PHÁC ĐỒ 18

ĐIỀU TRỊ KHÁNG NẤM

THEO KINH NGHIỆM
1. TỔNG QUAN
Nhiễm nấm Candida là dạng nhiễm nấm thường gặp nhất ở bệnh nhân nằm
khoa hồi sức. Trong đó, C. albicans là tác nhân thường gặp nhất. Tỉ lệ tử vong
do nhiễm Candida xâm lấn khoảng 40-60% ở bệnh nhân nằm khoa hồi sức và
80-90% ở bệnh nhân choáng nhiễm khuẩn.
Các chủng Candida thường gặp: C. albicans, C. glabarata, C. parapsilosis,
C. tropicalis, C. krusei.

2. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA NHIỄM NẤM XÂM LẤN Ở KHOA HỒI SỨC
- Điều trị kháng sinh phổ rộng.
- Bỏng.
- Ống thông tiểu hoặc đường truyền tĩnh mạch trung tâm.
- Hóa trị.
- Corticoide.
- Đái tháo đường týp 2.
- Bệnh lý thải ghép.
- Truyền tế bào gốc.
- Lọc máu.
- APACHE II > 20.
- Điều trị thuốc ức chế miễn dịch.
- Suy gan.
- Phẫu thuật lớn.
- Bệnh ác tính.
- Tổn thương niêm mạc.
- Viêm tụy hoại tử.
- Bệnh tân sinh.
- Giảm bạch cầu hạt.
- Nằm dài ngày tại ICU.
- Thở máy kéo dài.

140 •PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ 2022 ♥ VIỆN TIM TP.HCM

- Suy thận.
- Ghép tạng.
- Bệnh phổi cấu trúc.
- Dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch hoàn toàn.

3. TIÊU CHUẨN TIÊN ĐOÁN NHIỄM CANDIDA XÂM LẤN

Yếu tố nguy cơ Điểm
Điều trị kháng sinh trong vòng 30 ngày 2
Đường truyền tĩnh mạch trung tâm 2
Điều trị tại cơ sở y tế trước đó 2
Nuôi ăn tĩnh mạch hoàn toàn 2
Truyền dịch tại nhà 1
Thở máy 1
Nhiễm khuẩn huyết có nguồn gốc từ phổi -6
≥ 3 điểm: có khả năng nhiễm nấm Candida xâm lấn

4. LƯU ĐỒ TIẾP CẬN ĐIỀU TRỊ KHÁNG NẤM THEO KINH NGHIỆM

Nghi ngờ nhiễm Candida xâm lấn

(Không đáp ứng với kháng sinh phổ rộng)

Cấy máu tìm nấm

Điểm tiên đoán nhiễm Candida xâm lấn ≥ 3

Có Không

Điều trị bằng echinocandin hoặc fluconazole nếu Không điều trị kháng nấm
bệnh nhân ổn định hoặc nguy cơ đề kháng thấp

Chờ kết quả cấy máu (2-5 ngày)

Dương tính Âm tính

Tiếp tục hoặc bắt đầu Ngưng điều trị kháng nấm sớm
echinocandin hoặc fluconazole (≤ 7 ngày)

- Thời gian điều trị echinocandin ≥ 14 ngày

- Sau điều trị echinocandin ≥ 5 ngày, nếu bệnh nhân ổn
có thể xuống thang bằng fluconazole uống/tiêm mạch

PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ 2022 ♥ VIỆN TIM TP.HCM• 141

5. CHỌN LỰA THUỐC ĐIỀU TRỊ KHÁNG NẤM (theo IDSA – Infectious
Diseases Society of America, 2009)
Chọn lựa đầu tiên Chọn lựa khác
1. Bệnh nhân ổn định: Amphotericin B dạng hòa tan trong mỡ: liều
Fluconazole: liều nạp 800 mg (12 mg/kg), sau dùng 3-5 mg/kg/ngày hoặc Amphotericin B
đó 400 mg/ngày (6 mg/kg/ngày). deoxycholate 0,5-1 mg/kg/ngày.
2. Bệnh nhân không ổn định hoặc mới dùng fluconazole:
Caspofungin: liều nạp 70 mg, sau đó 50 mg/ngày

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Matthaiou D K, Christodoulopoulou T, Dimopoulos G. How to treat fungal infections in ICU
patients. BMC infectious disease 2015;15:205.
2. Groth C, Dodds-Ashley E. Fungal Infections in the ICU. Infection Critical Care. CCSAP 2016
book 1. Norwell (MA): Kluwer Academic Publisher; 2016.
3. Pappas PG, Kauffman CA, Andes D, et al. Clinical practice guidelines for the management of
candidiasis: 2009 update by the Infectious Diseases Society of America. Clinical infectious
diseases: an official publication of the Infectious Diseases Society of America. 2009;48:503-35.

142 •PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ 2022 ♥ VIỆN TIM TP.HCM