‫‪ 5‬نشانه هیأتمدیره ناکارامد‬

‫بخش دوم‪ :‬راهکارهای پیشنهادی برای بهبود‬

‫خرداد ‪1402‬‬

‫ســــــــــــــــــارا مهــــــــــــــربانی‬
‫مشاور و مدرس راهبری (حاکمیت) شرکتی‬

‫‪Sarah Mehrabani‬‬
‫صفحه ‪ 1‬از ‪3‬‬
‫‪ 5‬نشانه هیأتمدیره ناکارامد‪ /‬بخش دوم‪ :‬راهکار پیشنهادی برای بهبود‬

‫در پستتق لب ب به ‪ 5‬نشتتانه ابادایو و هاهری که بر استتار ه ربه من هقریبا در همام نمونههای هیأتمدیرههای‬
‫ناکارامد یا در مستتیر ناکارامدی مشتتارت استتق‪ ،‬اشتتاره کردم و هما طور که مطرح کرده بودم در این پستتق ست ب‬
‫مبکنم به راهکارهای پیشنهادی به منظور پیشگیری و یا رفع موارد مطرحشده بپردازم‪.‬‬
‫اصالح و بهبود یک هیأتمدیره ناکارامد یا در مسیر ناکارامب نیاز به زما و درایق باالیو دارد و نکاه جالب هوجه‬
‫آ استتق که در این مستتیر نقش رییأ هیأتمدیره بستتیار پررنا استتق و از طرفب همراهب مدیر ام با رییأ‬
‫هیأتمدیره مبهواند به افزایش ضتتتتریب موفقیق و هستتتتریع بهبود کیفیق م کرد هیأتمدیره کمک بهستتتتزایو‬
‫ان ام دهد‪.‬‬

‫‪ .1‬هنظیم یک دساورج سه دلیق و کیفب‬

‫خاطرهای دارم از هیأتمدیره یکب از شتتترکقهای مطرح و خوشتتتنام در صتتتنکق که بیا آ خالب از لطی نیستتتق‪.‬‬
‫بکتد از اهمتام دوره راهبری اکتاکمیتقک شتتتتتتترکاب کته م موال بته نوا اولین تام در هیتأتمتدیره شتتتتتتترکتقهتایو کته‬
‫افاخار همراهب آنها در لالب مشتاور را دارم بر زار مبکنم؛ در ج ستهای با ا ضتای هیأتمدیره در کال فاگو برای‬
‫امهای آهب بودیم‪ .‬طبیکاا اولویق طرح نظر با ا ضتتتتای هیأتمدیره بود و من بااشتتتتایا در کال‬ ‫کرد‬ ‫مشتتتتخ‬
‫وش داد به نظرات ا ضا‪ .‬در نهایق رییأ هیأتمدیره از من خواسق ها به نوا مشاور نظرم را در مورد ام‬
‫و کوهاه فام هبهبود کیفیق ج ستتات هیأتمدیره»‪.‬‬ ‫بکدی بهبود هیأتمدیره مطرح کنم و من به طور مشتتخ‬
‫به خاطر دارم که یکب از ا ضتای هیأتمدیره اکه به کق از ا ضتای شتایستاه بودند و هستاند و شتخًتا خدماشتا‬
‫ارادت دارمک در پاسخ فق یکنب ما پول بدهیم مشاور بگیریم که به ما بگوید چ وری ج سه بر زار کنیم؟!‬
‫وال یق استق این استق که ب ب! ج ستات هیأتمدیره مکانب استق که هیأتمدیره مده زیستق کرفهای خود را‬
‫در آ ستتپری نموده و مال ستتمق و ستتوی کرکق ستتازما ‪ ،‬در لالب هًتتمیماهب که هیأتمدیره در این ج ستتات‬
‫مبشتود؛ لذا آشتنایو هیأتمدیره با آداب و رستوم صتحیب بر زاری این ج سته اولین ام و‬ ‫اهخاذ مبکند مشتخ‬
‫‪ Corporate Governance‬بته آ‬ ‫بته نظر من پیشنیتاز و الزمته همتام آندته در مقولته راهبری شتتتتتتترکاب یتا همتا‬
‫م کرد صحیب هیأتمدیره در ایفای نقش از آنها نام مببریم‪ ،‬اسق‪.‬‬ ‫مبپردازیم و به نوا‬
‫اولین لدم برای داشان یک ج سه هیأتمدیره اثربخش‪ ،‬هدوین یک دساورج سه دلیق و اصولب اسق که مال‬
‫جمع هیأتمدیره را به مقًتود مورد نظر و‬
‫ِ‬ ‫کند و‬ ‫باواند نقشته راه و ستمقوستوی کرکق هیأتمدیره را مشتخ‬
‫اهخاذ یک هًمیم صحیب‪ ،‬باکیفیق و بههنگام برساند‪.‬‬
‫سال ذشاه در ه زارش هیأتمدیره؛ پاسخب بر پرهکرارهرین پرسشها» به طور کام و مفً به چرایو اهمیق‬
‫ج ستات هیأتمدیره‪ ،‬مشتخًتات یک دستاورج سته کیفب‪ ،‬نقش و وهایی رییأ هیأتمدیره‪ ،‬دبیر هیأتمدیره‬
‫و ا ضتا در ج سته و کاب مشتخًتات هاهری یک ج سته هیأتمدیره مط وب از لحاظ زما و هکداد مواردی که باید‬
‫در ج ستته مورد بررستتب لرار بگیرد پرداخایم و کاب الگوهایو هم برای هدوین دستتاورج ستته و صتتورتج ستته ارا ه‬
‫کردیم‪ .‬لذا در این ا از اطاله کالم پرهیز مبکنم و پیشتتنهاد مبکنم اللمندا در صتتورت همای ‪ ،‬بخش مربوط به‬
‫ج سات هیأتمدیره را در زارش مذکور در این آدرر مطال ه نمایند‪.‬‬
‫در پایا به ذکر این موضتو اکافا مبکنم که هیأتمدیرهای که باواند اثربخشتب ج ستات خود را افزایش بدهد و‬
‫ج ستاهب منظم و باکیفیق بر زار کند‪ ،‬نیم بیشتار مستیر ِ استاقرار‪/‬بهبود مکانیزمهای راهبری اکاکمیقک شترکاب‬
‫را پشتتتق ستتتر ذاشتتتاه استتتق و به آنده به نام ککمرانب خوب یا ‪ Good Governance‬از آ یاد مبشتتتود و ایفای‬
‫نقش صتتتتتتحیب هیأتمدیره ب دستتتتتتق پیدا کرده استتتتتتق‪ .‬چنین هیأتمدیرهای لط ا مبهواند م کرد مؤثری در‬
‫هداوم ف الیق سازما و دسایابو به موفقیق داشاه باشد‪.‬‬

‫‪Sarah Mehrabani‬‬
‫صفحه ‪ 2‬از ‪3‬‬
‫‪ 5‬نشانه هیأتمدیره ناکارامد‪ /‬بخش دوم‪ :‬راهکار پیشنهادی برای بهبود‬

‫ا ضای هیأتمدیره‬ ‫‪ .2‬ای اد روابط مؤثر میا‬

‫هتا و‬ ‫هیتأتمتدیره یتک نهتاد جم ب و هرکیبو از یتکستتتتتتتری افراد استتتتتتتق کته الوه بر کنتار هم لرار داد هخًتتتتت ت‬
‫ه ربیات کاری مخا ی‪ ،‬م مو های از خ قوخوها‪ ،‬رفاارها و خًتتتوصتتتیات فردی مخا ی را نیز رد هم مبآورد که‬
‫لرار اسق در راساای یک هدف جم ب با هم همسو شوند‪.‬‬
‫لذا بدیهب استتتتق که یکب از وام بستتتتیار مهم در موفقیق یک هرکیب هیأتمدیره نو هکامالت میا ا ضتتتتای‬
‫هیأتمدیره باشتتتت تد‪ .‬امروزه نو روابط و هکامالت میا ا ضتتتتتتای هیأتمدیره جزو مزیقهای رلاباب شتتتتتترکقهای‬
‫هوشتتتتتتمند و موفق محستتتتتتوب مبشتتتتتتود و هنها در صتتتتتتورت وجود چنین نو ب از هکامالت اثربخش میا ا ضتتتتتتای‬
‫هیتأتمتدیره استتتتتتتتق کته شتتتتتتترکتق مبهوانتد در طوالنبمتدت بته ناتای و دستتتتت تاتاوردهتای مورد اناظتار و خ ق ارزش‬
‫ب ندمدت دسق پیدا کند‪.‬‬
‫یکب از روشهای ستتتاده ولب کاربردی که به شتتتخًتتته آ را اماحا کردهام‪ ،‬هنظیم لرارهای غیرکاری میا ا ضتتتای‬
‫هیأتمدیره در خارج از شتترکق استتق‪ .‬یک دورهمب ًتترانه به صتترف یک فن ا چایو با کیک در یک کافه‪ ،‬یک‬
‫تات غیرهیأتمدیره مثال برای بررستتتتب میقهر یک‬
‫ستتتتفر آخر هفاه خارج از شتتتتهر و یا کاب هنظیم برخب از ج ستتت ِ‬
‫موضتو یا همفکری در خًتوا استاراه یهای ستال آینده در فضتایو خارج از شتهر و غیره‪ .‬ای اد چنین فضتاهایو‬
‫یک روش الب برای ای اد شتناخق بهار ا ضتا از یکدیگر به نوا یک انستا و نه صترفا از بکد کاری و هخًتًتب‬
‫استتتتتتق و همین شتتتتتتناخق مبهواند من ر به افزایش ا اماد ماقاب میا ا ضتتتتتتا‪ ،‬ای اد درت و شتتتتتتناخق بهار از‬
‫ها و لاب یقهای فردی ا ضتا و کاب پرهیز از برخب چالشها و ستوهفاهمات آهب در ج ستات هیأتمدیره‬ ‫هخًت‬
‫شتتتتود‪ .‬پیشتتتتنهاد مبکنم برای یک بار این موضتتتتو را اماحا کنید و در صتتتتورت امکا د وت از مدیر ام را هم‬
‫فراموش نکنید! پشیما نخواهید شد‪.‬‬

‫وهیفه و اناظارات از نقش هیأتمدیره و نیز فرایندهای ک یدی آ‬ ‫و مساند نمود‬ ‫‪ .3‬مشخ‬
‫م کرد هیأتمدیره و چگونگب هحقق اناظارات هوستتتتط هیأتمدیره را در مورد کوزههای‬ ‫نقشها‪ ،‬اناظارات و نو‬
‫و مکاوب کنیتد‪ .‬به نوا مثتال بنویستتتتت تیتد‪ ،‬هأکیتد مبکنم‬ ‫مخا ی م کردی هیتأتمدیره و ستتتتتتتازما مشتتتتتتتخ‬
‫بنویستتتید که نقش هیأتمدیره در خًتتتوا ستتترمایههای انستتتانب چیستتتق و از چه روشها و با استتتافاده از چه‬
‫م ت مبکنتتد؟این روشهتتا و ابزارهتتا مبهواننتتد طیی وستتتتتتتیکب از بررستتتتتتتب روزانتته اطال تتات در‬ ‫ابزارهتتایو بتته آ‬
‫دشتبوردهای مدیریاب‪ ،‬دریافق زارش شتفافب یا کابو از مدیر ام ها هشتکی کمیاهای زیرم مو ه هیأتمدیره‬
‫را شام شوند‪.‬‬
‫و مکاوب کنید‪ .‬این موضتتتتتتتو‬ ‫به همین هرهیب اناظار هیأتمدیره از مدیر ام را نیز در کوزه مذکور مشتتتتتتتخ‬
‫شتتود‬ ‫هک یی را روشتتن مبکند و با ث مبشتتود کد و مرز هیأتمدیره و مدیر ام در کوزههای مخا ی مشتتخ‬
‫و هیأتمدیره را از دخالقهای بومورد در م یات جاری و روزمره ستازما دور نگه داشتاه و هوجه وی را به مستا‬
‫ک یدی و اساراه یک م طوف خواهد کرد‪.‬‬
‫مورد بکتدی آنکته‪ ،‬برخب فراینتدهتای ک یتدی هیتأتمتدیره را در ستتتتت تنتد متذکور مکاوب کنیتد‪ .‬بته نوا مثتال ممکن‬
‫استتق هیأتمدیره به این اهفا نظر برستتد که بررستتب و هًتتمیم یری در خًتتوا موضتتو خاصتتب فقط و فقط در‬
‫صتورت وجود ک یه ا ضتا در ج سته امکا پذیر خواهد بود‪ .‬این موضتو ها کدی از البو ریهای غیرماکارف پشتق‬
‫پرده ج و یری خواهد کرد‪.‬‬

‫‪Sarah Mehrabani‬‬
‫صفحه ‪ 3‬از ‪3‬‬
‫‪ 5‬نشانه هیأتمدیره ناکارامد‪ /‬بخش دوم‪ :‬راهکار پیشنهادی برای بهبود‬

‫ا ضا و طرح نظرات مخالی‬ ‫‪ .4‬اساقبال از مناهره میا‬

‫بته نوا رییأ هیتأتمتدیره یکب از اصتتتتت ت بهرین وهتایی شتتتتت تمتا اطمینتا از دریتافتق بهارین خروجب و نای ته از‬
‫ج سات و هًمیم یریهای هیأتمدیره اسق‪.‬‬
‫لتذا همواره اطمینتا پیتدا کنیتد کته فضتتتتتتتای کتافب برای اههتار نظر در اخایتار همته ا ضتتتتتتتا وجود دارد‪ ،‬جبهته یری در‬
‫‪ ،‬ه ربه و یا کاب ستتن باالهر‬ ‫خًتتوا نظرات مخالی صتتورت نگرفاه و نظر برخب از ا ضتتا هحقالشتت ا هخًتت‬
‫سایر ا ضا لرار نمب یرد‪.‬‬
‫همواره از نظرات مخالی و به چالش کشتتیدهشتتد طرحها و پیشتتنهادات مطرحشتتده در ج ستته استتاقبال کنید و‬
‫مطمئن شوید که به نوا رییأ هیأتمدیره آموزشهای صحیب را برای ایفای موثر نقش خود دیدهاید‪.‬‬

‫هازه در رگهای هیأتمدیره‬ ‫خو‬ ‫‪ .5‬جایگزینب ا ضا و جذب ا ضای جدید؛ دمید‬

‫های الزم و یا ناکارآمدی برخب از ا ضادر ایفای نقش‬ ‫دم وجود برخب هخً‬ ‫ا ر ناکارامدی هیأتمدیره به دلی‬
‫ضو هیأتمدیره اسق‪ ،‬از جذب ضو جدید در هیأتمدیره و یا جایگزینب ا ضا نارسید! مطمئن‬ ‫خود به نوا‬
‫باشید ادامه این مسیر هبکات جبرا ناپذیری برای شما خواهد داشق‪.‬‬
‫ا ر ا ضتتای هیأتمدیره همگب ستتهامدارا اصت ب یا فاندر هستتاید که کار ستتادههر استتق اما ا ر به نوا نماینده‬
‫ستتتتتهامدار‪ ،‬ضتتتتتو هیأتمدیره هستتتتتاید این موضتتتتتو را به رییأ هیأتمدیره و نیز ستتتتتهامدار مابو خود ا الم‬
‫نمایید‪.‬‬
‫الباه بدیهب استق که ماأسفانه در ایرا این موضو در شرکقهای دولاب و برخب شرکقهای اصطالکا خًولاب‬
‫مًتتتدا نخواهد داشتتتق ولب کدال در شتتترکقهای خًتتتوصتتتب مبهواند به نوا یک راهکار مدنظر لرار داشتتتاه‬
‫باشتتتتتد؛ الباه نحوه اجرای آ نیاز به آماد بهای لب ب و همدنین هرافقهای خاصتتتتتب دارد که طرح همامب آنها در‬
‫این مقال نمب ن د‪.‬‬
‫در م مو ورود ا ضتتتتتتتای جدید واجد شتتتتتتترایط به هیأتمدیره در اکثر موالع ایدهها و انرژیهای هازهای را به اها‬
‫ج سات هیأتمدیره وارد مبکند‪.‬‬

‫‪ .6‬ارزیابو م کرد هیأتمدیره‬

‫ارزیابو م کرد هیأتمدیره ابزار بستتیار ک یدی برای موفقیق هیأتمدیره به شتتمار مبرود ولب مانند هیغه دولبه‬
‫م مبکند و ا ر در زما نامناسب و به روش نادرسق ان ام شود چه بسا به جای اثر ذاری مثبق‪ ،‬هیأتمدیره‬
‫را به ورطه نابودی مبکشاند‪ .‬اما ا ر اصولب و بهجا ان ام شود ‪!....‬‬
‫در ه زارش هیأتمدیره؛ پاستخب بر پرهکرارهرین پرستشها» به طور مفًت به این مقوله نیز پرداخاه شتده اسق‬
‫اللمند را به مطال ه فً مربوطه از زارش فو د وت مبکنم‪.‬‬ ‫که برای پرهیز از طوالنبشد محاوا‪ ،‬دوساا‬

‫و در پایا با هوجه به آنده در این دو پستتتتق در خًتتتتوا برخب او نه همهک نشتتتتانههای ناکارامدی هیأتمدیره و‬
‫راهکارهای رفع آنها نوا شتتد‪ ،‬پیشتتنهاد مبکنم یک بار در یکب از ج ستتات هیأتمدیره خود به پرستتشهای زیر‬
‫پاسخ دهید‪:‬‬
‫آیا برخب از نشانههای ناکارامدی که به آنها اشاره شد‪ ،‬برای شما آشنا نیساند؟‬ ‫•‬
‫شما چه الداماهب را برای رفع و یا کاهش اثر آنها در هیأتمدیره خود ان ام دادهاید؟‬ ‫•‬
‫آیتا همته ا ضتتتتتتتای هیتأتمتدیره شتتتتت تمتا در زمینته راهبری اکتاکمیتقک شتتتتتتترکاب آموزشهتای الزم و کتافب را‬ ‫•‬
‫دیدهاند و از دانش کافب برای چگونگب ایفای صحیب نقش خود برخوردارند؟‬

‫‪Sarah Mehrabani‬‬
 ‫ُ‬ ‫َّ‬
‫اللهمَّ َّو اسَّتع ِملَّ ِ َّ‬
‫ن‬
‫َُ‬ ‫َ‬
‫ن ل َّه‬
‫ِلمَّا خلقتَّ ِ َّ‬
‫گل بکاریم‪ ،‬از دل گل گـل بـریریم‪ ،‬در زم ـتان‬
‫در بهـــــــــــــــــــــــــــاران‪ ،‬زیـــــــــــــــــــــــــــر بـــــــــــــــــــــــــــاران‪،‬‬
‫گر بخواهیم گر نخواهیم باغبان روزگاریم ‪...‬‬