You are on page 1of 11

EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

HOW TO UNDERSTAND POWER? (Part 1)


Hiểu về quyền lực như thế nào?
Eric Liu

ENG VIE
Every day of your life, you move Trong cuộc sống hằng ngày, bạn
through systems of power that other nhận tác động từ nhiều hệ thống
people made. quyền lực khác nhau. Bạn có cảm
Do you sense them? thấy nó?
Do you understand power? Bạn hiểu gì về quyền lực?
Do you realize why it matters? Bạn có ý thức được sự quan trọng
của nó không?
Power is something we are often Chúng ta thường cảm thấy không
uncomfortable talking about, that's thoải mái khi nói về quyền lực,
especially true in civic life, đặc biệt trong các hoạt động dân
sự.
How we live together in a community, Cách mà để chúng ta sống cùng
In a democracy, power is supposed to nhau, trong một chế độ dân chủ,
reside with the people, period. quyền lực được coi như cư ngụ tại
mỗi người.
Any further talk about power and who Bất kì cuộc nói chuyện nào về
really has it seems a little dirty, maybe quyền lực và những ai sở hữu nó
even evil. sẽ được coi là một câu chuyện tồi
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

tệ thậm chí là một điều xấu xa.


Nhưng quyền lực vốn không tốt
But power is no more inherently good hay xấu hơn lửa hay vật lí. Quyền
or evil than fire or physics. It just is. lực chỉ là quyền lực.
Nó chi phối cách vận hành của
It governs how any form of government chính phủ. Nó quyết định ai là
works. It determines who gets to người có quyền quyết định luật
determine the rules of the game. của cuộc chơi.
Vậy nên học về cách quyền lực
So learning how power operates is key vận hành là chìa khóa để trở nên
to being effective, being taken có ảnh hưởng, được coi trọng và
seriously, and not being taken không bị lợi dụng.
advantage of. Bây giờ, chúng ta sẽ nói đến khởi
In this lesson, we'll look at where điểm của quyền lực, cách nó được
power comes from, how it's exercised sử dụng và cách để áp dụng chúng
and what you can do to become more thông thạo hơn trong cuộc sống.
powerful in public life. Hãy bắt đầu với một định nghĩa cơ
Let's start with a basic definition. bản.
Quyền lực là khả năng khiến
Power is the ability to make others do người khác làm những thứ bạn
what you would have them do. muốn họ làm.
Hiển nhiên, nó có ý nghĩa ở mọi
Of course, this plays out in all arenas of lĩnh vực của cuộc sống, từ gia
life, from family to the workplace to đình đến nơi làm việc và cả những
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

our relationships. Our focus is on the mối quan hệ của chúng ta. Chúng
civic arena, where power means getting tôi tập trung vào lĩnh vực dân sự,
a community to make the choices and nơi mà quyền lực là khiến một
to take the actions that you want. cộng đồng được lựa chọn và làm
những gì bạn muốn.
Có 6 nguồn quyền lực chính.
There are six main sources of civic
power. Đầu tiên, là sức mạnh vật lý và
First, there's physical force and a quyền dụng bạo lực.
capacity for violence. Nắm trong tay sức mạnh này, cho
Control of the means of force, whether dù trong cảnh sát hay quân đội, là
in the police or a militia, is power at its hình thức quyền lực thuần tuý
most primal. nhất.
Nguồn quyền lực chính thứ hai là
A second core source of power is sự giàu có.
wealth. Tiền cho ta khả năng mua được
Money creates the ability to buy results những kết quả và gần như tất cả
and to buy almost any other kind of loại quyền lực khác.
power. Dạng thứ ba là hoạt động của nhà
The third form of power is state action, nước, chính phủ.
government. Ở đây, luật và bộ máy nhà nước
This is the use of law and bureaucracy được dùng để bắt người dân làm
to compel people to do or not do certain hoặc không được làm một việc gì
things. đó.
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

In a democracy, for example, we the Trong chế độ dân chủ, người dân
people, theoretically, give government chúng ta, theo lý thuyết trao cho
its power through elections. chính phủ quyền lực bằng những
In a dictatorship, state power emerges lá phiếu.
from the threat of force, not the consent Trong chế độ độc tài, quyền lực
of the governed. nhà nước xuất phát từ sự đe dọa
vũ lực, không phải từ sự tán thành
của người cầm quyền.
Dạng thứ tư là những quy tắc xã
hội hay là những điều mọi người
The fourth type of power is social cho là ổn.
norms or what other people think is Các quy tắc đó không được vận
okay. hành bởi bộ máy chính quyền.
Norms don't have the centralized Mà theo một cách mềm mỏng hơn,
machinery of government. giữa cá nhân và cá nhân.
They operate in a softer way, peer to Chúng có thể khiến người dân
peer. thay đổi cách hành xử thậm chí
They can certainly make people change thay đổi cả luật pháp.
behavior and even change laws. Hãy nghĩ đến các quy tắc về việc
Think about how norms around bình đẳng hôn nhân đã phát triển
marriage equality today are evolving. như thế nào.

Dạng thứ năm của quyền lực là


những ý tưởng.
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

The fifth form of power is ideas. Một ý tưởng, quyền tự do cá nhân,


An idea, individual liberties, say, or lời nói hoặc bình đẳng chủng tộc
racial equality, can generate boundless có thể phát sinh vô hạn quyền lực
amounts of power if it motivates nếu chúng tạo động lực cho đủ số
enough people to change their thinking người thay đổi suy nghĩ và hành
and actions. vi.
Và dạng thứ sáu là số lượng, tức
rất nhiều người.
And so the sixth source of power is Quyền lợi từ tiếng nói chung được
numbers, lots of humans. tạo ra qua việc bày tỏ những
A vocal mass of people creates power quyền lợi chung và khẳng định nó
by expressing collective intensity of hợp pháp.
interest and by asserting legitimacy. Hãy nghĩ đến Mùa xuân Ả Rập
Think of the Arab Spring or the rise of hay cuộc nổi dậy của Tea Party.
the Tea Party. Đám đông thật sự có ảnh hưởng.
Crowds count. Đó là sáu nguồn quyền lực, quyền
lực là gì. Bây giờ, hãy nghĩ đến
These are the six main sources of cách mà quyền lực vận hành.
power, what power is. So now, let's Có ba quy luật về quyền lực cần
think about how power operates. được nói đến.
There are three laws of power worth Thứ nhất, quyền lực không bao
examining. giờ ở trạng thái tĩnh.
Law number one: power is never static. Nó luôn luôn vừa được tích lũy lại
It's always either accumulating or vừa bị suy thoái. Vậy nên, nếu bạn
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

decaying in a civic arena. So if you không hành động, bạn sẽ bị kiểm


aren't taking action, you're being acted soát.
upon. Quy luật thứ hai: quyền lực giống
Law number two: power is like water. như nước.
It flows like a current through everyday
life. Nó như dòng chảy chảy xuyên
Politics is the work of harnessing that suốt cuộc sống thường nhật.
flow in a direction you prefer. Chính trị là công việc nhằm điều
Policymaking is an effort to freeze and chỉnh dòng chảy đi theo hướng mà
perpetuate a particular flow of power. bạn thích.
Policy is power frozen. Đặt ra điều luật là nỗ lực để đóng
băng và vĩnh viễn hóa dòng chày
này.
Chính sách là quyền lực đóng
băng.
Quy luật thứ ba: Quyền lực nhân
Law number three: power compounds. đôi.
Power begets more power, and so does
powerlessness. Quyền lực có thể trở nên quyền
The only thing that keeps law number lực hơn, cũng như khi không có
three from leading to a situation where quyền lực. Điều duy nhất khiến
only one person has all the power is quy luật thứ ba tồn tại khi chỉ có
how we apply laws one and two. một người nắm quyền là cách mà
What rules do we set up so that a few chúng ta áp dụng quy luật một và
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

people don't accumulate too much hai. Chúng ta cần đặt ra các quy
power, and so that they can't enshrine tắc để 1 số ít người không tích lũy
their privilege in policy? quá nhiều quyền lực và không thể
tạo cho họ những đặc quyền trong
chính sách?
Đó là câu hỏi của nền dân chủ, và
That's the question of democracy, and bạn có thể thấy mỗi một luật lệ đặt
you can see each of these laws at work ra tại công sở trong bất cứ bản tin
in any news story. nào.
Công nhân lương thấp biểu tình
Low wage workers organize to get đòi tăng lương.
higher pay. Những công ty dầu mỏ muốn
Oil companies push to get a big đường ống dẫn dầu lớn hơn.
pipeline approved. Các cặp đồng tính đấu tranh vì
Gay and lesbian couples seek the legal quyền được kết hôn.
right to marry. Những bố mẹ nông thôn yêu cầu
Urban parents demand school vouchers. miễn giảm học phí.
You may support these efforts or not. Bạn được lựa chọn có hay không
ủng hộ chúng.
Việc bạn có được điều bạn muốn
Whether you get what you want hay không phụ thuộc vào cách bạn
depends on how adept you are with sử dụng quyền lực. và đây là cách
power, which brings us finally to what khiến bạn trở nên có tiếng nói hơn
you can do to become more powerful in trong các hoạt động cộng đồng.
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

public life. Tích lũy kiến thức là một cách để


Here, it's useful to think in terms of suy nghĩ.
literacy. Thử thách của bạn là học cách đọc
Your challenge is to learn how to read quyền và viết lực.
power and write power. Đọc quyền lực tức là để ý đến
To read power means to pay attention càng nhiều bài đọc về quyền lực
to as many texts of power as you can. càng tốt.
Không chỉ là việc đọc sách.
I don't mean books only. Mà bạn phải coi xã hội là một tập
I mean seeing society as a set of texts. hợp các bài đọc.
Không thích bố trí khuôn viên
Don't like how things are in your trường, thành phố hay cả nước?
campus or city or country? Vạch ra ai có quyền lực gì và phân
Map out who has what kind of power, chia quyền lực bằng hệ thống nào.
arrayed in what systems. Hiểu tại sao nó tạo ra, ai đã tạo ra
Understand why it turned out this way, chúng và ai muốn giữ chúng theo
who's made it so, and who wants to cách như vậy.
keep it so. Nghiên cứu những chiến lược
Study the strategies others in such khác đã sử dụng trong những tình
situations used: huống tương tự: tấn công trực diện
frontal attack or indirection, coalitions hay đánh lạc hướng, liên minh hay
or charismatic authority. tạo ra sự lôi cuốn lợi ích.
Đọc để bạn có thể viết. Để viết
Read so you may write. To write power được quyền lực yêu cầu đầu tiên là
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

requires first that you believe you have bạn tin rằng bạn có quyền được
the right to write, to be an author of viết. để trở thành chủ nhân của sự
change. thay đổi.
Bạn có thể. Như các thể loại bài
You do. As with any kind of writing, viết khác, bạn có thể học cách thể
you learn to express yourself, speak up hiện bản thân, để có tiếng nói chân
in a voice that's authentic. thật.
Sắp xếp ý tưởng của bạn, sau đó
Organize your ideas, then organize sắp xếp người khác.
other people. Thực hành dựng đồng thuận.
Practice consensus building. Thực hành giải quyết mâu thuẫn.
Practice conflict. Tất cả đều xoay quanh việc thực
As with writing, it's all about practice. hành.
Mỗi ngày, bạn điều có cơ hội để
Every day you have a chance to thực hành trong khu bạn ở và xa
practice, in your neighborhood and hơn.
beyond. Đặt ra các mục tiêu, rồi mục tiêu
Set objectives, then bigger ones. lớn hơn
Theo dõi những khuôn mẫu, xem
Watch the patterns, see what works. thử cái nào cho hiệu quả.
Tiếp thu, lặp lại Đó là quyền công
Adapt, repeat. This is citizenship. dân.
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

Ở đây, chúng tôi đã giải thích


In this short lesson, we've explored quyền lực dân sự đến từ đâu, nó
where civic power comes from, how it hoạt động như thế nào, và bạn có
works and what you can do to exercise thể làm gì để áp dụng nó.
it. Một câu hỏi lớn vẫn chưa được
One big question remaining is the giải đáp đó là tại sao bạn muốn
"why" of power. 'quyền lực'.
Bạn muốn quyền lực có lợi cho
Do you want power to benefit everyone mọi người hay cho bạn?
or only you? Mục đích của bạn là vì xã hội hay
Are your purposes pro-social or anti- phản xã hội?
social? Câu hỏi này không phải về chiến
This question isn't about strategy. It's lược, mà là về nhân cách mỗi
about character, and that's another set người và đó là một tập hợp các bài
of lessons. học khác.
Nhưng hãy nhớ điều này: Quyền
But remember this: Power plus lực cộng với nhân cách tốt sẽ bằng
character equals a great citizen, and you một công dân tốt, và bạn có quyền
have the power to be one. để trở thành như vậy.
EDUCATIONAL TRANSCRIPT BY HUYNH NHAT HUY - TED-ED January 2022

You might also like