Professional Documents
Culture Documents
LUẬT HÌNH SỰ
TỐ TỤNG HÌNH SỰ
LUẬT PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG
1. Khái niệm,
đối tượng điều 2. Khái niệm 4. Trách nhiệm
3. Một số tội 5. Các biện
chỉnh, phương tội phạm, phân hình sự và
phạm cụ thể pháp tư pháp
pháp điều loại tội phạm hình phạt
chỉnh của LHS
Luật Hình sự là một ngành luật trong hệ thống pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam. Luật Hình sự bao gồm hệ thống những quy phạm pháp luật do cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền ban hành, xác định những hành vi nguy hiểm cho xã hội nào
là tội phạm, đồng thời quy định hình phạt đối với những tội phạm ấy.
Phương pháp
quyền uy
Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Luật Hình sự, người
thực hiện hành vi đó có lỗi và phải chịu hình phạt do Bộ luật Hình sự quy định
Căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm:
TP đặc biệt
TP rất nghiêm
nghiêm trọng trọng
TP nghiêm
trọng
TP ít nghiêm
trọng
• Các tội xâm phạm đến tính mạng; sức khoẻ; nhân phẩm, danh dự của con người
• Các tội xâm phạm đến quyền tự do của con người, quyền tự do, dân chủ của công dân
• Các tội xâm phạm đến chế độ hôn nhân và gia đình
• Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân >< Tội bạo loạn
• Tội lây truyền HIV cho người khác >< Tội cố ý truyền HIV cho người
khác
• Anh A (y tá bệnh viện X), trong một truyền máu cho B, A do thiếu tinh
thần trách nhiệm cũng như cẩu thả mà truyền máu đã bị nhiễm HIV cho
B. Vậy A phạm tội gì?
• Tội trộm cắp tài sản >< Tội cướp tài sản
• Tội cưỡng đoạt tài sản >< Tội cướp tài sản
• Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản >< Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
• Tội buôn lậu >< Tội vận chuyển trái phép hàng hoá, tiền tệ qua biên giới
Tội trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các cây khác có
chứa chất ma tuý; Tội sản xuất trái phép chất ma tuý; Tội tràng trữ trái
phép chất ma tuý; Tội mua bán trái phép chất ma tuý; Tội chiếm đoạt
chất ma túy; Tội tổ chức sử dụng chất ma túy; Tội chứa chấp việc sử
Tội tham ô; Tội nhận hối lộ; Tội đưa hối lộ, môi giới hối lộ; Tội
tham ô tài sản; Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành
công vụ; Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ; Tội thiếu trách
• Trách nhiệm hình sự là trách nhiệm của người phạm tội phải chịu những hậu quả pháp
lý bất lợi do hành vi phạm tội của mình.
• Trách nhiệm hình sự là một dạng trách nhiệm pháp lý, bao gồm: nghĩa vụ phải chịu sự
tác động của hoạt động truy cứu trách nhiệm hình sự, chịu bị kết tội, chịu biện pháp
cưỡng chế của trách nhiệm hình sự (hình phạt, biện pháp tư pháp) và chịu mang án
tích.
Từ đủ 18 tuổi trở lên chịu trách nhiệm hình sự với mọi loại tội phạm
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật hình sự quy
định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách
nhiệm hình sự.
• (i) Sự kiện bất ngờ; • (vi) rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm,
• (ii) tình trạng không có năng lực TNHS; áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và
• (iv) tình thế cấp thiết; • (vii) thi hành mệnh lệnh của người chỉ
• (v) gây thiệt hại trong khi bắt giữ người huy hoặc của cấp trên.
phạm tội;
Người thực hiện hành vi gây hậu quả nguy hại cho xã hội trong trường
hợp không thể thấy trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của
Một người được coi là không có năng lực trách nhiệm hình sự khi đang mắc
bệnh tâm thần hoặc đang mắc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức
hoặc khả năng điều khiển hành vi.
hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi
ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả một
cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích
nói trên.
Tình thế cấp thiết là tình thế của một người vì muốn tránh một nguy cơ
đang thực tế đe doạ lợi ích của nhà nước, của tổ chức, quyền và lợi ích
chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là
gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa. Hành vi gây thiệt hại
trong tình thế cấp thiết không phải là tội phạm
Nguồn gây ra nguy hiểm Hành vi nguy hiểm của con người xâm phạm Đa dạng (do thiên tai, do súc vật, do sự cố kỹ
đến lợi ích chính đáng của Nhà nước, của tập thuật gây ra, do hành vi của con người gây ra)
thể, quyền và lợi ích chính đáng của mình hoặc
của người khác
Phương pháp loại trừ nguy Chống trả lại người đang có hành vi xâm phạm Khắc phục, loại trừ sự nguy hiểm bằng cách gây
hiểm lợi ích hợp pháp một cách cần thiết một thiệt hại nhất định cho một lợi ích để bảo vệ
lợi ích lớn hơn đang bị đe dọa
Mức độ thiệt hại mà người Gây thiệt hại cho chính người có hành vi xâm Mức độ thiệt hại do người thực hiện hành vi
phòng vệ chính đáng hoặc phạm đến lợi ích hợp pháp ở mức độ cần thiết trong tình thế cấp thiết gây ra bắt buộc phải nhỏ
người có hành vi trong tình hơn thiệt hại cần ngăn ngừa
thế cấp thiết gây ra
Đối tượng bị hành vi khắc Gây ra thiệt hại cần thiết cho chính người đang Đối tượng bị hành vi khắc phục tình trạng nguy
phục sự nguy hiểm gây ra có hành vi xâm phạm lợi ích hợp pháp chứ hiểm thiệt hại là một lợi ích
thiệt hại không gây thiệt hại cho người khác
NSC.THS. TRẦN NGUYỄN QUANG HẠ
HÌNH PHẠT
Phạt tiền.
Tù có thời hạn.
Tù chung thân.
Tử hình.
NSC.THS. TRẦN NGUYỄN QUANG HẠ
NSC.THS. TRẦN NGUYỄN QUANG HẠ
HỆ THỐNG HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI CÁ NHÂN
Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công
việc nhất định;
cấm cư trú;
quản chế;
HÌNH PHẠT BỔ
SUNG tước một số quyền công dân;
phạt tiền;
trục xuất.
NSC.THS. TRẦN NGUYỄN QUANG HẠ
HỆ THỐNG HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI PHÁP NHÂN THƯƠNG MẠI
Phạt tiền;
Tội phạm nghiêm trọng từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù
Tội phạm rất nghiêm trọng từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù
Tội phạm đặc biệt từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù
nghiêm trọng chung thân hoặc tử hình
NSC.THS. TRẦN NGUYỄN QUANG HẠ
V. CÁC BIỆN PHÁP TƯ PHÁP
• Biện pháp tư pháp đối với tội phạm là cá nhân: Tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan
đến tội phạm; Trả lại tài sản, sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại; buộc công khai xin lỗi;
Bắt buộc chữa bệnh.
• Biện pháp tư pháp đối với pháp nhân thương mại phạm tội bao gồm: Tịch thu vật,
tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm; Trả lại tài sản, sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại;
buộc công khai xin lỗi; Khôi phục lại tình trạng ban đầu; Thực hiện một số biện pháp
nhằm khắc phục, ngăn chặn hậu quả tiếp tục xảy ra.
Miễn chấp hành hình phạt là trường hợp người bị kết án được Toà án quyết
định cho họ không phải chấp hành một phần hoặc toàn bộ hình phạt của
bản án đã tuyên khi họ có đủ các điều kiện do Bộ luật Hình sự quy định.
Tố tụng hình sự là toàn bộ hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành
tố tụng, những người tham gia tố tụng và của các cá nhân, cơ quan, tổ chức khác thực
hiện trong suốt quá trình giải quyết một vụ án hình sự theo quy định của Bộ luật tố tụng
hình sự, qua các giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.
Luật tố tụng hình sự là một ngành luật độc lập trong hệ thống pháp luật
Việt Nam, là tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã
hội phát sinh trong quá trình hoạt động tố tụng, từ khởi tố, điều tra, truy tố,
xét xử và thi hành án hình sự.
• Những quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình giải quyết vụ án hình sự giữa các chủ
• Trong đó, chủ yếu là mối quan hệ giữa cơ quan tiến hành tố tụng với các cơ quan tiến
hành tố tụng, giữa cơ quan tố tụng với các các chủ thể khác.
Phương pháp quyền uy và phối hợp, chế ước lẫn nhau giữa các cơ quan
tiến hành tố tụng để điều chỉnh các quan hệ tố tụng hình sự
Truy tố
Xét xử vụ án hình sự
Khởi tố là giai đoạn đầu của tố tụng hình sự, trong đó các cơ quan có thẩm quyền xác
định có hay không có dấu hiệu tội phạm để ra quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án
hình sự. Giai đoạn này được bắt đầu từ khi các cơ quan có thẩm quyền nhận được tin báo
hoặc tố giác về tội phạm và kết thúc khi ra quyết định khởi tố vụ án hình sự.
BỊ CAN BỊ CÁO
Bị can có nghĩa vụ phải có mặt theo giấy triệu tập của bị cáo phải có mặt theo giấy triệu tập của Toà án…
Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát
• Tiến hành các hoạt động điều tra để thu thập chứng
cứ, xác định hành vi tội phạm.
• Nhiệm vụ của giai đoạn điều tra là: xác định tội
phạm và người thực hiện tội phạm; xác định thiệt
hại do tội phạm gây ra; xác định nguyên nhân và
điều kiện phạm tội, yêu cầu cơ quan, tổ chức hữu
quan áp dụng biện pháp khắc phục và ngăn ngừa.
• Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân
sự trung ương.
Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án hình sự mà tội phạm xảy
ra trên địa phận của mình. Trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi
khác nhau hoặc không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra
thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú
hoặc bị bắt.
• Trình tự xét xử tại phiên tòa bao gồm : Khai mạc, xét hỏi, tranh luận trước
tòa, nghị án và tuyên án; chỉ xét xử những bị cáo, những hành vi theo tội danh
mà Viện kiểm sát truy tố và Tòa án đã có quyết định đưa ra xét xử. Khi kết
thúc Hội đồng xét xử ra bản án hoặc các quyết định.
• Về nguyên tắc, Tòa án xét xử công khai (trừ một số trường hợp phải xét xử
kín, nhưng khi tuyên án phải công khai).
• Phúc thẩm là việc Tòa án cấp trên trực tiếp xét xử lại những bản án hoặc quyết định sơ
thẩm chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị.
• Tòa phúc thẩm có thể ra một trong các quyết định sau : bác kháng cáo, kháng nghị giữ
nguyên bản án sơ thẩm, sửa một phần án sơ thẩm; hủy án sơ thẩm để điều tra hoặc xét
• Bản án phúc thẩm có hiệu lực ngay sau khi tuyên án.
• Nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người đại diện của họ
• Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, người đại diện của họ
• Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự là người dưới 18
tuổi hoặc người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất.
• Bản án và quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật mà có căn cứ
• Việc xem xét lại bản án theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm chỉ là một
thủ tục xem xét lại, không phải là một giai đoạn xét xử.
Kết luận trong bản án, quyết định của Tòa án không
phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án;
Có căn cứ chứng minh lời khai của người làm chứng, kết luận giám định, kết
luận định giá tài sản, lời dịch của người phiên dịch, bản dịch thuật có những
điểm quan trọng không đúng sự thật;
Có tình tiết mà Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Hội thẩm do không
biết được mà kết luận không đúng làm cho bản án, quyết định của Tòa án đã có
hiệu lực pháp luật không đúng sự thật khách quan của vụ án;
TÁI THẨM
Vật chứng, biên bản về hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, biên bản hoạt động tố
tụng khác hoặc những chứng cứ, tài liệu, đồ vật khác trong vụ án bị giả mạo
hoặc không đúng sự thật;
Những tình tiết khác làm cho bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp
luật không đúng sự thật khách quan của vụ án.
NSC.THS. TRẦN NGUYỄN QUANG HẠ
THI HÀNH BẢN ÁN VÀ QUYẾT ĐỊNH CỦA TÒA ÁN
Là giai đoạn hoạt động tố tụng của các cơ quan công an, kiểm sát, tòa án, các cơ quan
nhà nước khác và tổ chức xã hội được nhà nước trao quyền nhằm bảo đảm cho bản án
và quyết định có hiệu lực của Tòa án được thi hành một cách chính xác, kịp thời.
Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn
đó vì vụ lợi.
(Khoản 1 Điều 3 Luật phòng, chống tham nhũng 2018)
Người có chức vụ, quyền hạn bao gồm: Cán bộ, công chức, viên chức; Sĩ
quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng trong
cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân; Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ,
sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, công nhân công an trong cơ
quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân; Người đại diện phần vốn nhà nước
tại doanh nghiệp; Người giữ chức danh, chức vụ quản lý trong doanh
nghiệp, tổ chức; Những người khác được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ
và có quyền hạn trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó.
(Khoản 2 Điều 3 Luật Phòng, chống tham nhũng 2018).
• Tham ô tài sản • Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh
• Nhận hối lộ hưởng đối với người khác để trục lợi
• Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt • Giả mạo trong công tác vì vụ lợi
tài sản
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi
hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi
• Lạm quyền trong khi thi hành nhiệm vụ,
công vụ vì vụ lợi
• Đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc
địa phương vì vụ lợi
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản công vì vụ lợi
• Nhũng nhiễu vì vụ lợi
• Không thực hiện, thực hiện không đúng hoặc không đầy đủ nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ
lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán,
điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vì vụ lợi.
• Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban của Hội đồng nhân dân,
Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân