Bai 1 - Slide

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ LOGO
KHOA
BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ THIẾT BỊ ĐIỆN TỬ

CÔNG NGHIỆP
1
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
THIẾT BỊ ĐIỆN TỬ CÔNG NGHIỆP – FE6033 LOGO
KHOA
Trình bày được tổng quan về các máy điện, các đinh luật cơ bản
dùng trong nghiên cứu máy điện, các chế độ làm việc, cơ cấu
điện từ, quá trình phát sinh và dập tắt hồ quang của các thiết bị
điện tử công nghiệp
2
KHOA
1.1. Định nghĩa và phân loại:

1.1.1. Định nghĩa
Máy điện là thiết bị điện từ, Nguyên lý làm việc dựa vào hiện tượng cảm
ứng điện từ, dùng để biến đổi năng lượng cơ năng thành điện năng (máy
phát điện), điện năng thành cơ năng (động cơ điện), hoặc biến đổi các
thông số khác như điện áp, dòng điện, tần số, số pha…
1.1.2 Phân loại
Máy điện tĩnh
Máy điện tĩnh làm việc dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ, do sự biến
đổi từ thông trong các cuộn dây không có sự chuyển động tương đối với
nhau
3
KHOA
Máy điện quay
Máy điện quay làm việc dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ, lực điện
từ do từ trường và dòng điện trong các cuộn dây gây ra
Loại máy này dùng để biến đổi dạng năng lượng như cơ năng thành
điện năng (máy phát điện) hoặc ngược lại như điện năng thành cơ
năng (động cơ điện). Quá trình biến đổi năng lượng này có tính thuận
nghịch nghĩa là máy điện có thể làm việc ở chế độ máy phát điện và
động cơ điện.
4
KHOA
5
KHOA
1.2. Các định luật cơ bản thường dùng trong nghiên cứu máy điện
1.2.1. Định luật Faraday – Macxoen
d
- Sức điện động cảm ứng trong một vòng dây: e (1.1)
dt
Sức điện động cảm ứng trong một cuộn dây có w vòng:
d d
e  w  (1.2)
dt dt
Trong đó:  là từ thông xuyên qua 1 vòng dây dẫn (Wb).

 là từ thông móc vòng của 1 cuộn dây.
6
KHOA
b. Trường hợp thanh dẫn chuyển động trong từ trường
Gọi l là phần thanh dẫn nằm trong từ trường (m),

v là tốc độ chuyển động của thanh dẫn trong từ
trường (m/s),
B là cường độ từ cảm (T), ta có:
e  Blv (1.3)
Hình 1.2. Thanh dẫn chuyển độn

trong từ trường
7
KHOA
1.2.2. Định luật Laplace - Định luật lực điện từ

Đây là một định luật cho ta biết trị số của lực df tác dụng lên một đơn vị
dòng điện idl đặt ở điểm đang xét có từ cảm B:
df  idl *  (1.4)
Lực điện từ F tác dụng lên một đoạn thanh dẫn l nằm trong một từ
trường được tính như sau: l
F   B.i.sin  .dl (1.5)
0
Trong đó:  là góc giữa véc tơ cường độ từ cảm B với véc tơ dòng điện i.
Nếu là từ trường đều và dây dẫn thẳng thì ta có công thức sau:
F  B.i.l.sin  (1.6)
8
KHOA
1.2.3. Định luật Kiếchốp

* Định luật Kiếchốp 1: Tổng đại số các dòng điện tại một nút bằng không.
i  0 (1.7)
Quy ước: Nếu dòng điện đi tới nút thì mang dấu dương, nếu dòng điện rời
khỏi nút thì mang dấu âm. Có nghĩa là tổng dòng điện tới nút bằng tổng
dòng điện rời khỏi nút.
* Định luật Kiếchốp 2: Đi theo một vòng kín, theo một chiều tuỳ ý, tổng đại
số các điện áp rơi trên các phần tử bằng tổng đại số các sức điện động
trong vòng; trong đó: các sức điện động và dòng điện có chiều trùng với
chiều chọn vòng sẽ lấy dấu dương (+), ngược lại lấy dấu âm (-).
9
KHOA
1.2.4. Định luật toàn dòng điện

Tích phân vòng của cường độ từ trường H (A/m) theo một đường khép kín
bất kỳ quanh một số mạch điện bằng tổng dòng điện i (là dòng từ hoá,
dòng tạo ra từ thông cho mạch từ) trong w vòng dây của các mạch, F là
sức từ động tổng tác động lên mạch từ đó.
 Hdl   iw  F (1.8)
10
KHOA
1.3.Tính thuận nghịch máy điện

1.3.1. Chế độ máy phát điện
Dùng động cơ sơ cấp kéo roto của máy phát điện,
khi roto quay làm cho các thanh dẫn chuyển động
với vận tốc v trong từ trường của nam châm N-S,
trong thanh dẫn sẽ cảm ứng một sức điện động e.
Nếu nối 2 cực của thanh dẫn với tải thì sẽ có dòng
điện chạy qua tải (chiều của dòng điện được xác
Hình 1.3. Chế độ máy phát
định theo quy tắc bàn tay phải ).
11
KHOA
1.3.2. Chế độ động cơ điện

Cung cấp cho máy một điện áp U, trong thanh dẫn
xuất hiện dòng điện i, dưới tác dụng của từ trường sẽ
có lực điện từ tác dụng lên thanh dẫn làm thanh dẫn
chuyển động với vận tốc v.
Lực điện từ được xác định theo công thức:
Fđt = Bil
Hình 1.4. Chế độ động cơ
Công suất điện đưa vào động cơ P=ui=ei=Bil=Fđt.v
Ở tốc độ v, lực điện từ và lực cơ học cân bằng với nhau: Fđt=Fcơ
Do đó: Fđt.v = Fcơ.v  Pđ=Pcơ
12
KHOA
1.4. Phát nóng và làm mát máy điện

1.4.1. Phát nóng máy điện
Tổn hao năng lượng: sắt từ, đồng trong điện trở dây quấn, tổn hao do
ma sát => Tất cả tổn hao năng lượng đều biến thành nhiệt năng làm
nóng máy điện.
1.4.2. Làm mát máy điện
- Làm mát kiểu tự nhiên
- Làm mát trong
- Làm mát mặt ngoài
- Làm mát độc lập
- Máy điện làm mát trực tiếp 13
KHOA
1.5. Vật liệu chế tạo máy điện
Vật liệu chế tạo máy điện gồm có bốn loại chính sau:
- Vật liệu dẫn điện.
- Vật liệu dẫn từ.
- Vật liệu cách điện.
- Vật liệu kết cấu.
14
KHOA
1.6. Cơ cấu điện từ

1.6.1. Khái niệm chung
a. Khái niệm
Cơ cấu điện từ là một cơ cấu bao gồm mạch điện
từ và cuộn dây, nó là bộ phận quan trọng nhất
của các khí cụ điện.
15
KHOA
b. Phân loại
Có nhiều cách để phân loại cơ cấu điện từ, sau đây là một số cách
thông dụng:
Phân loại theo tính chất nguồn điện cung cấp
Phân loại theo cách đấu dây vào nguồn điện
Phân loại theo hình dạng mạch từ
16
KHOA
1.6.2. Cơ cấu điện từ một chiều

Trong cơ cấu điện từ một chiều, mạch từ làm việc trong mạch điện một
chiều, dòng điện I và từ thông F đều không biến thiên theo thời gian. Do
đó không có tổn hao dòng xoáy, khả năng phát nhiệt không cao. Vì vậy,
mạch từ một chiều được làm bằng vật liệu sắt từ thể khối để dễ gia công
bằng cơ khí.
1.6.3. Cơ cấu điện từ xoay chiều
17
KHOA
1.7. Hồ quang điện

1.7.1. Khái niệm chung
 Bản chất của hồ quang điện là hiện tượng phóng điện với mật độ dòng
điện rất lớn (tới khoảng 104 ÷ 105 A/cm2), có nhiệt độ rất cao (tới khoảng
5000 ÷ 60000C) và điện áp rơi trên cực âm bé (chỉ khoảng 10 ÷ 20V) và
thường kèm theo hiện tượng phát sáng.
 Khi thiết bị điện đóng, cắt (đặc biệt là khi cắt) hồ quang phát sinh giữa
các cặp tiếp điểm của thiết bị điện khiến mạch điện không được ngắt dứt
khoát.
 Hồ quang cháy lâu sau khi thiết bị điện đã đóng cắt sẽ làm hư hại các
tiếp điểm và bản thân thiết bị điện.
18
KHOA
1. Các biện pháp và trang bị để dập hồ quang:
- Trong thời gian ngắn phải dập tắt được hồ quang, hạn chế phạm vi
cháy hồ quang là nhỏ nhất.
- Tốc độ đóng mở tiếp điểm phải lớn.
- Năng lượng hồ quang sinh ra phải bé, điện trở hồ quang phải tăng
nhanh.
- Tránh hiện tượng quá điện áp khi dập hồ quang.
19
KHOA
2. Các nguyên tắc cơ bản để dập hồ quang điện:
- Kéo dài ngọn lửa hồ quang.

- Dùng năng lượng hồ quang sinh ra để tự dập.
- Dùng năng lượng nguồn ngoài để dập.
- Chia hồ quang thành nhiều phần ngắn để dập.
- Mắc thêm điện trở song song để dập.
20
KHOA
Tóm tắt nội dung bài học

- Định nghĩa và phân loại máy điện
- Các định luật cơ bản thường dùng
- Chế độ làm việc của máy điện
- Phát nóng và làm mát máy điện
- Vật liệu chế tạo máy điện
- Cơ cấu điện từ
- Hiện tượng hồ quang điện
21
KHOA
TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Đề cương bài giảng học phần thiết bị điện tử công nghiệp, Khoa Điện tử, Đại
học Công Nghiệp Hà Nội.
[2] Vũ Quang Hồi, Giáo trình Điện tử Công nghiệp, 2005
[3] Đặng Văn Đào, Giáo trình máy điện, 2003
[4] Nguyễn Xuân Phú, Khí cụ điện: Lý thuyết - kết cấu - Tính toán lựa chọn sử
dụng, 2001
22
KHOA
23

Bai 1 - Slide

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bai 1 - Slide

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ LOGO

BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ THIẾT BỊ ĐIỆN TỬ

1.1. Định nghĩa và phân loại:

Máy điện quay

Trong đó:  là từ thông xuyên qua 1 vòng dây dẫn (Wb).

b. Trường hợp thanh dẫn chuyển động trong từ trường

Gọi l là phần thanh dẫn nằm trong từ trường (m),

Hình 1.2. Thanh dẫn chuyển độn

1.2.2. Định luật Laplace - Định luật lực điện từ

1.2.3. Định luật Kiếchốp

1.2.4. Định luật toàn dòng điện

1.3.Tính thuận nghịch máy điện

1.3.2. Chế độ động cơ điện

1.4. Phát nóng và làm mát máy điện

1.5. Vật liệu chế tạo máy điện

1.6. Cơ cấu điện từ

1.6.2. Cơ cấu điện từ một chiều

1.6.3. Cơ cấu điện từ xoay chiều

1.7. Hồ quang điện

1. Các biện pháp và trang bị để dập hồ quang:

2. Các nguyên tắc cơ bản để dập hồ quang điện:

- Kéo dài ngọn lửa hồ quang.

Tóm tắt nội dung bài học

TÀI LIỆU THAM KHẢO

You might also like