TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

VẬT LIỆU KỸ THUẬT ĐIỆN

BÀI 6: ĐƯỜNG CONG TỪ HÓA CỦA CÁC LOẠI VẬT LIỆU TỪ

1
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

1. KHÁI NIỆM
▪ Đường cong từ hóa (hay đầy đủ là đường cong từ hóa ban đầu) là đồ thị mô tả quá
trình từ hóa vật từ từ trạng thái ban đầu chưa nhiễm từ (trạng thái khử từ), mà thể hiện
trên đồ thị là sự thay đổi của tính chất từ (thông qua giá trị của từ độ, cảm ứng từ...) theo
giá trị của từ trường ngoài
▪ Quá trình từ hóa của vật liệu từ được đặc trưng
bằng quan hệ giữa từ cảm B và cường độ từ trường H,
B=f(H) gọi là đường cong từ hóa.

Hình 6.1. Đường cong từ hóa ban đầu

2
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

• Giai đoạn đầu: H tăng → B tăng theo (đoạn OA)

• Giai đoạn gần bão hòa: H tăng → B tăng ít.
Hệ số từ thẩm μ giảm dần.
• Giai đoạn bão hòa : H tăng → B hầu như không tăng
Hệ số từ thẩm μ sẽ tiến đến 1.
Tại mỗi điểm trong từ trường, hệ số từ thẩm μ bằng tỷ Hình 6.1. Đường cong từ hóa ban đầu
số giữa cường độ từ cảm B và cường độ từ trường H

3
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

Đối với các chất nghịch từ và thuận từ, đường

cong từ hóa có dạng là đường thẳng tuyến tính
(từ độ phụ thuộc tuyến tính vào từ trường), từ
độ của chất thuận từ mang giá trị dương trong
khi các chất nghịch từ có từ độ nhận giá trị âm.
Hình 6.2. Đường cong từ hóa của các chất
thuận từ và nghịch từ

4
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

Đối với các chất có trật tự từ (sắt từ, phản sắt từ, feri từ), đường cong từ hóa là các
đường phi tuyến.

Hình 6.2. Đường cong từ hóa của các chất sắt từ

5
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

2. CHU TRÌNH TỪ TRỄ

Từ trễ (magnetic hysteresis) là hiện tượng bất
thuận nghịch giữa quá trình từ hóa và đảo từ ở
các vật liệu sắt từ do khả năng giữ lại từ tính của
các vật liệu sắt từ.
Khi lõi thép bị từ hoá bởi từ trường ngoài, triệt
tiêu từ trường ngoài, trong lõi thép vẫn còn tồn tại
từ trường, gọi là từ dư
Hình 6.4. Đường cong từ trễ

6
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

2. CHU TRÌNH TỪ TRỄ

Hiện tượng từ trễ được biểu hiện thông qua đường cong từ
trễ được mô tả như sau: sau khi từ hóa một vật sắt từ đến
một từ trường bất kỳ, nếu ta giảm dần từ trường và quay lại
theo chiều ngược, thì nó không quay trở về đường cong từ
hóa ban đầu nữa, mà đi theo đường khác. Và nếu ta đảo từ
theo một chu trình kín (từ chiều này sang chiều kia), thì ta
sẽ có một đường cong kín gọi là đường cong từ trễ hay chu Hình 6.4. Đường cong từ trễ

trình từ trễ.

7
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

2. CHU TRÌNH TỪ TRỄ

- Từ dư Bd: Khi H = 0, B trong VL vẫn còn

trị số Bd

- Cường độ từ trường khử từ Hk:

H = Hk thì B = 0

- Tổn hao từ trễ : là năng lường tổn hao

làm VLT nóng lên. Tỷ lê thuận với diện
Hình 6.4. Đường cong từ trễ
tích ACA’C’A

8
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI – BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

CẢM ƠN BẠN ĐÃ HỌC BÀI !

9
Website: https://haui.edu.vn © 2021 Hanoi University of Industry All rights reserved