ACONDICIONAMENTO FÍSICO NA

AUGA
MATERIA: MP1151

Profesor: Sergio Pena Esmorís

TEMA 1.2.
A FLOTACIÓN COMO HABILIDADE
ACUÁTICA BÁSICA.
MATERIA:MP1151

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

CONTENIDOS

TEMA 1.1. TEMA 1.2. TEMA 1.3.

Familiarización o medio A Flotación como A Respiración como

acuático. habilidade acuática habilidade acuática
básica. básica

TEMA 1.4.

A propulsión como
habilidade acuática
básica

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A flotación

ÍNDICE TEMA 1.2.

SUBTEMA 1.1. SUBTEMA 1.2. SUBTEMA 1.3.

Flotacións parciais e Flotacións con axuda Flotacións e momentos

globais con elementos respiratorios.
auxiliares.

SUBTEMA 1.4.

Flotación, posición
segmentarias e situación
respecto á horizontalidade.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

Para entender por que o noso corpo flota na auga debemos saber cando o noso
corpo se atopa na auga en posición estática sometido a 2 forzas: O peso e o empuxe.

O peso é a forza coa que a gravidade O empuxe é a forza que empurra cara
tira do noso corpo cara o fondo da arriba contrarrestando o peso.
piscina.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

A natación está directamente relacionada co

Principio de Arquímedes, que di que todo corpo
somerxido é un fluido que experimenta un empuxe
vertical e cara arriba igual ao peso do fluído
desaloxado. Polo tanto, se a nosa forza de empuxe
é maior que o peso, flotarase.

Principio de Arquímedes

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

O equilibrio do corpo na auga depende de 2 factores:

- Centro de flotación: Máis ou menos no esternón e máis cerca do peito que da
espalda.
- Centro de gravidade: Máis abaixo que o de flotación e máis cerca da espalda. É un
punto virtual no que están representadas todas as forzas peso do suxeito.

O As mulleres teñen unha separación

inferior entre ambos centros polo que
teñen unha mellor flotabilidade.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

As persoas non temos a mesma flotabilidade. Algúns factores que poden alterar a
flotación son:

 A Densidade do corpo: Terán mellor flotabilidade aqueles nadadores que teñan máis
volume e pesen menos.
A relación entre o peso e o volume é a densidade.
Unha persoa con moita densidade flotará menos.
Unha persoa con graxa terá máis flotabilidade que outra moi musculosa, xa que a
graxa ten menos densidade que o músculo.
Polo tanto, en igual volume a graxa ten menos peso.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

As persoas non temos a mesma flotabilidade. Algúns factores que poden alterar a
flotación son:

 O aire que teñamos nese momento nos pulmóns: Polo mesmo principio anterior, e
debido á densidade, o aire ocupa moito espazo nos nosos pulmóns pero é moi pouco
denso e, polo tanto, axuda a flotar.
A fase respiratoria na que nos encontremos variará a nosa flotabilidade: Na fase de
respiración e apnea teremos os pulmóns cheos de aire, o que favorecerá a
flotabilidade; polo contrario, cando exhalamos o aire a flotabilidade vese
prexudicada.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

As persoas non temos a mesma flotabilidade. Algúns factores que poden alterar a
flotación son:

 A densidade da auga: A auga salgada é máis densa que a auga dulce polo que no
mar temos maior flotabilidade. A densidade da auga é aproximadamente 1000
kg/m3, pero tamén depende da súa temperatura.
A máis temperatura, menos densidade ( A auga a 20ºC terá unha densidade
aproximada de 998kg/m3. a densidade media do corpo humano é de 950kg/m3 e
isto fai que flotemos na auga con relativa facilidade).

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

As persoas non temos a mesma flotabilidade. Algúns factores que poden alterar a
flotación son:

 O somatotipo: É a aparencia corporal dunha persoa, o que coñecemos como a

constitución física. Hai 3 patróns para a denominación do somatotipo, que están
relacionados coa cantidade de graxa corporal, a cantidade de masa muscular e as
características do tecido óseo.
- Ectomorfo.
- Mesomorfo.
- Endomorfo

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

As persoas non temos a mesma flotabilidade. Algúns factores que poden alterar a
flotación son:

 O somatotipo:
- Ectomorfo: Patrón relacionado con persoas de aspecto
delgado e alto, óso fino, músculos alargados pouco
voluminosos.
- Mesomorfo: Patrón de corpo equilibrado, robusto e
atlético.
- Endomorfo: Patrón de aspecto máis ancho e formas
redondeadas, con acumulación de graxa no abdome.
Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Características iniciais.

As persoas non temos a mesma flotabilidade. Algúns factores que poden alterar a
flotación son:

 A idade: Os nenos adoitan flotar

peor debido a que o seu corpo ten
menos cantidade de graxa.

Como flotar. Física da natación

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.1. Flotacións parciais e globais con elementos auxiliares.

Para mellorar a flotabilidade, con aquelas

persoas que se inician na práctica de
actividades no medio acuático, pódense
desenvolver unha serie de exercicios:

- Exercicios de flotación parcial con axuda

dalgún elemento fixo: Por exemplo, agarrando o
borde da piscina ou escaleira. O nadador
agárrase ao borde da piscina e, partindo dunha
posición perpendicular, intenta poñerse de forma
horizontal mantendo a flotación.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.1. Flotacións parciais e globais con elementos auxiliares.

Para mellorar a flotabilidade, con aquelas

persoas que se inician na práctica de
actividades no medio acuático, pódense
desenvolver unha serie de exercicios:

- Exercicios de flotación global con axuda de

elementos auxiliares: Por exemplo, con unha
táboa ou churro flotante. O nadador suxeita a
táboa cos brazos estendidos e a cara somerxida
na auga, e intenta manter o corpo totalmente
recto e a flote.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.2. Flotacións con axuda.

Para realizar exercicios de flotación con axuda

necesítase a colaboración dun compañeiro ou
monitor.

A posición do nadador pode ser co corpo totalmente

extendido. O compañeiro suxeitao das mans
mentras realiza algún tipo de desprazamento pola
piscina na zona onde fai pe. O nadador pode
colocarse en posicón decúbido supino ou decúbito
prono. Tamén pode utilizar algún tipo de material
auxiliar para favorecer a flotación.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.3. Flotacións e momentos respiratorios.

Os momentos respiratorios en natación están relacionados en gran medida, co nivel do

nadador. Deste modo, un nadador principiante, despois da inspiración de aire, tende a
realizar unha apnea forzada e retrasa o momento da exhalación do aire ata o momento
da seguinte inspiración.

Incluso no mesmo instante de sacar a cabeza, realiza esta exhalación de aire e a

inhalación de aire fresco. Isto fai que o volume de aire inspirado no sexa o desexado
dado que non lle dou tempo a liberar totalmente o aire dos pulmóns.

A flotación no medio acuático.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.3. Flotacións e momentos respiratorios.

O idóneo sería unha inspiración e

exhalación constantes. Para iso, a
exhalación de aire debe facerse coa cabeza
dentro da auga e pola nariz.

No momento de sacar a cabeza para tomar

de novo aire, realízase unha exhalación final
máis brusca para asegurarse a correcta
liberación do aire dos pulmóns antes da
inhalación.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.4. Flotación, posición segmentarias e situación respecto á horizontalidade.
.
Un dos primeiros exercicios de familiarización, á
hora do aprendizaxe da natación, é a flotación. O
nadador principiante debe comezar conocendo a
súa flotación, que, como vimos, depende de varios
factores, como o tecido graso do individuo en
cuestión ou o momento respiratorio no que está.

Tamén o estado de nerviosismo do nadador inflúe,

xa que unha persoa moi nerviosa e tensa empeora a
súa flotabilidade.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.4. Flotación, posición segmentarias e situación respecto á horizontalidade.
.
Unha vez analizados todos estes factores que
inflúen de algunha forma na capacidade e a forma
de flotación de cada individuo, podemos engadir
elementos que poidan modificar esta flotación de
algunha maneira. Isto conseguímolo coa variación
dos segmentos corporais.

Os segmentos corporais son as partes do corpo

comprendidas entre dúas articulacións. Polo tanto,
variando a posición dos nosos segmentos
corporais podemos modificar a nosa flotabilidade.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.4. Flotación, posición segmentarias e situación respecto á horizontalidade.
.
Unha vez analizados todos estes factores que
inflúen de algunha forma na capacidade e a forma
de flotación de cada individuo, podemos engadir
elementos que poidan modificar esta flotación de
algunha maneira. Isto conseguímolo coa variación
dos segmentos corporais.

Os segmentos corporais son as partes do corpo

comprendidas entre dúas articulacións. Polo tanto,
variando a posición dos nosos segmentos
corporais podemos modificar a nosa flotabilidade.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
SUBTEMA 1.4. Flotación, posición segmentarias e situación respecto á horizontalidade.
.
Por exemplo, se queremos mellorar a nosa
flotabilidade para manternos na posición
horizontal na piscina, poñerémonos en
posición ventral (ou dorsal) na auga, cos pes
estendidos e os brazos estendidos detrás da
cabeza.

Variando a posición dos distintos segmentos

corporais (brazos, pes) veremos como
podemos modificar a flotación, abrindo os
brazos e as pernas, por exemplo.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
PROGRESIÓN METODOLÓXICA
.
1. Podemos partir dende unha posición vertical como base.
2. Partir co apoio de mans agarrando o borde e pes no chan.
3. A partir da flotación vertical, pasar a flotación ventral e dorsal.

Flotación Ventral:

1. Con mans en xeonllos, pes no chan e cabeza fora da auga coa extensión de
pescozo.
2. Repetir pero coa cabeza dentro da auga.
3. Flotación medusa (cos brazos e pernas flexionados ou estendidos).
4. Flotación en posición horizontal agarrándose ao borde.
5. Repetir pero sen agarrarse ao borde (utilización material auxiliar ou non).

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
PROGRESIÓN METODOLÓXICA
.
1. Podemos partir dende unha posición vertical como base.
2. Partir co apoio de mans agarrando o borde e pes no chan.
3. A partir da flotación vertical, pasar a flotación ventral e dorsal.

Flotación Dorsal:

1. Agarrado ao borde, levar o corpo cara atrás, cos pes no chan e o máis preto
posible do borde da piscina.
2. Unha vez na posición do exercicio anterior, empuxarse coas mans e manter
a posición poñendo os brazos en paralelo ao corpo.
3. Repetir pero brazos en cruz e as pernas máis estiradas.

Exercicios de flotación
Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
PROGRESIÓN METODOLÓXICA
.
¿Como pasar de posición vertical a horizontal?

Flexión de pescozo para provocar unha flexión de todo o corpo, flexionar

cadeiras e xeonllos e despois estender xeonllos.
· Elementos segmentarios para a Flotación Ventral (mási sinxela):
1. Empurrar coas mans cara abaixo.
2. Flexionar pescozo para elevar cabeza.
3. Flexionar cadeira.
4. Empurrar palmas das mans cara adiante e arriba.
5. En posición vertical, mans equilibran e pes no chan.
6. Unha axuda pode ser agarrar ao alumno polos ombreiros.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.2. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
PROGRESIÓN METODOLÓXICA
.
¿Como pasar de posición vertical a horizontal?

Flexión de pescozo para provocar unha flexión de todo o corpo, flexionar

cadeiras e xeonllos e despois estender xeonllos.
· Elementos segmentarios para a Flotación Dorsal:
1. Extensión de pescozo para elevar cabeza
2. Flexionar cadeira e flexión lixeira dos xeonllos.
3. Empurrar coas mans cara abaixo.
4. En posición vertical, mans equilibran e pes no chan.
5. Unha axuda pode ser agarrar as mans ao alumno.

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

1.3. A Flotación no medio acuático. BLOQUE 0
Actividade Final

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Acondicionamento Físico na Auga 1.2. A Flotación

FIN DA PRESENTACIÓN

Ciclo Superior de Ensinanza e Animación sociodeportiva Profesor: Sergio Pena Esmorís

Módulo: Actividades Físico-deportivas con Implementos 1.2. A Flotación