You are on page 1of 5

/MB:

Cuộc kháng chiến chống pháp gian khổ đầy sự hi sinh nhưng rất đỗi hào hung là nguồn cảm hứng phong
phú cho các thi phẩm ra đời ngay thời kì đầu cuộc kháng chiến. Trong số các tác giả thành cộng với đề tài
này không thể kể đến QD. QD là người nghệ sĩ tài hoa với hồn thơ lãng mạn giàu chất mộng mơ, có khả
năng diễn tả tình tế và tài hoa vẻ đẹp của thiên nhiên và người lính xứ đoài.

Tác phẩm: Bài thơ tây tiến của qd đã làm sống dậy một thời binh lửa lừng danh đi vào lịch sử

NÊU VẤN ĐỀ: Trong đó có những câu thơ đã thể hiện dc sự khắc nghiệt của thiên nhiên và bản lĩnh của
những người lính. Thông qua đó, tác giả đã làm nổi bật lên tính chất bi tráng trong hình tượng người lính
tây tiến lúc bấy giờ.

TB

Hoàn cảnh sáng tác:

Tây tiến là một đơn vị quân đội thành lập đầu năm 1947 có nhiệm vụ phối hợp với bộ đồi Lào và bảo vệ
biên giới Vitệt- Lào và đánh tiêu hao lực lượng quân đội pháp ở thượng lào cũng như ở miền tay bắc bộ
việt nam. Đoàn quân tay tiến sau một thời gian hoạt động ở lào, trở về hòa bình thành lập trung đoàn
52, Rời xa mảnh đất mà mình đã ở ngày đêm bảo vệ ngày đêm sống cùng đã khiến nỗi nhớ trong long
người miền xuôi day dứt không nguôi

Câu 1

Dòng song mã là dòng sông dữ dội hung vĩ nó đã gắn chặt cuôc đời của nó với miền tây, gắn chặt cuộc
đời với các cuộc hành quân và gắn liền với cuộc đời người lính,. Vì vây đới với tác giả, song mã như một
chứng nhân lịch sử cho một thời kì chiến đấu oanh liệt. Nio1 ghi lại tình đồng chí, ghi lại máu và ghi lại
niềm vui. Hai chữ ‘xa rồi’ vừa thấm đượm sự nuối tiếc vừa chứa đựng yêu thương, với quang dủng
song6 mã chỉ còn trong quá khứ, câu thơ vang lên như một sự da diết nhớ nhung khôn nguôi của nhà
thơ cho phong cảnh tây tiến. Để rồi từ ấy vang lấy tiếng gọi chứa đựng đầy yeu thương’ tây tiến ơi. Nỗi
nhớ về sông mã và tây tiến đã trở thành cảm xúc chủ đạo của toàn bài thơ.

Câu 2:

QD đã khắc họa thành công nỗi nhớ ko rõ nét thiong6 qua điệp từ nhớ và từ láy chơi vơi. Nỗi nhớ ấy gắn
liền với ký ức lức đậm lúc nhạt lúc bồng bềnh khó tả; một khi đã nhớ khiến ng ta rơi vào trang thái mông
lung không xác định gì cả nhưng chắc chắn nỗi nhớ ấy khắc khoải kéo dài và bảo trùm toàn không gian.
Cái vô hình của nỗi nhớ lại là cái hữu hình của tình yêu thương của tác gải tây tiến. K chỉ có QD mà ngàn
xưa trong các tác phẩm vhgd,đã đề cập đến nỗi nhớ: ‘Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ, nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ
ai’

‘nhớ ai bổi hổi bồi hồi’

Như đứng bóng lửa như ngồi đống than’

Như vậy từ xưa đến nay một khi đã mang trong mình nỗi nhớ thì sẽ rất khó để quên đi và nó vẫn thường
trực trong mỗi cá nhân.

Ấn tượng sâu đậm về tây tiến là ấn tượng về rừng núi. Cả đoạn đầu gồm 14 câu thờ đều dành kỉ niệm về
vung bát ngát miền tây, vùng biên giới việt lào.Các địa danh cứ thế liên tục kéo về làm trái tim người lính
tây tiến đã về lại hà nội không khỏi xúc động

‘sài khao………đêm hơi(sgk_)


Tác giả đã khéo léo nhắc đến 2 địa danh sài khao và mường lát. Đây đều là những địa danh xa lạ ít ng
biết đến. Điều đó chứng tỏ cuộc hành quân của tây tiến phải đi qua những nơi chưa có dấu chân của con
người,. Những nơi xa lạ ấy trở thành hiểm nguy mà ng lính tây tiến phải đối mặt.

Trong sáng sớm sài khoa ẩn hiện trong lớp sương lấp ló, đoàn quân hành quân trong điều kiện đó có thể
dc xem là 1 tuyệt tác và những hình ảnh đó đã trờ thành nỗi nhớ của tác giả qd. Nhung phải chăng điều
kiện hành quân như thế là những hiểm nguy mà các anh lính phải đối mặt. đêm xuống mường lát lại
xuất hiện trong sắc hoa rực rỡ. 2 câu thờ với 2 địa danh, 2 thời gian, 2 không gian khác nhau nhưng lại
giống nhau đều là những kỉ niệm theo dòng hồi ức ùa về trong suy nghĩ cũa tác gia. Thiên nhiên vừa dữ
dội nhưng cũng thật trữ tình, vừa nguy hỉm nhưng cx thật thơ mộng. nó giống vs phong cách thơ qd hào
hùng và lãng mạng.

Miền tây là nơi ngụ trị của vẻ thâm u hoang dã những thác thức đặt ra trước con người luôn dày đặc:
thiên nhiên ơ đây luôn là mối đe dọa, địa hình nơi đây sẵn sàng vồ lấy con người và nuốt chửng con
người (sgk: dốc lên khúc khuỷu…… mưa xa khơi)

Các từ láy’thăm thẳm, khúc khuỷu, heo hút’ dc lựa chọn là sử dụng như những nét khắc, nét vẽ có giá trị
tạo hình sâu sắc làm hiện lên con dốc cồn mây mà nhà thơ cùng đồng đội phải vượt qua trong những
ngày tháng ‘ áo vải chăn không đi lùng giặc đánh’ (hồng nguyên) địa hình lên cao r lại xuống sâu đèo dốc
quanh co khúc khuỷu. độ cao như đạt đến vô tận, độ sâu như đạt đến cực đại, lắng nghe như thấy dc hơi
thở của người lính trên đường hành quân. Núi cao tưởng chừng chạm mây, mây nuỗi thành cồn heo
hút. Tây tiến trước thiên nhiên khắc nghiệt đã nổi lên đầy thách thức. Hình ảnh\ sung gửi trời’ đầy
tưởng tượng nhung cx đầy sáng tạo. Tác giả dung2phep1 nhân hóa để thấy dc cái tầm có của nguioi72
lính; hình dáng của ng lính dc nâng lên tột độ. Núi đã cao chực như chạm trời thì lại bị thu hết vào tầm
mũi súng. Viết như thế đễ thấy dc hình dáng người lính tây tiến thật bản lĩnh và tầm vóc. Viết như thế để
thấy dù trong hoàn cảnh khắc ngiết ntn tâm hồn ng lính vẩn dc lãng mạng hóa, thơ mộng hóa .

Trong câu thơ qd viết’ ngàn thước lên cao ngàn thước xuống’ nghệ thuật doi lập vẽ lên 1 duong gấp
khúc diễn tả 2 bên dốc núi dường như thẳng đứng. Cách ngắt nhịp ở giữa khiến câu thơ bị chẻ đôi diễn
tả rất đẹp sự cheo leo của đồi và dốc giữa lưng chừng núi. Những hiểm trở ấy của núi rừng từng có lần
ta bắt gặp trong thơ thế lữ

‘nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già

Với tiếng gió gào ngàn với giọng nguồn hét núi

Nếu những câu thơ trên gợi lên 1 cảm giác gập ghềnh hiểm trở thì đến câu thơ tiếp theo như 1 khúc
lắng long của ng lính tây tiến bên những ngôi nhà bên xóm núi. Câu thơ hoàn toàn sử dụng thanh bằng
gợi cảm giác mang mác lâng lâng. Có thể tưởng tượng người lính hành quân phóng ngang tầm mắt ra xa
để thây nhà ai nơi xa luôn bồng bềnh trong mưa núi. Đọc câu thơ ta thấy bình yên đến kì lạ! trong nền
thiên nhiên khắc nghiệt lạnh lẽo của tây núi vẫn còn xuất hiện đâu đó hơi ấm của tình người. Phải chăng
những phút giây hiếm hơi ấy như tiếp them sức mạnh để ng lính chiến đấu

Những cuộc hành quân khắc nghiệt gian khổ triền mien đã khiến k ít chiến sĩ kiệt sức hi sinh

Anh bạn …. Quên đời!

Biện pháp nói giảm nói tránh đã tạo nên thế chủ động, bình thản đối mặt vs cái chết., xem cái chết như
sự giản đơn, dừng chân của ng lính tt. Đó là nét đẹp kiêu hung của ng chiến sĩ hà thành

Khi nói về cuôc chiến tranh khốc liệt ấy, tác giả đã k né tránh hiện thực có những mất mác đau thương
trong cuộc chiến, Trong cuộc hành quân gian khổ đã có những ng ngã xuống vì kiệt sức, vì mũi súng của
kẻ thù. Nhưng qd đã thể hiện cách nói giảm nói tránh về cái chết vừa xót xa vừa ngạp ngễ : ko bước
nữa.Người lính tt ko bước là vì ko muốn chứ k phải k thể. Phải chăng lí do khiến anh ko bước nữa là vì
anh muốn nghỉ ngơi sau cuộc hành quân đầy mệt mỏi. Hình ảnh ng lính gục lên súng gục lên mũ đẹp biết
nhường nào. QD tạo cho ng đọc cảm giác gục lên súng để nghỉ ngơi, lấy mũ che để tìm sự thoải mái đến
khi nào khỏe lại a lại tiếp tực nhiệm vụ. Cụm từ: bỏ quên đời như một sự bình tĩnh thản nhiên, lạc quan
của người lính tây tiến. Tất cả những hình ảnh trên đã diễn tả 1 tư thế hi sinh trong chiến đấu, trong sự
hiên ngang bất khuất

Với tinh thần bi tráng của 2 câu thơ trên, nhà thơ qd đã tạo nét nét độc đáo riêng biệt. Nt vũ quần
phương đã nhận xét . qd đứng riêng 1 ốc đảo, đặc biệt với bài thơ tt, ông k có điểm gì chung với những
nhà thơ khác, ông đứng biệt lập như một hòn đão giữa các nhà thơ kháng chiến.

Phải chăng ông đã từng là những ng hành quân đó nên ông đã :

Tôi làm bài thơ này rất nhanh. Làm xong, đọc trước đại hội dc mọi ng hoan nghênh nhiệt liệt. Hồi đó tấm
long và cảm xúc của mình ra sao thì viết vậy. Tôi chả có hút lý luận gì về thơ cả.

Ấn tượng miền tây qua những cuộc hành quân đặc biệt là những chiều những đêm thể hiện qua những
câu thơ : CHìu chìu,,, cọp tteo ng. Có lẽ trong chính thời khắc này, cái sức mạnh hoang sơ bí ẩn của núi
rừng ms hiện ra rõ nhất. Ko chỉ đối mặt vs địa hình hiểm trở mà ng lính tây tiến còn đang đối mặt vs
thiên nhiên đầy bí hiểm: thác gầm, cọp trêu

Bước ngoặt về hình ảnh cảm xúc, điểm đến của cuộc hành quân đó là những bản làng, bây giờ nó hiện ra
trong nỗi nhớ có cả hương vị ngọt ngào: ‘Nhớ ôi tt….. thơm nếp xôi’

Câu thơ đậm đà tình quân dân, sự gắn kết thủy chung của ng lính tây tiến và đồng bào tây bắc. Nhớ mùi
thơm’ cơm lên khói’ nhớ mùi thơm nếp xôi hương vị của núi rừng tây bắc hương vị của tình người da
diết đằm thắm. tình cảm ấy thể mãi mãi k phai vời trong ng lính như chế lan viên từng viết về tình qun6
dân ấy trong bài thơ tiếng hát con tàu

‘ Anh nắm tay em cuối mùa chiến dịch

Vắt xôi nuoi quân em giấu giữa rừng

Đất tây bắc tháng ngày k có lịch

Bữa xôi đầu còn tỏa nhớ mùi hương

Đoạn 2

Mạch thơ chuyển sang phần 2 và kỉ niệm tình quân dân thắm thiết trong những ngày đóng quân

Doanh trại…. xây hồn thơ

Doanh trại được biết đến là nơi đóng quân của tt cx là nơi diễn ra lễ hội văn hóa đậm đà tình quân dân.
Và dường như đồng bào dân tộc đã về đây sh và góp vui tinh thần với bộ đội tây tiến. Ấn tượng mang
đến cho ng đọc là không khí rộn rang vui vẻ, cái nhìn chiêm ngưỡng say sưa mà đa tình của ng lính tt tr
vẻ đẹp xứ lạ phương xa. Trong lễ hội ấy xuất hiện 1 luồng ánh sáng từ những ngọn đuốc trong đêm liên
hoan làm không khí doanh trại ko chỉ tràn ngập trong niềm vui mà còn tràn ngập trong ánh sáng.

Là hội hè nên thật nhiều ánh sáng: Ánh sáng bừng tỏ của ‘hội đuốc hoa’, ánh sáng lộng lãy từ áo xiêm
của những cô gái, ánh sáng bừng lên ngỡ ngàng bởi ng đẹp của những ng lính tây tiến. Trong câu thơ 2,
tác giả qd đã cho ta thấy hình ảnh các cô gái chuẩn bị trang phục chỉnh chu rực rỡ để tham gia lễ
hội.’em’ có thể là những cô gái bản địa ở vùng núi tây tiến hoặc là những cô gái lào xinh đẹp. Từ ‘kìa em’
dường như đã thể hiện sự ngạc nhiên tr vẻ đẹp yêu kiều cua những cô gái vùng cao trong trang phục
xiêm áo lộng lẫy.

Khi âm nhạc vang lên, các cô gái hòa mình vào điệu nhạc một cách e ấp. Chính lúc này đây’ em’ đã trở
thành hạt nhân của bức tranh vẻ đẹp xứ lạ phương xa. Người lính tây tiến nhập cuộc hòa mình say sưa
hòa mình say sưa theo âm điệu của tiếng nhạc đưa đến những giấc mơ chân trời chưa tới, say hồn thơ
với bao mộng ước ngọt ngào., 4 câu thơ đã vẽ lên khung cảnh lễ hội tây tiến đầy màu sắc, âm thanh,
ánh sáng, đầy chất lãng mạn, thơ mộng. DMH nhận xát

ÂM diệu thơ của khổ thơ tip theo có sự thay đổi. Ko còn vui tươi như trong đêm liên hoan lửa trại mà
mang mác bang khuân

Người đi …. Đong đưa

Đoạn thơ tác giả chỉ phác họa đôi nét là chủ yếu để dánh thức gợi cảm nhận ơ ng đọc. những chữ’ có
thấy, có nhớ’ là hỏi long mình đầy bang khuân lưu luyến. Với tác giả, tt ko còn là hiện tại, mà chỉ là chiều
sương ấy là quá khứ của tác giả. Vậy tác giả nhắc đến tt là những gì? Nhớ đến những hồn lao phảng phát
2 bên bờ vừa lãng mạng cx thật thơ nhưng lại chứ đựng nỗi đượm buồn. Nhớ đến những con ng mạnh
mẽ thả trôi trên những con thuyền độc mộc ở vùng thác dữ dội tây tiến. Ngoài ra, khi nhớ đến tt qd còn
nhớ đến những dòng nc lũ khắc nghiệt nhưng trong cái khắc ng ấy hiện lên đầy lãng mạn hoa đong đưa.
Từ dây ms thấy dc phong caach thơ qd nhất quán từ đầu đến cyoi61. Trong cái nh45 nhàng thể hiện sự
mạnh mẽ, trong cái khắc ng thể hiện sự thơ mộng hóa. Hung vị gắn liền vs thơ mộng là cái nhìn riêng của
hồn thơ qd tr núi rung tây bắc

Đoàn bình là đoàn quân, ngoài ra đoàn binh con là từ hán việt thể hiện sắc thái của tác giả dành cho ng
lính tt. Hình ảnh đoàn binh k mọc tóc đã miêu tả 1cach trần trụi hiện thực: chiến sĩ tây tiến lúc ấy hoạt
động ở những vùng núi hiểm trở rừng thiên nước độc, chết trận thì ít mà chết vì bệnh tật thì nhiều, có
những con suối rửa chân rụng long rửa đầu rụng tóc, Tố hữu cx từng đau lòng mà viết: Giọt mồ hôi anh
rơi, trên má anh vàng nhạt

Ngoài ra ở vùng tây tiến còn tồn tại căn bệnh sốt rét rừng đáng sợ. Di chứng để lại là tóc ko thể mọc.
Hiện thực dc khúc xạ qua bút pháp lãng mạn của qd trở thành cách nói mang khẩu khí của ng lính tt: Ko
thèm mọc tóc chứ o phải tóc k thể mọc. Cách nói chủ động làm ng lính tt như từ cái dữ dội của rừng
thiên mà ra, xuất quỷ nhập thần trong mọi nhiệm vụ. Ko mọc tóc có thể vì chính các anh tự cạo nó đi để
gọn gàng và ngụy trang tốt hơn

Quân xanh ở đây có thể hiểu là màu xanh áo lính, là màu xanh của lá ngụy trang và màu xanh thiếu máu
của căn bệnh sốt rét rừng nhưng qua cảm hứng lãn mạn và hào hung của qd thì màu xanh ấy lại mang vẻ
dữ dội của núi rừng. Thủ pháp đối lập đã khắc họa sự tương phản giữa ngoại hình ốm yếu và tâm hồn dữ
dội’dữ oai hùm’ là khí phách tinh thần của đoàn quân ấy. Khí phách ấy tựa như hổ tựa như báo. Mười
bốn chữ thôi mà chạm khắc vào lịch sử một đoàn quân phi thường, độc đáo, có 1 0 2 trong cuộc đời cx
như trong thơ ca. Nếu như ngày xưa có hình ảnh tráng sĩ thời nhà trần’tam quan tì hổ khí thôn ngư’ thì
ngày nay có sự dung cảm của chiến sĩ tây tiến. Binh đội nhà trần vs 3 quân’ bộ binh thủy binh kị binh’ tựa
hổ khí thế có thể lấn ác sao thiên ngư trên bầu trời khí thế có khác gì đâu

Chiến sĩ tây tiến phần đông là thanh niên hà nội, trong đó có nhiều hssv như qd. Họ chiến đấu và nán lại
bao yêu thương cho hậu phương, Hình ảnh’ mat tran’ có dáng vẻ oai hung xưa cũ nhưng cực tả sôi sục
của 1 nọi tâm hướng về chiến đấu

Đêm mơ hà nội dáng chiều thơ hình ảnh tuy có phần sáo mòn những vẫn thực hiện dc nét lãng mạn bay
bổng vốn xuất than từ hình ảnh hoa lệ. Mộng và mơ gừi về 2 chân trời: biên cương nơi còn đầy bóng
giặc, mộng giếc giac lập công và hn quê hương yeu dấu than yêu rải rác

Cổ lại chinh chiến kỹ nhân hồi- xưa nay đi chiến trận mấy ai trở về, các chiến sĩ tây tiến cx ko khỏi tránh
phải những mất mác hi sinh

Rải rác….. đời xanh


Sau những câu thơ rắn rỏi anh bị những câu thơ chợt trầm xuống để độc giả thấy rõ hơn bản chất sự
việc. Dường như đây là cảnh phim dc cố ý quay chậm. CÒn gì thiêng liêng và cao cả hơn sự hi sinh của ng
lính trong chiến đấu. Điều khiến tg chạnh lòng đau xót là khi ng lính nằm xuống than xác của ng lính khắp
mọi nơi, xa vời quê hương thủ đô hà nội. Những hành động đượm 1 ý nghĩ thê lương về cái chết liền dc
thỏa lấp bằng khí phách tuổi trẻ 1 th’chẳng tiếc đời xanh’. Các anh biết mình có thể hi sinh. Có thể ko dc
quay trở về hà nội các anh k sợ k nề hà và đó chính là khí phách ng anh hung

Hình ảnh áo bào thay chiếu là một cách nói trang trọng hóa sự hi sinh ủa ng lính tây tiến, Ng lính ngã
xuống chỉ có manh chiếu sơ sài thậm chí có khi đến chiếu cx ko có thế nhưng ấn tượng để lại vs ng đọc là
cái đẹp trong tâm tưởng: họ đều là những chiến tướng thuở xưa rực rợ với chiếc áo bào đỏ thắm, cái
chết đã dc trang trọng hóa lên cho tương xứng ngoại hình, nội tâm và lý tưởng của họ. Thái độ trân
trọng yêu thương cùng cảm hứng lãng mạn đã tạo ra ở qd 1 cái nhìn của chủ nghĩa anh hung cổ điển tr
cái chết của ng lính

Về đất ‘ là cách nói giảm nói tránh sự mất mác. Ng lính hi sinh lại trở về đất mẹ, trong lòng tổ quốc quê
hương ko cần biết anh đến từ đâu, ko cần biết anh từng làm việc gì, chỉ cần anh hi sinh vì đất nuốc vn thì
nơi anh nằm xuống sẽ là nhà sẽ lun dc che chở bởi người mẹ vn anh hung. Qd đã thành công khi tạo
dựng hình tượng 1 ng lính tây tiến vs những vẻ đẹp ghi tạc trời xanh: tây tiến tượng đài bất tử về ng lính
vô danh( vủ thu hương)

Sự hi sinh của những con ng ấy lớn lao mà thầm lặng. bởi thế, sự mất mác ấy thấu động cả thiên nhiên’
osong6 mã gầm lên khúc độc hành’ âm thanh của song mã gầm lên vừa như tiếng khóc của thiên nhiên
dất trời vừa là khúc nhạc kì vĩ, đưa cái chết của ng lính vào cõi trường cửu và kết thúc hành trình ấy là lời
tiễn biệt của song mã

Đánh giá: Khổ thơ đậm đà chất lãn mạng bi tráng. Nhà thơ k che giấu những mất mác hi sinh của đời ng
linh mà thuc hiện nó bằng vẻ đẹp hào hung. Bi mà k lụy, đau mà hung tráng, mất mác hi sinh mà vẫn lạc
quan

Lời thề gắn bó vs tây tiến: đã ra đi là không hẹn ước ngày về, đã ra đi là quyết tâm đến đích. Cái tinh
thần ’một đi không trở lại’ thấm nhuần trong tâm và tình cảm người lính tây tiến. Ko vấn vương, bịn rịn
chuyện riêng tư, tất cả cho nhiệm vụ cứu nước. tây tiến mùa xuân ấy đã trở thành điểm hẹn cho mọi trái
tim nhung nhớ luôn muốn trở về

Mùa xuân ấy, khi ‘tiếng kèn kháng chiến vang dậy non song(HCM) đoàn binh tây tiến xuất quân. Họ đã
tiến ra xa trường vs lời hẹn ước ’nhất khứ bất khục hoàn’. ĐÓ là lời thề, là quyết tâm của cả 1 thế
hệ’chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh’. Các anh đã giã biệt quê hương, những ai còn ai mất sau những
ngày tháng đầy máu lửa. Bạn bè, đồng doi than yêu những ai đó hồn về sầm nứa chẳng về xuôi nhưng
quê hương vẫn đời đời ôm ấp đón mình anh. Bài thơ đã khép lại mà âm dieu vẫn bồi hồi vang vọng trong
lòng ta

KB: Có những bài thơ 1 thời nhưng có những bài thơ là mãi mãi. Thơ hay ko có tuổi cx như mùa xuân ko
ngày tháng. Tây tiến là một trong những bài thơ hay nhất viết về người chiến sĩ cầm súng tiêu biểu cho
thơ ca vn thời kì kháng chiến chống pháp. Với bút pháp lãng mạn, phong độ hào hung, qd đã khắc chạm
vào thời gian, vào thơ ca và lòng ng hình ảnh người chiến sĩ vô danh thăng long-hn. Tr link hồn của ng
liệt sĩ, ta thắp lên nén tâm hương, nghiên mình vs tình cảm biết ơn và kính phục với những chiến sĩ đã hi
sinh vinh quang trong đoàn binh tây tiến ấy

You might also like