Republic of the Philippines

Department of Education
Region III – Central Luzon
Schools Division of City of Malolos
Marcelo H. Del Pilar National High School
Bagong Bayan, City of Malolos, Bulacan

Pangalan : __________________________
Kurso at Pangkat : __________________________
Paksa : L A S - Tekstong Impormatibo / Deskriptibo

Grade Level: Grade 11

Subject: Pagbasa at
Pagsusuri ng Iba’t ibang
Teksto Tungo sa
Pananaliksik
WEEK 1-2
Tekstong Impormatibo
 ● Ang Tekstong impormatibo ay isa sa pangunahing uri ng teksto na ● Malinaw bang naipakita sa teksto ang layunin ng may-akda na
kapupulutan ng kaalaman. Layunin ng ganitong uri ng teksto ang makapagpaliwanag o magbigay ng impormasyon?
maghatid ng kaalaman, magpaliwanag ng mga ideya, magbigay ng mga
● Anong impormasyon ang nais ipaalam ng may-akda sa mambabasa?
kahulugan sa mga ideya, maglatag ng mga panuto o direksyon, ilarawan
ang anumang bagay na ipinaliliwanag at magturo.
Mga pangunahin at suportang ideya
● Ang tekstong impormatibo ay uri ng babasahing di-piksiyon. Layunin
nitong makapaghatid ng impromasyon sa mga mambabasa. Maaari itong ● Tungkol saan ang teksto?
mabasa sa mga magasin, mga batayang aklat, mga aklat sanggunian at
iba pa. Iba- iba ang paraan ng pagkakasulat ng mga ito depende sa uri ng ● Anu-ano ang pangunahing ideya nito tungkol sa paksa?
impormasyong nilalaman nito. Narito pa ang iba pang halimbawa ng mga
Tekstong Impormatibo. ● Anu-ano ang mga detalyeng sumusuporta sa pangunahing ideya?
Hal. Aklat, almanac, ensayklopidya, Artikulo, Dyornal, sanaysay,
pananaliksik at iba pa.
Hulwarang organisasyon
● Malaki ang naitutulong sa pag-unawa ng binabasang teksto o materyales kung
malalaman ang kayarian ng katha o hulwaran ng organisasyon. Madalas ● Paano inilahad ang mga suportang ideya?
gumagamit ng isa o ilan sa sa sumusunod na hulwaran ng organisasyon.
● Ano ang hulwaran ng organisasyon na ginamit sa paglalahad ng mga detalye
● Pag-iisa-isa
sa teksto?
● Kahulugan ● Maayos bang naihanay at naorganisa ang mga ideya gamit ang mga
● Pagsusuri hulwarang organisasyon sa pagbasa?

● Paghahambing Talasalitaan

● Sanhi at Bunga ● Gumamit ba ng mga salita o terminolohiya na di-karaniwang ginagamit sa

● Suliranin at Solusyonew normal na pakikipag-usap at ginagamit lamang sa mga teknikal na sulatin?

Sa pagsusuri ng teksto, narito ang mga dapat isaalang-alang.
1. Pagiging makatotohanan ng mga inilahad na impormasyon.
2. Kalinawan at kawalan ng kamalian ng mga impormasyon
3. Ang mga impormasyon ay nararapat na may pinagbatayan, napatunayan, o
resulta ng mga pag-aaral.
4. Hangga’t maaari ay kinakailangang napapanahon din ang mga
impormasyon.
● Matapos mabasa ang teksto, naibigay ba nito ang mga kahulugan ng mga
ginamit na di-kilalang salita o terminolohiya?
● Anu-anong impormasyon kaugnay ng mga terminolohiyang ito ang tinalakay
sa teksto?
Kredibilidad ng mga impormasyong nakasaad sa teksto

Narito ang ilang mahahalagang tanong na maaaring gamiting gabay sa pagbabasa ng ● Bagong kaalaman o impormasyon ba ang ibinahagi sa teksto?
tekstong impormatibo.
● Kung oo, sapat baa ng mga suportang detalye na tumatalakay sa bagong
Layunin ng may-akda:
kaalamang ito?
● Ano ang hangarin ng may-akda sa kaniyang pagsulat? ● Nabanggit ba sa teksto ang mga pinagkuhanan ng ideya o impormasyon?

2
 ● Kaya bang mapatunayan kung gaano katotoo ang mga impormasyong ● Pagkawala ng tiwala sa sarili o pagkakaroon ng mababang self-esteem
nakasaad sa teksto?
● Pagkakaroon ng problema sa kalusugan
B. PAGBASA
● Pagiging biktima rin ng harapang bullying
Basahin at unawain nang mabuti ang teksto.(Gamit ang Powerpoint Presentation)

Magkakaroon ng dugtungang pagbabasa

Ang Cyberbullying At Ang Mga Epekto Nito
(Sinipi mula sa tekstong “CYBERBULLYING” sa aklat na Pluma)
Ang Pilipinas ay wala pang opisyal na estadistika patungkol sa cyberbullying,
sa bansang Amerika ay lumalabas na nasa 9% ng mag-aaral sa grade 6 hanggang
grade 12 ang nakaranas ng cyberbullying noong 2010 at 2011 at noong 2013, tumaas
sa 15% ang mga mag-aaral sa grade 9 hanggang grade 12 na nakaranas ng
cyberbullying.

Sa sarbey na isinagawa ng www.stopcyberbullying.org, ang sumusunod ang

isinasagawa ng mga nagiging bitima ng cyberbullying:
Sa makabagong panahon kung saan laganap ang paggamit ng teknolohiya,
isang uri ng pambu-bully ang nabigyang-daan nito: ang cyberbullying o ang pambu-
● 36% ang nagsabi sa bully na huminto sa pambu-bully niya
bully sa kapwa gamit ang makabagong teknolohiya. Ang ilang halimbawa nito ay ang
pagpapadala ng mensahe ng pananakot, pagbabanta, o pagtataglay ng masasamang ● 34% ang gumawa ng paraan upang mahadlangan ang komunikasyon sa bully
salita maging sa text o e-mail; pagpapalaganap ng mga nakasisirang usap-usapan,
larawan , video, at iba pa sa e-mail at sa social media ; pag-bash o pagpo-post ng mga ● 34% ang nagsabi sa mga kaibigan ukol sa pambu-bully
nakasisira at walang basehang komento; paggawa ng mga pekeng account na may
layuning mapasama ang isang tao; pag-hack sa account ng iba upang magamit ang ● 29% ang walang giawang anuman ukol sa pambu-bully
personal account ng isang tao nang walang pagsang-ayon niya o sa paninira sa may-ari
nito; at iba pang uri ng harassment sa pamamagitan ng teknolohiya. Ang mga ito’y ● 28% ang nag-sign-offline
karaniwang nagbubunga ng pagkapahiya, o pagkawala ng kapayapaan sa nagiging
● 11% lang ang nagsabi sa magulang ukol sa nangyayari cyberbullying
biktima nito.
PAGPAPAYAMAN NG TALASALITAAN (TSART)
Ibigay ang kahulugan ng mga salita at gamitin sa makabuluhang
pangungusap.
Sa cyberbullying ay walang pisikal na pananakit na nangyayari di-tulad ng
harapang pambubu-bully na kung minsan ay humahantong sa pananakit subalit mas Mga Salita Kahulugan Makabuluhang pangungusap
matindi ang sakit at pagkasugat ng emosyon o emotional at psychological trauma na
maaaring maranasan ng isang biktima ng cyberbullying.
1. Bully
Naririto ang ilan sa mga epekto ng cyberbullying:
2. Bash
● Mga senyales ng depresyon
3. Hack
● Pag-inom ng alak o paggamit ng ipinagbabawal na gamut
4. Harassment
● Pagliban o pag-iwas sa pagpasok sa paaralan 5. trauma

● Pagkakaroon ng mababang marka sa paaralan

3
 Ang pagsulat ng tekstong deskriptibo ay maihahalintulad sa pagpipinta. Ang
mambabasa ay tila direktang nakasaksi sa mga pangyayaring inilalahad sa
GAWAIN
pamamagitan ng masining na paglalarawang ginagamit ng manunulat. Gumagamit ito
1. Ano ang paksa ng teksto? ng cohesive devices ( pang-uri at pang-abay).
2. Ano ang layunin ng mga gumagawa ng cyberbullying?
Deskriptibo ang isang teksto kung ito ay nagtataglay ng mga impormasyong may
3. Ano-ano ang epekto nito sa mga biktima?
kinalaman sa pisikal na katangian ng isang bagay, lugar at maging ng mga katangiang
4. Ano-ano ang mga salita na ginamit sa teksto na nagbigay-diin sa pagpapalutang ng
impormasyong nais iparating? taglay ng isang tao o pangkat ng mga tao, kalimitang tumutugon ito sa tanong na Ano.
5. Paano makaiiwas sa cyberbullying?
Ilan sa mga halimbawa ng mga sulatin na gumamit ng tekstong deskriptibo
GAWAIN PETA #1
● Mga akdang pampanitikan suring-basa
Bumuo ng jingle na may adbokasiya upang “matigil ang cyberbullying”
Gawing gabay ang rubric sa ibaba para sa inyong pagtatanghal. ● Talaarawan obserbasyon
Pamantayan 4 3 2 1 ● Talambuhay sanaysay
Husay ng Napakahusay at Napakahusay at Mahusay May
pagtatanghal lubhang malikhain ang ngunit may kakulangan ● Polyetong panturismo rebuy ng pelikula o palabas
malikhain ang ginawang kakulangan ang ginawang
Mga Elemento ng tekstong Deskriptibo
ginawang pagtatanghal ang ginawang pagtatanghal
pagtatanghal pagtatanghal
May dalawang paraan ng paglalarawan upang makamit ang layong ng
paggamit ng Nakagamit ng Nakagamit ng Kakaunting walang tekstong deskriptibo
angkop na datos angkop na mga mga datos na datos ang nasaliksik na
datos na lalong mula sa nasaliksik lang datos ang
nakapagbigay pananaliksik. ang nagamit na naisama at Karaniwang Paglalarawan
bigat sa angkop na pawang Sa karaniwang paglalarawan, tahasang inilalarawan ang paksa sa pamamagitan ng
pagbibigay ng datos opinyon lang
pagbanggit sa mga katangian nito gamit ng mga pang-uri at pang-abay
impormasyon ng manunulat
ang nailahad.
Halimbawa:

Mensahe ng Lubos na Naiparating ang May Hindi naging

Malaking dahilan ng polusyon ng hangin ang industriyalisasyon at
pagtatanghal naiparating ang mensahe kakulangan malinaw ang
mensahe ang mensahe na urbanisasyon, lalo na ang pagbuga ng usok mula sa mga pabrika at mga kotse
mensaheng nais iparating sa kalsada, at paggamit ng karbon sa halip na mga ligtas na alternatibong
ipinarating mapagkukunan ng enerhiya. Sa Tsina, ang malalaking pabrika at gawaing
industriyal ang nagdudulot ng makapal at nakalalasong usok.
(Mula sa Asya: Noon at Ngayon nina Alvarez at Ditchelle, 2014)
Tekstong Deskriptibo Masining na paglalarawan
Deskriptibo ang isang teksto kung ito ay nagtataglay ng mga impormasyong subhetibo
Ang Masining na paglalarawan ay maaaring kapalooban ng matatalinghagang
o obhetibo na may kinalaman sa pisikal na katangian ng isang bagay, lugar at maging
paglalarawan at naglalaman ng personal na persepsiyon o kung ano ang
ng mga katangiang taglay ng isang tao o pangkat ng mga tao, kalimitang tumutugon ito
nararamdaman ng manunulat sa inilalarawan.
sa tanong na Ano.

Halimbawa:

4
 ● Kung payak ang paglalarawan, ano-anong salita ang ginamit upang ilarawan
Malaking dahilan ng polusyon ng hangin ang industriyalisasyon at
urbanisasyon, lalo na ang pagbuga ng usok mula sa mga pabrika at mga kotse ang katangiang ito?
sa kalsada, at paggamit ng karbon sa halip na mga ligtas na alternatibong ● Kung masining ang paglalarawan, ano-anong tayutay ang ginamit sa
mapagkukunan ng enerhiya. Sa Tsina kung saan dambuhala at singdami ng paglalarawan?
kabute ang mga pabrika na dala ng maunlad nilang industriya, halos balutan
nan g itim at nakalalasong ulap ang buong siyudad. Impresyong nabuo sa isip

GABAY SA PAGBASA NG TEKSTONG DESKRIPTIBO

Narito ang ilang mahahalagang tanong na maaaring gamiting gabay sa
pagbabasa ng tekstong deskriptibo.
Layunin ng may-akda
● Ano ang hangarin ng may-akda sa pagsulat?
● Malinaw bang naipakita ang layunin
makapagpaliwanag o magbigay ng impormasyon?
Mga pangunahin at suportang ideya
● Tungkol saan ang teksto
● Ano ang pangunahing ideya tungkol sa paksa?
● Ano-ano ang detalyeng sumusuporta sa pangunahing ideya?
● Paano inilahad ang mga suportang ideya?
● Anong impresyon ang nabuo sa iyong isip batay sa paglalarawan?
● Malinaw o kongkrete baa ng imaheng nalikha ng paglalarawan? Anong
mensahe ito?
● Paano nabuo ang imaheng ito gamit ang payak at masining na paglalarawan?
● Anong damdamin ang pinupukaw ng paglalarawan?
ng may-akda na
● Ano ang nais ipaabot o layunin ng may-akda sa pagbuo ng gayong impresyon
sa iyong isip?
● Ano ang halaga ng paglalarawang ito sa kabuuan ng teksto?
PAGBASA NG TULA
“Sa tabi ng dagat” ni Ildefonso Santos
Marahang-marahang
Manaog ka, Irog at kata’y lalakad
Maglulunoy katang
Payapang-payapa sa tabi ng dagat

● Nagsimula ba ang talakay sa maliliit na detalye tungo sa malawak o Di na kailangang Sapinan pa

ang paang binalat-sibuyas,
pangkalahatang ideya, o patungo bas a pagiging tiyak ang Ang daliring garing
paghuhulma ng mga detalye? Sa sakong na waro’y kinuyom na rosas!
Manunulay kata
Paraan ng paglalarawan
Habang maaga pa, sa isan pilapil
Na nalalatagab ng damong may luha ng mga bituin;
● Ano ang paksang inilalarawan sa teksto? Patiyad na tayo ay maghahabulang simbilis na hangin,
Ngunit walang ingay, hanggang sumapit sa tiping buhangin.
● Paano ito inilalalrawan?
Pagdating sa tubig, Mapapaurong kang parang nangingimi,
Gaganyakin kata
● Anong uri ng paglalarawan ang ginamit? Ito ba ay payak o masining na Sa nangaroong mga lamang – kati;
paglalarawan Doon ay may tahong
Talaba’t halaang kabigha-bighani,
● Anong katangian ng paksa ang binigyang-diin sa paglalarawan? Hindi kaya natin
Mapuno ang buslo bago tumanghali?

5
Pagdarapit-hapon
Kata’y magbabalik sa pinanggalingan,
Ugatan ang paa
At sunog ang balat sa sikat ng araw…
Talagang ganoon;
Sa dagat man, Irog, ng kaligayahan,
Lahat, pati puso,
Ay naaagnas ding marahang-marahan.

GAWAIN
1. Tungkol saan ang tula? Ano ang layunin ng may-akda?
2. Sino ang personang tinutukoy sa tula?
3. Ano ang mga salitang matatalinghagang ginamit sa tual?
4. Paano maiuugnay sa inyong sariling buhay ang tula.
5. Paano inilarawan ang kuwentong nakapaloob sa tula?

PETA #2

Bumuo ng sariling tula na naglalarawan ng inyong kabataan. Ito ay binubuo ng tatlong

saknong na maytig-aapat na linya. (Malayang taludturan)