MODYUL 2

I. Pamagat – Komunikasyon, Kahulugan, Uri, Antas at Prinsipyo

II. Ang modyul na ito ay nakalaan para sa mga mag- aaral ng Navotas Polytechnic College,
A.Y. 2020

III. Layunin: Layunin ng modyul na ito na:

Kaalaman – Mailarawan ang mga gawaing pangkomunikasyon ng mga Pilipino sa iba’t
ibang antas at larangan.
- Maipaliwanag ang kabuluhan ng wikang Filipino bilang mabisang wika sa
kontekstwalisadong komunikasyon sa mga komunidad at sa buong bansa.
Kasanayan – magamit ang wikang Filipino sa iba’t ibang tiyak na sitwasyong
pangkomunikasyon sa lipunang Pilipino. Makapagpahayagng mga makabuluhang mga
kaisipan sa pamamagitan ng tradisyunal at modernong midyang akma sa kontekstong
Pilipino.
Halagahan – Mapalalim ang pagpapahalaga sa sariling paraan ng pagpapahayag ng mga
Pilipino sa iba’t ibang antas ng larangan.

IV. Kahalagahan o Pananaw: Ang modyul na ito ay ginawa upang lubusang matutuhan mo ang
tunay na kahulugan ng komunikasyon, ang mga kabutihan naidudulot nito sa iyo at sa iba
gayundin sa mundong ginagalawan mo.

V. Panuto sa paggamit ng modyul

1. Basahin at unawain mabuti ang nilalaman
2. Ang bawat aralin ay nararapat lang matutunan mo
3. Sagutan nang mabuti ang mga pagsasanay gamit ditto.
4. Sumunod sa mga panuto upang maipakita mo na naunawaan mo at alam na ang aralin.

VI. Kahandaang Gawain o entry behavior:

Malimit natin naririnig ang komunikasyon, ano nga ba ito? Ang mga pahiwatig ng
pagsusuot ng damit, pagkindat, pagkaway, pagsasabi ng “mahal kita” ay maituturing bang
komunikasyon? Masasabi mo bang nagpapahiwatig ng komunikasyon ang iba’t ibang poster,
billboard at larawan? Tingnan mo sa modyul na ito kung ano ang komunikasyon, ang mga
uri, antas at prinsipyo.

VII. Paunang Pagsubok.

Upang malaman ko kung may kaunti kang kaalaman sa magiging aralin ay bibigyan kita
ng panimulang pagsubok.
Sagutan: Tama o Mali, kung sa pananaw mo ay wasto ang inihahatid ng pangungusap.
Isulat sa patlang ang tama. Kung hindi naman wasto ang kosepto, isulat ang mali sa patlang.
_____ 1. Ano mang yugto ng komunikasyon ay maaaring maging isang tagahatid o tagatanggap.
_____ 2. Kahit hindi pa nabibigyang kahulugan ang tugon, nalalaman na kung gaano kawasto
ang orihinal na mensaheng ipinahahatid sa kausap.
_____ 3. Kapag sinabing wika, tinutukoy nito ang isang partikular na komunikasyon.
_____ 4. Ginagamit ang wika sa paggabay sa kilos o gawi ng tao sa pamamagitan ng paglalahad
ng mga panuto.
_____ 5. Hindi maaaring magkahiwalay ang konteksto at ang uring komunikasyon.
VIII. Feedback – kung sa pagwawasto ay nakakuha ka ng iskor na:
5 – may malawak ka ng kaalaman sa paksa
4-3 – may kaalaman sa paksa
2-1 – may kaunti kang kaalaman sa paksa
0 – kailangan pag- aralan mong mabuti ang paksa

IX. Mga gawaing pagkatuto

Aralin 1. Kahulugan ng Komunikasyon

Ang salitang komunikasyon ay nagmula sa salitang Latin na communi atus na ang ibig
sabihin ay “ibinahagi”. Kung iuugnay natin ang kahulugan nito sa terminong komunikasyon,
mangangahulugan ito na ibinabahagi ng isang tao ang kanyang idea o mga impormasyong
alam niya sa iba.

Sa aklat na Speech Communication ni Saundra Hybels tinalakay din ang ibang kahulugan
ng komunikasyon na may kaugnay sa larawan sa unahan.
1. Ang komunikasyon ay transmisyon ng signal na nanggagaling sa isang tao patungo sa
iba.
Hal. May nakita kang bagong kamag- aral at nagsabi sa iyo na,
“Hi, ako si Marie. Ikaw, ano ang iyong pangalan?”
“ako si Annie ”.
Sa pagsagot sa tanong na ito ay masasabi nating nagkakaroon ng komunikasyon
dahil sa ibinabahagi ni Annie ang kanyang pangalan kay Marie.
2. Ang komunikasyon ay nasasangkot ng tuwirang paggamit ng simbolo patungo sa
isang layunin o hangarin.

Sa ibinigay na halimbawa sa blg. 1 ang pagpapalitan ng pangalan ng dalawang tao ay

nangangahulugan ng paggamit nila ng simbolo ng mga salita para maipakita ang
simbolong pangalan.
 Ayon naman kay Webster, ang salitang komunikasyon ay nangangahulugang magbigay,
maghatid o magbahagi.
Para naman kay Virginia Satir (sa Gamble at Gamble,1990), ang komunikasyon ay ang
pinakadakitang nag-iisang salik na nakakaapekto sa kalusugan at relasyon ng isang tao at sa iba pang
tao.
Ang komunikasyon ay isa ring proseso ng pagpapahiwatig at pagpapahayag ng mensahe tungo
sa pagkaunawa at pakikipagdiskurso ng isa o higit pang kalahok na gamit ang apat na makrong
kasanayan ng pakikinig, pagsasalita, pagbasa at pagsulat.
Sinasabing nag-ugat ang pag-aaral ng komunikasyon sa matandang Gresya sa panahon ni
Aristotle. Binanggit niyang ang komunikasyon ay ang panghihikayat sa pamagitan ng lohika, emosyon at
personal na apela.

Ngayon ay sagutan mo itong pagsasanay

GAWAING PAG-UNAWA:
Piliin ang letra nang tamang sagot at isulat sa patlang sa unahan.
_____ 1. Nagmula sa salitang Latin na Communis atus na ang kahulugan ay
a. Pakikipag-usap
b. Paghahatid ng kaalaman
c. Nagbibigay ng opinion
d. Lahat ng nabanggit
_____ 2. Ito ay proseso ng pang- unawa at pagbabahangi ng kaalaman
a. Komunikasyon
b. Tagatanggap
c. Tugon
d. Layunin
_____ 3. Ito ay nagbibigay o pagkuha ng impormasyon
a. Pagkukwento, pagsasadula, pagsasatao, paghula
b. Pagbati, pagpapakilala, pagbibiro,pasasalamat
c. Pag- uulat, pagpapaliwanag,pagtatanong, pagtukoy
d. Pakikiusap, pagmumungkahi, pagpupunyagi, pagtanggi
_____ 4. Ito ay nagpapanatili sa pakikipagpkapwa at pagkakaroon ng interaksyon sa kapwa
a. Pagkukwento, pagsasadula, pagsasatao, paghula
b. Pagbati, pagpapakilala, pagbibiro,pasasalamat
c. Pag- uulat, pagpapaliwanag,pagtatanong, pagtukoy
d. Pakikiusap, pagmumungkahi, pagpupunyagi, pagtanggi
_____ 5. Pangangalap at paglikha
a. Pagkukwento, pagsasadula, pagsasatao, paghula
b. Pagbati, pagpapakilala, pagbibiro,pasasalamat
c. Pag- uulat, pagpapaliwanag,pagtatanong, pagtukoy
d. Pakikiramay, pagpupuri, pagsang-ayon, paglibak

Tulad sa unang pagsasanay, pagkawasto mo sa iyong kasagutan, malalaman mo kung

4-5 = Mahusay ka nang kumilala ng paksa
3-2 = katamtaman lang ang husay mo sa pagkilala ng paksa
1-0 = kailangang pag- aralan mong mabuti ang aralin.
Aralin 2. Mga Uri ng Komunikasyon

Ang komunikasyong pantao ay maaaring hatiin sa dalawang uri. Ito ay berbal at di-berbal na
komunikasyon.

1. Berbal – ito ay nagaganap sa pamagitan ng wika. Tulad ng napag- aralan mo na ang wika ay
tumutukoy sa partikular na komunikasyong ginagamit, isang arbitraryo, napagkasunduang
simbolo na naghahatid ng mensahe sa isang tao patungo sa iba. Samakatwid, maaari itong
pasalita o pasulat.

2. Di- berbal – proseso ng paghahatid at pagtanggap ng mensahe na walang salitang ginagamit.

Semiotiks ang agham na pag- aaralan ng simbolo o “sign”. Ang mensahe ay maaaring iparating
sa pamamagitan ng gestura, pagkilos ng katawan o postura,ekspresyon ng mukha o mata o
kaya’y paggamit ng mga bagay tulad ng damit, buhok, arkitektura, simbolo, infograpics, tono o
kalidad ng boses, emosyon at istilo sa pagsasalita.

Maaari ring gamitin ang mga sensora bilang tsanel ng di-berbal na komunikasyon tulad ng pang-
amoy, panlasa, paningin, pandinig, paghawak.
Sa aklat na “Louder Than Words: non Verbal Communication ni Alton Barbour, binanggit niya na
7% ng komunikasyon ay nakabase sa salita; 38% sa lakas, taas-baba, tono ng boses/ tinig at 55% ay base
sa ekspresyon ng mukha at sa mga non-verbal na komunikasyon.
Samantalang ang pag- aaral ni Paul Ekman (1960) tungkol sa ekspresyon ng mukha ay
nagpapakita ng galit, lungkot, saya, panghihinayang, takot, sorpresa atbp.
 Sinabi naman ni Edwad t. Hall (1959), isang antropologo na sa isang normal na pag-uusap, 65%
ng mensahe ng komunikasyong nagaganap ay naililipat sa pamamagitan ng di- berbal na komunikasyon.

Mga pag-aaral o anyo ng komunikasyong di-berbal

1. Haptics:
Handshake, holding hands, kissing
2. Oculesics – pag- aaral hinggil sa papel ng mata sa di-berbal na komunikasyon.
Halimbawa - Paglaki ng mata (surprise)
3. Vocalics – pag- aaral sa pamamagitan ng tinig/boses
Pasigaw, palahaw ng iyak, galit, pabulong
4. Chronemics – pag- aaral sa essensya ng panahon at oras
“ On Time ” tiyak na schedule sa interbyu
Filipino time American time
5. Kinesics – pag- aaral sa galaw o kilos ng katawan, ekspresyon ng mukha
pagtango, pagsimangot, pagtaas ng kilay, pag iling
6. Proxemics – tumutukoy ito sa distansya o layo sa pagitan ng dalawang nag uusap

7. Iconics – (simbolo)- Sa ating paligid ay marami kang makikitang simbolo o icons na may malinaw
na mensahe.
Halimbawa:
A. sa pintuan ng mga palikuran anong simbolo ang nagpapahiwatig na ito ay
Pambabae o Panlalaki
B. bawal manigarilyo
C. sa mga lansangan ito ang mga simbolong makikita
No Uturn pedestrian lane
 8. Kulay – ang kulay ay maaari ring magpahiwatig ng damdamin
Hal. Sa mga interseksyon ng daan- ano ang ibig sabihin ng ilaw na dilaw, berde at pula

9. Paralanguage – ito ay tumutukoy sa paraan ng pagbigkas sa isang salita, nakapaloob din dito ang
pagbibigay diin sa mga salita, bilis ng pagbigkas, paghinto sa loob ng pangungusap, lakas ng
boses at taginting ng tinig.
Hal. Sumisigaw, naiinis, tumatawa

Gawaing Pag-unawa
Ngayon sagutin mo ang pagsasanay na ito. Tingnan natin kung marunong ka nang kumilala ng
mga body language.
Ano ang kahulugan ng mga sumusunod na body language? Hanapin ang pinakmalapit na
kahulugan. Isulat sa patlang ang letra ng sagot bago ang bawat bilang.
Hanapin sa kolum B ang sagot.

A B
_____ 1. Pagbibigay ng high five a. Galit
_____ 2. Paglalakd ng padabog b. Naghahanap ng away/ pagiging agresibo
_____ 3. Pagkindat c. Pagsuko, surrender
_____ 4. Pagtatakip ng ilong d. Napuwing, bagong gising
_____ 5. Pagtulog habang nagsasalita e. Pag- akit/ pang- akit
_____ 6. Paghalukipkip f. Mabaho ang naaamoy
_____ 7. Pagtatakip ng mukha g. Kapaguran
_____ 8. Pag- amba sa kausap h. Pagkatuwa
_____ 9. Pagtaas ng dalawang kamay i. Pagkahiya o nahihiya
_____ 10. Pagkusot ng mata j. Pag di sang-ayon
Feedback:
kapag naiwasto mo na ang pagsasanay. Malalaman mo ngayon kung lubusan kang natuto sa
aralin o uulitin mong aralin ang aralin.

Kung nakakuha ka ng iskor na:

10-9- binabati kita. Natutunan mong mabuti ang aralin
8-6 – may natutunan kang makakatulong na malaman ang aralin
5-3 – tila kulang ang natutunan mo sa aralin
2-0 aralan mo muli ang aralin

Aralin 3: Antas at Prinsipyo ng Komunikasyon

Ang komunikasyon o pakikipagtalastasan ay proseso ng pagpapadala at pagtanggap ng mga

mensahe sa pamamagitan ng mga simbolikong klues na maaring berbal o di-berbal. Tulad nga ng nasabi
sinasaklaw nito ang iba’t ibang antas na pangkomunikasyon tulad ng

1. Komunikasyong Intrapersonal- ito ay tumutukoy sa komunikasyong pansarili. Sangkot dito ang

pag-iisip, pag-alaala at pandama na mga prosesong nagaganap sa internal nating katauhan.
Hal.
a. Nag-iisip b. nagtataka c. giniginaw

2. Komunikasyong Interpersonal- ito naman ay tumutukoy sa komunikasyong nagaganap sa

pagitan ng dalawang tao, sa pagitan ng isang tao at maliit na pangkat, malaking bahagdan ng
komunikasyong nagaganap sa ating lipunan ang nasa uring ito.
Hal.
Guro at mag-aaral Artista at mga fans
3. Panggrupo- ang pangkatang komunikasyon ay nagaganap sa pagitan ng tatlo o higit pang mga
tao na nagpapalitan ng ideya o kuro-kuro sa hangaring matamo ang karaniwang kilalang mga
layunin. Ang mga layuning ito ay maaaring nakatuon sa gawain, gaya ng isang grupong
gumagawa ng desisyon sa loob ng isang organisasyon, o likas na ugnayang pandamdamin,gaya
ng isang pagbabakasyon ng isang pamilya o isang sosyal na pagtitipon ng mga magkakaibigan.

4. Pang- organisasyon- ito ay sumasaklaw sa pormal na mga daluyan, gaya ng organisasyonal na

tsart na inuulat, usapan sa opisina. Ang organisasyonal na komunikasyon ay may kinalaman din
kapwa sa internal at eksternal na komunikasyon sa pagitan ng mga miyembro at mga kinatawan
nito.
5. Sosyodad – ito ang komunikasyon na hindi lamang nkatuon sa komunikasyon sa loob ng isang
particular na kultura gaya ng sa Pilipinas kundi sa komunikasyon sa pagitan ng mga tao mula sa
iba’t ibang kultura gaya ng Pilipinas at Estados Unidos.
May dalawang espesyal na mga anyo ang komunikasyong ito.
a. Pampublikong komunikasyon- nagaganap kung ang isang maliit na bilang ng mga
tao (madalas isang tao lang) ang nagsasalita sa harap ng mas malaking bilang ng tao.
Hal. Talumpati, pasalitang ulat

b. Ang pangmasang komunikasyon- ay nagaganap kung ang isang maliit na bilang ng

mga tao ay naghahatid ng mga mensahe sa malaki,hindi kilala at kadalasan iba’t
ibang tagapakinig sa pamamagitan ng paggamit ng espesyalisadong midyang
pangkomunikasyon.
Ang pangmasang komunikasyon ay gumagamit ng mga midya gaya ng pelikula,
telebisyon, radio, pahayagan at magasin.
6. Online o Machine Assisted- ang pagbuo ng mga koneksyon o ugnayan ng mga tao o mga tao sa
pamamagitan ng mga kompyuter at internet.

MGA PRINSIPYO
1. Ang komunikasyon ay isang proseso
Isang proseso ng komunikasyon na kinapapalooban ng marami pang proseso. Hindi
lamang ito kinasasangkutan ng pagpapadala at pagtanggap ng mensahe. Ang pagpapadala ng
mensahe ay tinatawag na encoding at ang pagpapadala ay tinatawag na decoding. Masasabi din
natin na ang proseso ng komunikasyon ay hindi maaaring one way lamang. Ito’y prosesong
closed circuit.
 2. Ang komunikasyon ay dinamiko
Tulad ng tao ang kumunikasyon ay tumatanda din. Ulitin man nating muli ang mga
salitang una nating pinag-aralan, ito’y nag-iiba dahil nag-iiba din ang panahon. Dapat tandaan
natin na ano man komunikasyon, ito ay naiimpluwensyahan ng oras, lugar, mga pangyayari at
mga taong sangkot sa proseso. Kaya ang komunikasyon ay nagbabago o dinamiko dahil sa
impluwensya ng mga pagbabagong ito.

3. Ang komunikasyon ay komplikado

Nagiging komplikado ang proseso ng komunikasyon dahil sa paraan ng pagtingin ng mga
sangkot sa komunikasyon sa isa’t isa. Ito’y tinatawag na persepsyon na hindi laging
parepareho.kapag ang dalawang tao ay nag-uusap ang kanilang komunikasyon ay
naiimpluensyahan ng:
a. Persepsyon ng isa sa kanyang sarili
b. Persepsyon niya sa kanyang kausap
c. Iniisip niyang persepsyon ng kanyang kausap sa kanya
d. Tunay na persepsyon ng kanyang kausap sa kanya.
Gayun din ang persepsyon ng kanyang kausap. Dahil ditto may mga komunikasyong
hindi magiging mabisa at humahantong sa hindi pagkakaunawaan.
4. Mensahe, hindi kahulugan, ang naipadadala/ natatanggap
Pansini muli ang kahulugan ng komunikasyon. Ito ay proseso ng paghahatid at
pagtanggap ng mensahe, hindi kahulugan,kaya ang hindi aktwal na kahulugan ang ipinapadala at
natatanggap. Ang pagpapakahulugan ay depende na sa tumatanggap nito.
5. Hindi tayo maaaring umiwas sa komunikasyon
Kahit hindi pa tayo nagsasalita, nakikipagtalastasan na tayo. Kahit tayo’y nag- iisa, hindi
natin maiwasan ang mag-isip. Ito’y Intrapersonal na komunikasyon. Hindi man tayo magsalita, sa
ating mga kilos, galaw, kumpas nakapagpapadala tayo ng mensahe sa iba.

6. Lagi may dalawang uri ng mensahe sa proseso ng komunikasyon

Ang mensaheng ito ay maaaring
a. Mensaheng pangnilalaman o mensaheng panglinggwistika
b. Mensaheng relasyonal o di-berbal

GAWAIN PANG-UNAWA
Ngayon naman ay magsasanay tayo tungkol sa aralin natutunan ninyo.
Basahin at unawain ang mga sumusunod na pahayag. Kung wasto ang pahayag isulat ang TAMA,
kung ang diwa ay mali, isulat ang tamang katawagan dapat humalili sa salitang may salungguhit upang
maging tama ang pahayag.

_______ 1. Ang komunikasyong interpersonal ay tumutukoy sa komunikasyong pansarili.

_______ 2. Ang malaking bahagdan ng komunikasyong nagaganap sa ating lipunan ay nasa uring
interpersonal.
_______ 3. Ang komunikasyon ay isang proseso.
_______ 4. Ang proseso ng komunikasyon ay dinamiko.
_______ 5. Kahulugan ang naipapadala at natatanggap sa komunikasyon.
_______ 6. Laging may tatlong uri ng mensahe sa proseso ng komunikasyon.
_______ 7. Ang mensaheng pangnilalaman ay tinatawag ding mensaheng panglinggwistika.
_______ 8. Ang mga midyang pangmasa tulad ng telebisyon, radio, pahayagan ay nasa ilalim ng uring
pampubliko.
_______ 9. Ang komunikasyong pampubliko ay siyang pinakabatayan ng dalawa pang uri ng
komunikasyon.
_______10. Ang nagpapadala ng mensahe ang siyang nagde-decode ng mensahe.

Pagwasto ng iyong kasagutan, kapag ang iskor na nakuha mo ay

10 – Napakahusay mo. Binabati kita.
9-7 – Mahusay ka at may natutunan ka sa aralin.
6-4 – Katamtaman lang ang husay mo.
3-1 – Mag- aral ka pa ng aralin
0 – Balikan mo at pag aralan muli.

May mga katanungan pa ba, kung wala na ay tutuloy na tayo sa ating panghuling pagsusulit.

X. Tandaan: Sa pagsagot sa pagsusulit ay bibigyan ko lamang kau ng 3 araw upang masagutan

ito. Kailangan ipadala mo ito sa aking email add ko na epventaep@gamil.com. Kailangan
matanggap koi to sa ikaapat na araw sa ganap na ikatatlo ng hapon. Kung hindi ko ito
matatanggap sa tamang oras ay 0 ang magiging marka mo sa pagsusulit.

I. Gawaing pang- unawa:

Buoin ang kahulugan ng komunikasyon sa pamagitan ng mga cue card. Kapag nabuo mo
na ito isulat mo ang nais ipakahulugan niyo sa pamamagitan ng paggamit ng 5-10 na
pangungusap.

akto ideya pasalita pagpapahayag pasulat paraan pamamagitan

ng sa ng ng o na ang
II. Paano mo napagtatagumpayan ang iyong pakikipagtalo sa iyong sarili. Iguhit ito at
ipaliwanag.
 III. Gumawa ka ng sariling video na magpapakita ng pantominang gumagamit ng iba’t ibang di-
berbal na komunikasyon. Gumawa ka ng kwento tungkol dito.

Mga Sanggunian:

Acopra, J., Soriano, MAL., Ruiz M.J. et al (2018). Kontekstwalisadong Filipino sa Malayuning
komunikasyon. Mindshaper Co. Inc. Intramuros, Manila.

Austero, C., Mateo, E., Suguran, T. et al (2014). Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Rajah Publishing
House. Sta. Mesa, Manila

Bernales, R., Cordero, ME., Cabanlong, A., et al (2018) Malayuning Komunikasyon. Mutya Publishing
House, Potrero, Malabon City.

Bernales, R., Bernardino, E., Cantillon, A., et al (2014) Wika at komunikasyon sa Nagbabagong Panahon,
Mutya Publishing House., Potrero, Malabon City

Bernales, R., Angeles, C., Balanza, M.A., et al (2013) Akademikong Filipino para sa Kompetetibong
Pilipino. Mutya Publishing House Inc., Malabon City

Mangahis, Jc., Nuncio, R., Jaoillo, C. (2008) C&E Publsihing Inc., Quezon City
Talaan ng Kasagutan: Modyul 2 – Konsepto ng Komunikasyon

Paunang Pagsubok

1. Tama 2. Mali 3. Tama 4. Tama 5. Tama

Aralin 1 – Kahulugan ng Komunikasyon

1. D 2. A 3. C 4. B 5. C

Aralin 2 – Uri ng Komunikasyon

1. H 2. A 3. E 4. F 5. G

6.J 7. I 8. B 9. C 10. D

Aralin 3 – Antas at Prinsipyo

1. Intrapersonal 6. Dalawa
2. Tama 7. Tama
3. Tama 8. Tama
4. Tama 9. Sosyedad
5. Mensahe 10. Nageencode

Gagamitin ang Rubrik sa pagbibigay ng marka

Paggamit ng kamera 30%

Pagkakabuo 30%

Nilalaman at Organisasyon 30%

Presentasyon 10%

Kabuuan 100%

BInabati kita. Sana ay lubusan kang natuto sa ating mga aralin sa Modyul 2.