DỊ VÒNG

Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương 1
 Định nghĩa và phân loại
 Dị vòng là những hợp chất vòng. Vòng
được tạo thành không những do các
nguyên tử carbon mà còn có các nguyên
tố khác như oxy O, nitơ N, lưu huỳnh S.
Các nguyên tố này gọi là dị tố

2
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Định nghĩa và phân loại
 Dị vòng thơm

 Dị vòng không thơm

3
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Phân loại dị vòng thơm
 Dị vòng 5 cạnh, 6 cạnh có 1 dị tố

 Dị vòng 5, 6 cạnh ngưng tụ với vòng

benzen

4
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Phân loại dị vòng thơm
 Dị vòng 5, 6 cạnh có hai dị tố giống nhau

 Dị vòng 5, 6 cạnh có hai dị tố khác nhau

5
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Phân loại dị vòng thơm
 Dị vòng 5,6 cạnh có 2 dị tố ngưng tụ với
vòng benzen

 Các dị vòng ngưng tụ với nhau

6
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Danh pháp
 Danh pháp thông thường
- Danh pháp thông thường xuất phát từ
nguồn gốc hoặc tính chất của một hợp chất
có trong thiên nhiên.

7
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Danh pháp IUPAC
 Vòng 5 cạnh: tên dị tố + đuôi ol
 Vòng 6 cạnh: tên dị tố + đuôi in
N: az; O: ox; S: thi
+ Nếu dị vòng có nhiều dị tố thì đánh số
theo chiều ưu tiên theo thứ tự các dị tố
O > S > N >P
+ Nếu dị vòng có nhiều dị tố cùng loại thì
bắt đầu từ dị tố cao nhất và dùng các chữ
di, tri, tetra... để chỉ số lượng dị tố cùng loại

8
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Danh pháp


9
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Tính chất do vòng quyết định
 Phản ứng thế của pyridin khó khăn hơn
pyrol vì mật độ e của vòng pyridin nghèo
hơn

 Phản ứng cộng

10
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Tính chất do vòng quyết định
 Dị vòng không có cấu tạo liên hợp kín có
phản ứng dehydro hóa

11
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Tính chất do dị tố quyết định
 Dị vòng N: do N còn đôi e chưa liên kết
nên có thể nhận ion H+ thể hiện tính base

12
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Tính chất do dị tố quyết định


13
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương
 Điều chế


14
Bài giảng hóa hữu cơ- Nguyễn Tiến Dũng- Ngô Hạnh Thương