You are on page 1of 84

om

.c
ng
co
TƢ DUY VÀ TƢỞNG TƢỢNG

an
th
o ng
du
u
cu

1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hãy sử dụng sơ đồ tư duy

om
• N 1: KN cảm giác, tri giác. Cảm giác, tri giác có vai trò

.c
như thế nào trong cuộc sống.

ng
• N2: Phân loại và quy luật của cảm giác. Vận dụng quy

co
luật của cảm giác trong sản xuất, kinh doanh như thế

an
nào?
th
ng
• N3: Đặc điểm của cảm giác và tri giác, sự khác biệt
o

giữa cảm giác, tri giác của người và vật là như thế
du

nào’?
u
cu

• N4: Quy luật của tri giác. Vận dụng quy luật của tri
giác trong sản xuất, kinh doanh như thế nào?
• 2
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hãy sử dụng sơ đồ tư duy

om
• N5: Khái niệm tư duy, tưởng tượng. Tư duy, tưởng

.c
tượng có vai trò như thế nào với cuộc sống

ng
• N6: Đặc điểm của tư duy. Tại sao tư duy của con

co
người khác xa với con vật.

an
th
• N7: Các thao tác của tư duy. Gợi ý biện pháp để
ng
phát triển tư duy trong HĐ học tập
o
du

• N8: Phân loại tư duy, các giai đoạn của tư duy. SV


u

BK có những loại tư duy nào? Lấy ví dụ


cu

• N9: Đặc điểm, phân loại tưởng tượng. Các cách tạo
ra tưởng tượng. Vận dụng các cách tạo ra tưởng
tượng trong thực tế như thế nào? 3
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hãy sử dụng sơ đồ tư duy

om
• N4: Đặc điểm của tư duy. Tại sao tư duy của

.c
con người khác xa với con vật.

ng
• N5: Các thao tác của tư duy. Gợi ý biện pháp

co
an
để phát triển tư duy trong HĐ học tập
th
• N6: Phân loại và các giai đoạn của tư duy.
o ng
SV BK có những loại tư duy nào? Lấy ví dụ
du
u

• N7: Đặc điểm, phân loại, các cách tạo ra


cu

tưởng tượng. Vận dụng các cách tạo ra


tưởng tượng trong thực tế như thế nào?
4
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hãy sử dụng sơ đồ tư duy

om
• N 1: KN cảm giác, tri giác. Cảm giác, tri giác có vai trò

.c
như thế nào trong cuộc sống. Khái niệm tư duy, tưởng

ng
tượng. Tư duy, tưởng tượng có vai trò như thế nào với

co
cuộc sống

an
• N2: Phân loại và quy luật của cảm giác. Vận dụng quy
th
luật của cảm giác trong sản xuất, kinh doanh như thế
o ng
nào?
du

• N3: Đặc điểm và quy luật của tri giác. Vận dụng quy
u
cu

luật của tri giác trong sản xuất, kinh doanh như thế
nào?
• 5
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
• Tại sao tư duy lại có tính gián tiếp?

.c
• Tại sao tư duy có tính trừu tượng?

ng
co
• Nguồn gốc của tư duy và tưởng tượng?

an
• Thời tiết hôm nay như thế nào? Giải thích
th
ng
hiện tượng tư duy trong đó.
o
du

• Con trai có tư duy tốt hơn con gái đúng


u

không?
cu

• Mối quan hệ giữa tư duy và ngôn ngữ?


• Tư duy có mang tính di truyền không? 6
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CHƢƠNG 3
HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC

om
.c
III.NHẬN THỨC LÝ TÍNH

ng
1.Tƣ duy 2.Tƣởng tƣợng

co
an
1.1.Khái niệm

th
tƣ duy ng 2.1.Khái niệm
1.2.Các giai đoạn tƣởng tƣợng
o
tƣ duy 2.2.Các loại tƣởng
du

1.3.Các thao tác tƣợng


u

tƣ duy
cu

2.3.Các cách sáng


1.4.Các loại tƣ tạo tƣởng tƣợng
duy
3.Mối liên hệ 7
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
A C
E
M

om
G

.c
?
K

ng
co
an
th
o ng
du

Vậy tư duy là gì?


u
cu

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

9
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
I. Tư duy
1. Khái niệm chung về tư duy

om
1.1. Định nghĩa tư duy

.c
– Tư duy là một c

ng
co
– Phản ánh những:

an
+ Thuộc tính bản chất

th
+ Mối liên hệ và quan hệ mang tính quy luật
ng
+ Những thuộc tính, mối liên hệ, quan hệ đó trước
o

đó ta chưa biết.
du
u
cu

10
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tƣ duy là một quá trình tâm lý

om
Nảy sinh Diễn biến Kết thúc

.c
ng
co
+ Mở đầu: sự bắt gặp hoàn cảnh có vấn đề

an
th
+ Diễn biến: diễn ra các thao tác của tư duy
o ng
du

+ Kết thúc: cho con người những sản phẩm mới, khái niệm
u

mới, suy lý, phán đoán.


cu

11
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tƣ duy phản ánh

om
Những thuộc tính bản chất

.c
- Thuộc tính cố hữu, gắn chặt với sự vật, hiện tượng

ng
- Cái làm cho sự vật này khác sự vật khác

co
an
- Nếu mất đi sẽ không còn là sự vật đó
th
o ng
du
u
cu

12
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nặng quá, tôi muốn ngồi
nghỉ một chút….

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

Đây là cái gì?

Bản chất của vật này là gì?


13
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Những mối liên hệ, quan hệ có
tính quy luật- Cái làm cho sự vật
không đổi trong những điều kiện ,

om
hoàn cảnh nhất định

.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

14
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tư duy phản ánh những cái mới

om
.c
Em bé sơ sinh

ng
co
an
th
Học sinh đã
ng
Đƣợc học vật lý
o
du
u
cu

Em bé 3 tuổi

15
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2 Đặc điểm của tƣ duy

Tính

om
có vấn
Tính

.c
đề
Quan hệ gián

ng
mật thiết tiếp

co
với nhận
thức

an
cảm tính ĐẶC ĐIỂM
thCỦA
ng
Tính
TƢ DUY
o
trừu
du

tƣợng
Liên hệ
u

và khái
cu

chặt
quát
chẽ với
ngôn
ngữ
16
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

om
n?

.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

• ?

17
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hoàn cảnh có vấn đề là

om
.c
ng
Vấn đề mới Mục đích mới

co
an
th
ng
Tri thức mới
o

Phương tiện cũ
du

cần nhưng
u

Cách thức giải


cu

quyết mới không đủ


18
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vấn đề  tình huống “có vấn đề”:

om
+Con người nhận thức được THCVĐ

.c
+Nhận thức được mâu thuẫn

ng
co
+Chủ thể có nhu cầu giải quyết

an
+Có tri thức cần thiết có liên quan tới vấn đề
th
o ng
du
u
cu

19
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tư duy và ngôn ngữ có mối quan hệ
như thế nào?

om
.c
NGÔN NGỮ LÀ HÌNH THỨC CỦA TƯ DUY

ng
•Là công cụ của tư duy

co
an
•Là vỏ của tư duy
th
•Là phương tiện biểu đạt KQ của tư duy
o ng
•Không có tư duy, ngôn ngữ âm thanh vô nghĩa
du
u

•Nếu không có ngôn ngữ


cu

– Tri giác, cảm giác vẫn xảy ra


– Nhưng tư duy không xảy ra
20
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Mối quan hệ giữa tư duy và ngôn ngữ

om
• Câu hỏi xuất

.c
hiện đầu tiên

ng
trong đầu bạn

co
là gì?

an
th
o ng
du
u
cu

21
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Mối quan hệ giữa tư duy và ngôn ng

om
• Hà Anh (thầm nghĩ): Ngồi cạnh trai đẹp

.c
như anh Ngô Quang Hải đây khổ thật.

ng
Đến ăn cũng phải điệu đà!

co
an
• Ngô Quang Hải: Hà Anh ơi, đừng e thẹn!
th
Cầm cả cái đùi gà lên gặm cho thoải mái
ng
đi em
o
du
u
cu

Câu hỏi xuất hiện đầu tiên trong đầu bạn là gì?

22
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bạn hiểu chưa?

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

23
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tư duy và ngôn ngữ có mối quan hệ

om
Không đồng

.c
Thống nhất

ng
nhất

co
an
th
TD-NN
o ng
du
u
cu

Hình thức Nội dung

24
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
ng
Nếu không có “quả táo rơi”,
o
du

Newton có tìm ra đƣợc định luật


vạn vật hấp dẫn không?
u
cu

25
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tư duy có quan hệ mật thiết với nhận thức cảm tính

- Nhận thức cảm tính cung cấp nguyên liệu cho tƣ duy

om
- Tƣ duy ảnh hƣởng đến kết quả nhận thức cảm tính.

.c
• Tư duy và sản phẩm của tư duy làm cho nhận thức cảm

ng
tính tinh vi, nhạy bén hơn, chính xác hơn, có sự lựa chọn

co
và có ý nghĩa hơn.

an
th
• Tư duy ảnh hưởng đến tri giác ng
Tính lựa chọn
o
Tính có ý nghĩa
du

Tính ổn định
u
cu

26
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khi nào sự suy nghĩ của bạn là tư duy

om
• Mới

.c
• Cái bản chất, cái quy luật

ng
co
• Không tác động trực tiếp đến SV, HT

an
th
o ng
du
u
cu

27
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Trong những tình huống sau, tình huống nào
chứng tỏ tư duy xuất hiện?

om
• Cô ấy đang nghĩ về cảm giác sung sướng

.c
ngày hôm qua khi lên nhận phần thưởng

ng
• Cứ đặt mình nằm xuống, Vân lại nghĩ về

co
Sơn: Những kỉ niệm từ thủa niên thiếu

an
tràn về đầy cảm xúc
th
ng
• Trống đã vào 15 phút mà cô giáo chưa
o
du

đến. Vân nghĩ: Chắc cô giáo hôm nay lại


u

ốm.
cu

• Cả ba phương án trên
28
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khỉ có
khả năng

om
tư duy

.c
ng
không?

co
an
Nếu có thì:
th Tư duy của con người
ng
và con vật khác nhau
o

như thế nào?


du
u
cu

29
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bản chất xã hội của tƣ duy

Dựa vào kinh nghiệm của

om
thế hệ trƣớc đã tích luỹ đƣợc

.c
ng
Sử dụng ngôn ngữ
Bản chất

co
an
xã hội của
th
Nhu cầu xã hội thúc đẩy
tƣ duy
o ng
du

Tƣ duy mang tính chất tập thể


u
cu

Tƣ duy có tính chất chung của loài ngƣời

30
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
Nhưng có rất nhiều sinh viên của thập niên 90 thế kỷ
ng
trước đã trở thành người giúp các bạn tiếp cận với tri
o

thức
du
u
cu

• Sinh viên những năm thập niên • Sinh viên hiện nay
90 TK 20
31
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Dùng gậy
để với

om
chuối

.c
ng
co
an
th Nhưng không thể
ng
chia sẻ với khỉ con
o
du
u
cu

32
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài toán hái chuối chỉ xảy ra với

om
• Không xảy ra

.c
với tất cả con

ng
khỉ

co
• Xảy ra với tất cả

an
em bé
th
o ng
du
u
cu

33
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

34
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tư duy có tính chất chung của tập thể

om
Sử dụng tri thức của thành viên khác trong xã hội

.c
Sử dụng tài liệu của lĩnh vực tri thức khác

ng
co
an
th Cái
o ng
du
u
cu

Cách dùng cái Cách làm ra cái

35
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tư duy có tính chất chung của loài người

om
• Là nhiệm vụ chung

.c
• Sản phẩm tư duy không chỉ phục vụ cho

ng
một chủ thể mà nhiều cá nhân trong xã

co
an
hội
th
o ng
du
u
cu

36
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
• Cuộc sống của bạn sẽ ra sao nếu không

.c
có tư duy?

ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

37
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. Vai trò của tư duy

om
.c
Mở rộng giới hạn

ng
của nhận thức

co
an
Cải tạo thông tin của nhận thức VAI TRÒ

th
cảm tính, làm chúng có ý nghĩa hơn ng CỦA
trong cuộc sống của con ngƣời TƢ DUY
o
du

Tƣ duy giải quyết đƣợc cả những


u

nhiệm vụ ở hiện tại và cả


cu

tƣơng lai

38
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Khi nào tư duy xuất hiện?

om
• Là quá trình tìm kiếm cái mới

.c
– Tri thức mới

ng
– Ý nghĩ mới

co
– Giải pháp mới

an
Cái phải Cái đã
th
Mới
tìm biết
o ng
du

Giải pháp Sự kiện Nhiệm vụ


u
cu

Kết luận Khái quát


39
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Bài tập nhóm

om
.c
:

ng
co
an
-

th
o ng
-
du

n trí tuệ nào. Nhóm ghi lại những


u

bước đó
cu

-
-
p
40
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hoạt động của nhóm 1:
Quan sát bức ảnh dưới đây

om
.c
Hãy suy nghĩ, liệt kê

ng
các đặc điểm cụ thể của

co
người trong bức ảnh

an
th
ng
Câu hỏi:
o

- Thao tác trí óc giúp


du

bạn liệt kê các đặc điểm của


u
cu

người trong ảnh đó gọi là


gì?Slide 27

41
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hoạt động của nhóm 2:
Quan sát bức ảnh dưới đây

om
.c
ng
Dựa trên những gì đã quan

co
sát được hãy phát biểu một cách

an
th
cô đọng về người trong bức ảnh
ng
o
du

Câu hỏi:
u
cu

Thao tác trí óc giúp bạn


phát biểu cô đọng lại gọi là
gì?Slide 30
42
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hoạt động nhóm 8: Quan sát hai bức tranh dƣới đây

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

- Hãy tìm ít nhất bốn điểm khác nhau của hai bức tranh trên

Câu hỏi: Thao tác trí óc giúp bạn phát hiện ra điểm khác
nhau của hai bức tranh trên là gì?Slide 28 43
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
Hoạt động nhóm 4:

co
Quan sát các bức tranh dƣới đây

an
th
o ng
Câu hỏi:
du
u

- Các động vật này thuộc lớp gì?


cu

- Thao tác trí óc giúp bạn xếp các


động vật thành một lớp là gì?5.
Các thao tác tƣ duy
44
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hoạt động của nhóm 5:
Quan sát bức tranh dƣới đây

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

Câu hỏi:
- Cá voi thuộc lớp gì?
- Thao tác trí óc giúp bạn chỉ ra cá voi thuộc lớp nào là
gì?5. Các thao tác tƣ duy 45
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phân tích và tổng hợp

dùng trí óc để phân chia đối tượng nhận thức

om
Phân tích:
thành các bộ phận, các thành phần tương đối độc lập để nhận

.c
thức đối tượng sâu sắc hơn.

ng
co
Tổng hợp: dùng trí óc để hợp nhất các thành phần đã được

an
tách rời trong quá trình phân tích thành một chỉnh thể thống

th
nhất, hoàn chỉnh. ng
o
Phân tích là cơ sở để tổng hợp, được tiến hành theo phương hướng của
du

sự tổng hợp.
u
cu

Tổng hợp diễn ra trên cơ sở phân tích, được thực hiện trên kết quả của
sự phân tích.

46
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
So sánh

om
- So sánh là quá trình dùng trí óc để xác định sự giống và
khác nhau, đồng nhất hay không đồng nhất, bằng nhau

.c
hay không bằng nhau giữa các đối tượng nhận thức.

ng
co
- So sánh – phân tích- tổng hợp có mối quan hệ như thế

an
nào?

th
o ng
du
u
cu

47
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Trừu tượng hóa và khái
quát hóa

om
- Trừu tượng hóa: dùng trí óc để gạt bỏ những mặt,
những thuộc tính, những mối liên hệ, quan hệ thứ yếu

.c
không cần thiết và chỉ giữ lại những yếu tố cần thiết cho

ng
tư duy.

co
- Khái quát hóa: dùng trí óc để hợp nhất nhiều đối tượng

an
khác nhau thành một nhóm, một loại theo những thuộc
th
tính, những liên hệ, quan hệ chung nhất định.
o ng
du

-  Tóm lại: giữa các thao tác tư duy đều có mối quan hệ
mật thiết với nhau, thống nhất theo một hướng nhất
u
cu

định do nhiệm vụ tư duy quy định.

48
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4. Các giai đoạn của tư duy

om
Nhận thức vấn đề

.c
ng
co
Xuất hiện liên tưởng

an
th
Sàng lọc liên tưởng ng
Và hình thành giả thuyết
o
du

Khẳng định Phủ định


u

Chính xác hóa


cu

Giải quyết vấn đề Hành động tư duy mới

49
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6 i tư duy

Dựa trên phương diện lịch sử

om
hình thành và mức độ phát

.c
triển của tư duy

ng
Title Tƣ duy
trừu tƣợng

co
Add your text

an
th
o ng
du
u

Tƣ duy trực Tƣ duy trực


cu

quan hành quan hình


động ảnh

50
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
6 i tư duy

Dựa trên hình thức biểu hiện

om
của nhiệm vụ và phương thức

.c
giải quyết nhiệm vụ

ng
Tƣ duy lí luận

co
an
th
o ng
du
u

Tƣ duy Tƣ duy hình


cu

thực hành ảnh cụ thể

51
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du

nh
u
cu

52
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
II. Tƣởng tƣợng

om
Khái niệm tưởng tượng 1

.c
ng
co
 Là một quá trình nhận thức

an
 Phản ánh
th
◦ những cái chưa từng có trong kinh nghiệm của cá nhân
ng
◦ bằng cách xây dựng những hình ảnh mới trên cơ sở
o
du

những biểu tượng đã có


u
cu

53
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đọc tác phẩm
(Có nhu cầu tìm
hiểu về nhân

om
vật)

.c
( bắt đầu)

ng
co
an
Hình dung về
th
nhân vật
o ng
(diễn biến)
du
u

Có biểu tượng
cu

về nhân vật
(kết thúc)
54
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

55
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Hãy sử dụng sơ đồ tư duy

om
• N 1: KN và đặc điểm của tư duy, lấy ví dụ minh họa

.c
• N 2,6: Thao tác của tư duy, lấy ví dụ trong HĐ học tập

ng
• N 3: Các giai đoạn của tư duy, Phân loại tư duy

co
an
• N 5: KN và đặc điểm của tưởng tượng, vai trò của
th
tưởng tượng trong cuộc sống
ng
• N 4,7: Các cách để tạo ra tưởng tượng, tìm minh
o
du

chứng trong thực tế


u
cu

• N8: Vai trò tư duy và bản chất XH của tư duy

56
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đặc điểm của tƣởng tƣợng 2

om
Nảy sinh

.c
trƣớc
hoàn cảnh

ng
có vấn đề

co
an
th
o ng
Liên hệ Mang tính
du

chặt chẽ với gián tiếp và


u

nhận thức
cu

khái quát so
cảm tính với trí nhớ

57
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
m:

ng

om
.c
• ng nhau

ng
• c nhau

co
an
th
o ng
du
u
cu

58
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Quan hệ giữa tƣ duy và tƣởng tƣợng. 3

om
.c
Phản ánh cái mới, cái chưa từng có trong kinh nghiệm cá nhân.

ng
co
Mức độ cao của quá trình nhận thức (nhận thức lý tính)

an
Mang tính khái quát và phản ánh gián tiếp

th
lấy thực tiễn làm tiêu chuẩn kiểm tra tính đúng đắn.
ng
ng nhau
o
du

Có quan hệ chặt chẽ với ngôn ngữ, nhận thức cảm tính
u
cu

Được nảy sinh trước tình huống có vấn đề, đều hướng vào
giải quyết các tình huống có vấn đề.

59
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Quant hệ giữa tƣ duy và tƣởng tƣợng. 3

c nhau

om
.c
Tư duy ng

ng
nh

co
ng,

an
th
o ng
Sản phẩm là những khái
du

niệm, phán đoán, suy lý  Sản phẩm là những biểu tượng


hơn
u

mới.
cu

60
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Quan hệ giữa tƣ duy và tƣởng tƣợng. 3

om
.c
ng
Nhờ đâu mà tƣ duy đƣợc cụ

co
thể bằng các hình ảnh?
Những hình ảnh cụ thể của

an
Khi tƣ duy để tìm ra cái mới tƣởng tƣợng tạo ra từ đâu?

th
cần phải vạch hƣớng đi, điều
Cái gì đảm bảo tính logic
ng
gì giúp chúng ta làm điều đó?
của tƣởng tƣợng?
o
du
u
cu

61
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Quan hệ giữa tƣ duy và tƣởng tƣợng. 3

om
.c
ng
co
an
Nhờ tƣởng tƣợng
th
ng Tƣ duy
o
du
u
cu

62
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
• m:

an
th
o ng
du
u

ng
cu

63
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Vai trò của tƣởng tƣợng 4

Cho ph

om
.c
ng

ng
co
an
th
o ng
-Hướng con người về
du

tương lai Ảnh hưởng đến việc học


u

- Kích thích con người tập, giáo dục đạo đức,


cu

hoạt động phát triển nhân cách

64
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các loại tƣởng tƣợng 5

Căn cứ vào tính tích cực và tính hiệu quả, người ta phân

om
chia tưởng tượng thành:

.c
ng
Tưởng tượng tích cực

co
an
th
Tưởng tượng tiêu cực ng
o
du

Ước mơ
u
cu

Lý tưởng

65
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Đây là tưởng tượng tích cực hay tiêu
cực?

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

66
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
LƢƠNG CAO, QUYỀN
TÔI MUỐN LỰC, LA CÀ BẠN BÈ …

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

67
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tƣởng tƣợng tích cực

Tưởng tượng tạo ra những hình ảnh:

om
• nhằm đáp ứng nhu cầu của con người

.c
• kích thích tính tích cực thực tế của con người

ng
co
Gồm 2 loại

an
th
ng
Tưởng tượng tái tạo: Tưởng tượng sáng tạo:
o
du

Tạo ra những hình ảnh Tưởng tượng xây dựng


nên hình ảnh mới độc lập
u

chỉ mới đối với cá nhân


cu

dựa trên sự mô tả với cá nhân và xã hội


của người khác

68
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tƣởng tƣợng tiêu cực

Là loại tưởng tượng tạo ra

om
những hình ảnh

.c
• không được thể hiện trong

ng
cuộc sống.

co
• vạch ra những chương trình

an
hành vi luôn không thể thực
hiện được
th
o ng
Tưởng tượng tiêu cực có thể
du

là chủ định hoặc không chủ


u
cu

định

69
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tưởng tượng tiêu cực (tiếp)

- sự mơ mộng.

om
Ví dụ: Một người có vóc dáng không cân đối nhưng luôn mơ

.c
trở thành một người mẫu nổi tiếng.

ng
co
• Có thể xảy ra một cách không chủ định-

an
chiêm bao

th
Ví dụ: Khi ngủ ta nằm mơ trở thành trẻ con.
o ng
du
u
cu

70
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Ước mơ và lý tưởng

Ước mơ, lý tưởng:


• Là những loại tưởng tượng hướng về

om
tương lai

.c
• Biểu hiện mong muốn, ước ao

ng
co
• Lý tưởng là một hình ảnh chói
lọi, rực sáng, cụ thể, hấp dẫn của

an
cái tương lai mong muốn
th
Ước mơ là quá
• Lý tưởng có tính tích cực và
ng
trình tạo hình
hiện thực cao hơn
o
ảnh mới một
du

cách độc lập •Là một động cơ mạnh mẽ thúc


u

đẩy con người vươn tới tương


cu

nhưng không
hướng vào hoạt lai
động hiện tại mà
vào tương lai
71
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
• Có 2 loại ước mơ:
– Ước mơ có lợi: Thúc đẩy cá nhân vươn lên, biến ước

om
mơ thành hiện thực.

.c
Ví dụ: Một sinh viên mơ ước được điểm cao.

ng
co
an
th
ng
– Ước mơ có hại: Làm cá nhân thất vọng, chán nản.
o
du

Ví dụ: Ước mơ thành kẻ sát nhân


u
cu

72
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các cách sáng tạo mới trong tưởng tượng 7

om
.c
ng
co
giống nhau?

an
th
o ng
du
u
cu

73
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Các cách sáng tạo mới trong tƣởng tƣợng 7

Thay đổi kích thước, số lượng của sự vật

om
hay thành phần của sự vật

.c
ng
Ví dụ: Hình tượng Phật trăm mắt, trăm

co
tay, quả địa cầu, bản đồ…

an
th
o ng
du
u
cu

74
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nhấn mạnh các chi tiết, thành phần, thuộc tính của sự vật

om
?

.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

75
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nhấn mạnh các chi tiết, thành phần, thuộc tính của sự vật

• Tạo hình ảnh mới bằng việc nhấn mạnh đặc biệt hoặc đưa lên

om
hàng đầu một phẩm chất của sự vận hiện tượng.

.c
• VD: Trong tranh biếm hoạ, muốn châm biếm thói tham ăn,

ng
người ta vẽ miệng to hơn các bộ phận khác

co
an
th
o ng
du
u
cu

76
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chắp ghép (kết dính)

om
.c

ng
ng?

co
an
th
o ng
du
u
cu

77
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chắp ghép (kết dính)

om
• Là phương pháp ghép các bộ phận của nhiều sự vật, hiện tượng
khác nhau tạo ra hình ảnh mới.

.c
ng
• Ví dụ: Hình ảnh con rồng, tượng nhân sư, nàng tiên cá…

co
an
th
o ng
du
u
cu

78
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Liên hợp

c năng/

om
.c
ng
co

an
th
?
ng
o
du
u
cu

79
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Liên hợp
• Là cách tạo hình ảnh mới bằng
cách liên hợp các bộ phận của
nhiều sự vật với nhau.

om
.c
• Các bộ phận tạo nên hình ảnh
mới đều bị cải biến và sắp xếp

ng
trong những tương quan mới.

co
an
• Thường được sử dụng trong

th
sáng tạo nghệ thuật và sáng tạo kĩ ng
thuật.
o
du

• VD: Xe điện bánh hơi là liên


u

hợp giữa ô tô và tàu điện…


cu

80
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Điển hình hoá

o?

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

81
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Điển hình hoá

• Tạo hình ảnh mới bằng cách xây


dựng thuộc tính, đặc điểm điển hình

om
của nhân cách đại diện cho 1 giai cấp,

.c
1 lớp người…

ng
• Ví dụ: Trong tác phẩm “Vợ chồng A

co
Phủ”, nhà văn Tô Hoài đã xây dựng

an
nhân vật Mỵ là điển hình cho người

th
phụ nữ miền núi bị áp bức, bóc lột. ng
Hay nhân vật Chí Phèo, Thị Nở,
o
du

Chị Dậu…
u
cu

82
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Loại suy

om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu

83
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Loại suy

• Là cách tạo ra hình ảnh mới trên cơ

om
sở mô phỏng, bắt chước những chi
tiết, bộ phận của những sự vật có

.c
thực.

ng
co
• Ví dụ: Nhờ có loại suy mà con
người chế tạo ra công cụ lao động từ

an
th
những thao tác lao động của đôi bàn ng
tay.
o
du
u
cu

84
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like