You are on page 1of 20

ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI

KHOA CHÍNH TRỊ - QPAN - GDTC

*****

TIỂU LUẬN
HỌC PHẦN: PHÁP LUẬT VIỆT NAM ĐẠI CƯƠNG
Đề 10: “Trình bày thực trạng, nguyên nhân và hậu quả của tham nhũng?
Những giải pháp hữu hiệu nào để đấu tranh và phòng chống tham nhũng ở
Việt Nam hiện nay? Liên hệ bản thân về thực tiễn công tác phòng chống
tham nhũng ”

Sinh viên thực hiện: Phạm Tiến Đạt (STT 23)

Mã sinh viên:71DCCO22040

Lớp:71DCCN21

Khóa:71
Giảng viên hướng dẫn: Trần Văn Bình

HÀ NỘI
1 – 2021
MỞ ĐẦU
NỘI DUNG
1, Tham nhũng – Một số vấn đề lý luận .......................................................
1.1 , Khái niệm và biểu hiện của tham nhũng ........................................
1.2 , Thực trạng, nguyên nhân và hậu quả của tham nhũng.................
2, Những giải pháp hữu hiệu nào để đấu tranh và phòng chống tham nhũng
ở Việt Nam hiện nay……………………………………………………………
3, Liên hệ bản thân về thực tiễn công tác phòng chống tham nhũng………..
KẾT LUẬN.....................................................................................................…
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................

2
MỞ ĐẦU
Bước vào thế kỷ thứ 21, tất cả thế giới đang vận hanh theo xu hướng mới:
hoà bình, đối thoại, hội nhập và cùng phát triển. Các ranh giới ngăn cách về kinh tế,
chính trị, tôn giáo, sắc tộc sẽ dần được xoá bỏ.
Việt Nam cũng ở trong xu hướng chung đó. Là một bước đang phát triển,
Việt Nam gặp phải nhiều vấn đề thách thức trong quá trình hội nhập nhất là về kinh
tế, khoa học - kỹ thuật và công nghệ. Bằng việc phát huy cao độ nguồn nội lực
trong nước và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ từ nước ngoài, Việt Nam
đang cố gắn tiến những bước lớn trên con đường phát triển kinh tế. Nhưng có một
thách thức lớn đang cản trở con đường ấy, đó là các tội phạm về tham nhũng (mà
theo ngôn ngữ của người dân là những con sâu mọt đang đục khoét xã hội) cũng
đang ngày càng gia tăng về mức độ phụ biến, quy mô và thủ đoạn.
Có thể nói, tham nhũng là vấn đề toàn cầu. Các quốc gia công nghiệp hoá tất
nhiên không hề miễn dịch trước tham nhũng và tất cả đều có trách nhiệm tham gia
vào việc tìm ra giải pháp. Tuy nhiên, tham nhũng dường như xâm hại với tỷ lệ cao
hơn ở các nước đang phát triển và nền kinh tế đang chuyển đổi. Tham nhũng ngăn
cản nhiều nước vượt qua những thách thức nghiêm trọng nhất của phát triển, cản
trở đầu tư trong nước và ngoài nước, làm xói mòn niềm tin trong các tổ chức công
cộng, niềm tin của nhân dân đối với chính phủ và tồi tệ thêm vấn đề ngân sách
bằng cách lấy đôi của chính phủ các khoản thuế quan và thuế thu nhập đáng kể.
Mặc dù phạm vi tham chiếu là một loại tội phạm nguy hiểm và có tính chất
truyền thống nhưng việc nghiên cứu và tìm ra các biện pháp phòng chống loại tội
phạm này luôn là một vấn đề bức xúc đối với mọi nền kinh tế trên thế giới và đối
với sự phát triển của nền Việt Nam nói riêng. Đó là một nhiệm vụ cấp thiết đang
đặt ra cho các nhà luật học nói chung và người nghiên cứu khoa học luật hình sự
nói riêng.
3
Dù vẫn đang là sinh viên nhưng thông qua các phương tiện thông tin đại
chúng cũng như trong thực tế đời sống xã hội, em cảm thấy rất quan tâm và bức
xúc về vấn đề tội phạm tham nhũng hiện nay. Chính vì vậy em chọn đề tài: “Trình
bày thực trạng, nguyên nhân và hậu quả của tham nhũng? Những giải pháp hữu
hiệu nào để đấu tranh và phòng chống tham nhũng ở Việt Nam hiện nay? Liên hệ
bản thân về thực tiễn công tác phòng chống tham nhũng ” để làm bài tiểu luận kết
thúc môn Pháp Luật Đại Cương.

4
NỘI DUNG
1. Tham nhũng – Một số vấn đề lý luận:

1,1. Khái niệm và biểu hiện của tham nhũng:


- Khái niệm: Tham nhũng là một hiện tượng xã hội tiêu cực xuất hiện cùng với
sự phát triển của nhà nước, nó là biểu hiện của sự tha hóa của một bộ phận
các quan chức được giao cho các quyền về chính trị - kinh tế - văn hóa - xã
hội. Do vậy hiện tượng tiêu cực này được đề cập, nghiên cứu từ nhiều góc độ
khác nhau ở nhiều lĩnh vực khác nhau.

+ Nhìn từ góc độ xã hội tham nhũng phải được đánh giá là một hiện tượng xã
hội chứ không phải là hiện tượng nhất thời có một người hay một nhóm người
nhất định trong xã hội. Trạng thái hình thức và mức độ của tệ tham nhũng phụ
thuộc và những thay đổi đang diễn ra trong xã hội xã hội ngày càng hiện đại thì
tệ nạn này càng có môi trường phát triển mức độ nguy hiểm cho xã hội cao hơn.
+ Dưới góc độ chính trị, tham nhũng thể hiện sự tha hóa của một bộ phận
không nhỏ các cán bộ công chức nhà nước mà biểu hiện rõ nhất của nó là tình
trạng quan liêu mua bán chức quyền để vụ lợi.
+ Còn từ góc độ kinh tế thì tham nhũng không chỉ gây ra thiệt hại, thất thoát
tài sản của nhà nước của nhân dân mà nó còn phá hoại cản trở các giải pháp
kinh tế xã hội, kìm hãm sự phát triển kinh tế.
+ Dưới góc độ pháp luật hình sự thì tham nhũng là hành vi nguy hiểm cho xã
hội bị coi là tội phạm. Các hành vi này do chủ thể đặc biệt thực hiện với lỗi cố
ý, động cơ và mục đích phạm tội là vì vụ lợi cá nhân, có quan hệ trực tiếp hoặc
gián tiếp đến lợi ích vật chất xâm phạm vào các quan hệ xã hội được pháp luật
bảo vệ.

- Biểu hiện của tham nhũng:


5
+ Tham nhũng vật chất: là dạng tham nhũng nhằm thỏa mãn những nhu cầu vật
chất của cá nhân như tiền bạc, tài sản... Đây là dạng tham nhũng phổ biến và dễ
nhận thấy. Trước đây, tham nhũng vật chất chủ yếu chỉ xảy ra ở lớp người có
quyền lực với thủ đoạn chủ yếu là dùng quyền lực được giao để chiếm đoạt tài sản
của nhà nước, của công dân nhằm vụ lợi cá nhân, nhưng ngày nay tham nhũng vật
chất đã lan rộng ra mọi tầng lớp dân cư trong xã hội, kể cả lớp người trước đây
không thể tham gia vào hoạt động này như thầy giáo, thầy thuốc…
+ Tham nhũng quyền lực: là dạng tham nhũng mà người tham nhũng lợi dụng
quyền lực cá nhân để đưa những người thân tín vào bộ máy công quyền cũng như
vào các tổ chức chính trị, xã hội, đơn vị kinh tế, tài chính... vì động cơ vụ lợi. Tham
nhũng quyền lực thường thể hiện ở các mức độ khác nhau như: Lạm dụng, vận
dụng một cách sai trái các quyền hợp pháp được nhà nước và xã hội trao cho; tạo ra
các hình thức để mở rộng quyền lực nhằm thỏa mãn những lợi ích không hợp pháp;
lợi dụng quyền lực để thỏa mãn khát vọng về quyền lực nhằm duy trì quyền lực đã
tham nhũng được hoặc mưu cầu cương vị quyền lực cao hơn…
+ Tham nhũng lớn, tham nhũng nhỏ: Theo Bộ công cụ phòng, chống tham nhũng
của Liên hợp quốc, tham nhũng lớn là loại tham nhũng xâm nhập đến tận những
cấp bậc cao nhất của Chính phủ quốc gia, làm xói mòn lòng tin vào sự quản lý
đúng đắn, nguyên tắc nhà nước pháp quyền và sự ổn định của nền kinh tế. Tham
nhũng nhỏ là tham nhũng liên quan đến việc đổi chác một số tiền nhỏ, việc làm ơn
không đáng kể bởi những người tìm kiếm sự ưu đãi, hoặc việc sử dụng bạn bè hay
họ hàng nắm giữ chức vụ nhỏ.
+ Tham nhũng chính trị: là dạng tham nhũng được hình thành do sự câu kết giữa
những người có ảnh hưởng trong hệ thống chính trị, chủ yếu là những quan chức
cấp cao trong bộ máy cầm quyền, nhằm tạo ra những quyết định, hay tìm cách tác

6
động thiên lệch vào những quyết sách của nhà nước có lợi cho một cá nhân, doanh
nghiệp hoặc những nhóm lợi ích nào đó.
+ Tham nhũng hành chính: là dạng tham nhũng xảy ra phổ biến trong các hoạt
động quản lý hành chính của đội ngũ công chức hành chính. Ở đó những người
được giao quyền đã sử dụng quyền lực hành chính, trình tự thủ tục hành chính để
gây khó khăn cho công dân hoặc tổ chức nhằm trục lợi cho bản thân.
+ Tham nhũng kinh tế: là dạng tham nhũng xảy ra trong hoạt động quản lý kinh tế
như, sản xuất kinh doanh, dịch vụ, mua sắm tài sản công, quản lý tài sản… được
thực hiện bởi những người có thẩm quyền trong quản lý nhà nước về kinh tế,
những người có thẩm quyền trong doanh nghiệp nhà nước.

1,2. Thực trạng, nguyên nhân và hậu quả của tham nhũng:
- Thực trạng:

Tham nhũng và đấu tranh phòng, chống tham nhũng luôn nhận được sự quan
tâm đặc biệt của các quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, tham nhũng được nhận
diện là một quốc nạn, một trong bốn nguy cơ làm suy giảm niềm tin của nhân dân
vào Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.
Trong lĩnh vực quản lý xã hội, quản lý hành chính công: Tham nhũng gắn liền với
việc thực hiện các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Tình hình này diễn ra phổ biến trong hầu hết các lĩnh vực quản lý kinh tế, văn hóa,
giáo dục, y tế, lao động, xã hội. Nổi lên là các hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ,
quyền hạn trong việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư của Nhà nước để trục
lợi; hiện tượng vòi vĩnh, đưa và nhận hối lộ; cố ý làm trái trong các hoạt động cấp
phép, chứng nhận, các hoạt động dịch vụ hành chính công; các hoạt động thanh tra,
kiểm tra; tuyển sinh, tuyển dụng, thi cử…điển hình như vụ Mobifone mua 95% cổ
phần của AVG; vụ cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn….
7
Trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính: Tình trạng tham ô tài sản, thiếu trách
nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, nhận hối lộ xảy ra ở nhiều ngân hàng thương
mại. Một bộ phận lãnh đạo, nhân viên các ngân hàng thoái hóa, biến chất được các
doanh nghiệp thông đồng với đối tượng vay nhận hồ sơ thế chấp không hợp lệ, hồ
sơ giả để vay tiền, dẫn đến hàng nghìn tỷ đồng bị thất thoát, hàng trăm cán bộ, nhân
viên ngành ngân hàng và giám đốc các doanh nghiệp bị truy tố trước pháp luật.
Một số vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng
theo dõi, chỉ đạo, như vụ án xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) liên
quan đến việc góp vốn 800 tỷ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam vào Ngân
hàng Thương mại cổ phần Đại Dương (Oceanbank)….
Trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng cơ bản: Những công trình để xảy ra thất thoát
tài sản liên quan đến các hành vi tham nhũng ở hầu hết các khâu, các giai đoạn từ
khâu lập và phê duyệt dự án, khảo sát, thiết kế, duyệt kế hoạch vốn, đấu thầu, tư
vấn giám sát, nghiệm thu, thanh quyết toán công trình… Điển hình như vụ Công an
tỉnh Thái Bình khởi tố Giám đốc Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản về tội lạm
quyền trong việc giúp vợ chồng Nguyễn Xuân Đường (Đường Nhuệ) thay đổi kết
quả đấu thầu các dự án đất đai trên địa bàn để trục lợi.

- Nguyên nhân:

+ Hệ thống chính trị chậm được đổi mới, trình độ quản lý còn lạc hậu, mức sống
thấp, tạo ra các kẽ hở cho tệ tham nhũng nảy sinh và phát triển. Bên cạnh đó, do
ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường, sự cạnh tranh và việc đề cao quá mức giá
trị đồng tiền làm cho người sản xuất, kinh doanh có xu hướng tối đa hoá lợi nhuận
bằng mọi giá, tìm cách hối lộ công chức nhà nước để tạo lợi thế trong kinh doanh.
Trong kinh tế thị trường, sự phân hoá giàu nghèo ngày càng rõ rệt, có những giá trị

8
xã hội bị đảo lộn, mọi người đều phải chịu sức ép của việc kiếm tiền, làm xuất hiện
tâm lý mọi việc đều có thể mua bán. Những nghiên cứu gần đây cho thấy tác hại to
lớn của những yếu tố tiêu cực từ mặt trái của cơ chế thị trường thật sự đã đến mức
báo động, chính điều này đã góp phần làm gia tăng tệ tham nhũng thông qua việc
thúc đẩy các hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức, làm giàu phi pháp,
chiếm đoạt tiền của Nhà nước và nhân dân.

+ Cơ chế chính sách pháp luật chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ, thiếu nhất quán, việc
phân cấp quản lý giữa Trung ương và địa phương, phân biệt quản lý nhà nước và
quản lý sản xuất, kinh doanh có phần chưa rõ. Quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp
nhà nước diễn ra chậm chạp và thiếu sự kiểm soát chặt chẽ. Cơ chế quản lý tài sản
công, quản lý vốn và tài sản trong doanh nghiệp nhà nước còn lỏng lẻo.

+ Một số nét văn hoá như biếu và nhận quà tặng... bị lợi dụng để thực hiện hành vi
tham nhũng.

+ Phẩm chất đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viên bị suy thoái, công tác
quản lý, giáo dục cán bộ, đảng viên yếu kém. Điều này đã được đánh giá trong
nhiều văn kiện của Đảng. Ngày 21-8-2006, Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban
Chấp hành Trung ương Đảng khoá X cũng nhận định: “Công tác cán bộ nói chung
và việc quản lý, giáo dục cán bộ, đảng viên, công chức nói riêng còn yếu kém. Một
bộ phận không nhỏ đảng viên, cán bộ, công chức suy thoái về tư tưởng chính trị,
phẩm chất đạo đức, lối sống. Không ít cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, các ngành,
kể cả cán bộ lãnh đạo cao cấp, còn thiếu gương mẫu trong việc giữ gìn phẩm chất
đạo đức; chưa đi đầu trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và thực
hành tiết kiệm”.

9
+ Sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tham nhũng
ở một số nơi chưa chặt chẽ, sâu sát, thường xuyên; việc xử lý tham nhũng chưa
nghiêm.

+ Việc huy động lực lượng đông đảo của nhân dân cũng như sự tham gia của lực
lượng báo chí vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng chưa được quan tâm đúng
mức. Báo chí vừa có tác dụng cảnh báo những nơi có nguy cơ tham nhũng, vừa
tham gia phát hiện và đặc biệt là tạo nên dư luận mạnh mẽ đòi xử lý tham nhũng.
Vì những lý do khác nhau mà một số cơ quan còn e ngại trước sự tham gia của báo
chí, hoặc là vì bản thân sự thông tin đôi khi không chính xác hoặc không đúng thời
điểm đã gây khó khăn cho việc phát hiện và xử lý triệt để các vụ việc tham nhũng.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của xã hội về tham nhũng
và đấu tranh chống tham nhũng mặc dù đã nhận được sự quan tâm của Đảng và
Nhà nước nhưng chưa tạo ra một sự chuyển biến tích cực trong ý thức xã hội trong
việc phản ứng với tệ nạn tham nhũng cũng như đề cao ý thức trách nhiệm của
người dân trong việc tham gia vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng.

- Tác hại:

+ Tác hại về chính trị: Tham nhũng là trở lực lớn đối với quá trình đổi mới đất
nước và làm xói mòn lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, đối với sự
nghiệp xây dựng đất nước, tiến lên chủ nghĩa xã hội. Hiện nay, tình hình tham
nhũng ở nước ta đã ở mức nghiêm trọng, đáng báo động. Tham nhũng không chỉ
xảy ra ở cấp Trung ương, ở những chương trình, dự án lớn mà còn xuất hiện nhiều
trong các cấp chính quyền cơ sở - cơ quan tiếp xúc với nhân dân hằng ngày, giải
quyết những công việc liên quan trực tiếp đến lợi ích của nhân dân. Văn kiện Hội
nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương khoá IX chỉ rõ: “... Điều làm cho

10
nhân dân còn nhiều bất bình, lo lắng, bức xúc nhất hiện nay là tình trạng quan liêu,
tham nhũng, lãng phí, suy thoái về tư tưởng, chính trị và phẩm chất đạo đức, lối
sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn còn rất nghiêm trọng...”1. Tác hại nguy
hiểm của tệ tham nhũng, lãng phí ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của việc thực
hiện chủ trương, chính sách về kinh tế - xã hội hoặc một nhiệm vụ quản lý nhất
định của Nhà nước. Tổng quát hơn, sự nghiệp cách mạng xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc xã hội chủ nghĩa là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân. Nhân dân chính là
động lực, chủ thể, mục đích của cách mạng.

+ Tác hại về kinh tế: Tham nhũng gây thiệt hại rất lớn về tài sản của Nhà nước, của
tập thể và của công dân. Ở nước ta, trong thời gian qua, nạn tham nhũng diễn ra
trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, gây thiệt hại lớn đến tài sản của Nhà
nước, tiền của, thời gian, công sức của nhân dân. Giá trị tài sản bị thiệt hại, bị thất
thoát liên quan tới tham nhũng của mỗi vụ lên tới hàng chục, hàng trăm, thậm chí là
hàng ngàn tỉ đồng. Đó là những con số lớn và đáng lo ngại so với số thu ngân sách
hằng năm của nước ta. Hậu quả của hành vi tham nhũng không chỉ là việc tài sản,
lợi ích của Nhà nước, của tập thể hoặc của cá nhân bị biến thành tài sản riêng của
người thực hiện hành vi tham nhũng, mà nguy hiểm hơn, hành vi tham nhũng còn
gây thiệt hại, gây thất thoát, lãng phí một lượng lớn tài sản của Nhà nước, của tập
thể, của công dân. Ở mức độ thấp hơn, việc một số cán bộ, công chức quan liêu,
sách nhiễu đối với nhân dân trong khi thực thi công vụ, lạm dụng quyền hạn trong
khi thi hành công vụ khiến cho nhân dân phải mất rất nhiều thời gian, công sức,
tiền bạc để có thể thực hiện được công việc của mình như: xin cấp các loại giấy

1
Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung
ương khoá IX, Nxb. Chính trị quốc gia, 2004, tr.188.

11
phép, giấy chứng nhận, hoặc các loại giấy tờ khác... Nếu xét từng trường hợp một
thì giá trị vật chất bị lãng phí có thể không quá lớn, nhưng nếu tổng hợp những vụ
việc diễn ra thường xuyên, liên tục trong đời sống hằng ngày của nhân dân thì con
số bị thất thoát đã ở mức độ nghiêm trọng.

+ Tác hại về xã hội: Tham nhũng xâm phạm, thậm chí làm thay đổi, đảo lộn những
chuẩn mực đạo đức xã hội, tha hoá đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước. Trước
những lợi ích bất chính đã hoặc sẽ có được khi thực hiện hành vi tham nhũng,
nhiều cán bộ, công chức đã không giữ được phẩm chất đạo đức của người cán bộ
cách mạng, không phục vụ nhân dân mà hướng tới các lợi ích bất chính, bất chấp
việc vi phạm pháp luật, làm trái công vụ, trái lương tâm, đạo đức nghề nghiệp. Vì
vậy, tham nhũng không chỉ phát sinh ở trong các lĩnh vực kinh tế, tài chính, ngân
hàng, đầu tư, xây dựng cơ bản, quản lý đất đai... mà còn có xu hướng lan sang các
lĩnh vực từ trước tới nay ít có khả năng xảy ra tham nhũng như: văn hoá, y tế, giáo
dục, thể dục, thể thao... Thậm chí, cả những lĩnh vực lẽ ra không thể có tham
nhũng, cả dưới góc độ đạo đức và pháp luật, như lĩnh vực phúc lợi xã hội hay bảo
vệ pháp luật. Hành vi tham nhũng xảy ra không ít trong các chương trình trợ cấp
cho thương binh, liệt sĩ, các gia đình chính sách; tham nhũng tiền, hàng hoá cứu trợ
xã hội, trong cả xét duyệt công nhận di tích lịch sử, văn hoá, thi đua khen thƣởng.
Thậm chí tham nhũng còn xảy ra trong các cơ quan bảo vệ pháp luật. Điều đáng
báo động là việc tham nhũng dường như đã trở thành bình thường trong quan niệm
của một số cán bộ, công chức. Đó chính là biểu hiện của sự suy thoái, xuống cấp về
đạo đức một cách nghiêm trọng. Hơn thế, tham nhũng còn xâm phạm những giá trị
đạo đức truyền thống của dân tộc, khi người thực hiện hành vi tham nhũng có khi
là giáo viên, bác sĩ, những người hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hoá,
xã hội - những người xây dựng đời sống, nền tảng tinh thần cho xã hội.

12
2. Những giải pháp hữu hiệu nào để đấu tranh và phòng chống tham nhũng
(PCTN) ở Việt Nam hiện nay :

Đảng ta đã đề ra nhiều chủ trương , biện pháp chống tham nhũng trong các nghị
quyết , chỉ thị , Nhà nước ta đã ban hành Pháp lệnh chống tham nhũng và có nhiều
biện pháp chống tham nhũng nhưng vẫn nạn này không giảm mà lại có chiều
hướng tăng hơn trước . Đã đến lúc cần phải có những biện pháp mới và quyết liệt
hơn chống tham nhũng , cần có những biện pháp chống tham nhũng từ gốc , những
biện pháp tổng hợp vừa phòng vừa chống , những biện pháp quyết liệt được thực
hiện kiên trì và liên tục:
+ Một là, tiếp tục tập trung phát hiện, xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi tham
nhũng, nhất là thông qua công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra,
truy tố, xét xử, thi hành án; trong đó chú trọng xử lý cả các vụ việc tiêu cực trong
cán bộ, đảng viên có tính chất phức tạp, nổi cộm, dư luận xã hội quan tâm. Tập
trung đẩy nhanh tiến độ, xử lý dứt điểm các vụ án, vụ việc tham nhũng, sai phạm
kinh tế nghiêm trọng, phức tạp với quan điểm: Tích cực, khẩn trương, rõ đến đâu
xử lý đến đó, không phân biệt người có hành vi phạm tội là ai, đã có dấu hiệu phạm
tội phải khởi tố điều tra và đã kết lụân có tội thì phải truy tố, xét xử. Các cơ quan
chức năng trong quá trình kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm tra toán, thi hành án,
nếu phát hiện dấu hiệu phạm tội phải kịp thời chuyển hồ sơ vụ việc đến cơ quan
điều tra để thụ lý, điều tra, xử lý theo pháp luật, không chờ kết thúc quá trình kiểm
tra, thanh tra, kiểm toán, thi hành án.

+ Hai là, tăng cường công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, nâng cao hơn
nữa nhận thức về PCTN, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Nhận thức
yếu kém, sai lệch của một bộ phận cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân

13
dân về công tác PCTN, tiêu cực là một trong những nguyên nhân dẫn đến những
hạn chế, khuyết điểm của công tác PCTN, tiêu cực trong thời gian qua.

+ Ba là, đẩy mạnh hoàn thiện cơ chế kiểm soát chặt chẽ quyền lực trong Đảng, Nhà
nước và hệ thống chính trị theo hướng thật đầy đủ, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả,
khắc phục bằng được sự lạm quyền, lộng quyền và lợi dụng quyền lực của cán bộ,
đảng viên có chức vụ. Để làm được điều này, phải thiết lập cho được một cơ chế
kiểm soát việc thực thi quyền lực đối với người có chức vụ, quyền hạn theo nguyên
tắc mọi quyền lực đều phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế; quyền hạn phải
được ràng buộc với trách nhiệm, quyền hạn đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền hạn
càng cao, trách nhiệm càng lớn. Đặc biệt, phải chú trọng quy định thật cụ thể chế
tài xử lý vi phạm đối với cán bộ, đảng viên có hành vi tham nhũng, tiêu cực ở nhiều
lĩnh vực. Xây dựng được cơ chế kiểm soát bên trong thật hiệu quả để việc tự kiểm
tra, phát hiện và xử lý vi phạm, tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ cơ quan, tổ chức,
đơn vị không còn “là khâu yếu”. Không để xảy ra sai phạm, tiêu cực trong việc bổ
nhiệm, quy hoạch, luân chuyển, điều động cán bộ; tình trạng chạy chức, chạy
quyền, chạy tuổi, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển, chạy bằng cấp, chạy khen
thưởng, chạy danh hiệu, chạy tội.

+ Bốn là, tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng của cấp ủy, ủy ban
kiểm tra các cấp. Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng được thực hiện nghiêm
túc sẽ giảm thiểu hành vi tiêu cực, phát hiện kịp thời những vi phạm của cán bộ,
đảng viên, tổ chức đảng. Đồng thời, công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện
nghiêm chỉnh sẽ là lời cảnh tỉnh, răn đe đối với những cán bộ, đảng viên đã và đang
có ý định thực hiện hành vi tiêu cực, tham nhũng.

14
+ Năm là, hoàn thiện thể chế quản lý về kinh tế - xã hội, bịt kín các “kẽ hở” để
“không thể tham nhũng”, ngăn ngừa việc chuyển dịch tài sản bất hợp pháp có được
từ tham nhũng, tiêu cực.

+ Sáu là, hoàn thiện chế độ, chính sách về tiền lương cho cán bộ, công chức, viên
chức. Khi cán bộ, công chức đã được đảm bảo cuộc sống họ sẽ yên tâm cống hiến
hết năng lực, sở trường. Ngược lại, khi cuộc sống của đội ngũ cán bộ, công chức
không được bảo đảm thì họ sẽ có nguy cơ nhũng nhiễu, tiêu cực. Vì vậy, cần hoàn
thiện chế độ, chính sách đãi ngộ, tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức, nhất
là cán bộ, công chức làm trong các cơ quan có chức năng chống tham nhũng, tiêu
cực.

3. Liên hệ bản thân về thực tiễn công tác phòng chống tham nhũng:

Đối với sinh viên, trách nhiệm trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng được thể
hiện ở việc học tập và tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và
pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng. Đồng thời, khi phát hiện
thấy hành vi tham nhũng xảy ra trong môi trường học tập của mình thì thực hiện
quyền tố cáo tới các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Tuyên truyền, phổ biến đến đông đảo quần chúng nhân dân về các chủ trương,
chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước để công dân tích cực thực hiện
nghiêm chỉnh quy định pháp luật về phòng, chống tham nhũng; giám sát, phát hiện,
thông tin, phản ánh, tố cáo hành vi tham nhũng. Tuyên truyền, phổ biến về vai trò
của phản biện xã hội mang tính tích cực để người dân chủ động nhận xét, đánh giá,
bình luận, thẩm định, đề xuất, đặt lại vấn đề, kiến nghị… mang tính xây dựng góp
phần vào nỗ lực chung phòng, chống tham nhũng.
15
Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật về phòng, chống tham nhũng; lên án, đấu
tranh với những người có hành vi tham nhũng. Phản ánh với Ban thanh tra nhân
dân, tổ chức mà mình là thành viên về hành vi tham nhũng, vụ việc tham nhũng để
Ban thanh tra nhân dân, tổ chức đó kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền
xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật. Tham gia vào công tác phòng,
chống tham nhũng bằng việc trực tiếp thực hiện quyền tố cáo của mình hoặc thực
hiện quyền giám sát của mình thông qua hoạt động của ban thanh tra nhân dân, một
tổ chức để thực hiện quyền giám sát của nhân dân ở địa phương, cơ sở. Cộng tác
với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc xác minh vụ việc tham
nhũng khi được yêu cầu.

16
KẾT LUẬN
Bước vào thế kỷ 21, Việt Nam đang đứng trước những thời cơ và vận hội
mới. Đảng và Nhà nước ta tiếp tục lãnh đạo nhân dân xây dựng một đất nước Việt
Nam hoà bình và giàu mạnh. Tuy nhiên trên con đường ấy vẫn còn không ít những
cản trở, một trong những nguy cơ đang tồn tại mà chúng ta buộc phải đối mặt là
vấn đề tội phạm tham nhũng. Hành vi phạm tội tham nhũng không chỉ gây thiệt hại
đến tài sản của Nhà nước mà còn xâm phạm đến các hoạt động đúng đắn của các
cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Bên
cạnh đó, nó còn có tác động tiêu cực đối với các giải pháp kinh tế xã hội của Đảng
và Nhà nước. Đồng thời nó còn là yếu tố kìm hãm, ngăn cản sự phát triển kinh tế -
chính trị của đất nước, đe doạ đến sự ổn định vững vàng của chế độ chính quyền
cũng như độc lập an ninh của Tổ quốc.
Nhận thức được những hậu quả của tội phạm tham nhũng gây ra chúng ta
cần phải có những biện pháp hữu hiệu nhằm đấu tranh phòng chống vấn nạn này,
làm trong sạch bộ máy chính quyền, lấy lại niềm tin trong nhân dân và một môi
trường phát triển lành mạnh cho kinh tế Việt Nam.

17
18
TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Giáo trình Luật Hình sự Việt Nam (phần chung) – TS. KH Lê Cảm (chủ
biên) – NXB DHQG.
2. https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/quan-triet-va-thuc-hien-nghi-quyet-
ai-hoi-xii-cua-ang/-/2018/820816/ban-ve-cong-tac-dau-tranh-phong%2C-
chong-toi-pham-tham-nhung-hien-nay.aspx
3. http://www.issi.gov.vn/thuc-trang-tham-nhung-tieu-cuc-trong-hoatdong-cua-
cac-co-quan-thanh-tra-nha-nuoc-kien-nghi-giai-phap-khac-
phuc_t104c2716n3065tn.aspx
4. https://www.baobaclieu.vn/toa-soan-ban-doc/trach-nhiem-cua-cong-dan-
trong-phong-chong-tham-nhung-35628.html

19

You might also like