You are on page 1of 2

Thalassius vero ea tempestate praefectus praetorio praesens ipse quoque adrogantis

ingenii, considerans incitationem eius ad multorum augeri discrimina, non maturitate vel
consiliis mitigabat, ut aliquotiens celsae potestates iras principum molliverunt, sed
adversando iurgandoque cum parum congrueret, eum ad rabiem potius evibrabat,
Augustum actus eius exaggerando creberrime docens, idque, incertum qua mente, ne
lateret adfectans. quibus mox Caesar acrius efferatus, velut contumaciae quoddam
vexillum altius erigens, sine respectu salutis alienae vel suae ad vertenda opposita instar
rapidi fluminis irrevocabili impetu ferebatur.

Utque aegrum corpus quassari etiam levibus solet offensis, ita animus eius angustus et
tener, quicquid increpuisset, ad salutis suae dispendium existimans factum aut cogitatum,
insontium caedibus fecit victoriam luctuosam.

Eo adducta re per Isauriam, rege Persarum bellis finitimis inligato repellenteque a


conlimitiis suis ferocissimas gentes, quae mente quadam versabili hostiliter eum saepe
incessunt et in nos arma moventem aliquotiens iuvant, Nohodares quidam nomine e
numero optimatum, incursare Mesopotamiam quotiens copia dederit ordinatus, explorabat
nostra sollicite, si repperisset usquam locum vi subita perrupturus.

Quid enim tam absurdum quam delectari multis inanimis rebus, ut honore, ut gloria, ut
aedificio, ut vestitu cultuque corporis, animante virtute praedito, eo qui vel amare vel, ut
ita dicam, redamare possit, non admodum delectari? Nihil est enim remuneratione
benevolentiae, nihil vicissitudine studiorum officiorumque iucundius.

Et eodem impetu Domitianum praecipitem per scalas itidem funibus constrinxerunt,


eosque coniunctos per ampla spatia civitatis acri raptavere discursu. iamque artuum et
membrorum divulsa conpage superscandentes corpora mortuorum ad ultimam truncata
deformitatem velut exsaturati mox abiecerunt in flumen.

Hae duae provinciae bello quondam piratico catervis mixtae praedonum a Servilio pro
consule missae sub iugum factae sunt vectigales. et hae quidem regiones velut in
prominenti terrarum lingua positae ob orbe eoo monte Amano disparantur.

Cuius acerbitati uxor grave accesserat incentivum, germanitate Augusti turgida supra
modum, quam Hannibaliano regi fratris filio antehac Constantinus iunxerat pater, Megaera
quaedam mortalis, inflammatrix saevientis adsidua, humani cruoris avida nihil mitius quam
maritus; qui paulatim eruditiores facti processu temporis ad nocendum per clandestinos
versutosque rumigerulos conpertis leviter addere quaedam male suetos falsa et placentia
sibi discentes, adfectati regni vel artium nefandarum calumnias insontibus adfligebant.

Verum ad istam omnem orationem brevis est defensio. Nam quoad aetas M. Caeli dare
potuit isti suspicioni locum, fuit primum ipsius pudore, deinde etiam patris diligentia
disciplinaque munita. Qui ut huic virilem togam deditšnihil dicam hoc loco de me; tantum
sit, quantum vos existimatis; hoc dicam, hunc a patre continuo ad me esse deductum;
nemo hunc M. Caelium in illo aetatis flore vidit nisi aut cum patre aut mecum aut in M.
Crassi castissima domo, cum artibus honestissimis erudiretur.

Qui cum venisset ob haec festinatis itineribus Antiochiam, praestrictis palatii ianuis,
contempto Caesare, quem videri decuerat, ad praetorium cum pompa sollemni perrexit
morbosque diu causatus nec regiam introiit nec processit in publicum, sed abditus multa in
eius moliebatur exitium addens quaedam relationibus supervacua, quas subinde dimittebat
ad principem.

Cum haec taliaque sollicitas eius aures everberarent expositas semper eius modi
rumoribus et patentes, varia animo tum miscente consilia, tandem id ut optimum factu
elegit: et Vrsicinum primum ad se venire summo cum honore mandavit ea specie ut pro
rerum tunc urgentium captu disponeretur concordi consilio, quibus virium incrementis
Parthicarum gentium a arma minantium impetus frangerentur.

Nisi mihi Phaedrum, inquam, tu mentitum aut Zenonem putas, quorum utrumque audivi,
cum mihi nihil sane praeter sedulitatem probarent, omnes mihi Epicuri sententiae satis
notae sunt. atque eos, quos nominavi, cum Attico nostro frequenter audivi, cum miraretur
ille quidem utrumque, Phaedrum autem etiam amaret, cotidieque inter nos ea, quae
audiebamus, conferebamus, neque erat umquam controversia, quid ego intellegerem, sed
quid probarem.

Sed si ille hac tam eximia fortuna propter utilitatem rei publicae frui non properat, ut
omnia illa conficiat, quid ego, senator, facere debeo, quem, etiamsi ille aliud vellet, rei
publicae consulere oporteret?
Sed cautela nimia in peiores haeserat plagas, ut narrabimus postea, aemulis
consarcinantibus insidias graves apud Constantium, cetera medium principem sed siquid
auribus eius huius modi quivis infudisset ignotus, acerbum et inplacabilem et in hoc
causarum titulo dissimilem sui.

Nec sane haec sola pernicies orientem diversis cladibus adfligebat. Namque et Isauri,
quibus est usitatum saepe pacari saepeque inopinis excursibus cuncta miscere, ex
latrociniis occultis et raris, alente inpunitate adulescentem in peius audaciam ad bella
gravia proruperunt, diu quidem perduelles spiritus inrequietis motibus erigentes, hac
tamen indignitate perciti vehementer, ut iactitabant, quod eorum capiti quidam consortes
apud Iconium Pisidiae oppidum in amphitheatrali spectaculo feris praedatricibus obiecti
sunt praeter morem.

Post haec Gallus Hierapolim profecturus ut expeditioni specie tenus adesset, Antiochensi
plebi suppliciter obsecranti ut inediae dispelleret metum, quae per multas difficilisque
causas adfore iam sperabatur, non ut mos est principibus, quorum diffusa potestas
localibus subinde medetur aerumnis, disponi quicquam statuit vel ex provinciis alimenta
transferri conterminis, sed consularem Syriae Theophilum prope adstantem ultima
metuenti multitudini dedit id adsidue replicando quod invito rectore nullus egere poterit
victu.

Utque aegrum corpus quassari etiam levibus solet offensis, ita animus eius angustus et
tener, quicquid increpuisset, ad salutis suae dispendium existimans factum aut cogitatum,
insontium caedibus fecit victoriam luctuosam.

Nec piget dicere avide magis hanc insulam populum Romanum invasisse quam iuste.
Ptolomaeo enim rege foederato nobis et socio ob aerarii nostri angustias iusso sine ulla
culpa proscribi ideoque hausto veneno voluntaria morte deleto et tributaria facta est et
velut hostiles eius exuviae classi inpositae in urbem advectae sunt per Catonem, nunc
repetetur ordo gestorum.

Horum adventum praedocti speculationibus fidis rectores militum tessera data sollemni
armatos omnes celeri eduxere procursu et agiliter praeterito Calycadni fluminis ponte,
cuius undarum magnitudo murorum adluit turres, in speciem locavere pugnandi. neque
tamen exiluit quisquam nec permissus est congredi. formidabatur enim flagrans vesania
manus et superior numero et ruitura sine respectu salutis in ferrum.

Itaque tum Scaevola cum in eam ipsam mentionem incidisset, exposuit nobis sermonem
Laeli de amicitia habitum ab illo secum et cum altero genero, C. Fannio Marci filio, paucis
diebus post mortem Africani. Eius disputationis sententias memoriae mandavi, quas hoc
libro exposui arbitratu meo; quasi enim ipsos induxi loquentes, ne 'inquam' et 'inquit'
saepius interponeretur, atque ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur.

Primi igitur omnium statuuntur Epigonus et Eusebius ob nominum gentilitatem oppressi.


praediximus enim Montium sub ipso vivendi termino his vocabulis appellatos fabricarum
culpasse tribunos ut adminicula futurae molitioni pollicitos.

You might also like