये यो य उ राला 4 ग ुण िमळतात आिण चुकी या उ राला वजा एक ग ुण िमळतो. जर याने सव 75 प्र नांची उ रे िलहली
आिण याला 125 ग ुण िमळाले असतील तर याने िकती प्र नांची बरोबर उ रे िदली ?
A. 35 B. 40
C. 42 D. 46
57. एक तार बड क न तीला चौरसाचा आकार िद यास ती तार 121 चौ मीटर ेतर् फळ बंिद त करते. तर याच तारेल ा वतुळाचा आकार िदला
तर ती िकती ेतर् फळ बंिध त करेल ?
A. 154 चौमी B. 156 चौमी
C. 206 चौमी D. यापै की नाही
58. रामचा पगार 20000 .प्रती माह आहे. याचा पगार दर मिह याला 350 .नी वाढतो तर 16 या मिह यानंतर याचा पगार िकती होईल ?
A. 25000 B. 25200
C. 25350 D. 25250
59. जर एका सं ये या दुपटीपे ा 3 ने लहान असलेल ी सं या ही या सं ये या ितपटीपे ा 2 ने अिधक असणा या सं येइतकी असेल , तर या
सं ये या पाचपटीपे ा 5 ने लहान असलेल ी सं या िनवडा ?
A. 0 B. -5
C. -30 D. 20
60. 15 िश कांची सरासरी पगार 4500 .मिहना आहे जर तीन िश कांनी शाळा सोडली तर उरले या िश कांचा सरासरी पगार 175 ने कमी
होतो.तर या िश काने शाळा सोडली या या पगाराची सरासरी िकती ?
A. 5400 B. 5000
C. 5200 D. यापै की नाही
61. जर A * B चा अथ → B चे वडील A आहे.
A × B चा अथ → B ची आई A आहे
A # B चा अथ → B चे पती A आहे
तर खालीलपै की 'Q चे आजोबा P आहे ?' यासाठी कोणता पयाय यो य आहे.

A. Q#R×S*R B. Q*N×P#R
C. Q*L#N×P D. P#N×M*Q
62. A, B, C, D, E, F G H आिण I ही नऊ घरे आहेत. C हे घर B या पूवकडे 2 िक.मी. आहे. A हे B या उ रेकडे 1 िक.मी.वर आहे आिण
H हे A या दि णेकडे 2 िक.मी. आहे. G हे H या पि चमेल ा 1 िक.मी. आहे. D हे G या पूवकडे 3 िक.मी. आहे. F हे G या उ रेल ा 2
िक.मी. आहे. I हे B आिण C या म ये आहे तर E हे H आिण D या म ये आहे. i) E आिण G यां यामधील अंतर िकती?
A. 1 िक.मी. B. 3.5 िक.मी.
C. 2 िक.मी. D. 5 िक.मी.
63. मुल ा या व मुल ा या वडीलां या वया या बेरजेइतके आज मुल ा या आजीचे वय आहे. आजी आजोबांपे ा 7 वषानी लहान आहे. पंधरा वषापूव
आजोबांचे वय यां या नातवा या वया या बारापट होते. जर वडीलांचे आजचे वय 48 वष असेल तर आजीचे वय काय?
A. 58 वष B. 68 वष
C. 75 वष D. 89 वष
64. पुढे एक Input दे यात आलेल े असून याखाली याचे एका िविश ट प्रकारे यव थापन दे यात आलेल े आहे ते logic ओळखुन याखाली
िवचारले या Input चे याचप्रमाणे यव थापन कराः
जर, Input : win 56 32 93 bat for 46 him 28 11 give chance
Step I: 93 56 32 bat for 46 him 28 11 give chance win
Step II : 11 93 56 32 bat for 46 28 give chance win him
Step III : 56 11 93 32 bat for 46 28 chance win him give
Step IV: 28 56 11 93 32 bat 46 chance win him give for
Step V: 46 28 56 11 93 32 bat win him give for chance
Step VI: 32 46 28 56 11 93 win him give for chance bat
तर, Input : fun 89 at the 28 16 base camp 35 53 here 68 अस यास
A) पायरी IV या उजवीकडून चौथे काय असेल ?

A. the B. 53
C. here D. 35
65. 6 पु ष व 5 मिहला यां या गटातन
ू 5 सद यीय सिमती थापन करावयाची आहे. यातन
ू 3 पु ष व 2 मिहला असतील अशी सिमती िकती
प्रकारे तयार करता येईल ?
A. 300 B. 275
C. 250 D. 200
66. @, S, *, $ आिण % या प्रितकांचा अथ पुढीलप्रमाणे लाव यात आलेल ा आहे.
PSQ चा अथ आहे, P, Q पे ा लहान नाही.
P*Q चा अथ आहे, P, Q पे ा मोठा नाही.
P%Q चा अथ आहे, P, Q पे ा मोठा नाही आिण Q एवढा नाही.

P$Q चा अथ आहे, P, Q पे ा लहान िकंवा समान नाही.
P@Q चा अथ आहे, P, Q पे ा मोठाही नाही िकंवा Q पे ा लहानही नाही.
ू , याव न काढलेल े तीन िन कष, I, II, III पै की िनि चतपणे कोणता/कोणते स य आहे/आहेत ते शोधन
िदले या िवधानांना स य मानन ू
यानुसार उ रासाठी यो य पयाय िनवडा.
िवधाने : B%N, N&F, F*H
िन कष : (I) H$N (II) F%B (III) B%H

A. फ त I आिण II स य आहेत. B. फ त I आिण III स य आहेत.
C. फ त II आिण III स य आहेत. D. एकही स य नाही.
67. िवधान : 'दयामरण' कायदेशीर करावे का? हणजेच जे लोक असा य रोगाना त्र त आहेत यांना यां या इ छे प्रमाणे मरण ावे का?
िववाद : (I) नाही : कोणालाही वतःचे आयु य, वत:च संपव याची परवानगी नसावी कारण हे मानवते या त वां या िव आहे.
(II) होय : यांना प्रचंड वे दना सहन करा या लागत आहेत आिण बरे हो याची कोणतीही श यता नाही यांना दयामरणामुळे त्रासापासून
मु त करता येईल.
(III) नाही : दयामरण ही सु ा एक प्रकारची ह या आहे. कोणतीही ह या कायदेशीर ठ शकत नाही.

A. I आिण III सबळ B. िववाद I आिण II सबळ
C. II आिण III सबळ D. सव िववाद सबळ
68. अ,ब आिण क यांनी 1 जानेवारीला भागीदारीत एक यवसाय सु केला.अ ने 1 जानेवारीला 3000 .गत ं ु वले ,ब आिण क ने अनुक्रमे 5000
आिण 8000 अनुक्रमे 1 जन ू व 1 स टबरला गत
ं ु वले वषा या शेवटी यांना 4120 इतका फायदा झाला अस यास क ला या या
गत ू ीवर िकती लाभांश िमळे ल ?
ं ु वणक
A. 1200 B. 1280
C. 1300 D. 1380
69. िर त थान पूण करा.
A. 14 B. 15
C. 16 D. 17
70. BARU YOKO TOHU 'Love Your Nation' साठी PASO RAKO DIKO YOKO हे 'Mothers love their children' साठी
आिण BARU DIKO YOKO RAKO हे 'Children love their Nation' साठी िलिह यात आले, तर या भाषेत Love साठी कोणता
संकेत वापरला आहे?
A. RAKO B. YOKO
C. DIKO D. BARU
71. खालील आकृतीची पा यातील प्रितमा काय असेल .
A. A B. B
C. C D. D
72. A, B आिण C एकाच वे ळेल ा एका वतुळाकार टे िडयमभोवती एकाच िदशेने धाव यास सु वात करतात. A, B आिण C अनुक्रमे 252
सेकंद, 308 सेकंद व 198 सेकंदात एक वे ढा पूण करत असतील तर ते सु वाती या जागी एकत्र िकती वे ळानंतर येतील ?
A. 26 मी 18 सेकंद B. 42 मी 36 सेकंद
C. 45 मी D. 46 मी 12 सेकंद
73. एका सैिनकी तळावर 100 सैिनकांना 10 िदवस पुरेल इतके रेशन उपल ध आहे.2 िदवसानंतर आणखी 60 सैिनक तळावर येतात.तर
रािहलेल े रेशन आणखी िकती िदवस पुरेल ?
A. 7 B. 6
C. 5 D. 4
74. खालील आकृ यांचे िनरी ण करा व प्र निच हा या जागी यो य सं या िलहा.
A. 42 B. 40
C. 44 D. 46
75. एका मुल ा या िपशवीत काही चडू होते. तो हणाला, “मा याकडे सहा सोडून सव लाल चडू आहेत. सहा सोडून सव िनळे चडू आहेत व आठ
सोडून सव िहरवे चडू आहेत.” जर या याकडे केवळ तीन रंगांचे चडू असतील, तर या याकडे एकूण चडू िकती आहेत?
A. 16 B. 10
C. 80 D. 20
76. तुम या िमत्रांसोबत ग पा मारत असताना अचानकपणे एखा ा मु याव न तुम यात वाद सु झाला आता तु हाला तुमची मैतर् ी िटकवून तर
ठे वायची आहे ते हा यासाठी काय कराल?
B. तु ही याला हे सांगाल की आपण दोघेही एकमेकांना चांगले
A. तु ही िमत्राशी ह तांदोलन क न काहीतरी छान आठवण याला
ओळखतो व अशावे ळी आपण आप या मु याव न मागे हटू असे तुल ा
क न ाल आिण चचा थांबवाल.
वाटते का ते हा या गो टी मैतर् ी या आड यायला नको.
D. तु ही दोन-तीन िदवस सव पिरि थती व राग िनवळ याची वाट
C. मैतर् ी वाचव यासाठी तु ही तुम या िमत्राचे मत मा य कराल.
पाहाल व यानंतर तुमची मैतर् ी पु हा पवू वत कराल.
77. तु ही तुम या परी ेचा िनकाल तुम या िमत्रासोबत पाहत असताना तुमचा िमत्र अचानक हुंदके देत रडायला लागतो तुम या ल ात येते की
तो काही िवषयांम ये नापास झालेल ा आहे अशावे ळी......
A. तु ही याला बाजल
ू ा घेवून धीर दे याचा प्रय न कराल. B. तु ही याला बाजल
ू ा याल आिण शांत करायला सांगाल.
D. तो रडताना इतर लोक पाहत आहेत व यामुळे तु हाला
C. तो थोडासा शांत होईपयत याला एकटे सोडाल.
ू उभे राहाल.
शरम यासारखे वाटत आहे यामुळे तु ही अंतर ठे वन
78. तुम या पिरसरात सतत काही िदवसापासून कचरा वाढत आहे व याकडे कु णाचेही ल जात नाहीये िकंवा कु णीही ल घालत नाहीये.
अशावे ळी.....
A. तुम या िमत्रमंडळींना एकत्र क न तो पिरसर व छ कराल. B. तु ही तुम या भागात या व छता अिधका याला कळवाल.
D. तो कचरा कु णामुळे वाढतोय हे शोधाल व याला तो पिरसर व छ
C. इतरांप्रमाणे तु हीही दुल कराल.
करायला लावाल.
79. तु ही Dy.SP आहात व तुमचा विर ठ अिधकारी भ्र टाचारा या मा यमातन
ू प्रचंड संप ी कमावत आहे.तसेच अनेक ग ु ांना तो खतपाणी
घालत आहे.अशावे ळी.....
A. तुम या काय ेतर् ात श य होईल तेवढे पुरावे गोळा क न तु ही B. भ्र टाचार आिण ग ु ांना आळा घालणे हे पोिलसांचे काम असून
तुम या पातळीवर प्रितबंध घालाल. तु ही या अिधकाया या िवरोधात तक् रार दाखल कराल.
C. प्रसारमा यमांतील तुम या िमत्रां या मदतीने तु ही एक ि टंग
D. बदलीसाठी अज कराल.
ऑपरेशन कराल.
80. तु ही एक प्रोजे ट बनिवला आहे व तु हाला असे वाटते की तो उ कृ ट आहे. जे हा तु ही तो तुम या िमत्रांना दाखिवता ते हा तुमचे िमत्र
आणखी काही सुधारणा व संक पना मांडतात अशावे ळी......
B. यां या सुधारणा व संक पना ऐकूण याल व आणखी सुधारणा
A. तु ही तुमचा प्रक प कसा यो य आहे ते दाखवाल.
िवचाराल.
C. तु ही हा प्रोजे ट कसा बनिवला व तुमचे काम कसे यो य आहे D. यां या उपाययोजना, संक पना, सुधारणा यां याकडे दुल
याची कारणे ाल. कराल.
Solutions
1. A
Sol. नेताजी सुभाषचंदर् बोस यां या १२५ या जयंती वषाचे औिच य साधन
ू , कोलकाता येथील ि ह टोिरया मेमोिरयल येथे ‘पराक् रम िदवस’
साजरा कर यात आला. नेताजींवरील कायम व पी प्रदशन आिण प्रोजे शन मॅिपंग शोचे उ घाटन यावे ळी कर यात आले.
2. A
Sol. उता यानुसार, देशाने नेताजीं या अद य भावनेचा आिण देशा या िनः वाथ सेवेचा स मान आिण मरण कर यासाठी नेताजींची जयंती, हणजेच
दरवष 23 जानेवारी हा िदवस 'पराक् रम िदवस' हणून साजरा कर याचा िनणय घेतला अस याचे पंतप्रधानांनी सांिगतले.
3. C
Sol. प्रितपादन आिण कारण दो ही स य आहेत परंत ु िवधानाचे यो य प टीकरण हे कारण नाही, कारण नेताजी सुभाषचंदर् बोस यांनी देशासाठी
केले या िनः वाथ सेवेचा स मान आिण मरण कर यासाठी दरवष 23 जानेवारी हा िदवस पराक् रम िदवस हणन ू साजरा केला जातो.
4. A
Sol. यावे ळी सां कृितक आिण पयटन रा यमंतर् ी (IC) प्र ाद िसंग पटे ल यांनी नेताजी सुभाषचंदर् बोस यांचे मरण केले आिण मातभ
ृ मू ीवरील
यांची िन ठा, नेत ृ व आिण भारताला वातं य िमळवून दे यासाठी केले या बिलदानाला सलाम केला.
5. C
Sol. कद्रीय पेट्रोिलयम आिण नैसिगक वायू मंतर् ी श्री धमद्र प्रधान यांनी नेताजींना यां या ज म थानी कटक, ओिडशा येथे पु पहार अपण
केला. ग ुजरातचे मु यमंतर् ी िवजय पाणी यांनी सुरत िज ातील हिरपुरा येथे नेताजींना आदरांजली वािहली िजथे नेताजींची भारतीय
रा ट् रीय काँगर् ेसचे अ य हणन ू िनवड झाली होती.
6. C
Sol. गोवा मेिरटाइम कॉ ले ह (GMC) - 2021 ची ितसरी आवृ ी 07 ते 09 नो हबर 2021 या कालावधीत ने हल वॉर कॉलेज, गोवा येथे
आयोिजत कर यात आली आहे.
7. B
Sol. गोवा मेरीटाईम कॉ ले ह हा नौदलाचा सराव नाही, तो भारतीय नौदलाचा आउटरीच इिनिशएिट ह आहे जो सागरी सुर े या अ यासकां या
सामिू हक ानाचा उपयोग कर यासाठी आिण पिरणामािभमुख सागरी िवषयांसंबधीत िवचार प्रा त कर या या िदशेने अ यासकांना एक
बहुरा ट् रीय यासपीठ प्रदान करतो.
8. D
Sol. GMC या या वष या आवृ ीची थीम आहे “सागरी सुर ा आिण उदयो मुख अपारंपािरक धोके: IOR नौदलासाठी सिक् रय भिू मकेसाठी एक
प्रकरण”, जी सागरी ेतर् ात ‘रोज या शांतता िजंक याची’ गरज ल ात घेऊन तयार कर यात आली आहे.
9. D
Sol. GMC -21 ने िहंद महासागरातील देशांवर ल किद्रत केले याम ये बां लादेश, कोमोरोस, इंडोनेिशया, मादागा कर, मलेिशया, मालदीव,
मॉिरशस, यानमार, सेशे स, िसंगापूर, श्रीलंका आिण थायलंड यासह 12 िहंदी महासागरातील नोदल प्रमुख/सागरी दलांचे प्रमुख यांचा ही
समावे श केला आहे.

10. A
Sol. िहंद महासागर ेतर् 21 या शतकातील धोरणा मक भदू ृ यांचे कद्रिबंद ू बन यामुळे, GMC प्रादेिशक भागधारकांना एकत्र आण याचे आिण
समकालीन सागरी सुर ा आ हानांना सामोरे जा यासाठी सहयोगी अंमलबजावणी धोरणांवर िवचारिविनमय कर याचे उि ट ठे वते.
11. D
Sol. शा त्र ांनी चुंबकीय ेतर् रेषांसह थ्रेड केले या वायू या प्रचंड बुडबु यांचा मागोवा घे यासाठी एक नवीन तंतर् िवकिसत केले आहे जे
ू ापासून बाहेर पडतात, अवकाशातील हवामानात य यय आणतात आिण भच
सय ू ंबु कीय वादळ, उपग्रह िनकामी होणे आिण वीज खंिडत होतात.
12. A
Sol. कॉ युटर ि हजन अ गोिरदमवर आधािरत कॉ युटर एडेड CME ट् रॅिकंग सॉ टवे अर (CACTus) नावाचे सॉ टवे अर आतापयत बा
कोरोनाम ये आपोआप अशा उद्रेका शोध यासाठी आिण वै िश यीकृत कर यासाठी वापरले जात होते जेथे हे उद्रेक प्रवे ग दशिवणे बंद
करतात आिण जवळजवळ ि थर गतीने प्रसार करतात.
13. B
Sol. -
आयभ ट िरसच इि ट यूट ऑफ ऑ झवशनल साय सेस (एआरआयईएस), नैिनताल, डीएसटी, भारत सरकार अंतगत वाय सं था श्री
िरतेश पटे ल , डॉ. वै भव पंत, आिण प्रा. दीपंकर बॅनज यां या नेत ृ वाखाली संशोधन, बेि जयम या रॉयल ऑ झ हटरीमधील यां या
सहयोगींसह , लोअर कोरोनामधील प्रवे गक सौर उद्रेक शोध यासाठी आिण ट् रॅक कर यासाठी इनर सोलर कोरोना (CIISCO) म ये
CMEs आयडिटिफकेशन, अ गोिरदम िवकिसत कर यास कारणीभत ू ठरले आहे.
14. A
Sol. PROBA2 यूएस पेस एज सी NASA ने लॉ च केले आहे तर SWAP ESA ने लॉ च केले आहे.
15. B
Sol. आयभ ट िरसच इि ट यूट ऑफ ऑ झवशनल साय सेस ही अंतराळ तंतर् ान िवभागा या अंतगत येते, ही नैिनताल येथे ि थत एक वाय
सं था आहे.
16. A
Sol. 200 ईसापूव जु या िशलालेखांव न असे िदसून येते की सातारा िज ातील बहुधा सवात जुने िठकाण कराड (कहाकडा हणून उ लेख) हे
आहे. सातारा िज ातील वाई ही ‘िवराटनगरी’ येथे आहे, िजथे पांडवांनी वनवासा या १३ या वष वा त य केले होते, असेही मानले जाते.
17. D
Sol. सातारा तसेच दि ण महारा ट् रावर बदामी या चालु यांचे रा य होते आिण नंतर रा ट् रकूट, िस ार आिण देविगरीचे यादव, बहामनी, आिदल
शाही, मुि लम राजवट, िशवाजी (मराठा राजवट), शाहू राम राजा आिण शाहू ि तीय प्रतापिसंह यांनी रा य केले.
18. C
Sol. िशवाजीचे रा य संपव यासाठी आिदलशहाने िवजापूरचा महाकाय सरदार अफजलखान याला पाठवले. या यासोबत प्रचंड सै य होते, याने
लोकांना त्रास िदला, पंढरपूर आिण तुळजापूर या पिवत्र शहरांतील अनेक मंिदरेही उ व त केली. अफझलखानाचा ऐितहािसक पराभव
आिण अंत प्रतापगडावर झाला, हा आदश िक ला उंच डोगंरावर बांधला गेल ा ( याला भोर याचा डोंगर हणतात) हे डोगंर उंच टे क यांसह
अितशय घनदाट जंगलाने झाकले गेल े आहे .
19. D
Sol. ● सातारा ही 14 चौरस िकलोमीटर पिरसरात पसरलेल ी मराठा रा याची राजधानी होती. या भमू ीला सम ृ वारसा आहे.
● सातारा िज ाचा पि चम भाग घनदाट जंगले आिण उंच टे क यांनी यापलेल ा होता, िशवाजी महाराजांनी सुमारे 25 िक ले बांध याचे हे
मु य कारण आहे.
20. A
Sol. छ.िशवाजी महाराजां या म ृ यूनंतर, औरंगजेबाने सातारा िक ला िजंकला नंतर 1706 म ये परशुराम प्रितिनधीने िजंकला. 1708 म ये या
िक यावर शाहूमहाराजांचा रा यािभषेक झाला.
21. D
Sol. पिर छे दाचा िवषय पुरात वशा त्र आहे.
तर पयाय 'D' हे यो य उ र आहे.

22. C
Sol. उतायाची ितसरी ओळ ऐितहािसक घटना सांगते.
तर यो य पयाय 'C' आहे.

23. A
Sol. पुरात व हा मानवी भत
ू काळाचा वै ािनक अ यास अस यामुळे संपूण उतारा भत
ू काळाब ल बोलतो.
तर उ र 'अ' आहे.
24. A
Sol. उतायानुसार पुरात व वारसा पयटनाला मह वपूण चालना देऊ शकते आिण मानवी वारशाचा नाश रोख यासाठी अंतदृ टी प्रदान करते.
तर उ र 'अ' आहे.
25. B
Sol. उतायानुसार पयाय 'A' हे खोटे िवधान आहे आिण पयाय 'B' स य आहे.उता याची आठ या ओळीत आप याला प टपणे िदसते .
26. D
Sol. रायगड हा मळू चा रायरी हणून ओळखला जात असे. िक याला नंदादीप, जंब ु ीप, रायिगरी, िशवलंका, िभवगड आिण इ लामगड अशी इतर
नावे देखील होती.
27. D
Sol. रायगड हा मळ
ू चा रायरी हणून ओळखला जात असे. या या शांततेमळ
ु े , पाि चमा य लोकांनी या िक याला पूवकडील िजब्रा टर असे नाव
िदले.
28. B
Sol. 1689 म ये, छत्रपती राजाराम महाराजां या राजवटीत, रा याची शान असलेल ा रायगड िक ला, िक याचा सुभेदार (िक लेदार) सूयाजी
िपसाळ या या िव वासघाताने मुघलां या ता यात गेल ा.
29. C
Sol. रायगड िक ला:
● ही वरा याची दुसरी राजधानी आहे.
● 1656 म ये िशवाजी महाराजांनी जावळ या मोरे यां याकडून ता यात घेतला.
● सूयाजी िपसाळ हे गडाचे सुभेदार होते.
● हा िक ला उंच डोंगरा या मा यावर आहे.

30. A
Sol. 1674 - रायगड िक यावर छत्रपती िशवाजी महाराजांचा रा यािभषेक झाला
1656 - िशवाजी महाराजांनी रायगड िक ला ता यात घेतला.
1689 - रायगड िक ला मुघलां या ता यात गेल ा
1733 - रायगड िक ला शाहू महाराजां या अिधप याखाली होता

31. A
Sol. 29 ऑग ट 2019 रोजी कद्र सरकारने िफट इंिडया म ू हमट नावाचा उपक् रम सु केला. क् रीडा सं कृतीचा प्रचार आिण जतन, िविवध
क् रीडा पधाना प्रो साहन देणे आिण शारीिरक तंद ु तीसह चांगले आरो य राखणे हे या कायक् रमाचे उि ट होते.
32. D
Sol. गो गल गो ही उता याचा िवषय असू शकतो. मुल ींनी तंद ु त हावे आिण यांना खेळांम ये रस िनमाण हावा आिण रा याला िविवध क् रीडा
पधाम ये महारा ट् र आिण भारताचे प्रितिनिध व कर यासाठी नवीन खेळाडू िमळावे त यासाठी गो गल गो ही योजना सु कर यात आली
आहे.
33. A
Sol. गो गल गो ही योजना संपूण महारा ट् रातील मुल ींसाठी असली तरी, खेळ आिण तंद ु तीला रा या या अितदुगम भागात आिण आतील भागात
ने यावर याचा भर आहे. तरच ख या अथाने क् रीडा सं कृतीला चालना िमळून महारा ट् रा या सव भागातन ू नवे खेळाडू पुढे येऊ शकतील.
34. A
Sol. बेटी बचाओ, बेटी पढाओ, बेटी िखलाओ हे उि ट डो यासमोर ठे वून रा य सरकारने मुल ीं या आरो यासाठी आिण िफटनेससाठी जनजागत
ृ ी
मोहीम सु केली आहे.

35. D
Sol. 6 ते 18 वयोगटातील मुल ींना वै यि तक व छता, पोषण, आरो य आिण जीवनशैल ी या चांग या सवयींचे िश ण िद यास भिव यात िनरोगी
कु टु ंब िनमाण हो यास न कीच मदत होऊ शकते.
36. B
Sol. मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल ओझोन कमी करणा या पदाथाशी संबंिधत आहे. लोरो लुरोकाब स, काबन टे ट्रा लोराइड, हॅल ो स, िमथाइल
ब्रोमाइड आिण िमथाइल लोरोफॉम यांसार या ओझोन कमी करणा या पदाथाचा वापर कमी करणे हा यामागचा उ ेश आहे.
37. A
Sol. स या हायड् रो लोरो लोरोकाब स मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल या प्रवे गक वे ळापत्रकानुसार ट याट याने बंद केले जात आहेत.
हायड् रो लोरो लोरोकाब स फेज आऊट मॅनेजमट लॅन (HPMP) टे ज-I 2012 ते 2016 पयत यश वीिर या लाग ू कर यात आला आहे
आिण हायड् रो लोरो लोरोकाब स फेज आउट मॅनेजमट लॅन (HPMP) टे ज-II स या 2017 पासन ू अंमलात आहे आिण 2023 पयत पूण
होईल.
38. D
Sol. भारत, िवकसनशील देशांमधील पिहला देश हणून, HCFC 141b मधनू पूण ट पा गाठ यात यश वी झाला आहे, जे सवात शि तशाली
ओझोन-कमी करणारे रसायन आहे आिण जे कठोर फोम या िनिमतीम ये लोइंग एजंट हणून वापरले जाते.
39. A
Sol. फेज आउट मॅनेजमट लॅन (HPMP) टे ज-III लवकरच सु केला जाईल, जो HCFC-22, रेिफ्रजरेशन आिण एअर कंिडशिनंग उ पादन
आिण सि हिसंग ेतर् ात वापर या जाणाया रेिफ्रजरंट या वापर बंद कर या या ट यावर ल देईल.
40. B
Sol. 2016 म ये प ांनी अंितम
प िदलेल ी मॉि ट् रयल प्रोटोकॉलमधील िकगाली दु ती, हायड् रो लोरो लोरोकाब स (HCFCs) साठी नॉन-
ओझोन कमी करणारे पयाय हणनू सादर केले या हायड् रो लोरोकाब स (HFCs) चा वापर आिण उ पादन हळूहळू कमी करेल .
िकगाली दु ती अंतगत तंतर् ान िनवडीसाठी ऊजा काय मता हा प्रमुख चालक आहे.
हायड् रो लुरोकाबन फेज डाउनची अंमलबजावणी “हवामान सह-लाभ” अंतगत केली जाईल.
41. C
Sol. लॅि टकचा पिहला शोध 1907 म ये लागला आिण तो इतर सािह यापे ा व त आिण अिधक सोयी कर अस याने, लवकरच
आप या दैनंिदन जीवनात िविवध मागानी वापरला जाऊ लागला. तथािप, शा वत लाि टक कचरा यव थापन (PWM) या
अभावामुळे जागितक तरावर आप या पयावरण आिण नैसिगक पिरसं थेला गंभीर धोका िनमाण झाला आहे.
42. C
Sol. 1950 ते 2015 पयत जागितक तरावर सुमारे 8.3 अ ज मेिट् रक टन (BMTs) लाि टकचे उ पादन झाले होते.
43. C
Sol. या 6.3 बीएमटी कच यापै की केवळ 9 ट के कच याचा पुनवापर कर यात आला, 12 ट के जाळ यात आला आिण 79 ट के
कचरा लँडिफल, महासागर िकंवा जलाशयांम ये टाक यात आला.
44. C
Sol. लाि टक कचरा यव थापनाचे दोन प्राथिमक माग आहेत. प्रथम हणजे दु यम सामग्रीम ये िविवध श्रेणीतील लाि टक
कच याचा पुनवापर करणे िकंवा यावर पुनप्रिक् रया करणे. दुसरे हणजे लाि टक कचरा जाळणे. तथािप, जाळणे महाग असते
आिण यो य उपकरणांचा वापर न के यास प्रदूषण होते.
45. A
Sol. अ न आिण पा यातील लाि टकमुळे जनुकीय िवकार आिण अंतःस्रावी प्रणालीचे नुकसान यासार या गंभीर आरो य सम या
उ वू शकतात.
46. C
Sol. “Devolved” means “backward evolution”. The word “Evolved” means “develop/adapt”, which
is opposite to “devolved”.
Hence, option C is the correct answer.
47. D
Sol. The word most similar in meaning to “clash” is “collusion”. The meaning of accreting is
gathering. Composition means configuration and magnetism implies attraction. Hence,
option D is the correct answer.
48. A
Sol. The paragraph states that “a new study has found it was the Sun’s intense magnetism that
drew iron particles through the protoplanetary cloud Mercury was forming in” while Option B
says that Earth’s magnetism was responsible. Hence, option A is the correct answer.
49. A
Sol. The paragraph states that “Existing models of planetary formation helped them figure out the
speed at which gas and dust were being pulled into the centre of the nascent solar system.”
Hence, Option C is the correct answer.
50. B
Sol. In the passage, it is mentioned that “Geologists William McDonough from the University of
Maryland and Takashi Yoshizaki from Tohoku University in Japan investigated this and
recently published a study in Progress in Earth and Planetary Science.” Hence, option B is
the correct answer.
51. A
Sol. ( I) महेशचे आजचे वय X वष मान ू व या या वडीलांचे वय 2X वष येईल.
( II) 5 वषानंतर, महेशचे वय ÷ महेश या वडीलांचे वय = 6/11
( III ) महेशचे वय या या भावापे ा 5 वषानी जा त आहे.
िवधान I व II व न,
X + 5/2X + 5 = 6/11 ितरकस ग ुणाकार के यानंतर X ची िकंमत िमळते.
िवधान ( III) मधील मािहती अयो य आहे.
फ त िवधान ( I) व ( II) मधील मािहतीव न महेशचे आजचे वय ठरिवता येते

52. D
Sol. पु ष िश क सद यांना संगीत येत नाही.....I
काही मिहला िश कांना संगीत येत नाही....II
सव िश क वगाना संगीत येत नाही.....III
I,II आिण III व न हे प ट होते की चहापाट साठी हजर असणारी य ती पु ष िकंवा मिहला अस ू शकते.यामुळे पाट या
िलंगाधारीत रचनेब ल काही सांगता येत नाही.
53. B
Sol. अंतर = वे ग × वे ळ
200= 2 × 5/18 × t
T= 360 सेकंद
T = 360/ 60
T= 6 िमिनट
54. C
Sol.
55. A
Sol.
आपण िवधानननुसार जर वे नं आकृती काढली तर आप याला असे समजते की बाकी या िन कषाचा एकमेकांशी काही संबंध येत
नाही यामुळे िन कष I यो य असेल .
56. B
Sol. एकूण गुण = 75 * 4 =300
िमळालेले गुण = 125 गुण
कमी पडलेले गुण =300 – 125 = 175 गुण
चुकीचे प्र न = 175 / 4 +1 = 175 /5 = 35
बरोबर प्र न = 75-35 =40
57. A
Sol. सवात पािहले बाजु काढू न घेऊ,
चौरसाचे ेतर् फळ = बाजू चा वग
याव न बाजु = 11 मीटर
तारेची लांबी = 4 × बाजु
= 4 × 11
= 44 मीटर
वत ुळाचा परीघ = 2πR
याव न , R = 7 मीटर िमळे ल.
नंतर वत ुळाचे ेतर् फळ = πR२
= 154 चौ मीटर
58. D
Sol. Tn = a + ( n – 1 ) d
a= 20000, d= 350 , n= 16 वरील सत
ू र् ाम ये ठे व यास आप याला 25250 उ र िमळते .
59. C
Sol. एक सं या x मान ू
2x – 3 = 3x + 2 याव न x ची िकमत -5
पुढे या सं या या 5 पटीपे ा 5 ने लहान असलेली सं या हणजे ,
=5 (-5) -5
= -25 -5
= -30
60. C
Sol. एकूण पगार = 15 * 4500 =67500
तीन िश क सोडून गे यानंतर सरासरी 175 ने कमी , 15-3=12 तर
12 िश कांचा एकूण पगार = 12 * 4325 =51900 हणजे सोडून गेले या
तीन िश कांचा पगार = 67500-51900 =15600, सरासरी =15600/3 = 5200
61. B
Sol. N चे वडील Qआहे , Pची आई N आहे ,याव न पयाय क् रमांक ब बरोबर येईल
62. C
Sol. E हे घर H आिण D या म यभागी आहे.
हणजेच HE = ED
परंत ु HD = 2 िक.मी.
हणून HE =ED = 1 िक.मी.
प्र नात िवचारलेल े अंतर

EG = GH + HE = ( 1 + 1 )
िक.मी.= 2 िक.मी.
E आिण I यां यामधील अंतर िकती?
I हे घर B आिण C यां या म यभागी आहे.
हणून BI = IC परंत ु BC = 2 िक.मी. हणून BI = IC = 1 िक.मी. हणजेच I हे घर E या बरोबर वर आहे.
प्र नात िवचारलेल े अंतर EI = HB = 1िक.मी
63. B
Sol. मुलाचे आजचे वय X वष मान ू यानुसार आजीचे वय = ( 48 + X )
आजोबांचे आजचे वय 48 + X + 7 = 55 + X
15 वषापवू आजोबांचे वय ( 55 + X ) - 15 = 40 + X व
नातवाचे वय = X - 15
िदले या मािहतीनुसार,40 + X =12 ( X - 15 )
40 + X = 12X - 180
11X = 220 => X = 20
ू ,आजीचे आजचे वय 48 + X = 48 + 20 = 68 वष.
हणन
64. A
Sol. 1) Step IV : 28 68 16 89 at base 35 53 the here fun camp
पायरी IV या उजवीकडून चौथे - the - ( पयाय क् र.A )
65. D
Sol.
66. D
Sol. िवधाने : B%N, NSF, F H
B <= N > F <= H
िन कष :
अ) H$N -> H>N
ब) F%B -> F<B

क) B%H -> B<H
67. D
Sol. दया मरणामुळे ,जे लोक असा य रोगांनी त्र त होऊन अ यंत क टमय व वे दनादायक आयु य जगत आहेत यांना मु ती िमळू शकेल, परंत ु हे
मानवते या िव आहे. यामुळे ते ि वकारता येत नाही. हणून दो ही िववाद II आिण III सबळ.एखा ाचा जीव संपिवणे हणजे ती एक ह याच
आहे आिण ह या ही कायदेशीर होऊ शकत नाही, हणून िववाद I सु दा सबळ.
68. B
Sol. अ : 3000 × 12=36000
ब : 5000 × 7=35000
क : 8000 × 4 = 32000
न याचे प्रमाण :-
अ : ब : क
36 : 35 : 32
36x + 35x + 32x = 4120
103 x =4120
X =40
क चा लाभांश -32 × 40=1280
69. D
Sol. प्र येक पदातील अंश व छे द यां यातील फरक अनुक् रमे 4, 6, 8, 10,.... असन
ू छे दातील सं या लहान आहे. हणन
ू अपे ि त
सं या 29 - 12 = 17
70. B
Sol. पिह या, दुस या व ितस या संकेत गटात व िवधानात अनुक् रमे YOKO व Love हे सामाईक घटक आहेत. हणन
ू Love या
श दासाठी YOKO हा संकेत वापरला आहे.
71. C
Sol. पा यातील प्रितमा बघ यासाठी नेहमी वरची बाजू खाली आिण खालची बाजू वरती के यास आप याला एकच उ र िमळते
ू c उ र बरोबर आहे .
हणन
72. D
Sol. 252 , 308 , 198 यांचा लसावी 2772 येतो ,
हणजे 2772 सेकंद याचे पांतर िमिनट म ये कर यासाठी 60 ने भाग यास आप याला 46 मी 12 सेकंद भेटते .
73. C
Sol. 100 सैिनकाना 10 िदवसात लागणारे एकूण खा = 100 * 10 =1000 units
100 सैिनकाना 2 िदवसात लागणारे खा = 100 * 2 =200 units
िश लक खा = 1000-200=800
नंतर आलेले 60 सैिनक ,एकूण सैिनक =100+60=160
160 सैिनकाना लागणारे = 800/160 =5 िदवस
74. B
Sol. आकृतीतील सं यांमधील संबंध खालीलप्रमाणे आहे.
(4 × 5 + 8)÷2 = 14 ; (3 × 7 + 9)÷2 = 15 आिण
(9×8+8)÷2=40
75. B
Sol. 6+6+8=20 एकूण रंगाचे चडू =3 (जेव या रंगाचे चडू असेल नेहमी एक चडू कमी घेणे ) हणजे 3-1=2 आिण एकूण चडू =
20/2 =10
76. B
Sol. वरील िनणय मता सोडव यासाठी कोणताही िनणय मता सोडवणीसाठी आप याला कोणताही कायदा तसेच वतचा वाथ न
बागता आप याला प्र न सोडवावे लागतात , आप याला पयाय (B) म ये असे समजते की याम ये दोंघानी आप या िहताचे व
लहान गो टीमुळे मैतर् ी म ये कोणतेही नुकसान होऊ नये ., यासाठी पयाय यो य आहे.
77. A
Sol. पयाय क् रमांक(A). बाकी या पयाय म ये आप या असे समजते की ता पुरते याला समजव याचा आहे पण A याम ये आपण धीर
देऊन समजावून सांग याचा व कोणतेही टोकाचे पाऊल न उचल याचा या सव गो टी याम ये प ट होतात.
78. B
Sol. पयाय क् रमांक B. याम ये िनयमाने अिधका याला सांग ुन कायम व पी यावर तोडगा िनघेल, बाकी पयाय मधून आप याला
ता पुरते तसेच पळवाटा अ या गो टी सिू चत होतात.
79. A
Sol. पयाय क् रमांक A. कोणताही कायदा हातात न घेता िनयमानुसार तक् रार दाखल क न आपण हा प्र न सोडवू शकतो.
80. B
Sol. पयाय क् रमांक B. बाकी या पयाय पे ा या पयाय म ये आप याला नवीन गो टी िशकाय या असेल आिण याम ये आप याला मदत
होत असेल तर कमी पणा घेऊन आपण ऐकून घेऊन यो य वाट यास आमलात आण.ू

Test 01 Csat

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Test 01 Csat

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.byjusexamprep.

Mock Test Solutions in English

1. Read the following passage and answer the questions:

ु र् , याने वतंतर् भारता या व नाला नवी िदशा िदली, याचा आज

खालील िवधान िवचारात या आिण यो य पयाय िनवडा :-

A. A स य आहे पण R खोटा आहे. B. A खोटा आहे पण R स य आहे.

1) प्रादेिशक भागधारकांना एकत्र आणणे

3) भागीदार देशांसह सागरी डेटा सामाियक करणे

1) हे चुंबकीय ेतर् अवकाशातील हवामानात य यय आणतात.

2) या चुंबकीय ेतर् ांमळ ू बं ु कीय वादळे होतात.

3) या चुंबकीय ेतर् ांमळ

4) या चुंबकीय ेतर् ांमळ

सातारा िज ा – ऎितहािसक संदभ :

मराठयांचा रा यातील सुवणकाळ : छत्रपती िशवाजी महाराज

The Golden Era of Maratha Kingdom : Chatrapati Shri. Shivaji Maharaj

सातारा िज ातील सवात जुने िठकाण हणजे-

17. साता यावर खालीलपै की कोणाचे रा य होते?

1. 'पुणे' ही मराठा रा याची राजधानी होती.

ू गोळा केले या ानाला परू क िकंवा प टीकरण देऊ शकते.शेवटी,

उता याचा प्राथिमक उ ेश काय आहे?

रायगड िक या या नावांपैकी खालीलपै की कोणते नाव नाही?

29. रायगड िक याब ल खालीलपै की कोणते िवधान चुकीचे आहे?

1) ही वरा याची दुसरी राजधानी आहे.

2) 1656 म ये िशवाजी महाराजांनी मुघलांकडून तो ता यात घेतला होता.

3) सूयाजी िपसाळ हे गडाचे सुभेदार होते.

4) हा िक ला उंच डोंगरा या मा यावर आहे.

a. 1674 - 1. रायगड िक ला िशवाजी महाराजांनी ता यात घेतला.

b. 1656 - 2. रायगड िक यावर छत्रपती िशवाजी महाराजांचा रा यािभषेक झाला

c. 1689 - 3. रायगड िक ला शाहू महाराजां या अिधप याखाली होता

d. 1733 - 4. रायगड िक ला मुघलां या अिधप याखाली होता

29 ऑग ट 2019 रोजी कद्र सरकारने खालीलपै की कोणता उपक् रम सु केला?

C. बेटी बचाओ, बेटी पढाओ अिभयान D. खेल ो इंिडया युवा खेळ

लोबल वािमग मता आहे, 14000 पयत.

Preparation of Hydrochlorofluorocarbons Phase-out Management Plan (HPMP) Stage III will be

Refrigeration and Air-conditioning manufacturing and the servicing sectors.

मॉि ट् रयल प्रोटोकॉल _____ शी संबंिधत आहे.

वरीलपै की कोणते िवधान बरोबर आहे?

खालीलपै की कोणते िवधान बरोबर आहे?

2. अंतःस्रावी प्रणालीचे नुकसान.

Which of the following statements is not true according to the paragraph?

Who published a study in Progress in Earth and Planetary Science?

(I) महेशचे आजचे वय या या वडीलां या वया या िन मे आहे.

(III) महेश या या भावापे ा पाच वषानी मोठा आहे.

कोणतीही त्री क लटंट िकंवा वे ल र नाही.

'R' ही एअर हो टे स असून ित याकडे 'आयकॉन' कार आहे.

'P' कडे ' कॉिपओ' ही गाडी आहे.

'J' हा वे ल र आहे आिण या याकडे ‘करोला' कार आहे.

'V' वकील असून या याकडे 'अ टो कार नाही.

'X' क लटंट असून या याकडे 'सॅ ट् रो' कार आहे.

कोण याही त्रीकडे कॉिपओ कार नाही.

B) सव मनुके केसरी आहेत.

C) काही केसरी सफरचंद आहेत.

D) काही सफरचंद गोलाकार आहेत.

िन कष : I) काही केसरी द्रा े आहेत.

II) काही गोलाकार केसरी आहेत.

III) काही सफरचंद मनुके आहेत.

VI) सव मनुके द्रा े आहेत.

तर खालीलपै की 'Q चे आजोबा P आहे ?' यासाठी कोणता पयाय यो य आहे.

जर, Input : win 56 32 93 bat for 46 him 28 11 give chance

Step I: 93 56 32 bat for 46 him 28 11 give chance win

Step II : 11 93 56 32 bat for 46 28 give chance win him

Step III : 56 11 93 32 bat for 46 28 chance win him give

Step IV: 28 56 11 93 32 bat 46 chance win him give for

Step V: 46 28 56 11 93 32 bat win him give for chance