 Hành vi vi phạm pháp luật có các dấu hiêu sau

o Là hành vi trái pháp luật, có lỗi

o Gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho XH
o Người có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện
 So sánh các loại lỗi
Lỗi cố ý Lỗi cố ý Lỗi vô ý do Lỗi vô ý do
trực tiếp gián tiếp cẩu thả quá tự tin
Về mặt lý Người phạm Người phạm Chủ thể vi Chủ thể vi
trí tội nhận thức tội nhận thức phạm đã phạm nhận
rõ hành vi rõ hành vi không nhận thấy trước hậu
của mình là của mình là thấy trước quả nguy hiểm
nguy hiểm nguy hiểm được hậu quả cho xã hội do
cho xã hội, cho xã hội, nguy hiểm hành vi của
thấy trước thấy trước cho xã hội do mình gây ra
hậu quả của hậu quả của hành vi của nhưng tự tin,
hành vi đó hành vi đó mình gây ra, tin tưởng hậu
Về mặt ý Chủ thể Tuy không mặc dù có quả sẽ không
chí mong muốn mong muốn thể hoặc xảy ra hoặc có
hậu quả xảy nhưng có ý buộc phải thể ngăn chặn
ra thức để mặc nhận thấy được hậu quả
cho hậu quả trước hậu xảy ra.
xảy ra quả đó
 So sánh các cơ quan trong nhà nước:

Cơ quan quyền lực Cơ quan hành chính

- Đều là cơ quan nhà nước, mang tính quyền

lực nhà nước, thay mặt nhà nước thực thi
quyền lực nhà nước.
- Nhằm bảo vệ lợi ích công, duy trì trật tự xã
hội, bảo vệ những quy định do nhà nước lập
ra.
Giống nhau
- có quyền ban hành ra các văn bản quy
phạm pháp luật hoặc văn bản áp dụng pháp
luật và giám sát thực hiện các văn bản mà
mình ban hành.
- Có quyền thực hiện các biện pháp cưỡng
chế khi cần thiết
 do nhân dân trực tiếp do cơ quan quyền lực
Nguồn bầu ra nhà nước tương ứng
gốc bầu ra hoặc hình thành
từ tuyển dụng
-hoạt động chính là lập -hoạt động chính là
pháp. hành pháp.
Đặc điểm -do Quốc hội đứng đầu -do chính phủ đứng
thực hiện ý chí nhân đầu, thực hiện quyền
dân. lực nhà nước.
- Quốc hội - Chính phủ
Cơ cấu - Hội đồng nhân - Ủy ban nhân dân
Khác dân
nhau Về vị trí - vị trí pháp lý cao - thấp hơn
pháp lý hơn
- ban hành văn bản - quản lý hành
quy phạm pháp chính nhà nước
luật mọi mặt của đời
- đưa ra các vấn đề sống xã hội.
Chức quan trọng của - thực hiện các
năng đất nước. hoạt động được
- Giám sát hoạt tiến hành trên cơ
động của các cơ sở luật và để thi
quan nhà nước hành luật.
khác.

Tòa án nhân dân Viện kiểm sát nhân dân

Chức Thực hiện xét xử và thực Thực hành quyền công tố,
năng hành các quyền tư pháp. kiểm sát hoạt động tư pháp.
Nhiệm vụ Bảo vệ công lý Bảo vệ Hiến pháp và pháp luật

bảo vệ quyền con người, bảo vệ quyền con người,

quyền công dân,
bảo vệ chế độ XHCN
bảo vệ lợi ích của Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp
của tổ chức, cá nhân.
Hệ thống - TAND tối cao
quyền công dân,
bảo vệ chế độ XHCN
bảo vệ lợi ích của Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của
tổ chức, cá nhân.
góp phần bảo đảm pháp luật
được chấp hành nghiêm chỉnh
và thống nhất.
- VKSND tối cao
 tổ chức - TAND các cấp - VKSND các cấp
Người - Chánh án TAND tối - Viện trưởng VKSND tối
đứng đầu cao cao

 So sánh các kiểu nhà nước, các hình thức nhà nước:
Hình thức chính thể nhà nước
Chính thể quân chủ Chính thể cộng hoà
+ Quyền lực tối cao của nhà nước tập + Quyền lực tối cao của nhà nước
trung toàn bộ hay 1 phần vào người được thực hiện bởi những cơ quan
đứng đầu nhà nước theo nguyên đại diện được bầu theo một thời
tắc thừa kế (vua, hoàng đế…) hạn nhất định
+ Chính thể quân chủ có những biến
dạng thành: + Chính thể cộng hoà có những biến
- Chính thể quân chủ tuyệt đối: dạng thành:
Người đứng đầu nhà nước có - Cộng hoà dân chủ: quyền tham
quyền lực vô hạn; vua trong gia thành lập các cơ quan đại
chế độ phong kiến diện cho quyền lực nhà nước
- Chính thể quân chủ hạn chế: được trao cho tất cả các tầng
quyền lực nhà nước được phân lớp nhân dân lao động
chia cho các cơ quan nhà nước - Cộng hoà quý tộc: quyền bầu
khác bên cạnh quyền của người cử này chỉ dành cho tầng lớp
đứng đầu nhà nước quý tộc
Hình thức cấu trúc nhà nước:
Nhà nước đơn nhất Nhà nước liên bang Nhà nước liên minh
Nhà nước được chia ra Nhà nước liên hợp của - Mối liên hệ giữa
các đơn vị hành chính nhiều nhà nước: có 2 hệ các cơ quan tối
lãnh thổ, có cơ quan thống cơ quan quyền cao của nhà nước
quyền lực, quản lý, xét lực và quản lý chung liên minh và các
xử tối cao và một hệ cho toàn liên bang và nước thành viên
thống pháp luật chung riêng cho từng liên bang lỏng lẻo hơn.
cho cả nước thành viên, có 2 hệ - Quyền độc lập của
thống pháp luật của liên các nước thành
bang và các bang riêng viên cũng lớn hơn
so với các thành
viên trong nhà
nước liên bang.
  So sánh các hình thức thực hiện pháp luật
Tuân theo pháp -Là hình thức thực hiện pháp luật Không trộm cắp,
luật trong đó có các chủ thể pháp luật cướp của, giết người,
kiềm chế không tiến hành những không buôn bán tàng
hành vi mà pháp luật cấm trữ ma tuý
-Đây là cách xử sự thụ động, tương
ứng với cách xử sự này là loại quy
phạm pháp luật cấm đoán. Trong
trường hợp không tuân thủ thì phải
chịu trách nhiệm pháp lý
Thi hành pháp -Là một hình thức thực hiện pháp Nộp phạt, nộp thuế,
luật luật trong đó chủ thể pháp luật thực trả nợ ngân hàng
hiện nghĩa vụ pháp lý của mình bằng
hành vi nhất định.
-Tương ứng với QPPL bắt buộc,
không chấp hành thì phải chịu trách
nhiệm pháp lý.
Sử dụng pháp -Là một hình thức thực hiện pháp Khiếu nại tố cáo, bầu
luật luật trong đó các chủ thể pháp luật cử, học tập
thực hiện quyền chủ thể của mình.
-Tương ứng với QPPL trao quyền
Không thực hiện thì cũng không
phải chịu trách nhiệm pháp lý.
Áp dụng pháp -Là một hoạt động thực hiện pháp Công chứng hợp
luật luật mang tính tổ chức quyền lực nhà đồng mua bán đất,
nước, được thực hiện bởi cơ quan tranh chấp thừa kế,
 nhà nước có thẩm quyền, nhà chức đăng ký kết hôn,
trách hoặc tổ chức xã hội được Nhà cảnh sát giao thông
nước trao quyền, nhằm cá biệt hoá xử phạt người vi
quy phạm PL vào các trường hợp cụ phạm theo quy định
thể, đối với cá nhân, tổ chức cụ thể
-ADPL là hình thức thực hiện pháp
luật trong đó luôn luôn có sự tham
gia của Nhà nước thông qua các cơ
quan Nhà nước có thẩm quyền.

 So sánh các hình thức pháp luật

Tập quán pháp Tiền lệ pháp VB quy phạm pháp

luật
- Những quy tắc xử sự Là hình thức pháp luật Văn bản có chứa các
hình thành trong mà nhà nước thừa nhận quy phạm pháp luật,
đời sống XH. các quyết định của cơ được ban hành theo
- Được con người áp quan hành chính hoặc đúng thẩm quyền, hình
dụng thường xuyên, xét xử giải quyết thức, trình tự, thủ tục
liên tục, lâu dài, truyền những vụ việc cụ thể quy định trong luật
từ thế hệ này sang thế để áp dụng đối với các này.
hệ khác. vụ việc tương tự.
- Phù hợp với ý chí của
giai cấp thống trị hoặc
giai cấp cầm quyền
trong XH.
- Được nhà nước thừa
3 nhận và coi đó là
pháp luật.
- Ra đời sớm nhất, - Tiến bộ nhất
không yêu cầu
kỹ thuật lập pháp
cao
- Xuất phát từ - Xuất phát từ - Do nhà nước
cộng đồng. những vụ việc soạn thảo, ban
thực tế phát sinh hành thông qua
trong XH. các cá nhân, cơ
quan có thẩm
 quyền và đảm
bảo thực hiện

 So sánh giữa năng lực pháp luật và năng lực hành vi:
Tiêu
NĂNG LỰC PHÁP LUẬT NĂNG LỰC HÀNH VI
chí
Khái Khả năng cá nhân, tổ chức có các Khả năng của cá nhân, tổ chức
niệm quyền và nghĩa vụ theo quy định được nhà nước thừa nhận bằng
pháp luật chính hành vi của mình để thực
hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý
khi tham gia vào quan hệ pháp
luật.
Thời Từ khi cá nhân sinh ra - Khi đạt đến một độ tuổi nhất
điểm định và có trí tuệ phát triển bình
phát thường.
sinh -Xuất hiện muộn hơn NLPL
Thời Khi cá nhân chết đi hoặc bị tuyên bố Khi có quyết định tuyên bố một
điểm chết người mất năng lực hành vi dân sự
chấ của Tòa án.
m
dứt
Đặc - Có tính liên tục. - Phụ thuộc vào độ tuổi, khả năng
điểm - mang tính chính trị pháp lý. nhận thức, điều khiển hành vi.
- Phụ thuộc vào điều kiện của mỗi - Có thể gián đoạn hoặc bị mất đi
quốc gia.
Hạn không bị hạn chế, trừ trường hợp áp - Mất năng lực hành vi dân sự:
chế dụng hình phạt hình sự bổ sung hoặc Người do bị bệnh tâm thần hoặc
biện pháp xử lý vi phạm hành chính mắc bệnh khác mà không thể nhận
như cấm đảm nhiệm những chức vụ, thức, làm chủ được hành vi;...
cấm làm những nghề hoặc công việc được Tòa án ra quyết định tuyên
nhất định; cấm cư trú; quản chế; bố mất năng lực hành vi dân sự.
tước một số quyền công dân; tước
danh hiệu quân nhân.... - Có khó khăn trong nhận thức,
làm chủ hành vi: Người thành niên
Việc hạn chế này chỉ có thể do Tòa do tình trạng thể chất hoặc tinh
án hoặc cơ quan hành chính quyết thần mà không đủ khả năng nhận
định theo trình tự, thủ tục do pháp thức, làm chủ hành vi nhưng chưa
luật quy định. đến mức mất năng lực hành vi dân
sự; được Tòa án ra quyết định
tuyên bố có khó khăn trong nhận
 thức, làm chủ hành vi.

- Hạn chế năng lực hành vi dân

sự: người nghiện ma túy, nghiện
các chất kích thích khác dẫn đến
phá tán tài sản của gia đình được
Tòa án ra quyết định tuyên bố bị
hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Ví Quyền có họ tên, quyền được khai Cá nhân đủ 18 tuổi trở lên có
dụ sinh... của cá nhân có từ khi sinh ra quyền bầu cử, cá nhân nữ từ đủ 18
tuổi có quyền đăng ký kết hôn...

 So sánh văn bản quy phạm pháp luật và văn bản áp dụng pháp luật:

VĂN BẢN QPPL VĂN BẢN APPL

- Do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của
pháp luật.
- Đều để điều chỉnh những quan hệ xã hội nhất định.
Giống
- Đều được nhà nước đảm bảo thực hiện bằng các biện pháp
nhau
cưỡng chế.
- Đều có giá trị bắt buộc thi hành.
- Đều áp dụng với các cá nhân, tổ chức.
Khác Chủ CQNN, cá nhân, tổ chức Rộng hơn, không chỉ bao
nhau thể ban có thẩm quyền được quy gồm các chủ thể được quy
hành định các chủ thể được định trong luật ban hành
quy định trong luật ban VBQPPL
hành VBQPPL
Đối Mọi cá nhân, tổ chức Chỉ những cá nhân, tổ chức
tượng cá biệt, cụ thể
áp
dụng
Hiệu Áp dụng nhiều lần Áp dụng 1 lần
lực văn
bản
Giá trị Là tiền đề cho VB áp Làm phát sinh quyền và
văn dụng pháp luật nghĩa vụ chủ thể trên thực tế
bản
Nội Chứa đựng những quy Chứa đựng những quy tắc
dung tắc xử sự chung xử sự cụ thể cho từng chủ
 văn thể
bản

o Đạo đức và pháp luật: