Professional Documents
Culture Documents
8931هجری شمسی
شناسنامه کتاب
استاد انستیتوت
میخانیکی کابل
أ
مقدمه
ب
ُل یک دستگاه ترمیم موترها ،می توانند که منحیث مسو
کارهای ترمیماتی ولدینگ کاری را بررسی و کنترول نموده و
مشوره های الزم را برای اشخاص ولدینگ کار بدهند.
ت
صفحه فهرست
ث
فصل دوم _ ولدینگ برقی
خ
فصل چهارم _ خصوصیات تکنالوژیکی ولدینگ
ر
فصل اول
ولدینگ
هدفکلی:
آشناییباولدینگ
سواالتارزشیابیتشخیصی:
تابهحالعملیهولدینگکاریراانجامدادهاید؟ .
ولدینگکاریبهکداممقاصداجرامیگردد؟ .2
کدامنوعتجهیزاتولدینگکاریرامیشناسیدنامببرید؟ .3
کدامنوعفلزاتولدینگکاریشدهمیتوانند؟ .4
برایترمیمکاریکدامقسمتهایموترازعملیهولدینگ .5
کاریاستفادهمیشود؟
مقدمه
در حال حاضر ،صنعت ولدینگ کاری از نظر وسعت کار و تنوع،
باالترین درجه را در علم اتصال و برش قطعات فلزی و سایر
مواد صنعتی کسب نموده است .انجنیران خطوط تولید صنایع
فلزی با بهره گیری از پروسه های مختلف و متنوع ولدینگ
کاری به باالتری سرعت و کیفیت الزم دست یافته اند .در عین
حال وزن سبک اتصالیه ها و صرف هزینۀ هرچه کمتر از دیگر
دست آوردهای ولدینگ کاری می باشد.
2
8.8تعریف ولدینگ
در ولدینگ کاری توسط فشار ،اتوم ها تحت فشار بیجا شده و
با همدیگر رابطه برقرار می نمایند .پس ولدینگ کاری در
اثر ذوب و ولدینگ کاری در اثر فشار ،دو اصل متداول مهم
برای بسیاری از روش های ولدینگ کاری مانند یک پروسه
شناخته شده است .در حال حاضر در تولیدات عصری و اقتصاد
ملی به صورت بسیار وسیع و گسترده از انواع ولدینگ کاری
استفاده می گردد.
4
بهترین روش ولدینگ کاری ،روش سطحی است .در هنگام
ولدینگ اکثرأ کوشش می شود تا محل ولدینگ کاری تکه های
کار با استفاده از وضعیت دهنده ها ،درحالتی قرار گیرد
که اجرای عملیه ولدینگ کاری در حالت سطحی امکان
پذیرباشد ،اما با وجود این هم در هنگام اتصال دادن
اجزای ساختمان های فوالدی ،کشتی ها ،وسایط نقلیه موتری و
دیگر محصوالت فلزی در کارخانه های صنعتی فلز ،امکان
ولدینگ کاری تمام اتصاالت به روش سطحی میسر نمی باشد و
ضرورت می شود تا عملیه ولدینگ کاری اتصاالت به روش های
مختلف صورت گیرد .به این دلیل یک ولدینگ کار باید مهارت
کافی در اجرای عملیه ولدینگ کاری در روش های مختلف را
داشته باشد و قطعات را در وضعیت های مختلف ولدینگ کاری
نموده بتواند.
5
(در حالت تخت ) 𝑮𝟏
شکل 4-ولدینگکارینلهادرداخلیکدیگربهشکلماهیچهای
8.1.9ولدینگ میخانیکی
-ولدینگ کاری سرد :در این طریقه ،تکه های کار در اثر
فشار زیاد و تغیرشکل پالستیکی ،بدون دادن حرارت از
منبع خارجی با هم دیگر می چسبند.
-2ولدینگ کاری التراسوند :در این طریقه ،التـراسوند
) توسط دستگاه های مخصوص با فریکانس بلند (
) ایجاد می شود .در اثر ایجاد (باالتر از
فشار بسیار کم ،تکه های کار با هم دیگر وصل می
شوند.
-3ولدینگ اصطکاکی :در این طریقه ،در اثر مالیدن دو
تکه کار به هم ،توسط دستگاه های مخصوص ،در نقطه
تماس حرارت ایجاد شده و تکه های کار را با هم دیگر
وصل می نمایند.
( 8.1.8اتصال لب به لب )
باشد ،ولدینگ در این حالت اگر ضخامت قطعات کمتر از
کاری بدون پخ زدن لبه ها صورت می گیرد(شکل .)1-برای
می توان انواع پخ را به کار ضخامت های زیاد تر از
برد.
2
(شکل )7 - 8اتصال لب به لب قطعات بدون پخ زدن
3
نمایش انواع اتصالیه های لب به لب - جدول
لب به لب با پخ یکطرفه
لب به لب با پخ دوطرفه
( Vمانند)
( Kمانند)
لب به لب با پخ دوبل
دوطرفه ( Xمانند)
4
نمایش انواع اتصالیه های لب به لب جدول -2
شکل اتصال
روش اجرای اتصال نوع اتصال
لب به لب با پخ الله
ای دوطرفه
( Xمانند)
لب به لب با پخ نیم
الله ای یکطرفه
( Jمانند)
لب به لب با پخ نیم
الله ای دوطرفه
( Kمانند)
8.1.1اتصال سر به سر
5
8.1.9اتصال زاویه خارجی (گوشه)
این نوع اتصال نیز به آماده سازی لبه نیازی ندارد و به
سه شکل قابل اجرا است(.شکل )9-
b c
a
اتصال Tشکل
بدون پخ
یکطرفه و دو
طرفه
اتصال Tشکل
با پخ یکطرفه
اتصال Tشکل
با پخ دوطرفه
اتصال Tشکل
با پخ J
یکطرفه
اتصال Tشکل
با پخ J
دوطرفه
8.6ساختار اتصالیه های ولدینگ :
-فاصله ریشه
-2سطح ریشه
-3سطح جر
-زاویه پخ
-5زاویه جر
-1ضخامت قطعه
به منظور پخ زدن لبه های تکه های کار مراحل ذیل را عملی
نمائید:
2
خالصهفصل
2
سواالت فصل اول :
22
فصل دوم
ولدینگ برقی
هدفکلی:
آشناییباولدینگبرقی
سواالتارزشیابیتشخیصی:
.آیادرموردولدینگکاریبرقیمعلوماتیدارید؟
.2ولدینگکاریبرقیبهکداممقاصداجرامیگردد؟
.3محصوالتکهتوسطولدینگبرقیساختهمیشوند،می
شناسید؟
.4کدامنوعتجهیزاتولدینگدستیرامیشناسید؟
.5تابحالولدینگکاریبرقیراانجامدادهاید؟
23
مقدمه
24
1.1مراحل تشکیل قوس برقی
2
2 3 2تقسیم بندی الکترودها از نظر ذوب:
.ذوب شونده:
( (ولدینگ کاری با قوس برقی )
و الکترود فلزی با محافظت گاز)
( (ولدینگ کاری با قوس )
برقی و الکترود روپوش دار)
.2غیرذوب شونده:
ولدینگ مقاومتی
.3توپودری :
بیشتر از همه الکترودهای روپوش دار مورد استفاده قرار
می گیرند.
2
جنس فلز الکترود به انواع ذیل می باشند:
ب ) نقش فزیکی:
3
جدول 2 - 2تفاوت های ولدینگ کاری با جریان مستقیم
و متناوب
ولدینگ کاری با جریان ولدینگ کاری با جریان
DC AC
تشکیل قوس برقی آرام تر
امکان تغیر قطب بدون انحراف قوس برقی
(وزش قوس برقی)
امکان ولدینگ کاری با
الکترودهای مختلف عمق نفوذ متوسط
احتمال وزش قوس وجود دارد
احتمال پاشش جرقه بیشتر
3
شکل 7 - 2
شکل6 - 2
جدول 3 - 2
شدت جریان (امپیر)
شدت جریان (امپیر) باال
پائین
پایداری قوس برقی ذوب کردن قطعه کار
جدول - 2
ولتاژ پائین ولتاژ باال
تشکیل بخیه ولدینگ بی
قاعده ترشح و پاشش زیاد مذاب
بخیه ولدینگ بدون نفوذ
کافی جذب بیشتر هایدروجن به
جوش و در نتیجه ایجاد
افزایش حبس سرباره در جوش حفره در جوش
1.1.1زاویه الکترود
زاویه الکترود در ولدینگ کاری
سطحی (تخت) ،عمود بر سطح قطعه کار
و در جهت حرکت با خط قائم ،زاویه
1می باشد.شکل()3 –2
تغییر زاویه بر ظاهر و کیفیت جوش
تآثیر می گذارد .در جدول 5-2اثر
این تغییر مقایسه شده است.
1.1.1طول قوس
تآثیرات طول قوس بلند و کوتاه در جدول 1-2با هم
مقایسه شده است.
33
شکل 3 - 2تأثیر پارامترهای مختلف بر ظاهر و کیفیت جوش
34
شکل 2-2چند نمونه ای از رایج ترین نوسان الکترود را
نشان می دهد.
35
3
2 5انبور(گیراه)اتصال
ازاین انبور برای اتصال قطعه
کار و تکمیل نمودن مدار
ولدینگ کاری استفاده می شود.
دارای باید اتصال انبور
قابلیت هدایت برقی باال و
استحکام بسیاری باشد و الزم
است قدرت فنر نگهدارنده آن
شکل 87 – 2انبور ( گیراه ) اتصال
نیز زیاد باشد(.شکل) 1-2
3
2 5 1برس سیمی
برس سیمی برای پاک کردن پس مانده های سرباره و دوده
در کناره های خط جوش مورد استـــفاده قــرار می
گیــرد .برس سیـــمی به صــورت دســتی یا ماشیـــنی
به کــار میــرود(.شکل)22-2
1.6ولدینگ اتوماتیک
ُلیت است و
ولدینگ کاری توسط دست مشکل ،پر حجم و پر مسو
ضرورت به کارگران با مهارت بلند دارند .کیفیت بخیه
ولدینگ مربوط به مهارت ولدینگ کار است ،بنأ میخانیزه و
اتوماتیزه نمودن پروسه ولدینگ کاری ،یکی از مسایل مهم
تکنالوژیکی در ولدینگ کاری است.
3
شکل 21-2ماشین اتوماتیک ولدینگ کاری قوس برقی تحت قشر
فلوس را نشان می دهد.
برتری ها :ولدینگ کاری اتومات دارای برتری های ذیل اند:
3
.افزایش قدرت تولید تا 5-22مرتبه نسبت به ولدینگ
کاری دستی.
.2افزایش کیفیت اتصالیه.
.3افزایش اقتصادیت پروسه با افزایش تراکم جریان باال
(. )
.جلوگیری از تلف شدن انرژی تشعشی و افزایش استفاده
92 95در حالیکه در ولدینگ از حرارت تشکیل شده تا
32نمی باشد .قشر فلوس مانع کاری دستی بیشتر از
اوکساید فلز شده و امکان ولدینگ کاری با عمق بیشتر
و ایجاد حوضچه مکمل تر در یک عبور مساعد می گردد.
4
شکل 21 – 2نمایش قطعات ولدینگ شده و الکترود های مسی در ولدینگ کاری نقطه یی
43
جدول 1–2خواص فلزات خالص که در ولدینگ مقاومتی موثر
اند
44
جدول 3–2رابطه بین ضخامت پلیت و قطر
الکترود
1
2 1 52 2 252 15
45
موارد دیگری موثر در کیفیت ولدینگ مقاومتی عبارت انداز:
فوالدهای سختی پذیر به دلیل آنکه سرعت سرد شدن باال است
احتمال شکل گرفتن ترک های مویی اطراف نقطه جوش وجود
دارد ،درصورت لزوم باید تدابیر الزم به کار گرفته شود.
فوالدهای روکش شده (ملمع کاری شده) مثل روکش قلعی در
حلبی و روکش جست در ورق گالوانیزه و فلزات رنگ شده حتمآ
محل جوش باید پاک کاری شوند .ورق های حلبی و گالوانیزه
در ولدینگ کاری مقداری از روپوش خود را از دست میدهند و
در مقابل خورده گی ضعیف می شوند ،برعالوه نوک الکترود به
فلزات روکش آلوده شده و کار را مشکل می کند.
4
شرایط نقطه جوش کردن چهار نوع فلز یا الیاژ جدول 9–2
4
الکترودها یا توسط انسان ودستی کنترول می شود ،یا
به وسیله ای سیستم های الکترونیکی.شکل ()3 -2
4
که هدایت الکتریکی و حرارتی خوب داشته و قابلیت
تحمل فشار الزم را داشته و تغییرفورم ندهد و از جنس
های مس خالص ،الیاژمس و کادمیوم ،مس و کروم ساخته
می شود .در موارد خاص از الکترودهای مسی که نوک آن
از الیاژ مس و ولفرام است استفاده می کنند تا
استحکام کافی داشته و برق را به خوبی از خود عبور
دهد .مشخصات الکترودهای متفاوت در شکل 33–2نشان
داده شده است.
5
خالصهفصل
کیبل ولدینگ کاری یکی از اجزای اصلی ولدینگ کاری است که
قطرآن با توجه به مقدار جریان مورد نیاز برای ولدینگ
کاری بدون ایجاد گرمای زیاد ،انتخاب می شود .کیبل
ولدینگ کاری باید ویژه گی هدایت برقی باال و استحکام
کافی را دارا بوده و در عین حال انعطاف پذیرباشد.
52
سواالت فصل دوم
53
فصل سوم
ولدینگ گازی
هدفکلی:
آشناییباولدینگگازی
سواالتارزشیابیتشخیصی:
تابهحالعملیهولدینگکاریگازیراانجامدادهاید؟ .
ولدینگکاریگازیبهکداممقاصداجرامیگردد؟ .2
کدامنوعتجهیزاتولدینگکاریگازیرامیشناسیدنام .3
ببرید؟
کدامنوعگازاتدرولدینگکاریگازیقابلاستفادهمی .4
باشند؟
برایترمیمکاریکدامقسمتهایموترازعملیهولدینگ .5
کاریگازیاستفادهمیشود؟
54
مقدمه
5
) بزرگی دارد و از ) ناحیه تحت تاثیرحرارت
نظر مصرف انرژی و زمان ،قابل صرفه نیست.
هایدروجن
استلین
پروپان
مپ استلین پروپادین
گازهای طبیعی مخلوطی از هایدروکربورها.
جدول -3
ارزش حرارتی شعله به
درجه حرارت شعله
گاز قابل احتراق
به
⁄
5
9.8.1گاز استلین
مخلوط استلین با آکسیجن یا هوا با ترکیب های ذیل قابلیت انفجار دارد.
5
-مخلوط 2 3%استلین و 91 1%هوا.
-2مخلوط 32%استلین و 3%هوا.
-3مخلوط 93%استلین با 1%آکسیجن.
نسبت مخلوط قابل انفجار استلین با
آکسیجن یا هوا
فیصدی فیصدی فیصدی
آکسیجن هوا استلین ردیف
- 91 1 23
9.8.9طرزتهیه استلین
از ترکیب کاربید کلسیم با آب ،گاز استلین تولید می
شود.
5
شکل 5 - 9یک نوع مولد استلین
استلین
آکسیجن ریگوالتور گاز
ریکوالتور شکل 84 - 9
شکل 89 - 9
3
-2درجه بندی فشارسنج ها:
قسمت در آکسیجن به مربوط فشارسنج اول ریگوالتور
است ،در ( ⁄ بالون دارای درجه بندی تا )
بالون حالی که فشارسنج اول گازاستلین در قسمت
درجه بندی شده است(.شکل های 5-3و) 1-3 4
9.1.8بالون آکسیجن
4
دیوار و یا به انتـقال دهنــده بالون با زنجیر بسته
شود(.شکل) 1–3
شکل 87 – 9بالون های آکسیجن که در دیوار و انتقال دهنده بسته شده اند
3 2بالون استلین
5
شکل 81-9
شکل 20 – 9نمای برش شده یک نمونه ریگوالتور فشار گاز ،نوع دو مرحله ای
-نت اتصال با بالون
-1لوله واسطه
-9مجرای ورود گاز
-1واشرجذب کننده حرارت
-1بدنه
-6درجه فشاربالون
-1وال کاهش فشار
-1حجره اول کاهش فشار
-3نت تنظیم فشار
فنر اصلی -81
میله تنظیم فشار -88
صفحه تنظیم فشار -81
وسیله اتصال حرکت -89
وسیله باالبرنده وال -81
فنر برگشت وال -81
وال کاهش فشار -86
حجره دوم کاهش فشار -81
(شکل)22–3
3 1جنراتورهای استلین
فشار فشار
فشار متوسط
کوچک)(M بزرگ )(S
قوی )(I
ضعیف متوسط سقوطی ریزشی تماسی
9.1.1مولدهای ریزشی
2
شکل2 - 3
3
شکل2 - 3
در هنگام راه اندازی این نوع مولد باید توجه داشت که
سطح آب دقیقأ زیر کاربید باشد .رسوب هایدریت کلسیم در
قسمت پایین سبد کاربید در آب حل شده و در انتهای مخزن
جمع آوری می شود و از راه دریچه به همراه آب تخلیه
خواهد شد.
9.1برنرهای گازی
شکل3 - 3
4
اجزای تشکیل دهنده یک برنر در شکل 3 –3قرار ذیل نشان
داده شده است:
شکل3 - 3
فاز اول
شکل(.) –3یعنی:
2
شکل 44 – 9شعلۀ دوقسمتی خنثی
3
قطعات و شکل اتصال و موقعیت و استحکام الزم ،یکی از روش
ها را معرفی و در دستور کار ثبت می کند .ولدینگ کارانی
با تجربه در کارهای ترمیماتی با یکی از دو روش فوق عمل
اتصال ولدینگ را انجام می دهند.
1
4
جدول 3-2وابستجدول 3-2وابستگی هوامل گوناگون به ضخامت ورق برای جوش
طحجدول 3 – 3ارتباط عوامل گوناگون به ضخامت ورق فلز برای ولدینگ
لب به لب در وضعیت سطحی
5
قطعه کار است .نوک برنر را مطابق به قطر سیم و
ضخامت قطعه کار انتخاب نمائید.
(شکل) 9–3
شکل4 – 3
توجه :
9.88دستورالعمل اجرا:
به منظور یاد گیری عملی ولدینگ کاری گازی ،محصلین باید
در ورکشاپ فعالیت های ذیل را انجام بدهند:
ولدینگ کاری گازی دارای اهمیت زیاد است ،به دلیل اینکه
بدون استفاده از انرژی برقی قابل استفاده بوده و همچنان
قطعات فلزی با ضخامت های کم نیز بدون کدام آسیب پذیری
با استفاده از این روش ولدینگ کاری شده می تواند.
2
سواالت فصل سوم
3
فصل چهارم
هدفکلی:
آشناییباخصوصیاتتکنالوژیکیولدینگ
سواالتارزشیابیتشخیصی:
.آیابهغیرازولدینگکاریبرقیوگازیدرمورددیگر
انواعولدینگکاریمعلوماتیدارید؟
.2تابحالکداممحصولفلزیساختهشدهازچدنراولدینگ
کارینمودهاید؟
.3آیاتصورمیکنیدکهعملیهولدینگکاریدرزیرآباجرا
شود؟
.4درموردولدینگکاریفلزاترنگهکداممعلوماتیدارید؟
4
مقدمه
5
1.8خصوصیات تکنالوژیکی ولدینگ تحت فشار
پروسه ولدینگ کاری تحت فشار طوری است که دو تکه کار با
یکدیگر تا آن حالت فشرده می شوند که تا قوه ارتباط بین
اتوم ها در فلزات عمل کرده و با هم دیگر وصل شوند ،اما
برای آسانی این اتصال ،جریان برق قوی از سطوح تماس عبور
داده می شود و این نقاط تا حالت پالستیکی و یا نزدیک به
ذوب شدن حرارت می گیرند .مقــدار حــرارت تشکیل شده در
نقطۀ تماس توسط قانون ژول -لینس محاسبه می گردد.
4
به همین خاطر در زمان عبور جریان برق ،بیشتر حرارت می
تابع خواص فزیکی فلز ،وضعیت سطوح در تماس شونده گیرد.
می شود. و مقدار قوه
ولدینگ کاری نقطه ای ،ولدینگ کاری بخیه ای ،ولدینگ کاری
نوک به نوک.
طریقه کار دستگاه ولدینگ کاری نوک به نوک را مطالعه می
نمائیم :
خط اتصال قطعات ولدینگ شونده آماده شده و بین رولک ها
قرار داده می شود .از طریق رولک ها جریان برق عبور داده
شده و درنتیجه بخیه ای ولدینگ عایق تشکیل می شود .خط
ولدینگ کاری اگر کوتاه باشد از یک طرف شروع و الی آخر
کار ختم می شود،و اگر طویل باشد از نصف به دو طرف
ولدینگ کاری می شود.
در ولدینگ کاری بخیه ای مانند ولدینگ کاری نقطه ای ،تکه
کار توسط رولک ها از یک طرف و یا از دو طرف ولدینگ می
شوند.پارامترهای اساسی ولدینگ کاری بخیه ای مانند
پارامترهای ولــدینگ کاری نقــطه ای است ،تنها مقدار
1 جریان بیشتر انتخاب شده ،ضخامت تکه کار
می باشد(.شکل –)2
شکل 2 – 4ولدینگ کاری بخیه یی
چنانچه فشار کافی بر سطوح تماس تمیز شده اعمال شود به
گونه ای که تغییر فورم موم سان رخ دهد ،الیه های سطحی
ماده ناپایدار می شوند ،پیوند فلزی در سرتاسر فصل مشترک
شکل می گیرد و یک ولدینگ فشاری سرد تشکیل می گردد.
از آنجائیکه فشار بسیار زیاد الزم است ،پس فلزات با
استحکامیت بلند را توسط طریق سرد ولدینگ کاری نمی کنند
و بعضی اوقات ایجاد این فشار بلند نا ممکن است و امکان
ترک خوردن تکه کار در اثر فشارهای بسیار زیاد متصور می
باشد و این مسُله از جمله نواقص ولدینگ کاری سرد شمرده
می شود .فلزات چون المونیم ،دیورالمونیم ،الیاژهای
کادمیم ،سرب ،مس ،نکل ،جست ،طال و نقره با این روش
ولدینگ کاری می شوند .از برتری های ولدینگ کاری سرد
مصرف کم انرژی ،تغییر بسیار ناچیز خواص تکه کار در نقطه
اتصال ،صفایی سطح بلند ،مولدیت بلند و امکان اتومات
سازی پروسه می باشد.
گاز کاربن دای اوکساید :این گاز بدون رنگ و دارای بوی
مرتبه از هوا سنگین تراست.در ضعیف است و در حدود 52
فلزات مذاب و جامد قابلیت انحالل ندارد .از این گاز برای
ولدینگ کاری در صنایع مواد غذایی و تخنیکی با خالصی
استفاده می گردد .گاز کاربن دای اوکساید
را برای ولدینگ کاری در بالون های مخصوص تحت فشار
نگهداری می نمایند.
با افزایش کاربن سختی چدن افزایش یافته و شکل پذیری آن
کاهش می یابد .چدن نسبت به فوالدها شکنند تر و با
استحکامیت کمتر است ،اما خصوصیت خوب ریخته گری را دارد،
به همین خاطر در صنعت ریخته گری وسیعأ مورد استفاده
قرار می گیرد .پرزه جات چدنی اکثر اوقات توسط ولدینگ
کاری ترمیم می شوند .همچنان نواقص ریخته گری را با
ولدینگ کاری رفع می نمایند .درهنگام ولدینگ کاری چدن
بعضی مشکالت بروز می کند که قرار ذیل می باشند:
3
از فانه ها برای پرزه جات بزرگ ولدینگ کاری با استفاده
برای کاهش تشنج داخلی تکه کار قابل استفاده نمی باشد.
اجرا می کنند و نمی گذارند که ولدینگ کاری را با توقف
باشد شود .اگر قطر الکترود 1 حرارت آن بیشتر از
1بیشتر شود. مقدار جریان نباید از
شکل 4 - 4
اما ولدینگ کاری ماهیت قوس برقی دارد و روشن شدن آن در
زیر آب کارعجیبی نیست .برای ولدینگ کاری در خشکی،هوا
آیونیزه می شود و در آب ،بخار آب آیونیزه می شود.
5
ایمنی ولدینگ کاری زیر آب 1.6.1
در هنگام انجام پروسه ولدینگ کاری در زیر آب ،الزم است
تا تمامی اتصاالت ،کیبل ها و انواع الکترود های ولدینگ
کاری ،عایق بندی شده تا کامال ضد آب شوند .اما به منظور
کاهش ریسک و خطرات ولدینگ کاری در زیر آب ،الزم است تا
از قطع کننده های اضطراری برق استفاده شود .کلید چاقویی
یا ( )Knife Switchنام قطع کننده برق در ولدینگ کاری های
زیر آب می باشد.
پروسه ولدینگ کاری تحت فشار طوری است که دوتکه کار با
یکدیگر تا آن حالت فشرده می شوند که قوۀ ارتباط بین
اتوم ها در فلزات عمل کرده و باهم وصل شوند ،اما برای
آسانی این اتصال جریان برق قوی از سطوح تماس عبور داده
می شود و این نقاط تا حالت پالستیکی و یا نزدیک به ذوب
شدن حرارت می گیرد.
2
سواالت فصل چهارم
3
فصل پنجم
هدفکلی:
آشناییبابرشکاریفلزاتوالیاژیها
سواالتارزشیابیتشخیصی:
.آیابرشکاریگازیراباالیفلزاتانجامدادهاید؟
.2آیاتفاوتبینبرنرولدینگگازیوبرنربرشکاریرامی
دانید؟
.3درموردولدینگالکترونیتشعشیمعلوماتیدارید؟
.4ولدینگکاریتوسطپالزما،چگونهولدینگکاریخواهد
بود؟
4
مقدمه
از شرایط فوق الذکر معلوم می شود که آهن و فوالد های کم
کاربن به صورت آسان برش می گردد .با افزایش کاربن در
فوالد(بیشتر از )2 1%برش کاری مشکل می شود چون درجه حرارت
مشتعل شدن فوالد نزدیک به درجه حرارت ذوبان فلز می گردد.
همچنان مقدار مواد لیگیری هم از 5%بیشتر نگردد .چدن،
مس ،المونیم و فوالدهای کرومین دار و نیکل دار به شکل
آسان برش نمی گردد .در چدن درجه حرارت ذوب مساوی به
درجه حرارت مشتعل شدن است .مگر الیاژ المونیم و فوالد
های با ترکیبات بلند لیگیری دارای دارای قشر اوکساید
زود ذوب ناشونده است .مس قابلیت باالی هدایت حرارت را
دارند .برای آسانی برش فلزات مذکور از فلوس استفاده می
کنند که اساس آهن داشته باشد.
از اثر سوختن فلوس مقدار حرارت بیشتر تشکیل شده و در
ساحه برش اوکسایدهای زود ذوب ناشونده را دور می سازد.
فلوس به شکل پودر در ساحۀ برش از مخزن با آکسیجن یکجا
داده می شود.در برش گازی با فلوس از ماشین های مخصوص
استفاده می کنند.
5
1.8تعریف برش گازی
شکل 3 – 5برشکاریبادست
1.1شرایط برش گازی
به منظور اجرای عملیات برش کاری گازی تمام شرایط مربوط
را در نظر گرفته و مطابق دستورات عمل می نمائیم.
شکل 5 - 5
شکل 4 - 5
) سردیگر پایپ ها را با بست مخصوص به برنر برشکاری
مخصوص اوکسی استلین وصل کنید.
شکل 6 - 5
معلومات عمومی
تقریبأ لبه تمام قطعات بریده شده که شخص ولدینگ کار در
جریان کار به آن بر می خورد ،اعم از قطعات که در امتداد
خط مستقیم یا منحنی باشد ،به شکل قایم یا مایل است .در
بسیاری از کارخانه های تولیدی ضرورت نیست که شخص ولدینگ
کار بتواند عمل برش کاری را نیز انجام دهد .اما محصلین
باید قادر به انجام عملیه برش کاری باشند .برش کاری با
اکسی استلین شیوۀ سریع و مقرون به صرفه تهیه قطعات است.
شکل 3 - 5
دستورالعمل برشکاری با شعله اکسی استیلن:
به دقت مراقب عمل برش کاری باشید و مطمئین شوید که ذرات
آزادانه از جر برش شده به خارج تفاله یا اکسید فلزی
پرتاب گردد و در کف جر جمع نشود ،زیرا مانع برش کاری
شده و لبه های درشت و دندانه دار ایجاد می شود.
2
شکل 84 – 5زاویه سر برنر در برش کاری مایل
در شکل ذیل قسمت های داخلی سر برنر برش کاری را مشاهده
می نمائید:
.دسته برنر
.2شیردهن های تنظیم گاز
.3لوله اختالط
.پستانگ
22
در مشعل برش کاری عالوه بر شیردهن آکسیجن برای سوختن گاز
یک مسیر اضافی آکسیجن وجود دارد که به آن آکسیجن برش
کاری گویند .در حقیقت آکسیجن برش کاری که با یک اهرم یا
یک شیردهن اضافی باز و بسته می شود موجب سوختن فلز شده
و آن را اکسید کرده و ضمن ایجاد گرمای بیشتر عمل برش
کاری هم انجام می شود و با حرکت پیشروی برنر در تمام
مسیر حرکت ،برش کاری عملی می گردد.
23
نوع دیگر برنر های مخصوص برش کاری استند که فقط برای
برش کاری مورد استفاده قرار می گیرد.شکل() 3-5
24
شکل 83 – 5یک برنر ولدینگ کاری که با نصب کله گی مبدل به برنر برش کاری شده ،در انتهای
آن چرخ های هدابت قرار گرفته است .
25
شکل 20 – 5سر( نوک ) های مختلف برنرها
در این روش انرژی مورد ضرورت برای ذوب فلز در اثر
بمباردمان سطح فلز توسط الکترون ها و تبادل انرژی
کنتیکی الکترون ها به انرژی حرارتی حاصل می شود .تراکم
بلند انرژی اشعه الکترونی متمرکز شده در یک قسمت مشخص
یک سطح ،حرارت ایجاد نموده و درهمان نقطه فلز ذوب می
شود.
2
شکل 28 - 5شیمای ولدینگ اشعه یی الکترونی 𝑾𝑩𝑬
2
𝛿 1 1 [ ]
2
1.1عملیات ولدینگ توسط پالزما
در این طریقه منحیث منبع حرارت برای ولدینگ کاری و دیگر
انواع عملیات(قطع کاری ،ایجاد قشرپوشش ،عملیات حرارتی و
غیره)از پالزما استفاده می شود .پالزما یعنی گازی که از
ذرات خنثی(اتوم ها ،مالیکول ها) و نیز از آیون ها و
الکترون ها تشکیل شده باشد که دارای ذخیره انرژی زیاد
1 است ،درجه حرارت تشکیل شده در پالزما تا حدود
می رسد.
2
) cجیت یکجا با کانال ،جریان پالزما با جریان قوس همراه
است.
)C
)a )b
شکل 22 – 5کالهکهایپالزما
-8الکترود ولفرامی – 2 ،کانال – 9 ،کانال سردسازی – 4 ،تخلیه قوس برقی ،
– 5کالهک( جیت) – 6 ،جریان پالزما
در برش کاری با دست صفایی سطح کار و مهارت برشکار در
تنظیم فاصله برنر تا سطح قطعه کار و سرعت پیشروی مناسب
بدون لرزش ،در کیفیت ،یکنواختی و صاف بودن مسیر برش
بسیار موثر است .لذا می توان با استفاده دستگاه ،تمام
موارد فوق را کنترول کرد .ابزارهایی نیز وجود دارد که
فاصله برنر تا سطح قطعه کار را ثابت نگه می دارد .مطابق
شکل()2 -5
استفاده از چرخ برش برای بریدن استفاده از چرخ در برش های مستقیم
لوله ها با شعله گاز
ماشین های برش کاری از یک دستگاه ساده برش کاری ریلی تا
دستـگاه میـز برش کاری با امـکان برش کاری از روی
نقـشه(شکل)25–5و چندین برش یکسان با هم طراحی و ساخته
شده ،و مورد استفاده صنعتگران قرار دارد(.شکل)21-5
3
شکل 26 – 5
32
خالصهفصل
در مشعل های برش کاری عالوه بر شیردهن آکسیجن برای سوختن
گاز ،یک مسیر اضافی آکسیجن وجود دارد که به آن آکسیجن
برش کاری گویند.
33
سواالت فصل پنجم
د ) ج )
قطر اشعه در .3در ولدینگ اشعه یی الکترونی
کدام حدود بوده می تواند؟
34
فصل ششم
هدفکلی:
آشناییباصیقلکاریمحلولدینگ
سواالتارزشیابیتشخیصی:
.صیقلکاریسطحولدینگشدهچیاهمیتیدارد؟
.2آیاتابحالصیقلکاریسطحولدینگشدهراانجامدادهاید؟
.3افزارصیقلکاریمحلولدینگرامیشناسید؟
.4چندطریقهصیقلکاریسطحولدینگشدهرامیشناسید؟
35
مقدمه
3
در یک سیت کامل سنگ های انگشتی مدل های مختلفی نظیر سنگ
های مخروطی ،کروی ،استوانه ای ،عدسی و سرگرد در همه
سایز ها موجود می باشد .شکل() –1
3
شکل 9 – 6قرص سنگ زنی فلزی
این نوع سنگ برای صیقل کاری سطوح آهنی مورد استفاده
قرار می گیرد ،در سرعت باال قابلیت کاربردی را داشته و
انعطاف پذیری باال دارد.شکل() –1
3
شکل 5 – 6قرص مخصوص صیقل
کاری فوالدها
روغن سنباده ماده ایی خمیری شکل به صورت نیمه جامد است
که دارای ترکیب روغن و دانه های بسیار میدۀ از ریگ می
باشد .
ژل فوالد برای پاک کاری فوالد و بخیۀ ولدینگ حاصل از
ولدینگ کاری فوالد استفاده می شود .معموال در هنگام
ولدینگ کاری فوالد ،الیه ای از مواد مختلف در اطراف خط
4
ولدینگ ایجاد و رنگ آن تغییر می یابد ،به دلیل ساخت
صحیح ،ژل فوالد ،آسیبی به فوالد وارد نمی کند بلکه با پاک
سازی ناپاکی ها از محل ولدینگ کاری و اطراف بخیۀ ولدینگ
،باعث محافظت از آن می شود.
ژل فوالد شبیه به کریم دندان بوده و در کارخانه های مواد
غذایی ،دوا سازی و ساخت تجهیزات کاربرد دارد.
ژل فوالد غیر سمی و بی بو بوده و استفاده کننده به راحتی
می تواند با آن سطوح فوالد و سیاهی ناشی از ولدینگ کاری
را پاک کاری نماید.
پاک کاری ناحیه ولدینگ کاری شده ،به این دلیل انجام می
شود که سطح آن پاک و عاری از هرگونه ناپاکی و سیاهی شود
و از طرفی الیه ای محافظ برای آن ایجاد شود.
پاک کننده ولدینگ کاری فوالد ،سطح فوالد را به خوبی پاک
می نماید .برای پاک کاری ناحیه ولدینگ کاری شده در فوالد
،ناحیه ولدینگ کاری شده را با استفاده از قلم مویی و
ژل پاک کننده براق می نمائیم .
ژل پاک کننده ولدینگ کاری دارای انواعی مختلفی می باشد
و هرکدام کاربرد خاص خود را دارد ،نمونه ای که در پاک
کاربرد کاری لوازم خانگی مانند اجاق گاز و ظرفشویی
دارد به کریم پاک کاری فوالد یا کریم صیقل کاری معروف می
باشد.
این ژل ،لکه باقیمانده های ولدینگ کاری و هایدروکاربن
را به خوبی پاک می نماید.
دستورالعمل ژل پاک کننده فوالد به این صورت می باشد که
در ابتدا محل مورد نظر را به ژل پاک کننده ولدینگ کاری
فوالد آغشته نموده و با برس ،آن محل را پاک نمائید و در
آخر آن نقطه را با آب شستشو دهید.
4
عالوه برعملیات حرارتی که در بعضی موارد الزم و ضروری است
تا پس از ولدینگ کاری انجام شود .گاهی مواقع الزم است تا
پروسه های پاک کاری یا صیقل کاری خاص برای باال بردن
مقاومت خورده گی و ظاهر تمیز ناحیه ولدینگ و اطراف آن
انجام شود.
به صورت عموم استفاده هرنوع ماشین قبل از همه نیاز به
آموزش طرز استفاده آنرا دارد.
42
برای چرخ کاری یا صیقل کاری سطوح ولدینگ شده اکثرأ از
چرخ های دستی استفاده می گردد .سنگ چرخ مناسب به جنسیت
قطعات ولدینگ شده را در ماشین چرخ دستی نصب نموده و
مورد استفاده قرار دهید.
شکل 6 - 6
43
.1لین برق ماشین را کنترول نمائید تا قطع شده گی
نبوده و یا هم خراشیده گی نداشته باشد ،تا باعث
برق گرفتگی نشود.
.3مواظب باشید که هنگام چرخ کاری در اطراف کار ،مواد
انفجاری مانند تیل پطرول و یا گاز موجود نباشد.
.9برس های سیمی نیز جز وسایل پاک کاری و صیقل کاری
می باشند که نظر به نوعیت جنس قطعات ولدینگ شونده
مورد استفاده قرار می گیرند.
44
طرز استفاده ژل ها
45
نوع ماشین صیقل کاری را با در نظرداشت اندازه و شکل
تکه کار انتخاب نمائید(چرخ دستی و یا سرمیزی).
چرخ مناسب را برای چرخ کاری انتخاب نموده و از صحت
بودن آن مطمیئن شده و در چرخ دستی نصب نمائید.
چون تکه های کار تمرینی اکثرأ دارای اندازه های
کوچکتر می باشند ،به همین خاطر در صورت چرخکاری با
چرخ دستی ،تکه کار باید در گیرا بسته شود تا باعث
ایجاد خطر نگردد.
صیقل کاری تکه های کار ولدینگ شده را با رعایت
مصونیت کار به طور درست و دقیق اجرا نمائید.
4
خالصهفصل
صیقل کاری به وسیله چرخ های صیقل کاری ،توسط برس های
سیمی و توسط ژل ها.
با مدل ها و اشکال مختلف جهت سایش نقاط سنگ های انگشتی
نقاطی که در آن سنگ های بزرگ کارآیی مختلف و بخصوص
می گردد .دریک سیت مکمل سنگ های انگشتی ندارند استفاده
مانند سنگ های مخروطی ،کروی ،استوانه ای مدل های مختلفی
درهمه سایزها موجود می باشد. ،عدسی و سرگرد
برای چرخ کاری یا صیقل کاری سطوح ولدینگ شونده اکثرأ از
چرخ های دستی استفاده می گردد.
4
سواالت فصل ششم
4
منابع و مأخذ
4