Dhaabbata Leenjii Konkolaachistootaa Gaaddisaa

END
Dhaabbata Leenjii Konkolaachistootaa Gaaddisaa መጨረሸ

ጋዲሳ የአሽከርካሪዎች ማስልጠኛ ተቋም
የማሽከርከር ሰነ ባህሪ
ስነ ባህሪ ምን ማለት ነው
- ስነ-ባህሪ፡- የሰዎች እና የእንስሳትን የባህሪን እና የአዕምሮን አስተሳሰብ ሂደት ሳይንሳዊ በሆነ መንገድ የሚያጠና
ነው፡፡
- ባህሪ፡- የሰውአስተሳሰብ፣ አመለካከት ድርጊት ውጤት ነው፡፡
የማሽከርከር ስነ-ባህሪ- አሽከርካሪዎች በሚያሽከረክሩበት ወቅት የሚያሳዩት ባህሪ የሚያጠናየሰነባህሪ ዘርፍ ነው፡፡
የስነ-ባህሪ ግቦች - የባህሪን መግለጽ
- የተለያዩ ባህሪያትን መንስኤ ማብራራት
- ወቅታዊን የባህሪን ሁኔታ ከግምት ውስጥ በማስገባት የወደፊቱን መተንበይ
- ባህሪን ለማሻሻል፡፡
ለባህሪ መዳበር አስተዋፅኦ የሚያደርጉ ነገሮች፡-
1. ተፈጥሮ
2. አካባቢ
ሶስቱ የማሽከርከር ባህሪያት ዘርፎች
1. የስሜት ባህሪ 2. የመገንዘብ ባህሪ 3. የክህሎት ባህሪ ይባላሉ
1. የስሜት ባህሪ፡- ፍላጎት፣ አመለካከትን፣ እሴትን፣ መነሳሳትንና ማንኛውንም ግብ ያለሙ የሰዎችን
ድርጊትን ያጠቃልላል፡፡
2. የመገንዘብ (አዕምሮአዊ) ባህሪ፡- መረዳትን፣ ማሰብን፣ ምክንያትን መስጠትን፣ ውሳ መስጠትን የሰዎን
ድርጊት ማጤንን ያካትታል
3. የክህሎት ባህሪ፡- በአእምሮ አዛዥነትና በአካል እንቅስቃሴ የሚፈጸሙ ማናቸውንም የክህሎት ባህሪያት
ያካተተ ነው፡፡
የማሽከርከር ስነ-ባህሪያዊ ጉዳዮች
1. ዝግጁነት፡- የብስለት፣ የችሎታ፣ የትምህርትና የመነሳሳት የጋራ ውጤት ነው፡፡
ዝግጁነት መገለጫዎች - ጤነኛ መሆንን ማረጋገጥ
- ተሸከርካሪን ለጉዞ ዝግጁ ማድረግ
- የመንገድ፣ የአየርና የትራፊክ ሁኔታን በማሽከርከር ላይ ያለውን ተፅኖ መገመት መቻል
2.መነቃቃት፡- በሰዎች ውስጥ ያለ ሁኔታ ሆኖ ባህሪን ወደ ግብ የሚያንቀሳቅስ ሂደት ነው፡፡
3.መረጃን የመሰብሰብና የመተርጎም ሂደት

ሀ. መገንዘብ፡- መረጃን ከአካባቢያችን በስሜት ህዋሳቶቻችን የመቀበል፣ የመለወጥና ወደ አእምሮአችን የመላክ
ሂደት ነው፡፡ ከ 80-90 አካባቢን ለማወቅ የምንጠቀመው በዓይናችን ነው፡፡
ለ. ትኩረት፡- በስሜት ሕዋሳቶቻችን አማካይነት ከሚደርሱ መረጃዎች መካከል ዋናውንና ተፈላጊውን የመምረጥ
ሂደት ነው፡፡
ሐ. ማስተዋል፡- በስሜት ሕዋሳቶቻችን አማካይነት የመጣን መረጃ የመምረጥ፣ የማቀናበርና ትርጉም የመስጠት
ሂደት ነው፡፡
Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Perpard By Abdi Bedasa
END
ጠንቃቃ የማሽከርከር ሂደት ለማከናወን መነሳሳት
1. ሃላፊነት
ስሜታዊ ሃላፊነት
ለሌሎች ማሰብና ስነ-ምግባራዊነት
 በሌሎች ላይ አደጋን(ጉዳትን) ላለመፍጠር መጠንቀቅ
 ለማሽከርከር ተግባር ስነ-ምግባራዊና ሀይማኖታዊ መመሪያዎችን መጠቀም
ስሜታዊ ሀላፊነት ጉድለት
ራስ ወዳድነትና ቅንነት የጎደለው አስተሳሰብ
 በራስ የደረሰ ችግር በሌሎች ላይ እንዲደርስ መሻት
 የመንገድ ተጠቃሚዎችን መብትን መጣስና አቃሎ ማየት
አዕምሮአዊ ሃላፊነት
አዎንታዊ ህሊናዊ አስተሳሰብና አዕምሮአዊ ጤንነት
 የማሽከርከር ተግባር ሊያስከትለው የሚችለው ውጤት ቀድሞ መገመት
 ሰዎችን ሆነ ንብረትን ከአደጋ የሚከላከል ምናባዊ እቅድ መከተል
አዕምሮአዊ ሃላፊነት ጉድለት
አሉታዊ ህሊናዊ አስተሳሰብና አደገኛ የሆነ ባህሪ
 አደገኛ የሆነ የማሽከርከር ምናባዊ እቅድን መከተል
 ትርጉም ለሌለውና ለተሳሳተ የማሽከርከር ተግባር ዋጋ መስጠት(ለምሳሌ መቀደምን እንደሽንፈት
መቁጠር)
ክህሎታዊ ሃላፊነት
ደስተኛነትና እርካታ
 በማሽከርከር ወቅት የተረጋጋና መልካም የሆነ ስሜት ማዳበር
 በማሽከርከር ወቅት መልካም የሆኑ ተግባሮችን መፈጸም ለምሳሌ፡- ማቀድ ራስን መገምገምና መወሰን)
ክህሎታዊ ሃላፊነት ጉድለት

ውጥረትና ድብርት
 በማሽከርከር ወቅት መፍራት፣ መጨነቅ፣ አለመረጋጋት ለማሽከርከር ሃይልና ፍላቶት ማጣት፡፡
 በስራናቸው ስህተቶች ምክንያት እራስን ዝቅ አድርጎ ማየትና ለራስ ክብር መንፈግ፡፡
2. ጥንቃቄ /ደህንነት/
ስሜታዊ ደህንነት
ራስን ማዘጋጀትና ሚዛናዊነት /እኩልነት/
 ሌሎች መንገድ ተጠቃሚዎች ሊሰሩ የሚችሉትን ስህተት በማሰብ መጠንቀቅ
 ለሌሎች መንገድ ተጠቃሚዎች ላለማስተጓጎል መዘጋጀት
ስሜታዊ ደህንነት ጉድለት
የሞገደኝነት ስሜትና በአጋጣሚዎች የመጠቀም ፍላጎት

END
 ለሌሎች አሽከርካሪዎች አስገዳጅ ፈታኝ ሁኔታ ውስጥ እንዲገቡ መፈለግ
 ሌሎች አሽከርካሪዎችን ለመቅደም ራስን በውድድር ስሜት ውስጥ ማስገባት
አዕምሮአዊ ደህንነት
ሚዛናዊ መለያ ባህሪ
 ነገሮችን (ሁኔታዎችን) ከሌሎች የመንገድ ተጠቃሚዎች አንጻር መመልከት
 ለሌሎች አውራጎዳና ተጠቃሚዎች ሃሳብን ባህሪ ሚዛናዊና የሆነ ገለጻ መስጠት
አዕምሮአዊ ደህንነት ጉድለት
ሚዛናዊነት የጎለው መለያ ባህሪያት
 የራስን የማስከርከር ጥፋት ወደ ሌሎ አሽከርካሪዎች ላይ ለማሳበብ መሞከር ለሰራነው ጥፋት መከላከያ የሚሆንና
አሳማኝ የሚመስል ምክንያቶችን ለራስ ማቅረብ
ክህሎታዊ ደህንነት
ትህትና የተሞላበት መገብባትና የመረጋጋት ስሜት
 ፈታኝ ስሜትን ጎጂ በሆነ ሁኔታ ውስጥ መረጋጋትና ግፊትን መቋቋም
 በመንገድ ተጠቃሚዎች ላይ ጸያፍ የሆነ ቃላትን ከመጠቀም መቆጠብ
ክህሎዊ ደህንነት ጉድለት
ትህትና የጎደለው ምልልስ እና የተጋነነ አፀፋ መመለስ
 ሌላው አሽከርካሪ ለሚያሳየው አግባብነት ለሌለው ባህሪ የተጋነነ አጸፋ መስጠት
 መንገድ ተጠቃሚዎችን በቃል ወይም በምልክት መሳደብ
3. ብቃት
ስሜታዊ ብቃት
ደንብ ማክበር እና ልበ ሙሉነት
 ለትራፊክ እንቅስቃሴ ደንብና ስርዓት ራስን ማስገዛት
 በምናሽከረክርበት ወቅት ስህተትን ማስወገድና ጠንቃቃ መሆን
ስሜታዊ ብቃት ማነስ
ደንብና ስርዓት ያለማክበርና በራስ ያለመተማመን
 ለትራፊክ ደንብና ስርዓትን ለሚያስከብሩ አካላትን የጥላቻ ስሜት ማዳበር
 የትራፊክ እንቅስቃሴ ውስጥ ታጋሽ ያለመሆን
ጤናማ የእርስበእርስ ግንኙነት መገለጫ ባህሪያት
1.መቻቻል፡- ባይፈልጉ ወይም ባይስማሙበት ለጊዜው ፍቃደኝነት ማሳየት
2.ማከፈል፡- የራስ ነገር ለሌላው እንዲጠቀምበት መፍፈቀድ
3.ሩህሩህነት፡- ለሌሎች ችግር እንደራስ በማየት ችግርን በመካፈል ለመፍታት ጥረት ማድረግ
4. መደራደር፡- ለመግባባት ሲባል መጠነኛ የራስ ፍላጎት መተው
የአሽከርካሪ ስነምግባር /መመሪያ/ በተግባር መተርጎም
የአሽከርካሪዎች ሙያዊ ስነ-ምግባር
ሙያ፡- በትምህርትና በስልጠና የሚገኝ ነው፡፡

END
ስነ-ምግባር፡- መልካሙንና መጥፎውን ለመለየት የሚስችልና መጥፎውን በመተው መልካሙን እንድንከተል
የሚያበረታታ ነው፡፡
የሙያ ስነ-ምግባር፡- ባለሙያው በተሰማራበት የሙ መስክ መከተል የሚገባቸውን መርህዎች እና ስነ-ስርዓቶች
ያመለክታል፡፡
ሙያዊ ስነ-ምግባራቸውን አክብረው የሚያሽከረክሩ አሽከርካሪዎች ባህሪያት
 ከነዱ አይጠጡም፣ ከጠጡም አይነዱም
 ያለ ምንም ዕረፍት ከ 4፡00 ሰዓት በላይ አያሽከረክሩም
 የመኪናቸውን ክፍሎች በአግባቡ መስራታቸውን ከመንቀሳቀሳቸው በፊት ያረጋግጣሉ
 በመጥፎ ሁኔታ ውስጥ አያስከረክሩም
 በቀን ከ 8-10 ሰዓት በላይ አለማሽከርከር
 ህግን ማክበርና የመሳሰሉት ናቸው፡፡
የአሽከርካሪዎ አላስፈላጊ ባህሪያት
 ሞገደኝነት ፣ ቸልተኝነት፣ ኃላፊነትን መዘንጋት፣ ህግን አለማክበር ከሚፈለገው በላይ ራስ ወዳድነት ሱሰኝነት
ትኩት ለመሳብ መሞከር (ልታይ ልታይ ባይነት) የመሳሰሉት ናቸው፡፡
በማሽከርከር ችሎታ ላይ የአልኮል መጠጥ ተፅዕኖ
 የአልኮል መጠጥ በማዕከላዊ ስርዓት ነርቭ ላይ የመደበት ተጽእኖ ያደርሳል፡፡
በመሆኑም የአልኮል መጠጥ የአሽከርካሪውን የማየት፣ የማተኮ፣ የማገናዘብመ ውሳኔ የመስጠት ፣ ችሎታንና
ቅልጥፍናን በመቀነስ ለትራፊክ አደጋ ያጋልጣል፡፡
አልኮል መጠጥ ጠጥቶ የሚያሽከረክር አሽከርካሪ ባህሪያት
 በራሱ ረድፍ ያለመቆየት
 በከፍተኛ ፍጥነት ማሽከርከር
 በጣም ዝግ ባለ ፍጥነት ማሽከርከር
 ፍጥነትን በመቀነስና በማይታመን ሁኔታ ፍጥነትን መጨመር
 ከጎንና ከፊት ለፊት ያለን መኪና በጣም ተጠግቶ ማሽከርከር
 ሰፋ ያለ ቦታ በመውሰድ መኪና ማዞር
 ለትራፊክ ህግ ተገዥ ያለመሆን የመሳሰሉት ናቸው፡፡
አልኮል መጠጥ የተመረዘ አሽከርካሪ ሲያጋጥመን ማድረግ ያለብን ክንዋኔዎች
 ተሸከርካሪውን አለመጠጋት
 ለፖሊስ ማሳወቅ
 ከምሽቱ 4፡00-8፡00 ሰዓት በሚያሽከረክሩበት ወቅት ከወትሮ የተለየ ጥንቃቄ ማድረግ፡፡
አልኮል መጠጥ በጠጡ ወቅት ያለማሽከርከር፡- መጠጥ ሊጠጡ ካሰቡ
 በህዝብ ትራንስፖርት መጠቀም
 ያልጠጣ አሽከርካሪ እንዲያሽከረክር ማድረግ
 ሌላ አሽከርካሪ ደውሎ መጥራት
 መጠጡን ቤት ማስመጣት

END
 የጠጡበት ቦታ ማደር
ሞገደኛ እና ክልፍልፍ አነዳድ

 ሞገደኛ ማለት ጥሩ የነበረ ስሜት ወደ መጥፎ በተቀየረ ሰዓት ወይም በተደጋጋሚ በመጥፎ ስሜት ውስጥ
ሆኖ ማሽከርከር ማለት ነው፡፡
የሞገደኛ አነዳድ ፈርጆች
የሞገደኛ አነዳድ ፈርጆች በሶስት ይከፈላል
1. ትዕግስት ማጣት እና ትኩረት አለመስጠት
2. ተጽዕኖ የማድረግ ትግል
3. ግድ የለሽነት እና የመንገድ ላይ ጸብ ናቸው፡፡
በእያንዳንዱ ፈርጆች(ክፍሎ) ስር የትራፊክ ደንቦችን መተላለፍ የከሰታልል
1. ትዕግስት ማጣት እና ትኩረት አለመስጠት
 የትራፊክ መብራትን አለማክበር
 ያላግባቡ ረድፍን መቀየር ወይም መሸሎክሎክ
 ከተፈቀደው ፍጥነት በላይ ማሽከርከር
 ከፊት ያለን ተሸከርካሪን በጣም ተጠግቶ ማሽከርከር
 አስፈላጊውን የትራፊክ ምልክት ለሌሎች አሽከርካሪዎች አለማሳየት
 የማቋረጫ መንገዶን መዝጋት፡፡
2. ተጽዕኖ የማድረግ ትግል
 ተሸከርካሪን ላለማሳለፍ መንገድ መዝጋት
 የመኪና ጥሩንባ በተደጋሚ በማስጮህ በምልክትና በመጮህ መሳደብና ማስፈራራት
 በተሸከርካሪ መካከል ሊኖር የሚገባውን ክፍተት ሌላ ተሽከርካሪ እንዳይገባ መዝጋት
 በበቀል ስሜት ብድንገት ፍሬን መያዝ
 ለማስፈራራት ወይም ለማስገደድ ሲባል ከፊት ያለን መኪና ከኋላ ተጠግቶ ማሽከርከር
3. ግድ የለሽነት እና የመንገድ ላይ ፀብ
 በአልኮል መጠጥ ተመርዞ ማሽከርከር
 በጣም ከፍተኛ በሆነ ፍጥነት ማሽከርከር
 መንገድ ዳር መኪና በማቆም ማስፈራራት ወይም መደብደብ
 መሳሪያን መደገን ወይም መተኮስ
ሞገደኛ አሽከርካሪ ላለመሆን መደረግ የሚገባቸው ክንዋኔዎች
 በመጥፎ ስሜት ውስጥ ሆኖ አለማሽከርከር
 ወደሚፈልጉት ቦታ በሰዓቱ ለመድረስ በቂ ጊዜ መመደብ
 ከተቻለ የጎዞን ፕሮግራ በስራ መግቢያና መውጫ ሰዓቶች አለማድረግ
 ሊያዘገይዎት የሚል ጉዳይ መኖሩን በቅድሚያ በስልክ ማሳወቅ
 በመኪናው ውስጥ ያለንን ምቾት ማሻሻል
 ለስለስ ያሉ ሙዚቃዎችን ድምጹን ዝቅ አድርጎ በመክፈት ማዳመጥ
 በተጨማሪም ለሞገደኛ አነዳድ መፍትሔ የሚሆነው የመደጋገፍ የማሽከርከር ዘይቤ ማዳበር ነው፡፡

END
ሞገደኛ አሽከርካሪ ሲያጋጥሞት ማድረግ ያለብዎት ከንዋኔዎች
 ረድፍን ላለመልቀቅ ሲሉ ፉክክር ውስጥ ያለመግባት
 ፀያፍ ስድቦችን ችላ ማለት
 የአይን ለአይን ግንኙነት ማስወገድ
 ለህግ አስከባሪዎች ማሳወቅ
 ሳይበሳጩ ዘና ብለው ሁኔታዎችን መከታተል
 ችግሩ ሳይባባስ በሰላም ለመጨረስ ጥረት ማድረግ፡፡
የትራፊክ ህጎችና ደንቦች ማክበርና ተገዥ መሆን

አለም አቀፍ የመንገድ ዳር ምልክቶች
በመንገዱ ግራ እና ቀኝ በመከተል ለአሽከርካሪው ስለመንገዱና ስለአካባቢው ሁኔታ አስቀድሞ መረጃን በመስጠት
አደጋን ይከላከላሉ፡፡
በሶስት ይከፈላሉ
1. የሚያስጠነቅቁ
2. የሚቆጣጠሩ
2.1 የሚከለከሉ (የሚወሰኑ)
2.2 የሚስገድዱ
2.3 ቅድሚያ የሚያሰጡ
3. መረጃ ሰጪ
3.1 በራሱ መረጃ ሰጪ
3.2 አቅጣጫ አመልካች
1. የሚያስጠነቅቁ፡- ቅርጻቸው ሶስት ማዕዘን ጠርዛቸው ቀይ መደባቸው ነጭ የሚያስተላልፉት መልዕክት
በጥቁር ቀለም በተሰራ በስዕል በቀስት ወይም በፅሁፍ ነው፡፡
2. የሚቆጣጠሩ፡- የመንገድ ዳር ምልክቶች በ 3 ይከፈላሉ
.1 የሚከለክሉ(የሚወሰኑ)፡ ቅርጻቸው ክብ ጠርዛቸው ቀይ መደባቸው ነጭ የሚያስተላልፉት መልዕክት
በጥቁር ቀለም በተሰራ በስዕል በቀስት ወይም በጽሁፍ ነው፡፡
2.2 የሚያስገድዱ፡- ቅርጻቸው ክብ መደባቸው ሰማያዊ የሚያስተላልፉት መልዕክት በነጭ ቀለም በተሰራ
በስዕል በቀስት ወይም በፁሁፍ ነው
2.3 ቅድሚያ የሚያሰጡ፡- ቅርፃቸው የተለያየ ሆኖ የሚያስተላልፉት መልዕክት ቅድሚያ ስጥ የሚል ነው፡፡
3. መረጃ ሰጪ፡- የመንገድ ዳር ምልክቶች ቅርጻቸው አራት መዓዘን ሲሆን በ 2 ይከፈላሉ፡፡
3.1 በረሱ መረጃ ሰጪ፡- አገልግሎት መስጫ ተቋማትን በስዕልና በጽሁፍ ይጠቁሙናል፡፡
3.2 አቅጣጫ አመልካች፡- መንገዶ ዘላቂ መሆናቸውንና አለመሆናቸውን እና የከተሞችን አቅጣጫና እርቀት
በቀስትና በፅሁፍ ይጠቁሙናል፡፡

END
ስዕል የሚያስጠነቅቁ የሚቆጣጠሩ መረጃ ሰጪ

አለም አቀፍ የትራፊክ ማስተላለፊያ መብራቶች በሁለት ይከፈላሉ፡፡
1. የእግረኛ ማስተላለፊያ መብራቶች
2. የተሸከርካሪ ማስተላለፊያ መብራቶች
የተሸከርካሪ ማስተላለፊያ መብራቶች በአበራራቸው በአራት ይከፈላሉ
1. ቀይ፡-ሲበራ የእግረኛውን ማቋረጫውን መስመር ሳያልፉ መቆም አለባቸው፡፡
2. ቀይና ቢጫ፡- በአንድነት ሲበሩ ቆመው የነበሩ ለመሄ ይዘጋጃሉ፡፡
3. አረንጓዴ፡- ሲበራ ቆመው የነበሩ እንዲያልፉ
4. ቢጫ፡- ሲባራ ወደ መስቀለኛ መንገድ መሀል የገቡት በፍጥነት እንዲያልፉ በመግባት ላይ ያሉት ግን የእግረኛ
ማቋረጫውን መስመር ሳያልፉ መቆም አለባቸው፡፡
የተለያዩ የተሽከርካሪ ማስተላለፊያ መብራት አበራር
ቀይ፡- ብልጭ ጥፍት እያለ ሲበራ የደረሰ አሽከርካሪ የእግረኛ ማቋረጫውን መስመር ሳያልፍ በመቆም ግራ እና
ቀኙን አይቶ አደጋ የማያስከትል መሆኑን በማረጋገጥ በጥንቃቄ ማለፍ አለበት፡፡
ቢጫ፡- ብልጭ ጥፍት እያለ ሲበራ የደረሰ አሽከርካሪ ፍጥነቱን በመቀነስ ግራና ቀኝ አይቶ በጥንቃቄ ማለፍ
አለበት፡፡
አለም አቀፍ የመንገድ ላይ መስመሮች
የመንገድ ላይ መስመሮች በሁለት ይከፈላሉ
1. በመንገዱ አግድመት የሚሰመሩ/ለእግረኛ/
2. በመንገዱ አቅጣጫ የሚሰመሩ /ለተሸከርካሪ/
2.1 መንገዱን ሁለትና ከዛ በላይ ይከፍላሉ
2.2 የመንገድ ዳር ምልክቶችን ተክተው ያገለግላሉ
2.3 አሽከርካሪዎች መያዝ ያለባቸውን አቅጣጫ ይጠቁሙናል
2.4 መንገዱ ለእይታ ግልጽ መሆኑንና አለመሆኑን ያመለክቱናል
2.5 የትራፊክ እንቅስቃሴ የሚበዛ መሆኑንና አለመሆኑን ያመለክቱናል
2.6 በፍጥነት ለማሽከርከር አመቺ መሆኑና ያለመሆኑ ያመለክቱናል
የመንገድ ላይ መስመሮች እና ቅብ ተግባር

END
 ለመታጠፍና ዞሮ ለመመለስ የምንጠቀምበትን ረድፍ ያመለክታሉ
 በትራፊክ መብራት አካባቢ የምንቆምበትን ስፍራ ያመለክታሉ
 የመንገድ መሀል እና ጠርዝን ያመለክታሉ
 አንድ አቅጣጫ መንገድን በረድፍ ይከፍላሉ
የመንገድ ላይ መስመር
በመንገድ ላይ የሚሰመሩ መስመሮች በመንገድ አግድመት እና በመንገድ አቅጣጫ የሚሰመሩ በመባል በሁለት
ይከፈላሉ፡፡
1.ዜብራ መቋረጫ መስመር፡ ባጭር ርቀት ውሰጥ እግረኞች መንገድ ማቋረጥ እንዲችሉ የሚሰመር መስመር
ነው፡፡አሽከርካሪዎች በዚህ መስመር ውስጥ በመንቀሳቀስ ላይ ላሉ እግረኞች ምን ጊዜም ቅድሚያ መስጠት
አለባቸው፡፡
2.የረድፍ መስመሮች፡- ተሸከርካሪዎች በመንገድ ላይ ረድፋቸውን ጠብቀው እንዲጓዙ የሚረዳ ሲሆን አንድን
መንገድ ለሁለት መንገድ በመክፈል ባለሁለት አቅጣጫ በማድረግ እና ባለ አንድ አቅጣጫ በማድረግ ከአንድ
በላይ የሆኑ ተሸከርካሪዎችን ለማስተላለፍ እንዲቻል በመንገድ ላይ የሚሰመር ነው፡፡
የባለሁለት አቅጣጫ መንገድ መስመር፡-ሁሉም አሽከርካሪዎች የየራሳቸውን አቅጣጫ ተከትለው
ማሽከርከር፤መታጠፍ ዞሮ መመለስ እንደመንገዱና እንደትራፊኩ ሁኔታ በጥንቃቄ የተቆራረጠውን መስመር አልፎ
መሄድ ይችላል፡፡
የትራፊክ ፖሊስ የእጅ ምልክቶች ትርጉምና ተግባር
የትራፊክ ፖሊስ እጅ ምልክት ከፍት ለፊት የሚመጡ አሽከርካሪዎች ያስቆማል፤ ከኋላ የሚመጡትን
ያስቆማል፤ከፊት ለፊት ቆመው የነበሩትን አሽከርካሪዎች ወደፊትና ወደቀኝ አንዲጓዙ ይፈቅዳል፤የተለያየ የእጅ
አቅጣጫ ምልክት በማሳየት የተሳለጠ የትረፊክ ችንቅስቃሴ እንዲኖር ያደርጋል፡፡

END
ስዕል የትራፊክ ፖሊስ የእጅ ምልክቶች ትርጉምና ተግባር

የአሽከርካሪዎች የእጅ ምልክት
ፍሬቻ ወይም የፍሬን መብራት በብልሽት ምክንያት በማይሰራበት ወይም በግልፅ ከርቀት መባይተይበት ጊዜ
ተሸከርካሪዎች ከቆሙበት ቦታ ተነስተው ጉዞ ሲቀጥሉ፤ የያዙት ነጠላ መስመር ትተው ወደሌላ ሲቀይሩ፤
የሚከተሉትን ተሸከርካሪ ሲቀድሙ፤ ወደ ቀኝ እና ወደ ግራ ሰታጠፉ ፤ በስተግራ ወደኋላ ዞረው ሲጓዙ
የሚያሳዩትን ተሸከርካሪ እንዲያልፍ ሲፈቅዱና ለማቆም ሲፈልጉ የሚያስዬአቸው የእጅ ምልክቶች ናቸው፡፡
ስዕል የአሽከርካሪ የእጅ ምልክት
የፍጥነት ወሰን ገደብ

በሀገራችን ለሁለት ይከፈላል

END
1. በከተማ ክልል
2. ከከተማ ክልል ውጪ
ከከተማ ክልል ውጪ 1 ኛ ደረጃ ፣ 2 ኛ ደረጃ፣ 3 ኛ ደረጃ በመባል በሶስት ይከፈላል
1 ኛ ደረጃ ሀገርን ከሀገር የሚያገናኝ ነው/ዋና መንገድ/
2 ኛ ደረጃ ክፍል ሀገርን ከክፍለ ሀገር የሚያገናኝ ነው
3 ኛ ደረጃ ቀበሌን ከቀበሌ/ወረዳን ከወረዳ/የሚያገናኝ ነው/ጥርጊያ መንገድ/
ከከተማ ክልል ውጪ
ተ. በከተማ
የተሸከርካሪው ዓይነት 1ኛ 2ኛ 3ኛ
ቁ ክልል ውስጥ
ደረጃ ደረጃ ደረጃ
1 አውቶሞቢልና ሞተር ሳይክል በሰዓት
100 70 60
ክብደቱ ከ 3500 ኪ.ግ በታች 60 ኪ.ሜ
2 የንግድ /የኪራይ/ተሸከርካሪ
40 80 60 50
ክብደቱ ከ 3500-7500 ኪ.ግ
3 ከባድ መኪናዎች(ካሚዮን)
30 70 50 60
ከ 7500 ኪ.ግ በላይ
የሀገራችን የፍጥነት ወሰን ገደብ በተሸከርካሪ አይነት (ክብደት) በመንገድ ሁኔታ የተከፈለ ነው፡፡
በተሸከርካሪ መሀል ሊኖር የሚገባ ርቀት
በሰዓት 40-50km/h የ 3 መኪኖች እርዝማኔ ወይም 20 ሜትር
በሰዓት 70-80km/h የ 5 መኪኖ
ች እርዝማኔ ወይም 30 ሜትር
የሰኮንዶች ህግ
 የ 3-ሰከንድ ህግ፡- አንድን ተሸከርካሪ በመካከለኛ ፍጥነት ስንከተል መኖር ያለበት ክፍተት ነው(የመከተያ
ርቀት)
 ከፊት ለማየት የሚከልል ነገር ካለ ከ 3 ሰከንድ ወደ 4 ሰከንድ ከፍ አድርግ
 የ 4-ሰከንድ ህግና ከዚያ በላይ፡- በአንሸራታች መንገድ ላይ፣ ሞተር ሳይክል የምንከተል ከሆነ፣ ከኋላ ያለ
አሽከርካሪ ሊያልፍህ ሲፈልግ፣ የጠጡና የተምታቱ አሽከርካሪ ሲገጥምህ፣ በትክክል ለማየት የሚያስቸግር ቦታ
ሲሆን ፣ በከፍተኛ ፍጥነት ማሽከርከር የሚቻልባቸው መንገዶ ላይ፣ ከኋላ የሚከተልህ ተሸከርካሪ
ሲያጋጥምህ፣ ተሳቢ ሲኖርህ ወይም ከባድ ጭነት ከጫንክ፣ አውቶቡስ ወይም አደገኛ እቃዎችን የጫነ
ተሸከርካሪ ከፊት ለፊትህ ካለ፡፡
/የትራንስፖርት ህግና ደንቦች/
- በከተማ ክልል ውስጥ ከ 6 ሰዓት በላይ ማቆም ክልክል ነው፡፡
- ከከተማ ክልል ውጭ ከ 48 ሰዓት በላይ ማቆም ክልክል ነው፡፡
- ከባድ ካሚዮን(ከባድ መኪና) ከሆነ በማንኛውም መንገድ ላይ ከ 2 ሰዓት በላይ ማቆም ክልክል ነው፡፡

END
- ከአደጋ አገልግሎት መስጫ ተሸከርካሪዎች በ 100 ሜትር ባነሰ ክልል ውስጥ ተከትሎ ማሽከርከር ክልክል ነው፡፡
ከመግቢያና መውጫ በሮች ካሉበት አቅጣጫ በ 12 ሜትር ክልል ውስጥና ከበሮቹ ትይዩ (በአንጻሩ) በ 25 ሜትር
ክልል ውስጥ ማቆም የተከለከለ ነው፡፡
- ከመንገድ ጠርዝ(ኮሪደር) ከ 40 ሳ.ሜ በላይ አርቆ ማቆም የተከለከለ ነው፡፡
- ፊት ለፊት በሚገናኙና ተከታትለው በሚያሽከረክሩ አሽከርካሪዎች መሀከል በ 50 ሜትር ውስጥ ረጅሙን
መብራት መጠቀም የተከለከለ ነው፡፡
- በሁለት በሚጓተቱ ተሸከርካሪዎች መካከል ሊኖር የሚገባው ርቀት ከ 3 ሜትር መብለጥ የለበትም፡፡
- በባቡር ሃዲድ አካባቢ በ 6 ሜ ክልል ውስጥ ማርሽ መቀያየር በ 20 ሜ ክልል ውስጥ ማቆምና በ 30 ሜ ክልል
ውስጥ አቅጣጫ መቀየር ክልክል ነው፡፡
- ከተሸከርካሪ አካል ተርፎ የሚወጣ ጭነት መትረፍ የለበት ከፊት 1 ሜትር ከኋላ 2 ሜትር ሲሆን ተርፎ
በሚወጣው ጭነት ላይ 30 ሴሜ ካሬ ቀይ ጨርቅ መንጠልጠል አለበት ማታ ከሆነ ከኋላ ቀይ መብራት ከፊት
ቢጫ ወይም ነጭ መብራት መደረግ አለበት፡፡
- ከጎርፍ መተላለፊ ፉካ(ትቦ) በ 5 ሜትር ክልል ውስጥ ማቆም የተከለከለ ነው፡፡
- ተሸከርካሪ ለእይታ ግልጽ ባልሆነ ቦታ ተበላሽቶ ቢቆም ከፊትና ከኋላ በ 50 ሜትር ርቀት ላይ ሶስት ማእዘን
አንጸባራቂ ምልክት ማስቀመጥ አለበት፡፤
- ከአውቶቢስ ማቆሚያ ፊርማታ ከፊት 15 ሜትር ከኋላ 15 ሜትር የመንገዱ ስፋት ከ 12 ሜትር በታች
ከሆነ በአንጻሩ በ 30 ሜትር ክልል ውስጥ ማቆም የተከለከለ ነው፡፡
- በማንኛውም የትራፊክ እንቅስቃሴ ባለበት ጎዳና ተሸከርካሪን መጠገን የተከለከለ ነው፡፡
- ከማንኛውም መግቢያና መውጫ በሮች፣ ከማንኛውም የመንገድ ዳር ምልክት ከእግረኛ ማቋረጫ መስመር፣
ከመስቀለኛ መንገድና ከማንኛውም የመገናኛ መንገድ በ 12 ሜትር ክልል ውስጥ መቆም የተከለከለ ነው፡፡
- ሁለቱ መኪናዎች በአንድ መስመር ሲሄዱ ቆይተው በአደባባይ/መስቀለኛ መንገድ/ ላይ ሲደርሱ ቅድሚያ
የሚኖረው በግራ በኩል ያለው ነው፡፡
- ተሸከርካሪን መቅደም የሚቻለው በግራ በኩል ብቻ ነው፡፡
- በመስቀለኛ መንገድ በ 30 ሜትር ክልል ውስጥ አቅጣጫ/ረድፍ መቀየር ክልክል ነው፡፡
- በመንገድ ጥግ ቆሞ ከሚገኝሌላ ተሸከርካሪ ጋር ደርቦ መቆም ክልክል ነው፡፡
- በድልድይ ወይም በመሷለኪያ አካባቢ ማቆም ክልክል ነው፡፡
- ከሁለቱም አቅጣጫ በ 50 ሜትር ርቀት ላይ ለማየት የማይቻልበት አካባቢ ማቆም ክልክል ነው፡፡
- የመንገዱ ስፋት ከ 12 ሜትር በታች በሆነ መንገድ ላይ ማቆም ክልክል ነው፡፡
- በሶስተኝነት መደረብና ያለ በቂ ቦታ መቅደም ክልክል ነው፡፡
- እግረኞችን ለማሳለፍ የቆመን ተሸከርካሪ ቀድሞ ማለፍ ክልክል ነው፡፡
- ከቁልቁለት ፣ በጠመዝማዛና በኩርባ መንገድ ላይ ማቆም ክልክል ነው፡፡
- ፍሬቻ በ 50 ሜትር ርቀት ማሳየት አለበት፡፡
ቅድሚያ የሚያሰጡ ቦታዎችና ሁኔታዎች
- ቅድሚያ የሚያሰጡ ምልክቶች ባሉበት ቦታ ሁሉ
- ወደ መስቀለኛ መንገድ ቀድሞ ለደረሰ ተሸከርካሪ(ለተቃረበ)

END
- ለህዝብ ማመላለሻ
- ለባቡር
- በዋና መንገድ ላይ ለሚያሽከረክር ተሸከርካሪ
- ዳገት በመውጣት ላይ ላለ ተሸከርካሪ
- ለአደጋ ጊዜ ተሸከርካሪዎች
- ለእግረኞች
መሰረታዊ የተሸከርካሪዎች ቴክኒክ ትምህርት
የተሸከርካሪ ዋና ዋና ክፍሎች
ተሸከርካሪ በአምስት መስረታዊ ክፍሎች የተዋቀረ ነው፡፡
1. ኢንጅን/ሞተር/
2. የተሸከርካሪ ኤሌክትሪክ ክፍሎች
3. ሀይል አስተላላፊ ክፍሎች
4. ቻሲስ/መሪ፣ፍሬን ተሸካሚ ክፍሎች፣ ጎማ/
5. የተሸከርካሪው አካል/ቦዲ/
1.ኢንጀን/ሞተር/፡- በሲሊንደር ውስጥ በተያየ ዘዴ እሳት ሲቀጣጠል የሚገኝን የሙቀት ሀይል ወደ ሜካኒካል
ሀይል በመለወጥ የተለያዩ ክፍሎች እንዲንቀሳቀስ የሚያደርግ ነው፡፡
ኢንጅን በሶስት መሰረታዊ ክፍሎች የተዋቀረ ነው፡፡
1. ሲሊንደር ሄድ/ቴስታታ/
2. ሲሊንደር ብሎክ/ማኖ ብሎክ/
3. አይል ፓን/ሶቶ ኮፓ/
የኢንጅን ዋናዋና ክፍሎች እና ተግባራቸው
4. ሲሊንደር፡- በውስጡ አየርና ቤንዚን/ቤንዚን ሞተር/ ላይ ወይም አየር ብቻ/ናፍጣ ሞተር/ ላይ በመግባት
ከታወቀ በኋላ በመቀጣጠል ሀይል የሚፈጠርበት ክፍል ነው፡፡
5. ፒስተን፡- በሲልነደር ውስጥ ወደ ላይ እና ወደታች በመንቀሳቀስ አየርንና ቤንዚንን ወይም አየር ብቻ ስቦ
በማስገባት በማመቅ ሀይል እንዲፈጠርና በማስወጣት ምት ጊዜ ጭሱን ከሲሊንደር ውስጥ የሚያስወጣ
ክፍል ነው፡፡
6. ፒስተን ፒን፡- ፒስተንና ኮኔክቲንግ ሮድን የሚያገናኝ ክፍል ነው፡፡
7. ኮኒክቲንግ ሮድ(ቤላ) ፒስተን እና ክራንክ ሻፍትን የሚያገናኝ ፒስተን አናት ላይ የተፈጠረውን ሀይል
ለክራንክ ሻፍት የሚያስተላልፍ ነው፡፡
የሞተር ሀይል አጋዥ ክፍሎች

ኢንጅን/ሞተር/ ትክክለኛውን ሀይል የማመንጨት ተግባር እንዲያከናውን የሚያስችሉ ሀይል አጋዥ ክፍሎች
ይባላሉ፡፤
እነርሱም፡- 1. የነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎች
2. የማቀዝቀዣ ክፍሎች
3. የማለስለሻ ክፍሎች
4. እሳት አቀጣጣይ ክፍሎች ናቸው፡፡

END
1. የነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎች
1.1 የቤንዚን ሞተር የነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎች
1.2 የናፍጣ ሞተር የነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎች
1.1 የቤንዚን ሞተር የነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎችና ተግባራቸው
የነዳጅ መያዣ ጋን/ሶልቫትዮ/፡- ነዳጅን የሚያዝልንና በውስጡ የነዳጅ መጠንን የሚያሳይ/የሚጠቁም/መሳሪያ
የሚገጠምበት ክፍል ነው፡፡
የነዳጅ መስመር፡- ነዳጅን ከነዳጅ መያዣያ ጋን ወደ ካርቡሬተር ነዳጅ የሚተላለፍበት መስመር ነው፡፡
የነዳጅ ማጣርያ/ፊልትሮ/ ፡- ወደ ካርቡሬተር የሚባውን ነዳጅ አጣርቶ የሚስተላልፍ ክፍል ነው፡፡
የነዳጅ ፓምፕ/ፓምፔታ/፡- ነዳጅን ከጋን በመሳብ ወደ ካርቤሬተር የሚስተላልፍ ክፍል ነው፡፡ የነዳጅ ፓምፕ
በሁለት አይነት መንገድ ይሰራ፡፡
1. በመካኒካል 2. በአውቶማቲክ
ፍሎት ቻንበር፡- በካርቡሬተር ውስጥ ቤንዚን ማጠራቀሚያ ክፍል ነው፡፡
ፍሎት ቦል፡- በካርቡሬተር ውስጥ መጠኑን የጠበቀ ነዳጅ እንዲኖር ያደርጋል፡፡
ቬንቹሪ፡- በካርቡሬተር ውስጥ አየር እና ቤንዚን የሚደባለቁበት ቦታ ነው
ትሮትል ቫልቭ፡- ከነዳጅ መስጫ ፔዳል ጋር በመገናኘት ወደ ሲሊንደር የሚገባውን የአየርና የቤንዚን ድብልቅ
የምንቆጣጠርበት ክፍል ነው፡፡
አየር ማጣሪ/ደብራተር/፡- ይህ ክፍል በቤንዚንም ሆነ በናፍጣ ሞተር ላይ የሚኝ ሲሆን የሚከተሉትን ተግባሮችን
ያከናውናል፡፡
1. ወደ ካርቡሬተር ወይም ወደ ሲሊንደር የሚገባውን አየር ያጠራል
2. ሞተር አካባቢ ሊሰማ የሚችልን ድምጽ አፍኖ ያስቀራል
3. በካርቡሬተር አናት በኩል የሚኒሳን እሳት አፍኖ ያስቀራል
የአየር ማጣሪያ በሶስት አይነት ዘዴ ይሰራል
1. በደረቅ/በከርቱሽ/ 2. በዘይት/እርጥብ/ 3. በዘይትና በደረቅ
1.2 የናፍጣ ሞተር ነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎችና ተግባራቸው
የነዳጅ መያዢያ ጋን /ሰልባትዮ/፡-
መጋቢት/አቅራቢ ፓምፕ፡- ነዳጅን ከጋን በፊልተር በኩል ስቦ በአነስተኛ ግፊት ለኢንጂክሽን ፓምፕ
የሚያስተላልፍ ክፍል ነው፡፡
ኢንጄክሽን ፓምፕ፡- በአነስተኛ ግፊት የተቀበለውን ነዳጅ በከፍተኛ ግፊት በመለወጥ ለኢንጂክተር ኖዝል በቅደም
ተከተል የሚያስተላልፍ ክፍል ነው፡፡
ኢንጄክትር ኖዝል/ኢኞቶሪ/፡- በከፍተኛ ግፊት የመጣውን ነዳጅ በታመቀው አየር ላይ በጎም/በተን/መልክ በመርጨት
ሀይል እንዲፈጠር የሚያደርግ ክፍል ነው፡፡
መላሽ መስመር፡- በኢንጄክተር ኖዝል ላይ በመገጠም በትርፍነት የሚገኝን ናፍጣ ወደ ፊልተር ወይም ወደ ጋን
የሚመለስበት መስመር ነው፡፡
ግሎውፕለግ/ኮንዲሊቲ/፡- በሲሊንደር ውስጥ ተጨማሪ ሙቀት በመፍጠር ሞተር ቶሎ እንዲነሳ የሚያደርግ ክፍል
ነው፡፡

END
ሰዕል የናፍታ ሞተር ነዳጅ ዋና ዋና አስተላላፊ ክፍሎች

የማቀዝቀዣ ክፍሎች
ኢንጂን ሀይል የማመንጨት ተግባሩን ሲያከናውን በውስጡ ከፍተኛ ሙቀት ይፈጥራል ይህም ከፍተኛ ሙቀት
በሞተር ውስጥ የሚንቀሳቀሱ ክፍሎች እንዲጎዱ ስለሚያደርግ በማቀዝቀዣ ክፍሎች መታገዝ አለበት፡፡
ይህውም 40 በጭስ ማውጫ አማካኝነት 35 በማቀዝቀዣ ክፍሎች አማካኝነት 5 በዘይት አማካኝነት፣
20 በሞተር ውስጥ ይቀራል፡፡
ኢንጅን በሁለት አይነት መንገድ ይቀዘቅዛል
1. በውሃ የሚቀዘቅዝ 2. በአየር የሚቀዘቅዝ
በውሃ የሚቀዘቅዝ ኢንጂን ዋና ዋና ክፍሎችና ተግባራቸው
ራዲያተር፡- ለሞተር ማቀዝቀዣ የሚያስፈልገውን ውሃ የሚይዝና ከሞተር ሞቆ የመጣውን ውሃ የሚቀዘቅዝበት
የራዲያተር ክዳን፡- ውሃ ወደ ውጭ እንዳይፈስ ከማድረጉ በተጨማሪ ሁለት ቫልቮች አሉት
1. ፕሬዠር ቫልቭ፡ ሞተር በሚሰራበት ጊዜ ውሃ ስለሚሞቅ ሞተር እንዳይግል የሞቀውን ውሃ /እንፋሎትን/
በተን ወደ ሪዘርቫየር የሚያስተላልፍ ክፍል ነው፡፡
2. ቮኪዮም ቫልቭ፡- በቅዝቃዜ ወቅት በመክፈት ከአካባቢ አየርን ወይም ከሪዘርቫየር ውሃ በመሳብ በራዲያተር
ውስጥ ቫኪውም/ባዶቦታ/እንዳይፈጠር በማድረግ ራዲያተር እንዳይጨማደድ የሚያደርግ ክፍል ነው፡፡
ወሳጅ ሆዝ/የታችኛው/፡- ውሃን ከራዲያተር ወደ ወተር ጃኬት የሚተላለፍበት መስመር ነው፡፡
የውሃ ፓምፕ፡- ሞተር ከተነሳ በኋላ በራዲተር ውስጥ ያለውን ውሃ በማቀዝቀዣ ክፍሎች በግፊት እንዲዘዋወር
የሚያደርግ ክፍል ነው፡፡
ወተር ጃኬት፡- በሞተር ውስጥ ውሃ የሚዘዋወርበት ክፍል ነው፡፡
ቬንትሌተር/ፋን/ ፡- በመካኒካል ወይም በኤሌክትሪካል ሀይል እየሰራ ራዲያተርንና ሞተር አካባቢን የሚያቀዘቅዝ
መላሽ ሆዝ/የላይኛው/፡- የሞቀ ውሃን ከሞተር ወደ ራዲያተር የሚያልፍበት መስመር ነው፡፡
ቴርሞስታት፡- ሞተር የመሳሪያ ሙቀት መጠን እስከሚደርስ ድረስ መስመሩን በመዝጋት ውሃ ከሞተር ወደ ራዲያተር
እንዲያልፍ የሚያደርግ ክፍል ነው፡፡

END
ኤክስፓንሽን ታንክ/ሪዞርቫይር/፡- ትርፍ ውሃ የሚይዝና ሞተር በሞቀ ጊዜ በተን መልክ የሚመጣ ውሃ
የሚጠራቀምበት ክፍል ነው፡፡
ስዕል የውሀ ማቀዝቀዣ ዋና ዋና ክፍሎች

ለማቀዝቀዣ ክፍሎ መደረግ ያለበት ጥንቃቄ
- የራዲያተር ፊንሶችን ማፅዳት
- የሚያፈሱና የላሉ ነገሮችን እንዲጠገኑ ማድረግ
- አንቲ ረስት መጠቀም፣ ንፁህ ውሃ መጠቀም
- ቺንጋ መላላትንና መጥበቁን ሞተር ከመነሳቱ በፊት ማየት
- ሞተር በሞቀ ጊዜ አለመጓዝና የሙቀቱን ልክ በሙቀት ጌጅ መከታተል
- በራዲያተር ውስጥ በቂ ውሃ መኖሩን ማረጋገጥ
- በራዲያተር ውስጥ ውሃ ስንጨምር ሞተር በሚኒሞ እየሰራ መሆን አለበት የመሳሰሉት ናቸው፡፡
ሞተር ከመጠን በላይ የሚሞቅባቸው ምክንያቶች
- በቂ ውሃ በራዲተር ውስጥ ያለመኖር
- በራዲያተር ክዳን ላይ ያሉ ቫልቮች መበላሸት
- የቴርሞስታት ዘግቶ መቅረት
- የውሃ ፓምፕ ብልሽት
- የቺንጋ መበጠስ ወይም መላላት
- የቬንትሌተር ብልሽት መሸረፍ(መሰንጠቅ) ወይም ተገልብጦ መገጠም
- የዘይት ከመጠን በላይ መቅጠን፣ መወፈር፣ መቆሸሽ
-
ከልክ በላይ መጫን፣ የጎማ ሊሾ መሆን፣ ለረዥም ሰዓት በከባድ ማርሽ ማሽከርከር፣ የሚኒሞ መብዛት፣
የተሸካሚ ክፍሎች መበላሸት
- የሸራውድ አለመኖር ወይም መሰንጠቅ የመሳሰሉት ናቸው፡፡
3. የማለስለሻ ክፍሎች
ዘይት በሞተር ውስጥ የሚከተሉትን ተግባሮችን ያከናውናል፡፡
- ሰበቃን ይቀንሳል(ያለሰልሳል) - ቆሻሻን ያፀዳል

END
- ሙቀትን ይቀንሳል(ያቀዘቅዛል) - ዝገትን ይከላከላል
- ጥሩ እመቃና ጎልበት እንዲኖረው ያደርጋል - ድምፅን ይቀንሳል
ዘይት በሞተር ውስጥ በሁለት አይነት መንገድ ይሰራጫል፡፡
1. በክራንክ ሻፍት 2. በዘይት ፓምፕ ግፊት
የዘይት ፓምፕ በሁለት አይነት መንገድ ይሰራል
1. በክራንክ ሻፍት ርጭት 2.በካም ሻፍት
የማለሰላሻ ዋናዋና ክፍሎና ተግባራቸው
አይል ፓን/ሶቶ ኮፓ/ ፡- ዘይትን የሚይዝና በውስጡ የመጀመሪያ ደረጃ ማጠሪያ (ስክሪነር) እና ዲፕስቲክን
የሚይዝ ክፍል ነው፡፡
ስክሪነር (የመጀመሪያ ማጣሪያ)፡- ዘይትን አጣርቶ ወደ ዘይት ፓምፕ
ኦይል ጋለሪ/የዘይት መስመር/፡- በሞተር ውስጥ ዘይት የሚተላልፍበት መስመር ነው፡፡
ዲፕስቲክ/ሊቤሎ/፡- የዘይት መጠንን፣ ውፍረትን፣ ቅጥነትን፣ መቆሸሸን የምንመለከትበት ክፍል ነው፡፡
ዘይት ማጣሪያ/ፊልትሮ/፡- ዘይትን እያጣራ የሚያስተላልፍ ነው
የዘይት ግፊት አመልካች፡- ዘይት በሞተር ውስጥ በትክክል መዘዋወሩን የሚጠቁም (የሚያሳይ) መሳሪያ ነው
ስዕል የሞተር ማለስለሻ ዋና ዋና ክፍሎች
ለማለሰለሻ ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥንቃቄ

- የሚያፈስና የላሉ ክፍሎች እንዲጠገኑ ማድረግ
- ዘይትን እንደ ተሸከርካሪው የአየር ፀባይ አይነት መጠቀም
- ሞተር ከመነሳቱ በፊት በቂ ዘይት መኖሩን ማረጋገጥ
- በጉዞ ላይ የሞተሩን የዘይት ግፊት ማመልከቻ ጌጅ መከታተል
- በማንዋሉ መሰረት ሰርቪስ ማድረግ የመሳሰሉት ናቸው
4. እሳት የማቀጣጠል ዘዴ፡- እሳት አቀጣጣይ ክፍሎች የሚያገኙት በቤንዚን ሞተር ላይ ብቻ ነው፡፡
የእሳት አቀጣጣይ ዋናዋና ክፍሎችና ተግባራቸው

END
- ኢግኒሽን ኮይል/ቦቢና/፡- ከባሪ አነስተኛ ሀይል በመውሰድ ከ 10000-30000 በማባዛት ለዲስትሪቢዩተር
የሚያስተላልፍ ነው፡፡
- ዲስትሪቢዩተር /አቫንስ/፡- ከኢግኒሽ ኮይል ተባዝቶ የመጣለት የኤሌክትሪክ ሀይል ለእያንዳንዱ ለካንዴላ ገመድ
በቅደም ተከተል የሚያስተላልፍ ነው፡፡
የዲስትሪቢዩተር ክፍሎች
- ሮተር (ስፓስላ)፡- በዲስትሪቢዩተር ሻፍት ላይ በመሆን ከባቢና ተባዝቶ የመጣውን የኤሌክትሪክ ሀይል
ለካንዴላ ገመዶች በቅደም ተከተል የሚያስተላልፍ ክፍል ነው፡፡
- ኮንታክት ፓይንት/ፑንቲና/፡- የመጀመሪያውን የሁለተኛውን ጥቅል የሚያገናኝና የሚያቋርጥ ክፍል ነው፡፡
- ኮንዴንሰር(ካምፓሲተር)፡- ኮንታንት ፓይንት እንዳይቃጠል ከመጠን ያለፈ የኤሌክትሪክ ሀይል ሲመጣ
ወደራሱ የሚይዝ ክፍል ነው፡፡
- ስፓርግ ፕለግ /ኮንዴላ/፡- ኮዲስትሪቢዩተር የመጣውን የኤሌክትሪክ ሀይል በሲሊንደር ውስጥ በታመቀው በአየር
እና ቤንዝን ድብላቁ ላይ የእሳት ብልጭታ በመፍጠር እንዲቃጠል/ሐይል/እንዲፈጠር የሚያደርግ ነው፡፡
ስዕል የእሳት ዋና ዋና አቀጣጣይ ክፍሎች
2. ሀይል አስተላላፊ ክፍሎች

በሞተር ውስጥ በተለያዩ ዘዴ የተፈጠረውን ሀይል ጎማ ድረስ በማድረስ ተሸከርካሪን ለማንቀሳቀስ የሚያስችሉ
ክፍሎች ሀይል አስተላላፊ ክፍሎች ይባላሉ፡፡
3.1 ክላች/ፍሪሲዮን/፡- አቀማመጡ በሞተርና በጊርቦክ መሀል ሲሆን ከሞተር የመጣውን ሀይል እንዲተላለፍና
እንዲቋረጥ የሚያደርግ ነው፡፡
ፍሪሲዮን በሶስት አይነት ዘዴ ይሰራል
1. በዘይት 2. በሜካኒካል 3. በዘይትና አየር
3.2 ጊርቦክስ /ካምቢዮ/፡- የሚከተሉትን ተግባራት ያከናውናል
1. ጉልበት ያስገኛል 2. ፍጥነት ያገኛል 3. የአቅጣጫ ለውጥ ያስገኛል
 ትንሹ ጥርስ ትልቁን ሲነዳ ጉልበት/ከባድ ማርሻ/ 1 ኛ 2 ኛ የኋላ R
 ትልቁ ጥርስ ትንሹን ሲነዳ ፍጥነት/ቀላል ማርሻ/ 2 ኛ 4 ኛ 5 ኛ
 ሶስት ጥርስ ሲነዳዱ የአቅጣጫ ለውጥ እናገኛለን/R/
ጊርቦከስ፡- በተሸከርካሪዎች ላይ በሁለት አይነት ይገኛል

END
1. ማንዋል ጊርቦክስ 2. አውቶማቲክ ጊርቦክስ
የአውቶማቲክ ተሽከርካሪ ማርሽ አጠቃቀም
P- /parking/ ለመቆም እና ሞተር ለማስነሳ
R- /Revers/ ወደ ፊት ለመሄድ
D- /drive/ ጥርሱ ሲላቀቅ
N- /Neutral/ ወደ ኋላ ለመሄድ
L- /low drive/ ጉልበት ለመጠቀም
አውቶማቲክ፡- ተሸከርካሪ ላይ ፍጥነት ለመጨመር የነዳጅ መስጫ ፔዳሉን መርገጥ ነው፡፡
3.3 ፕሮፔለር ቫፍት/ትራንስሚስዮን/፡- ከጊር ቦክስ የተቀበለውን ሀይል ለዲፍሬንሻል ያስተላልፋል በዚህ ሻፍት ላይ
ሁለት መገናኛዎች /መጋጠሚያዎች/ አሉ፡፡
1. ዩኒቨርሳል ጆይንት/ኮሬቸራ/፡- በወጣ ገባ መንገድ ላይ ስናሽከረክር ፕሮፔለር ሻፍት እንዳይጣመምና
እንዳይሰበር የሚያደርግ ነው፡፡
2. ስሊፕ ጆይንት/ተንሸራታች መገናኛ/፡- በጊርቦክስ እና በዲፈሬንሻል መሀከል የሚፈጠረውን ርቀትና ቅርበት
በማስተካከል ፕሮፔለር ሻፍት እንዳይሰበርና እንዳይጣመም ይከላከላል፡፡
3.4 ዲፍሬንሻል፡- ከፕሮፔለር ሻፍት የተቀበለውን ሀይል በሚከተሉት መንገድ ለአክስል ያስተላልፋል
- የፕሮፔለር ሻፍትን የጎን ክብ ዙር ወደ ጎማ ቀጥታ ዙር ይቀይራል
- ሀይልን ለሁለቱም አክሰሎች እኩል ያተላልፋል
- የጎማ ዙርን በከርቨ/ኩርባ መንገድ/ ላይያመጣጥናል
3.5 አክስል/ሸሚያስ/፡- ከዲፍሬንሻል ሀይል ተቀብሎ ለጎማ ያስተላልፋል
ለሀይል አስተላላፊ ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥንቃቄ
- እግርን ፍሪሲዮን ፔዳል ላይ አስደግፎ አለማሸከርከር
- ፍሬሲዮን ሲለቀቅ ያለመመንጨቅ
- ፍሬሲዮን በዘይት የሚሰራ ከሆነ በቂ ዘይት መኖሩን ማረጋገጥ
- በሚገባ ፍሪሲዮን ረግጦ ማርሽ ማስገባት
- ማርሽ በሚለወጥበት ጊዜ የሞተር ዙር እናየተሸከርካሪው ፍጥነት እንደመንገዱ ሁኔታ መሆን አለበት
- በጊርቦክስና በዲፍሬንሸል ውስጥ በቂ ዘይት መኖሩን ማረጋገጥ
- መገናኛ ቦታዎች ላይ ማለሰለሻ ማድረግ
- የፍሪሲዮን ሸራ ዘይት/ቅባት/ነክ ነገሮች እንዳይነካው መጠንቀቅ
- ከልክ በላይ አለመጫን
- የሚያፈሱና የላሉ ነገሮች እንዲጠገኑ ማድረግ
- በግፈ/መንጭቆ/ አለማስነሳት የመሳሰሉት ናቸው፡፡

END
ስዕል የሀይል አስተላላፊ ዋና ዋና ክፍሎች
1. የኤሌትሪክ ክፍሎች
2.1 እሳት የማቀጣጠል ዘዴ
2.2 ሞተር የማስነሳት ዘዴ
2.3 ባትሪ የመሙላት ዘዴ
2.4 የተለያዩ የመብራት ክፍሎች
2.2 ሞተር የማስነሳት ዘዴ
ባትሪ፡- ኬሚካል ሀይል ወደ ኤሌክትሪካል ሀይል የሚለወጥ ሲሆን በውስጡ ሊድፐር ኦክሳይድና
ስፖንጅሊድ የሚባሉ ንጥረ ነገሮችና 65 የባትሪ ውሃን 35 ሰልፈሪክ አሲድን የሚይዝ ክፍል
ነው፡፡የሞተር ማስነሻ ቁልፍ፡- ከባትሪ ወደ ተለያዩ ክፍሎች ኤሌክትሪክ የሚያስተላልፍና
የሚያቋርጥ ነው፡፡
ስታርተር ሞተር/ሞተሪኖ/፡- ከባትሪ የተቀበለውን የኤሌክትሪክ ሀይል ወደ ሜካኒካል ሀይል በመለወጥ
ሞተርን ለማስነሳት የሚያገለግል ክፍል ነው፡፡
2.3 ባትሪ የመሙላት ዘዴ
ጄኔሬተር/ዲናሞ/፡- ሜካኒካል ሀይል ወደ ኤሌክትሪካል ሀይል በመለወጥ ባትሪን ቻርጅ ያደርጋል እንዲሁም ሞተር
በሚሰራበት ወቅት ሀይልን ይሰጠናል፡፡
ሬጉሌተር፡ ጀኔሬተር ከሚፈልገው በላይ የኤሌክሪክ ሀይል አመንጭቶ ወደ ተለያዩ ክፍሎች እንዳያስተላልፍ
የሚቆጣጠር ክፍል ነው፡፡
2.4 የተለያዩ የመብራት ክፍሎች

END
- የግንባር መብራቶች - የኃላ መብራቶች - የጋቢና መብራቶች
- የዝናብ መጥረጊያ - ሬዲዮ/ቴፕ/ - ጥሩምባ
ፊውዝ፡- የኤሌክትሪክ ሀይል የሚያስተላልፍና ከመጠን በላይ የሆነ የኤሌክትሪክ ሀይል ሲመጣ ራሱን በማቃጠል
ቀሪውን ክፍል ከመቃጠል ያድናል፡፡
ለኤሌክትሪክ ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥንቃቄ
 ባትሪ በትክክልና በጥንቃቄ መታሰሩን ማየት
 ባትሪ ውስጥ በቂ የባትሪ ውሃ መኖሩን ማረጋገጥ
 የባትሪ ተርሚናሎች/ፓሎች/ ከተሸከርካሪው አካል ወይም እርስ በእርስ እንዳይገናኝ ጥንቃቄ ማድረግ
 የባትሪ ተርሚናሎችንና ክላንፓችን ማጽዳት
 ፓዘቲቭ በመጠን ወፍራም ነው
 ፖዘቲቭ ከቁልፍ ጋር ይታሰራል ኔጊቲቭ ከቦዲ ጋር ይታሰራል፡፡
 ባትሪ ሲፈታ መጀመሪያ ኔጋቲቩን/-/ሲታሰር ፖዘቲቩን/+/ነው፡፡
 ሞተር በማይሰራበት ጊዜ ቁልፍ/ኮድሮ/ክፍት አድርጎ ያለመቆየትና የግንባር መብራትን ለረጅም ጊዜ
አለመጠቀም፡፡
 ቺንጋ ከመጠን በላይ አለመጥበቁና አለመላላቱን ሞተር ከመነሳቱ በፊት ማረጋገጥ
 የኤሌክትሪክ ገመዶች ያልተላላጡና በትክክል የታሰሩ መሆናቸውን ማረጋገጥ
 ባትሪ ክዳን ላይ ያሉ ቀዳዳዎች በቆሻሻ እንዳይደፈን ጥንቃቄ ማድረግ
 ሞተር አልነሳ ቢል ቁልፉን ይዘን ከ 3 ሰኮንድ በላይ አለመቆየት የመሳሰሉት
ተሸካሚ ክፍሎች
ተሸካሚ ክፍሎች የሚባሉት ስፕሪንጎችና ሾክ አብዞርበር/አሞርዛተር/ናቸው፡፡
የሚሰጡት አገልግሎት
 የተሸከርካሪውን አካል ከጎማ ጋር ያገናኛሉ/ከአክስል ሀውሲንግ ጋር/
 በወጣ ገባ መንገድ ላይ እንቅስቃሴን ያለሰልሳሉ
 በተሸከርካሪ ላይ የሚያርፈውን ጭነት ይሸከማሉ፡፡
ስፕሪንጎች፡- በተሸከርካሪ ላይ የሚያርፈውን ጭነት አለሰልሰው የመቀበል ተፈላጊ ባህሪ ሲኖራቸው አስፈንጥሮ
የመመለስ አላስፈላጊ ባህሪም አላቸው፡፡
ሾክ አብዘርቨር፡- የስፕሪንጎችን የማስፈንጠር ባህሪን አለዝቦ ወደ ነበረበት የሚመልስ ነው፡፡
ስፕሪንጎች አይነቶች
 ሊፍ ስፕሪንግ /ባሌስትራ/
 ኮይል ስፕረንግ/ጥልቅ ሞላ/
 ቶርዠን ባር/እዝባራ/
 ኤርባግ/የአየር ከረጢት/
ለተሸካሚ ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥንቃቄ
- ከልክ በላይ አለመጫንና የጠጫነውንም አስተካክሎ መጫን
- በመገናኛ ቦታዎች ላይ ማለስለሻ ማድረግ
- የላሉ ክፍሎች ካሉ ማስጠገን

END
- ሾክ አብዘርቨር ያልላሸቀ መሆኑን ማየት
- ተሸካሚ ክፍሎች ሲበላሹ ራሳቸው የሚሰጡት አገልግሎት ከማጎደላቸውም በላይ በመሪና በፍሬን ተጽእኖ
ስለሚያደርጉ በአፋጣኝ ለጥገና ማቅረብ
- ኮረኮንች/ፒስታ/ መንገዶች ላይ በፍጥነት አለማሽከርከር የመሳሰሉት ናቸው፡፡
1.4. ጎማ፡- የተሸከርካሪውን ጠቅላላ ክብደት የሚሸከምና የተፈለገውን እንቅስቃሴ የሚያስገኝ ክፍል ነው፡፡
ለጎማ መደረግ ያለበት ጥነቃቄ
- የጎማ ንፋስ በተሸከርካሪው ማንዋል ላይ በተጠቀሰው መሰረት መሞላት
- የጎማ ንፋስ አሞላል ከምናሽከረክርበት የአየር ፀባይ ጋር ግንኙነት ስላለው በአሞላል ወቅት ትንቃቄ ማድረግ
- የጎማ ንፋስ ሲበዛ የጎማው መሀል ይበላል የጎማ ንፈስ ሲያንስ የጎማው ዳር እና ዳር ይበላል፡፡
- ጎማን የማዟዟር ልምድ ማዳበር የመሳሰሉት ናቸው፡፡
የተሸከርካሪው አካል (ቦዲ)፡- የተሸከርካሪውን ፍሬምና ሌሎች ክፍሎን የሚሸፍን ክፍል ሲሆን እንደተፈለገው
አገልግሎት ቅርፁ ሊለያይ ይችላል፡፡
ቻሲስ/መሪ፣ፍሬን፣ተሸካሚ ክፍሎች፣ ጎማ/
4.1 መሪ፡- የተሸከርካሪውን አቅጣጫ ለመለወጥ የሚያስችል ክፍል ነው በተሸከርካሪ ላይ በሁለት አይነት
ይገኛል
1. መካኒካል 2. በዘይት/ሀይድሮ ሊክ/
የመሪ ዋና ዋና ክፍሎችና ተግባራቸው
መሪ መዘውር፡- የአሽከርካሪው የማዞር ሀይል የሚያርፍበትና ለመሪ ዘንግ ሀይል የሚያስተላልፍ ነው፡፡
መሪ ዘንግ፡- ሀይልን ከመሪ መዘውር ወደ መሪ ጥርስ ሳጥን የሚያስተላልፍ ነው
የመሪ ጥርስ ሳጥን፡- ከመሪ ዘንግ የተቀበለውን ሃይል በተወሰነ መጠን አባዝቶና ወደ ቀጥታ ዞር ለውጥ ለፒትማን
አርም የሚያስተላልፍ ነው፡፡
ቦል ጆይንት/ቴስቲኒ/፡- የመሪ ክፍሎች መሀከል ነጻ እንቅስቃሴ እንዲኖር በማድረግ የመሪ ክፍሎች እንዳይሰበሩና
እንዳይጣመሙ የሚከላከል ክፍል ነው፡፡
ሃይድሮሊክ መሪ ያሉ ተጨማሪ ክፍሎች
- የመሪ ዘይት መያዣ ቋት
- ወራጅና መላሽ ትቦ
- የመሪ ዘይት ፓምፕ
- ቺንጋ/ቤልት/
ለመሪ ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥንቃቄ
- መገናኛ ቦታዎች ላይ ማለስለሻ ማድረግ
- በዘይት የሚሰራ ከሆነ በቋት ውስጥ በቂ ዘይት መኖሩን ማረጋገጥ
- የመሪ ዘይት ፓምፕ ቺንጋ/ቤልት/ ከመጠን በላይ ያልጠበቀ እና የላላ መሆኑን ተሸከርካሪ ከመንቀሻቀሱ
በፊት ማረጋገጥ
- ከልክ በላይ አለመጫንና የተጫንነውን አስተካክሎ መጫን
- የጎማ ንፋስና የጎማ ጥርስ አስተላለቅ ተመሳሳይ መሆኑን ማየት
- ጎማን ማዟዟር የመሳሰሉት ናቸው፡

END
ስዕል የመሪ ክፍሎች የእጅ ፍሬን ሲስተም

4.2 ፍሬን፡- በተሽከርካሪ ላይ በሁለት አይነት ይገኛል
1. የእጅ ፍሬን 2. የእግር ፍሬን
የእጅ ፍሬን፡- በሁለት አይነት ዘዴ ይሰራል
1. በመካኒካል/በኮቦ/ 2. በንፋስ
የእግርፍሬን፡- በአራት አይነት ዘዴ ይሰራል
 ፍሬን ፔዳል
 ማስተር ሲሊንደር/የዘይትን ግፊት የሚጨመር ክፍል ነው/
 የፍሬን ዘይት መያዣ ቋት
 የፍሬን ታምቡር/ብሬክድሪም/
 ዊል ሲሊንደር
 መላሽ ስፐሪንግ /ሞላ/
 የፍሬን ዘይት መተላለፊያ ቱቦ
 የፍሬን ጫማና ሸራ
 በአብዛኛው ጊዜ ትናንሽ መኪኖች የሚጠቀሙት የፍሬን አይነት በዘይት የሚሰራ ነው፡፡
 በዘይት መስመር ውስጥ አየር ሲገባ በግፊት እናሰወጣለን
ለፍሬናታ መሆን ዋናዋና ምክንያቶች (ፍሬን ይዞ ሲቀር ማለት ነው)
 የመላሽ ስፕሪንግ መላሸቅ
 ማስተር ሲሊንደር ውስጥ ያለውን ስፕሪንግ ተጨምቆመቅረት
 የእጀስትመንት /ሪጅትሮ/መብዛት
 የእጅ ፍሬናቸው በነፋስ የሆኑ ተሽከርካሪዎች ነፍስ መጨረስ
የፍሬን ብቃት የሚቀንሰባቸው ምክንያቶች
 የፍሬን ዘይት ማለቅ፣ የፍሬን ሸራ ማለቅ/መበላት

END
 የፍሬን ዘይት ትቦ መቀደድ በውስጡ አየር መግባት
 የማስተር ሲሊንደር ብልሽት የዊል ሲሊንደር ብልሽት
 የጎማ ሊሾ መሆን የመሳሰሉት ናቸው፡፡
ለፍሬን ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥንቃቄ
- አስፈላጊ ካልሆኑ በስተቀር ፍሬን በአንዴ ረግጦ ተሸከርካሪን አለማቆም
- በቂ የፍሬን ዘይት በቋት ውስጥ መኖሩን ማረጋገጥ
- በንፋስ የሚሰራ ከሆነ ተሸከርካሪው ከመንቀሳቀሱ በፊት በቂ ንፋስ መኖሩን ጠቋሚ መሳሪያ ላይ
ማረጋገጥ
- ሁሉም እግሮች እኩል የመያዝ ብቃት እንዲኖራቸው በሰርቪስ ጊዜ ሁሉንም እግሮች ማስፈተሸ
- እግር ፍሬን ፔዳል ላይ አስደግፎ የመጓዝ ልምድና ማስቀረት
- የሚያፈሱና የላሉ ነገሮችን ማስጠገን
- በማንዋሉ መሰረት ሰርቪስ ማስደረግ የመሳሰሉት ናቸው
የተሸከርካሪ ቴክኒክ ብቃት አፈታተሸ
አሽከርካሪዎች ጉዞ ከመጀመራቸው በፊት የሚያሽከረክሩትን ተሸከርካሪ የቴክኒክ አቋም እና ሁኔታ ዘወትር
በመከታተላቸው የሚከተሉትን ውጤት ለማስገኘት ይረዳቸዋል፡፡
 በብልሽት ምክንያት ጉዞው እንዳይስተጓጎል
 አላስፈላጊ ገንዘብ፤ የጊዜ እና የጉልበት ወጪን ለመቆጠብ
 በቴክኒክ ብልሽት ምክንያት ሊደርስ የሚችለውን አደጋ ለመከላከል
 የተሳፋሪዎችን ምቾት እና የንብረታቸውን ደህንነት ለመጠበቅ
የእይታ ምርመራን ማከናወን
አንድ ተሽከርካሪ ከተለያዩ ተንቀሳቃሽ እና የማይንቀሳቀሱ ክፍሎች የተዋቀረ ሲሆን አሽከርካሪዎች በቀላሉ
ጉዳት ሊያደርሱ የሚችሉ የተሸከርካሪ ክፍሎች ላይ በየጊዜው ፍተሻ በማድረግ ብልሽትን የመከላከል ተግባር
ማከናወን አስፈላጊ ነው፡፡
በአሽከርካሪ ሰርቪስ የሚደረጉ የተሸከርካሪ ክፍሎች
አሽከርካሪዎች ከዚህ በታች የተዘረዘሩ የተሸከርካሪ ክፍሎች ፍተሸ በማከናወን ተገቢውን ሰርቪስ ማድረግ
ይችላሉ፡፡
የሞተር ማቀዝቀዣ ውሀ መቀየር፡- የሞተር ውሀ በተሸከርካሪ ክፍሎች ዝገት መፈጠር እና በተለያዩ ምክንያት
ሊቆሽሽ ይችላል፡፡ ስለሆነም አሽከርካሪዎች ሞተር ቀዝቃዛ በሆነበት ጊዜ የውሀ ማፍሰሻ ክፍልን በመፍታት
መቆሸሹን ካረጋገጡ በኋላ ሙሉ በሙሉ በማፍሰስ በሊላ ንፅህ ውሀ መተካት /መሙላት/ ይገባል፡፡
የሞተር ዘይት መቀየር፡- የሞተር ዘይት እንደተሸከርካሪ የፈረስ ጉልበት የሚጠቀምበት የዘይት ደረጃ እና መጠን
የሚለያይ በመሆኑ የዘይት አይነት መጠንና የሰርቪስ ማድረጊያ ጊዜ በአምራች ድርጅት የሚወሰን ነው፡፡
የሀይል አስተላላፊ ክፍሎች፡- ሰበቃን ለመቀነስ ይጠቅማል
ደረቅ አየር ማጣሪያ፡-ወደ ሞተር የሚገባውን አየር ከባእድ ነገር በመከላከል ንፁህ አየር ወደ ማቀጣጠያ ስፍራ
ለማስገባት የአየር ማጣሪያ ክፍሎች ከፍተኛ ጥቅም አለው፡፡

END
እርጥብ አየር ማጣሪያ፡- ይህ የአየር ማጣሪያ በውስጡ ከሽቦ የተሰራ ወንፊት የሚመስል ነገር ሲኖረው
አብዛኛውን ጊዜ የሞተር ዘይት የሚጠቀም ነው፡፡
የኤሌክትሪክ መስመሮች አፈታተሸ
በኤሌክትሪክ ክፍሎች ላይ ሊደርስ የሚችለውን ብልሽት ለመከላከል በተሸከርካሪ የተለያዩ የኤሌክትሪክ እና
የመብራት ክፍሎች ላይ ፍተሻ ማድረግ ያስፈልጋል፡፡
የባትሪ ጫፎች፡-በየጊዜው ማፅዳት እና በጣም አለመጥበቃቸውን አለመላላታቸውን በማየት በአግባቡ ንፅህናውን
መጠበቅ እና ማሰር ያስፈልጋል፡፡
የመብራት ክፍሎች፡- መብራቶች ሙሉ ለሙሉ መስራታቸውን ማረጋገጥ፤ የኤሌክትሪክ ገመዶች
አለመላላታቸውን መፈተሸ፡፡
የሞተር ማስነሻ ክፍሎች፡- የሞተር ማስነሻ ክፍሎች ላይ የሚገኙ ኤሌክትሪክ መስመሮች መላጥ
አለመላጣቸውን፤መላላት አለመላላታቸውን፤ ሙቀት ያለው ክፍል አለመጠጋታቸውን መፈተሸ ያስፈልጋል፡፡
ፊውዝ ቦርድ፡-ኤሌክትሪክ ክፍሎች ላይ ሚደርሰውን አደጋ ለመከላከል በተመጣጣኝ አምፒር መጠን ባላቸወቅ
ፊውዞች እንዲገናኙ ማድረግ ነው፡፡ ፊውዝ ቦርዱ በትክክለኛ ቦታ መቀመጡንና በውስጡ የሚገኙ ፊውዞች
ከቦታቸው አለመልቀቃቸውነብ ፍተሸ ማድረግ፡፡
ባ.መ.ዘ.ው.ን.ነ. /BLOWAF/ ምርመራ
አሽከርካሪው ፍተሸ በሚያደርግበት ወቅት ትኩረት ሊሰጣቸው የሚገባ ዋና ዋናዎቹ
 ባ(B)- ባትሪ
 መ(L)- መብራት
 ዘ(O)- ዘይት
 ው(W)- ውሀ
 ን(A)- ንፋስ
 ነ(F)- ነዳጅ
የፍሬን ብቃት አፈታተሸ
 የፍሬን ንፋስ አለለመጉደሉን
 የፍሬን ዘይት አለምጉደሉን
 የፍሬን ሸራ አለማለቁን
የተሸከርካሪ መሪ ብቃት አፈታተሸ
 በቂ የመሪ ዘይት መኖሩን ማረጋገጥ
 ዘይት የሚያፈስ መስመር አለመኖሩን ማረጋገጥ
 የመሪ እንቅስቃሴ አለመጠንከከሩን መፈተሸ
የሀይል አስተላላፊ ክፍሎች አፈታተሸ
 የፍሪሲዬን ፔዳል እንቅስቃሴን መፈተሸ
 ማርስ በቀላሉ የሚገባና የሚወጣ መሆኑን ማየት
 በቂ የፍሪሲዩን ዘይት መኖሩን ማየት
ለተሸካሚ ክክፍሎች አፈታተሸ
 ባሌስትራ አለመሰበሩ

END
 ጥቅል ሞላ አለመሰበሩ
 በቂ ግሪስ(ማለስለሻ) ያላቸው መሆኑን ማረጋገጥ ተገቢ ነው
የተሸከርካሪ ብልሽት እና አነስተኛ ጥገና
አነስተኛ ጥገና ማለት አሸከርካሪዎችስለሚያሽከረክሩት ተሸከርካሪ መጠነኛ የጥገና እውቀት ኖራቸው ቀላል
ብልሽት ሲያጋጥማቸው በመጠገን ተሽከርካሪ ወደከፋ ወጪ መቀነስ ነው፤፤በተጨማሪ ጥገና በወቅቱ
በአሽከርካሪ አቅም በማከናወን ሊደርስ የሚችለውን የትራፊክ አደጋ አስቀድሞ ለመከላከል የሚያስችል ነው፡፡
በአሽከርካሪ የሚከናወን አነስተኛ ጥገና ሂደት
ተሽከርካሪን ማፅዳት፡- አንድን ተሸከርካሪ በንፅህና መያዝ በቆሻሻ ምክንያት በተሸከርካሪው ክፍሎች ላይ ሊደርስ
የሚችለውን ብልሽት ከመከላከሉም በላይ በጥገና ወቅት የተሰነጠቁ፤ የተሰበሩ ክፍሎችን በግልፅ በማወቅ የጥገና
አገልግሎት ለመስጠት ያስችላል፡፡
የሥራ ላይ ደህንነት ጥያቄ፡-አንድ የጥገና ባለሙያ የተሸከርካሪ ጥገና ሲያከናውን የሚከተሉትን የስራ ላይ
ጥንቃቄ መሳሪያዎች መጠቀሙን ግምት ውስጥ ማስገባት አለበት፡፡ ከነዚህም ውስጥ የስራ ቱታ ፤ የስራ ጫማ፤
ጓነት እና የራስ ቆብ ፤ የአይን መከላከያ መነፀር የመሳሰሉትን የስራ ላይ ደህንነት መጠበቂያ እቃዎች በአግባቡ
በስራ ጊዜ መጠቀም ይገባል፡፡
ተሸከርካሪ በሚፀዳበት ጊዜ የሚወሰድ ቅደመ ጥንቃቄ
 ተሸከርካሪው የሚታጠብበትን ስፍራ መለየት
 ተሸከርካሪውን በማጠቢያ ጉድጓድ ላይ በትክክል ማቆም
 እንዳይንሸራተት ከእጅ ፍሬን በተጨማሪ ታኮ ማድረግ
 በሮችና መስታዎቶች መዘጋታቸውን ማረጋገጥ
ያገለገሉ ዘይቶችን አወጋገድ ሂደት
 የሚወገደውን ዘይት መለየት
 የመቀበያ እቃ ማዘጋጀት
 አስፈላጊውን የስራ ልብስ መጠቀም
 ለስራው የሚያስፈልጉ መፍቻዎችን ማዘጋጀት
ለነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥገና
የነዳጅ አስተላላፊ ክፍሎች ሲጠገኑ የምንገለገልባቸው መሳሪያዎች የሚከተሉት ናቸው
 የተለያየ መጠን ያላቸው መፍቻዎች
 የነዳጅ ማጣሪያ፤ የአየር ማጣሪያ፤ ንፁህ ነዳጅ
ለማቀዝቀዣ ክፍሎች ሊደረግ የሚገባ ጥገና፡-ለማቀዝቀዣ ክፍሎች የሚያስፈልጉ የጥገና እቃዎች ቴርሞስታት፤
ራዲያተር ውሀ፤ ችንጋ፤ ቬንትሌተር፤ የራዲያተር ማጠቢያ ፍላሸር እንዲሁም ፒንሳ፤ ጠፍጣፋ ካቻቢቴ፤
የተለያዩ አይነት ያላቸው መፍቻዎች የመሳሰሉት ናቸው፡፡

END
የመሪ ክፍሎች ጥገና፡-ለመሪ ክፍሎች ጥገና አገልግሎት የሚዉሉ እቃዎች የመሪ ዘይት፤ ችንጋ ፤ ግሪስ ፤ንፁህ
ጨርቅ እንዲሁም የተለያየ መጠን ያላቸው መፍቻዎች ናቸው፡፡
የፍሬን ክፍሎች ጥገና
የፍሬን ክፍሎችን ለመጠገን የሚያስፈልጉ ዋና ዋና ግብአቶች፡-የፍሬን ዘይት፤ የፍሬን ሸ ራ፤ የተለያዩ
መፍቻዎች ፤ ፒንሳ፤ እስክሩ ድራይቨር፤ መዶሻ ፤ ስፔሲ ሜትር፤ ኦሞና ንፁህ ጨርቅ የመሳሰሉት ናቸው፡፡
የማለስለሻ ክፍል ጥገና፡-በመጀመሪያ ጊዜ ዘይት የሚቀየርበት ቦታ በማዘጋጀት ለስራ የሚያስፈልጉ አልባሳት፤
ቱታ ፤ ጓንት፤ ጫማ ፤የፊልትሮና የዘይት ማፍሰሻ መፍቻዎች ነጭ ጋዝ፤ ንፁህ ጨርቅ የዘይት ማጠራቀሚያ
እቃ እንዲሁም ደረጃውን የጠበቀ የሞተር ዘይትና የዘይት ፊልትሮ በአግባቡ ማዘጋጀት
የሀይል አስተላላፊ ጥገና፡- እነዚህ ክፈሎች በሚጠገንበት ወቅት የፍሪሲሆን ዘይት፤ የጥርስ ዘይት፤የዘይት
መጨመሪያ እና መቀቢያ ፤ግሪስ ንፁህ ጨርቅ የሚያስፈልጉ ሲሆን እነዚህን እቃዎች በአግባቡ እና በንፅህና
ጥቅም ላይ ማዋል ያስፈልጋል፡፡
የማንዋል አይነቶች፤ አጠቃቀም እና አጠያያዝ
የተሸከርካሪ ማነዋሎች በአይነት በሚሰጡት አገልግሎት የተለያዩ ሲሆኑ በአብዛኛው ከዚህ በታች የተዘረዘሩትን
አገልግሎት ይሰጣል፡፡
 የተሸከርካሪ ክፍሎች ልኬትን ለማወቅ ይረዳሉ
 ለተሸከርካሪ ክፍሎች ማድረግ የሚገባን ጥንቃቄ ያስረዳል
 የተሸከርካሪ ክፍሎች የሰርቪስ ጊዜ ያሳውቃሉ
 ባለንብረቶች ስተሸከርካሪያቸው አይነት ፤ መጠንና ደረጃ እንዲያውቁ
ተገቢ የሆኑ ማንዋሎችን መለየት
የማንዋል አይነት
የአምራች ድርጅት ልኬት ማንዋል፡- የተሸከርካሪውን የተለያዩ ክፍሎችን የሚገልፅ ሲሆን የተሸከርካሪዎችን ምርት
ቁጥር፤ ሞዴል፤ የሞተር ቁጥር፤ የተመረተበት ዓ.ም ፤ የሻንሲ ቁጥር፤ የአክስል ክብደት መጠን፤ ጠቅላላ ነጠላ
ክብደት ወ.ዘ.ተ የሚያብራራ የማናዋል አይነት ነው፡፡
የጥገና ማንዋል፡-ተሸካርካሪው ብልሽት ሲያጋጥመውና እንዴት ተደርጎ መጠገን እንዳለበት የሚገልፅ ማንዋል
ነው፡፡
የመለዋወጫ እቃ ማንዋል፡-የእቃው አይነትና የመለያ ቁጥርና አጠቃላይ የእቃው መግለጫ የሚገኝበት
የማንዋል አይነት ነው፡፡
የተሽከርካሪ የአጠቃቀም ማንዋል፡-አሽከርካሪው ተሸከርካሪው ላይ ያሉትን ክፍሎች አጠቃቀም የሚገልጽ

የማንዋል አይነት ነው ለምሳሌ ፤ሞተር አነሳስ፤ ማርሽ አቀያየር የፍሬን አጠቃቀም ፤የበር አዘጋግ፤የወንበር
ማስተካከል፤ደህንነትቀበቶ አጠቃቀም፡፡

END
ማንዋል አጠቃቀም፡-ማንኘውም አሽከርካሪ ስለ ተሸከርካሪ የሚያስረዱ አስፈላጊ ማንዋሎች የማንበብና

የመረዳት ልምድ ለኖራው ይገባል፡፡
የማንዋል አያያዝ ፡-ማንዋሎች ካላቸው ከፍተኛ ጥቅም አንጻር በምንጠቀምበትጊዜና ከተጠቀምን በኋላ በአግባቡ
መያዝ ይኖርባቸዋል
ማንዋል አጠቃቀም፡- የማንዋል መረጃዎችንና ልኬቶችን መጠቀም ተሸከርካሪ ሲፈተሽ፤ሲጠገን ሰርቢስ ሲደረግ
በማንዋል ውስጥ የተቀመጡትን መረጃዎች በትክክለኛ መንገድ ተጠቅሞ ስራ ማከናዎን የተሸከርካሪ እድሜ
ከማራዘም በተጨማሪ ገንዘብ ወጪ ይቀንሳል
በማንዋል ውስጥ የሚገኙ ምልክቶችን መለየት
መለኪያዎችን መለየት
ማንዋል ውስጥ ያሉትን አማራጭ መረጃዎችን መጠቀም
መረጃዎችን ልኬቶችን መተርጎም
የስራላይ ደህንነት እና የአደገኛ አደጋ ምላሽ
የስራ ላይ ደህንነት የስራ ደህንነት የአሽረርካራች ከማሽከርርከር ተግበርከተሸከርካሪ ሁኔታ ጋር በተያያዘ

የሚያከናውኖቸው ድርጊቶችና ሊያስከትሉ የሚችሉትን አደጋ በመረዳት የጥንቃቄ እርምጃን መውሰድ፡፡፡
አደጋዎችንና ጉዳት ሊያደርሱ የሚችሉ ሁኔታዎችን መለየት
የደህንንነት መጠበቅያ መርሆች በማሽከርከር ወቅት አሽከርካሪው ሊከተለው የሚገባ የስራላይ
ደህንነትም አጠባበቅ መካከል ጠየንነቱን ማረጋገጥ፤ የድካም ሁኔታውን ማረጋገጥ እንዲሁም ማስወገድ
፤ ምቾቱን መጠበቅ ተገቢውን የደስራ አለባበስ መጠቀም እና ለጉዞ ጥሩ እቅድ ማውጣት ፡፡
በተሸከርካሪ ጥገና ወቅት አንድ አሽከርካሪ ሊከተል የሚገባው የስራላይ ደህንነት አጠባበቅ ፤- ለስራው
ያለውን እውቀት ግንዛቤ ውስት ማስገበባት ለስራ ተገቢውን መሳሪያ ማዘጋጀትና መጠቀም ባካባቢ
ላይ የሚያስከትለውን ብክለት ማስወገድ ፡፡
በአደጋ ጊዜ የሚከሰቱ የጉዳት አይነቶች
በተሸከርካሪ ሳቢያ የሚመጡ አደጋ ውጠየቶች ፤-የሞት አደጋ፣ የአካል ፤ጉዳት የንብረት ውድመት
የድንገተኛ አደጋ አይነቶች
የቃጠሎ አይነት
1. ደረቅ ቃጠሉ፡- በእሳት፣ በኤሌክትሪክና የጋለ ዕቃ በመንካት የሚደርስ ነው፡፡
2. እርጥብ ቃጠሎ፡- የፈላ ውሃ፣ የፈላ ቅባትና በመሳሰሉት የሚደርስ ነው፡፡
3. መርዛማ ቃጠሎ፡- በአሲድ በመሳሰሉት የሚደርስ ነው፡፡
በማሽከርከር ላይ ተፅዕኖ የሚያደርጉ የተፈጥሮ ህጎች
ለሌሎች ደድንገተኛ አደጋዎች ፤- እራስን የመሳት አደጋ ፤ትንታ ፤የሰውነት ስብራት
አማሽከርከር ወቅት የአደጋ መንስኤ ፤- ከተሳፋሪ ከሌሎስ መንገድ ተጠቃሚዎች ጋር የሚፈጠሩ
አለመግባባቶች ፤የተሸከርካሪ ብልሽት የእሳት አደጋ

END
አደጋ ሊፈጥሩ ጠሚችሉ ሁኔታውችን መቀነስ ፤በቂ እረፈት ማድረግ ፤በተሸከርካሪውስጠ ሙቀት
እንዳይኖር አየር ማቀዥቀዣ መጠቀም ፤የአነዳድ ብቃት ማሻሻል ፤ህግና ስርአትን መከተል፡፡
አደጋ ጋር ተያያዥነት ያለቸው መፍትሄዎች
ለአደጋ መንስኤ ሊሆነኑ የሚችሉ ነገሮችን አስቀድሞ መለየት
የተሸከርካሪ ቲክኒክ ብቃት ማረጋገሀጥ
ንቁ ቀልጣፋ መሆን
የስራ ላይ ደህንነት ጥንቃቄ ስርአቶች
የግል የደህንነት መጠበቂያ መሳሪያዎች ፤የእጅ ጎንት ፤ካፖትር ፤ጭንቅላት መከላከያ
የጥንቃቄ መሳሪያወች
የመጀመሪያ ደረጃ የህክምና እርዳታ ሳጥን የእሳት ማጥፊያ መሳሪያዎች ፤ታኮ የመገናና መሳሪያዎች
የጉዞ መረጃዎችን ማሰባሰብ እና እቅድ ማዘጋጀት
አንድ አሽከርካሪ መረጃን በአግባቡ የመጠቀም፤ የመያዝና የማስተላለፍ ችሎታውን በማዳበር ተሸከርካሪውን
ተሳፋሪውንና የጭነቱን ደህንነት በመጠበቅ አንፃር የሚጫወተው ሚና ከፍተኛ በመሆኑ መረጃዎችን በመፈለግ
በመያዝና መባስተላለፍ ከፍተኛ ትኩረት ማድረግ ይኖርበታል፡፡
አሽከርካሪዎች መረጃን ለማሰባሰብና ለማስተላለፍ የማስታወሻበድተር፤ ሬዲዩ፤ ሞባይል፤ ቪዲዩ ካሜራ እና
ፎቶግራፍ ካሜራ መሳሰሉትን መጠቀም ይችላሊ፡፡
የጉዞ መድረሻ፡- አንድ አሽከርካሪ ጉዞ ከመጀመሩ በፊት የጉዞውን ር 4 ቀትና መዳረሻ ማወቅ ጠቀሜታዎች
ይኖሩታል፡፡እነዚህም የጉዞ እቅድ በትክክል ለማዘጋጀት፤ ተሸከርካሪ ለጉዞ ላማዘጋጀት፤ የቁርስና የምሳ ቦታዎችና
ለማዘጋጀት
የመንገድ ላይ አገልግሎቶች፡- አንድ አሽከርካሪ በጉዞ ወቅት ለራሱ፤ ለተሳፋሪውና ለተሸከርካሪው የሚያስፈልጉ
የተለያዩ የአገልግሎት አይነቶች ስለሚኖሩ ጉዞውን ሲያቅድ እነዚህን የአገልግሎት ዘርፎች ሊያገኝ በሚችልበት
መልኩ ቢሆን ይመረጣል፡፡ የነዳጅ ማደያዎች፤ ሆቴሎች፤ የስልክ አገልግሎት መስጫ፤ የፖሊስ ስልክ አድራሻ፤
የአውቶቡስ ማቆሚያ ስፍራዎች የመሳሰሉት ናቸው፡፡
የመንገድ ሁኔታ መረጃ፡-በሀገራችን ያሉ የመንገድ አይነቶች እንደ አካባቢው መልክአ ምድርና የአየር ንብረት
ሁኔታ በተለያየ መልክ ሊሰሩ ይችላሉ፡፡ ስለሆነም ጉዞው የሚካሄድበትን መንገድ አደገኛ ቁልቁለትና ዳገት፤
ጠመዝማዛ ፤ ጠባብ ድልድይ፤ መሻለኪያ መሆኑን ለይቶ ማወቅ የተለያዩ የማሽከርከር ስልቶችን እንዲተገብር
ይረዳል፡፡
የመንገድ ደረጃ፡- አንድ አሽከርካሪ ጉዞ ከመጀመሩ ወይም ከማቀዱ በፊት ስለመንገዱ ሁኔታ አስቀድሞ መረጃ
በመሰብሰብና ተገቢውን የጉዞ ዝግጅት በማድረግ ጉዞውን የተሳካ እንዲሆን ማድረግ አለበት፡፡
ከስራ ጋር ግንኙነት ያላቸው ሰነዶች
አሽከርካሪው ስለሚያጓጉዘው የጭነት ሁኔታ የሚገልፅ ስሆን ለምሳሌ፡-ለጭነቱ የተሰጠ የይለፍ /መውጫ/ ፤ፍተሸ
የማያስፈልገው መሆኑን የሚገልፅ ደብዳቤ፤ የጭነት አይነት መግለጫየመሳሰሉትን መረጃዎች የሚያካትቱ
ናቸው፡፡

END
የድርጅቱ የስራ መመሪያዎች

አሰሪ ድርጅት እንደየ ስራ ባህሪያቸው አይነት ተግባራቸውን ለማከናወን የተለያዩ ህጎች ደንቦችና አሰራሮች
የሚነኖራቸው አሽከርካሪዎች የድርጅታቸውን ህግና ደንብ አክብረው የመሙላት ግዴታ አለባቸው፡፡
የጉዞ መረጃዎችን አያያዝ /ሪፖርት መሙያ ቅፅ
የጉዞ መረጃዎች ማለት የጉዞውን ሁኔታ በአጠቃላይ የሚገልፅ መረጃዎች ሲሆኑ ከሌሎች አካላት የተገኙትንም
መረጃዎች ያካትታል፡፡
በጉዞ መስመር ላይ ስለሚገኙ ማህበረሰቦች እና የጉዞ መስመር ደህንነት ሁኔታ መረዳት
መልካም ግንኑነትን ለመፍጠር ቋንቋ፤ ባህልና የፀጥታ ሁኔታ አሽከርካሪው በጉዞ ላይ ስለሚያጋጥሙት
ማህበረሰቦች ማንነት በሚገባ መገንዘብ እንዲሁም አሽከርካሪው በሚጓዝበት መንገድና በአካባቢው የሚገኘውን
የፀጥታ ሁኔታ አስመልክቶ መረጃ በማሰባሰብ ጥንቃቄ የተሞላበት ጉዞ እንዲሆን ጥረት ማድረግ አለበት፡፡
የማሽከርከር ስልት
ተሸከርካሪን የማሽከርከር ስልት

የተሸከርካሪ ክፍሎች መገኛ ቦታ መለየት፡- የተሸከርካሪ ክፍሎች አወቃቀርና አቀማመጥ አስቀድሞ ለይቶ ማወቅ
የሚያስፈልግ በመሆኑ አሽከርካሪው ለመጀመሪያ ጊዜ ከተሸከርካሪው ጋ የሚተዋወቅበት ደረጃ ነው፡፡የሚከተሉትን
ክፍሎ 0 ች የሚገኙበትን ቦታ አቀማመጣቸውን መረዳተ ያስፈልጋል፡፡
ዋና ዋና ክፍሎቸ፡- ሀይል አስተላላፊ ክፍሎች አቀማመጣቸውን ማሳየት፤ የሞተር አይነት አወቃቀርና አሰራር
ማሳየት፤የተሸከርካሪ ተሸካሚ ክፍሎች አቀማመጥና አወቃቀር ማሳየት፡፡
የተሸከርካሪ ምርመራ ቦታ ቅድመ ተከተል ማሳየት፡-አንድ አሽከርካሪ ተሸከርካሪ ከማሽከርከሩ በፊት በአሽከርካሪ
ምርመራ ሊደረጉ የሚገቡ የተሸከርካሪ ሞተር የውሀ ማቀዝቀዣ አይነት የሚጨመርበት ክፍልና የውሀ መጠን
የሚታወቅበትን ክፍል፤ የራዲያተር ክዳን እንዴት እንደሚዘጋ እንዴት እንደሚዘጋ ማወቅ፤የሞተር ዘይት
የሚጨነርበት መጠኑን የሚለካበት ክፍል መጨመሪያ ክዳን ዘይት መጠን ንባብ(ሊቤሎ) ማሳየት፡፡
የደህንነት መጠበቂያ መሳሪያዎች ማሳት፡-በተሸከርካሪ ላይ የሚገኙ የደህንነት መሳሪያዎች የሚገኙበትን ቦታ
አጠቃቀማቸውን በማሳየት የሚከተሊትን እንዲያውቁ ማድረግ፤-የደህንነት ቀበቶ፤ የአሳት አደጋ ማጥፊያ
መሳሪያ፤ የአደጋ መከላከያ አየር ከረጢት፤የአየር ሁኔታ መቆጣጠሪያ፡፡
ተሸከርካሪን ማሽከርከር

END
አሽከርካራች በሚያሽከረክሩበት ወቅት ቀጥሎ የተጠቀሱትን የተሸከርካሪ ክፍሎች ትኩረት በመስጠት
እንዲያሽከረክሩ ግንዛቤ እንዲኖራቸው ማድረግ ያስፈልጋል፡፡
ከነዚህም ውስጥ፡- የመቆጣጠሪያ ክፍሎች አገልግሎትና ተግባሩን ማሳየት
 የሞተር ሙቀት መለኪያ
 የነዳጅ መጠን መለኪያ
 የንፋስ ግፊት ማሳያ ጌጅ የሞተር ዘይት ግፌት
 የሞተር ዙር አመልካች
 ፍጥነት አመልካች
-አቀማመጥና የተሸከርካሪን ለጉዞ ማዘጋጀት- ወንበር ወደፊትና ወደኋላ ማንሸራተት
- የነዳጅ የፍሪሲዩን በሚገባ መርገጥና መልቀቅ፤የግራና የቀኝ የኋላ ማሳያ መስታዎት
መስተካከሉን ማሳየት፤ የእጅ ፍሬን አጠቃቀም፤ የፍሬቻ አጠቃቀም
ተሸከርካሪን ከቆመበት ማንቀሳቀስ

አንድ አሽከርካሪ ተሸከርካሪን ከማንቀሳቀስ በፊት የሚከተሉትን ቅደም በቅድመ ተከተል ማከናወን ይኖርበታል፡፡
 የሞተር አነሳስ
 አካባቢን መቃኘት
 ማርሽ አጠቃቀም
 ፍሬቻ አጠቃቀም ፤ጉዞ አጀማመመር ፤ባላንስ መስራት፤የኋላ ባላንሽ መስራት
የተሽከርካሪ መቆጣጠሪያ መሳሪያዊች አጠቃቀም
ተሸከርካሪን በተለያየ የፍጥነት ሁኔታ በተለይ የመንገድ አይነትና መልክአምድር እንዲሁም እንደ ጭነት ሁኔታ
በመቆጣጠር ተሸከርካሪን በማሽከርከር የተፈለገበት ቦታ ያለምንም ችግር ለመድረስ የሚረዱ የተሸከርካሪ
ክፍሎች ናቸው፡፡የማርሽ አጠቃቀም፤ የመሪ አያያዝ፤ በቀጥታ መንገድ ላይ ወደ ፊት የመሪ አጠቃቀም፤ የእግር
ፍሬን አጠቃቀም፤ የእጅ ፍሬን አጠቃቀም፤ የነዳጅ አጠቃቀም፤የፍሪሲዩን አጠቃቀም፤ የረድፍ አጠባበቅ
ተከታትሎ ስለማሽከርከር፤
ፍጥነት ርቀት አጠባበቅ
 በከተማና ከከተማ ውጪ ለማሽከርከር የተቀመጠውን የፍጥነት ወሰን ማክበር
 እግረኛ በሚበዛበት ቦታ በአነስተኛ ፍጥነት መጓዝ
 በዝናባማና በጉም በተሸፈነ ቦታ በአነስተኛ ፍጥነት መጓዝ
ተሳቢ እና ሎቨድ ስለማሽከርከር
አሽከርካሪዎች ተሳቢና ሎቬድ የቀጠለ ተሸከርካሪ በሚያሽከረክርበት ጊዜ ጎን መመልከቻ መስታዎት (ስፖኪዩዎች
ልክ እንደ ግንባር መስታዎት ወደ ፊት እንደሚመለከቱት የተሳቢን ሁኔታ በተወሰነ ሴኮንዶች ልዩነት መመልከትና
መቆጣጠር ይኖርባቸዋል፡፡
በዳገታማ መንገድ ላይ በማሽከርከር ወቅት መወሰድ ያለባቸው ጥንቃቄዎች
- ተገቢ የሆነ ተመጣጣኝ የነዳጅ ስርአት መከረል

END
- ፍሪሲዎን በፍጥነት መልቀቅ

- ከባድ ማርሽ በማስገባት ባላንስ ሰርቶ መነሳት
በቁልቁለት መንገድ ላይ በማሽከርከር ጊዜ መውሰድያለባቸው ጥንቃቄዎች
- ዳገት ለሚወጣ ተሸከርካሪ ቅድሚያ መስጠት
- የመንገዱን ስፋት እና ባህሪ በሚገባ ሁኔታ ማጤንና መገንዘብ
- ጊዜና ፍጥነትን ባገናዘበ መልኩ በተገቢ ሁኔታ ፍሬና ሞተር መጠቀም
- ጨርሶ በቁልቁለት መንገድ ላይ ቀላል ማርሽ አለመጠቀም
ማስቀደምና መቅደም
ተሸከርካሪን መቅደም፡-አሽከርካሪዎች ሌሎች ተሸከርካሪዎችን መቅደም በሚፈልጉበት ጊዜ ሊያደርጓቸው
የሚገቧቸው ይንቃቄዎች-በበቂ ጊዜና ርቀት ላይ አስፈላጊውን የግራ ፍሬቻ ማሳየት፤መንገዱ ባለሁለት አቅጣጫ
ሆኖ የመንገዱ ስፋት አነስተኛ በሆነበት መንገድ ላይ ከፊት በተቃራኒ አቅጣጫ መንገድ የሚመጣጠን ተሸከርካሪ
ፍጥነት ማገናዘብ መገመት፤በሀገራችን መቅደም የሚቻለው ብግራ ነው፤ ሶስተኛ ተደራቦ ሆኖ መቅደም
የተከለከለ ነው፡፡
ተሸከርካሪን ማስቀደም፡-ምልክት የሰጠን ተሸከርካሪ እና በፍጥነት በመጓዝ እየመጣ ያለን ተሸከርካሪ በኋላ
መመልካቻ መስታዎት መመልከት፤ፍቃደኛ መሆናችንን የሚገልፅ የቀኝ ፍሬቻ ማሳየት፤ ወደ ቀኝ የመሪ እርምጃ
መውሰድና ረድፍ መያዝ፡፡
ከፊት ለፊት ከሚመጣ ተሸከርካሪ ጋር ስለመተላለፍ፡- ከፊት ለፊት የሚመጣውን ተሸከርካሪ ለመተላለፍ ከቀኝ
በኩል ያለውን የመንገድ ዳር ተጠግተን በመንዳት በቂ የመተላለፊያ ቦታ በግራ በኩል መተው ያስፈልጋል፡፡
አቅጣጫ ስለመቀየር፡-የሚፈልጉትን አቅጣጫ ከመምረጣቸው በፊት አጠቃላይ የትራፊክ እንቅስቃሴ ስፖኪዩ
በመጠቀም መመልከት፤ ፍሬቻ ማሳየት፤ ለሌሎዎች አደጋ በማያጋልጥ ሁኔታ ፍጥነት መቀነስ፤የመሪ እርምጃ
መውሰድና ረድፍ መያዝ፡፡
ቅድሚያ ወደ ሚሰጥበት መንገድ ማሽከርከር
- ወደ መገናኛ መንገድ በሚገባበት ወቅት ፍጥነት መቀነስና እንደአስፈላጊነቱም በመቆም ቀድሞ ወደ
መገናኛው ስፍራ ለገባ ወይም በቀኝ በኩል ላለ ተሸከርካሪ ቅድሚያ መስጠት አለበት
- ከግል ቤት መውጫ ወይም ከመጋቢ መንገድ ወደ ዋና መንገድ ሲገባ ቅድሚያ መሰጠት አለበት
- በሚታጠፍና ዞሮ በሚመለስበት ወቅት ቅድሚያ መስጠት አለበት
በመገናኛ መንገዶች ላይ የሚደረጉ ጥንቃቄዎች ስለ ማሳለፍ
ማንኘውም አሽከርካሪ በዋና መንገዶች መገናኛ ላይ ከመድረሱ በፊት የተሸከርካሪውን ፍጥነት በመቀነስ
ከበስተቀኝ አቅጣጫ ለሚመጡ ተሽከርካሪዎች ቆሞ ቅድሚያ መስጠት አለበት፡፡
-ከመጋቢ መንገዶች ወደ ዋና መንገዶች የሚገቡ አሽከርካራዎች በዋና መንገድ ላይ የሚጓዙ ተሸከርካሪዎች
እንዲያልፍ ቆመው ቅድሚያ መስጠት አለባቸው፡፡
በመስቀለኛ እና በመገናኛ መንገድ ላይ ቅድሚያ አሰጣጥ

END
በአደባባይ መሀልየገባውን ተሽከርካሪ ቅድሚያ መስጠት

በመስቀለኛ በመገናኛ መንገዶች ላይ ለእግረኞች ቅድሚያ መስጠት
በመገናኛ መንገዶች ላይ የሚገኙ የመንገድ ዳር ምልክቶች ትእዛዝ ማክበር፡፡
በተለያዩ የመንገዶች አይነት መልከአም ምድር ላይ ማሽከርከር
በአደገኛ ቁልቁለት፡-የመንገዱን ሁኔታ እና አደገኛነት መገንዘብ
የተሸከርካሪውን ፍጥነት መቀነስ
ፍርሲዮን አለመርገጥ ማርሽ አለመጨመር
ለእይታ አስቸጋሪ በሆነ ጠመዝማዛ ቁልቁለት ቦታ ጥሩንባ ማሰማት
በሚያንሸራትት መንገድ፡-የጎማ ጥርስ ጥሩ መሆኑን ማረጋገጥ፤ከባድ ማርሽመጠቀም፤መሪ አጥብቆ መያዝ ማርሽ
አለመጨመር
በጠመዝማዛ መንገድ፡- ረድፉ መያዝ ፤ፍጥነት መቀነስ ፤ከኋላ የትራፊክ እንቅስቃሴ መቆጣጠር ማስጠንቀቅያ
ድምጽ ማሰማት
ተሽከርካሪን ስለማቆም ከቆመበት ስለማንቀሳቀስ
ለማቆሚያ በቂ ስፍራ መኖሩን ማረጋገጥ፤ በማታ ጊዜ ከሆነ መብራት መጠቀም፤ እግረኛ መንገድ ላይ
ተሸከርካሪን አለመቆም፤በብልሽት ወይም በአደጋ ተሸከርካሪ መቆም የተከለከለ ቦታ ላይ ሲቆም በ 50 ሜ ርቀት
ላይማንጸባረቂያ መስቀመጥ፤ማስጠንቀቅያ መብራት ማብራት፡፡
የትራፊክ ህጎች አክብሮ ማሽከርከር
አሽከርከሪዎች በማችከርከር ወቅት በመንገድ ዳርና መሀል የሚገኙ የትራፊክ አስተላላፊ ምልክቶች ማስተዋል
ለህጎች ተገዢ መሆን ያስፈልጋል ስለሆነም የሚከተሉትን የትራፊክ ህጎችን ምልክቶችን ማክበር ፡፡ የመንገድ ዳር
ምልክቶች፤፡፡ የመንገድ መሀል መስመሮችን፤ የፍጥነት ወሳን፤ የተሸከርካሪ የማቆምያ ስፍራዎች፤የጭነትአጫጫን ህጎች
በማክበር ማሽከርከር ይኖርበታል፡፡
በተለያየ ወቅት ስለማሽከርከር
በሀገራችን በምሽት ማሽከርከር የተከለከለ ሲሆን በተለያዩ ምክንያቶች ግን አሽከርካሪዎች በምሽት ወቅት
ያሽከረክራሉ፡፡በምሽት ወቅት የሚያሽከረክሩ አሽከርካሪዎችን በቀን ከሚስከረክሩ አሽከርካሪዎች የበለጠ የትራፊክ
አደጋ እንዲያስከትሉ የሚያደርጉ ሁኔታዊች፡-በምሽት የሰዎች የማየት ችሎታ ይቀንሳል፤ከፊት ለፊት
የሚመጣውን ተሸከርካሪ መብራት አለመመልከት፤ከፊት ለፊት የሚመጣውን ተሸከርካሪ ከፍተኛ ብርሀን መንገድ
ላይ ያለውንሁኔታ እንዳይታይ ያደርጋል፡፡
የመንገድ ሁኔታ ለአደጋ ተጋላጭ ከሚያደርጉየቆሸሸ የግንባር መብራት አቅጣጫው ያልተስተካከለ የግንባር
መብራት፤ንጽህናቸው ያልተጠበቀ አንጸባራቂ ናቸው፡፡
በምሽት ወቅት የሚያሽከረክራ አሸከርካሪዎች ሊከተሉአቸው የሚገባ ቅድመ ሁኔታዎች፡-የተሸከርካሪዎችን
የቴክኒክ ብቃትና ንጽህና ማረጋገጥ አለበት፤ንቁና ሙሉ ጤንነቱ የተረጋገጠ መሆን አለበት፡፡ከፊት ለፊት
የሚመጣውን ተሸከርካሪ መብራት አለመመልከት፤ድካም የእንቅልፍ ስሜት በተሰማው ሰአት ያለማሽከርከር፤
ከአደጋ ጋር ግንኙነት ያላቸውን መቆጣጠር
በማሸከርከር ወቅት ለትራፊክ አደጋ ከሚያጋልጡ ነገሮች

END
አልኮል መጠጥ ወስዶ ማሽከርከር ፤ጫት ወስዶ ማሽከርከር፤ከባድ መድሀኒት ወስዶ ማሽከርከር
በንዴት ሆኖ ማሽከርከር፤በህመም ስሜት ሆኖ ማሽከርከር፤ሞባይል እያነጋገሩ ማሽከርከር
ተሸከርካሪ ከተሳቢ ጋር የማገናኘት እና የማላቀቅ ቅድመ ተከተል
ተሳቢን ከዋና ተሸከርካሪ ጋር መቀጠል፡-
1. ተሳቢ እነዳይንሸራተት ታኮ ማድረግ

2. በተሸከርካሪ እና በተሳቢ መሀል የሚገኝ ማገናኛ ግሪስ መጠጣት ፤
3. ሙሉ ተሳቢ ከሆነየፊት ለፊትከፍታ ከተሽከርካሪ ማገናኛ ክፍሎች እኩል ከፍታ ላይ እንዲሆን ማድረግ
4. አሽከርካሪው የኋላ ማርሽ በማስገባት የግራ መስታወት በመከታተል የተሳቢየግራና የቀኝ ጠርዝ
በመጠበቅ በአነስተኛ ፍጥነት መጠጋት
5. የተሸከርካሪና የተሳቢ ሲገነኝ በፒን ማገናኘት ከዛ መቆለፍ
6. የንፋስ ሶካት መሰካት
ተሳቢ ከዋና ተሸከርካሪ ማለያየት፡-
1. ታኮ ለተሳቢ ማድረግ
2. የኤሌክትሪክ የንፋስ መስመር ማለቀቅ
3. ማገናኛ ፒን ማላቀቅ
4. ተሸከርካሪውን በአነስተኛ ፍጥነት ወዳፊት ማንቀሳቀስ
5. ማገናኛ ፒንወደ ቦታው መመለስ
6. ግማሽ ጭነት የጫነ ተሳቢ የመገልበጥ አደጋ እነዳይደርስበት ቅድሚያ ጭነቱን ማራገፍ፡፡
ለህዝብ ማመላለሻ አሽከርካሪዎች የተዘጋጀ
የህዝብ ማማለላሻ አውቶብስ አሽከርካሪዎች በየእለቱ ብዙ ተሳፋሪዎችን ከቦታ ወደ ቦታ የማጓጓዝ ስራዎችን
ያከናውናል፡፡ይህ የማጓጓዝ አገልግሎት የሚሰጠው የከተማና የሀገር አ ቋራጭ ሲሆን ከከተማ ወደ ሌላ ከተማ፤
ከክልል ወደ ክልል….. ወ.ዘ.ተ ሊሆን ይችላል፡፡
በመሆኑም ማንኛውም የህዘብ ማመላለሻ አውቶብስ ተጠቃሚ ህብረተሰብ በቀጥታ የሚገናኘው ከአውቶብስ
አሽከርካሪ ጋር ነው፡፡ ምንም እንኳን ስራው በተፈጥሮ ተደጋጋሚና አሰልቺ ቢሆንም አሽከርካሪው ሙያዊ ስነ
ምግባር በተሞላበት መንገድ የደንበኛውን ፍላጎት ምቾት ጠብቆ እራሱንም ሆነ ተጋዡን ብሎም ማህበረሰቡን
በአግባቡ ማስተናገድ ይገባል፡፡
1.የመንገደኞች የጉዞ አላማ
መንገደኞች ከቦታ ወደ ቦታ የሚነቀሳቀሱ ለስራ፤ ለማህበራዊ ጉዳዮች ለጉብኝትና ለሰትምህርት አገልግሎት
ሲሆን ጉዞው በቡድን ወይም በግል ሊሆን ይችላል፡፡ የተጠቃሚዎቹ አይነት በባህሪያቸው ወይም በስራ
ፍላጎታቸው የተለያዩ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ ስለዚህ የአውቶብስ አሽከርካሪዎች የጉዞና የመንገደኞች አይነት በሚገባ
ማወቅ አለባቸው፡፡
የጉዞ አይነቶች የሚባሉት

END
 ረጅም ጉዞ
 መካከለኛ ጉዞ
 አጭር ጉዞ
 የከተማ ውስጥ ጉዞ
 በትልቅ ድርጅት ወስጥ የሚደረግ ጉዞና ሌሎች ናቸው፡፡
2.ለተሳፋሪዎች የሚደረግ ጥንቃቄ
2.1.አሽከርካሪዎች ተሳፋሪን ሲያሳፍሩና ሲያወርዱ ማድረግ ያለባቸው ጥንቃቄ
 በጉዞ እቅድ ላይ በወጣው ሰአትና ቦታ ላይ መድረስ፡፡
 አሽከርካሪው ተሸከርካሪውን ሙሉ በሙሉ በትክክለኛው አቋቋም ማቆም፡፡
 ተሸከርካሪው ከተፈቀደለት የመጫን መጠን ወይም ብዛት በላይ መጫን የለበት፡፡
 በወጣው እቅድ መሰረት መንገደኞችን ለማሳፈር በቅድሚያ መናኸሪያ ፌርማታ በማቆሚያ ቦታ ቁጥር
ላይ ተሸከርካሪን ለጉዞ አዘጋጅቶ ማቅም፡፡
 አካል ጉዳተኞችን ፤ አረጋዊያንን ፤ ነፋስ ጡሮችንና ህፃናትን የያዙትን ማስቀመጥ ያለበት በፊትና በኋላ
ጎማ መሀል ውስጥ ባሉት ወንበሮች ላይ ቢሆን ይመረጣል፡፡
 ተሸከርካሪው እየተንቀሳቀሰ ማሳፈርም ሆነ ማውረድ ክልክል ነው፡፡
 መንገደኞች ለማውረድ በተፈቀደ ቦታ ወይም ለአደጋ በማያጋልጥ ቦታ ማውረደወይኖርበታል፡፡
 ተሸከርካሪው ሙሉ በሙሉ በማቆምያ ቦታ ቆሞ በር እስኪከፈት ድረስ መንገደኞች ከመቀመጫ
ቦታቸው ላይመነሳት እንደሌለባቸው ማሳወቅ፡፡
 ለምሳ ወይም ለመናፈስ መንገደኞች ወርደው ሲመለሱብዛታቸውን መቁጠር ይገባል፡፡ ምክንያቱም የቀረ
መንገደኛ ካለ ለማየት ወይም ለማወቅ ስለሚያስችል፡፡
 መንገደኞች ለማሳፈረም ሆነ ወርደው መንገድ ለማቋረጥ በሚፈልጉበት ጊዜ አሽከርካሪው
 የመንገድ ግራ እና ቀኝ በመመልከት መንገዱ ነጻ መሆኑን አረጋግጦ ወይም ቅድሚያ እንዲሰጣቸው
በማድረግ መንገዱን እንዲያቋርጡ ማድረግ አስፈላጊ ነው፡፡
2.2 ተማሪዎችን በማጓጓዝ ወቅት የሚደረግ ጥንቃቄ
 ተማሪዎች ከት/ቤት ከመለቀቃቸው በፊት በማቆምያው ስፈራ ተሸከርካሪ ማቀም፡፡
 አሽከርካራ ከተሸከርካሪው በሚወርድበት ጊዜ የሞተር ማስነሻ ማጥፊያ ቁልፍ ማንሳት አለበት
 አሽከርካሪው በትምህርት ቤት መውጫና መግቢያ በር ላይ በመሆን ተማሪዎች በሚሳፈሩበት ወቅት
የአገባባቸውን ሁኔታ ሂደት መቆጣጠር ማስተካከል ይኖርባቸዋል፡፡
 እድሜአቸው ከ 12 አመት በታች ለሆኑ ህጻናት የተለየ እንክብካቤ ማድረግ፡፡
 ተሸከርካሪ ከማንቀሳቀስ በፊት የተማሪዎችን የመማሪያ መሳሪያዎችንናየቀሩ ተማሪዎችን ማየትና
መፈተሸ፡፡

END
 ተማሪዎችን ለማውረድ በተፈቀደው ቦታ እና ለአደጋ በማያጋልጥ ቦታ ማውረድ እንዲሁም መንገዱን

በማያቋርጡ ተማሪዎች ካሉ በአግባቡ በጥንቃቄ እንዲያቋርጡ ማድረግ ህጻናት ከሆኑ ለተረካቢያቸው
ሰው ወይም ወላጅ ማስረከብ ያስፈልጋል፡፡
2.3 ሀገር ጎብኚን (ቱሪስትን) የሚያጓጉዝ አሽከርካሪ ማድረግ ያለበት
 የህንድ የጉዞ ዝርዝር በወጣው እቅድ መሰረት ተግባራዊ ማድረግ፡፡
 አብዛኛው ጉዞ ከአንድ ቀን በላይ ስለሚወስድ የመንገዱና የአየሩ ፀባይ ባህሪ ስለሚለያይ ወይም
ስለሚቀየር የሚከተሉትን ነገሮች በቅድሚያ ማዘጋጀት አለበት፡፡
 በቂ የሆነ ገንዘብና ነዳጅ መያዝ
 አንድ ጉብኝት አስፈላጊነት የተለያዩ እሽግ ምግቦችና ማብሰያ እቃዎች መያዝ
 ድንኳንና ልብሶችን መያዝ
 የመጀመሪያ ህክምና እርዳታ መስጫ መያዝ
 እንዲሁም የእሳት አደጋ መከላከያ መሳሪያ የመሳሰሉትን መያዝ ናቸው፡፡
 ጎብኝዎች በሚሰጡት ቀጠሮ መሰረት በትክክለኛው ቦታና ሰአት አስቀድሞ በመድረስ በቦታው
መድረሳችንን ማሳወቅ፡፡
 የጎብኝዎች እቃን በመቀበል በአግባቡ መጫንና ደህንነቱ ንዲጠበቅ ማድረግ
 ጎብኝዎችን ይዞ የሚንቀሳቀስ አሽከርካሪ በሚገባ ካርታ የማንበብና የመረዳት ችሎታ ሊኖረው ይገባል
እንዲሁም የሚሄድባቸውን አካባቢዎች ሁኔታ ማወቅ አለበት፡፡
ለምሳሌ፡- የህብረተሰቡን ባህልና ወግ የአካባቢውን ደህንነት የመንገዱንና የአየሩን ባህሪ ማወቅ…… .ወ.ዘ.ተ
ያስፈልጋል፡፡
3.ለመንገደኞች እቃ መደረግ የሚገባው ጥንቃቄ
የህዝብ ማመላለሻ አሽከርካሪዎች የመንገደኞችን የእቃ አይነት በመለየት እንደ መንገደኞች አመጣጥ
እቃዎቻቸውንሚዛን በማስመዘን ወይም በመገመት በወጣው ታሪፍ ማስከፈልና ታግ በእቃው ላይ በማያያዝ
(በመለጠፍ) ቀሪውን ለመንገደኞች በመስጠት እንደመንገደኞች አወራረድ መጫን አለበት፡፡
ጭነት በሚጫንበት ጊዜ መደረግ የሚገባው ጥንቃቄ
በአንድ ላይ መጫን የሌለባቸውን እቃዎች በአግባቡ ለይቶ ማወቅ
በሚጫንበት ጊዜ በትክክል በደርደር ወይም ማስቀመጥ፡፡
እቃዎችን በሚገባ ማሸግና ማሰር
እቃዎቹን ከስርቆት መጠበቅና የተፈለገው ቦታ በአግባቡ ማድረስ ወ.ዘ.ተ ናቸው
4.የአገልግሎት ክፍያ
የህዝብ ማመላለሻ አሽከርካሪ በሰጠው አገልግሎት መጠን ልክ የአገልግሎት ክፍያ የማስከፈልና የመቀበል
መብት እንዳለው ሁሉ መንገደኞችም በሚከፍሉት ክፍያ ጥሩና አስተማማኝ አገልግሎት ማግኘት አለባቸው፡፡

END
የአገልግሎት ክፍያ እንደ ስምምነት በኮንትራት ለአንድ ጊዜ ጉዞ ወይም በመደበኛ ለአንድ ጊዜ ፤ ሳምንታዊ
፤ ወርሀዊ….ወ.ዘ.ተ ሊሆን ይችላል፡፡ አሽከርካሪው አገልግሎት መስጠትና የአግልግሎት ክፍያውን ሲቀበል
ለመንገደኛው ደረሰኝ መስጠት አለበት፡፡
የከተማ አውቶብስ ትኬት አገልግሎት
 የአገልግሎት ትኬት መስጠት ያለበት ጉዞ ከመጀመሩ በፊት ክፍያ ከተከናወነ በኋላ ነው፡፡
 ትኬት የሚያገለግለው ለአንድ ጊዜ ብቻ ነው፡
 አንደ ሰው ትኬቱን ከተጠቀመ በኋላ ወደ ሌላ ሰው ትኬቱ ቢተላለፍ አገልግሎት አይሰጥም፡፡
ሀገር አቋራጭና አስጎብኝ አውቶቢስ ትኬት አገልግሎት
የሀገር አቋራጭና የአስጎብኝ የአገልግሎት ክፍያ ለሚከፍሉ መንገደኞች ለአንድ ጉዞ ወይም ደርሶ መልስ ጉዞ
ሊሆን ይችላል፡፡ በክፍያ ደረሰኝ ላይ የተሸከርካሪው ሰሌዳ ቁጥር የጎን፤ መስመር ፤ የክፍያ ስም ወ.ዘ.ተ
መሟላት ይኖርበታል፡፡
የአገልግሎት ክፍያ ሊያስመስል የሚችሉ ጉዳዩች
 መንገደኛው የግል ጉዳይ አጋጥሞት ተሸከርካሪው ከመንቀሳቀሱ በፊት እንዲመልሱለት ወይ አገልግሎት
የማይፈልግ መሆኑን ሲያሳውቅ
 ተሸከርካሪው ተበላሽቶ ሲቆምና የጥገና ጊዜ ለረጅም ሰአት የሚፈጅ ከሆነ ወ.ዘ.ተ ናቸው
5.የአውቶቢስ ውስጥ ማስታወቂያ
የህዘብ ማመላለሻ አሽከርካሪዎቸ የሚከተሉትን ማስታወቂያዎች በአውቶቢስ ውስጥ መለጠፍ አለባቸው፤
የተሳፋሪዎን ብዛት፤ የተሳፋሪዎችን መብትና ግዴታ፤ የባለንብረት አድራሻና ስልክ በሚታይ ቦታ ላይ በግልፅ ፅፎ
መለጠፍ አለበት፡፡ እንዲሁም የሀሳብ መስጫ ሳጥን ለተሳፋሪዎች በሚታያቸው የተሸከርካሪ ከፍ ያለ ቦታ ላይ
ማድረደግ አስፈላጊ ነው፡፡


Dhaabbata Leenjii Konkolaachistootaa Gaaddisaa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dhaabbata Leenjii Konkolaachistootaa Gaaddisaa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

END

Dhaabbata Leenjii Konkolaachistootaa Gaaddisaa መጨረሸ

3.መረጃን የመሰብሰብና የመተርጎም ሂደት

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ክህሎታዊ ሃላፊነት ጉድለት

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ሞገደኛ እና ክልፍልፍ አነዳድ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

የትራፊክ ህጎችና ደንቦች ማክበርና ተገዥ መሆን

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ስዕል የሚያስጠነቅቁ የሚቆጣጠሩ መረጃ ሰጪ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ስዕል የትራፊክ ፖሊስ የእጅ ምልክቶች ትርጉምና ተግባር

ስዕል የአሽከርካሪ የእጅ ምልክት

የፍጥነት ወሰን ገደብ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

የሞተር ሀይል አጋዥ ክፍሎች

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ሰዕል የናፍታ ሞተር ነዳጅ ዋና ዋና አስተላላፊ ክፍሎች

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ስዕል የውሀ ማቀዝቀዣ ዋና ዋና ክፍሎች

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ስዕል የሞተር ማለስለሻ ዋና ዋና ክፍሎች

ለማለሰለሻ ክፍሎች መደረግ ያለበት ጥንቃቄ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ስዕል የእሳት ዋና ዋና አቀጣጣይ ክፍሎች

2. ሀይል አስተላላፊ ክፍሎች

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ስዕል የሀይል አስተላላፊ ዋና ዋና ክፍሎች

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ስዕል የመሪ ክፍሎች የእጅ ፍሬን ሲስተም

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

የተሽከርካሪ የአጠቃቀም ማንዋል፡-አሽከርካሪው ተሸከርካሪው ላይ ያሉትን ክፍሎች አጠቃቀም የሚገልጽ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ማንዋል አጠቃቀም፡-ማንኘውም አሽከርካሪ ስለ ተሸከርካሪ የሚያስረዱ አስፈላጊ ማንዋሎች የማንበብና

የስራ ላይ ደህንነት የስራ ደህንነት የአሽረርካራች ከማሽከርርከር ተግበርከተሸከርካሪ ሁኔታ ጋር በተያያዘ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

የድርጅቱ የስራ መመሪያዎች

ተሸከርካሪን የማሽከርከር ስልት

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ተሸከርካሪን ከቆመበት ማንቀሳቀስ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

- ፍሪሲዎን በፍጥነት መልቀቅ

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

በአደባባይ መሀልየገባውን ተሽከርካሪ ቅድሚያ መስጠት

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791

ተሳቢን ከዋና ተሸከርካሪ ጋር መቀጠል፡-

1. ተሳቢ እነዳይንሸራተት ታኮ ማድረግ

ተሳቢ ከዋና ተሸከርካሪ ማለያየት፡-

Balaa Tiraafikaa Waliin Haa Ittisnu! Lakk. Bil: 0913337124/0912656791