Ang Sanaysay

SLIDESMANIA.COM

Bb. Bainon Kenna M. Calig-onan

 Kahulugan ng Sanaysay
SLIDESMANIA.COM
 ❖ "essay" sa Wikang ❖ may layong magbahagi ng
Ingles impormasyon, magpahayag ng
nararamdaman, magbahagi ng
opinyon, manghikayat ng ibang tao,
❖ isang uri ng sulatin na at iba pa.
nagpapahayag ng
pananaw o opinyon ng
nagsulat nito. Ang isang ❖ isang uri ng sulatin o komposisyon na
sanaysay ay may pokus sa naglalayong maibahagi ang saloobin ng
iisang diwa at paksa. nagsulat nito.

❖ sanaysay ay isang uri ng sulatin na

nagpapahayag ngpananaw o
opinyon ng nagsulat nito
SLIDESMANIA.COM
 ❖ maaaring tumalakay ng iba't ibang
paksa gaya ng pag-ibig, kapaligiran,
❖ taglay nito ang tatak ng
pamilya, lipunan, mundo, at iba pa.
panlasa at hilig, reaksyon at
palagay, saloobin at
paniniwala, kalagayan at
❖ isang uri ng panitikan na nasusukat sa
katauhan, karanasan at
anyong tuluyan na karaniwang
kaalaman ng bawat may-akda.
pumapaksa tungkol sa mga kaisipan at
mga bagay-bagay na sadyang
kinapupulutan ng aral at aliw ng mga
mambabasa.
SLIDESMANIA.COM
 Kahulugan ng Sanaysay
ayon sa iba’t ibang
manunulat
SLIDESMANIA.COM
 Alejandro G. Abadilla (1906-1969)

kilalang manunulat ng sanaysay Sa pamamagitan nita,

- “nakasulat na karanasan ng
isang sanay sa pagsasalaysay” 1. maaaring maibahagi o
maipahayag ang sariling
- nagmula sa dalawang salita na opinyon
tinatawag na “sanay at 2. konsepto o reaksyon mula
salaysay” sa isang paksang pinag-
uusapan.
SLIDESMANIA.COM
 Francis Bacon (1561-1626)

nakilala bilang ama ng

sanaysay na nasusulat sa
Ingles ito ay isang kasangkapan na
tumutulong sa mga manunulat
upang maipahayag ang kanilang
maikling komentaryo sa buhay
Ayon sa kanya, ng tao.
SLIDESMANIA.COM
 Micheal de Montaigne (1533-1592)
isang manunulat at pilosopo na
tinaguriang ama ng sanaysay ng
Anong ibig sabihin?
PRANSYA.

Ayon sa kanya, 1. Pagtatangka

ang salitang sanaysay ay tinawag

niyang ESSAIS sa wikang PRANSES.
2.anyo ng pagsusulat
Pagtuklas o pagsubok sa

Tandaan: Kung ang liriko ay para sa panulaan, ang prosa ay para sa sanaysay.
SLIDESMANIA.COM
 Paquito Bdayos (1533-1592)

Ayon sa kanya, ang sanaysay ay ang

paglalahad ng matalinong kuro
at makatuwirang paghahanay
ng mga kaisipan at naglalahad
ng personal na pananaw ng
isang manunulat tungkol sa
isang paksa.
SLIDESMANIA.COM
 Genoveva Edroza-Matute (1915-2009)
isang premyadong manunulat at mananaysay
ang sanaysay ay isang pagtataya sa isang paksa sa
paraang tuluyan at sa malayang paraang maglalantad

Ayon sa kanya, ng

a. kaisipan

b. kuro-kuro

c. palagay at kasiyahan ng sumulat

d. mang-aliw

e. magbibigay kaalaman o magturo

SLIDESMANIA.COM
 Genoveva Edroza-Matute (1915-2009)

Ayon sa kanya, isa rin ito sa mga anyong higit na

a. nagpapaisip

b. nagpapalawak na nagpapalalim sa pag-unawa

c. bumubuo at nagpapatibay sa isipa’t damdamin ng

bayan
SLIDESMANIA.COM
 Izaak Walton

The Compleat Angler noong Thomas Browne

1653.

Tungkol sa mga katutubong

Naging paksa niya ang ang tungkol sa
pamimingwit at pakikipagkaibigan. Kaugalian

Masusi niyang inilalarawan sa Religio

Medici at Urn Burial.
SLIDESMANIA.COM
 Ang Pinagmulan ng Sanaysay
SLIDESMANIA.COM
 Alam niyo ba
1597 1700
nagsimulang magsulat ng mga
Kakaunti lamang ang mga naisulat na
sanaysay si Francisco Bacon na
sanaysay. Ngunit maraming naghangad na
naglalaman ng mga saloobin at
sundan ang mga yapak ni Bacon. Isa na rito
kaisipang punung-puno ng buhay.
sina: Sir Thomas Izaak Walton– sumulat ng
Ito ang dahilan upang kilalanin siya
aklat na pinamagatang The Comple at
bilang“ Amang Sanaysay na
Angler. Naging paksa niya ang tungkol sa
nasusulat sa Inlges “.
pamimingwit at pakikipagkaibigan.
SLIDESMANIA.COM
 Alam niyo ba
Thomas Browne John Dryden
Tungkol sa mga katutubong Ang kanyang mga opinyon tungkol
kaugalian. Ito’y masusi sa panitikan at sining ay kinalugdang
niyang inilarawan sa Religio basahon ng mga nagpapahalaga
Medici at Urn Burial. sa dalawang disiplinang nabanggit.
Itinuturing na pinakamahusay na
sanaysay ni Dryden ang An Essay of
Dramatics Poesy.
SLIDESMANIA.COM
 Alam niyo ba

1800 1900
Patuloy na namulaklak ang paglaganap ng
Sumigla ang sa pagsulat
sanaysay. Bukod sa panitikan at sining naging
ng sanaysay nina: malaganap ang paksang panlipunan at
panrelihiyon. Naluktok sa panahong ito ang
a. Richard Steele pangalang:
b. Joseph Addison
c. Samuel Johnson a. John Ruskin
b. Thomas Henry
d. Oliver Smith atb.
c. Huxley
SLIDESMANIA.COM

d. Matthew Arnold atb.

 Alam niyo ba
Sa Pransya
noong ika-19 dantaon
● Hindi masyadong lumaganap ang
sumikat ang mga pangalang:
sanaysay sa Pransya ang sinilang ang
bansa ni Montaigne. Binigyang lang ito
a. Sainte Beauve
ng pansin noong ika-17 dantaon ang
b. Jules Lemaitre
tinuturing na Gintong Panahon ng
Panitikang Pranses. Ang mga sanaysay na
c. Ferdinand Brunetiere
isInUlat ni Francois de Rochefoulldcauld d. Anatole France.
tungkol sa mga sawikain ay mananaysay
na Pranses. Isa sa naimpluwensyahan:
SLIDESMANIA.COM

Voltaire
 Alam niyo ba
Jose Rizal
Pilipinas
• ang kasaysayan ng sanaysay
sa Tagalog bilang sangay ng
panitika ay nagsimula sa mga
isinulat nina Jose Rizal. ● The Indolence of the Filipino
People
● The Philippines, A Century
SLIDESMANIA.COM
 Dalawang Magasing
Naglathala ng mga 1. The Atlantic Monthly
2. Harper’s Magazine
Sanaysay -panunuring pampanitikan
SLIDESMANIA.COM
 Alam niyo ba
Sa Pilipinas
a. Graciano Lopez jaena
● ang A Century Hence ni Marcelo H. del Pilar b. Jose Burgos
ang naging patnugot at tagapaglathala c. ApolinarioMabini.
ng La Solidaridad at itinuturing na
nanguna sa pangkat ng mga
mapaghimagsik na mananaysay
kabilang sina:
SLIDESMANIA.COM
 Alam niyo ba
Sa Pilipinas
a. V. Mallari
● Sa mga Pilipinong mananaysay na b. Francisco B. Icasiano
sumulat ng sa Ingles ay nakilala sa tulong c. Salvador P. Lopez, atb.
ng The College Folio at Literary
Apprentice ng Unibersidad ng Pilipinas.
Kilalang mahusay na mananaysay sa
panahong ito sina:
SLIDESMANIA.COM
 Alam niyo ba
Sa Pilipinas

● Mga sanaysay sa Tagalog ay pinamulaklak Bago makidigma ang mga

nina: sanaysay nina:
a. Pascual Poblete
b. Lope k. Santos a. Pedro S. Dandan
c. Julian Cruz Balmaceda b. Pablo Bautista- ang
d. Inigo Ed. Regalado, atb.
kinagiwan ng mga tao.
Ang lumaganap sa panahong iyon ang
magasing Liwayway na naglathala ng maikling
SLIDESMANIA.COM

kwento at sanaysay.
 Alam niyo ba
noong 1945 hanggang 1950

● Nanaluktok sina: ▪ Epifanio Matute

▪ Clodualdo del Mundo
▪ Teodoro A. Agoncillo ▪ Macario Pineda
▪ LiaywayArceo ▪ Alejandro G. Abadilla
▪ Narciso G. Reyes
▪ Brigdo C. Batungbakal
▪ Vito C. Santos.
▪ Genoveva Edroza
▪ Alfredo Enriquiz
▪ Pablo Glorioso
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
Alam niyo ba
SLIDESMANIA.COM
 Uri ng Sanaysay
SLIDESMANIA.COM
 ▪ tumatalakay sa mga seryosong paksa
at nangangailangan ng masusing pag-

Ang Pormal
aaral at malalim na pagkaunawa sa paksa.
Inaakay ng manunulat ang mga
mambabasa sa malalim na pag-iisip
/ Maanyong upang makabuo ng
pagpapasya at kumilos pagkatapos.
sariling

Sanaysay
Tinatawag din itong: Personal o Siyentipiko.
SLIDESMANIA.COM
 ❖ naglalahad ng makatotohanang ❖ Pampanitikan kaya ito ay
impormasyon makahulugan, matayutay at
matalinghaga

❖ pinili ang mga salita

❖ Maanyo rin ito kung turingan
sapagkat ito’y talagang pinag-
aaralan
❖ Ang pahayag ay maingat na
tinalakay kaya’t ito ay mabisa

❖ may layuning magpaliwanag,

manghikayat, at magturo tungo sa
❖ may maayos na balangkas pangkaunlarang-isip at moral ng mga
mambabasa.
SLIDESMANIA.COM
 ❖ Inaakay ng awtor ang mambabasa sa
❖ Tumatalakay sa mga seryosong
malalim na pag-iisip upang makabuo ng
paksa, gaya ng sining, agham, pag-
sariling pagpapasya at kumilos pagkatapos
unlad, kamatayan, pulitika, edukasyon at
iba pa na humihingi ng marangal na
paglalahad ng mga kaisipan sa
pamamagitan ng paggamit ng
piling-piling pananalita. ❖ Binibigyang-diin niya ang mga at
katotohanan kaya tahasang tono malinaw
ang estruktura ng akda.

❖ Sinusuportahan din niya ito ng mga

patotoo at istatistika. Layunin nitong
maghatid ng mahahalagang kaisipan o
kabatiran tungkol sa paksang
tinatalakay.
SLIDESMANIA.COM
 Katangian ng ❖ Pag-aralang mabuti bago gamitin sa
pagsulat ang ganitong uri ng

Pormal sanaysay sapagka’t ito ay

nagtataglay ng pananaliksik.

❖ Kailangan ng mabisang ayos,

organisado o may pakasunod-
❖ Ang mga salitang gagamitin ay
sunod ng mga impormasyon na akma sa piling isyu at kadalasang
naglalaman ng mga terminong ginagamit sa kaugnay ng
mahahalagang kaisipan tungkol tungkol sa asignatura o paksang
sa paksa. ginawan ng pananaliksik
SLIDESMANIA.COM
 ❖ Ang paraan ng pagsulat sa uring
❖ Naglalarawan ng mga
ito ay tinatawag na personal
pakahulugan ng may akda sa
sapagkat nagbibigay-diin sa
isang pangyayari o nagaganap sa
isang istilong nagpapamalas ng
buhay, nagtatala ng kanyang
katauhan ng isang manunulat.
pagmumuni-muni at paglalahad ng
kuro-kuro o opinyon.

❖ Kailangang pakaisipin na parang

nakikipag-usap lamang na
naglalahad ng ilang panunutunan sa
buhay.
SLIDESMANIA.COM
 Katangian ng
Pormal Kailangang dumaan sa iba’t ibang
proseso ang pormal o maanyong
sanaysay.
❖ Maingat na inilalahad at
ipinaliliwanag ng manunulat ang
kanyang tinatalakay ng Sapat na kaalaman at oras ng
bagay o isyu nang hindi kailangang gugulin upang mapag-
lamang nababatay sa sarili aralan o kilatising maigi ang
niyang karanasan at nakalahad.
nalalaman ngunit may mga
sanggunian o basehan siya, may
batayang kilala at kinikilala sa Kailangan din ang pagsusuri sa uring
ito
kanyang mga inilalahad.
SLIDESMANIA.COM
 Halimbawa ng Pormal o
maanyong SanaySay
Testimonyal

editoryal

Kolum
SLIDESMANIA.COM
 Halimbawa ng Pormal o
maanyong SanaySay Rebyu

Investigativ/teknikal
na ulat
SLIDESMANIA.COM
 Halimbawa ng Pormal o
maanyong SanaySay Panunuring Pampanitikan

Research Paper
SLIDESMANIA.COM
 Halimbawa ng Pormal o
maanyong SanaySay Kathang buhay

Political Manifesto
SLIDESMANIA.COM
 ▪ tumatalakay sa mga paksang magaan,
karaniwan, pang-araw-araw at personal.
Binibigyang diin ng manunulat ang

Ang Di-Pormal
mga bagay- bagay, mga karanasan o
isyung maaaring magpakilala ng

/ Pamilyar na personalidad ng manunulat o pakikisangkot

niya sa mga mambabasa.

Sanaysay
Di-pormal na sanaysay o ang palagayang sanaysay
SLIDESMANIA.COM
 ❖ tumatalakay sa mga paksang ❖ Layunin ng ganitong sanaysay ang
magaan, karaniwan, pang-araw-araw magbigay-aliw o lugod sa mga
at personal mambabasa.

❖ binibigyang diin ng manunulat

ang mga bagay-bagay, mga

Subalit
karanasan o isyung maaaring
magpakilala ng personalidad ng
manunulat o pakikisangkot niya sa mga
mambabasa.
❖ hindi rin dapat na kaligtaan na
kalakip din nito ang katalinuhan ng
pag-iisip at masusing pagsusuri.
❖ may kalayaan sa ayos ng paglalahad,
may himig ng pakikipag-usap at
pagbibiro at higit na kawili-wiling
SLIDESMANIA.COM

basahin
 Katangian
nagbibigay-lugod sa
pamamagitan ng
pagtalakay sa
mapagbiro mga karaniwan at
personal na paksa
mapang-aliw
SLIDESMANIA.COM
 Dapat masigla,

Katangian
Hindi dapat
masaya,
makasakit ng
magpatawa
damdamin
ng ibang tao

Karaniwan ang Maayos at maliwanag

ganitong uri ng na mababanaag ang
sanaysay ay kaakit- magandang katauhan
o kalooban ng may- Nagpapakilala ng may
akit at kawili-wiling malawak na kaalaman ng
basahin ang akda ang ganitong
may-akda ukol sa aklat,
nilalaman ng akda. uri ng pagsulat
tao, kalikasan, at iba’t
ibang mga bagay.
SLIDESMANIA.COM
 Idinidiin mga isyung bukod sa
kababakasan ng personalidad
ng may-akda ay maaaring
mga empatihayan o kasangkutan ng
bagay-bagay karanasan mambabasang medya.

Tandaan: Subhektibo ito sapagkat pumapanig sa damdamin at paniniwala ng may-

akda ang pananaw.
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM

https://arkitektongkapayapaanblog.wordpress.com/2016/05/02/ang-dalawang-katangian-ni-sanaysay/
 Halimbawa ng Sanaysay
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
 Dagdaag impormasyon
SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
 Mga Bahagi ng Sanaysay
SLIDESMANIA.COM
 ❖Ang pinakamahalagang bahagi ng
isang sanaysay sapagkat ito ang
unang titingnan ng mga mambabasa,
dapat nakapupukaw ng atensyon

PANIMULA
ang panimula upang ipagpatuloy
ng mambabasa ang pagbasa sa
akda.
SLIDESMANIA.COM
 KATAWAN ❖ Maaari sumagot o sumuporta sa
mga tanong at ideya na
nabanggit sa panimula.

❖ Sa bahaging ito ang sanaysay

makakita ang pagtalakay sa
mahahalagang puntos ukol sa tema
❖ Dapat maipaliwanag nang
at nilalaman ng sanaysay, dapat
maayos ang mga detalye
ipaliwanag nang mabuti ang upang lubos na maunawaan
bawat puntos upang ng mga mambabasa ang
maunawaan ito ng maigi ng teksto.
mambabasa.
SLIDESMANIA.COM
 ❖ Nagsasara sa talakayang naganap
sa katawan ng sanaysay. Sa
bahaging ito nahahamon ang
pag-iisip ng mambabasa na
maisakatuparan ang mga
tinalakay ng sanaysay.

WAKAS ❖ Matatagpuan
bahaging ito ang
sa ❖ Dito mababasa ang
konklusyon ng manunulat
pampinid o pangwakas tungkol sa nasaking
na salita ng may-akda. paksa.
SLIDESMANIA.COM
 Panimula

Para maging organisado Katawan

ang sanaysay kailangang
may pagkasunod-sunod:
Wakas
SLIDESMANIA.COM
 Link ng Pinagkukunan ng ibang
nilalaman:
1.https://www.slideshare.net/eijrem/pormal-na-sanaysay-final
2.https://www.slideshare.net/iaintcarlo/uri-ng-sanaysay
3.https://www.scribd.com/doc/238528446/Halimbawa-Ng-Pormal-
Na-Sanaysay
4.https://arkitektongkapayapaanblog.wordpress.com/2016/05/02/
ang-dalawang-katangian-ni-sanaysay/
5.https://www.slideserve.com/marty/sanaysay
6.https://www.slideserve.com/felton/sanaysay/?utm_source=slides
erve&utm_medium=website&utm_campaign=auto+related+load
7.https://www.scribd.com/presentation/418297763/Mga-Elemento-
Ng-Sanaysay
8.https://www.scribd.com/presentation/508852529/Bahagi-Ng-
Sanaysay
9.https://www.slideshare.net/AndreaJuliahYamson/sanaysay-
69804832
10.https://www.slideshare.net/NeiliaChristinaQue/elemento-ng-
sanaysay
11.https://www.slideshare.net/NeiliaChristinaQue/elemento-ng-
sanaysay
SLIDESMANIA.COM