Western Mindanao State University

Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay

AS19 FIL 122

MAIKING KWENTO AT
NOBELANG FILIPINO

Course Description:

Naipakikita ang kaalaman sa pangkasaysayang pag-unlad ng

maikling kuwento at nobelang Filipino na may pagbibigay-diin sa
mga sangkap at estruktura pagkabuo nito. Naipakikita ang
kaalaman sa paggamit ng mga estratehiya sa pagsasabuhay ng mga
akda na lilinang sa kritikal at malikhaing pag-iisip.

MAIKING KWENTO AT NOBELANG FILIPINO

(AS19 FIL 122)
Instructor: Almarie C. Fulgueras

Ipinasa ni:

VALENCIA, MYRHELLE L.
BSED FILIPINO III
 Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay

Week 1
Paksa: KALIKASAN AT KASAYSAYAN NG MAIKLING KWENTO

Layunin:
1. Nakapagpapakita ng kaalaman sa pamamagitan ng pagsaliksik sa ugat ng maikling kwento,
2. Naiisa-isang tinalakay ang pinag-uugatan at kasalukuyang maikling katha.
Subukin!
Panuto: Punan ang kahon ng mga halimbawang maikling kuwento na iyong nabasa o naalala.(Ilagay ang
paksa ng akda at ang may-akda) 10 puntos.

MAIKLING KWENTO

PAMAGAT:Isang panaginip PAMAGAT: Si Maymay at

MAY-AKDA:Jorge Luis Borges
PAKSA: Sa isang desyerto na
bahagi ng Iran mayroong isang
hindi masyadong matangkad na
tore na bato, walang pintuan o
bintana. Sa nag-iisang silid (na
ang sahig ay dumi at hugis tulad
ng isang bilog) mayroong isang
kahoy na mesa at isang bench. Sa
paikot na cell na iyon, isang lalaki
na kamukha ko ay nagsusulat ng
mga character na hindi ko
maintindihan ang isang
mahabang tula tungkol sa isang
lalaki na sa isa pang pabilog na
cell ay nagsusulat ng isang tula
tungkol sa isang lalaki na sa isa
pang pabilog na cell. Ang
proseso ay walang katapusan at
walang makakabasa sa sinulat ng
mga bilanggo.
PAMAGAT: Ang Nawawalang
Sapatos ni Kulas
MAY-AKDA: Sandy Ghaz
PAKSA: Palagi na lang ang lumang
sapatos ang sinusuot ni Kulas kahit
binibilhan naman siya ng bago ng ina
niya. Kahit hindi sila mayaman,
ibinibigay ng mag-asawang Julio at
Vina Cruz ang kailangan ng mga anak
nila.
Subalit, hindi alam ng mag-asawa na
may ginagawa pala ang anak nilang si
Kulas kung kaya’t palaging lumang
sapatos ang suot nito.
ang Kanyang Aso at Pusa
MAY-AKDA: (Hindi
matukoy) Thang 4/27/19
PAKSA: Dahil nag-iisang
anak, malapit sa mga hayop
si Maymay. Mayroon siyang
aso at pusa – sina Bruno at
Kiting. Subalit, hindi alam
ng bata na may tinatagong
galit o inggit pala si Bruno
kay Kiting.Isang araw,
nadatnan na lang ni
Maymay na maraming pasa
si Kiting. Nagalit siya kay
Bruno at pinarusahan ito.
Ang pusa naman ay pawang
alam na may kasalanan rin
siya. Sinuyo niya ang aso
noong umalis ang bata at
ang nanay niya.
 Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay

Tayahin!

WEEK 1
MAIKING KWENTO AT NOBELANG FILIPINO
(AS19 FIL 122)

Gawain 1

Pangalan: VALENCIA, MYRHELLE L. Petsa: ENERO 24, 2021

Kurso/seksyon: BSED FILIPINO III Nakuha:________

Panuto: Magsaliksik ng dalawang halimbawa ng maikling kwento. Basahin at suriin kung anong katangian ang
nakapaloob sa akdang binasa.

PAMAGAT: ANG BAGONG PARAISO NI EFREN REYES ABUEG

KATANGIAN: (Tumatalakay sa isang madulang bahagi ng buhay.) “Sa Bagong Paraiso” ito ay tungkol sa
dalawang magkaibigan na babae at lalaki na pilit pinaghihiwalay ng kanilang mga magulang dahil sa
kadahilanang sila ay binata’t dalaga na at ang lalaki raw ay malapit sa tukso kapag malapit sa babae. Nais
ipahiwatig ng may-akda na dapat tayong mga kabataan ay sumunod sa payo ng ating mga magulang dahil sila
ang mas nakakaalam. Ngunit masarap gawin ang bawal kung kaya’t pilit silang kumawala sa hawla ng banta at
bawal mula sa kanilang mga magulang at tinahak ang kanilang naging bagong paraiso na siyang naging dahilan
ng pagdilim ng kanilang mga mundo. Ang pagsunod sa payo ng ating mga magulang ay isang landas patungo sa
ating magandang bukas. Wala silang ibang hinangad kundi ang mapabuti lang ang ating buhay. Labanan ang
tukso upang ang landas natin ay di lumiko. Sundin ang payo ng magulang upang ang buhay ay maging maayos
at naayon. Walang magulang na gugustuhing ipahamak ang anak (pwera na lang sa iba). Ang ating mga
magulang ang mas nakakaalam kung ano ang tama at mali. Dahil kung tayo ay papunta pa lamang, sila’y
pabalik na. ubhang napakahirap labanan ang tukso lalo na’t sila ang naging dahilan ng ating pagtawa at ang
rason kung bakit may saysay ang mundo. Minsan ang pakiramdam na ito ay hindi naiintindihan ng ibang tao
kung kaya’t madali lang sa kanilang sabihin ang salitang “Lumayo ka sa tukso!” Minsan tayo ay nadadala sa
saya kung kaya’t nakakalimutan natin ang pangarap sa atin ng iba. Ngunit sa kwentong ito, ito’y
nagpapahiwatig na kahit ano man ang maging dahilan mo dapat parin tayong magising sa ating munting
pagiisip tungkol sa larangan ng pag-ibig. Aral muna ang dapat asikasuhin upang mas maabot natin ang ating
mga pangarap sa buhay at makatulong sa ating mga magulang dahil ang totoong pag-ibig ay nakapaghihintay.

PAMAGAT: SI JUAN AT ANG ALIMANGO NI J. BAUTISTA

 Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay
KATANGIAN: (Gumagamit ng isang pangunahing tauhang may mahalagang suliranin at ng ilang ibang mga
tauhan.) Ang kwento ay nag-iiwan ng kakintalan sa mga mambabasa na huwag tayong maging tamad at gawin
ang mga pinapautos sa ating lalong-lalo na ng ating mga magulang, huwag nating ipasa ang responsilidad na
dapat tayo ang gumagawa. Ang katangian ng kwentong ito ay ang suliranin ng mismong kwento ay naipapasa
sa iba pang tauhan na siyang mas nagpatingkad ng kwento at higit na mas maiintindihan at mauunawaan ng
mga mambabasa ang ara na gusting ipahiwatog nito.

Gawain 2

Panuto: Ibigay ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga sumusunod:

1. Mitolohiya vs. Alamat

MITOLOHIYA PAGKAKATULAD ALAMAT
 Tungkol sa unang  Tradisyonal na sanaysay.  Pinapalagay bilang
kasaysayan ng mga tao, sa
sansinukuban,  Ipinapasa mula sa isang makasaysayan ngunit
mahiwagang nilikha at henerasyon sa sumunod hindi napatunayan.
ang kaipunan ng iba’t -
pang henerasyon.  Madalas tungkol sa mga
ibang paniniwala sa Diyos
at Diyosa. bayani na gawa o
 Nagpapaliwanag ng
napagtagumpayan ang
panlipunang
kababalaghan. mga hadlang.
 Kinasasangkutan ng mga
supernatural na karakter,
nilalang o mga
kaganapan.
 Nagpapaliwanag ng hindi
likas na kababalaghan sa
pamamagitan ng mga
simbolo at metapora.
 Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay

2. Pabula vs. Parabula

PABULA PAGKAKATULAD PARABULA

 Simpleng kwento na
karaniwang nagtatampok
sa mga hayop bilang
mga tauhan.
 Kinapupulutan ng gintong  Isang uri ng panitikang
aral. taliwas sa mga pabula na
 May mga pagkakataon na karaniwang ang mga
gumaganap ay mga tao at
ang mgma tagpuan,
hindi hayop.
pangyayari at paksa ng  Naglalarawan ng
kwento ay hango sa kaotohanan o mga tunay
pangyayari sa totoong na nangyayari sa mundo.
buhay.  Ito ay hango sa mga
kwento sa Biblia.

3. Kwentong bayan vs. Anekdota

KWENTONG BAYAN PAGKAKATULAD ANEKDOTA

 Mga kwentong salaysay  Nakapagbibigay ng  Akdang tuluyan na
hinggil sa mga likhang-isip ng impormasyon hinggil sa isang tao tumatalakay sa kakaiba o
mga tauhan na kumakatawan sa o lugar. kakatwang pangyayaring na
mga uri ng mamamayan.  Tiyak na nakakapag-aliw kadalasa’y mga naganap sa
Karaniwang kaugnay ang isang sa isipan ng mga mambabasa. buhay ng kilala, sikat o tanyag na
tiyak na pook o rehiyon ng tao.
isang bansa o lupain.  Pagpapaliwanag sa mga
ginagawa ng tao at sa buhay nito.

(Ipapasa sa itinakdang araw, Enero 24,2022)

Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay
 Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay

Tuklasin !

KALIKASAN AT KASAYSAYAN NG MAIKLING KWENTO

KWENTO
-Anumang salaysay, nakalimbag man o hindi (U.P diksyunaryong Filipino,2001)
-Maikling salaysay ang maikling kwento.
-Deogracias Rosario, kinilalang “Ama ng maiklig kwento”.

ANG MAIKLING KWENTO AT TRADISYONG ORAL SA PANITIKAN

-Tatlong paniniwala sa kalikasan ng tradisyonal na maikling kwento (Edgar Allan Poe)
1. Maikli lamang ito at nababasa sa isang upuan.
2. May binuboung banghay ukol sa isang protagonista o pangunahing tauhan.
3. May nilalayon upang makalikha ng isang kakintalan.

Bago pa man naging matatag ang maikling kwento, may pagtatangka na para mabigyang-hugis ang
nasabing anyo.

1. Exemplum o ejemplo (R.C. Lucero, 1994)

2. Cuadro
3. Dagli (1902) o pasingaw (Teodoro Agoncillo, 1965)
4. Pinadalagan o binirisbis (Bisaya)
5. Instantea o rafaga (manunulat sa Wikang kastila)

DAGLI
-Ayon kay Patricia Melendrez-Cruz, ang unang anyo ng maikling kwentong tagalog, lumitaw sa unang dekada
ng pananakop ng Amerika sa mga makabayang pahayagan.

ANG MAIKLING KWENTO BILANG PAMANANG KOLONYAL

- Ang modernong maikling kwento ang pinakabuso sa mga anyong pampanitikan sa bansa.
 Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay
- Ayon kay Rolando Tolentino (2000), ipinakilala ang anyong ito sa pampublikong edukasyong
itinaguyod noong panahon ng Amerikano.

MGA KATANGIAN NG MAIKLING KWENTO:

Ang maikling kwento ay may sariling katangian na ikinaiiba sa mga
kasamahang anyo ng panitikan at dito’y kabilang ang mga sumusunod :
1. Tumatalakay sa isang madulang bahagi ng buhay.
2. Gumagamit ng isang pangunahing tauhang may mahalagang suliranin at ng ilang ibang
mga tauhan.
3. Gumagamit ng isang mahalagang tagpo o ng kakaunting tagpo.
4. Nagpapakilala ng mabilis na pagtaas ng kawilihan hanggang sa kasukdulan na
sinusundan kaagad ng wakas.
5. Nagtataglay ng isang impresyon o kakintalan.

UGAT NG MAIKLING KWENTO

 MITOLOHIYA
Ito’y salaysay tungkol sa iba’t ibang Diyos na pinaniniwalaang mga sinaunang katutubo. Ang salaysay na ito ay
tungkol sa mga kababalaghan at tungkol sa kanilang mga pananalig at paniniwala sa mga anito.

 ALAMAT
Isinasalaysay sa kwentong ito ang inagmulan ng isang bagay, pook, pangyayari at iba pa. Pinalulutang din dito
ang mahalagang mensahe at mga aral sa buhay.

 PABULA
 Western Mindanao State University
Naga Campus
Sta. Clara, Naga, Zamboanga Sibugay
Ito’y isang uri ng kuwentong gumagamit ng mga hayop bilang mga tauhan. Bagama’t kathang-isip lamang ang
kwentong ito walang tiyak na batayan. Ang pabula ay naghahatid pa rin ng mahalagang mensahe at aral ng
buhay.

 PARABULA
Ito’y salaysay na hango sa bibliya. Lumulutang ditto ang moral at ispiritwal na pamumuhay ng mga tao at ang
paglalahad ay patalinghaga.

 KWENTONG BAYAN
Ipinapakita sa salaysay na ito ang pag-uugali, tradisyon, paniniwala, pamahiin, at kultura ng isang lipi.
Inilalahad din ditto ang mga suliraning hinarap ng tribu na siyang mag-iiwan ng aral at tiyak na mensahe sa mga
mambabasa.

 ANEKDOTA
Ito’y nagsasalaysay ng mga pangyayaring katawa-tawa at ang mga pangyayari’y kapupulutan ng mga aral sa
buhay.