Tây Tiến Quang Dũng

A.Mở bài Thảo nguyên Châu Mộc nhớ không?

Một thời lính trẻ tang bồng chưa xa
Chẳng biết tụa bao giờ Tây Bắc miền hoa ban đã trở thành nỗi niềm nhớ thương của biết bao người con
đã vào sinh ra tử đã từng nếm mật nằm gai nơi đây.Và Tây Bắc đã trở thành niềm cảm hứng là nàng thơ
của biết bao người thi sĩ và thi phẩm Tây Tiến của Quang Dũng là một trong những nốt son ấy .Tác giả đã
khắc họa sâu sắc hình ảnh người lính Tây Tiến mang trong mình vẻ đẹp hào hùng bi tráng nhưng cũng
đầy lãng mạn hào hoa kết hợp với thiên nhiên núi rừng Tây Bắc hùng vĩ mà diễm lệ

B. Thân bài
*Đoạn 1 Tác giả +Tác phẩm
Nguyễn Minh Châu đã từng nói rằng nhà văn là thứ côn trùng lấy cái râu mà thăm dò không khí của thời
đại .Nhưng nhà văn muốn mang tầm cỡ thời đại thì phải ngụp sâu vào dân tộc mình vào nhân dân mình .

Quang Dũng cũng vậy, là cây bút trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp trường kì của dân
tộc.Chính trải nghiệm và ngụp sâu ấy đã khiến ông ghi dấu mình trở thành một trong những nhà văn tiêu
biểu của của dòng thi ca kháng chiến nói riêng và văn chương việt nam hiện đại nói chung

 Quang Dũng sinh năm 1921-1988 là một người con của mảnh đất hà thành nên phong cách văn chương
cũng được thừa hưởng từ cội nguồn đó .Có lẽ vì vậy nên thơ ông luôn lãng mạn phóng khoáng mà không
kém phần tinh tế và tài hoa

Tây Tiến là nốt son đặc sắc trong phong cách nghệ thuật của QD nói riêng và là tác phẩm tiêu biểu nhất
về đề tài người lính trong thơ ca chống Pháp trong nền văn chương việt nam nói chung
 Nội dung +HCST
 Tây Tiến là đơn vị quân đội thành lập vào năm 1947 có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội lào bảo vệ biên
giới việt-lào đánh tiêu hao lực lượng quân Pháp ở thượng lào cũng như miền tây Bắc bộ Việt Nam.

Đa phần trong đoàn quân Tây Tiến vẫn là những học sinh sinh viên Hà Thành nên họ mang đậm niềm
lạc quan anh dũng mà hào hoa và lãng mạn độc đáo.

 Lao động của nhà văn là hoạt động tinh thần đầy khổ luyện để có một tác phẩm hay nhà văn cần lặn
lội với đời để tìm chất liệu nói như nhà văn Nam Cao ‘Hãy sống đã rồi mới viết’ Có lẽ bởi những năm ấy
Quang Dũng là Đại đội trưởng trong quân đoàn Tây Tiến đã sống ,đã lặn lội, đã chiến đấu chỉ một năm
ngắn ngủi trước khi bị chuyển sang đơn vị khác, vì vậy tác giả đã có những chất liệu rất riêng rất lạ . Để
rồi sau khi hòa bình lập lại khi ở Phù Lưu Chanh với nỗi nhớ niềm thương tác giả đã viết Tây Tiến , tác
phẩm sau được in trong tập mây đầu ô 1986

Qua đôi bàn tay tài hoa tác giả đã khắc họa sâu sắc hình ảnh người lính Tây Tiến mang trong mình vẻ
đẹp hào hùng bi tráng nhưng cũng đầy lãng mạn hào hoa kết hợp với thiên nhiên núi rừng Tây Bắc hùng vĩ
mà diễm lệ
 Nhan đề không phải ngẫu nhiên vô tình mà là dụng ý nghệ thuật của tác giả nhớ Tây Tiến nhan đề nó lên
cảm xúc chủ đạo của bài thơ là nỗi nhớ nhưng lại không toát lên được hình tượng trung tâm của tác phẩm
là thiên nhiên Tây Bắc và đoàn quân Tây Tiến Anh Hùng
 Không những thế nó còn làm ủy mị mềm mại không phù hợp với bước quân của người lính
 lược đi chữ nhớ khiến đề thi đề của tác phẩm hàm súc ngắn gọn và cô đọng tạo ra âm hưởng mạnh
mẽ cho đọc giả .

 LĐ1 Hai câu thơ đầu khơi nguồn cảm xúc nỗi nhớ về đoàn quân tây tiến trên chặng
đường hành quân
Sông mã xa rồi tây tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
 Sông Mã Tác giả đã gieo vào lòng người đọc về con sông Mã
 Địa lý là dòng sông của miền Tây Bắc chảy từ Thượng Lào Đó cũng là địa bàn hoạt động của
những người lính Tây Tiến đó không chỉ là nơi các anh cùng nhau chiến đấu gian lao mà còn là nơi chia
ngọt sẻ bùi là nơi của từng đồng đội đồng chí keo sơn

 Lhệ Nếu nhà thơ Hoàng Cầm Yêu Con Sông Đuống hiền hòa Tố Hữu dành dòng sông dành tình
yêu thương cho con sông Hương với mái chèo man mác với điệu hò nam ai nam bình thì Quang Dũng lại
Gửi gắm tinh thần và nỗi nhớ của mình qua con sông Mã.

 Cảm xúc Sông Mã không chỉ là con sông bình thường mà Đã đem trong mình một ý nghĩa rất đỗi
thiêng liêng
 dòng sông ấy đã đưa biết bao người con trở về đất mẹ đã thấm đẫm sự hi sinh đã thấm đẫm
bao mỏ thịt đã thấm đẫm bao căm hận
 để rồi Đã tựa bao giờ sông Mã đã trở thành chứng nhân của thời gian sừng sững bao bọc và
Chở Che lớp lớp người con chiến đấu vì Tổ Quốc đi với tác giả Sông Mã đã trở thành Dòng của cảm xúc
của nỗi nhớ bồi hồi mà da diết

 NT Cả câu thơ bảy câu mà tác giả đã dùng đến bốn con chữ để Liệt kê tên địa danh cho thấy sự tôn
trọng nỗi nhớ nhung bởi sông Mã Tây Tiến đều đã xa rồi
 tác giả muốn dành trọn tình cảm cho sông Mã cho Tây Tiến bởi những cảm xúc những ký ức
bồi hồi ùa vào choáng hết tâm trí của tác giả về một thời trẻ trai về một thời Hoài Bão

 Từ ơi Bắt đầu cho dòng cảm xúc vô tận của tác giả nỗi niềm ấy bật lên thành tiếng gọi ơi

 Nhân hóa tác giả sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa khiến cho sông Mã Tây Tiến sinh động như trở
thành những người bạn những người đồng chí đồng đội đã vào sinh ra tử đã trải qua biết bao khó khăn
vất vả với nhau.

 Chấm than Dòng cảm xúc ấy cứ nối tiếp cứ trực chờ cất lên như một lời gọi tha thiết nhớ nhung dấu
chấm than như càng nhấn mạnh thêm nỗi niềm ấy nó như một tiếng nấc về cảm xúc như khoảng cách
của vị trí địa lý ngăn cách tác giả với Tây Tiến với sông Mã
  Điệp từ nhớ chỉ một dòng thơ nhưng với điệp từ nhớ được lặp lại hai lần ta như thấu hiểu những cảm
xúc trong lòng nhà thơ tác giả đã dành trọn vẹn cho cả nỗi nhớ cho cảnh sắc thiên nhiên nhớ về nơi in
dấu ba bức tranh đoàn quân Tây Tiến

 Nỗi nhớ chơi vơi

 Từ ơi bắt đầu cho từ láy chơi vơi làm âm điệu hai dòng thơ đầu tiên trở nên tha thiết và sâu lắng hai
từ nhớ ấy như nốt nhắn gợi ta gợi tả cháy bỏng khôn nguôi bao tình cảm thiết tha trong nỗi nhớ

 Chơi vơ là nỗi nhớ không rõ nét không xác định nhưng lại mang lên mình một chiều sâu độ rộng và
sức nặng trên hết thảy
 Đó là nỗi nhớ quận vào trong tâm hồn nhà thơ đẩy ông vào trạng thái thư ảo triền miên của ký ức
cuốn trôi ông vào núi rừng của trận chiến ngày xưa rồi ông khắc khoải

 Lhệ hơi vơi một nỗi nhớ thật lạ lùng Xuân Diệu cũng từng chơi vơi trong nỗi nhớ như thế s
 Sương nương theo Trăng ngừng lưng trời/ tương tư nâng lòng lên chơi vơi nhớ
 Trong ca dao xưa cũng có một nỗi nhớ như vậy
Ra về nhớ bạn chơi vơi nhớ chiếu bạn chải nhớ chăn bạn nằm

 Tuy vậy nỗi nhớ chơi vơi trong thơ QD lại có sức ám ảnh thật lớn đọng lại trong lòng người đọc
một ấn tượng không thể phai nhòa hai câu thơ mang chút gì đó bâng khuâng hoài niệm thể hiện sâu sắc
cảm ứng chủ đạo của bài thơ của những năm tháng kỷ niệm không thể nào quên.Nỗi nhớ ấy đã nhấc
bổng nhà thơ bay bổng về miền quá khứ về với chiến trường xưa với thiên n và người đồng đội năm nào

 LĐ2 6 câu tiếp theo như khắc họa nỗi nhớ về đoàn quân TT trên các chặng đường
hành quân
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
 Hai câu thơ như mở ra chặng đường hành quân vất vả mà gian lao của người lính
 Sài khao sương lấp vẫn là cách mở đầu bằng những tên địa danh những tên làng trên đất bao cái tên
mà đọc lên muốn khóc
 Đó là nơi in dấu bước của đoàn quân Tây Tiến đã từng đi những vùng đất những địa danh như
những nhân chứng sống ghi lại cuộc hành trình đầy gian lao mà khắc nghiệt của Đoàn Quân.
 Câu thơ trên như giúp ta hình dung rõ nét cái khắc nghiệt trong cuộc hành trình của các anh đoàn
quân Tây Tiến bước từng bước đường hành quân trong cái màn sương dày đặc của núi rừng Nó
như bao phủ che mờ đoàn quân thấm vào từng thớ thịt lạnh buốt hình ảnh của họ như chìm ẩn hiện
trong lớp sương huyền ảo

 Nhịp làn sương như bủa vây dày đặc tác giả đã đặc tả tinh tế qua từ xương lấp kết hợp với nhịp 4/3
trọng âm rơi vào từ lấp như càng khắc họa thêm sự Khổ nhọc của thời tiết của những khó khăn vất
vả đến tột cùng Nhưng khi nói về cái mệt cái khổ lại tràn trề lòng bất khuất cột Cường xua tan mọi
cái rét cực khổ đẩy lùi tất cả mệt mỏi gian lao

 LH Trên chặng đường hành quân xưa của Chế Lan Viên cũng có từng một ký ức thấm đượm nỗi
nhớ như vậy
Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo mây phủ.
Nơi nào qua, lòng lại chẳng yêu thương?
  Chế Lan Viên với Quang Dũng đã gặp nhau ở một ý thơ một nỗi nhớ gợi lên trong ta cảm tưởng họ
đang cùng nhau hành quân trên một đoạn đường dẫu người lính đó là ai chiến đấu ở đâu thì họ đều vượt
qua khắc nghiệt tự nhiên rồi bừng sáng lên một vẻ đẹp hùng dũng và kiên cường câu thơ

 Hoa về Quang Dũng là một cây bút lãng mạn hào hoa nên cách sử dụng từ ngữ của ông cũng mang
nhiều lớp nghĩa .
 Nhân hóa tác giả biện pháp tu từ nhân hóa độc đáo qua từ hoa về.
 Hoa về là hoa nở là tất cả những vì tinh tú của thiên nhiên Tây Bắc như tràn ngập trong cái nhìn lãng
mạn và lạc quan của người lính.
 Những bông hao ấy như những thực thể có hồn có tâm tư chúng như muốn tỏa sắc hương của mình
như một lời cổ vũ cho người chiến sĩ giành độc lập
 Hay cũng có thể hiểu đó là ánh sáng lấp lánh của ngọn đuốc trong chập tối mờ sương mà các canh
cầm để soi đường rẽ lối qua cái thâm u của nơi rừng thiêng nước độc
 Chế Lan Viên đã từng nói nhà văn như một con ong biến chăm hoa thành một mật . Thật vậy thơ của
QD luôn hàm xúc và thật đầy Dù hiểu theo cách nào hình ảnh thơ Quang Dũng vẫn thật đẹp đẽ và
sáng ngời

 Sương – hơi Câu thơ như xóa tan mệt mỏi để đoàn quân tiếp bước đêm hơi tác giả dùng toàn cái
nhìn lạc quan ấy để biến đêm hơi đêm sương thành đêm hơi
 GH Ta như hình dung được một không gian lung linh huyền ảo màn sương dày đặc trở lên nhẹ tênh
bồng bềnh như muôn màu như muôn sắc màu trở nên mơ mộng trong không gian tĩnh mịch của
màn sương
 Thanh bằng câu thơ sử dụng lien tiếp các thanh bằng làm câu thơ như nhẹ bẫng đi tưởng chừng
như gian chuân đã tan biến làm
 Lạc quan giữa không gian trắc trở cảu thời tiết ấy sáng lên đó là nét tinh nghịch trẻ trung và sự lạc
quan.Sự khắc nghiệt của thiên nhiên âm u không còn là sự mệt mỏi mà được cảm nhận một cách thi
vị bởi những tâm hồn lãng mạn và hào hoa
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
 Hai câu thơ như mở ra chựng đường hành quân vất vả mà gian lao của người lính nhưng
sáng lên vẫn là tinh thần lạc quan phong thái ung dung lém lỉnh trước nghịch cảnh
 Láy Khúc khuỷu Tác giả đã khắc họa sâu sắc sự hiểm trở hùng vĩ vô cùng.
 Các từ láy khúc khuỷu thăm thẳm heo hút được lựa chọn và sử dụng như những nét vẽ mang giá trị tạo
hình đặc sắc
 Chúng như góp phần khắc họa nên được cái thô ráp gồ ghề cheo leo của dốc núi một hiện thực khắc
nghiệt của vùng cao Tây Bắc
 Bức tranh hiểm trở và dữ dội hoang vu mà heo hút được đậc tả thành công dưới ngòi bút tài hoa của
Quang Dũng đó là con dốc khúc khuỷu gập ghềnh hiểm nguy mà đoàn Quân phải đối mặt
 Con dốc thăm thẳm không có điểm dừng triền miên và kéo dài như cuộc kháng chiến chống Pháp lúc
bấy giờ

 Nhịp câu thơ như một sự cộng hưởng từ cách nhất nhịp 4/3 từ dốc đứng đầu hai vế như sự trùng trùng
điệp chồng chất nối tiếp nhau như vô tận của con dốc

 Thanh Trắc không những thế cả câu thơ có năm Thăng trắc tạo nên âm hưởng gập ghềnh cho một câu
thơ bảy chữ nhấn mạnh được sâu sắc cuộc hành quân Tây Tiến gian truân vất vả mà oai hùng bất khuất
 Heo hút Mở đầu câu thơ thứ hai là từ heo hút chúng vừa gợi ra độ cao vừa gợi ra độ xa vừa gửi độ
vắng được đảo lên đầu câu thơ như càng nhấn mạnh thêm sự xa vắng thăm thẳm vô tận dốc núi miền
Tây
 Súng ngửi trời Để rồi Trung tâm dồn vào ba chữ súng ngửi trời thật lạ thật sống động tự nhiên và
đậm chất chữ tình
 Tác giả như vẽ ra hình ảnh người lính hành quân chót vót tới tận đỉnh núi cao đi giữa ngàn
mây họng súng như chạm tới trời nâng tầm vóc của họ sánh ngang với trời đất vũ trụ
 Cách viết ấy lột rõ vẻ tếu táo nghênh ngang tinh nghịch mà trẻ trung vừa hóm hỉnh vừa phong
trần ngang tàng thiêu dũng coi thường mọi vất vả gian lao
 Lhệ Ta như thấy được sự đồng điệu trong cách sử dụng hình ảnh họng súng tưởng chừng như
khô cứng là biểu tượng của chiến tranh nhưng lại vô cùng trữ tình trong bài thơ Tiểu đội xe
không kính của tác giả Chính Hữu
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo

 Các câu thơ tuy gợi ra những khó khăn trắc trở trên đường hành quân của người chiến sĩ những
vẫn sáng lên chất trữ tình tinh thần lạc quan hào hoa của người lính ngay cả trong gian khổ

Chặng 3 Các câu thơ tiếp theo như càng nhấn mạnh những khó khăn trắc trở của các
anh
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

 Ngàn thước như một ước lệ nghệ thuật có tính định lượng khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ chênh vênh của
rừng núi miền Tây
 Tiểu đối Chúng kết hợp hài hòa với hai ví tiểu đối cho thấy bản lĩnh kiên cường của người chiến
sĩ được đo bằng sự vất vả và gian lao nối tiếp nối đèo hết đèo hết cao lại xuống thấp hết cồn mây
nọ đến núi nùng bao quanh
 đoàn quân đi trong sương trong màn mưa rừng để rồi đến vực sâu thẳm cuối câu như mở ra một
khoảng trống về một tây bắc dữ dội và huyền bí như một ẩn số đối với con người

 Thanh bằng, âm tiết mở những câu thơ heo hút thất ngôn toàn thăng bằng cùng nhiều âm tiết mở
mở ra một không gian mênh mông trải dài nhạt nhòa trong mơ
 sau những đường hành quân gian khó người lính như đang dừng chân ở đâu đó đưa mắt lên nhìn
núi rừng nhìn cả ngôi nhà bồng bềnh thấp thoáng trong màng mưa huyền ảo

 Sắc thái phiếm chỉ khiến ngôi nhà trở nên mơ hồ xa xăm thấp thoáng mờ ảo trong màn sương

 Thanh Huyền Tiếng nhà câu thơ chỉ duy nhất một tiếng nhà mang Thanh Huyền trầm lắng suy tư để
rồi sau đó tất cả là những thanh không chơi vơi trong nỗi nhớ giữa rừng núi mênh mông

 Hình ảnh ngôi nhà , Sắc thái nghi vấn gợi cảm giác bình yên làm trào dâng nỗi nhớ nhung xao
xuyến của lòng của những con người xa quê

 Mỗi chặng đường là những khó khăn khác nhau nào là dốc nào là đèo cao nào là mưa rừng sương
lấp đại hình đầy hiểm trở thiên nhiên thì khắc nhiệt như muốn thử thách bẻ gãy ý chí của con người
Nhưng vẫn sáng lên sự hào hoa lãng mạn ,tinh thần lạc quan và ý chí vượt khó của người lính Tây Tiến
 Heo hút Mở đầu câu thơ thứ hai là từ heo hút chúng vừa gợi ra độ cao vừa gợi ra độ xa vừa gửi độ
vắng được đảo lên đầu câu thơ như càng nhấn mạnh thêm sự xa vắng thăm thẳm vô tận dốc núi miền
Tây
 Súng ngửi trời Để rồi Trung tâm dồn vào ba chữ súng ngửi trời thật lạ thật sống động tự nhiên và đậm
chất chữ tình
 Tác giả như vẽ ra hình ảnh người lính hành quân chót vót tới tận đỉnh núi cao đi giữa ngàn mây
họng súng như chạm tới trời nâng tầm vóc của họ sánh ngang với trời đất vũ trụ
 Cách viết ấy lột rõ vẻ tếu táo nghênh ngang tinh nghịch mà trẻ trung vừa hóm hỉnh vừa phong
trần ngang tàng thiêu dũng coi thường mọi vất vả gian lao
 Lhệ Ta như thấy được sự đồng điệu trong cách sử dụng hình ảnh họng súng tưởng chừng như
khô cứng là biểu tượng của chiến tranh nhưng lại vô cùng trữ tình trong bài thơ Tiểu đội xe
không kính của tác giả Chính Hữu
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo

 Các câu thơ tuy gợi ra những khó khăn trắc trở trên đường hành quân của người chiến sĩ những vẫn
sáng lên chất trữ tình tinh thần lạc quan hào hoa của người lính ngay cả trong gian khổ

Chặng 3 Các câu thơ tiếp theo như càng nhấn mạnh những khó khăn trắc trở của các
anh
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

 Ngàn thước như một ước lệ nghệ thuật có tính định lượng khắc họa vẻ đẹp hùng vĩ chênh vênh của
rừng núi miền Tây
 Tiểu đối Chúng kết hợp hài hòa với hai ví tiểu đối cho thấy bản lĩnh kiên cường của người chiến sĩ
được đo bằng sự vất vả và gian lao nối tiếp nối đèo hết đèo hết cao lại xuống thấp hết cồn mây nọ
đến núi nùng bao quanh
 đoàn quân đi trong sương trong màn mưa rừng để rồi đến vực sâu thẳm cuối câu như mở ra một
khoảng trống về một tây bắc dữ dội và huyền bí như một ẩn số đối với con người

 Thanh bằng, âm tiết mở những câu thơ heo hút thất ngôn toàn thăng bằng cùng nhiều âm tiết mở mở
ra một không gian mênh mông trải dài nhạt nhòa trong mơ
 sau những đường hành quân gian khó người lính như đang dừng chân ở đâu đó đưa mắt lên nhìn
núi rừng nhìn cả ngôi nhà bồng bềnh thấp thoáng trong màng mưa huyền ảo

 Sắc thái phiếm chỉ khiến ngôi nhà trở nên mơ hồ xa xăm thấp thoáng mờ ảo trong màn sương

 Thanh Huyền Tiếng nhà câu thơ chỉ duy nhất một tiếng nhà mang Thanh Huyền trầm lắng suy tư để
rồi sau đó tất cả là những thanh không chơi vơi trong nỗi nhớ giữa rừng núi mênh mông

 Hình ảnh ngôi nhà , Sắc thái nghi vấn gợi cảm giác bình yên làm trào dâng nỗi nhớ nhung xao
xuyến của lòng của những con người xa quê

 Mỗi chặng đường là những khó khăn khác nhau nào là dốc nào là đèo cao nào là mưa rừng sương
lấp đại hình đầy hiểm trở thiên nhiên thì khắc nhiệt như muốn thử thách bẻ gãy ý chí của con người
Nhưng vẫn sáng lên sự hào hoa lãng mạn ,tinh thần lạc quan và ý chí vượt khó của người lính Tây Tiến
 “Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mương Hịch cọp trêu người”.
LD5 Câu thơ vẽ nên không gian núi rừng tây bắc thâm u mà cùng cốc nhưng sáng lên vẫn là tinh
thần bất khuất oanh dũng bất chấp nghịch cảnh
 Không gian Hai câu thơ gieo vào lòng người đọc tất cả khắc nghiệt và dữ dội về một miềm đất âm u,
khắc khổ.
 Tác giả đã vẽ nên một không gian vô cùng dữ dội hiểm trở và cheo leo của núi rừng miền tây với oai
linh thác gầm thét thác nước như một sức mạnh thiêng liêng đầy quyền uy đe dọa với người lính
 Địa danh “Mường Hịch” được sử dụng rất khéo, rất tài tình, nó nghe nặng nề đáng sợ như bước chân
thú dữ khiến cảnh sắc núi rừng trở nên thật hoang sơ lạnh lẽo. Rừng núi trùng diệp nhưng cũng khắc
nghiệt biết bao!

 Nhân hóa thác gầm thét cọp trêu người là hai hình ảnh nhân hóa làm tăng thêm sự dữ dội hoang sơ
mà đầy bí hiểm của núi rừng miền Tây
 Thác đá giờ đây không chỉ là những con thác vô tri mà đã trở thành những thực thể có hồn như
cùng với sức mạnh của cọp của hổ thách thức người lính khi bước vào nơi cấm địa

 Bút pháp đối lập của cảm hứng lãng mạn đã được Quang Dũng sử dụng trong phép đối tinh tế ở hai
câu này
 Nếu hai câu thơ trên mang âm thanh chắc âm vực Cao Thác thét thì câu thơ dưới là tiếng mang âm
vực thấp Hịch cọp
 Chúng như giúp người đọc hình dung ra thêm phần của Thanh Tâm Man Dại tiếng bước chân nặng
nề của thú dữ của cái thâm mu bí hiểm chốn rừng thiêng nước độc

 Trạng ngữ chiều chiều đêm đêm là những trạng ngữ chỉ thời gian lặp đi lặp lại như một vòng quay
vô tận câu thơ như một bánh xe của thời gian cứ quay vòng vĩnh cửu
 Đó không phải là một chiều một đêm mà là chiều chiều đêm đêm sự Ngự Trị muôn đời bất tận
câu thơ miêu tả về thiên nhiên miền Tây
 Tác giả miêu tả thiên nhiên miền tây ấy càng thâm u bao nhiêu càng hiểm nguy bấy nhiêu thì
người lính chúng ta càng được làm bật lên mạnh mẽ hiên ngang quả cảm và kiên cường bấy nhiêu

“Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”.
lD Câu thơ như lắng lòng đọc giả bởi nỗi nhớ của tình cảm dân quân thắm thiết của kỉ
niệm thương thảo với những người dân tây bắc qua những chặng dừng chân nơi đây
 Nhớ ôi Tác giả đã mở đầu bằng cụm từ cảm thán nhớ Ôi bộc lộ cảm xúc như trào dâng mãnh liệt
từng đoạn ký ức như tuôn trào choáng hết tâm trí của Quang Dũng
 Hai tiếng “nhớ ôi” thốt ra bằng tất cả nỗi niềm kìm nén, lắng đọng lại những kỉ niệm tình người
ấm áp, tình quân dân đằm thắm qua những bản làng dọc đường hành quân
 Cơm lên khói hình ảnh những nồi cơm lên khói những mùa màng thơm nếp xôi
 Hình ảnh cơm lên khói mang một cảm xúc xao xuyến về bữa cơm gia đình sum vầy đầm ấm hạnh phúc
mà bấy lâu nay các anh chưa được ăn
 dường như bao mệt mỏi nặng nhọc vất vả của chặng đường hành quân đều được xua tan thay vào đó là
cảm giác hạnh phúc vui sướng khi được cầm trên tay bác cơm nóng hổi
 đó Là bát cơm của Đồng bào miền Tây Thân thương với những con người mộc mạc mà chân kỷ niệm
về tình dân quân
 Mùa em Câu thơ “Mai Châu mùa em thơm nếp xôi “ gợi ra nhiều cách hiểu , đặc biệt là hai chữ “
mùa em”.
 Có thể hiểu các chiến sĩ Tây Tiến dừng chân ở Mai Châu giữa mùa lúa chín , đón nhận bát xôi
ngào ngạt hương nếp đầu mùa từ bàn tay dịu dàng của các em - những cô gái Mai Châu .
 Cũng có thể hiểu câu thơ theo một nét nghĩa thật lãng mạn từ hai chữ “mùa em”. Người ta
thường nói tới mùa xuân, mùa hạ , mùa thu, … hay mùa hoa , mùa quả , mùa gặt …là những thời
điểm căng tràn sắc hương hoa trái. Thế nhưng, Quang Dũng lại tạo ra một nét nghĩa táo bạo và
thật tình tứ trong kết hợp từ mới mẻ “mùa em”.
 Nó khiến cho Mai Châu không chỉ là một địa danh gắn với kỉ niệm thơm thảo của xôi nếp đầu
mùa, của tình quân dân sâu nặng mà Mai Châu còn gợi nhớ tới hình ảnh những cô gái của núi
rừng miền Tây duyên dáng dễ thương, nồng nàn hương sắc, tình tứ đến nao lòng những chàng
lính trẻ hào hoa, nhiều mơ mộng của đất Hà Thành.
 Và như thế , “mùa em“ có lẽ không nhất thiết phải là một mùa nào cụ thể gọi tên , chỉ cần đó là
mùa mà anh được gặp em, mùa ta được gặp nhau trong lưu luyến, bâng khuâng, trong những
rung rinh đầu mùa say đắm, ngất ngây

 Thanh điệu các cau thơ được gợi tả tinh tế qua các thanh điệu như càng nhấn mạnh cảm giác bồng
bềnh xao xuyến trong tâm hồn của những tràng trai Hà Thành mộng mơ mà lãng mạn

 Liên hệ Vì thế mà mảnh đất núi rừng Tây Bắc này mãi là mảnh tâm hồn của người cán bộ kháng
chiến là kỉ niệm đẹp của anh bộ đội cụ Hồ trong những năm kháng chiến chống Pháp:
Anh nắm tay em cuối mùa chiến dịch
Vắt xôi nuôi quân em giấu giữa rừng
Đất Tây Bắc tháng ngày không có lịch
Bữa xôi đầu còn tỏa nhớ mùi hương
(Tiếng hát con tàu – Chế Lan Viên)

 LĐ 3 Nỗi nhớ Tây Tiến trong đêm liên hoan văn nghệ
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
 Tác giả đã vẽ nên một không gian của đêm liên hoan văn nghệ với niềm vui một chút đời thường
bên cạnh nơi chiến trường
 Không gian Doanh trại bừng lên hội đuốc Hoa Quang Dũng đã mang đến người đọc không khí vui
tươi của đêm liên hoan văn nghệ không khí ở đây được ông tô điểm bằng ánh sáng âm thanh màu sắc
mang dấu ấn của sự trẻ trung lãng mạn yêu đời câu thơ đầu tiên mang đến cho người đọc cảm nhận
nhà thơ đang nhớ về một điểm dừng chân bất chợt với đêm liên hoan văn nghệ ngây ngất say mê

 Doanh trại gợi lên liên tưởng đến môi trường quân đội là nơi gắn với mệnh lệnh nhà binh kỷ luật
thép vậy mà ở đó lại diễn ra đêm vui liên hoan văn nghệ với hội Đức Hoa

 Điều đó cho thấy tâm hồn người nghệ sĩ không chỉ toàn mệnh lệnh khô cứng chai sạn kỷ cương
mà ngược lại vẫn đầy chất thơ lãng mạn và nghệ sĩ
 Bút pháp lãng mạn hai chữ doanh trại chỉ là bút pháp lãng mạn mà thôi chứ điểm dừng chân bất
chợt sao có thể trở thành doanh trại
 Quang Dũng đã hoành tráng hóa hiện thực nâng cái giản dị thành cái lớn lao phi thường để
giảm bớt những vất vả gian nan những thiếu thốn mà Những người lính đã phải trải qua
  Chữ bừng với cấu trúc đảo ngữ mang giá trị biểu cảm cao bừng diễn tả ánh sáng mạnh bất ngờ
đột ngột khiến ta có cảm giác chỉ trong một khoảnh khắc mà cả ngàn ngọn đuốc bùng lên cháy lên
rực rỡ giữa màn đêm xua tan bóng đêm

 làm sáng lên vẻ đẹp của lễ hội liên hoan tưng bừng náo nhiệt dường như trong tâm trí nhà thơ
cũng bừng lên những kỷ niệm khó phai của một thời hào hùng nhưng không kém phần mộng
mơ và lãng mạn

 Chỉ với một từ bừng mà Quang Dũng đã để lại trong tâm hồn người đọc biết bao liên tưởng và
suy nghĩ sâu xa Phải chăng đây là sự bừng Ánh Sáng của ánh đuốc là sự tưng bừng của âm nhạc
và còn là tiếng hát rộn rã vang dội khắp không gian núi rừng Tây Bắc

 Dường như trong mọi gian khó đối với người lính Tây Tiến không còn nghĩa lý gì nữa Mà
đọng lại trong họ lúc này chỉ còn lại là sự yêu đời lạc quan không khí tưng bừng vào một tuổi
trẻ đầy sức sống

 Hội Đuốc hoa không phải là ánh lửa trại bình thường mà là hội nước hoa hay được gọi là hoa chúc
là từ Hán Việt để chỉ những ngọn đèn nến trong đêm tân hôn

 Truyện Kiều Nguyễn Du cũng đã từng viết về hình ảnh tượng trưng cho hạnh phúc lứa đôi để nó
lên tình dân quân có lẽ đây là cách nói sâu sắc nhất bởi còn gì đắm Thắm nào hơn là sự nồng nàn
của tình yêu lứa đôi
 Vẻ đẹp ấy là vẻ đẹp hiếm có trong thơ ca cách mạng thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống
Pháp Đây là điểm mới mẻ ông đã mang tình yêu đất nước một màu sắc mới đó là màu sắc bắt
nguồn từ tình yêu đôi lứa cái nhìn mới mẻ ấy càng nhấn mạnh tình dân quân sâu sắc
 Hơn nữa tác giả dùng từ hội để cho thấy sự tưng bừng náo nhiệt trong tâm thức của người nhân
dân Việt Nam hội không thể thiếu được sự có mặt của trai thanh gái lịch vì thế khổ thơ còn mang
một không khí rạo rực bay bổng đêm liên hoan văn nghệ Thực sự đã trở thành một ngày hội lớn
của người lính Tây Tiến với con người vùng Tây Bắc đêm liên hoan trở thành đêm hội lớn với
muôn ngàn tia sáng như trong đêm chiến thắng vậy
 Những liên tưởng cho thấy nét đặc sắc trong phong cách thơ của Quang Dũng cho thấy hết thảy
cái tài hoa hơn người mà còn cho thấy người lính Tây Tiến mang một tâm hồn lãng mạn mà bay
bổng
 Lhệ Tố Hữu khi nhớ về Việt Bắc cũng từng viết về dêm liên hoan
Nhớ sao i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Khác với chất họa ở câu thơ đầu những câu tiếp theo hài hòa mở ra một không gian của lễ hội
với thanh âm rộn rã của chất nhạc trong thơ QD
Kìa em xiêm áo tự bao giờ khèn lên Man điệu nàng e ấp
 Hai chữ kìa em đủ để diễn tả cảm giác vui mừng ngạc nhiên ngỡ ngàng như một tiếng reo vui khi
bắt gặp em những cô gái miền núi với vẻ đẹp độc đáo xứ lạ
 GH Quang Dũng đã phát hiện ra vẻ đẹp rực rỡ của những cô gái bằng niềm yêu niềm say mê và cảm
phục
 chính những trang phục truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc của các thiếu nữ miền tây bắc như càng
tôn lên vẻ đẹp của các cô gái miền Tây nói riêng và vẻ đẹp của Tây Bắc nói chung
 những nét đẹp ấy dường như đã xóa tan đi cái khắc nghiệt của những nẻo đường hành quân gian khó
trong đêm liên hoan văn nghệ
  Khèn người lính không chỉ Ngỡ ngàng trước hình ảnh em mà còn được đắm chìm mơ màng trong
âm thanh của tiếng Hàn mang điệu Hàn là nhạc cụ độc đáo của vùng cao Tây Bắc khi diễn tả tâm
thanh khè Quang Dũng đã chọn một từ rất đắt Man điệu Man điệu gợi ra cái độc đáo của âm nhạc
vùng cao vừa bí ẩn vừa hoang dã vừa quyến rũ mà lại thấy nao lòng người

Nhạc về Viêng Chăn xây Hồn thơ

 Đoạn thơ nhấn mạnh sức mạnh của thanh âm như tiếp thêm sức mạnh niềm
tin chiến đấu cho các anh
 Âm nhạc
 Âm nhạc chính là thứ sức mạnh tuyệt vời nhất để xoa dịu tâm hồn khiến con người trở nên bay
bổng quên đi những mất mát hi sinh âm nhạc khiến họ trở nên mạnh mẽ hơn trên con đường
hành quân

 ta không thể quên được tiếng đàn guitar của những người chiến sĩ họ không chỉ hát lên những
ca khúc của quân hành của cách mạng mà còn thoát lên những ca khúc của tuổi trẻ của khát
khao của Hoài Bão được cống hiến được sống và để được bảo vệ tổ quốc

 Thanh bằng câu thơ có 7 chữ mà có tới Sáu thanh bằng

 Nhà thơ rung lên nhẹ nhàng gợi hình ảnh tâm hồn người lính bay bồng phiêu du chính những
đêm liên hoan văn nghệ như trưởng thành nguồn lực tinh thần dồi dào để nuôi dưỡng Hồn thơ
tiếp xúc sức mạnh chiến đấu cho người lính Tây Tiến
 Họ mạnh mẽ hơn trên con đường tiến về Viên Chăn – nơi mưa bom bão đạn lúc bấy h
 Họ nói nơi mưa bom bão đạn ấy là nơi xây hồn thơ cho thấy một cái nhìn lạc quan chiến tranh
lúc này chỉ như một vần thơ mưa bom bão đạn cũng chỉ như những vần điệu nhẹ nhàng

 Tác giả đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên tây bắc xa trong một buổi chiều sương vắng ẩn
trong đó là nỗi nhớ mênh mông da diết về cảnh vật và con người khi phải chia tay nơi mảnh đất
miền tây thân thương

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.

 Không gian tác giả đã vẽ nên một không gian bảng lản với làn khói sương như cõi mộng cứ thế tái
hiện ra khí trời Tây Bắc trong một buổi chiều sương
 Thiên nhiên Tây bắc khác hẳn với những câu văn ở trên khác vỡi những dốc khúc khủy trùng điệp
thăm thẳm mà được nhẹ hóa.
 Hình ảnh chiều sương được khắc họa cho ta thấy nét đặc trưng vốn có của núi rừng tây
Bắc .Những đây không phải cái sương lấp giá băng và rét mướt không phải sương che hay sương
phut mà là một buổi chiều sương bản lản mang nỗi buồn man mác
 Cái mộng của không khí bản làng Sương Khói hiện lên như một miền cổ tích nét bút phác thảo
thật tài hoa chỉ một vài nét trầm phá vậy mà cái hồn của cảnh vật và con người hiện lên thật sinh
động và đầy sức hút
  Hình ảnh “người đi” phải chăng là những chiến sĩ trong đoàn quân Tây Tiến trên đường trường
hành quân đã đi qua mảnh đất Châu Mộc của Hòa Bình?
 Và giờ đây khi ngồi nhớ về chốn cũ, Quang Dũng đã nhớ đến khoảnh khắc đầy ắp những kỉ
niệm cùng đồng đội thân yêu, nhớ từng khuôn mặt, từng bóng hình thân quen?

 Ấy trong văn chương ấy là đại từ chỉ định luôn đem lại sắc thái xa xôi mơ hồ
 hay sắc thái xa xôi ấy cũng chính là nỗi nhớ nhung tiếc nuối và bâng khuâng của những
người lính khi sắp phải xa đêm hội
 đại từ ấy còn nhấn mạnh hơn ý nghĩa cho từ chiều sương đây không chỉ là một buổi chiều
sương bình thường mà chiều sương trong nỗi nhớ đã thành kỷ niệm nên tình người cũng
man mác, bâng khuâng.

 Hồn lau tác giả sử dụng từ hồn lau thay vì dùng lau hàng lau hay bờ lau bởi chúng rất cụ thể mà ở
đây tác giả muốn cảm nhận hồn lau
 hoa lau có màu xám trắng bông lau được tạo bởi muôn ngàn hạt nhỏ li ti chỉ cần một chút gió
nhẹ nhưng bông lau mềm mại nhẹ nhàng cũng xao động cả bờ lau đung đưa mềm mại
 lau cũng như cũng có hồn cũng trở thành một thực thể cũng biết thương biết nhớ biết chia sẻ
nỗi niềm với con người sự giao cảm khiến nỗi nhớ càng thêm da diết
 Lhệ điều đặc biệt ở đây là tác giả không ghi lại dáng lau hình lau nở mà là hồn lau ở hình ảnh
này ta thấy được sự đồng điệu trong thơ của Chế Lan Viên

Ngàn lau cười trong nắng hồn của mùa thu về

 Đoạn thơ đậm màu sắc hội họa. Cái thực của khí trời Tây Bắc, cái mộng của không khí bảng lảng
sương khói hiện lên như một miền cổ tích. Có lẽ chất họa sĩ của Quang Dũng đã ăn vào thơ ở đoạn
này. Chỉ một vài nét chấm phá, vậy mà cái hồn của cảnh vật và con người hiện lên thật sinh động
đầy sức cuốn hút.

Dẫn Không gian nên thơ ấy làm nền cho người thơ xuất hiện: Giữa hình ảnh thiên nhiên Tây Bắc hiện
lên đầy sức sống và lãng mạn thì hình ảnh con người nơi đây hiện lên mang một vẻ đẹp khỏe khoắn, bất
khuất, kiên cường: "Có nhớ dáng người trên độc mộc”.

 Điệp ngữ “có thấy – có nhớ” luyến láy như chạm khắc vào lòng người một nỗi nhớ da diết, cháy
bỏng khôn nguôi.
 Các câu thơ cất lên như một tiếng hỏi chính lòng mình của tác giả nhưng những câu hỏi ấy đều đã
mang trong mình câu trả lời.
 Tác giả như muốn nhắc nhớ lại chính mình không được quên đi những kỉ niệm những kí ức thời trẻ
trai ấy

 Độc mộc là một loại thuyền được làm từ thân cây gỗ lớn, dài.
 Dáng người
 trên độc mộc ở đây có thể là hình ảnh mềm mại, uyển chuyển của những cô gái Thái, Mèo đang đưa
các chiến sĩ vượt sông.
 Cũng có thể hiểu là dáng hình kiêu dũng của các chiến sĩ Tây Tiến đang chèo chống con thuyền vượt
sông, vượt thác dữ tiến về phía trước. Tất cả những hình ảnh ấy đều đã để lại trong lòng của Quang
Dũng một hình ảnh khó phai nhoà…
  Láy đong đưa Hiện lên vô cùng lãng mạn nếu viết đong Đu đưa để miêu tả trạng thái chuyển động
về mặt tự nhiên diễn tả sự lay động của hoa những âm hưởng thô và cứng còn đong đưa mềm mại hơn có
hồn hơn
 gợi ra cái động của sự Duyên Dáng gợi ra cái động của cái làm duyên hoa biến thành một thực
thể một sinh thể có hồn có tâm tư có tình cảm
 Cánh hoa rừng như cũng quyến luyến con người. Cánh hoa rừng như bàn tay vẫy chào người lính,
như tiếc thêm sức mạnh cho các anh hoàn thành nhiệm vụ
 cảnh hoa ấy như hòa quyện lại kết hợp hài hòa với dáng người trên thuyền độc mộc người cũng
như hoa mà hoa cũng mềm mại như người con người và thiên nhiên như đã có một điểm tụ lại
một sự hòa quyện tinh tế đoạn thơ đưa ta vào thế giới của cõi mộng cõi mơ Cõi Thơ và Cõi nhạc

 Chất nhạc, chất hoạ, chất mơ mộng hoà quyện chặt chẽ với nhau trong đoạn thơ tạo nên một thế giới
của cái đẹp. Từng nét vẽ của Quang Dũng đều mềm mại, tinh tế, uyển chuyển.
 Đây là đoạn thơ bộc lộ rõ nhất sự tài hoa, lãng mạn pha trộn đan xen tính sử thi và cảm hứng trữ tình
của Quang Dũng trong tổng thể bài thơ, đồng thời cũng là một trong những đoạn thơ hay nhất toàn
bài.
 Nó thể hiện sự cảm nhận và diễn tả tinh tế, tài hoa vẻ đẹp thiên nhiên và tình người, nhưng cũng rất
mực hồn nhiên, từng làm say mê người đọc.

 Ld Các câu thơ như khắc họa rõ nét cái bi cái gian khổ của những trận sốt rét rừng dù
gian khó nhưng sáng lên vẫn là cái tráng tinh thần lạc quan bất khuất của người lính Tây
Tiến
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.

 Mở ra một bức tranh của hiện thực tàn khốc của chiến tranh bút pháp bi tráng của Quang Dũng
không hề né tránh cái bi mà nhìn thẳng vào những gian khổ hi sinh của người lính bằng những
nét bút thật lạ Quang Dũng như tái hiện thành công chân dung của người lính Tây Tiến cực khổ
Với biết bao thiếu thốn với biết bao hiểm nguy nhọc nhằn

 Đảo kết cấu Kết cấu kết cấu thông thường sẽ là đoàn quân Tây Tiến nhưng trong câu thơ
Quang Dũng đưa hai chữ Tây Tiến lên đầu để nhấn mạnh với niềm tự hào Kiêu Hãnh
 đó là vẻ đẹp của người lính vẻ đẹp của sự tự hào vẻ đẹp của sự kiên trung vẻ đẹp của sự dũng cảm

 Từ Hán Việt “đoàn binh” nếu so với từ “đoàn quân” thì mang âm điệu khỏe khoắn trầm hùng hơn.
Tác giả không nói là đoàn quân mà là “đoàn binh” nên ý nghĩa được nhấn sâu và bồi đắp thêm rất
nhiều.
 Đoàn binh vừa chỉ tập hợp quân sĩ mà còn có tác dụng gợi hình vì đoàn quân ấy luôn sẵn sàng cầm
binh khí trong tay, với tư thế sẵn sàng chiến đấu. Chỉ bằng một từ đắt nghĩa mà Quang Dũng đã cho
thấy hào khí ngút trời của những chiến sĩ Tây Tiến.
  Ngoại hình không mọc tóc Thế nhưng, ngoại hình của những người chiến sĩ mang hào khí ngút
trời ấy lại có lạ lùng: cả một đoàn binh không mọc tóc.
 Nét vẽ ngoại hình này xuất phát từ một hiện thực trong cuộc sống của lính Tây Tiến: họ phải cạo
trọc đầu để giảm bớt những bất tiện trong cuộc sống ở rừng, hoặc để thuận lợi hơn khi phải giao
chiến giáp lá cà với địch.
 Hay đó cũng chính là hậu quả tàn ác của căn bệnh sốt rét rừng khiến cho các chiến sĩ phải trụi tóc
xanh da – đây là hiện thực gian khổ trong cuộc sống ở rừng mà mọi người lính đều phải trải qua
 Hình ảnh đoàn binh không mọc tóc như một nét vẽ một sự Chấm phá phi thường làm đậm thêm
cảm hứng hình tượng thơ cũng như sự hào hoa bi tráng

 Lhệ ta như thấy sự đồng điệu này trong bài thơ Đồng Chí của Chính Hữu
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh sốt run người vầng trán ướt mồ hôi

 Hay đó là hình ảnh cơn sốt rét rừng trong thơ của Tố Hữu trong bài Cá nước
“…Giọt giọt mồ hôi rơi
Trên má anh vàng nghệ
Dù nói theo cách nào ta cũng có thể thấy được sự thật tàn khốc của chiến tranh nhưng sáng lên vẫn
là sự quả cảm của người lính.Không một tiếng kêu than không một thiếng rầy la mà đọng lại trong
ta vẫn là sự quả cảm cao quý

 Chủ động Tuy nhiên Quang Dũng đã khéo léo khi có cách nói riêng khi ông dùng đảo ngữ “không
mọc tóc” chứ không phải là “tóc không mọc” để làm toát lên tư tế chủ động có phần ngang tàng gân
guốc của người lính Tây Tiến.
 chuyển thấy bị động thành thế chủ động làm cho con người tuy đau ốm mệt nhọc nhưng
hiện lên không hề tiều tụy nheo nhếch mà kêu Dũng ngang tàn Nghi ngút ý chí chiến đấu

Quân xanh màu lá giữ oai hùm

 Màu xanh Mở đầu câu thơ tác giả đã gieo và lòng người đọc một màu xanh rất đỗi thân thương
đó là màu xanh của áo lính màu xanh của lá ngụy trang màu xanh của cánh rừng Đại Ngàn Tây Bắc
 Và có lẽ đó cũng là màu xanh của nước da đã tái của người lính khi trải qua căn bệnh sốt rét
 Xanh màu lá chứ không phải xanh xao người lính Tây Tiến Tuy ốm mà không yếu tim mệt mà không
nhọc vẫn tràn đầy sức trẻ luôn giữ oai hùng anh trên gương mặt ấy là nét chữ dội kiêu hùng với uy nghi
lẫm liệt tựa như chúa tể rừng xanh
 Ta như thấy một cái nhìn lạc quan mà lãng mạn các anh không hề thấy cái xanh của ốm yếu của bệnh
tật của khó khăn thiếu thốn mà tràn ngập trong ánh mắt vẫn là màu xanh của hi vọng của núi rừng của đất
mẹ như đang chở che và bảo vệ

 Dữ oai hùm quả thực là một nét vẽ đặc sắc tạo nên nét phi thường cho bức chân dung những
người lính Tây Tiến.
 Trong hai câu thơ có một sự tương phản độc đáo giữa ngoại hình có phần tiều tụy trụi tóc xanh da của
người lính với cái khí chất “dữ oai hùm” đầy dữ dội, oai phong, uy nghi lẫm liệt tựa như những vị chúa
tể rừng xanh.
 Tác giả đã dùng từ rất hay oai hùm chứ không phải oai hùng vị trí của các anh giờ cũng hùng dũng và
oai nghi như hổ vua của muôn loài.Các anh giờ không chỉ mang sức mạnh của một người lính bth mà đã
nắm trong mình sự uy dũng của thiên nhiên
 Hình ảnh ẩn dụ “dữ oai hùm” còn gợi liên tưởng tới “cọp trêu người” ở đoạn thơ trước, càng khiến cho
những người lính Tây Tiến trở nên hiên ngang, đầy sức mạnh.
  Lhệ
 Các chiến binh “Sát Thát” đời Trần: “Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu” (Phạm Ngũ Lão);
 “Tì hổ ba quân, giáo gươm sáng chói” (Trương Hán Siêu).
 Nghĩa quân Lam Sơn xung trận trong khí thế “bình Ngô”: “Sĩ tốt kén tay tì hổ - Bề tôi chọn kẻ vuốt
nanh” (Bình Ngô đại cáo)
 Một dân tộc anh hùng trên trận tuyến đánh quân thù, thời đại nào cũng có những chiến
sĩ “ti hổ” và “dữ oai hùm” như thế đó!
 Với niềm tự hào, Quang Dũng đã lấy cái “thô”, cái “mộc” để tô đậm cái đẹp, cái dũng khí ẩn chứa
trong tâm hồn người chiến sĩ. Đúng như nhà thơ Vũ Quần Phương đã nhận xét: “Lối viết của Quang
Dũng thật tài hoa. Nói được lính ốm mà không thấy lính yếu”.
LD Hai câu thơ đã khắc họa sâu thẳm một tâm hồn lãng mạn mà hào hoa yêu đời
của người lính Tây Tiến ẩn mình trong cái dáng hình rắm rỏi giữ oai hùng
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.
 Mắt trừng là ánh mắt to hướng thẳng về phía trước ánh mắt như toát lên ý chí chiến đấu Khát
Vọng Chiến Thắng ngùn ngụt trong tâm hồn

 Gửi mộng người chiến sĩ gửi mẫu qua biên giới đó là nét mộng mơ đặc trưng của người lính Hà T
 Đó là giấc mộng công danh truy kích đánh đuổi kẻ thù xâm lược là bảo vệ chiến đấu đến từng hơi thở
từng giọt máu cuối cùng của mình qua Quê Hương

 Mơ Bức tượng đài của người chiến sĩ không chỉ có nét ngang tàn oai phong dữ dội mà còn có cả vẻ
đẹp chiều sâu lãng mạn trong tâm hồn mắt trừng gửi mộng qua biên giới
 Hà Nội Sống giữa núi rừng miền Tây, gian khổ, ác liệt, cái chết bủa vây, lửa đạn mịt mù, nhưng
các anh vẫn mơ về Hà Nội. Quên sao dược những hàng me, hàng sấu, nhưng phố cũ trường xưa, “Những
phố dài xao xác hơi may?”...
 câu thơ gợi cho người đọc về Hà là nỗi nhớ thẳm sâu trong trái tim nồng nàn cùng một
người lính về một mảnh đất vàng son thanh lịch

 Dáng kiểu thơm còn là hình ảnh ước lệ tượng trưng mang ý nghĩa biểu tượng thi vị là những
người con gái Hà Nội thanh lịch Tràng An tinh tế mộng mơ nhẹ nhàng kiều diễm và thướt tha
những người lính ra đi chiến đấu bảo vệ tổ quốc nhưng thẩm sâu trong họ vẫn là những
chàng trai với một trái tim đầy nhiệt huyết và rung động của tuổi trẻ của tình yêu đôi lứa
Đây là nét đặc trưng của tuổi trẻ nhiệt huyết với những rung cảm của con tim nói chung và
nét lãng mạn bay bổng của tràng trai Hà Thành nói riêng

 Nét mới Đây cũng là một nét mới trong thơ của QD tác giả đã nói đến mộ nguồn gốc rất mới
của lòng yêu nước .Lòng yêu nước còn bắt nguồn từ tình yêu thứ tình cảm tưởng chừng làm con người ta
yếu đuối và rất ít khi xuất hiện trong một bài thơ mang đề tài chiến tranh .
Nhưng chính tình yêu thương ấy làm cho tâm hồn họ giàu tình yêu hơn có sức mạnh hơn có
niềm tin hơn để đối diện với kẻ thù với giặc ngoại xâm với hy sinh nơi biển bom bão đạn mà không hề
hối .Chính tình yêu thương là động cơ đẹp đẽ để họ ra đi chiến đấu còn lí tưởng cách mạng lại khiến tình
yêu thương thêm cao cả, lớn lao
LHỆ Người ra đi đầu không ngoảnh lại- Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy trong một sáng mùa
thu trước cách mạng (Đất nước - Nguyễn Đình Thi),; đó là những nét khắc hoạ chân thực và cảm động
về cả một thế hệ người Việt Nam dằn lòng gạt tình riêng, ra đi vì nghĩa lớn
 Vũ Quần Phương có nhận xét: “Hai câu thơ như chứa đựng cả hai thế giới”. Sự tương đồng trong hai nét
nghĩa của mộng và mơ, sự tương phản của hai thế giới nghĩa chung và tình riêng đã cùng nhau làm
nên vẻ đẹp toàn vẹn cho tâm hồn người lính: họ không chỉ có lí tưởng cao cả, ý chí kiên cường, sẵn
sàng hi sinh vì nghĩa lớn mà còn là những chàng trai lãng mạn, mộng mơ có trái tim chan chứa tình
yêu thương.

Hai câu tiếp theo như nhấn mạnh ý chí chiến đấu một khát vọng hi sinh hiến dâng cao đẹp
cho tổ quốc cho non sông của người lính Tây Tiến .
Rải rác biên cương mồ viễn xứ.
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

 Nhịp ngắt 43 khiến trọng tâm rơi vào chữ mồ gợi ra âm thanh trầm mặc của cái chết của vực
thẳm của âm vực thấp
 Nhưng gợi ra cho đông người đọc một ý nghĩa hiện hữu của cái chết của sự hi sinh mất mát
của những nấm mồ của những đồng đội Chí Hữu nằm lại nơi chiến trường
 Láy rải rác câu văn như khắc họa được rõ nét hình ảnh của cái chết của nỗi hi sinh mất mát qua từ
láy rải rác từ láy đứng đầu câu thơ
 Kết hợp với ba chữ một viễn xứ như gieo và lòng người đọc một cảm giác không chỉ đó là
một cái chết mà còn là nhiều cái chết của lớp lớp những người lính đã ngã xuống làm lại nơi
biên cương núi rừng
 Họ không nằm một mình mà nằm với những người đồng đội nằm với thiên nhiên với đất mẹ
được bảo bọc trong hơi ấm của miền đất Miền Tây thân thương
 Có lẽ chính vì ý thơ này, Tây Tiến trở thành một trong số không nhiều những tác phẩm văn
chương thời kháng chiến chống Pháp trực tiếp miêu tả sự mất mát hi sinh của người lính,
thậm chí bằng những câu thơ gợi nỗi bi thương đau xót nhất.

 Hán Việt Một trong những yếu tố đầu tiên đem đến sắc thái mạnh mẽ, hào hùng cho đoạn thơ
chính là việc Quang Dũng sử dụng hàng loạt các từ Hán Việt như biên cương, viễn xứ, chiến
trường hay mồ
 Ở Tây Tiến không chỉ đem lại cảm giác bi Mất mát mà Còn là không khí thiêng liêng hào
hùng những nấm mồ tuy đơn sơ không đến không một nén nhang không hương không khói
vắng lặng nhưng được bao bọc bằng sự tôn trọng bằng một nghi lễ của muôn từ mà Quang
Dũng đã dành trọn để tưởng nhớ cho đồng đội hy sinh khi tuổi đã còn xanh

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh

 Đời xanh câu thơ vang lên như một lời thề sông núi của sức trẻ của sự quyết tâm của sự sẵn sàng
quyết tử cho tổ quyết quyết sinh
 đời xanh là hình ảnh của tuổi xanh mơn mởn đầy sức sống với bao khát vọng tuổi trẻ của
ước mơ và hoài bão
 Chẳng tiếc cất lên như một lời khẳng định mạnh mẽ thể hiện tinh thần tự nguyện của người lính
họ sẵn sàng dâng hiến tất cả tuổi trẻ sức lực của mình cho đất nước cho quê hương
 Liên hệ Cách nói ấy như cho thấy nét tương đồng với nhà thơ Thanh Hải trong tác phẩm Mùa Xuân
Nho Nhỏ
Một mùa xuân nho nhỏ lặng lẽ dâng cho đời
dù là tuổi 20 dù là khi tóc bạc
 Hai câu cuối mang âm hưởng bi tráng tô đậm sự mất mát sự hi sinh của cái chết cao đẹp cái
chết của sự bất tử của sự bất khuất của sự oanh dũng của người linhs Tây Tiến
Áo bào thay chiếu anh vế đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.
 Áo bào sự gian khổ khó khăn đến thế bi thương đến vậy được thể hiện rõ nét trong những năm đầu
của kháng chiến chống Pháp người lính thiếu thốn ngay cả manh chiếu để khâm niệm tử thi cũng
không có
 Bút pháp mĩ lệ hoá của cảm hứng lãng mạn đã biến tấm áo quân phục sờn rách của người lính chiến
thành tấm áo bào đẹp đẽ, thiêng liêng.
 Tác giả như vẽ lại một thời kỳ lịch sử của những tấm chiến bào khoác lên những người chiến tướng
ngày xưa khi ra xa trường
 cách viết tinh tế ấy như một lời an ủi như một cái vỗ về làm dịu nỗi đau thương cũng như toát lên
sâu sắc sự trân trọng của tác giả đối với người lính Tây Tiến cũng như những người đồng đội đã nằm
trên mảnh đất xa trường ấy
 Tác giả miêu tả cái chết nhưng không bi thương đau đớn mà lại rất đỗi giản dị mà quang vinh

 Về đất cất lên như lời báo hiệu của sự hi sinh nơi xa trường đất là quê mẹ là Tổ quốc là vĩnh hằng
 Tác giả không dùng từ“chết”, từ “hy sinh” mà lấy cụm từ “về đất” để ca ngợi sự hi sinh cao cả mà
bình dị, thầm lặng mà thanh thản, nhẹ nhàng coi cái chết nhẹ tựa lông hồng
 Bởi hiện thực tàn nhẫn của mưa bom bão đạn bởi hiện thực của cái chết luôn bất giác bất ngờ không
những thế tác giả dùng từ về cho thấy một chuyển động thanh thản
 Các anh chỉ về chứ không mất chỉ về với vòng tay của đất mẹ dang rộng vòng tay về với đất nước
nhân dân
 đó là cái chết của sự bất tử vĩnh hằng buổi các anh sẽ còn mãi với dân tộc còn mãi trong trái tim ấm
của triệu người nhân dân còn mãi trong trí nhớ và ký ức của Quang Dũng

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

 Nhân hóa gầm sông Mã như con chiến mã Trung Thành gầm lên vì nỗi đau đớn với nỗi căm thù
khi chứng kiến cái chết của người chiến sĩ
 không một giọt lệ rơi không một lời được một đời điêu tiến mà chỉ có một tiếng gầm như lột tả hết
thảy nỗi đau dữ dội mà thấm thía
 nghệ thuật thể hiện trọn vẹn tính chất dữ dội trong những cung bậc cảm xúc mạnh mẽ và sâu sắc
nhất với những bi phẫn, xót đau, những tiếc thương, cảm phục...

 Sông Mã được xuất hiện ở đầu câu thơ và cuối câu thơ như một dấu ấn như một nhân chứng của
lịch sử luôn bên cạnh người lính nó là hình ảnh của quê hương là tiếng khóc là sự ghi công cuối cùng của
thiên nhiên Tây Bắc của tổ quốc dành cho người chiến sĩ đã khuất

 Khúc độc hành Phong cách ngôn ngữ của Quang Dũng rất đặc sắc, bên cạnh những từ ngữ bình
dị đời lính như: gục, không mọc tóc, dữ, trừng, về đất, chiếu, gầm lên... lại có một số từ Hán Việt
như: mộng, mơ, biên giới, dáng kiều, biên cương, viễn xứ, áo bào, khúc độc hành –

 nhờ đó mà cái bình dị làm nổi bật cái cao cả thiêng liêng, cái bình thường tô đậm cái anh hùng, vĩ đại.
Chất bi tráng và màu sắc lãng mạn từ vần thơ tỏa rộng trong không gian và chiều dài lịch sử.
 Tổng kết nghệ thuật
Nội dung tóm tắt lại các đoạn bài đã cho
Nghệ thuật
 Như tiến sĩ Nguyễn Đăng Điệp đã nói Tây Tiến của Quang Dũng như một tác phẩm tổng
hòa của nghệ thuật chất thơ nhạc và họa
 Thật vậy QD với ngôn ngữ đầy chất họa ông đã vẽ nên một bức chân dung sống động mà nên thơ
về cả đoàn binh , con người và thiên nhiên tây tiến.
 Với nhịp thơ hài hòa được cân chỉnh từ cả âm vực thấp đến âm vực cao một cách hài hòa làm bài thơ
có nhịp điệp, có chất nhạc như một bản hành ca của người lính
 Không những thế tác giả sử dụng rất nhiều các biện pháp tu từ từ so sánh ẩn dụ hoán dụ khiến các
hình tượng đậm chất thơ chất trữ tình chất thơ
 Không những thế với lỗi viết lãng mạn kết hợp tả thực cùng việc kết hợp các từ hán việt kết hợp
thuần việt vừa gợi ra chất tráng oai phong lẫm liệt mà vừa bình dị lãng mạn mà hào hoa

 Kết bài
Như nhà thơ Shelly đã từng nói rằng Thơ ca cho những gì tốt đẹp nhất trên đời trở nên bất
tử .Mọi cuộc chiến rồi sẽ qua đi , bụi của thời gian có thể phủ dầy lên hình ảnh của những anh hùng vô
danh nhưng văn học với sứ mệnh thiêng liêng của nó đã khắc vĩnh viễn vào trái tim người đọc bức tượng
đài bất tử về người lính Tây Tiến. Thật vậy họ luôn sống luôn nhắc nhở gửi gắm chúng ta một thông điệp
về tấm lòng bất khuất của tình yêu nồng nàn của tổ quốc không chỉ cho chúng ta mà còn cho hết thảy các
thế hệ mai sau .Sau cùng TT sẽ là một tác phẩm sống mãi với thời gian về ý nghĩa về bài học và cả về
tính lịch sử ngời sáng.