6.

Phân biệt giữa nhà nước có hình thức chính thể quân chủ với nhà nước có hình thức
chính thể cộng hoà. 
Chính thể quân chủ Chính thể cộng hòa
- Là chính thể mà toàn bộ hoặc một phàn quyền lực tối - Là chính thể mà quyền lực tối cao của nhà nước được
cao của nhà nước được trao cho một cá nhân (vua, trao cho một hoặc một số cơ quan theo phương thức
quốc vương...) theo phương thức chủ yếu là cha truyền chủ yếu là bầu cử.
con nối (thế tập).
- Chủ thể nắm giữ quyền lực tối cao của nhà nước là - Chủ thể nắm giữ quyền lực tối cao của nhà nước là
một cá nhân (vua, hoàng đế, quốc vương...). một cơ quan (ví dụ: Quốc hội của Việt Nam) hoặc một
số cơ quan (ví dụ: Nghị viện, Tổng thống và Tòa án tối
cao ở Mỹ).
- Phương thức trao quyền lực tối cao cho nhà vua chủ - Phương thức trao quyền lực cho cơ quan quyền lực
yếu là cha truyền con nối, ngoài ra, có thể bằng chỉ tối cao là bằng bầu cử (ví dụ ở Việt Nam) hoặc chủ yếu
định, suy tôn, tự xưng, được phong vương, bầu cử bằng bầu cử (ví dụ ở Mỹ).
hoặc tiếm quyền...
- Thời gian nắm giữ quyền lực tối cao là suốt đời và có - Thời gian nắm giữ quyền lực tối cao là chỉ trong một
thể truyền ngôi cho đời sau. thời gian nhất định (theo nhiệm kỳ) và không thể
truyền lại chức vụ cho đời sau.
- Nhân dân không được tham gia vào việc lựa chọn - Nhân dân được tham gia bầu cử và ứng cử vào cơ
nhà vua cũng như giám sát hoạt động của nhà vua. quan quyền lực tối cao của nhà nước cũng như giám
sát hoạt động của cơ quan này.
- Chính thể quân chủ gồm các dạng: quân chủ chuyên - Chính thể cộng hòa gồm hai dạng: cộng hòa quý tộc
chế (tuyệt đối) và quân chủ hạn chế (tương đối). Riêng và cộng hòa dân chủ. Riêng chính thể cộng hòa dân
chính thể quân chủ hạn chế lại có ba biến dạng là quân chủ lại có các dạng tương ứng với các kiểu nhà nước là
chủ đại diện đẳng cấp, quân chủ nhị hợp (nhị nguyên) cộng hòa chủ nô, cộng hòa phong kiến, cộng hòa tư sản
và quân chủ đại nghị (nghị viện). và cộng hòa xã hội chủ nghĩa.

7. Phân biệt giữa nhà nước có hình thức cấu trúc đơn nhất và nhà nước có hình thức cấu
trúc liên bang. 
 Nhà nước đơn nhất Nhà nước liên bang

- Nhà nước đơn nhất là một nhà nước duy nhất - Nhà nước liên bang là một nhà nước do

và nắm giữ toàn bộ chủ quyền nhà nước trong nhiều nhà nước hợp thành trong đó có

phạm vi lãnh thổ quốc gia. một nhà nước chung cho toàn liên bang

và mỗi bang thành viên có một nhà nước

riêng.

- Chủ quyền quốc gia do chính quyền trung - Chỉ có nhà nước liên bang mới có chủ

ương nắm giữ; địa phương là những đơn vị quyền hoàn toàn, mới được đại diện cho

hành chính - lãnh thổ không có chủ quyền. toàn quốc gia, dân tộc để thực hiện chủ

quyền quốc gia và mới là chủ thể độc lập

của luật quốc tế. Các nhà nước thành

viên phải phụ thuộc vào nhà nước liên

bang.

- Cả nước có một hệ thống chính quyền và một - Trong nhà nước liên bang có nhiều hệ

hệ thống pháp luật, một bản hiến pháp. thống cơ quan nhà nước, trong đó một hệ

thống là chung cho toàn liên bang, có

thẩm quyền tối cao trên toàn lãnh thổ, mỗi

bang thành viên lại có một hệ thống cơ

quan nhà nước có thẩm quyền trong

phạm vi bang đó.

 Nhà nước đơn nhất Nhà nước liên bang

- Liên bang cũng có nhiều hệ thống pháp

luật, nhiều bản hiến pháp, trong đó một

hệ thống là chung cho toàn liên bang, có

hiệu lực pháp lý cao nhất và trên phạm vi

toàn lãnh thổ liên bang, mỗi bang thành

viên lại có một hệ thống pháp luật, một

bản hiến pháp riêng và chỉ có hiệu lực

pháp lý trong phạm vi bang đó.

- Chính quyền bao gồm hai cấp chính là trung - Chính quyền bao gồm ba cấp chính là

ương và địa phương. Quan hệ giữa chính liên bang, bang và địa phương. Sự phân

quyền trung ương với chính quyền địa phương chia quyền lực giữa nhà nước liên bang

là quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới... với các nhà nước thành viên được thể

hiện rõ trong cả ba lĩnh vực: Lập pháp,

hành pháp và tư pháp.

Cơ quan quyền lực Nhà nước Cơ quan hành chính Nhà nước
Quốc hội Hội đồng nhân Chính phủ Ủy ban nhân dân các Chủ tịch nước Cơ quan xé
dân các cấp cấp
Vị trí Là một cơ quan Là cơ quan Chính phủ là cơ Ủy ban nhân dân là Chủ tịch nước là Tòa án nhân d
pháp thực hiện quyền quyền lực Nhà quan hành chính một cơ quan hành người đứng đầu cao là cơ quan
lý lập pháp quan nước ở địa nhà nước cao nhất chính nhà nước của Nhà nước, thay cao nhất của
trọng trong hệ phương, đại diện của nước Cộng hệ thống hành chính mặt nước Cộng Cộng hòa xã h
 thống chính trị cho ý chí, hòa xã hội chủ Cộng hòa Xã hội chủ hoà xã hội chủ nghĩa Việt Na
Việt Nam, là cơ nguyện vọng và nghĩa Việt Nam, nghĩa Việt Nam. nghĩa Việt Nam án là biểu hi
quan đại biểu quyền làm chủ thực hiện quyền Đây là cơ quan thực về đối nội và đối trung của qu
cao nhất của của nhân dân, do hành pháp, là cơ thi pháp luật tại các ngoại. pháp, là cơ
nhân dân Việt nhân dân địa quan chấp hành cấp tỉnh, huyện và thực hiện chứ
Nam và là cơ phương bầu ra, của Quốc hội. xã. xét xử.
quan quyền lực chịu trách nhiệm
Nhà nước cao trước nhân dân
nhất của nước địa phương và
Cộng hòa xã cơ quan Nhà
hội chủ nghĩa nước cấp trên
Việt Nam.
Chức - Lập hiến, lập - Quyết định - Tổ chức thi hành - Là cơ quan thực - Công bố Hiến - Tòa án nhân
năng pháp những chủ Hiến pháp, luật, hiện chức năng quản pháp, luật pháp cao giám đố
- Quyết định trương, biện nghị quyết . lý hành chính nhà - Giám sát các xét xử của cá
các vấn đề quan pháp quan trọng - Bảo vệ quyền và nước, chấp hành vấn đề quan trọng án khác, trừ
trọng của đất để phát huy tiềm lợi ích của Nhà nghị quyết của hội của quốc hội hợp do luật địn
nước năng của địa nước và xã hội, đồng nhân dân cùng - Thống lĩnh lực - Tòa án nhân
- Giám sát tối phương, làm quyền con người, cấp cũng như các lượng vũ trang cao thực hiệ
cao hoạt động tròn nghĩa vụ quyền công dân. văn bản của cơ quan nhân dân, giữ tổng kết thực t
của Nhà nước. của địa phương - Tổ chức đàm nhà nước cấp trên. chức Chủ tịch Hội xử, bảo đảm á
đối với cả nước. phán, ký điều ước - Ủy ban nhân dân đồng quốc phòng thống nhất ph
- Giám sát đối quốc tế nhân danh chỉ có một chức và an ninh trong xét xử.
với hoạt động Nhà nước theo ủy năng duy nhất là - Tiếp nhận đại sứ
của Thường trực quyền của Chủ quản lý nhà nước, đặc mệnh toàn
Hội đồng nhân tịch nước hoạt động chủ yếu, quyền của nước
dân, Uỷ ban - Thống nhất quản bao trùm lên toàn bộ ngoài
nhân dân, Toà lý về kinh tế, văn hoạt động của ủy
án nhân dân, hóa, xã hội, giáo ban nhân dân
Viện Kiểm sát dục,…
nhân dân cùng
cấp
- Giám sát việc
tuân theo pháp
luật của cơ quan
nhà nước, tổ
chức kinh tế, tổ
chức xã hội, đơn
vị vũ trang nhân
dân và của công
dân ở địa
phương.