02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 1

የስፌት ሙያ ሰልጣኞች የቅድመ ሥራ
ማዘጋጃ የክህሎተ ልቦና ስልጠና
መጽሐፍ-ሁለት
02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 1

የስፌት ሙያ ሰልጣኞች የቅድመ ሥራ ማዘጋጃ
የክህሎተ ልቡና ስልጠና
የህይወት ክህሎት ምንድን ነው;

የስፌት ሙያ ሰልጣኞች የቅድመ ሥራ ማዘጋጃ
የክህሎተ ልቡና ስልጠና
ክፍል አንድ፡ የህይወት ክህሎት
ክፍል ሁለት፡ የስራ ደህንነትና ጤንነትን ማስጠበቅ
ክፍል ስሶት፡ ተዋልዶ ጤና

ክፍል አንድ- የህይወት ክህሎቶች
ምዕ-1 ግለሰባዊ ክህሎቶች
ምዕ-2 የእርስ በርስ ግንኙነት ክህሎቶች
ምዕ-3 በድርጅት ውስጥና በሌላ ድርጅት መካከል ያለ ግንኙነት
ምዕ-4 ማህበራዊ ክህሎቶች

ምእራፍ አንድ- ግለሰባዊ ክህሎቶች
1.1 በራስ የመተማመን ክህሎቶች
1.2 ችግርን የመፍታት ክህሎቶች
1.3 የውሳኔ አሰጣጥ ክህሎት
1.4 የበጎ አመለካከት ክህሎት
1.5 ንዴትን የመቆጣጠር ክህሎት
1.6 ጭንቀትን የመቆጣጠር ክህሎት

• በራስ መተማመን ማለት ምን ማለት ነው;

ለራሳችን ያለን አመለካከት ሲሆን ለነገሮች ያለንን አምና አስተሳሰብም ያካትታል፡፡
ይህንንም ክህሎት በዕውቀትና በልምድ ማዳበር ይቻላል፡፡

ደካማና ጠንካራ ጎኖቻችንን መለየት ስንችል ብዙ ብርቱ ጎኖች እንዳለን እንረዳለን

ስለዚህ ለራሳችን የሚኖረን አመለካከት ሙሉ በሙሉ ገንቢ እንዲሆን ይረዳናል
ይህም ስራችንን ያለፍርሀት ለመስራት ያስችለናል፡፡

የቡድን ስራ
1. በራስ የመተማመን ክህሎት ያላቸዉ ሰዎች ባህርያትን ጥቀሱ
2. በራስ የመተማመን ክህሎትን ማዳበር ያለዉን ጠቀሜታ ዘርዝሩ
3. አንድ የስፌት ባለሙያ በራስ የመተማመን ክህሎትን የማያዳብር ከሆነ ምን
አይነት ችግር ይገጥሙታል?
4. በራስ የመተማመን ክህሎትን ለማዳበር ምን ምን መደረግ አለበት?

ማጠቃለያ
በራስ መተማመንን ለማዳበር፡-
 ሁል ጊዜ ንፁህ መሆን ለራስ ጥንቃቄ ማድረግና እራስን መንከባከብ፣
 የራስን ጠንካራና ደካማ ጎን ለይቶ ማወቅ፣
 ሁልጊዜ በጎ አመለካከትን ማዳበር፣
 በራስ ስለመተማመን በጎ አመለካከት ከሌላቸዉ ጓደኞችና አስተሳሰቡ ከሌላቸዉ ሰዎች መራቅ፣
 እችላለሁ፣ ልዩነት አመጣለሁ የሚሉ አባባሎችን መጠቀምና ተግባራዊ ማድረግ፣
 የሌሎችን አስተያየት መቀበል፣
 ትንሽም ይሁን ብዙ የተሳኩልንን ስኬቶቻችን ሳንንቅ ማድነቅ፣
 ለምንሰራዉ ሁሉ ኃላፊነትንና ተጠያቂነትን መዉሰድን መለማመድ፣
 ከሰዎች ጋር የመግባባት አቅምን ማዳበር...፡፡

1.2 ችግርን የመፍታት ክህሎት
ችግር ማለት ምን ማለት ነው ;
ችግርን ለመፍታት የሚረዱ ክህሎቶች እንዴት ሊዳብሩ ይችላሉ;

ችግር ማለት አነድ ሰው አላማውንና ፍላጎቱን ከማላት የሚያግድ እንቅፋት
ወይም ተግዳሮት ነው፡፡
ችግርን ለመፍታት የሚረዱ ዘዴዎች ፡
 ችግሩን በትክክል ለይቶ ማወቅና ማዉጣት ያስፈልጋል፣
 ለችገሮቻችን መፍትሄ ሊሆኑ የሚችሉ የተለያዩ አማራጮችን ማሰብ፣
 የመረጥነዉን የመፍትሄ ሃሳብ ችግሩን ለመፍታት ወደተግባር መለወጥ፣
 ችግሩን በትክክል መፍትሄ አግኝተንለት እንደሆን መከታተል መፍትሄ ካልመጣ
እንደገና ይህንን መንገድ ተከትሎ መፍትሄ ማፈላለግ በዚህ ጊዜ ችግርን የመፍታት
ክህሎትቻን እያደገ ይመጣል፡፡
የክፍል ውይይት
ለእናንተ ችግር ማለት ምን ማለት ነዉ? ችግር ጥሩ ጎን ይኖረዋል? መጥፎ
የሚሆነዉስ መቼ ነዉ? ችግር አልባ መሆን እንችላለን?
 በእናንተ አካባቢ የሚኖሩ ወጣቶች ከሚገጠሟቸዉ ችግሮች ዋና ዋናዎቹን
ጥቀሱ
ከዚህ በፊት የገጠማችሁን ችግር እንዴት እንደፈታችሁት አስታዉሱ፡፡
ዉጤታማ ነበር? እንዴት?

ማጠቃለያ
ችግርን በራስ የመፍታት ክህሎትን ለማዳበር
የችግር አፈታት ዘዴዎችን ማወቅ
መፍታት እችላለሁ የሚል አመለካከትን ማሳደግ
ስሜታዊነትን ማስወገድ
እያንዳንዱ የችግር አፈታት የራሱ ሂደት እንዳለዉ መረዳት
ችግርን አለመናቅ በቶሎ ለመፍታት መጀመር
ተረጋግቶ የችግሩን መነሻና መድረሻ ማወቅና መገመት
በችግር ዉስጥ ያለዉን ጠንካራ እድል መረዳት
ከሰዉ የሚይጠይቅና የሚማር ልብ ማዘጋጀት
ውሳኔ መስጠት ማለት ምን ማለት ነው;
የውሳኔ አሰጣጥ ክህሎት እንዴት ልናዳብር እንችላለን;

ውሳኔ መስጠት ማለት ¾}hK KSU[Ø ¾U“Å`Ñ¨< H>Åƒ ’¨<::
d”¨e” ¾U”•[¨< ’<a ¾KU KUÓw
&KSMue&KS”kdke&e^KSe^ƒU LKSe^ƒU S¨c”
Ã•`w“M&›G<” ¾U”•[¨< ’<a ¾¨<d’>Á‹” ¨<Ö?ƒ ’¨<::

ዉጤታማ የውሳኔ አሰጣጥ ክህሎታች ጥቅሞች
ስኬታማ እንድንሆን ያደርጋል፣
በራስ የመተማመን ብቃታችንን ያዳብራል፣
ስህተቶችን ለመቀነስ ከተቻለም ለማስወገድ ይጠቅማል፣
ዓላማዎቻችንን ከግብ ለማድረስ ይጠቅማል፡፡
በዉሳኔ አሰጣጥ ክህሎት ሊታሰቡ የሚገባቸዉ ባህርያት
ለወሰንናቸዉ ዉሳኔዎች ሐላፊነትን መዉሰድ፣
አስበንበት ለወሰንናቸዉ ዉሳኔዎች ተጠያቂነትን በሌሎች አለማሳበብ፡፡

1.4 በጎ አመለካከት
በጎ አመለካከት ለነገሮች ያለን አዎንታዊ አመለካከት ሲሆን በአካባቢያችን የሚገኙ
በእኛ ቁጥጥር ስር ያሉም ሆነ ከእኛ ቁጥጥር ዉጭ የሆኑ ነገሮች ወይም ችግሮች
ሲከሰቱ ወደ በጎ የመለወጥ አስተሳሰብን ያካትታል፡፡
በጎ አመለካከት ክህሎት ያለው ሰው ነገሮችን አደርጋለሁ፣ እችላለሁ እንጂ እስኪ
ማድረግ እችል እንደሆነ አየዋለሁ አይልም፡፡

1.4 በጎ አመለካከት
በጎ አመለካከትን ለማዳበር ምን ማድረግ አለብን
ያሉንን ብርቱ ጎኖች ሁልጊዜ ማሰብ፣ መናገር፣
ከምንችለዉ መጀመር፣
የቀድሞ ዉድቀታችንንና ያልተሳኩልንን ጉዳዮች ለትምህርት ተጠቅሞ የተሻለ መስራት፣
አሉታዊ ወይም ጨለምተኛ አስተሳሰብ ብቻ ከሚያስቡና ብዙ ጊዜ ከሚናገሩ ሰዎች
መራቅ፣
በጎ አመለካከት የሚያዳብሩና የህይወት መርሃቸዉ የሆኑ ጓደኞችን መምረጥና ማብዛት፣
በአካባቢያችን በጎ አመለካከትን የሚያንቋሽሹ አስተሳሰቦችን መቃወም፣
የበጎ አመለካከት ክህሎትን ለማዳበር የሚጠቅሙ መጽሐፍትን ማንበብ፡፡

1.5 ንዴትን መቆጣጠር ክህሎት
ንዴት
የዕለት ከዕለት የኑሮ እንቅስቃሴያችንን ለማሳካት መምናደርገው ተግባር አብረውን
ከሚኖሩ ወይም አብረውን ከሚሰሩ ሰዎች ጋር በሀሳብ አለመስማማትና
መጋጨትን ተከትሎ የንዴት ስሜት ሊፈጠር ይችላል፡፡
ስለዚህ ንዴት ሁኔታዎች ሊፈጥሩት የሚችሉትን ነገር ሲሆን ሙሉ በሙሉ

ማሰውገድ ባይቻልም ንዴት በመቆጣጠር ለነገሮች በሰላማዊና በአወንታዊ
መልኩ ምላሽ መስጠት ወይም ሀሳባችንን መግለጽ እንችላለን፡፡

የንዴት መንስኤዎች ምንድ ናቸው;
ንዴትን የመቆጣጠር ክህሎት ለማሳደግ ምን ማድረግ አለብን;

ንዴትን የመቆጣጠር ክህሎትን ለማሳደግ

ዉጥረት የተሞላበት የህይወት ምልልስን መቀነስና ዘና በማለት መኖር፣
ሌሎችን ማክበርና መዉደድ፣
የተናደድንበት ጉዳይ ስለእዉነት ነዉ ወይስ እኔ ያልሁት ካልሆነ የሚለዉን ማረጋገጥ፣
ለሌሎች ስለስሜቶቻችን ማስረዳትና የምንፈልገዉን ነገር በግልጽ ማስቀመጥ፣
ምላሽ ከማድረጋችን በፊት ደጋግሞ ማሰብ፣
ንዴት የተፈጠረበትን ቦታ ትቶ መሄድ፣ መፀለይ
ሚዛናዊ የሆነ ሃሳብ ሊሰጡን ከሚችሉ ከሌሎች ሰዎች ጋር ስለተናደድንበት ጉዳይ
ማዉራት፣
1.6 ጭንቀትን መቆጣጠር ክህሎት
ጭንቀት ምንድን ነው
• ጭንቀት ወደ አእምሯችን ከምናስገባዉ ትክክለኛ ከሆነና ትክክል ባልሆነ
መረጃ ወይም እዉቀት ምክንያት ሊፈጠር የሚችልና ሰዎች ሊያከናውኑት
የሚሹትን ነገር የሚገታ የስራና የዕለት ከዕለት ኑሮ እንቅፋት ነው፡፡

የጭንቀት መንስኤ ምን ይመስልሃል/ሻል?
ጭንቀትን ለመቀነስ/ለማስወገድ መፍትሄ ይሆናሉ ባላችሁ የምታስቧቸዉ
ሁኔታዎች ምንድን ናቸዉ?
ጭንቀትን የመቆጣጠር ክህሎትን ለማዳበር ምን ቢደረግ መልካም ነዉ?

ምዕራፍ አንድ- ግለሰባዊ ክህሎቶች
ጭንቀትን የመቆጣጠር ክህሎት እንዴት ማዳበር እንችላለን
የሰዎች እርዳታ ምን ላይ እንደሚያስፈልገን ለይቶ ማወቅ፣
በራስ መተማመንን ማዳበር፣
አስተዉለን መወሰንን ለወሰነዉም ጉዳይ ሐላፊነትን ለመዉሰድ መዘጋጀት፣
ሱሰኛነትን ማስወገድ፣
በህይወታችን የምንጨነቅበትን ሃሳብ ለይቶ ማወቅ፣
ሰዎችን ማማከር፣
የምንጨነቅበትን ነገር ብናጣና ብናገኝ ጥቅምና ጉዳታችንን ለይቶ ማወቅ በዝርዝር መፃፍ፣
በአግባቡ ለመዝናናት ጊዜ መስጠት፡
ከሌሎች የተለየ ያለንን ልዩ ችሎታ ማወቅ::
ምእራፍ ሁለት - የእርስ በርስ ግንኙነት ክህሎቶች
2.1 ከሰዎች ድጋፍ የመጠየቅና የመቀበል ክህሎት
ማለት በራሳችን መስራት የምንችለውን ሰርተን ወይም ሞክረን ድጋፍ

በሚያስፈልገን ሁኔታና ጊዜ የሌሎችን ትብብር መጠየቅና መቀበል ነዉ፡፡

ዉጤታማ ድጋፍ የመጠየቅና የመቀበል ሂደቶች
ይህን ድጋፍ ከማን መጠየቅና መቀበል እንዳለብን ማወቅ (ጓደኞች፣ የስራ
ሐላፊ፣ ዘመድ)፣
የድጋፍ ጥያቄዎችን እንዴት ማቅረብ እንዳለብን ማወቅ (በንግግር፣
በምልክት፣ በጽሁፍ፣ ሌላ ሰዉን በመላክ)፣
ድጋፍ ለምን እንደሚያስፈልገን ማስረዳት (እዉቀት ስለሌለን፣ መረጃ
ስላስፈለገን...)፣
የድጋፍ ጥያቄአችንን በትህትናና በጥሩ ስነምገባር መጠየቅ፣
ስለተቀበልነዉ ድጋፍ ምስጋና ማቅረብ፡፡
ድጋፍ የመጠየቅና የመቀበል ክህሎትን ለማዳበር
ድጋፉን ብንቀበለዉም ሆነ ባንቀበለዉ ማመስገን ይኖርብናል፣
የጠየቅነዉ ድጋፍ በአጭር ጊዜ ወይም በረጅም ጊዜ ምላሽ ሊሰጠዉ እንደሚችል
ማወቅ፣
የምንጠይቀዉ የድጋፍ አይነትና መጠን ከድጋፍ ሰጭ አካል የሚገኝ መሆኑን ማወቅ፣
ሁሉም ሰዉ አይነቱና ጊዜዉ ሊለያይ ይችል ይሆናል እንጂ ድጋፍ እንደሚጠይቅና
እንደሚቀበል መረዳት፣
እኛም በሌላ ጊዜና ሁኔታ ድጋፍና እርዳታ የምንጠየቅበት ሁኔታ እንደሚፈጠር
መረዳት፡፡

2.2 ለሰዎች ድጋፍ የመስጠት ክህሎት
ድጋፍ የሚያስፈልገው ማን ነው;

በስራ ቦታችን ለአዲስ ሰራተኞች
እኛ የማናውቀውን ለማያውቁ ግራ ለተጋቡና ድጋፍ ለጠየቁን
ድንገተኛ አደጋና የጤና ችግር ለደረሰባቸው

2.3 የመቻቻል ክህሎት
የመቻቻል ባህልን እንዴት ማጎልበት ይቻላል?
የራስን እሴቶች /ዋጋ የምንሰጣቸዉ ጉዳዮች/ ለይቶ ማወቅ፣

የሌሎችን እሴቶች /ዋጋ የምንሰጣቸዉ ጉዳዮች/ ለይቶ ማወቅ፣
የራስንና የሌሎችን መብትና ግዴታ ጠንቅቆ ማወቅ፣
የራስንና የሌሎችን መብት ማክበር፣
ችግሮችን በዉይይት ለመፍታት መጣር፣
ሁሉም ሰዉ፣ ባህል፣ ሃይማኖት እኩል መሆናቸዉን መገንዘብ፣
ችግሮች ወደግጭት ከመሄዳቸዉ በፊት በመነጋገር መፍታት፡፡
2.4 የአቻ ግፊትን የመም ክህሎት
 አዎንታዊና አሉታዊ የምንላቸው የአቻ ግፊቶች ምንድን ናቸው;

 ›K<ታዊ የአቻ ግፊቶችን እንዴት መssU Ã‰LM;

2.4 የአቻ ግፊትን የመም ክህሎት
አሉታዊ የአቻ ግፊት የሚያስከትለዉ ጉዳት

የስራ ዉጤት መቀነስ፣
ከስራ መሰናበት፣ ስራ አጥ መሆን፣
ከቤተሰብ ጋር መጋጨት፣ አለመስማማት፣
በአብዛኛዉ ተስፋ የመቁረጥ ስሜት መሰማት፣
ጊዜን በአልባሌና በማይጠቅም /በሚጎዳ ተግባር ላይ ማዋል፣
በራስ መተማመንን መቀነስ፣
ለራስ የሚሰጥ ክብርን መቀነስ፣

ምዕራፍ ሶስት - በድርጅት ውስጥና በሌላ ድርጅት
መካከል ያለ ግንኙነት
3.2 የድርጅቱን ሚስጢር የመጠበቅ ክህሎት
መወያያ ሀሳቦች
1. የድርጅትን ምስጢራት የሚባሉት ምን ምን ናቸው;
2. ¾É`Ïƒ T>eÖ=^ƒ” ŸS“Ñ` SqÖw ÁKw” KT” ’¨<;
3. ¾É`Ï~” T>eÖ=` ›KSÖup ¾T>ÁeŸƒK¨< Ñ<Çƒ U”É” ’¨<;

የድርጅትን ምስጢራት የምንላቸው

 የድርጅቱ አሰራሮች
 በድርጅቱ ሐላፊዎች ይፋ ያልወጡ ዉሳኔዎች
 የድርጅቱ የገበያ መስመሮች
 በድርጅቱ ጋር የተያዙ የግለሰቦች ምስጢራት
 ልዩ ልዩ ቅፆች
 ድርጅቱ ምስጢር ናቸዉ ብሎ የያዛቸዉ ማናቸዉም ጉዳዮች
 በድርጅቱ ዋጋ ተከፍሎባቸዉ የተጠኑና በጥናቱ የተገኙ የጥናት ግኝቶች
 የደርጅቱ እቅዶች

 የድርጅት ምስጢራት ለማን አይነገሩም

 ለተፎካካሪ ድርጅቶች
 በድርጅቱ እዉቅና ካልተሰጠዉ ለብዙሃን መገናኛ
 ለማይገባዉ ሰዉ
 ለማህበራዊ መገናኛና ለድህረ ገፆች
 ጥናትና ምርምር ለሚያደርጉ

ምዕራፍ አራት - ማህበራዊ ክህሎቶች
4.1 የባህል ልዩነትን ማክበር ክህሎት

4.2 የስራ ቦታ አካባቢ ንጽህና አጠባበቅ ሁኔታ
4.3 የግል ንጽህና አጠባበቅ

የመወያያ ሀሳቦች
የባህል ልዩነት ማክበር ስንል ምንድን ነው;
የባህል ልዩነት በምን ይገለጻል; በእያንዳነዱ መገለጫዎች ላይ
የምታውቁትን ልዩነት ዘርዝሩ ወይም አስረዱ፡፡
በአንቺ/በአንተ ባህል/ብሄር የተወገዘ ነገር ወይም ለምሳሌ የማይበላ
የምግብ አይነት/የምግብ ክፍል ሌላው/ሌሎች ሲመገቡት ብታይ ምን
ይሰማሀል;U” TÉ[Óe ÃÖupw“M;
የባህል ልዩነትን ማክበር ምን ጠቀሜታ አለው;
ባህል ልዩነት በአመጋገብ፡በአለባበስ፤ነገሮችን በጋራ በምንሰራበት ወቅት

አንዱ ከአንዱ የሚጠብቀው የአሰራር ዘዴና ልምድ፤በአነጋገር፤በሰላምታ
አሰጣጥ፤በአምልኮና በሌሎችም ጭምር ሊገለጽ ይችላል፡፡

የባህል ልዩነት ማክበር የተለያዩ ባህል ካላቸው ሰዎች ጋር በስራ ቦታም ሆነ

በምንኖርበት አካባቢ ተስማምተን እንድንኖር ይረዳናል፡፡


¾u<É” S¨ÁÁ Gdw
ደረቅና ፈሳሽ ቆሻሻዎች የምንላቸው ምን ምን ናቸው ዘርዝሩ፡፡
የስራ መስሪያ ክፍሎችን በጋራም ሆነ በግል ስንጠቀም መስኮትና በር መከፈት
የለበትም፡፡ እውነት ወይስ ሀሰት፡፡ ለምን;
በጋራ የምንጠቀምባቸውን ሻወር ቤቶች፤ሽንት ቤቶች እንዲሁም የምንሰራበትን የስራ
ቦታ ክፍል ንጽህና የመጠበቅ ሀላፊነት የማን ነው; እንዴትስ እንጠብቃለን ;
የጋራ መታጠቢያና መጸዳጃ ቤት አጠቃቀም በዝርዝር አስረዱ፡፡
 አካባቢን ንጹህ ማድረግ ለምን ይጠቅማል;

የገላ መታጠቢያ ዉሃ አፈሳሰስን እና ከታጠብን በኋላ እንዴት ቤቱን ማጽዳት እንዳለብን
የሚያሳይ ምስል

የመጸዳጃ ቤት ንጽኅና
አንድ ሰው መጸዳጃ ቤቱን ከተጠቀመ በኃላ የሲንኩን ፍላሽ በመጫን ወይም

በመልቀቅ አይነምድሩ ወይም ሽንቱ እንዲወርድ በማድረግ እና ለሚቀጥለው
ተጠቃሚ ንጽህና ከጀርም የጸዳና ጥሩ እይታ ያለው ሁኔታን መፍጠር
ይኖርበታል፡፡
የተጠቀመችበትን/በትን ሶፍት እንዲሁም የወር አበባ መቀበያ ሳኒሪ ፓድ
ወይም ጨርቅ በአግባቡ በተዘጋጀው ቅርጫት ላይ መጣል


የመወያያ ርእስ
ከምኝታችን ስንነሳ የትኛው የሰውነት ክፍላችንን ነው መታጠብ መርሳት
የሌለብን;
እጃችንን መታጠብ ያለብን ወሳኝ ግዜያትንና የአስተጣጠብ ሄደቶችን ዘርዝር
የእጅና የእግር ጥፍራችንን በየስንት ግዜው መቁረጥ ይኖርብናል ;
ተገቢ ወይም ለስራ ቦታ የሚሆን አለባበስ ማለት እንዴት ይገለጻል;

ገላችንን ስንታጠብ በአግባቡ መታጠብ የሚኖርብን የሰዉነታችን ክፍሎችን
የሚያሳይ ምስል

ጥርሳችንን ስንታጠብ መደረግ ያለበትን ሂደት የሚያሳይ ምስል

4.3 የግል ንጽኅና አጠባበቅ
ትክክለኛ እጅ አስተጣጠብ ዘዴ
ወሳኝ እጅ መታጠቢያ ሰዓቶች

የእጅ አስተጣጠብን የሚያሳይ ምስል


ወሳኝ እጅ መታጠቢያ ሰዓቶች፡
• ምግብ ከማዘጋጀታችን በፊት
• ምግብ ከመመገባችን በፊት
• ከተመገብን በኃላ
• ሽንት ቤት ከተጠቀምን በኃላ
• ህፃናትን ካጸዳዳን በኃላ
• አካባቢያችንንና ቤታችንን ካጸዳን በኃላ እንዲሁም ማንኛውንም ቆሻሻ ከነካን
በኃላ

ክፍል ሁለት- የስራ ደህንነትና ጤንነትን ማስጠበቅ
ምዕ-5 በስራ አካባቢ የሚፈጠሩ የጤና ችግርና አደጋ
ምዕ-6 ጤናማ የአኗኗር ዘይቤና የጤናማነት ባህሪ ማዳበር

ምዕራፍ አምስት-በስራ አካባቢ የሚፈጠሩ
የጤና ችግሮችና አደጋ
የመወያያ ርእሶች
በስራ ቦታ የሚከሰት አደጋ ማለት ምን ማለት ነው;

በስራው ምክንያት የሚመጣን አደጋና የጤና እክልን ለመከላከል ከአሰሪው
ድርጅትና ከሰራተኛው ምን ይጠበቃል;
እራስን ከበሽታና ከአደጋ ለመከላከል የምንጠቀምባቸው ቁሳቁሶች ምን ምን
ናቸው;

እራስን ከበሽታና ከአደጋ ለመከላከል የምንጠቀምባቸው ቁሳቁሶች
 የእጅ ጓንት
የአፍ ማስክ
የደህንነት ጫማዎች
የሳት አደጋ ማጥፊያ መሳሪያዎች
የስራ ልብሶች/ዩኒፎርም
የቆሻሻ ማጠራቀሚያዎች
የአይን መነጸር እና ሎሎችም ይገኙበታል

ከሰራተኛው የሚጠበቁ፡-
ሰራተኛው አደጋንና ጤንነትን ከመጠበቅ አኳያ በድርጅቱ የተሰጡትን
መመሪያዎች ማክበርና መተግበር ይኖርበታል ስለዚህ ለራሱም ሆነ ለስራ
ባልደረቦቹ ተገቢውን ጥንቃቄ ማድረግ ይኖረበታል
ለሰራተኛው ደህንነት ሲባል የተሰጡትን የደህንነት መጠበቂያ ቁሳቁሶች
በአግባቡ መጠቀም ይኖርበታል
ለሰራተኛው ደህንነት ሲባል የተቀመጡትን የደህንነት መጠበቂያ
እቃዎች/መሳሪያዎች ያላግባብ መነካካት፤ከቦታቸው ማንሳትና ያለ ቦታቸው
ማስቀመጥ፤ማበላሸት ወይም ማጥፋት የለበትም

ምዕራፍ ስድስት- ጤናማ የአኗኗር ዘይቤና የጤናማነት
ባህሪ ማዳበር
ጤናማ የአኗኗር ዘይቤ ሲባል አመጋገብን፡ ንጽህ ውሀ መጠቀምን፡
እስፖርታዊ የሰውነት እንቅስቃሴንና የተለያዩ እጾችን መጠቀምንና
አለመጠቀምን ልማድ ያካትታል፡፡

የመወያያ እርእሶች
የተመጣጠነ ምግብ ማለት ምን ማለት ነው;
 የተሟላ የአመጋገብ ስርአትን እንዴት ማሳደግ ይቻላል ;
ምግብን ከመመገባችን በፊት መከናወን ያለባቸው ነገሮች ምንድን ናቸው;
ለመጠጥና ምግብን ለማዘጋጀት ውኃን ንጽህ ለማድረግ ምን ማድረግ
ይጠበቅብናል;
የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ጠቀሜታዎች ምንድን ናቸው;
የመጀመሪ እርዳታና ህክምና የሚያስፈልገው መቼ ነው;

የተመጣጠነ ምግብ ማለት ከሶስቱም ዋና ዋና የምግብ አይነቶችን በየቀኑ መመገብ ማለት ነው፡፡
 ሰውነት የሚገነቡ ምግቦች -ፕሮቲን

ከእንስሳትና ከፅዋት ተዋጽኦ
ይገኛሉ(ስጋ፤የዶሮስጋ፤አሳ፤እንቁላል፤ወተት፤ባቄላ፤አተር፤ምስር፤ሽንብራ፤አደንጓሬ፤..
 ሀይል ሰጪና ቅባታማ ምግቦች- ካርቦሀይድሮትና ፋት

ከጥራጥሬ-(ጥራጥሬ(ሩዝ፣ስንዴ፤በቆሎ፤ገብስ፤ማሽላ፤ጤፍ፤ አጃ)
ስራስሮች-(ድንች፤ስኳር ድንችና እንሰት)
ቅባትና የቅባት እህሎች-(ዘይት፤ቅቤ፤እርጎ፤አኩሪአተር፤ተልባ፤ሱፍ፡ኑግ፤ሰሊጥ፤ኦቾሎኒ፤እና ሎሎችም
ፍራፍሮች እንደ አቮካዶ፤ሽንኮራአገዳ---
 ከበሽታ ተከላካይ- ቫይታሚንና ሚኒራል

ምዕራፍ ስድስት- ጤናማ የአኗኗር ዘይቤና የጤናማነት ባህሪ
ማዳበር
ከበሽታ ተከላካይ- ቫይታሚንና ሚኒራል
ከአትክልቶችና ፍራፍሬዎች(የተለያዩ
ጎመኖች፤ቲማቲም፤ሽንኩርት፤ካሮት፤ዱባ፤እንጉዳይ፤አበባ ጎመን
ቃሪያ፤ማነጎ፤ሎሚ፤አቮካዶ፤አናናስ፤ብርቱካን፤ፓፓያ፤ሙዝ፤ሀብሀብ ..

የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ጠቀሜታዎች ምንድን ናቸው;
በስራ ተወጥሮ የዋለውን ሰውነታችንን የምናፍታተበትና አእምሮአችንን ዘና
የምናደርግበት ዘዴ ነው
ይህንንም በተለያየ መልኩ መስራት እንችላለን ለማሳሌ ከስራ ቦታ ቤታችን
በግራችን ፈጠን ብሎ እጅና እግርን በማንቀሳቀስ በመራመድ እንዲሁም ቀላል
የአካል ብቃት እንቅስቃሴ በጥዋት በመስራት

ምዕራፍ ስድስት- ጤናማ የአኗኗር ዘይቤና የጤናማነት ባህሪ ማዳበር
የመጀመሪ እርዳታና ህክምና የሚያስፈልገው መቼ ነው ;

ድንገተኛ አደጋ ሲከሰት ለምሳሌ መቆረጥ፤ወለም ማለት፤ደም መፍሰስ፤እራስን
መሳት፤
የህመም ስሜቶች ሲባባሱና መቆጣጠር ሲያቅተን፤ትኩሳት፤አጣዳፊ ተቅማጥና
ተውከት ሲይዘን፤ከፍተኛ የራስ ምታት ሲገጥመንና ሎሎችም

ክፍል ሶስት-ተዋልዶ ጤና
ምዕ-7 የአባላዛር በሽታዎች

ምዕ-8 ኤች አይ ቪ/ኤድስ
ምዕ-9 ያልተፈለገ እርግዝና
ምዕ-10 የቤተሰብ ምጣኔ
ምዕ-11 የወሲብ ጥቃት

ተዋልዶ ጤና ማለት ምን ማለት ነው;

የሰው አካለዊ፤አእምሮአዊና የወሲባዊ እድገት መገለጫ ሲሆን
ቤተሰብ መመስረትና ልጆች የመውለድ መብት፡
 የቤተሰብ ምጣኔ/እርግዝና መከላከያ ዘዴዎች መረጃና አገልግሎት፡
ስለ ድህረ ውርጃ እንክብካቤ፡
ኤች አይ ቪ ኤድስንና ሌሎች በግብረ ስጋ ግንኙነት ስለሚተላለፉ
በሽታዎችን ማከምና ማማከር ሁሉ ያጠቃልላል፡

ምዕራፍ 7 - የአባላዛር በሽታዎች

መወያያ ርእሶች
የአባላዘር በሽታዎች የምንላቸው የትኞቹ ናቸው?
ወጣት ሴቶች ለአባላዛር በሽታዎች አደጋ የሚያጋልጡ አካላዊና ማህበራዊ
መንስኤዎች ምንድን ናቸው?
ከአባላዛር በሽታዎች እራስን እንዴት መጠበቅ ይቻላል?
ለአደጋ የሚያጋልጡ ባህሪት የሚያስከትሏዋቸው ተጽእኖዎች ማንድን
ናቸው?
የአባላዛር በሽታን ለመከላከል ምን ማድረግ ይኖርብናል?


 ጨብጥ፤ከርክር፤ቂጥኝ፤ ሂውማን ፓፕሎማ ቫይረስ፤እና ሎሎችም
ይገኙበታል፡፡ ክላማይዲያና ጨብጥ በጣም የተለመዱ የአባላዛር በሽታዎች
ሲሆኑ በሴቶች ላይ ምልክት አያሳዩም፡፡
ወጣት ሴቶች ለአባላዛር በሽታዎች አደጋ የሚያጋልጡ አካላዊና ማህበራዊ
መንስኤዎች፡
-የሴቶች የመራቢያ አካል በሴት ብልትና ማህጸን መካከል የሚገኘው የማህጻን አፍን
የሚሸፍነው ስስ ልፋጭ መሰል ክፍል ለበሽታ አምጪ ተህዋስን በጣም ተጋልጦ
ይገኛል፡፡ በተለይ ደግሞ የለጋ ወጣቶች የመራቢያ አካል ያልዳበረ በመሆኑ
በቀላሉ ለበሽታ አምጪ ተህዋስን የተጋለጠ ነው፡፡


ከተዋልዶ ጤና መብቶች መካከል እነዚህን በማወቅ እራስን በግብረ ስጋ ግንኑነት
ከሚመጡ በሽታዎች መከላከል ይቻላል፡
የራስን አካል በባለቤትነት የመቆጣጠርና የመከላከል መብት
በግል የወሲብ ህይወትና ውሳኔ ላይ ከመገለል፤መገደድ፤ከሀይል ጥቃት ነጻ
የመሆን መብት
በግብረስጋ ግንኙነት እኩልነት የመጠበቅ፤ የመጠየቅና የመስማማትና እርስ
በርስ የመከባበር መብት
የህይወት ወይም የወሲብ Õደኛን በነጻነት የመምረጥ መብት


ከተዋልዶ ጤና አገልግሎት ስንል ሁሉም ሰው ጥራት ያለው አገልግሎት
በተመጣጣኝ ዋጋ የማግኘት መብት ሲሆን የሚከተሉትን ያካትታል፡
የእርግዝና መከላከያን በተመለከተ መረጃ፤አገልግሎትና ምክር
የተዋልዶ አካላት በሽታዎች የመከላከልና ህክምና አገልግሎት
ቅድመ ወሊድ፤ድህረ ወሊድና የማዋለድ አገልግሎት
ህጋዊ ፤ለአደጋ ያልተጋለጠ ጽንስ ማs[Ø እና ከ ጽንስ ማs[Ø ጋር የተዛመዱ
ችግሮችን ህክምና አገልግሎት
ድንገተኛ ህክምና አገልግሎት የማግኘት መብት


የአባላዛር በሽታዎች ለመከላከል የሚረዱ ተግባራት
የግብረ ስጋ ግንኙነት የመጀመሪ ግዜን ማዘግየት
ኮንደም እንዴት መጠቀም እንደሚች መማርና መለማመድ
በአንድ ወሲብ ጓደኛ መወሰን
በከፍተኛ ሁኔታ ለአደጋ የተጋለጡ ጓደኞችን ማስወገድ
የአባላዘር በሽታ ምልክቶችን ማወቅና ሲኖር በቶሎ መታከም(ሽንት ሲሸና
ማቃጠል፤የብልት ፈሳሽ፤ብልት አካባቢ ቁስል
የወሲብ ጉዳዮችን መወያየት

ምዕራፍ 8 - ኤች ኤይ ቪ/ ኤድስ
ስለ ኤች አይ ቪ ኤድስ እውነታዎች ማወቅ ለምን ይጠቅማል?
በኤች ኤይ ቪና ኤድስ መካከል ያለው ልዩነት ምንድን ነው?

የቡድን ስራ
ቡድን 1፡
 ኤች አይ ቪ ምን ማለት ነው;
ኤድስ ማለት ምን ለት ነው;
u<ድን 2፡
›?‹ ›Ã y= ¾T>}LKõv†¨< እና የማይተላለፍባቸው የሰውነት
ፈሳሾችን ጥቀሱ፡፡
›?‹ ›Ã y= ¾T>}LKõv†¨< እና የማይተላለፍባቸው መንገዶችን
ጥቀሱ፡፡
ኤች አይ ቪ ማለት የእንግሊዘኛ ምህጻረ ቃል ሲሆን( ኤች የሚያመለክተው በሰዎች
የሚገኝ መሆኑን፡ አይ ደግሞ የሰውነት በሽታ የመከላከል አቅምን
የሚያጠቃ/የሚጎዳ መሆኑን እና ቪ ደግሞ በሽታውን የሚያመጣው ቫይረስ
መሆኑን ነው)፡፡
ኤድስ ማለት የእንግሊዘኛ ምህጻረ ቃል ሲሆን)ኤ- ከጊዜ በሓላ የሚገኝ፡ አይ-በሽታን የመከላከል
አቅም፡ ዲ- በሽታን የመከላከል አቅም ማጣት፡ ኤስ- የተለያዩ በሽታ ምልክት ስብስብ ማት
ነው፡፡
ኤች አይ ቪ- ኤድስን የሚያመጣ ቫይረስ ነው ሲሆን ቫይረሱ በደሙ ውስጥ ያለበት ሰው ኤች አይ
ቪ ፖዘቲቭ ይሆናል፡፡
ኤች አይ ቪ የተያዘ ሰው ጤናማ ሆኖ ለብዙ አመት ሊቆይ ይችላል ሆኖም ግን ቫይረሱን
ያስተላልፋል፡
ኤድስ፡ ከብዙ ግዜ በላ የበሽታ
02/16/2024 መከላከያ
MG Training, ሀይል& Consultancy
Research በመዳከሙ ምክንያት የተለያዩ ተÕዳኝ 67
ኤች አይ ቪ የማይተላለፍባቸው መንገዶች፡-
በመነካካት ወይም እጅ በመጨባበጥ
በተለያየ ነፍሳት እንደ ትንኝ፡ቁንጫ፤ቅማል በመሳሰሉት በመነከስ
ይተላለፍም
ሽንት ቤትና መታጠቢያ በጋራ በመጠቀም
በትንፋሽ፡በመሳል ወይም በማስነጠስ
የምግብ ሳህኖችንና እቃዎችን በጋራ በመጠቀም
በመዋኛ ገንዳ በጋራ በመዋኘት
ምግብና መጠጦችን በጋራ በመጠቀም
ኤች አይ ቪ መከላከያ መንገዶች
1. በግብረ ስጋ ግንኙነት መተላለፊያ መንገድ መከላከያ ዘዴዎች፡
የመ ህጎችን መከተል(መታቀብ፤መተማመን፤መጠቀም፤መታከምና መመርመር)
2. ኤች አይ ቪ ካለባት ነፍሰጡር እናት ወደ ጽንሱ/ልጅ እንዳይተላለፍ
መከላከያ ዘዴዎች፡
 ካልተፈለገ እርግዝና መከላከል
ከእርግዝና በፊትና በእርግዝና ጊዜ የደም ምርመራ ማድረግ
ጸረ ኤች ኤይ ቪ መድሀኒት መጠቀምና የህክምና ክትትል ማድረግ
የቅድመ ወሊድ፤የመሊድና የድህረ ወሊድ የጤና ክትትል ማድረግ
በናት ጡት ወተት እንዳይተላለፍ መጠንቀቅና የህጻን አመጋገብን መምከር
ኤች አይ ቪ መከላከያ መንገዶች
3. በተበከለ ደም እንዳይተላለፍ መከላከያ ዘዴዎች፡
የሚለገስ ደምን መመርመርና መጠቀም
ስለታማ የህክምና እና የግል መገልገያ መሳሪያዎችን ንጽህና መጠበቅ፤
ማስወገድና በጋራ አለመጠቀም
ጎጂ ባህላዊ ልማዶችን ማስቀረት(የሴት ልጅ ግርዛት፡ እንጥል ማስባጠጥ፡
ግግ ማስነቀል፡ንቅሳት----
የመንደር መርፌ አለመጠቀም

ኤች አይ ቪ ፕሮግራሞች
1. የኤች አይ ቪ ምክርና የደም ምርመራ አገልግሎት
የጸረ ኤች አይ ቪ መድሀኒት ህክምና አገልግሎት
ይህ ህክምና መድሀኒት የቫይረሱን መራባት ሁኔታ በመቀነስ ሰውነት
በሽታን የመዋጋት ሀቅምን ይጨምራል፡፡ እንዲሁም፡-
ተÕዳኝ በሽታዎች መከላከል ያስችላል
ህመምን ይቀንሳል፡ የተሻለ ህይወት እንዲኖር ያደርጋል
እድሜን ያራዝማል፡ ተስፋን ያለመልማል - ለተለያዩ በሽታዎች ሳይጋለጡ
ስሜት ሳይረበሽ አምራች ሆኖ ከቫረሱ ጋር ለረጅም ግዜ በሰላም ተስማምቶ
መኖር የቻላል
ምዕራፍ 9 - ያልተፈለገ እርግዝና

ያልተፈለገ እርግዝና የምንለው አንዲት ሴት በማህበራዊ፤ባህላዊና
ኢኮኖሚያዊ ችግሮች ምክንያቶች የተነሳ እርግዝናውን መቀበል
ሳትችል ስትቀር ነው፡፡


አንዲት ወጣት ሴት ጽንስ ማረጥን እንደ አማራጭ እንድትወስድ
የምትገደድበት የተለያዩ ማህበራዊና ባህላዊ ምክንያቶች አሉ፤-
ጽንሱ የተጸነሰው ከጋብቻ ውጭ ሲሆን(በማህበረሰቡ ዘንድ
እንደውርደት ስለሚቆጠር)፤
የኢኮኖሚ ሀቅም ደካማ መሆን፤
በአስገድዶ መደፈር፡
ያስረገዘው ወንድ ለማግባት ፈቃደኛ ሳይሆን ሲቀር፡


አደገኛ ጽንስ ማቋረጥ የሚባለው ንጽህናው ባልተጠበቀ ሁኔታ፤በቂ ልምድ
በሌላቸው ሰዎች ከጤና ድርጅት ውጭ የተለያዩ ዘዴዎችን በመጠቀም
ለምሳሌ ባእድ ነገሮችን በማህጸን ውስጥ በማስገባት፤እንዲሁም የተለያዩ
መጠኑ ብዙ የሆኑ መድሀኒቶችን በመጠጣትና በመዋጥ ጽንስን ለማቋረጥ
የሚደረግ ሙከራ ሲሆን የእርጉዟን ጤንነትና ህይወት አደጋ ላይ የሚጥል
ተግባር ነው፡፡

ምዕራፍ-10 የቤተሰብ ምጣኔ

የተለያዩ የእርግዝና መከላከያ ዘዴዎች የምንላቸው ምንድን ናቸው;
ልጅ መውለድን ማዘግየትና ማራራቅ ጥቅሙ ምንድን ነው;
በቤተሰብ እቅድ አገልግሎት ሀላፊነት የተሞላበት ውሳኔ ስንል ምንድን
ነው;

የእርግዝና መከላከያ ዘዴዎች የምንላቸው፤-
በመርፌ የሚሰጡ፤በክኒን መልክ፤በክንድ ላይ የሚቀበሩ፤በመሀጸን የሚገቡና ኮንደም
ተጠቃሽ ናቸው፡፡
በቤተሰብ እቅድ አገልግሎት ሀላፊነት የተሞላበት ውሳኔ ስንል፡-
የመቆጣጠሪያ ዘዴን መምረጥ ስንችልና ዘዴውን ለመጠቀም ስንወስን
ዘዴውን በትክክል በቀታይነት መጠቀም ስንችል
ዘዴውን ከመጠቀም ጋር ተያይዞ ሲከሰት የሚችሉ አነስተኛ የሆኑ የመድሀኒቱ
ያልተፈለጉ ጎንዮሽ ህመሞችን በተሳካ ሁኔታ መቋቋም ሲቻል
ወደ አገልግሎት ሰጪው ተመልሶ መምጣት ልማድ
ስለ ወሊድ መከላከያው የተሳሳቱ ወሮዎችን አለመስማትና ከባለሙያው/ዋ ጋር
ደረግነውን ውይይት ማመን ሲቻል
ለሌሎች
02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy
ጓደኞ የመከላከያ ዘዴውን እንዲጠቀሙ ማበረታታት ሲቻል፡፡ 76

በእቅድ መመራት ስንል
ልጅ የምንወልድበትን ግዜና የልጆች ብዛት መወሰን ሰንችል ነው፡፡

ምዕራፍ-11 የወሲብ ጥቃት

የወሲብ ጥቃት ማለት ምን ማለት ነው; በማንና እንዴት ይደርሳል;
የወሲብ ጥቃት ለምን እንደተዋልዶ ጤና ችግር ይታያል;
የወሲብ ጥቃትን እንዴት እንከላከላለን;


የወሲብ ጥቃት
የወሲብ ጥቃት በግለሰብ ላይ የሚፈጸምን ሁሉንም ጾታዊ
ማስገደዶች(ስሜታዊ፤አካላዊና ኢኮኖሚያዊ) ያጠቃልላል፡፡ማንኛውም
ያልተፈለገ ፆታዊ ግንኙነቶች እንደ ወሲብ ጥቃት ተደርጎ ወሰዳል፡፡
አስገድዶ መድፈር
ሀይልን በመጠቀም በማስፈራራት ያለፍላጎት የግብረ ስጋ ግንኙነት መፈጸም
ማለት ነው፡፡ አስገድዶ መድፈር የወሲብ ስሜት አካል ሳይሆን የሀይል
ጥቃት እና ተጽእኖ አይነት ነው፡፡


አስገድዶ መደፈር በሚያውቁት ሰው፤ በማውቁት ሰው፤ በጋብቻ
ውስጥ፤በቡድን የሚከናወን፤ በስጋ ዘመድ የሚፈጸም ሊሆን ይችላል፡፡
ለምሳሌ፡--ወላጅ፤ የጾታ ጓደኛ፤ የቤሰብ አባል፤ በቤት ውስጥ የሚኖር ሰው፤
አስተማሪ፤ ጎረቤት፤ ወዳጅና የማያውቁት ሰው፡፡


የወሲብ ጥቃት በተዋልዶ ጤና ላይ የሚያመጣው ችግር:-
የሰውነት መቆረጥና የውስጥ አካል ጉዳት ያመጣል
ኤች ኤይ ቪን ጨምሮ ለሌሎች የአባላዘር በሽታዎች ያጋልጣል
ላልተፈለገ እርግዝና እና ተያይዘው ለሚደርሱ ጉዳቶች(ለአደጋ የሚያጋልጥ
የጽንስ ማቋረጥ፤ከጽንስ ማቋረጥ ጋር የተዛመደ የአካል ጉዳት፤የማህጸን
ችግር፤መጥፎ የእርግዝና ውጤቶች ያስከትላል(ወጣ ላሉ ባህሪዎች ተገዢ
መሆን፤ፍርሀት፤ጭንቀትና እራስን ለመግደል መንስኤ ሊሆን ይችላል፡፡


የወሲብ ጥቃት በተዋልዶ ጤና ላይ የሚያመጣው ችግር:-
የሰውነት መቆረጥና የውስጥ አካል ጉዳት ያመጣል
ኤች ኤይ ቪን ጨምሮ ለሌሎች የአባላዘር በሽታዎች ያጋልጣል
ላልተፈለገ እርግዝና እና ተያይዘው ለሚደርሱ ጉዳቶች(ለአደጋ የሚያጋልጥ
የጽንስ ማቋረጥ፤ከጽንስ ማቋረጥ ጋር የተዛመደ የአካል ጉዳት፤የማህጸን
ችግር፤መጥፎ የእርግዝና ውጤቶች ያስከትላል(ወጣ ላሉ ባህሪዎች ተገዢ
መሆን፤ፍርሀት፤ጭንቀትና እራስን ለመግደል መንስኤ ሊሆን ይችላል፡፡


አስገድዶ መደፈር የመከላከያ ዘዴዎች:
በወሲብ ትንኮሳና የወሲብ ጥቃት ላይ ግንዛቤን በማዳበር እራስን
ከሀይል ጥቃት መከላከል
የአስገድዶ መደፈር መፈጸሙን የሚያመለክት ሁኔታ ካለ ለፖሊስ
ሪፖርት ማድረግ
በምሽት ላይ ብቻ አለመሄድ፤
ውሀ ለመቅዳትም ሆነ ልብስ ለማጠብ ወደ ወንዝ ብቻ አለመሄድ
ከማትፈልጉአቸው ወንዶች ስጦታን አለመፈለግ /አለመፈለግ
ስለነበረን ግዜ አመሰግናለሁ!!
ተፈጸመ

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

የስፌት ሙያ ሰልጣኞች የቅድመ ሥራ

ማዘጋጃ የክህሎተ ልቦና ስልጠና

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 1

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 2

ክፍል ሁለት፡ የስራ ደህንነትና ጤንነትን ማስጠበቅ

ክፍል ስሶት፡ ተዋልዶ ጤና

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 3

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 4

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 5

• በራስ መተማመን ማለት ምን ማለት ነው;

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 6

ደካማና ጠንካራ ጎኖቻችንን መለየት ስንችል ብዙ ብርቱ ጎኖች እንዳለን እንረዳለን

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 7

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 8

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 10

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 12

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 14

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 15

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 16

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 17

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 18

ስለዚህ ንዴት ሁኔታዎች ሊፈጥሩት የሚችሉትን ነገር ሲሆን ሙሉ በሙሉ

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 19

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 20

ንዴትን የመቆጣጠር ክህሎትን ለማሳደግ

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 22

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 23

ማለት በራሳችን መስራት የምንችለውን ሰርተን ወይም ሞክረን ድጋፍ

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 25

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 27

ድጋፍ የሚያስፈልገው ማን ነው;

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 28

የራስን እሴቶች /ዋጋ የምንሰጣቸዉ ጉዳዮች/ ለይቶ ማወቅ፣

 አዎንታዊና አሉታዊ የምንላቸው የአቻ ግፊቶች ምንድን ናቸው;

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 30

አሉታዊ የአቻ ግፊት የሚያስከትለዉ ጉዳት

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 31

3.2 የድርጅቱን ሚስጢር የመጠበቅ ክህሎት

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 32

3.2 የድርጅቱን ሚስጢር የመጠበቅ ክህሎት

የድርጅትን ምስጢራት የምንላቸው

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 33

3.2 የድርጅቱን ሚስጢር የመጠበቅ ክህሎት

 የድርጅት ምስጢራት ለማን አይነገሩም

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 34

4.1 የባህል ልዩነትን ማክበር ክህሎት

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 35

4.1 የባህል ልዩነትን ማክበር ክህሎት

4.1 የባህል ልዩነትን ማክበር ክህሎት

ባህል ልዩነት በአመጋገብ፡በአለባበስ፤ነገሮችን በጋራ በምንሰራበት ወቅት

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 37

4.1 የባህል ልዩነትን ማክበር ክህሎት

የባህል ልዩነት ማክበር የተለያዩ ባህል ካላቸው ሰዎች ጋር በስራ ቦታም ሆነ

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 38

4.2 የስራ ቦታ አካባቢ ንጽህና አጠባበቅ ሁኔታ

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 39

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 40

አንድ ሰው መጸዳጃ ቤቱን ከተጠቀመ በኃላ የሲንኩን ፍላሽ በመጫን ወይም

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 41

4.3 የግል ንጽህና አጠባበቅ

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 42

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 43

02/16/2024 MG Training, Research & Consultancy 44