KAPC (KNOWLEDGE, ATTITUDE, PRACTICES AND CONCERNS) NG MGA

MAG-AARAL NG SENIOR HIGH SCHOOL TUNGKOL SA COVID-19 VACCINE

ELLAYCA G. BACLA-AN
JIMMS FORD J. ORDANEZA
LADY HENRIETTA R. GUNO
EVAN JAKE T. VITANZOS
VINETH KRISTINE MARISCAL
JOHN BENEDICT A. DELA PENA
CHERLYN S. AMPER
MAR JOSHUA C. WABINGGA
KIEM B. VILLARBA
RHENELL RAMOS

A Research Presented to the Faculty of Senior High School, Hagonoy National High
School, Guihing, Hagonoy Davao Del Sur, In Partial Fulfillment of the Requirements
in Practical Research II

SENIOR HIGH SCHOOL PROGRAM

Hagonoy National High School

Hagonoy Davao Del Sur

March 2023
 Abstrak
BACLA-AN, ELLAYCA G., VITANZOS, EVAN JAKE T., GUNO, LADY
HENRIETTA R., ORDANEZA, JIMMS FORD J., DELA PENA, JOHN BENEDICT
A,. WABINGGA, MAR JOSHUA C., MARISCAL, VINETH KRISTENE, VILLARBA,
KIEM B., AMPER, CHERLYN S., AND RAMOS, RHENELL, Humanities and
Social Sciences Strand, Senior High School Program, Hagonoy National High
School, Guihing, Hagonoy, Davao del Sur. March 2023. SENIOR HIGH
SCHOOL STUDENTS’ KAPC (KNOWLEDGE, ATTITUDE, PRACTICES AND
CONCERNS) REGARDING THE COVID-19 VACCINE. Practical Research II.

Ang kasalukuyang pag-aaral ay naglalayong tukuyin ang antas ng

persepsyon ng mga mag-aaral sa Senior high School sa Knowledge, Attitude,
Practices, and Concerns (KAPC) sa bakunang Covid-19. Gumamit ang pag-aaral ng
descriptive comparative upang ihambing ang persepsyon ng parehong antas ng
baitang. Gamit ang mean, standard deviation, at Z-test, ang mga pangunahing
natuklasan ng pag-aaral ay nagsiwalat na walang makabuluhang pagkakaiba sa
antas ng mga pananaw sa mga bakunang Covid-19 sa mga mag-aaral sa Baitang
11 at Baitang 12.

Ang kaalaman ng mga respondent tungkol sa bakuna para sa COVID-19 ay

tinasa sa pamamagitan ng paggamit ng iba't ibang tanong tungkol sa legal na utos
nito, pagiging kwalipikado ng iba't ibang pangkat ng populasyon, at ang tagal ng
panahon kung kailan maaaring magbigay ang bakuna ng proteksyon laban sa virus
sa questionnaire na ito. Bilang karagdagan, tumingin kami sa iba't ibang mga
mapagkukunan ng impormasyon na maaaring makaimpluwensya sa kanilang
desisyon na magpabakuna. Ang mga resulta ng pag-aaral ay maaaring maging
kapaki-pakinabang sa mga sumusunod na ito: Kagawaran ng Edukasyon,
Pangangasiwa ng Paaralan, Mga Guro, Magulang, Mag-aaral, at mga mananaliksik
sa hinaharap upang palawakin ang kanilang pananaw sa mga bakunang Covid-19.

Mga Keyword: Pagdama, Mga mag-aaral sa Senior high School, Kaalaman,

Saloobin, Mga Kasanayan, Mga Alalahanin, Bakuna sa COVID-19

 TALAAN NG MGA NILALAMAN

MGA PAUNANG PAHINA PAHINA

PAHINA NG PAMAGAT i
TALAAN NG NILALAMAN ii
ABSTRAK ii

KABANATA

PANIMULA

Background ng Pag-aaral 1
Pahayag ng Problema 4
Teoritikal na Balangkas 4
Saklaw at Limitasyon 6
Kahalagahan ng Pag-aaral 6
Kahulugan ng mga Termino 7

II REVIEW NG KAUGNAY NA LITERATURA

Kalaaman tungo sa mga bakuna sa COVID-19 8
Saloobin sa mga bakuna sa COVID-19 14
Mga kasanayan tungo sa bakuna sa COVID-19 22
Mga alalahanin sa bakuna laban sa COVID-19 25

III METODOLOHIYA
Disenyo ng Pananaliksik 35
Sample at Sampling Technique 37
Instrumento ng Pananaliksik 37
Pamaraan sa Pangangalap ng Datos 38
 Mga Tool sa Istatika 40

IV RESULTA AT DISKUSYON 41

V BUOD, KONKLUSYON AT REKMENDASYON

Buod 58
Konklusiyon 59
Rekomendasyon 59

LISTAHAN NG MGA SANGGUNIAN 61

LISTAHAN NG MGA FIGURES

Larawan 1. Konseptwal na Balangkas ng pag-aaral 5
Larawan 2. Mapa ng Hagonoy National High School 36
Larawan 3. Nag lalarawan Procedural Framewok ng pag-aaral 39

LISTAHAN NG MGA TALAHANAYAN

Talahanayan 1. Antas ng Pagdama ng mga 41

Mag-aaral sa Baitang 11 sa KAPC
Talahanayan 2. Antas ng Pagdama ng mga 48
Mag-aaral sa Baitang 12 sa KAPC 44
Talahanayan 3. Talaan ng Pagkakaiba sa 53
pagitan ng Baitang 11 at Baitang 12 KAPC 49
 KABANATA I
Introduksiyon

Background of the study

Kamakailan, ang COVID-19 ay nagkaroon ng hindi pa nagagawa at lubhang

nakapipinsalang epekto sa buong mundo, dahil kinilala ng World Health

Organization (WHO) ang sakit bilang isang pandemya (Shrestha et al. 2020). Ang

Pilipinas ay kabilang sa nangungunang 20 bansa sa mundo na may pinakamataas

na kabuuang bilang ng mga kaso ng COVID-19 noong Agosto 25, 2021 (WHO,

2021). Ang mga kontra-pedagogical na hakbang ay ginagawa upang mapanatili ang

edukasyon ng mga mag –aaral sa kabila ng krisis sa COVID 19. Batay sa mga

karanasan, pananaliksik, obserbasyon ng may-akda sa akademya, mga alituntunin

ng COVID-19 at ang pangangailangan para sa mga alternatibong solusyon,

ipinapakita ng artikulong ito kung paano naaapektuhan ang mas mataas na

edukasyon at kung paano ito makakatugon sa mga hamon sa hinaharap (Toqueero

& Talidong 2020).

Sa buong mundo, nagsagawa ng pananaliksik ang Kumari et al. (2021) sa

isang bakuna para sa COVID-19. Ang pagtanggap ay tinutukoy ng kaalaman,

saloobin at alalahanin ng mga tao. Ang pagbibigay ng tamang impormasyon ay

mahalaga sa pagpapaunlad ng mga positibong saloobin sa bakuna sa COVID-19.

Pagsapit ng Marso 2021, mahigit 200 na kandidato sa bakuna ang nabuo, 60 sa

mga ito ay nasa mga klinikal na pagsubok, at pitong iba't ibang bakuna ang

nailunsad sa maraming bansa (WHO). Ang mga bakunang ito ay nabigyan ng buo,

emergency o pansamantalang pag-apruba sa Australia. Katulad nito, ang bakuna ng

Moderna ay inaprubahan para sa paggamit sa Switzerland at para sa emergency na

 2

paggamit sa United States at EU. Ang bakunang Oxford-AstraZeneca ay

mayroon ding ganap na pag-apruba sa Brazil at ilang iba pang mga bansa ngunit

nakatanggap ng awtorisasyon sa paggamit ng emergency sa UK at isang conditional

marketing authorization (CMA) sa EU (Issanov et al. 2021).

Tinitingnan ng gobyerno ng Pilipinas ang pagpapatupad ng COVID-19

vaccination program sa mga paaralan para sa mga mag-aaral na babalik sa

harapang klase, habang ang bansa ay naglalayong palakasin ang mga pagsisikap

sa pagbabakuna ng mas maraming indibidwal (Cabuenas 2022). Ayon kay Health

Secretary Francisco Duque III, ang COVID-19 vaccination program para sa mga

mag-aaral ay ipapatupad katulad ng iba pang bakuna para sa tigdas at polio na

iniaalok na sa mga mag-aaral. Ang mungkahi ay nagmula kay Duterte, na

nagmungkahi na ang mga estudyante ay payagang dumalo sa mga personal na

klase sa kondisyon na ang mga programa sa pagbabakuna para sa kanila ay

inilunsad ng gobyerno. Iniharap ng Kapulungan ng Kinatawan na si Lord Allan Jay

Velasco sa senado ang Republic Act No. 11525 na isang batas na nagtatatag ng

Corona virus Disease 2019 (COVID-19) Vaccination na Pinapabilis ang Proseso ng

Pagbili at Pangangasiwa ng Bakuna, na nagbibigay ng pondo. Samakatuwid, ang

iba pang mga layunin (Marso 3, 2021). Ipinasa ito ng Senado at Kapulungan ng mga

Kinatawan ng Pilipinas sa Kongreso. Nagkabisa ito noong Pebrero 26, 2021 (Arvin

Gaudiel, et al. 2021).

Sa lokal, ang mga pamamaraan ng seguridad para sa bawat elemento ng

panganib na nauugnay sa Davao City ay sinusuri at itinalaga bilang mga hadlang sa

pag-ikot. Gamit ang proseso ng analytic hierarchy, binibigyang-priyoridad ang mga

natuklasang panganib sa COVID-19 at ang bisa ng mga potensyal na solusyon.

Bilang resulta, ang dynamics ng mga hakbangin sa pamamahala ng COVID-19 ay

 3

inimbestigahan gamit ang mga priyoridad na ito at isang sistema ng mga

ordinaryong differential equation. Ang mga natuklasan ay nagpapakita na ang

pagbabawas sa COVID-19 na namamatay ay dapat na pangunahing pokus para sa

mga pampublikong manggagawa sa kalusugan. Ang impeksyon sa COVID-19 sa

Davao City ay maaaring makontrol at mapuksa sa loob ng tatlong buwan

pagkatapos bigyan ng prayoridad ang mga pagkamatay. Dapat tiyakin ng mga

awtoridad sa kalusugan na mayroong sapat na bilang ng mga intensive care unit

para sa COVID-19 upang mabawasan ang mga pagkamatay mula sa COVID-19. Sa

kabilang banda, ang mga pasyenteng may pinaghihinalaang o kumpirmadong

COVID-19 ay dapat na mahigpit na sumunod sa mga alituntunin sa paghihiwalay, at

ang pangkalahatang publiko ay dapat sumunod sa mga medikal at siyentipikong

rekomendasyon. Sa pangkalahatan, ang paggawa ng matalinong pagpili ay

kinakailangan upang maiwasan ang mga negatibong epekto ng isang hindi

nakokontrol na sakit (Logrosa, Mata, Lacniea, Estana & Hassall 2021)

Sa partikular, marami sa buong mundo ang nagsagawa ng pananaliksik sa mga

bakuna laban sa COVID-19. Walang pag-aaral na isinagawa sa Davao Del Sur na

nakatuon sa kaalaman, ugali, gawi, at alalahanin (KAPC) ng mga mag-aaral tungkol

sa mga bakunang COVID-19. Ito ay nagpapataas ng pangangailangan para sa mga

mananaliksik na magbigay ng isang batayan na interbensyon, at partikular na

tumuon sa antas ng mga pananaw ng mga mag-aaral tungkol sa mga bakunang

COVID-19. Bukod dito, walang pag-aaral na isinagawa sa Hagonoy National High

School sa Davao del Sur.

 4

Pahayag na problema

Ang pangunahing layunin ng pag-aaral ay matukoy ang antas ng Knowledge,

Attitude, Practices, and Concerns (KAPC) ng mga Senior High School Students sa

Hagonoy National High School. Higit na partikular, hinahangad nito ang mga sagot

sa mga sumusunod na katanungan:

1. Ano ang antas ng persepsyon ng mga mag-aaral sa Baitang 11 sa KAPC?

2. Ano ang antas ng persepsyon ng mga mag-aaral sa Baitang 12 sa KAPC?

3.Mayroon bang makabuluhang pagkakaiba sa pagitan ng Grade 11 at Grade 12

perception sa KAPC?

Teoretikal na Balangkas

Ang pag-aaral ay nakaangkla sa theory reasoned action na may mga

conspiracy theories, awareness, perceived usefulness, at perceived na kadalian ng

paggamit upang maunawaan ang mga pag-uugali sa pagtanggap ng pagbabakuna

ni Taslima & Tasnima (2021). Ang pag-aaral na ito ay nagdaragdag sa katawan ng

literatura, sa kabilang banda ang indibidwal na kamalayan ay may malaking

positibong epekto sa pag-aampon ng mga bakunang Covid-19. Higit pa rito, ang

mga saloobin at pinaghihinalaang tungo sa utility ng mga bakuna, pati na rin ang

accessibility. Ang mga positibong saloobin ng mga tao tungo sa pagbabakuna pati

na rin ang mga kapaki-pakinabang na pamantayang pansariling mga tao, ay

nakakaimpluwensya sa pagtanggap ng bakuna. Dapat tumuon ang mga awtoridad

sa mga hakbangin na magpapababa sa mga tsismis at pagsasabwatan na

pumapalibot sa mga bakunang Covid-19. Ang pagiging epektibo ng pagbabakuna ay

matutukoy sa kung gaano ito kapaki-pakinabang sa mga tao sa pag-iwas sa mga

 5

pandemya at pagpapanatili ng regular na edukasyon. Hikayatin din ang mga

mag-aaral na magpabakuna dahil ito ay libre at simple upang maprotektahan ang

kanilang sarili, kanilang pamilya, at lipunan. Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit

nagdalawang-isip ang mga mag-aaral na magpabakuna, at hindi malawak ang

persepsyon ng mga mag-aaral tungkol sa mga bakuna laban sa Covid-19.

Balangkas ng Konseptwal

Ang pag-aaral ay batay sa mga konsepto ng mga antas ng Kaalaman,

Saloobin, Kasanayan, at Alalahanin ng mga mag-aaral tungkol sa mga bakunang

COVID-19. Gumagamit ang mga mananaliksik ng Adopted Survey Questionnaires

upang bigyang-kahulugan ang mga tugon, at gumamit ng istatistikal na pagsusuri ng

data upang bigyang-kahulugan ang antas ng persepsyon ng mga mag-aaral sa mga

tuntunin ng KAPC. Inilalarawan ng paradigm ang ugnayan ng mga variable na

binanggit sa pag-aaral na ito tulad ng ipinakita sa ibaba:

Pangangasiwa ng
Survey Questionnaires

Antas ng persepsyon ng
• Mga Tabulasyon ng
Mga Tugon mga mag-aaral sa mga

• Pagsusuri sa tuntunin ng KAPC

Istatistika ng data at
Interpretasyon

Larawan 1. Balangkas ng Konseptwal na naglalarawan ng mga parameter ng pag-aaral

 6

Saklaw at Limitasyon
Ang pag-aaral ay isinagawa sa Hagonoy National High School na

matatagpuan sa Gilda Subdivision, Guihing, Hagonoy, Davao del Sur. Ang mga

datos ay nakolekta sa pamamagitan ng pinagtibay na talatanungan ni Kumari et al.

(2021) partikular sa pagsusuri sa 272 respondente tungkol sa kanilang antas ng

Knowledge, Attitude, Practices, and Concerns partikular sa mga mag-aaral ng SY.

2022 2023.

Kahalagahan ng Pag-aaral

Ang mga natuklasan ng pag-aaral ay maaaring maging kapaki-pakinabang

lalo na sa mga sumusunod:

Kagawaran ng edukasyon. Ang mga resulta ng pag-aaral ay maaaring maging

kapaki-pakinabang sa kanila, maaari silang magbigay ng pinakamahusay na

patakarang pang-administratibo tungkol sa mga mag-aaral na nabakunahan at sa

mga mag-aaral na hindi nabakunahanPangangasiwa ng Paaralan. Ang mga resulta

ng pag-aaral na ito ay gagamitin upang bumuo ng mga patakaran at programa ng

paaralan tungkol sa mga bakuna sa COVID-19. Maaari silang magmungkahi at

magpasimula ng serbisyo para sa mga mag-aaral na hindi sumailalim sa

pagbabakuna at hikayatin sila.

Mga guro. Ang mga resulta ay maaari ring gabayan ang mga guro na kilalanin ang

mga mag-aaral na nabakunahan, maaari itong maging mahalagang impormasyon

upang mapagtanto ang kaalaman, saloobin, gawi at alalahanin ng mga mag-aaral.

Mga magulang. Ang pag-aaral na ito ay maaari ding maging kapaki-pakinabang sa

mga magulang na nagplanong magpabakuna sa kanilang mga anak gayundin sa

 6

mga nag-aalangan. Ang isang follow-up na pag-aaral ay pinaplano upang partikular

na i-target ang mga magulang na nag-aalala tungkol sa pagbabakuna sa kanilang

mga anak.
 7

Mga mag-aaral. Maaari din silang makakuha ng kaalaman, ideya, at impormasyon

tungkol sa mga bakuna at ang kahalagahan ng mga bakuna sa mga mag-aaral, na

maaaring magbigay ng gabay upang magkaroon ng kritikal na pag-iisip pagdating sa

mga bakuna.

Mga Mananaliksik sa Hinaharap. Ang pag-aaral na ito ay maaaring magbigay ng

data na kapaki-pakinabang sa mga susunod na mananaliksik. Bukod dito, ang pag-

aaral na ito ay maaaring magsilbing pundasyon para sa isa pang kaugnay na pag-

aaral sa pagtatasa sa hinaharap na kakayahan ng mga mananaliksik na mangalap

ng mga datos.

Kahulugan ng mga Termino

Ang mga sumusunod na termino ay tinukoy ayon sa kung paano sila personal

na ginamit.

KAPC. Ito ay tumutukoy sa Kaalaman, Saloobin, Kasanayan, at Alalahanin ng mga

mag-aaral tungkol sa mga bakuna sa COVID-19.

Pagdama. Ang pag-unawa ng mga mag-aaral o kung paano nila nalalaman ang

mga bakuna sa COVID-19.

Kahusayan. Ang bisa ng mga bakuna sa COVID-19 para sa mga mag-aaral na

sumasailalim sa mga bakuna.

Morbidity. Ang kalagayan ng mga pasyenteng dumaranas ng COVID-19 virus.

 KABANATA II
REVIEW NG KAUGNAY NA LITERATURA

Ang bahaging ito ay naglalahad upang maiugnay ang pag-aaral na ito sa ilang

nauna at katulad na pag-aaral. Sinasaklaw ng pagsusuri ang mga paksang

nauugnay sa Kaalaman, Saloobin, Mga Kasanayan, at Mga Alalahanin tungkol sa

mga bakunang COVID-19.

Kaalaman tungo sa mga bakuna sa COVID 19

May mga pag-aaral na isinasagawa sa Bosnia at Herzegovina at sa Western

Balkans upang suriin ang kasalukuyang pagbabakuna sa COVID-19 at mga kaugnay

na demograpiko Cvjetkovic et al. (2022) na ipinahiwatig sa kanilang pag-aaral. Ang

karamihan sa mga sumasagot ay hindi pa nakarinig tungkol sa bakuna sa COVID-

19. Sa mga tuntunin ng pagpayag na mabakunahan laban sa COVID 19, negatibong

tumugon ang populasyon.

Ljivo et al. (2021) natuklasan na ang mga nagpositibo ay may mas mataas na

marka at mas sumusuporta sa mga hakbangin sa pagbabakuna. Alam ng mga

respondent sa China na sila ay nasa mataas na peligro ng impeksyon at mas

malamang na mabakunahan sa sandaling malikha ang isang bakuna kaysa sa huli.

Ayon kay Lee et al. (2021), nakasaad na karamihan sa mga respondente ay

nakasagot ng tama sa apat sa anim na tanong na kaalaman. Lumilitaw na alam ng

mga respondent ang transmission sa pamamagitan ng respiratory droplets ng

infected na tao. Isang item ng kaalaman ang nagsiwalat ng malaking dalas ng

maling impormasyon, kung saan ang mga sumasagot ay naniniwala na ang

pakikipag-ugnayan sa o pagkonsumo ng wildlife ay maaaring magresulta sa

impeksyon.
 9

Bhartiya et al. (2021), ang mga resulta ay kalahati ng mga respondent na

ayaw tumanggap ng bakuna para sa COVID-19 ay mababa ang kita. Ang paglitaw

ng mga menor de edad o malubhang masamang epekto pagkatapos ng

pagbabakuna ay ang pinaka-pangunahing kadahilanan sa pagpapaliban ng

pagbabakuna. Ang pag-aampon ng bakuna ay maaaring itaas kapag ang

karagdagang impormasyon tungkol sa kaligtasan at pagiging epektibo ng bakuna ay

naging available, lalo na mula sa mga sentralisadong pinagkakatiwalaang

mapagkukunan.

Bilang karagdagan, ang Islam et al. (2021) natagpuan na humigit-kumulang

isang-kapat lamang ng mga respondent ang naniniwala na ligtas ang bakunang

COVID-19 na makukuha sa Bangladesh, na 60% lang ang nabakunahan, at

dalawang-katlo lamang ang nabakunahan ng mga miyembro ng pamilya. Kaalaman

na nauugnay sa mataas na SES, antas.

Kung ihahambing sa mga taong walang pormal na edukasyon, si Abe et al.

(2021) na natuklasan na ang pag-aaral sa high school at higit pa ay maaaring

mapahusay ang pagnanais na gamitin ang bakunang COVID-19. Ang mga nasa

hustong gulang na may hindi bababa sa isang sekondaryang edukasyon ay halos

tatlong beses na mas malamang na tumanggap ng bakuna sa COVID-19 kaysa sa

mga nasa hustong gulang na walang pormal na edukasyon. Maaari nitong gawing

mas madali para sa isang nasa hustong gulang na populasyon sa sekondarya at

mataas na paaralan na makita ang mga benepisyo ng pagkuha ng bakuna para sa

COVID-19 para sa pangkalahatang kalusugan ng populasyon ng nasa hustong

gulang at lipunan. Higit pa rito, ang mga nakatapos ng sekondaryang edukasyon ay

mas alam ang mga benepisyo ng mga isyu sa pang-iwas sa kalusugan, tulad ng

pandemya ng COVID-19, at mas bukas sa bagong kaalaman na may kaugnayan sa

 10

kalusugan. Ang Saudi Arabia ay nag-ulat ng mga katulad na natuklasan.

Upang limitahan ang ating pandaigdigang epekto, dapat nating ganap na

mabakunahan ang populasyon ng nasa hustong gulang.

Ayon sa mga natuklasan ng isang pag-aaral na isinagawa ni Velikonja et al.

(2021) ang mga manggagawang pangkalusugan na nagtatrabaho sa mga ward ng

COVID-19 ay wala pang sakit at nagkaroon ng mga anak. Ang mga grupong ito ay

nagpahayag din ng higit na pagpayag na magpabakuna, at ang payo sa

pagbabakuna ay pangunahing nauugnay sa paniniwala sa mga benepisyo ng

bakuna, pagtitiwala sa mga institusyon, pagiging epektibo ng bakuna, impluwensya

ng panlipunang kapaligiran, proteksyon ng pasyente, at mga responsibilidad ng mga

propesyonal sa kalusugan. Ang mga pangunahing dahilan para hindi mabakunahan

ay ang takot sa mga negatibong epekto at pangkalahatang pag-aatubili sa bakuna.

Ang mga natuklasan ng pag-aaral ay naglalarawan kung paano makakatulong ang

mga institusyong mas mataas na edukasyon sa mga mag-aaral ng nursing na

magtatag ng angkop na mga propesyonal na saloobin at kasanayan.

Ayon sa Baloran (2020) pag-aaral ay nag-aangkin na ang pandemya ay

nagdulot ng matinding reaksyon mula sa mga balisang estudyante. Ang layunin ng

cross-sectional na pag-aaral na ito ay tingnan ang kaalaman, saloobin, pagkabalisa,

at diskarte sa pagharap ng mga mag-aaral sa panahon ng pandemya ng COVID-19.

Ang mga natuklasan ay nagsiwalat na ang mga mag-aaral ay nagtataglay ng sapat

na kaalaman pati na rin ang mataas na panganib na pananaw. Ang mga di-medikal

na hakbang sa pag-iwas ay na-rate bilang lubhang epektibo. Natuwa ang mga mag-

aaral sa pagsisikap ng gobyerno na maibsan ang mga problema. Gayunpaman,

nagkaroon ng pag-aatubili na gamitin ang online-blended learning approach.

Gumamit ang mga mag-aaral ng iba't ibang mga diskarte sa pagharap upang
 11

harapin ang mga isyu sa kalusugan ng isip. Sa panahon ng pandemyang ito

ng COVID-19 sa HEI, napakahalagang tugunan ang kalusugan ng isip ng mga mag-

aaral.

Pahayag ni Mannan (2020) sa kanilang pag-aaral na ang mababang rate ng

katanggap-tanggap, ay nababahala sa mga opisyal ng pampublikong kalusugan at

dapat mag-udyok ng karagdagang pananaliksik sa mga ugat na sanhi at ang

pangangailangan para sa mga kampanya ng kamalayan. Dapat kasama sa mga

interbensyon na ito ang pagpapanumbalik ng tiwala sa pambansang mga awtoridad

sa kalusugan pati na rin ang mga structured na kampanya ng kamalayan na

nagbibigay ng malinaw na impormasyon tungkol sa kaligtasan at bisa ng mga

bakuna pati na rin ang teknolohiyang ginagamit sa paggawa ng mga ito.

Ayon kay Wang et al. (2020) ay nagpahiwatig na tinanggap ng mga Tsino ang

pagbabakuna sa COVID-19 nang napakahusay sa panahon ng pandemya ng

COVID-19. Kung ang COVID-19 ay matagumpay na mabuo at maaprubahan para

sa listahan sa hinaharap, karamihan sa mga kalahok ay nagsabi na makakakuha sila

ng pagbabakuna. Nang maging available ang isang bakuna, higit sa kalahati ng mga

respondent sa grupo ng pagtanggap ng bakuna ang gustong makuha ito sa lalong

madaling panahon, habang ang iba ay ipagpaliban ang pagkuha nito hanggang sa

matiyak nilang ligtas ito.

Isang pag-aaral na isinagawa ni Zheng et al. (2022) nalaman na ang mga

taong nakikita ang mga bakuna bilang isang panganib ay tatanggi sa pagbabakuna

sa kabila ng kanilang pag-aalala tungkol sa sitwasyon ng COVID-19. Higit sa lahat,

ipinapakita ng pananaliksik na kapag nagpapasya kung magpapabakuna, ang mga

nasa hustong gulang sa Amerika ay mas nag-aalala tungkol sa posibilidad na

magkaroon ng mga side effect ng COVID-19 kaysa sa kalubhaan ng mga side effect
 12

na ito. Ang isang posibleng paliwanag ay ang mga naiulat na epekto ay

banayad na sintomas tulad ng pananakit at banayad na lagnat pagkatapos ng

iniksyon, na katanggap-tanggap para sa mga sumusuporta sa pagbabakuna.

Sa kabaligtaran, sina Griffith et.al (2021) pinahayag ang mga dahilan kung

bakit maaaring mag-alinlangan ang mga Canadian na tumanggap ng bakuna para

sa COVID-19. Ang mga alalahanin sa kaligtasan, mga hinala tungkol sa mga

puwersang pampulitika o pang-ekonomiya, kakulangan ng kaalaman, mga mensahe

mula sa mga awtoridad, at kawalan ng legal na pananagutan mula sa mga

kumpanya ng bakuna ay kabilang sa mga dahilan na ibinigay. Ang iba pang mga

tweet ay nagsiwalat ng makasaysayang epekto ng medikal na kawalan ng tiwala sa

mga marginalized na komunidad, na hindi dapat bigyang-kahulugan bilang pag-

aalinlangan, o ang resulta ng mga dahilan na tinukoy sa pag-aaral.

Jiang et al. (2021) natagpuan na ang mga mapagkukunan ng impormasyon

sa kalusugan ay kritikal din sa pagtanggap ng bakuna. Para sa mga mag-aaral sa

kolehiyo sa digital age na nalantad sa maraming pinagmumulan ng impormasyon

(hal., mga organisasyon ng pangangalagang pangkalusugan, mass media, at social

media), ang pinagmumulan ng impormasyon ng mga bakuna sa COVID-19 at ang

tiwala na inilagay sa mga mapagkukunang iyon ay maaaring makaimpluwensya sa

pagtanggap ng mga mag-aaral ng mga bakuna. Ang pagtanggap ng bakuna ay

positibong nauugnay sa mga siyentipiko bilang mga mapagkukunan ng

impormasyon ngunit negatibong nauugnay sa mga kumpanya ng parmasyutiko

bilang mga mapagkukunan.

Bilang karagdagan sa isang nakaraang pag-aaral na isinagawa ni Shahani et

al. (2022) natagpuan na ang pag-aalala at stress na dulot ng mga pananaw sa

panganib ay mahalagang mga kadahilanan sa posibilidad na maniwala sa mga

 13

teorya ng pagsasabwatan. Ang mga rate ng pagbabakuna sa mga umuunlad

na bansa tulad ng Pakistan ay mababa dahil sa pag-aalinlangan at mga teorya ng

pagsasabwatan. Ang Pakistan, ay may mahabang kasaysayan ng paniniwala sa

mga sabwatan na may kaugnayan sa kalusugan. Mula nang magsimula ang COVID-

19, laganap ang paniniwala sa pagsasabwatan sa Pakistan, na nakakaimpluwensya

sa pag-uugaling nakatuon sa kalusugan ng mga tao patungo sa pagbabakuna.

Natuklasan na ang pagbabakuna sa COVID-19 ay may kalat-kalat na pagtaas ng

pag-aalangan dahil sa maling impormasyon.

Fan et al. (2021) ipinakita ng pag-aaral ay nagpakita na ang pinalawig na

TPB ay lumilitaw na isang mahusay na modelo na may pagtuon sa saloobin,

kaalaman, pananaw sa panganib, at mga nakaraang pag-uugali ng pagbabakuna sa

trangkaso sa pagpapaliwanag ng intensyon ng mga mag-aaral para sa pagbabakuna

sa COVID-19. Ang mga resulta ay nagpakita na ang kaalaman ng mga mag-aaral sa

bakuna sa COVID-19 at ang pananaw sa panganib ng COVID-19 ay positibong

nakaimpluwensya sa kanilang saloobin sa paggamit ng isang bakuna para sa

COVID-19. Gayundin, positibong nauugnay ang saloobin ng mga mag-aaral sa

paggamit ng pagbabakuna sa COVID-19 at ang kanilang mga nakaraang pag-uugali

sa pagbabakuna ng trangkaso sa intensyon na gamitin ang pagbabakuna sa

COVID-19. Subjective na pamantayan at ang pinaghihinalaang kontrol sa pag-uugali

ay hindi makabuluhang mga hula para sa intensyon na kunin ang pagbabakuna sa

COVID-19.

Mohamed et al. (2021) inaangkin ng pag-aaral na ang corona virus disease

2019 o COVID-19 ay sanhi ng isang bagong natuklasang coronavirus, ang SARS-

CoV-2. Ang gobyerno ng Malaysia ay nagplano na kumuha ng bakuna para sa

 14

COVID-19 sa pamamagitan ng maraming ahensya at kumpanya upang

mabakunahan ang hindi bababa sa populasyon.

Duong et al. (2022), ang layunin ng kanilang pag-aaral ay imbestigahan ang

mga antas ng kaalaman sa pampublikong bakuna sa COVID-19 gayundin ang mga

predictors ng mababang antas ng kaalaman sa Vietnam. Mahalagang itaas ang

kamalayan ng komunidad sa pangangailangan at bisa ng mga pagbabakuna upang

matiyak ang matagumpay na pamamahagi ng bakuna. Ang mga taong bata pa, may

mababang kita, antas ng edukasyon, nagtatrabaho sa mga larangang pang-klinikal

at edukasyong pangkalusugan ay dapat na ang pokus ng mga programa ng

interbensyon. Ang paggamit ng mga nabakunahang indibidwal bilang mga huwaran

ay maaaring makinabang sa mga programa sa edukasyon sa komunidad.

Saloobin sa bakuna sa COVID 19

Ayon kay Karem et al. (2022), ipinahiwatig na ang gobyerno ng Iraq ay

naglunsad ng kampanya sa pagbabakuna noong Marso 25, 2021, at pagsapit ng

Pebrero 13, 2022, halos 9 milyong tao (halos kalahati ng populasyon ng New York)

ang nakatanggap ng hindi bababa sa isang dosis ng bakuna. Ang pag-aatubili na

tumanggap ng mga pagbabakuna, sa kabilang banda, ay isa sa mga

pinakamahalagang banta sa saklaw ng pagbabakuna at matagumpay na

pagpapagaan ng pandemya. Tinutukoy ng WHO Strategic Advisory Group of

Experts ang dalas ng pagbabakuna bilang "ang pagkaantala sa pagtanggap o

pagtanggi sa pagbabakuna sa kabila ng pagkakaroon ng mga serbisyo ng

pagbabakuna". Pangunahing ang mga hamon sa pagkamit ng kinakailangang

saklaw ng bakuna upang mabakunahan ang populasyon ay magiging kawalan ng

katiyakan at pag-aatubili na gamitin ang bakuna sa COVID-19. Ang dalas ng

 15

pagbabakuna ay apektado ng maraming salik at laganap. Pinangalanan itong

isa sa nangungunang sampung banta sa kalusugan sa buong mundo noong 2019.

Ang mga pangunahing dahilan ng pagtanggi sa bakuna ay ang pangamba na

magdudulot ito ng mga side effect at hindi ito magiging epektibo. Maraming tao ang

naniniwala na nakabuo sila ng kaligtasan sa virus.

Higit pa rito, Bat et al. (2021) natuklasan na ang mga mag-aaral na dati nang

nakarinig tungkol sa mga bakuna sa COVID-19, ay naniniwala na maaari silang

magbigay ng proteksyon, naniniwala na ang mga bakuna ay ligtas, at hinikayat ang

kanilang mga pamilya na makakuha ng mga bakuna ay mas malamang na

makatanggap ng isang bakuna para sa COVID-19 sa hinaharap. Ito ay katulad ng

mga natuklasan ng mga nakaraang pag-aaral sa seasonal influenza vaccine sa

China, kung saan sinuri ang mga saloobin at pag-uugali ng mga kabataang

manggagawa patungo sa seasonal influenza vaccine sa South China. Ang mga

variable na "narinig tungkol sa bakuna sa trangkaso" at "naniniwala na ang bakuna

sa influenza virus ay maaaring maprotektahan mula sa trangkaso" ay nauugnay sa

mataas na pagtanggap ng bakuna sa trangkaso. Dapat tandaan na ang karamihan

sa mga salik na ito ay nauugnay sa mga paniniwala tungkol sa kaligtasan at bisa ng

bakuna. Ang isa pang pag-aaral na isinagawa sa mga manggagawa sa

pangangalagang pangkalusugan sa Belgium at Canada ay natagpuan na ang

kakulangan sa pagtanggap ay kadalasang hinihimok ng mga alalahanin sa

kaligtasan ng bakuna. Nalaman din ng isang pag-aaral sa British na ang

malawakang alalahanin tungkol sa kaligtasan at pagiging epektibo ng bakuna sa

COVID-19 ay mahalaga para sa 34/141 na bakuna sa hinaharap.Ang isa pang pag-

aaral na isinagawa sa mga manggagawa sa pangangalagang pangkalusugan sa

Belgium at Canada ay natagpuan na ang kakulangan sa pagtanggap ay kadalasang

 16

hinihimok ng mga alalahanin sa kaligtasan ng bakuna. Nalaman din ng isang

pag-aaral sa British na ang malawakang alalahanin tungkol sa kaligtasan at pagiging

epektibo ng bakuna sa COVID-19 ay mahalaga para sa 34/141 na bakuna sa

hinaharap.intensyon na magpabakuna. Ang mga nars at technician ay may mas

mababang rate ng pagbabakuna. Bilang tugon sa isang bukas na tanong, ang mga

nag-aalinlangan ay nahahati sa mga nagtanong sa kalidad ng bakuna dahil sa

mabilis na pag-unlad nito at sa mga nag-ulat ng mga personal na karanasan na may

mga side effect mula sa mga nakaraang pagbabakuna. Sa kabila ng katotohanan na

ang populasyon ng Slovenian ay may magkakaibang saloobin sa pagbabakuna, ang

mga resulta ay maihahambing sa mga natagpuan sa ibang mga bansa.

Gayunpaman, may mga potensyal na limitasyon sa pagiging pangkalahatan ng mga

natuklasan na dapat matugunan sa hinaharap na pananaliksik.

Ang mga resulta ng pag-aaral na isinagawa ng Baloran (2020) ay

nagpahiwatig ng mga saloobin ng mga mag-aaral sa pagbabakuna laban sa COVID-

19, kung saan ang karamihan sa mga mag-aaral na na-survey ay nagsasabing

handa silang magpabakuna laban sa COVID-19 sa mga mag-aaral na nag-aatubili

na makakuha ng bakuna, karamihan sinabing hindi ito ligtas dahil sa mga potensyal

na panganib sa kalusugan o epekto nito.

Bilang karagdagan, si Bai et al. (2021) na ang pagbabakuna ay isang

mahalagang paraan ng pagpigil sa pandemya ng coronavirus disease 19 (COVID-

19). Mahalagang imbestigahan ang mga saloobin ng publiko sa mga bakuna sa

COVID-19 upang epektibong maipatupad ang mga programa sa pagbabakuna at

pagbabakuna. Tinitingnan ng pag-aaral na ito ang mga saloobin ng mga mag-aaral

sa kolehiyo ng China sa mga bakuna sa COVID-19 at ang mga salik na

nakakaimpluwensya sa kanila. Ang mga mag-aaral sa kolehiyo ng China ay

 17

nagpakita ng mataas na antas ng pagtanggap para sa mga bakuna sa

COVID-19. Ang mga alalahanin tungkol sa kaligtasan at pagiging epektibo ng

bakuna, sa kabilang banda, ay maaaring mabawasan ang paggamit ng bakuna. Ang

pagresolba sa mga alalahaning ito at pagpapataas ng tiwala ng publiko sa mga

bakuna ay kritikal para sa hinaharap na oras/panganib na mga kagustuhan ay

pawang mga independiyenteng variable ng interes, pagbabakuna COVID-19

pandemic immunization programs.

Guillon et al. (2021) ay nagsabi na ang paggamit ng ordered logistic at

multinomial logistic regression, ang mga salik na nauugnay sa intensyon sa

pagbabakuna at mga saloobin sa bakuna sa COVID-19 ay tinatantya. Ang COVID-

19 at mga pananaw sa bakuna, pagtitiwala, pag-endorso ng mga teorya ng

pagsasabwatan ng COVID-19, at pagtanggap ay dapat na pataasin sa pamamagitan

ng mga kampanya ng pampublikong kamalayan na nagta-target sa mga nag-

aalinlangan sa bakuna. Maaaring i-highlight ng mga kampanyang ito ang positibong

balanse sa panganib sa benepisyo ng mga bakuna sa COVID-19 o ang mga

panandaliang benepisyo ng pagbabakuna, gayundin ang muling pagtitiyak sa

publiko tungkol sa kaligtasan ng mga bakuna.

Petravic et al. (2021) ay nagsagawa ng pag-aaral sa Slovenia, isang cross-

sectional online na survey ang isinagawa noong Disyembre 2020 upang matukoy

ang mga saloobin ng populasyon sa pagbabakuna ng COVID-19 at ang mga salik na

nakakaimpluwensya sa mga saloobing ito. Natuklasan nila na ang mga lalaki,

matatandang respondent, doktor at medikal na estudyante, mga respondent na

nakatanggap ng pagbabakuna sa trangkaso, ang mga nakakakilala sa isang taong

naospital o namatay dahil sa COVID-19, at ang mga may higit na tiwala sa mga

eksperto, institusyon, at bakuna ay may mas mataas. intensyon na magpabakuna.

 18

Ang mga nars at technician ay may mas mababang rate ng pagbabakuna.

Bilang tugon sa isang bukas na tanong, ang mga nag-aalinlangan ay nahahati sa

mga nagtanong sa kalidad ng bakuna dahil sa mabilis na pag-unlad nito at sa mga

nag-ulat ng mga personal na karanasan na may mga side effect mula sa mga

nakaraang pagbabakuna. Sa kabila ng katotohanan na ang populasyon ng

Slovenian ay may magkakaibang saloobin sa pagbabakuna, ang mga resulta ay

maihahambing sa mga natagpuan sa ibang mga bansa. Gayunpaman, may mga

potensyal na limitasyon sa pagiging pangkalahatan ng mga natuklasan na dapat

matugunan sa hinaharap na pananaliksik.

Bukod dito, si Pogue et al. (2020) inaangkin na ang pandemya ng COVID-19

ay patuloy na gumagawa ng kaguluhan sa mundo, kung saan ang Estados Unidos

ang nagdadala ng matinding pinsala. Ang bakuna ay ang pinakamagandang pag-

asa para sa isang pangmatagalang solusyon sa kontrol ng pandemya. Ang isang

bakuna, gayunpaman, ay dapat tanggapin at gamitin ng malaking mayorya ng

populasyon upang maging epektibo. Ang layunin ng pag-aaral ay upang matutunan

ang tungkol sa mga saloobin ng mga tao at mga hadlang sa pagbabakuna na may

potensyal na bakuna sa COVID-19 36/141 na ang hindi pagtanggap ay

makabuluhang nauugnay sa pag-unlad sa United States.parehong pag-aaral, ang

bilang na ito ay mas mababa nang malaki.

Mga natuklasan ni Al-jayyousi et al. (2021) natuklasan ang pagtanggap ng

pagbabakuna sa COVID-19 na iba-iba sa pagitan ng mga pag-aaral, na may mga

rate ng pagtanggap. Ang mga pagkakaiba-iba ng populasyon ng pananaliksik ay

maaaring sisihin para sa pagkakaibang ito. Tatlong Arabong bansa, Jordan, Kuwait,

at Saudi Arabia, ay may napakababang rate ng pagtanggap.

 19

Bilang karagdagan, sina Sallam et. al. (2021) ay nagsabi na ang Gitnang

Silangan ay may isa sa pinakamababang pandaigdigang rate ng pagtanggap para

sa pagbabakuna sa COVID-19. Ang bansang may pinakamababang rate ng

pagtanggap ay ang Kuwait, pagkatapos ay Jordan, Saudi Arabia, at Turkey. Ang

ganitong mababang mga rate ay maaaring maiugnay sa malawak na pag-aampon

ng rehiyon ng mga pananaw na pagsasabwatan at ang nagresultang damdaming

laban sa pagbabakuna. Ang pinakamalaking naiulat na rate ng pagtanggap ng

bakuna ay sa Israel, gayunpaman sa mga nars na nasuri para sa parehong pag-

aaral, ang bilang na ito ay mas mababa nang malaki.

El-Elimat et al. (2021) sa kanilang pag-aaral na ang

pinakapinagkakatiwalaang pinagmumulan ng impormasyon sa mga bakunang

COVID-19 ay ang mga tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan. Upang

mabawasan ang pag-aalangan sa bakuna at mapabuti ang pagtanggap ng bakuna,

ang mga opisyal ng pampublikong kalusugan ay dapat magpatupad ng mga

sistematikong interbensyon. Ang paniniwalang ang mga natuklasang ito, lalo na ang

mababang rate ng pagiging katanggap-tanggap, ay dapat mag-alala sa mga opisyal

ng kalusugan ng Jordan at mag-udyok ng karagdagang pananaliksik sa mga ugat na

sanhi pati na rin ang mga kampanya ng kamalayan sa publiko. tao sa gitna ng

continuum.

Leos-Toro et al. (2021) ay nagsiwalat na kalahati ng mga na-poll ang

nagsabing malamang na hindi sila mabakunahan laban sa COVID-19. Ang mga

babae ay mas malamang kaysa sa mga lalaki na tutulan ang pagbabakuna sa

COVID-19. Ang mas mataas na socioeconomic status at Sri Lankan maternal

background ay natagpuang nauugnay sa mas malaking posibilidad na mabakunahan

laban sa COVID-19 sa multivariate mga modelo. Kapag napag-alaman ng mga

 21

respondent ang isang epektibong tugon ng pamahalaan at ang pagiging objectivity

ng kanilang mga pinagmumulan ng impormasyon, mas malamang na mag-ulat sila

na handa silang magpabakuna laban sa COVID-19.

Isang pag-aaral na isinagawa Danabal et al. (2021) ay nagpahiwatig na

noong Enero 16, 2021, inilunsad ng India ang kampanya sa pagbabakuna sa COVID

19. Noong Setyembre 4, 2019, nabakunahan ng India ang isang 38/141 oximately

ng populasyon. Gayunpaman ang rate ng pagbabakuna na ito ay hindi sapat upang

ihinto ang pandemya Sa India uugali ng pag-iwas sa sakit ng mga mag-aaral.

Dalawang daan at pitumpu't limang porsyento ng mga paksa ng pag-aaral ang

sumang-ayon na ang limitasyon ng kilusan ay binabawasan ang paghahatid. Ito ay

mas mababa kaysa sa pag-aaral na isinagawa sa India.

Ang karamihan ng mga kalahok, ayon kay Asres at Umeta (2022), ay

masigasig tungkol sa bakunang COVID-19. Gayunpaman, halos kalahati lamang ng

ang mga kalahok ay nagkaroon ng masusing pag-unawa sa bakuna. Bukod pa rito,

ang bakuna ay hindi malawakang tinatanggap. Ang pinakakaraniwang dahilan ng

pagtanggi sa bakuna ay ang pag-aalala tungkol sa mga pangmatagalang epekto,

pagdududa tungkol sa profile ng kaligtasan ng bakuna, kakulangan ng impormasyon

tungkol sa bakuna, at ang tagal ng panahon bumuo. Dahil dito, hinihikayat ang lahat

ng stakeholder na itaas ang pagtanggap ng bakuna, positibong saloobin, at

kamalayan.

Rzymski et al. (2021) ay nagsabi sa kanilang pag-aaral na ang pag-apruba ng

unang mga bakuna sa COVID-19 ay natugunan ng 39/141 na hanay ng mga

siyentipiko. Mga hindi sinusuportahang claim na ikinalat at pinalaki gamit ang oolles

socialkasiya-siyang mga reaksyon.

 22

Mga kasanayan tungo sa bakuna sa Covid 19

Sabi nina Isanov et al. (2021), tinanong ang mga respondent kung sinunod nila ang

inirerekomendang iskedyul ng pagbabakuna na itinakda ng Ministry of Health.

Mahigit sa 80% ng mga respondent ang nagsabing sila ay sumusunod sa mga

inirekumendang programa, habang dalawang-katlo ng mga respondent ang nag-

apruba ng mga ipinag-uutos na programa. Bilang karagdagan, higit sa dalawang-

katlo ng mga taong nakatanggap ng bakuna sa COVID-19 ang nagpahiwatig na

handa silang bayaran ito. Payag ang mga kalahok sa eksperimento sa pagbabakuna

sa COVID-19. Gayunpaman, ang mga nagpahiwatig na wala silang

pananampalataya sa pagbabakuna sa COVID-19 ay tumanggi na lumahok sa isang

pagsubok o magbayad para dito.

Natuklasan din nina Al-Qerem & Jarab (2022) na ang mga nasa hustong

gulang na 6 hanggang 25 ay halos dalawang beses na mas malamang kaysa sa

mga nasa hustong gulang na 18 hanggang 25 na makatanggap ng bakunang

COVID-19. Ang mga pag-aaral mula sa Saudi Arabia, China, at South Africa ay

sumasang-ayon sa ulat na ito. Ang pandemya ng COVID-19 ay ang

pinakakaraniwang sanhi ng kamatayan sa mga matatanda, ayon sa World Health

Organization. Ginagawa nitong mas madaling kapitan ang mga nasa hustong gulang

sa impeksyon at talamak na pamamaga habang sila ay tumatanda. Iginiit nito na ang

mga nasa hustong gulang na higit sa anim na taong gulang ay nag-aalala tungkol sa

sakit at pagkamatay na nauugnay sa COVID-19. Bilang resulta, ang populasyon ng

nasa hustong gulang ay nangangailangan ng mga bakuna sa impeksyon. Ang

COVID-19 ay isang bagong nakakahawang sakit na dulot ng mga coronavirus.

 23

Bilang karagdagan, ayon kay Thurik et al. (2021) inaangkin na ang mga

pamahalaan at mga opisyal ng pampublikong kalusugan ay dapat na maging handa

na harapin ang kawalan ng katiyakan na pumapalibot sa bakunang COVID-19. Dahil

sa pagiging bago nito, marami pa rin ang hindi alam tungkol sa pagtanggap at

motibasyon para sa bakunang COVID-19. Ang bakuna sa COVID-19 ay naiiba sa

mga naunang bakuna sa ilang aspeto ng bilis at pag-unlad, pagbabago at potensyal

na epekto. Dahil ang pagpayag na magpabakuna ay nakasalalay sa konteksto, oras

at bakuna, kinakailangang suriin ang mga intensyon at pagpapalagay tungkol sa

pagbabakuna laban sa COVID-19, mas mabuti sa ilang iba't ibang target na grupo at

bansa.

Sinabi ni Aci et al. (2021) sa kanilang pag-aaral na may ilang respondents na

ayaw magpabakuna dahil hindi nila alam kung hanggang kailan sila

mapoprotektahan at may mga kontraindikasyon sa bakuna. ang tamang dami ng

mga benepisyo, panganib, at kalabuan. Gayunpaman, sila ay nabakunahan dahil sa

panggigipit ng institusyon at ang posibilidad na matanggal sa kanilang mga trabaho.

Higit pa rito, ayon kay Akarsu et al. (2020), ang kasalukuyang tinantyang

mortality rate para sa SARS-CoV-2 ay halos mababa ngunit ito ay nag-iiba ayon sa

bansa. May agarang pangangailangan na bumuo at mamahagi ng mga bakuna na

parehong ligtas at sapat na epektibo upang mabakunahan ang mga tao laban sa

mga banta sa morbidity at mortality na dulot ng SARS-CoV-2. Sinabi ng mga

respondent na sila ay mabakunahan laban sa COVID-19 kung ang isang bakuna

laban sa impeksyon sa COVID-19 ay binuo. Ang pangunahing dahilan ng pagnanais

na magpabakuna ay ang isang tao ay naniniwala na ang pagbabakuna ay hindi

lamang mahalaga para sa kanyang sarili o sa kanyang anak, kundi pati na rin para

sa kalusugan ng mga nakapaligid sa kanya. Ito ay nagpapakita ng isang realisasyon

 24

na ang mga bakuna ay nagbibigay hindi lamang ng personal na proteksyon

kundi pati na rin ang pampublikong proteksyon sa kalusugan.

Bukod dito, isinaad ng Ilesanmi & Afolabi (2020) ang mga pinakakaraniwang

tugon mula sa mga respondent na nakaranas ng mga sintomas ng COVID-19

kasama ang pagpunta sa ospital at pagtawag sa numero ng tulong sa COVID-19.

Ibinasura din nila ang posibilidad na magkaroon ng COVID-19 bilang exaggerated.

Gutom at mababang kita ang pinakamadalas na binanggit na epekto ng mga

respondent, gayundin ang mga pagkaantala sa akademiko. Ang mga face mask at

social distancing ay ang mga diskarte sa pag-iwas na pinakamadalas na binanggit.

71 katao lamang ang nagpakita ng wastong paghuhugas ng kanilang mga kamay.

May mahinang ugnayan sa pagitan ng mga pananaw sa posibilidad na magkaroon

ng COVID-19 at mga kasanayan sa pag-iwas sa COVID-19.

Dooling et al. (2020) ay nagsabi ng kahalagahan ng isyu sa pampublikong

kalusugan ng COVID-19, gayundin ang paggamit ng mga mapagkukunan, ang mga

pakinabang at disadvantages, ang mga halaga at kagustuhan ng mga pasyente, at

ang katanggap-tanggap, posibilidad na mabuhay, at equity ng Moderna COVID-19

na bakuna Upang mabigyan ng impormasyon ang EtR Framework, nagpulong ang

COVID-19 Vaccines Work Group ng 28 beses upang suriin ang data ng

pagsubaybay sa COVID-19, ebidensya para sa pagiging epektibo at kaligtasan ng

bakuna, at mga pagsasaalang-alang sa pagpapatupad para sa mga bakunang

COVID-19, kabilang ang Moderna COVID-19 bakuna. Inaangkin ng mga natuklasan

ang mga nasa hustong gulang na higit sa 16 taong gulang na hindi pa

nakakatanggap ng rekomendasyon sa pagbabakuna ng Mga Phases. Sa

kasalukuyan, anumang bakuna sa COVID-19 na naaprubahan ay maaaring gamitin

sa ilalim ng mga kondisyon at sa edad na inirerekomenda. Isasaalang-alang ng

 25

ACIP ang mga rekomendasyon para sa paggamit kapag ang isang bakuna

para sa COVID-19 ay naaprubahan para sa paggamit sa mga nasa hustong gulang

at malapit na susubaybayan ang mga klinikal na pagsubok sa mga bata at kabataan.

Marshoudi et al. (2021) ay nagsagawa ng isang pag-aaral na iginiit na higit sa

kalahati ng mga polled ay makakatanggap ng bakuna at makakatanggap din ng

pangalawang dosis. Bilang karagdagan, ipaalam ng mga kalahok sa institusyong

pangkalusugan ang anumang masamang epekto. Gayunpaman, ang pag-aalala

tungkol sa kaligtasan ng bakuna ang nag-udyok sa mga tumanggi sa pangangasiwa

nito. Bilang karagdagan, ang mga kalahok ay mag-uulat ng anuman masamang

epekto sa institusyong pangkalusugan. Ang mga tumangging magbigay ng bakuna

ay naudyukan ng mga alalahanin tungkol sa kaligtasan nito.

Alalahanin sa bakuna laban sa covid 19

Ipinahiwatig ng AI-Qerem & Jarab (2020), na ang kawalan ng

kumpiyansa ay nagpapaliwanag din kung bakit maraming mga respondent ang nag-

aalangan o tinanggihan ang pagbabakuna sa parehong pag-aaral na ito at isang

American survey. Sinusuri ng pag-aaral na ito ang mga alalahanin ng mga Jordanian

sa mga teorya ng pagsasabwatan na nauugnay sa COVID-19. Binanggit din ng iba

pang pananaliksik sa COVID-19 sa Jordan ang mga ideyang ito. Upang malabanan

ang mga teorya ng pagsasabwatan, ilang mga taktika ang iminungkahi, tulad ng

maingat na pagpapalabas ng medikal na data, mga kampanya sa social media, at

ang paglikha ng kultura ng pagsusuri sa katotohanan. Ang isang papel ng World

Health Organization ay tumitingin sa mga salik sa pag-uugali kapag tumatanggap ng

COVID-19 at nag-aalok ng ilang mga diskarte upang mapalakas ang pagiging

katanggap-tanggap ng bakuna. Nangangailangan ito ng pagpapaunlad ng klima ng

 26

pag-aalinlangan at pagtuturo sa mga tao tungkol sa bisa at kaligtasan ng mga

bakuna. Tataas ang pagtutulungan ng gobyerno at panlipunan.

Ayon kay Lucia et al. (2021) ay nagsabing halos isang-kapat ng mga

estudyante sa kolehiyo ang ayaw magpabakuna kahit na mayroong isang bakuna na

inaprubahan ng FDA. Ipinakikita nito na sa kabila ng katotohanang may malaking

panganib na magkaroon ng impeksyon sa COVID-19, higit sa dalawa sa sampung

bata sa grupo ang nag-aalangan na tumanggap ng mga pagbabakuna. Ang pag-

aaral na ito, sa kaibahan sa nakaraang pananaliksik, ay nagmumungkahi na ang

pang-unawa sa panganib ay isang makabuluhang salik sa mga hangarin na

proteksiyon at mga kasanayan sa pang-iwas sa kalusugan. Sa komunidad na ito,

ang pangamba sa bakuna ay pinalala ng mga alalahanin tungkol sa malubhang

epekto ng bakuna at kawalan ng tiwala sa mga eksperto sa pampublikong

kalusugan.

mga rekomendasyon. Bilang karagdagan, binanggit ng mga mag-aaral na

nagbigay ng feedback ang politicization ng mga bakuna, mga alalahanin tungkol sa

rate ng pagbuo ng bakuna, at ang pangangailangan para sa transparency tungkol sa

mga potensyal na epekto.

Ipinahiwatig ng AI-Qerem & Jarab (2020), na ang kawalan ng kumpiyansa ay

nagpapaliwanag din kung bakit maraming mga respondent ang nag-aalangan o

tinanggihan ang pagbabakuna sa parehong pag-aaral na ito at isang American

survey. Sinusuri ng pag-aaral na ito ang mga alalahanin ng mga Jordanian sa mga

teorya ng pagsasabwatan na nauugnay sa COVID-19. Binanggit din ng iba pang

pananaliksik sa COVID-19 sa Jordan ang mga ideyang ito. Upang malabanan ang
 26

mga teorya ng pagsasabwatan, ilang mga taktika ang iminungkahi, tulad ng maingat

na pagpapalabas ng medikal na data, mga kampanya sa social media, at ang

 27

paglikha ng kultura ng pagsusuri sa katotohanan. Ang isang papel ng World Health

Organization ay tumitingin sa mga salik sa pag-uugali kapag tumatanggap ng

COVID-19 at nag-aalok ng ilang mga diskarte upang mapalakas ang pagiging

katanggap-tanggap ng bakuna. Nangangailangan ito ng pagpapaunlad ng klima ng

pag-aalinlangan at pagtuturo sa mga tao tungkol sa bisa at kaligtasan ng mga

bakuna. Tataas ang pagtutulungan ng gobyerno at panlipunan.

Ayon kay Lucia et al. (2021) ay nagsabing halos isang-kapat ng mga estudyante sa

kolehiyo ang ayaw magpabakuna kahit na mayroong isang bakuna na inaprubahan

ng FDA. Ipinakikita nito na sa kabila ng katotohanang may malaking panganib na

magkaroon ng impeksyon sa COVID-19, higit sa dalawa sa sampung bata sa grupo

ang nag-aalangan na tumanggap ng mga pagbabakuna. Ang pag-aaral na ito, sa

kaibahan sa nakaraang pananaliksik, ay nagmumungkahi na ang pang-unawa sa

panganib ay isang makabuluhang salik sa mga hangarin na proteksiyon at mga

kasanayan sa pang-iwas sa kalusugan. Sa komunidad na ito, ang pangamba sa

bakuna ay pinalala ng mga alalahanin tungkol sa malubhang epekto ng bakuna at

kawalan ng tiwala sa mga eksperto sa pampublikong kalusugan.

mga rekomendasyon. Bilang karagdagan, binanggit ng mga mag-aaral na nagbigay

ng feedback ang politicization ng mga bakuna, mga alalahanin tungkol sa rate ng

pagbuo ng bakuna, at ang pangangailangan para sa transparency tungkol sa mga

potensyal na epekto.

Ang mga resulta na sinabi ni Jain et al. (2021) natuklasan na, sa kabila ng mga

alalahanin na ang pagbabakuna ay hindi ganap na boluntaryo, ang isang malaking

bahagi ng mga mag-aaral ay nakatanggap na ng iniksyon, na mukhang naaayon sa

modelo ng paniniwala sa kalusugan, na nagsasaad na ang nakikitang COVID-19

 28

Mukhang hindi malamang na ang ang administrasyon ng unibersidad ay maaaring

magpilit sa pagmo-moderate na ito. Sa setting na ito, ang bakuna sa COVID-19 ay

maaaring maging isang personal na pamantayan, at ang mga mag-aaral na nag-

aalangan na magpabakuna ay maaaring sumuko sa panggigipit ng mga kasamahan.

Bilang karagdagan, ginagawa ito ng karamihan ng mga tao na nagpasya na

magpabakuna dahil gusto nilang bumalik sa kanilang personal na buhay at sa

klinikal at personal na silid-aralan. Bilang resulta nito, ang pagpapabakuna laban sa

COVID-19 ay itinuturing na isang hakbang na mapapabuti ang tiwala sa sarili ng

mga mag-aaral at gawing mas simple para sa kanila na mamuhay ng limitado sa

panahon ng pandemya ng COVID-19. Gayunpaman, malabong tanggapin ng mga

nag-aalinlangan na ang bakuna sa COVID-19 ay may ganitong epekto.

Silva et al. (2021) ay iginiit na ang mga bakuna para sa COVID-19 ay hindi

magagamit para mabili sa oras na ginawa at nai-publish ang survey. Upang maibsan

ang pambansang alalahanin tungkol sa accessibility ng bakuna, ang mga diskarte sa

paglalaan ay nakabatay sa isang phased o priority group na diskarte. Mabilis na

binago ng mga regulator ng estado ang mga pagtatalaga ng pangkat ng priyoridad

alinsunod sa paglilipat ng pambansang mga kinakailangan upang mapanatili ang

matagumpay, patas, at naa-access na mga programa sa pagbabakuna sa COVID-

19. Kasama sa mga priyoridad na pagsasaalang-alang ng grupo ang pagpapanatili

ng maselan na balanse ng mga layunin ng programa ng bakuna laban sa COVID-19

ng Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Kabilang sa mga ito ang

pagbabawas ng morbidity at mortalidad sa COVID-19, pagpigil sa paghahatid ng

sakit, pagliit ng pagkagambala sa lipunan at ekonomiya habang pinapanatili ang

kakayahan ng sistema ng pangangalagang pangkalusugan, at pagtiyak ng pantay na

alokasyon at pamamahagi ng bakuna.

 29

Higit pa rito, Saied et al. (2021) natuklasan na ang mga personal na pananaw

sa pagbabakuna, ideya, o saloobin ay maaaring makaapekto sa parehong mga

indibidwal at grupo. Ang pagbuo ng isang programa sa pagbabakuna, seguridad ng

supply at/o pagiging maaasahan, timing, gastos, papuri, kalidad, base ng kaalaman,

at/o saloobin, ang pagpapakilala ng isang bagong pagbabakuna o pagbabalangkas,

mga partikular na isyu na partikular na konektado sa bakuna o mga bakuna, o ang

pagpapakilala ng bagong rekomendasyon para sa isang umiiral nang bakuna. Ang

ilan sa mga katangiang ito ay naiugnay sa paggamit ng bakuna sa maraming pag-

aaral ng bakunang COVID-19.

Latkin et al. Ang pag-aaral (2021) ay nagsabi na ang ikaapat na dimensyon

ng pagtitiwala na maaaring makaimpluwensya sa pananaw ng publiko sa isang

potensyal na bakuna sa COVID-19 ay ang pagtitiwala sa mga pulitiko ng gobyerno.

Ang mga bansang may pinakamataas na pag-asa sa mga sentral na pamahalaan,

tulad ng China at South Korea, ang may pinakamataas na pagkonsumo ng bakuna,

ayon sa isang pandaigdigang survey ng potensyal na pagkuha ng bakuna sa

COVID-19 na isinagawa noong Hunyo 2020.

Tinalakay ni Oliver (2020) ang kahalagahan ng isyu sa pampublikong

kalusugan ng COVID-19, gayundin ang paggamit ng mga mapagkukunan, mga

pakinabang at disadvantages, mga halaga at kagustuhan ng mga pasyente,

katanggap-tanggap, pagiging posible, at equity ng Moderna COVID-19 na bakuna.

Upang mabigyan ng impormasyon ang EtR Framework, nagpulong ang COVID-19

Vaccines Work Group ng 28 beses upang suriin ang data ng pagsubaybay sa

COVID-19, ebidensya para sa pagiging epektibo at kaligtasan ng bakuna, at mga

pagsasaalang-alang sa pagpapatupad para sa mga bakunang COVID-19, kabilang

ang bakunang Moderna COVID-19.

 30

Ayon kay Razai (2021), ang pag-aalinlangan sa bakuna, na tinukoy bilang

kawalan ng katiyakan at ambivalence tungkol sa pagbabakuna, ay isang wastong

punto ng pananaw na nagha-highlight sa kabiguan o kakulangan ng epektibong

pampublikong pagmemensahe sa kalusugan. Ang mga rate ng pagbabakuna ay

mas mababa din sa mga pangkat ng populasyon na madalas na nagbabago ng mga

address, na nagiging sanhi ng hindi tumpak na mga talaan ng NHS, na karaniwan sa

mga etnikong minorya. Ang mga alalahanin tungkol sa mga side effect at

pangmatagalang epekto sa kalusugan ay ang pinakakaraniwang dahilan ng pag-

aatubili, tulad ng kawalan ng tiwala sa mga bakuna, lalo na sa mga itim na

respondent. Ginamit ng ilan ang mga alalahaning ito upang maikalat ang maling

impormasyon, na nagdaragdag sa makasaysayang kawalan ng tiwala ng

pamahalaan at mga pampublikong katawan ng kalusugan na malalim sa ilang mga

grupo ng etnikong minorya.

Bilang karagdagan, sinabi ng Punsalan (2021) na ang mga medikal na

propesyonal na humahawak at nangangalaga sa mga pasyente ng COVID-19, na

nasa pinakamalaking panganib na magkaroon ng virus, ay maaaring tingnan ang

pag-aatubili sa pagbabakuna bilang isang hadlang. Gaya ng nakasaad, ang "turuan,

ipaalam, at mamagitan" ay mahalaga bilang karagdagan sa kaligtasan at pagiging

epektibo. Bukod pa rito, ang pagpayag ng mga mamamayan na lumahok sa

pagbabakuna ay naiimpluwensyahan ng tiwala ng publiko sa siyentipikong

pananaliksik.

Amit et al. (2021) inaangkin na binasa at narinig ng mga kalahok ang tungkol

sa proseso ng pagbuo ng bakuna. Naniniwala sila na "nabakunahan" ng bakuna ang

katawan ng isang indibidwal na may parehong virus, na maaaring magkaroon ng

hindi sinasadyang mga epekto. Ang ibang mga kalahok ay nagpahayag na sila ay
 31

nagnanais at naghintay para sa mga alternatibong bakuna dahil sa

katotohanan na ang partikular na tatak na ito ay hindi kinikilala ng ibang mga bansa.

Ang mga alalahanin tungkol sa kaligtasan at bisa ng bakuna ay humadlang sa ilang

tao na tumanggap ng mga bakunang mRNA.

Dodd et al. (2021) ay iginiit na mahigit 200 na bakuna sa COVID-19 ang

ginagawa sa buong mundo, at ang mga pamahalaan ay may mga kasunduan sa

lugar upang makakuha ng mga paunang dosis. Gayunpaman, ang pag-access ay

isang isyu lamang. Ang pagpayag ng mga bansa na tumanggap ng isang bakuna

para sa COVID-19 kapag ito ay naging available ay malaki ang pagkakaiba-iba sa

buong pandemya. Noong Abril 2021, nagbahagi kami ng data na nagpapakitang

handang makuha ng mga tao sa Australia ang bakuna para sa COVID-19 kung

magiging available ito.

Saurabh et al. (2021), na naghula ng pag-aalangan sa bakuna sa COVID-19

sa mga medikal na estudyante, ay nagpahiwatig ng pag-aalala tungkol sa kaligtasan

at bisa ng bakuna, kawalan ng kamalayan tungkol sa kanilang pagiging kwalipikado

para sa pagbabakuna, at kawalan ng tiwala sa mga ahensya ng gobyerno. Sa

kabilang banda, ang pag-aalangan sa bakuna at pag-aatubili na lumahok sa mga

pagsubok sa bakuna para sa COVID-19 ay parehong nabawasan ng pagkakaroon

ng pang-unawa sa panganib tungkol sa sariling kahinaan sa COVID-19. Ang mga

mag-aaral na nag-iingat sa pagpapabakuna ay mas malamang na makakuha ng

kanilang impormasyon mula sa mga guro sa kanilang mga medikal na kolehiyo at

mas malamang na makuha ito mula sa social media.

Hosek et al. (2022) inaangkin na mas kaunting mga mag-aaral ang nag-ulat

ng pag-aalangan sa bakuna sa COVID-19 kaysa sa inaasahan batay sa mga survey

 32

ng publiko at healthcare worker. Ang karagdagang pananaliksik ay

kinakailangan upang masuri ang pagbabago ng mga saloobin sa pagbabakuna ng

COVID-19 sa mga propesyonal sa pangangalagang pangkalusugan at mga mag-

aaral. Dahil ang pag-aalangan sa bakuna sa COVID-19 ay nagiging isang

lumalaking alalahanin sa mga young adult, ang isang survey na ganito ang laki at

saklaw ay magiging kapaki-pakinabang sa iba pang mga akademikong medikal na

sentro interesado sa pagbabakuna sa kanilang mga mag-aaral, pati na rin sa mga

indibidwal na interesado sa paggamit ng mga predictor ng pag-aalangan sa bakuna

sa COVID-19 para sa naka-target na interbensyon. Isang pag-aaral na isinagawa

nina Patro et al. (2021) ay nagsabi na ang intensyon ng mag-aaral na magpabakuna

ay may malaking impluwensya ng tiwala ng mga mag-aaral sa sistema ng

pangangalagang pangkalusugan at mga bakuna sa tahanan.

Piltch-Loeb et al. (2021) ay nagsabi na ang maling impormasyon sa bakuna

ay na-link sa mas mataas na rate ng pag-aalangan sa bakuna sa maraming bansa.

Ang hypothesis na inilagay para sa koneksyon na ito ay ang pag-aalinlangan sa

bakuna ay nauugnay sa maling impormasyon na humuhubog sa mga paniniwala,

lalo na ang mga teorya ng pagsasabwatan. Ayon sa isang nakaraang pag-aaral, ang

ilan sa mga pangunahing alalahanin ng mga bansang ito tungkol sa bakuna sa

COVID-19 ay nauugnay sa kaligtasan, bilis, sangkap, masamang epekto, layuning

pampulitika at pinansyal ng bakuna, at limitadong nakikitang panganib ng bakuna.

Bukod dito, si Lazarus et al. (2021) ay ipinahiwatig sa kanilang pag-aaral na

ang mga pamahalaan ay dapat na maging handa upang matiyak ang malawak,

pantay na pag-access at pamamahagi ng isang bakuna laban sa Covid-19, marahil

ito ay magagamit. Mangangailangan ito ng sapat na kapasidad sa pangangalagang

 33

pangkalusugan, pati na rin ang mga estratehiya upang mapataas ang tiwala

at pagtanggap sa mga bakuna at sa mga nangangasiwa nito.

Mga insight na Nakuha

Ang isang makabuluhang salik sa pagtanggap ng mag-aaral sa bakuna sa

COVID-19 ay ang pagtitiwala sa sistema ng pangangalagang pangkalusugan,

kabilang ang kaligtasan at pagiging epektibo ng mga bakuna. Ang mga kampanyang

nagbibigay-kaalaman na tumutugon sa pag-aalangan sa bakuna ay maaaring

maging bahagi ng isang diskarte na nakabatay sa ebidensya para sa pagtaas ng

mga rate ng pagbabakuna sa mga mag-aaral. Bilang karagdagan, kapag

nagpapatupad ng mga programa sa pagbabakuna sa COVID-19, mga diskarte

ang pagpapakita ng pagiging epektibo at kaligtasan ng bakuna ay magiging

mahalaga, at ang mga estratehiyang iyon ay halos tiyak na magkakaroon ng mga

epekto sa kabila ng pandemyang COVID-19.

Ang pag-aatubili na mabakunahan ay maaaring maimpluwensyahan ng mga

alingawngaw at mga teorya ng pagsasabwatan. Ang pagsubaybay sa online na data

tungkol sa mga kandidato ng bakuna sa COVID-19 ay maaaring makatulong na

ihinto ang maling impormasyon sa real-time at bawasan ang mga epekto nito.

Itinakda ng pag-aaral na ito na suriin ang mga tsismis sa pagbabakuna sa COVID-19

at mga teorya ng pagsasabwatan na kumakalat online, maunawaan ang kanilang

konteksto, at pagkatapos ay suriin ang mga hakbang upang makontrol ang

disinformation na ito at mapalakas ang katanggap-tanggap sa bakuna. Ang pag-

aaral ay hinahangad na suriin ang mga tsismis sa mga bakuna sa COVID-19 at mga

teorya ng pagsasabwatan na kumakalat sa mga platform sa internet, maunawaan

ang kanilang konteksto, at pagkatapos ay suriin ang mga hakbang upang makontrol
 34

ang disinformation na ito at mapalakas ang paggamit ng bakuna. Maraming

mga pag-aaral sa mga bakuna sa COVID-19 ang naisagawa na ng mga

mananaliksik sa buong mundo. Gayunpaman, kakaunti ang mga mananaliksik na

nakatuon sa kaalaman, pag-uugali, gawi, at alalahanin (KAPC) ng mga mag-aaral

tungkol sa mga bakunang COVID-19. Dahil dito, ang mga lugar na ito ay

nangangailangan ng karagdagang pagsisiyasat at pagbibigay-katwiran.

 KABANATA III
Pamamaraan

Ang kabanatang ito ay nagpapakita ng disenyo ng pananaliksik, lugar ng

pananaliksik, sample at sampling technique. mga instrumento sa pananaliksik,

pamamaraan sa pangangalap ng datos at mga tool sa istatistika na ginamit sa pag-

aaral.

Disenyo ng Pananaliksik

Ang pag- aaral ay gumamit ng descriptive- comparative na disenyo na hindi

pang- eksperimento. Ayon kay Villanueva (2013) ito ay isang disenyo kung saan

isinasaalang- alang ng mananaliksik ang dalawang baryabol (hindi minamanipula) at

nagtatatag ng isang pormal na pamamaraan upang paghambingin at paghihinuha na

ang isa ay mas mahusay kaysa sa isa kung may makabuluhang pagkakaiba. Higit

pa rito, sinasabi ni Jaikurmar (2018) ang descriptive- comparative na disenyo na

kasangkot din sa paghahambing ng dalawa o higit pang mga sample ng paksa ng

pag- aaral sa isa pang variable sa isang punto ng oras.

Lokal na pananaliksik.

Ang pag- aaral ay isinagawa sa Hagonoy, Davao del Sur partikular sa

Hagonoy National High School, (dating Dona Gabriela Walstrom Memorial High

School) na binubuo ng Junior High School at Senior High School Sa kabilang banda,

ang mga respondente ng pag- aaral ay ang mga Senior High na mag- aaral. . na

binubuo ng 8 Strands sa parehong antas ng baitang. Bukod pa rito, ang parehong

Baitang 11 at Baitang 12 ay binubuo ng 8 mga seksyon. Ang pag- aaral na

isinagawa noong Unang Semestre ng School Year 2022-2023.

36
 37

Sample at Sampling TechniqueGumamit-

Ang mga mananaliksik ng stratified sampling upang piliin ang mga

respondente para sa pag-aaral, ipapangkat sila ayon sa kanilang mga antas ng

grado at mga strand. Gumamit ang mga mananaliksik ng isang gulong ng mga

pangalan online upang piliin ang mga respondente nang random. Gamit ang

pormula ng Slovin, 272 respondente ang piniling lumahok sa pag-aaral at hinati ang

272 sa 2, na nagreresulta sa 136 na respondente bawat antas ng baitang.

Mga Instrumentong Pananaliksik

Ginamit ng mga mananaliksik ang COVID-19 Vaccine KAPC questionnaire na

binuo ni Kumari et al. (2021) sa pag-aaral ng Pag-unlad at pagpapatunay ng isang

talatanungan upang masuri ang kaalaman, saloobin, kasanayan at alalahanin

tungkol sa pagbabakuna sa COVID-19 sa pangkalahatang populasyon. Ang dahilan

kung bakit ginamit ito ng pinagtibay na talatanungan ay katulad ng pag-aaral na

isinagawa ng mga mananaliksik, marahil upang masukat ang antas ng pananaw ng

mag-aaral sa Knowledge, Attitude, Practices, Concerns (KAPC) tungkol sa COVID-

19 Vaccine. Humingi ng pahintulot ang mga mananaliksik na gamitin ang pinagtibay

na talatanungan, sa kabilang banda ay 272 talatanungan ang personal na ibinigay

ng mga mananaliksik sa mga respondente at ang pamamahagi ay isinagawa sa

Hagonoy National High School. Ang pinagtibay na talatanungan ay mayroong 22

aytem ng mga katanungan upang masuri ang antas ng persepsyon ng mga mag-

aaral sa KAPC. Ang sumusunod na iskala ay ginamit upang itala at bigyang-

kahulugan ang mga tugon ng mga mag-aaral sa senior high school sa antas ng

kaalaman, saloobin, gawi, at alalahanin (KAPC) tungkol sa mga bakunang COVID-

19.
 38

Mean Interval Antas ng Deskripsyon Interpretasyon

4.21- 5.00 Lubos na sumasang ayon Kapag ang indicator ay

sinusunod sa lahat ng

okasyon.

3.41- 4.20 Sumang-ayon Kapag ang indicator ay

sinusunod sa maraming

pagkakataon.

2.61- 3.40 Di magkasundo Hindi rin sumang-ayon

kapag ang

tagapaghiwatig ay

sinusunod sa ialng mga

okasyon.

1.81- 2.60 Hindi sumang-ayon Kapag ang indicator ay

sinusunod sa ilang

pagkakataon.

1.00-1.80 Lubos na Hindi Kapag ang

Sumasang-ayon tagapaghiwatig ay hindi

sinusunod sa lahat ng

pagkakataon.

Pamamaraan sa Pangangalap ng Datos

Ang pag- aaral na isinagawa ay nagsimula sa mga pinagtibay na

talatanungan na napatunayan ng mga panel, at ang mga mananaliksik ay humingi

ng pahintulot na mag- sample ng mga frame. Ang mga mananaliksik ay ikinategorya

 39

ang mga mag- aaral at nakalkula ang mga respondente gamit ang Slovin

formula. Pagkatapos nito, random na pinipili ng mananaliksik ang mga pangalan

gamit ang isang gulong ng mga pangalan. Humihingi ng pahintulot ang mga

mananaliksik sa mga respondente at tagapayo sa pamamagitan ng pagbibigay ng

mga liham ng pagsang- ayon. Ang mga pinagtibay na talatanungan ay ipapamahagi

sa kani- kanilang silid- aralan. Ang mga papeles ay sinuri, itinaas, binigyang-

kahulugan, at sinuri pagkatapos makumpleto ng mga respondente ang mga sarbey.

Larawan 3.Naglalarawan ng procedural framework ng pag-aaral.

 40

Mga Tool sa Istatistika

Natukoy ang marka ng respondente gamit ang Likert type scale na may mga

sumusunod na antas ng marka: 5: lubos na sumasang- ayon, 4: sumasang- ayon, 3:

hindi sumasang- ayon o hindi sumasang- ayon, 2: hindi sumasang- ayon, at 1: lubos

na hindi sumasang- ayon. Higit pa rito, hinati ng mga mananaliksik ang

nakumpletong talatanungan gamit ang mga antas ng iskor na itinalaga sa Likert

scale upang matukoy ang tiyak na porsyento ng mga mag- aaral na lumahok sa pag-

aaral. Ang mga sumusunod na tool sa pagsusuri ng data ay ginamit sa pagsusuri ng

resulta upang matugunan ang mga problema ng pag- aaral:

Mean- Upang sukatin ang antas ng kaalaman, saloobin, gawi, at alalahanin ng mga

mag- aaral tungkol sa pagbabakuna sa COVID-19 sa senior high school.

Standard Deviation- Upang sukatin ang dami ng variation o dispersion sa isang set

ng mga value.

Z test- Upang ihambing ang mga resulta ng paraan sa pagitan ng Grade 11 at

Grade 12 KAPC.
 KABANATA IV
Resulta at diskusyon

Ang kabanatang ito ay nagpapakita ng presentasyon, pagsusuri,

interpretasyon at suporta ng mga nakalap batay sa mga instrumento ng pananaliksik

na ginamit sa pag-aaral na ito tungkol sa antas ng persepsyon ng mga mag-aaral sa

Knowledge, Attitude, Practices and Concerns (KAPC) hinggil sa mga bakunang

Covid-19.

Talahanayan 1: Antas ng Pagdama ng mga Mag- aaral sa Baitang 11 sa KAPC

No. tagapagpahiwatig Mean SD Antas ng Deskriptibo

1 Kaalaman 3.26 0.46 Hindi sumasang- ayon

o hindi sumasang- ayon

2 Saloobin 3.18 0.04 Hindi sumasang- ayon o

hindi sumasang- ayon

3 Gawi 3.2 0.12 Hindi sumasang- ayon o

hindi sumasang- ayon

4 Mga alalahanin 3.29 0.54 Hindi sumasang- ayon o

hindi sumasang- ayon

Kabuuang ibig sabihin at SD 3.23 0.24 Hindi sumasang- ayon o

Hindi sumasang-ayon

Ang talahanayan 1. ay nagpapakita ng persepsyon ng mga mag-aaral sa

Baitang 11 sa Hagonoy National High School batay sa apat na magkakaibang

indicator. Ang mga indicator na may katumbas na mean rating, standard deviation,

at descriptive level ay ipinakita tulad ng sumusunod: Knowledge got a mean score of

 42

3.26 and a standard deviation of 0.46 with a descriptive level of neither agree

or disagree; Ang saloobin ay nakakuha ng mean score na 3.18 at isang standard

deviation na 0.04 na may deskriptibong antas na hindi sumasang-ayon o hindi

sumasang-ayon; Ang mga kasanayan ay nakakuha ng average na marka ng 3.29 at

isang karaniwang paglihis na 0.12 na may deskriptibong antas na hindi sumasang-

ayon o hindi sumasang-ayon; at ang mga alalahanin ay nakakuha ng mean score na

3.29 at isang standard deviation na 0.54 na may deskriptibong antas na hindi

sumasang-ayon o hindi sumasang-ayon. Ang mga pangkalahatang

tagapagpahiwatig ay nakakuha ng kabuuang mean na marka na 3.23 at isang

kabuuang karaniwang paglihis na 0.24 na may deskriptibong antas na hindi

sumasang-ayon o hindi sumasang-ayon.

Batay sa data na ipinakita dati, ang pinakamataas na antas sa apat na

halaga ay Mga Alalahanin. Hindi napapansin ng mga estudyante ang lugar na ito,

marahil dahil sa magkasalungat na pananaw ang mga estudyante sa mga bakuna,

kinukuwestiyon ng mga estudyante ang bakuna. Lumilitaw na nag-aalala sila tungkol

sa mga teorya ng pagsasabwatan, pati na rin ang kawalan ng katiyakan at

ambivalence tungkol sa pagbabakuna at pagiging epektibo ng mga bakuna. Bilang

karagdagan, ang mga mag-aaral ay nag-aalala tungkol sa mga epekto, natatakot na

makapinsala ito sa kanilang kalusugan.

Latkin et al. (2021) at Patro et al. (2021) iginiit na ang pagtanggap ng mga

mag-aaral sa bakunang COVID-19 ay malaki ang naiimpluwensyahan ng kanilang

pagtitiwala sa sistema ng pangangalagang pangkalusugan, kabilang ang kaligtasan

at bisa ng mga bakuna. Ang mga kampanyang nagbibigay-kaalaman na tumutugon

sa pag-aalangan sa bakuna ay maaaring maging bahagi ng isang diskarte na

 43

nakabatay sa ebidensya para sa pagtaas ng mga rate ng pagbabakuna sa

mga mag-aaral.

Gayunpaman, ang ilang mga pag-aaral na isinagawa ni Lucia et al. (2020), Al-

Qerem & Jarab (2020), Razai (2020), Pilitch-Loeb et al. (2021), ay nagpapakita na

ang pag-iwas sa mga bakuna ay nauugnay sa maling impormasyon ng mga bakuna

sa ilang mga bansa. Ang pag-aatubili ng komunidad na ito na magpabakuna ay

pinalala ng mga alalahanin tungkol sa malalang epekto at kawalan ng

pananampalataya sa payo ng mga propesyonal sa kalusugan ng publiko. Ito ay

nagpapahiwatig na ang mga nasa hustong gulang na higit sa anim na taong gulang

ay nag-aalala tungkol sa dami ng namamatay at morbidity ng sakit. COVID 19.

Higit pa rito, Saied et al. natuklasan ng (2021) na ang mga pananaw, ideya, o

saloobin ng personal na pagbabakuna ay maaaring magkaroon ng mga epekto sa

indibidwal at grupo. Halimbawa, ang pagpapakilala ng isang bagong pagbabakuna o

pagbabalangkas, o mga partikular na paghihirap na nauugnay sa bakuna o mga

bakuna. O isang bagong rekomendasyon para sa isang umiiral nang bakuna,

pamamaraan ng pangangasiwa, pagbuo ng programa ng pagbabakuna, seguridad

sa suplay at/o pagiging maaasahan, timing, gastos, papuri, kalidad, base ng

kaalaman, at saloobin.

Saurabh et al. (2021) inaangkin na ang mga medikal na estudyante ay

hinulaang nag-aalangan na makuha ang bakuna para sa COVID-19 dahil sa mga

alalahanin tungkol sa kaligtasan at pagiging epektibo ng mga bakuna, kawalan ng

kamalayan tungkol sa kanilang pagiging kwalipikado para sa pagbabakuna, at

kawalan ng tiwala sa mga ahensya ng gobyerno. Sa kabilang banda, ang pag-

aalangan sa bakuna at pag-aatubili na lumahok sa mga pagsubok sa bakuna sa

 44

COVID-19 ay parehong nabawasan ng pagkakaroon ng pang-unawa sa

panganib tungkol sa sariling kahinaan sa impeksyon ng COVID-19. Ang mga mag-

aaral na anti-bakuna ay mas malamang na makakuha ng impormasyon mula sa

kanilang mga guro sa medikal na paaralan at mas malamang na makakuha nito

mula sa social media. Batay sa datos na ipinakita dati, ang pangalawang

pinakamataas na antas sa apat na halaga ay ang kaalaman. Ito ay maaaring

magpahiwatig na ang mga mag-aaral ay nakatuon sa paksang ito, ngunit ang

karamihan sa kanilang mga tugon ay hindi sumasang-ayon o hindi sumasang-ayon.

Batay sa mga natuklasan, maaaring may pag-aalinlangan ang ilan, isa sa

posibleng paliwanag ay ang paniniwala nila sa mga tsismis at maling impormasyon

na kumalat sa kanilang mga komunidad tungkol sa mga bakuna sa COVID-19, sa

paniniwalang pagkatapos ng iniksyon, sila ay mamamatay, magkakasakit, o lalala

kapag sila. makaranas ng mga side effect.

Naniniwala ang mga estudyante na ang kasalukuyang outbreak ay sanhi ng

isang mamamayan mula sa Wuhan, China, na kumain ng wildlife, partikular na ang

mga paniki. Ang mga mag-aaral ay hindi gustong mabakunahan at tumugon nang

negatibo kapag tinanong. Sa kabila ng mga paniniwala ng iba, naniniwala ang ilang

estudyante na ligtas ang mga bakuna, nabakunahan ang mga pamilya mula nang

magsimula ang pandemya, at ang mga miyembro ng pamilya ng mga mag-aaral na

nagtatrabaho sa gobyerno o may mas mataas na kaalaman o may wastong

edukasyon tungkol sa mga bakuna ay may posibilidad na mabakunahan. Ang mga

magulang na walang pormal na edukasyon sa kabilang banda, ay mas malamang na

tumanggi na pabakunahan ang kanilang mga anak o estudyante. Ang mga

magulang na may sekondaryang edukasyon, sa kabilang banda, ay sabik na

sumang-ayon sa bakuna.
 45

Ayon kay Lee et al. (2021) ang karamihan sa mga tugon ay lumilitaw na alam

na ang mga nahawaang tao ay maaaring kumalat ng virus. Ayon sa mga natuklasan,

ang respondent ay para sa opinyon na ang pagkain o pakikipag-ugnayan sa wildlife

ay maaaring magresulta sa impeksyon. Nalaman ng Islam (2021) na isang-kapat ng

mga respondent sa Bangladesh ang naniniwalang ligtas ang bakunang COVID-19.

Ang mga tugon mula sa kolehiyo/tertiary na edukasyon, antas ng pamilyang nuklear,

at kasaysayan ng mandatoryong pagbabakuna ay sinusuri gamit ang isang modelo

ng multiple regression.

Katulad na pag-aaral na isinagawa ni Shahani et al. (2022), Zheng et al.

(2022), at Mohamed et al. (2021) ay nagpahiwatig na ang mga tao ay matagal nang

naniniwala sa mga pagsasabwatan na may kaugnayan sa kalusugan, na ginamit

upang maimpluwensyahan ang kanilang kaalaman tungkol sa pagbabakuna sa

COVID-19, at nagtaas ng pag-aalinlangan. Ang mga tao ay mas nababahala sa

posibilidad ng pagkontrata ng mga side effect kaysa sa kalubhaan ng mga side

effect na ito.

Katulad na pag-aaral na isinagawa ni Guilion et al. (2021) at Danabal et al.

(2021) ay nagpahiwatig na ang mga independiyenteng salik ng interes ay kasama

ang mga pagtingin sa bakuna, tiwala, pag-endorso ng mga teorya ng

pagsasabwatan ng COVID-19, at mga kagustuhan sa oras/panganib. Ang mga

pagsisikap ng pampublikong kamalayan na naglalayong makuha ang bakuna.

Tinatayang lahat ng populasyon ay nabakunahan na mula nang magsimula ang

programa sa pagbabakuna sa COVID-19. Gayunpaman, ang rate ng pagbabakuna

na ito ay hindi sapat upang magdulot ng pandemya. Sa India, mayroon ding mga

kapansin-pansing pagkakaiba-iba sa saklaw ng bakuna batay sa mga salik kabilang

ang kasarian, klase, at ang rural-urban split.

 46

Gayunpaman ang mga natuklasan ng Petravic et al. (2021), sinabi ng isang

cross-sectional online na survey na isinagawa sa Slovenia noong Disyembre 2022

upang alamin ang mga saloobin ng populasyon laban sa pagbabakuna sa COVID-19

at ang mga variable na nakakaapekto sa mga saloobing ito. Ang mga nakakakilala

sa isang taong naospital o namatay bilang resulta ng COVID-19 at ang mga may

higit na pananalig sa mga propesyonal, institusyon, at bakuna ay mas malamang na

mabakunahan, makikita nila sa kanilang pag-aaral ng mga doktor at medikal na

estudyante na tumugon sa paaralan -mga matatandang bata tungkol sa

pagbabakuna sa trangkaso.

El-limat et al. & Anil et al. (2021) natuklasan na ang mga propesyonal sa

pangangalagang pangkalusugan ay ang pinaka-maaasahang mapagkukunan ng

impormasyon ng bakuna sa Covid-19. Gayunpaman, ang mababang rate ng

pagtanggap ay dapat magdulot ng pag-aalala sa mga opisyal ng Jordan na

namamahala sa pangangalagang pangkalusugan at dapat mag-prompt ng

karagdagang pananaliksik sa mga pinagbabatayan na dahilan. Ang pagbabakuna ay

nagpahayag ng pagkabahala sa mga side vaccination nito mula sa printed media at

social media. Upang mapataas ang pagtanggap ng bakuna at bawasan ang pag-

aalangan sa bakuna, ang mga opisyal ng pampublikong kalusugan ay dapat

magpatupad ng mga sistematikong interbensyon.

Sinalungat ni Rzymski et al. (2021) ay nagsabi na ang pag-apruba ng mga

paunang pagbabakuna sa Covid-19 ay natanggap na may napakaraming uri ng

walang batayan na mga akusasyon na pinalaki at ipinakalat sa online ng social

 47

media, na posibleng magpababa sa pagpayag na magpabakuna sa iba't

ibang demograpikong grupo.

Ang interpretasyon ng mga tugon sa mga kasanayan ay mukhang

katamtaman, kung saan ang mga mag-aaral ay hindi lubos na hindi nagtitiwala o

sumasang-ayon sa mga bakuna. Nagkaroon sila ng iba't ibang pananaw sa lugar na

ito. Higit o mas kaunti, ang mga mag-aaral ay may posibilidad na dumalo sa iskedyul

ng pagbabakuna sa kani-kanilang mga programa ng komunidad tungkol sa mga

bakuna, at lumilitaw na sila ay handa kung alam nila na maraming tao ang payag.

Ang mga maliliit na bata at tinedyer ay mas malamang na makatanggap ng una at

pangalawang dosis dahil kinakailangan ito ng mga pampubliko at pribadong

paaralan para sa mga personal na klase, gayundin para sa kanilang sariling

proteksyon upang maprotektahan ang kanilang sarili at ang kanilang kapaligiran.

Gayunpaman, may ilang mga mag-aaral na nag-aalala tungkol sa mga bakuna sa

pare-pareho. Ang isang posibleng paliwanag ay nasa ilalim sila ng pressure dahil

maraming tao ang nabakunahan, at maaaring kumbinsihin sila ng kanilang mga

mahal sa buhay.

Isannov et al. (2021) at Akarsu et al. (2020) ang mga katulad na resulta ay

nagpahiwatig na dalawang-katlo ng mga respondent ang sumuporta sa mga ipinag-

uutos na programa, dalawang-katlo ang sumusuporta sa mga inirerekomendang

programa, at dalawang-katlo ang handang magbayad para sa bakuna para sa

COVID-19. May agarang pangangailangan na bumuo at mamahagi ng mga bakuna

na parehong ligtas at sapat na epektibo upang maprotektahan ang mga tao mula sa

SARS-morbidity Covid-19 at mga banta sa pagkamatay. Ang mga respondente sa

survey ay nagsabi na sila ay mabakunahan kung ang isang bakuna laban sa

 48

impeksyon sa virus ay binuo, at ang pangunahing dahil ito ay mahalaga para

sa kanilang sariling kalusugan at kalusugan ng mga nakapaligid sa kanila.

Aci et al. (2021) inaangkin na nagpapatupad sila ng isang programa upang

maiwasan ang pagbabakuna dahil sa mga kontraindikasyon sa bakuna at kawalan

ng katiyakan tungkol sa tagal ng proteksyon. pagkalito at ang trade-off sa pagitan ng

mga benepisyo at mga panganib. Gayunpaman, ang panggigipit ng institusyonal at

ang posibilidad ng pagkawala ng kanilang mga trabaho ay nagpilit sa kanila na

makakuha ng bakuna.

Talahanayan 2. Antas ng Pagdama ng mga Mag-aaral sa Baitang 12 sa KAPC

No. tagapagpahiwatig Mean SD Antas ng Deskriptibo

1 Kaalaman 3.22 0.22 Hindi sumasang- ayon

o hindi sumasang- ayon

2 Saloobin 3.05 0.07 Hindi sumasang- ayon o

hindi sumasang- ayon

3 Gawi 3.06 0.18 Hindi sumasang- ayon o

hindi sumasang- ayon

5 Mga alalahanin 3.25 0.08 Hindi sumasang- ayon o

hindi sumasang- ayon

Kabuuang ibig sabihin at SD 3.14 0.07 Hindi sumasang- ayon o

Hindi sumasang-ayon

Ang talahanayan 2. ay nagpapakita ng persepsyon ng mga mag-aaral sa

Baitang 12 sa Hagonoy National High School batay sa apat na magkakaibang

 49

indicator. Ang mga indicator na may katumbas na mean rating, standard

deviation, at descriptive level ay ipinakita tulad ng sumusunod: Knowledge got a

mean score of 3.22 and a standard deviation of 0.22 with a descriptive level of

neither agree or disagree; Ang saloobin ay nakakuha ng average na marka na 3.05

at isang karaniwang paglihis na 0.07 na may deskriptibong antas na hindi

sumasang-ayon o hindi sumasang-ayon; Ang mga kasanayan ay nakakuha ng

average na marka na 3.06 at isang paglihis na 0.18 na may deskriptibong antas na

hindi sumasang-ayon o hindi sumasang-ayon; at ang mga alalahanin ay nakakuha

ng mean score na 3.25 at isang standard deviation 0.08 na may deskriptibong antas

na hindi sumasang-ayon o hindi sumasang-ayon. Ang pangkalahatang

tagapagpahiwatig ay nakakuha ng kabuuang mean na marka na 3.14 at kabuuang

karaniwang paglihis na 0.07 na may deskriptibong antas na hindi sumasang-ayon o

hindi sumasang-ayon.

Ayon sa naunang ipinakitang data, ang pinakamataas na antas sa apat na

halaga ay mga alalahanin. Ito ay maaaring magpahiwatig na ang mga mag-aaral ay

mas gustong tumutok sa partikular na paksang ito. Maaaring dahil may mga

estudyanteng nagtiwala sa gobyerno ng Pilipinas habang nagbabasa ng mga

artikulo o nag-i-scroll sa social media tungkol sa mga bakuna. Nagtiwala ang ilang

estudyante sa mga health worker sa kanilang komunidad at nagtanong sa kanila

tungkol sa mga bakuna. Gayunpaman, ang ilang mga mag-aaral ay tumututol sa

mga bakuna, partikular na ang Moderna COVID-19 na bakuna. Natatakot silang

makatanggap ng mga bakuna mula sa Amerika dahil maaaring hindi makontrol ang

bisa at magresulta sa kamatayan. May posibilidad silang maniwala sa

impormasyong natatanggap nila mula sa mga kaibigan na nakatanggap ng alinman

sa una o pangalawang dosis.

 50

Lazarus et al. (2020) at Oliver (2020) na binanggit sa kanilang mga pag-aaral

ang kahalagahan ng COVID-19 public health problem, resource utilization, benefits

and harms, patient values and preferences, acceptability, feasibility, at equity. Ang

mga diskarte na nagpapakita ng pagiging epektibo at kaligtasan ng bakuna ay

magiging kritikal para sa paglulunsad ng mga programa sa pagbabakuna sa COVID

at may mga implikasyon sa kabila ng pandemya.

Saied et al. (2021) at Saurabh et al. (20221) sabihin ang kabaligtaran, na

sinasabing ang mga personal na pananaw, ideya, o saloobin sa pagbabakuna ay

maaaring magkaroon ng parehong indibidwal at grupong epekto. Nag-alinlangan ang

mga medikal na estudyante na makuha ang bakuna para sa COVID-19 dahil sa mga

alalahanin tungkol sa kaligtasan at pagiging epektibo, kawalan ng kamalayan, at

kawalan ng tiwala sa mga ahensya ng gobyerno.

Batay sa mga resulta, ang mga mag-aaral ay may posibilidad na ituon ang

kanilang mga pagsisikap sa lugar ng kaalaman. Pagdating sa mga bakuna sa

COVID-19, binibigyang pansin ng mga mag-aaral. Ang mga mag-aaral ay handang

tumanggap ng mga bakuna dahil natatakot silang mahawa dahil sa paglaganap ng

virus. Sinuportahan ng ilang estudyante ang programa ng bakuna at handang

magbayad para sa mga bakuna para lamang makuha ang mga ito. Maaaring ito rin

ay dahil ang isang miyembro ng pamilya ay nagtatrabaho sa larangang medikal at

nagbigay sa kanila ng tumpak na impormasyon. Tinatanggap ng mga mag-aaral ang

bakuna dahil sa mga impormasyong nakalap nila kasama ang mga siyentipikong

nagdokumento ng mga bakuna, mga mag-aaral na mahilig gumamit ng social media

para mangalap ng impormasyon, at mga mag-aaral na handang magpabakuna dahil

positibo ang mga pagsusuri ng kanilang mga kaibigan sa bakuna. Gayunpaman,

may mga mag-aaral na tutol sa mga bakuna sa iba't ibang dahilan, ang pangunahing
 51

impormasyon na natanggap nila mula sa mga tao sa kanilang komunidad

tungkol sa mga negatibong epekto ng mga bakuna, at kung paano nila naiintindihan

ang mga bakuna.

Ljivo et al. (2021), Valikonja et al. (2021), Jiang et al. (2021) at Wei Fan et al.

(2021) nalaman na ang mga nagpositibo ay may mas mataas na marka at mas

sumusuporta sa mga hakbangin sa pagbabakuna. Bukod pa rito, natuklasan na ang

mga manggagawang pangkalusugan na nagtatrabaho sa mga ward ng COVID-19

na wala pang sakit at may mga anak ay mas gustong magpabakuna, at ang payo sa

pagbabakuna ay pangunahing nauugnay sa paniniwala sa mga benepisyo ng

bakuna, pagtitiwala sa mga institusyon, pagiging epektibo ng bakuna. , ang

impluwensya ng panlipunang kapaligiran, proteksyon ng pasyente, at mga

responsibilidad ng mga propesyonal sa kalusugan. Ang mga mapagkukunan ng

impormasyon sa kalusugan ay mahalaga din para sa pagtanggap ng bakuna, na

nagpapakita na ang pinalawig na TPB ay lumilitaw na isang mahusay na modelo na

may pagtuon sa saloobin, kaalaman, pang-unawa sa panganib, at mga nakaraang

pag-uugali ng pagbabakuna sa trangkaso.

Fojnica et al. (2022) tinanggihan ang pag-aangkin na ang karamihan ng mga

respondent ay hindi pa nakarinig ng bakuna sa COVID-19 sa kanilang pag-aaral.

Katulad nito, mababa ang kagustuhan ng populasyon na tumanggap ng bakunang

COVID-19. Bukod pa rito, natuklasan na ang pag-aalinlangan ay napukaw ng hindi

tumpak na impormasyon tungkol sa pagbabakuna sa COVID-19. Tumanggi ang mga

tao na magpabakuna sa kabila ng kanilang mga alalahanin tungkol sa sitwasyon ng

COVID-19. Higit sa lahat, natuklasan ng pag-aaral na ang mga nasa hustong gulang

sa United States ay mas nababahala sa posibilidad na magkaroon ng mga side

effect ng COVID-19 kaysa sa kanilang kalubhaan kapag nagpapasya kung

 52

magpapabakuna o hindi. Ang mga tugon ng mga mag-aaral sa Attitudes ay

nakakabahala na hindi sila komportable sa mga bakuna. Ang mga mag-aaral ay

nag-aalangan na tumanggap ng mga bakuna dahil sa mga alalahanin tungkol sa

kaligtasan ng bakuna. Malamang na hindi sila mabakunahan dahil negatibo ang

impormasyong natatanggap nila. Ang pangmatagalang epekto, pag-aalinlangan

tungkol sa profile ng bakuna, at kakulangan ng impormasyon ay maaaring lahat ay

mga salik. Nagkaroon sila ng hindi kasiya-siyang reaksyon sa kung paano nila

nakitang negatibo ang mga bakuna sa COVID-19, kaya naman natatakot ang mga

estudyante sa mga bakuna.

Ang isang pares ng mga pag-aaral na isinagawa ni Toro et al. (2021) at

Baloran (2020) ay natagpuan na kalahati ng mga nasuri ay malamang na hindi

mabakunahan laban sa COVID-19 noong 2021. Gayunpaman, ang mas mataas na

socioeconomic status at ang Sri Lankan maternal ancestry ay nauugnay sa mas

malaking posibilidad na mabakunahan. Gayunpaman, ang mga nag-aalalang

estudyante ay malakas na tumugon sa pandemya na may mataas na panganib na

pananaw at sapat na kaalaman. Ang mga hindi medikal na hakbang sa pag-iwas ay

na-rate na mataas, ngunit ang online-blended na diskarte sa pag-aaral ay natugunan

may pagtutol. Ang kalusugan ng isip ay tinutugunan sa panahon ng pandemya sa

mga institusyong mas mataas na edukasyon.

Sinasabi ng Vallis & Glazer (2021) ang mga resulta sa kanilang mga pag-

aaral, na anuman ang kategorya ng timbang o sample, humigit-kumulang isang-katlo

ng mga respondent ang hindi mapakali sa pagpapabakuna, at kalahati ay may

katamtaman o mas mataas na mga nakikitang panganib. Lalo na sa mga kasama sa

klinikal na sample, ang kumpiyansa sa pagbabakuna ay napakababa. Kapansin-

pansin, ang mga saloobin sa pagbabakuna ay hinulaan ng takot sa COVID-19. Ang

 53

mga babae ay nakadama ng mas maraming panganib kaysa sa mga lalaki at

hindi gaanong komportable sa bakuna. Bukod dito, ang mga pag-aaral na isinagawa

ni Al-jayyousi et al. (2021), Cordina at Lauri (2021), at Sallam et al. (2021) ay

nagpapakita kung hindi man ang pagtanggap ng pagbabakuna sa COVID-19 ay iba-

iba sa pagitan ng mga pag-aaral, na may iba't ibang mga rate ng pagtanggap dahil

sa mga pagkakaiba-iba ng populasyon ng pananaliksik. Ang pag-aatubili na

makatanggap ng bakuna ay higit pa sa isang spectrum kaysa sa simpleng oo o

hindi. Ang Gitnang Silangan ang may pinakamababang pandaigdigang rate ng

pagtanggap para sa pagbabakuna dahil sa malawak na paggamit ng rehiyon ng mga

pagsasabwatan na pananaw at anti-bakuna na damdamin. Ang pinakamalaking

naiulat na rate ng pagtanggap ng bakuna ay sa Israel, ngunit sa mga nars na nasuri

para sa parehong pag-aaral, ang bilang na ito ay mas mababa nang malaki.

Ang interpretasyon ng mga tugon ng mag-aaral sa Mga Kasanayan ay hindi

sapat. Naguguluhan ang mga mag-aaral kung bakit dapat silang mabakunahan,

taliwas sa mga rekomendasyon ng mga pampublikong manggagawa sa kalusugan.

Sa kabila ng kanilang pag-aalinlangan, natanggap nila ang mga bakuna. Ang mga

mag-aaral na may mas mababang kita at pagkaantala sa akademiko ay ang pinaka-

malamang na makatanggap ng mga shot. Sa kabila ng katotohanan na ang mga

mag-aaral ay nagkaroon nakatanggap ng mga bakuna, mahina ang kanilang

sanitasyon, hindi nagsuot ng facemask, at hindi sumunod sa mga protocol.

Ang pinakakaraniwang tugon sa mga sintomas ng COVID-19 ay ang

pagpunta sa ospital at pagtawag sa numero ng tulong, habang binanggit ng mga

respondent ang mga pagkaantala sa akademiko at kagutuman bilang ang

pinakakaraniwang epekto. Ang pinakamadalas na binanggit na paraan ng pag-iwas

ay ang mga face mask at social isolation, ngunit 71 tao lamang ang nagpakita ng
 54

wastong paghuhugas ng kamay. Ang mga pananaw sa posibilidad ng

pagkontrata ng virus at mga kasanayan sa pag-iwas ay may mahinang ugnayan

ayon sa Ilesanmi & Afolabi (2020). Gayunpaman, ang pag-aaral na isinagawa ni

Dooling (2020) at Bat et al. (2021). Isaalang-alang ang mga rekomendasyon para sa

paggamit kapag ang isang bakuna ay naaprubahan para sa paggamit sa mga nasa

hustong gulang at malapit na susubaybayan ang mga klinikal na pagsubok sa mga

bata at kabataan.

Talahanayan 3: Talaan ng Pagkakaiba ng Baiitang 11 at Baitang 12 KAPC

Tagapagpahiwatig Mean P-value Antas ng Deskriptibo

G11 KAPC 7.21 0.095 Tanggapin ang Null

G12 KAPC 3.12 Hypothesis

Ang talahanayan 3. ay nagpapakita ng resulta ng interpretasyon. Nakakuha

ng 7.21 ang Grade 11 KAPC, habang nakakuha ng 3.12 ang Grade 12 KAPC. Ang

sig. value (p-value) ay .095, na mas mababa kaysa sa 0.05. Ang mga pananaw ng

mga mag-aaral sa Baitang 11 at Baitang 12 sa mga bakuna sa COVID-19 ay hindi

gaanong naiiba. Bilang karagdagan, ang mga bakuna ay epektibo batay sa mga

resulta ng mga pagsusulit ng mga mag-aaral.

Ang karamihan ng mga mag-aaral sa Baitang 11 ay naniniwala na ang mga

bakuna sa pangkalahatan ay epektibo sa paglilimita sa pagkalat ng sakit sa

pamamagitan ng pagbibigay ng mahusay na kaligtasan sa sakit. Kapag nagpatupad

ang mga paaralan ng pinag-isang programa sa pagbabakuna, mas handang

magpabakuna ang mga mag-aaral o baguhin ang kanilang desisyon mula sa

 55

pagtanggi tungo sa pagtanggap. Ang impormasyon mula sa social media ay

tila nagpapataas ng kamalayan tungkol sa mga bakuna. Gayunpaman, ang mga

antas ng pang-edukasyon at mga pananaw ng mag-aaral ay magkakaiba at

maaaring makaimpluwensya sa pananaw at paggamit ng bakuna.

Mga katulad na pag-aangkin ni Bhartiya et al. (2021) at Baloran (2022),

tumaas ang pag-aampon ng bakuna kapag mas maraming impormasyon ang

magagamit, sa panahon ng pandemya ng COVID-19. Marahil ay nahayag ang

mataas na panganib na pananaw ng mga mag-aaral at sapat na kaalaman, at ang

mga hindi medikal na hakbang sa pag-iwas ay na-rate na mataas. Ang mga

pagsisikap ng gobyerno na lutasin ang mga problema ay ikinalugod ng mga mag-

aaral.

Bukod pa rito si Duong et al. (2022) sa kanilang pag-aaral na ang

pagpapataas ng kamalayan ng komunidad sa kahalagahan ng pagbabakuna ay

mahalaga upang matiyak ang matagumpay na pamamahagi ng bakuna. Bukod dito,

ang mga tao na bata pa, may mababang kita, at nagtatrabaho sa mga larangan ng

edukasyong hindi klinika at pangkalusugan ay dapat na maging pokus ng mga

programa ng interbensyon. Ang paggamit ng mga nabakunahang indibidwal bilang

mga huwaran ay maaaring makinabang sa mga programa sa edukasyon sa

komunidad.

Thurik et al. (2021) na ang pagpayag na magpabakuna ay nakasalalay sa

konteksto, oras, at bakuna, kaya kinakailangang suriin ang mga intensyon at mga

pagpapalagay tungkol sa pagbabakuna laban sa COVID-19, mas mabuti sa iba't

ibang target na grupo at bansa.

 56

Katulad na pag-aaral na isinagawa ni Pogue et al. (2020) at Silva et al. (2021)

kung hindi, ang Covid-19 pandemic ay patuloy na nagdudulot ng kaguluhan sa

mundo, kung saan ang US ang nagdadala ng matinding pinsala. Ang bakuna ay ang

pinakamagandang pag-asa para sa isang pangmatagalang solusyon, ngunit dapat

itong tanggapin at gamitin ng malaking mayorya ng populasyon upang maging

epektibo. Upang mapanatili ang matagumpay, patas, at naa-access na mga

programa ng pagbabakuna, binago ng mga regulator ng estado ang mga

pagtatalaga ng priority group alinsunod sa pagbabago ng pambansang mga

kinakailangan. Kasama sa mga prayoridad na pagsasaalang-alang ng pangkat ang

pagpapanatili ng maselan na balanse ng mga layunin ng programa ng bakuna.

Ang karamihan sa tugon ng mga mag-aaral sa Baitang 12 ay naniniwala na

ang mga kadahilanang ito ay maaaring igrupo sa apat na pangkalahatang kategorya,

kahit na malaki ang pagkakaiba-iba ng mga ito sa mga mag-aaral. Ang mga

relihiyosong pagganyak, pilosopikal o personal na paniniwala, mga alalahanin sa

kaligtasan, at pagnanais para sa karagdagang impormasyon mula sa mga

tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan ay ang apat na kategorya. Ang

isang malawak na hanay ng mga desisyon ay sinenyasan ng mga alalahanin ng mga

mag-aaral tungkol sa mga bakuna sa bawat kategorya, mula sa mga mag-aaral na

ganap na tinatanggihan ang lahat ng mga pagbabakuna hanggang sa pagkaantala

ng mga pagbabakuna upang ang mga ito ay mas maikalat. Malaking bahagi ng mga

magulang ang umamin na may mga tanong at alalahanin tungkol sa pagbabakuna

para sa mga bata. Para sa mga mag-aaral na makagawa ng mga responsableng

desisyon tungkol sa mga bakuna sa COVID-19, marahil ang edukasyon ay isang

mahalagang bahagi.
 57

Gayunpaman ang isang pares ng mga pag-aaral na isinagawa ni Cvjetkovic

et al. (2022), Mannan (2020), Griffith et al. (2021) at Zheng et al. (2022) natagpuan

na ang karamihan ng mga sumasagot ay hindi pa nakarinig ng bakuna sa COVID-

19, at ang populasyon ay tumugon nang negatibo. Ang mga dahilan kung bakit

maaaring nag-aalangan ang mga tao na tumanggap ng bakuna, tulad ng mga

alalahanin sa kaligtasan, mga hinala tungkol sa mga puwersang pampulitika o pang-

ekonomiya, kakulangan ng kaalaman, mga mensahe mula sa mga awtoridad, at

kawalan ng legal na pananagutan mula sa mga kumpanya ng bakuna. Bagama't ang

mga side effect ay banayad na sintomas tulad ng pananakit at banayad na lagnat,

na katanggap-tanggap para sa mga sumusuporta sa pagbabakuna.

Bilang karagdagan, ang mga resulta ng mga pag-aaral ng Asres & Umeta

(2022), Angelo et al. (2021), Silva et al. (2021), Jain et al. (2020), Saurabh et al.

(2021), at Hosek et al. (2022) natagpuan na ang karamihan ng mga kalahok ay

masigasig tungkol sa bakuna para sa COVID-19, ngunit halos kalahati lamang ng

mga kalahok ang bihasa sa bakuna. Ang mga dahilan ay takot sa mga

pangmatagalang epekto, pag-aalinlangan sa profile ng kaligtasan ng bakuna,

kakulangan ng impormasyon tungkol sa bakuna, at ang oras na inabot upang bumuo

ay ang pinakakaraniwang dahilan para sa pagtanggi sa bakuna. Ang mga mag-aaral

ay nag-aalala tungkol sa pagiging mahawaan ng virus, at ang kakulangan ng

kamalayan sa mga epektibong hakbang sa pagprotekta sa sarili ay may potensyal

na makaimpluwensya sa pag-uugali ng pag-iwas sa sakit ng mga mag-aaral. Sa

kabila ng mga pag-aalala na ang pagbabakuna ay hindi ganap na boluntaryo, isang

malaking bahagi ng mga mag-aaral ang nakatanggap na ng iniksyon, na

nagmumungkahi na ang bakuna ay maaaring maging isang personal na pamantayan

sa setting na ito.
 KABANATA V

BUOD, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON

Ang kabanatang ito ay nagpapakita ng buod, konklusyon, at mga

rekomendasyon ng pag-aaral. Binubuod ang mga konklusyon batay sa mga

resultang nakuha mula sa nakalap na datos. Nag-aalok ng mga rekomendasyon

upang mapabuti ang pananaw tungkol sa mga bakunang Covid-19.

Buod

Buod Ang mga mag-aaral ay nananatiling may pag-aalinlangan sa kabila ng

makabuluhang pagsisikap na lumikha ng isang bakuna na parehong ligtas at

epektibo. Ang pagtanggap sa mga bakuna ay naiimpluwensyahan ng ilang salik,

kabilang ang pinaghihinalaang kaligtasan ng bakuna, logistik, bisa, pinaghihinalaang

panganib, at kaalaman at pananaw sa posibilidad ng pagkalat ng COVID-19.

Ang mga pamamaraan ng pananaliksik na ginamit upang maisakatuparan

ang pag-aaral ay: (1) Descriptive Comparative upang ilarawan at ihambing ang

antas ng persepsyon ng mga mag-aaral sa mga bakunang Covid-19. (2) Ginagamit

ang Slovin formula para kolektahin ang 272 na mga residente sa Grade 11 at Grade

12 na antas. (3) Gamit ang stratefied sampling technique upang pangkatin ang mga

mag-aaral sa Baitang 11 at Baitang 12. (4) Humingi ng pahintulot ang mga

mananaliksik mula sa mga residente at nagbigay ng liham ng pagsang-ayon sa

kanilang mga tagapayo. (5) Paggamit ng gulong ng mga pangalan upang random na

piliin ang mga residente. (6) Gamit ang mean, standard deviation, at Z-test upang

igiit ang mga resulta.

Batay sa pagsusuri ng datos, ang mga natuklasang ito ay iginuhit: Ang

persepsyon ng mga mag-aaral sa Baitang 11 tungo sa KAPC ay nakakuha ng mean

 59

na marka na 7.21, na may antas na naglalarawang Hindi sumasang-ayon o

hindi sumasang-ayon. Habang ang pananaw ng mga mag-aaral sa Baitang 12 tungo

sa KAPC ay nakakuha ng mean na marka na 3.12, at may antas na naglalarawang

Hindi sumasang-ayon o hindi rin sumasang-ayon. Nangangahulugan ito na walang

makabuluhang pagkakaiba ng persepsyon sa mga mag-aaral sa Baitang 11 at

Baitang 12.

Konklusyon

Batay sa mga natuklasan ng pag-aaral, ang mga sumusunod na resulta ay

napagpasyahan:

1.Ang antas ng persepsyon ng Baitang 11 sa KAPC ay hindi sumasang-ayon o hindi

sumasang-ayon.

2.Ang antas ng persepsyon ng Baitang 12 sa KAPC ay hindi sumasang-ayon o hindi

sumasang-ayon.

3.Walang makabuluhang pagkakaiba sa pananaw sa KAPC sa pagitan ng Baitang

11 at Baitang 12 hingil sa covid 19 bakuna.

Rekomendasyon

Batay sa mga konklusyon, ang sumusunod na rekomendasyon ay ginawa:

1. Maaaring hikayatin ng Kagawaran ng Edukasyon ang mga mag-aaral na lumahok

sa patuloy na kampanya ng pagbabakuna ng pambansang pamahalaan, na tutulong

sa mga mag-aaral na maunawaan ang mga bakuna sa COVID-19.

2. Maaaring ipaalam ng administrasyon ng paaralan sa mga mag-aaral ang tungkol

sa kahalagahan ng mga bakuna sa COVID-19 upang hikayatin silang magpabakuna.

 60

3. Maaari silang magpasimula ng isang programa kung saan tinuturuan nila ang mga

mag-aaral tungkol sa kahalagahan ng mga bakuna.

4. Maaaring hikayatin ng mga guro ang kanilang mga mag-aaral sa pamamagitan ng

pagbibigay sa kanila ng mga katotohanan at impormasyon tungkol sa mga

benepisyo ng pagtanggap ng mga bakunang COVID-19.

5. Maaaring magtanong ang mga magulang ng mga pampublikong manggagawa sa

kalusugan tungkol sa bisa ng mga bakuna sa COVID-19 o lumahok sa kamalayan

ng pampublikong kalusugan upang tanggapin ang mga bakuna.

6. Ang mga hinaharap na mananaliksik ay maaaring magsagawa ng katulad na pag-

aaral sa antas ng Kaalaman, Saloobin, Kasanayan, at Alalahanin (KAPC) ng mga

mag-aaral tungkol sa mga bakunang Covid-19.

 61

Listahan ng mga Sanggunian

Akarsu, B., Ozdemir, D., at Cankurtaran, M., (2020). Habang nagpapatuloy ang mga

pag-aaral sa bakuna sa COVID-19, ang mga iniisip at saloobin ng publiko sa

hinaharap na bakuna para sa COVID-19 4.

https://www.ncbi.nlm.noh.gov/pmc/articles/PMC7883065/

Al-Jayyousi, G., Sherbash, M., Ali, L., El-Heneidy, A., Alhussaini, N., Elhassan, M., &

Nazzal, M., (2021). Isang scooping review na ipinaalam ng socoi-ecological

model 4-21. https://www.mdpi.com/2076- 393X/9/6/548

Al-Qerem, W. & Jarab A. (2020), pagtanggap ng pagbabakuna sa COVID-19 at mga

nauugnay na salik nito sa isang populasyon sa Middle Eastern.

https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2021.632914/full

Al-Qerem, W., Jarab, A., Hammad, A., Hussein, A., Alsajri, A., AlHishma, S., Ling, J.,

Alabdullab A., Salama A. & Mosieh, R. ( 2022). Kaalaman, Saloobin, at

Kasanayan ng Populasyon ng Pang-adulto ng Iraq Tungo sa COVID-19

Booster Dose: Isang Cross-Sectional Study 1529,1530 & 1532.

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.2147/PPA.S370124

Amit, A., Pepito, V.. Tanchanco, L. & Dayrit, M. (2021). Pag-aalangan sa tatak ng

bakuna sa Covid-19 at iba pang hamon sa pagbabakuna sa Pilipinas.

https://journals.plos.org/globalpublichealth/article?id=10.1371/journ

al.pgph.0000165

Angelo, A., Alemayehu, D. & Dacho, A. (2021). Kaalaman, Saloobin, at kasanayan

tungo sa Covid-19 at mga nauugnay na salik sa mga mag-aaral sa

unibersidad sa Mizan Tepi University 2020 351-353.

http://www.tandfonline.com/doi/full/10.2147/IDR.S299576
 62

Anil, A., Sharafudeen, S., Krishna, A., Rajendran, R., James, J., Kuruvilla, S.&

Ramanarayanan, S. (2021). Pagtanggap at alalahanin tungkol sa

pagbabakuna sa COVID-19 sa Kerala, India 2-

4.http://www.publichealthtoxicology.com/Acceptance-and- concerns-

regarding-COVID-19-vaccination-in-Kerala- India,141976,0 ,2.html

Astres, F. & Umeta, B. (2022). Mga Bakuna sa Covid-19: Kamalayan, Saloobin at

Pagtanggap sa mga undergraduate na mag-aaral sa Unibersidad 4-

6.https://joppp.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40545-021- 00397-658

Baloran, E. (2020). Kaalaman, saloobin, pagkabalisa, at diskarte sa pagharap ng

mga mag-aaral sa panahon ng pandemya ng COVID-19 (2).

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15325024.2020,1769300

Bhartiya, S., Kumar, N., Singh, T., Murugan, S., Rajavel, S., & Wadhwani M.(2021).

Kaalaman, saloobin at kasanayan sa pagtanggap ng pagbabakuna sa

COVID-19 sa West india 1174-1175. https://scholar.google.com/scholar?

hl=fil&as_sdt=0%2C5%q=Bharti ya%2C+Kumar%2C+Singh%2C+Murugan

%2C+Rajavel%2C+%26+Wad hwani+%282021% 29.+Knowledge

%2C+attitude+at+practice+toward d s+COVID=19+vaccination+acceptance-

in+West+india+&btnG=#d= gs_qabs&t=1677411760311&u=%23p

%3DhyCiZ3fzcSQ

Cabuenas, J. (2022). 27M vaccine doses mag-expire sa July, Malacanang adviser

warns.https://www.gmanetwork.com/news/topstories/nation/8272 56/27m-

vaccine-doses-expiring-in-july-malacanang-adviser- warns/story/ ?amp

 63

Cordina M. at Lauri M. (2021). Mga saloobin sa pagbabakuna sa Covid-19, bakuna

pag-aatubili at balak na kunin ang

bakuna.https://scielo.isciii.es/scielo.php?script=sci_arttext&pid=$18

85-642X202100010001759

Cvjetkovic, S., Stojkovic, J., Rajcevic, M. & Jankovic J. (2022). Mahalaga ba

sino ang tinutugunan kung sino sa kampanya sa promosyon ng pagbabakuna

SmiljanaCvjetkovic. https://scholar.google.com/scholar?

hl=fil&as_sdt=0%2C5&q=Cvjetkovic%2C+ Stojkovic%2C+Rajcevic%2C+

%26+Jankovic+%282022%29.

Danabal, K., Magesh, S., Saravanan, S. & Gopichandran V. (2021). Saloobin

patungo sa mga bakuna sa COVID-19 at pag-aalangan sa bakuna sa urban

at Mga komunidad sa kanayunan sa Tamil Nadu, India isang survey na batay

sa komunidad.

https://bmchealthservices.biomedcentral.com/articles/10.1186/s1291 3-021-

07037-4

Dodd, R., Pickles, K., Nickel, B., Cveiic, E., Avre, J., Batcup, C., Bonner C., Copp,

T., Cornell, S., Dakin, T., Isautier , J. & McCaffery, K. (2021). Mga alalahanin at

motibasyon tungkol sa pagbabakuna sa COVID-

19.https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(20)30926-

9/fulltext

Dooling, K., MD, Mc Clung, N., PhD, Oliver, S. & MD (2020). Ang Advisory

committee on Immunization Practices’ Pansamantalang Rekomendasyon

 64

para sa Paglalaan ng mga Paunang Supply ng bakuna sa COVID-19-

United States.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7737687/

Duong, M., Duong, B., Nguyen, H. & Nguyen, T. (2022). Kaalaman tungkol sa

bakuna sa COVID-19 at pagbabakuna sa Vietnam: Isang survey ng

populasyon 1201-1202.

https://www.sciencedirect.com/science/articles/pii/S1544319122000140

El-Elimat, T., AbuAlSamen, M., Almomami, B., AI-Sawalha, N. & Alali, F. (2021).

Pagtanggap at Saloobin sa Mga Bakuna sa COVID 19: Across-sectional na

pag-aaral mula sa Jordan 5-12. https://journals.plos.org/plosone/article?

id=10.1371/journal.pone.0250555

Fan, C., Chen, I., Ko, N., Yen, C., Lin, Griffiths, M. Pakpour, A. (2021). Pinalawak na

teorya ng nakaplanong pag-uugali sa pagpapaliwanag ng intensyon sa

COVID 19 Vaccination uptake sa mainland Chinese University Students: An

OnlineSurvey Study 3417-3418.

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/21645515.2021.1933687

Griffith, J., Marani, H. & Monkman, H. (2021). Pag-aalangan sa Bakuna sa COVID

19 sa Canada: Pagsusuri ng Nilalaman ng Mga Tweet gamit ang Theoretical

domain framework 6-7. https://www.jmir.org/2021/4/e26874

Guillon, K. & Kergall, P. (2021). Mga salik na nauugnay sa COVID 19 Mga intensyon

at saloobin sa pagbabakuna sa France 202-205.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34481275/

Hosek, M., Chidester, A., Gelfond, J. & Taylor, B. (2022). Mababang Pagkalat ng

COVID 19 Vaccine Hesitancy sa mga Estudyante sa mga disiplina ng agham

pangkalusugan sa Texas. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov R/35280703/

 65

Islam, Md., Siddique, A., Akter, R., Tasnim, R., Safaet, Sujan, Md., Ward, P.,

Tajuddain, & Sikder, Md. (2021). Kaalaman, Saloobin, at Pananaw sa Mga

Bakuna sa COVID 19: Isang cross sectional na survey ng komunidad sa

Bangladesh 11. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34645399/

Issanov, A., Akhmetzhanova, Z., Riethmacher, D. & Aljofan, M. (2021). Kaalaman,

Saloobin, at Pagsasanay tungo sa Bakuna sa COVID 19 sa Kazakhstan:

Isang cross-sectional na pag-aaral 3396-3398.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34044728/

Jain, V., Doernberg, S., Holubar, M., Huang, B., Marquez, C., Brown, L., Rubio, L.,

Sample, H., Bollyky, J., Padda, G., Valdivieso, D., Kempema, A., Leung, C.,

Sklar, M., Julien, A., Paoletti, M., Jaladanki, S., Wan, E., Ghahremani, J.,

Chao, J., Weng, Y., Lu, D., Glidden, D., Grumbach, K., Maldonado, Y. &

Rutherford, G. (2021). Kaalaman ng mga Tauhan sa Pangangalagang

Pangkalusugan, Mga Motibasyon, Mga Alalahanin at intensyon patungkol sa

Mga Bakuna sa COVID 19: Isang cross-sectional na survey 3-8.

https://www.researchgate.net/publication/34954444

Kareem, A. & Bachi, D. Shihab, L., Hassan, I. & Hameed, I. (2022). Mga Saloobin

Tungo sa Mga Bakuna sa COVID 19 sa mga Mag-aaral ng Basrah University

1240-1242. https://journalppw.com/index.php/jpsp/article/view/9889

Kumari, Ranjan, Chopra, Kaur, Upadhyay, Kaur, Upadhyay, Kaur, Bhattacharyya,

Arora, Gupta, Thrinath, Prakash & Vikram (2021). Pagbuo at pagpapatunay

ng isang palatanungan upang masuri ang kaalaman, saloobin, kasanayan, at

alalahanin tungkol sa pagbabakuna sa COVID 19 sa pangkalahatang

 66

populasyon.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1871402121001168

Latkin, C., Dayton, L. & Boodram, B. (2021). Magtiwala sa isang Bakuna para sa

COVID 19 sa US: Isang panlipunan-ekolohikal na pananaw.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7834519/

Lazarus, J., Ratzan, S., Palayew, A., Gostin, L., Larson, H., Rabin, K., Kimball, S. &

Mohandes, A. (2021). Isang Pandaigdigang Survey ng Potensyal na

Pagtanggap ng Bakuna para sa COVID 19.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33432176/

Leos-Toro, C., Ribeaud, D., Bechtiger, L., Steinhoff, A., Nivette, A., Murray, A.,

Hepp, U., Quedrow, B., Eisner, M. & Shanahan, L (2021). Mga saloobin sa

Pagbabakuna sa Covid 19 sa mga Young Adult sa Zurich, Switzerland,

Setyembre 2020. https://www.ssph-

journal.org/articles/10.3389/ijph.2021.643486/ful

Logrosa, G., Mata, M, A, Lacniea, Z, P, Estana, L, M, Hassall, M. (2021).

Pagsasama-sama ng Pagtatasa ng Panganib at Mga Paraan ng Paggawa ng

Desisyon sa Pagsusuri sa Dynamics ng COVID-19 Epidemics sa Davao City,

Mindanao Island, Philippines. 115-116

https://pubmed.ncbi.nml.nih.gov/34269475/

Lucia, V., Kelekar, A. & Alfonso, N. (2021). Pag-aalangan sa Bakuna sa Covid 19 sa

mga Medical Student. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pm/articles/PMC7799040/

Mannan, K. & Farhana, K. (2020). Kaalaman, Saloobin at Pagtanggap ng Bakuna sa

Covid 19: Isang cross-sectional na pag-aaral 16.

https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3763373
 67

Marshoudi, S., AI-Balushi, H., Al-Wahaibi, A., AI-Msharfi, M., AI-Ismaili, A., AI-

Buloshi, H., AI-Rawahi, B., AI-Barwani , K., AI-Abri, S., Al-Farsi, N., (2021).

Knowledge, Attitudes, and Practices (KAP) tungo sa Covid 19Vaccine sa

Oman: Isang pre campaign cross-sectional study 5.

https://www.mdpi.com/2076-393X/9/6/602

Mohamed, N., Solehan, H., Rani, M., Ithnin, M., Isahak, C. (2021). Kaalaman,

Pagtanggap at Pagdama sa Bakuna sa Covid 19 sa mga Malaysian: Isang

web based na survey. https://journals.plos.org/plosone/article?

id=10.1371/journal.pone.0256110 Oliver, S., Gargano, J., Marin, M., Wallace, M.,

Curran, K., Chamberland, M., Outcalt, D., Morgan, R., Mbaeyi, S., Romero, J.,

Talbot, H., Lee, G., Bell, B. & Dooling, K. (2020). Pansamantalang rekomendasyon

ng Advisory committee on Immunization Practices para sa paggamit ng Pfizer-

BioNTech Covid 19 Vaccine - United States, Disyembre 2020.

https://pubmed.ncbi.nlm.nig.gov/33332292/

Patro, B., Jain, L., Vij, J., Satapathy, P., Chakrapani, V., Patro, Kar, Singh, Tala,

Sankhe, Modi, Bali, Rustagi, Rajapagal, Kiran, Goel, Aggarwal, Gupta , Padhi

(2021). Mga Salik na Nakakaimpluwensya sa mga intensyon ng pagbabakuna

sa Covid 19 sa mga mag-aaral sa Kolehiyo.

https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2021.735902/full

Petravic, L., Gabrovec, T., Rupcic, N., Zorman, L., Srakar, A., Slavec, A., Jazbec,

L., Straresinic, N., Pretnar, A. & Zwitter, M. ( 2021) Mga Salik na Nakakaapekto

sa Mga Saloobin sa Pagbabakuna sa Covid 19: Isang Online na Survey sa

Slovenia 3-12. https://www.mdpi.com/2076-393X/9/3/247

 68

Piltch-Loeb, R., Savoia, E., Goldberg, B., Hughes, B., Verhey, T., Kayyem, J., Miller-

Idriss, C. & Testa, M. (2021). Pagsusuri sa Epekto ng Channel ng

Impormasyon sa Pagtanggap ng Bakuna sa Covid 19.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33979370/

Rymski, P., Zeyland, J., Poniedzialek, B., Malecka, I. & Wysocki, J. (2021). The

Perception and Attitudes towards Covid 19 Vaccines: Isang cross-sectional na

pag-aaral sa Poland 4-10. https://www.mdpi.com/2076-393X/9/4/382

Saied, S., Saied, E., Kabbash, I. & Abdo, S. (2021). Pag-aalangan sa Bakuna: Mga

Paniniwala at Hadlang na nauugnay sa Pagbabakuna sa Covid 19 sa mga

Estudyante ng Medikal ng Egypt.

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jmv.26910

Sallam, M., Dababseh, D., Eid, H., AI-Mahzoum, K., AI-Haidar, A., Taim, D., Yaseen,

A., Ababneh, N., Bakri, F. & Mahafzah , A. (2021). Mataas na Rate ng Pag-

aalangan sa Bakuna sa Covid 19 at Ang Kaugnayan Nito sa Mga Paniniwala

ng Conspiracy: Isang pag-aaral sa Jordan at Kuwait kasama ng iba pang mga

Arab na Bansa 4-6 https://www.mdpi.com/2076-393X/9/1/42

Silva, J., Bratberg, J. & Lemay, V. (2021). Covid 19 Vaccine Hesitancy sa mga

College Student.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1544319121001916

Wang, P-W,. Ahorsu, D, K,. Lin, C-Y,. Chen, I-H,. Yen, F-C,. Kuo, Y-J,. Griffiths, M,

D,. & Pakpour, A, H,. (2021). Pagganyak na Ipapaliwanag ang Bakuna sa

COVID-19 Gamit ang Extended Protection Motivation Theory sa mga

Estudyante ng Unibersidad sa China: Ang Tungkulin ng Mga Pinagmumulan

ng Impormasyon 7 https://www.mdpi.com/2076-393X/9/4/380
 69

Zheng, J., Hong, J,. Xu, X-W, Yang, J., Dai, S-M, Zhou, J., Zhang, Q-M,. Ruan, Y,.

& Ling, C-O,. (2021). Kaalaman tungkol sa, saloobin at pagtanggap sa, at

mga predictor ng intensyon na tumanggap ng bakuna sa COVID-19 sa mga

pasyente ng cancer sa Eastern China: Isang cross sectional survey.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S209549642100099