You are on page 1of 23

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ LOGO

KHOA

CHƯƠNG 6: TÍNH TOÁN TRUYỀN ĐỘNG


HỆ THỐNG THỦY KHÍ

1
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

6.1 TỔN THẤT TRONG HỆ THỐNG ĐIỀU


KHIỂN THUỶ KHÍ
Tính toán truyền động hệ thống thủy khí là việc lựa chọn
và bố trí thích hợp các phần tử trong hệ thống truyền động
thủy khí với những yêu cầu nhất định.

Trong các quá trình hoạt động, hệ thống thủy khí đều có các
tổn hao về khí nén và thủy lực, vì vậy cần tính toán các tổn
hao đó để đưa ra thông số phù hợp với tiêu chuẩn đặt ra.

2
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

6.1.1 TỔN THẤT TRONG HỆ THỐNG KHÍ NÉN


TỔN THẤT ÁP SUẤT TRONG ỐNG DẪN THẲNG ΔPR
ΔPR = λ.l.ρ.w2/2d

l - chiều dài ống dẫn [m]


ρ - khối lượng riêng của không khí
w - vận tốc dòng chảy
d - đường kính ống dẫn
 - hệ số ma sát có giá trị ống trơn và chảy tầng
3
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

TỔN THẤT TRONG TIẾT DIỆN THAY ĐỔI ΔPE


ΔPE = ξ.ρ.w2/2

ξ – hệ số cản phụ thuộc vào loại tiết diện ống


Khi tiết diện thay đổi đột ngột:

4
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

KHI ỐNG DẪN GÃY KHÚC:


ΔPE = ξ.ρ.w2/2

5
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

KHI ỐNG DẪN BỊ CONG:

ΔPE = ξg .ρ.w2/2

g hệ số cản
g = u + Re
u : hệ số cản do độ cong
Re : hệ số cản do ảnh hưởng số Raynol ( ma sát ống )
6
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

TỔN THẤT ÁP SUẤT TRONG ỐNG DẪN PHÂN DÒNG:


w - vận tốc trung bình
trong ống dẫn chính

Tổn thất trong ống dẫn phân nhánh:


ΔPEa = ξa .ρ.w2/2
Tổn thất áp suất trong ống phân thẳng:
ΔPEd = ξd .ρ.w2/2
7
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

TỔN THẤT ÁP SUẤT TRONG ỐNG DẪN KHI HỢP DÒNG:

w - vận tốc trung


bình trong ống
dẫn chính

Tổn thất trong ống dẫn hợp dòng qma:


ΔPEa = ξa .ρ.w2/2
Tổn thất áp suất trong ống dẫn hợp dòng:
ΔPEd = ξd .ρ.w2/2 8
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

TỔN THẤT ÁP SUẤT TRONG CÁC LOẠI VAN:

ΔPV = ξV .ρ.w2/2

v - hệ số cản
qv - lưu lượng khí nén [m3/h]
 - khối lượng riêng của không khí [kg/m3]
p - tổn thất áp suất qua van [bar]
kv - hệ số lưu lượng [ m3/h ]
w – vận tốc dòng chảy

9
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO

6.1.2 TỔN THẤT TRONG HỆ THỐNG THỦY LỰC


KHOA

Chiều dài độ nhẵn độ lớn tiết


ống dẫn thành diện ống
thủy lực ống dẫn

Sự thay đổi TỔN Tốc độ


tiết diện ống THẤT ÁP dòng
dẫn SUẤT chảy

Trọng lượng
riêng, độ nhớt ΔP = 10.ξ.ρ.V2 / 2dg
của chất lỏng
10
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

Bài 1. Tính hệ số tổn thất do mở rộng đột ngột.


Trong một ống dẫn nước tiết diện thay đổi đột ngột:
d1=50 mm, d2=100 mm, lưu lượng Q=16 m3/h.
Áp kế mắc vào chỗ tiết diện thay đổi đo được độ chênh
lệch chất lỏng là Δh=173 mm.
Trọng lượng riêng chất lỏng trong áp kế γ=1.6.9,81.10-3
N/m3
Trọng lượng riêng của nước γn=9,81.10-3 N/m3
Xác định hệ số tổn thất do mở rộng đột ngột ζ
11
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
GIẢI: HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA
Từ phương trình Becluni, ta có:
P1/γ + V12/2g = P2/γ + V22/2g + ζ. V22/2g
→ (P1 – P2)/γ = V22.(1 + ζ)/2g - V12/2g
Vì: (P1 – P2)/γn = - Δh.(γ – γn)/γ = - Δh.(1,6-1)
V12 = V22.(d2/d1)4 và V2 = Q/ω2 = 4Q/πd22
Do đó: ζ = (P1 – P2).2gπ2d24/16.Q2.γ – 1 + (d2/d1)4 = 8,68
Tính ζ theo công thức lý thuyết:
ζ = (ω2/ω1 -1)2 = (d22 /d12 -1)2 = 9

Phương trình Becluni:


Z1 + P1/γ + V12/2g = Z2 + P2/γ + V22/2g
Z độ cao hình học
P/γ độ cao đo áp
V2/2g độ cao vận tốc
12
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

Bài 2. Áp suất hút của bơm.


Một bơm được đặt cao hơn mực nước giếng hs=5 m.
Ống hút dài 10 m, đường kính d=100 mm có một đoạn uốn
cong, bán kính uốn R=300 mm. Có lưới chắn rác.
Hệ số ma sát của ống λ=0,025, hệ số tổn thất của lưới
chắn rác ζ=8 và do độ cong ζuốn=0,14. Lưu lượng qua bơm
Q=6 lit/s, trọng lượng riêng của nước γn=9,81.10-3 N/m3.
Tính áp suất chân không và áp suất tuyệt đối tại mặt cắt
vào v-v của bơm.
13
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
GIẢI: HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

Phương trình Becluni cho 2 mặt cắt


1-1 và v-v (1-1 làm chuẩn),
lấy áp suất tuyệt đối, ta có:
0 + Pa/γ + 0 = hs + Pv/γ + V2/2g + hw
hw = (ζ + ζuốn + λ.l/d). V2/2g
→ λ.l/d = 0,025.100/10 = 2,5
V2/2g + hw = (1+8+0,14+2,5). V2/2g
= 11,64. V2/2g
V = Q/ω = 4.6.10-3/π.0,12 = 0,764 m/s
(Pa – Pv)/γ = hs + V2/2g = 5,346 m nước
Áp suất tuyệt đối tại mặt cắt vào Pv = 10 – 5,346 = 4,654 m nước.
14
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

Bài 3. Thông gió bằng luồng thổi chéo.


Trên một đường ống tròn, nằm ngang, đường kính D, thông với khí trời tại 2 đầu. Lắp một
ống đường kính d, đặt chéo một góc nhỏ α. Một luồng không khí với vận tốc đề V1 thổi
chéo vào gần mặt cắt A, tại đó áp suất là P1.
Trong mặt cắt B coi như dòng chảy đã trở lại thành dòng đều với vận tốc V2. Không khí bị
cuốn theo dòng chéo nên tại mặt cắt A có vận tốc V0. Coi như không khí không bị nén.
1- Bỏ qua tổn thất giữa miệng vào của ống và mặt cắt A, tính áp suất P1 tại A.
2- Tính áp suất tại B phụ thuộc chiều dài l và hệ số ma sát λ của đoạn ống về phía B.
3- Ứng với giá trị nào của d/D thì V0=0?
4- Tính vận tốc V1 cần thiết để đạt được V0=5 m/s với:
λ=0,025, l = 100 mm, D = 1 m, d = 0,2 m, ρ = 1,225 kg/m3, g=10 m/s2

15
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

GIẢI:
1- Phương trình Becluni cho mặt cắt trước miệng vào ống (coi như vận tốc tại đó bằng
không và áp suất bằng áp suất khí trời Pa) và mặt cắt A, bỏ qua tổn thất:
Pa = P1 + ρ. V2/2g
Tính với áp suất dư sẽ đượcL
P1 = - ρ. V02/2g
Giá trị P1 luôn âm có nghĩa đó là áp suât chân không.

16
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

2- Trên đoạn ống từ mặt cắt B đến miệng ra, ta có:


PB + ρ. V22/2g = Pa + ρ. V22/2g + λρ.V22/2D
Tính với áp suất dư, ta được:
PB = P2 = λρ.V22/2D
3 – Xét lực ngoài, chỉ còn lại các áp lực lên 2 mặt cắt A và B, tức là:
(P1 – P2).S
Mặt khác:
Động lượng vào gồm có: ρ.S.V02 và ρ.s.V12
Động lượng ra gồm: ρ.S.V22
Ta có: s=πd2/4, S=πD2/4 → s=S.(d/D)2
17
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

P1 – P2 = ρ.V22 - ρ.V02 - ρ.V12..cosα.s/S


Mặt khác: ρ.S.V2 = ρ.S.V0 + ρ.S.V1
→ V2 = Vo + V1. (d/D)2
→ ρ.V22.(1 + l.λ/2D) - ρ.V02/2 - ρ.V12..cosα.s/S = 0
Loại V2 ra và đặt a=s/S=d2/D2, lúc này phương trình trên thành:
Vo2.(1/2 + l.λ/2D) + a2.V12(1 + l.λ/2D) + 2aVoV1(1 + l.λ/2D) – aV12.cosα = 0
Gọi x=V0/V1, ta có:
x2.(1/2 + l.λ/2D) + 2a (1 + l.λ/2D) + a2(1 + l.λ/2D) – a.cosα = 0
Khi V0 = 0, tức là x=0
→ a= cosα/(1 + l.λ/2D) = d2/D2
18
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

4- Với các số liệu đã cho, ta có:


l.λ/D = 2,5, a= 0,04.
Nếu góc α là nhỏ, coi cosα = 1.
Phương trình tính x sẽ là: 1,75.x2 + 0,18x – 0,0364 = 0
Bỏ nghiệm âm của x: x = 0,1017
Vậy: V1=Vo/x=5/0,1017=49,2 m/s
V2= Vo+aV1=6,97 m/s
P1 = -1,58 mm nước
P2 = 7,58 mm nước
19
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

6.2 CƠ SỞ TÍNH TOÁN TRUYỀN ĐỘNG HỆ THỐNG


Truyền động thuỷ tĩnh gồm 3 bộ phận:
Nguồn cung cấp năng
Đường ống, lượng cho chất lỏng
van một chiều, (bơm thể tích)
van an toàn
PHẦN
TỬ
THUỶ
LỰC
Biến đổi áp năng thành
dòng chảy cơ năng bằng
các chuyển động thẳng,
quay, kết hợp

20
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

21
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

TÍNH TOÁN BƠM


• Lưu lượng riêng: DP [m3/vòng]
Hiệu suất toàn phần:
• Lưu lượng lý thuyết: QT = DP.nP/60 [m3/s]
0 = m. v
• NP: số vòng quay của động cơ trong 1 phút [ Công suất lý thuyết của bơm
vòng/phút ] NT=QA.PP [W]
• Lưu lượng thực: QA = S.v [m3/s] QA: lưu lượng thực của bơm
• S: tiết diện ống dẫn [m2] [m3/s]
PP: áp suất [N/m2]
• v: vận tốc lưu chất trong ống dẫn
Công suất cung cấp cho bơm
• Hiệu suất thể tích v = QA/ QT NA [W]
• Hiệu suất cơ m =DP.PP / 2π.T NA=NT/0
• PP: áp suất [N/m2]
• T: momen xoắn cung cấp cho trục bơm [N.m]

22
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ LOGO
KHOA

6.3. TÍNH TOÁN HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG


Tính toán, thiết kế hệ thống truyền động Tính toán, thiết kế hệ thống truyền động
thủy khí chuyển động tịnh tiến. thủy khí chuyển động quay

23
Webiste: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved

You might also like