CA LÂM SÀNG GIẢI PHẪU BỆNH TỔN THƯƠNG VIÊM

MỤC TIÊU
Sau khi học xong ca lâm sàng này sinh viên có khả năng:
1. Mô tả được các tế bào xuất hiện trong viêm cấp, viêm mạn tính.
2. Mô tả được các tế bào xuất hiện trong viêm lao.
3. Giải thích được sự xuất hiện của các tế bào quan sát được trên hình ảnh vi thể.
4. Phân biệt viêm đặc hiệu và viêm không đặc hiệu.
CA LÂM SÀNG 1
Bệnh nhân nam 24 tuổi vào viện vì đau bụng vùng hố chậu phải. Bệnh nhân đau bụng liên tục và
tăng dần, ban đầu đau vùng quanh rốn, sau đó khu trú ở hố chậu phải. Khám thấy có phản ứng thành
bụng vùng hố chậu phải1; ấn điểm MC Burney dương tính. Bệnh nhân được chỉ định làm các xét
nghiệm máu và siêu âm ổ bụng với kết quả như sau:
Kết quả xét nghiệm tế bào máu ngoại vi cho thấy:
Số lượng hồng cầu: 4,86 1012/L: Huyết sắc tố: 147 g/L
Số lượng bạch cầu: 6,8 106/L : BC đa nhân trung tính chiếm 79,2%
Số lượng tiểu cầu: 186 109/L Nhóm máu: O+
Siêu âm: Vùng hố chậu phải, ruột thừa đường kính kích thước 11-13mm, phù nề, trong lòng ứ
dịch, tăng tín hiệu doppler, xung quanh có phản ứng viêm.
Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa. Ruột thừa sau cắt được gửi xét nghiệm
giải phẫu bệnh.
Câu hỏi thảo luận:
1. Anh/Chị hãy mô tả hình ảnh đại thể của ruột thừa sau? Kỹ thuật xét nghiệm giải phẫu bệnh
phù hợp trên bệnh nhân này là gì?Vai trò của mô tả đại thể trong chẩn đoán tổn thương là gì?

Hình 1: Hình ảnh đại thể của ruột thừa trong phẫu thuật nội soi

1
 2. Mô tả đặc điểm vi thể của các hình ảnh vi thể dưới đây? Loại tế bào viêm nào xuất hiện
nhiều tại thành ruột thừa? Giải thích vai trò của loại tế bào viêm này.

Hình 2. HEx4 Hình 3. HEX10

Hình 4. HEX40

3. Giải thích hiện tượng mạch máu giãn rộng chứa nhiều hồng cầu trong hình ảnh vi thể
sau? Hình ảnh này phù hợp với tổn thương gì trong các rối loạn tuần hoàn? Giải thích hiện tượng
trong mô đệm xuất hiện dịch bắt màu hồng dạng sợi?

Hình 5. HEx40 Hình 6. HEx10

4. Hình ảnh vi thể tổn thương trên phù hợp với viêm ở giai đoạn nào? Trường hợp này là
viêm đặc hiệu hay viêm không đặc hiệu? Tại sao?
 CA LÂM SÀNG 2

Bệnh nhân nam 30 tuổi được chẩn đoán là dương tính với virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV)
cách đây 2 năm và không điều trị gì. Tiền sử gần đây của bệnh nhân có biểu hiện mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, sút
cân kèm theo hạch góc hàm phải sưng lên nhưng không đau. Ở nhà tự mua kháng sinh Augmentin 625mg x 2
viên/ngày, chia 2 lần sáng – tối, uống trong 5 ngày, nhưng không thấy đỡ. Bệnh nhân vào viện khám và được chỉ
định chọc hút tế bào bằng kim nhỏ khối hạch. Trên tiêu bản tế bào học có hình ảnh vi thể sau:

Hình 1 (Giemsa x20x) Hình 2 (Giemsa x 40x)

Hình 3 (Giemsa x 20x) Hình 4 (Giemsa x 40x)

Câu hỏi thảo luận:

1. Mô tả hình ảnh vi thể các anh/chị quan sát được? Giải thích được sự xuất hiện của các thành phần đã
quan sát được trong hình ảnh trên?
2. Dựa vào hình ảnh vi thể trên có chẩn đoán xác định được không? Tại sao? Cần làm thêm xét nghiệm gì
để chẩn đoán xác định?
Thông tin bổ sung: Sau chọc chút tế bào bằng kim nhỏ bệnh nhân được chỉ định tiếp bóc hạch làm mô bệnh
học. Hình ảnh như sau:

Hình 5. Ảnh đại thể

Hình ảnh vi thể:

Hình 6. HEx10 Hình 7. HEx20

Hình 8. HEx40
Câu hỏi thảo luận (tiếp):
3. Quan sát hình ảnh đại thể và vi thể bệnh phẩm sau tiểu phẫu, anh/chị hướng tới tổn thương gì? Tại
sao? Trong trường hợp này cần đặt ra chẩn đoán phân biệt với bệnh lý nào khác nữa không?
4. Phân loại tổn thương viêm trong trường hợp này? Giải thích tại sao điều trị bằng kháng sinh
Augmentin không đỡ? Theo anh/chị có những điều kiện thuận lợi gì trên bệnh nhân làm cho bệnh nhân
mắc tổn thương hạch góc hàm?
 CA LÂM SÀNG 3

Bệnh nhân nữ 45 tuổi, đau bụng âm ỉ vùng chậu khoảng 7 tháng nay, kèm theo rối loạn kinh nguyệt,
lượng máu kinh ra nhiều. Khoảng 3 tháng nay bệnh nhân xuất hiện thêm triệu chứng ra khí hư mầu
trắng đục vùng âm đạo. Khám bệnh nhân thấy kích thước tử cung to. Bệnh nhân được chỉ định cắt bỏ
tử cung vì cơn đau tái phát nhiều lần và chu kỳ kinh nguyệt không đều. Bệnh phẩm sau phẫu thuật
được gửi làm xét nghiệm giải phẫu bệnh. Hình ảnh đại thể và vi thể ở cổ tử cung như các hình dưới
đây.

Câu hỏi thảo luận

1. Anh chị hãy mô tả đặc điểm đại thể của cổ tử cung (Hình 1)? Vai trò của mô tả đại thể trong chẩn
đoán Giải phẫu bệnh?

Hình 1

2. Quan sát hình 2,3 và cho biết có những thay đổi nào so với mô bình thường? Mô tả hình thái và giải
thích sự xuất hiện của các thành phần này. Đối chiếu với hình ảnh đại thể ở hình 1.
 Hình 2 (HE - 10X)

Hình 3 (HE - 40X)

Hình 4 (HE - 20X)

Chú thích: 1. Tuyến cổ trong bình thường

2. Vùng biến đổi

Câu hỏi thảo luận (tiếp)

3. Cấu trúc đầu mũi tên 1 trong hình 3 là gì? Sự thay đổi của tế bào trong hình 4 (vùng số 2) được gọi
là tổn thương gì? Kể tên các loại tổn thương này ở các cơ quan khác mà em được biết.

4. Hình ảnh vi thể trên phù hợp với giai đoạn nào của quá trình viêm? Trong giai đoạn viêm này, có
thể gặp các tế bào viêm nào khác ngoài các tế bào viêm quan sát được trong hình 2,3? Hãy mô tả hình
thái của chúng.