Đề: Phân tích bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu.

Bài làm:

Tình cả m là thứ quan trọ ng nhấ t đố i vớ i mỗ i con ngườ i. nó như dò ng nướ c ngọ t ngà o tướ i má t tâ m
hồ n ta, tướ i cho hạ t giố ng tinh thầ n bên trong ta nả y nở . Thiếu đi cá i ngọ t ngà o củ a tình cả m, tâ m hồ n ta sẽ
chẳ ng khá c gì hoang mạ c khô cằ n nứ t nẻ. Nhưng tình cả m trong nhữ ng cuộ c chiến tranh, trong mưa bom
bã o đạ n, trong nhữ ng khó i lử a mịt mù lạ i cà ng đá ng quý hơn. Nó thể hiện sự yêu thương, đồ ng cam cộ ng
khổ vượ t qua chô ng gai cuộ c chiến. Tình cả m thiêng liêng ấ y khô ng gì khá c đó chính là tình đồ ng chí. Là
mộ t ngườ i lính, mộ t nhà thơ, Chính Hữ u đã ngợ i ca tình cả m ấ y và tá i hiện châ n thự c hình ả nh ngườ i lính
thờ i kì chố ng Phá p qua bà i thơ “Đồ ng chí”.

Tá c phẩ m “Đồ ng chí” đượ c sá ng tá c nă m 1948, sau khi nhà thơ cù ng đồ ng độ i tham gia chiến dịch
Việt Bắ c (thu đô ng nă m 1947-1954). Từ ng lờ i thơ củ a “Đồ ng chí” đều khắ c lên hình ả nh nhữ ng ngườ i lính
sá t cá nh bên nhau, chia sẻ gian khó , đoà n kết phụ c thù . Đồ ng thờ i, qua nhữ ng hình ả nh đó , Chính Hữ u cũ ng
miêu tả lạ i cá i thiếu thố n, khắ c nghiệt mà ngườ i lính phả i trả i qua trong nhữ ng nă m ấ y. Mộ t chú t lã ng mạ n,
mộ t chú t hiện thự c cù ng vớ i mộ t chú t cả m thô ng, “Đồ ng chí” đã trở thà nh tá c phẩ m tiêu biểu nhấ t viết về
ngườ i lính cá ch mạ ng củ a vă n họ c thờ i khá ng chiến chố ng Phá p.

Bấ t cứ mố i quan hệ nà o cũ ng phả i có cơ sở thì vớ i nhà thơ, tình đồ ng chí đượ c lí giả i bằ ng nhữ ng cơ
sở đơn giả n và tự nhiên nhấ t:

“Quê hương anh nướ c mặ n, đồ ng chua

Là ng tô i nghèo đấ t cà y lên sỏ i đá

Anh vớ i tô i đô i ngườ i xa lạ

Tự phương trờ i chẳ ng hẹn quen nhau”

“sú ng bên sú ng, đầ u sá t bên đầ u” Đêm rét chung chă n thà nh đô i tri kỉ

Trướ c hết tình đồ ng chí đồ ng độ i bắ t nguồ n sâ u xa từ sự tương đồ ng về cả nh ngộ xuấ t thâ n ngèo
khổ . Họ vố n là nhữ ng ngườ i nô ng dâ n lao độ ng ở nhữ ng miền quê nghèo khó . Từ cuộ c đờ i thậ t họ bướ c
thẳ ng và o trang thơ và tỏ a sá ng mộ t vẻ đẹp mớ i, vẻ đẹp củ a tình đồ ng chí đồ ng độ i. Tá c giả mượ n thà nh
ngữ “nướ c mặ n, đồ ng chua”, “đấ t cà y lên sỏ i đá ” để nhấ n mạ nh cá i khó , cá i khổ nơi là ng quê củ a ngườ i lính.
Họ đến từ mọ i miền Tổ quố c, từ vù ng trũ ng quanh nă m ngậ p lụ t đến trung du khô cằ ng sỏ i đá . Tuy quê
hương xa cá ch, mỗ i ngườ i mộ t nơi nhưng họ giố ng nhau ở sự lam lũ , khó nhọ c củ a ngườ i dâ n quê Việt
Nam. Chính sự đồ ng cả nh ấ y đã khến nhữ ng ngườ i lính xích lạ i gầ n nhau hơn, để từ nhữ ng ngườ i xa lạ , họ
tậ p hợ p lạ i trong hà ng ngũ cá ch mạ ng và trở nên quen biết, thâ n thiết vớ i nhau.
 Tiếp theo tình đồ ng chí đượ c nả y sinh từ sự cù ng chung nhiệm vụ , lí tưở ng: sú ng bên sú ng, đầ u sá t
bên đâ u”. hình ả nh thơ rấ t châ n thự c nhưng cũ ng đầ y sứ c gợ i. Điệp từ “bên” cù ng nghệ thuậ t só ng đô i thể
hiện sự khă ng khít giữ a cá c ngườ i lính. “sung bên sú ng” đầ u sá t bên đầ u là cá ch nó i già u hình tượ ng về
nhữ ng ngườ i lính cù ng chung nhiệm vụ , lí tưở ng cá ch mạ ng, họ luô n kề vai sá t cá nh bên nhau trong chiến
đấ u..

Nhữ ng ngườ i lính cù ng nhau chia sẻ nhữ ng gian lao, thiếu thố n : đêm rét chung chă n thà nh đô i tri
kỉ”. Cuộ c số ng nơi chiến trườ ng khô ng bao giờ là đầ y đủ , họ phả i trả i qua nhữ ng thiếu thố n, chia sẻ vớ i
nhau từ ng mả nh á o tấ m chă n. Câ u thơ nó i đến cá i “rét” nhưng lạ i gợ i lên cho ngườ i đọ c mộ t cả m giá c ấ m
cú ng củ a tình đồ ng độ i, nghĩa đồ ng bà o. Từ hiện thự c khố c liệt củ a cuộ c chiến, tiinhf đồ ng độ i nả y nở bền
chặ t trong sự chan hò a, gắ n bó . Trong mộ t bà i thơ khá c củ a chính Hữ u cũ ng từ ng viết:

Đồ ng độ i ta là hớ p nướ c uố ng chung

Là nắ m cơm bẻ nử a

Là chia nhau mộ t trưa nắ ng mộ t chiều mưa

. Cả bà i thơ chỉ có duy nhấ t mộ t chữ “chung” nhưng đã bao hà m đượ c ý nghĩa sâ u sắ c và khá i quá t
củ a toà n bà i: chung cả nh ngộ , chung giai cấ p, chung chí hướ ng, khá t vọ ng giả i phó ng dâ n tộ c. tá c giả cũ ng
khéo léo khi sử dụ ng từ “đô i” ở câ u thơ trên. Vì “đô i” có nghĩa là khô ng tá ch rờ i, luô n sá t cá nh cù ng nhau,
có “anh” thì cũ ng phả i có “tô i”. Thế đấ y, tình đồ ng chí đượ c hình thà nh mộ t cá ch tự nhiên: từ xa lạ , họ gặ p
nhau nơi chiến trườ ng rồ i quen biết nhau, họ cù ng chung nhiệm vụ chung , cù ng chia se nhù ng gian lao và
trở thà nh tri kỉ, cuố i cù ng dẫ n đến mộ t tình cả m thiêng liêng cao đẹp đó là tình đồ ng chí.

Câ u thơ thứ 7 chỉ có đú ng hai tiếng và kết thú c bằ ng dấ u chấ m than tạ o mộ t nố t nhấ n, vang lên như mộ t sự
phá t hiện tà i tình, lờ i khẳ ng định về moọ t tình cả m mớ i. Nó thố t lên nhữ ng cả m xú c dồ n nén như mộ t cao
trà o củ a cả m xú c, trở thà nh tiếng gọ i thiết tha củ a tình đồ ng chs đồ ng độ i. nếu coi bà i thơ như mộ t cơ thể
số ng thì hai tiếng đồ ng chí như mộ t trá i tim hồ ng nuô i số ng cả bà i thơ. Nó có sứ c vang dộ i và ngâ n nga mã i
trong lò ng ngườ i đọ c. Dò ng thơ đặ c biệt ấ y cò n là bả n lề khép mở củ a sự lí giả i cộ i nguồ n củ a tình đồ ng chí
ở đoạ n thơ trướ c và mở ra ý củ a nhữ ng ddoạ n thơ tiếp theo.

“Đồ ng chí” đó là sự cả m thô ng nhữ ng tâ m tư, nỗ i lò ng củ a nhau:

“ruộ ng nương anh gử i bạ n than cà y…ra lính”

Nhữ ng ngườ i lính ra đi chiến đấ u vớ i tnh thầ n chiến đấ u tự nguyện. họ gử i lạ i phía sau nhữ ng gì quý
giá , thâ n thiết củ a cuộ c số ng là ng quê để ra đi vì nghĩa lớ n. họ thấ u hiểu mố i cả nh ngộ , mố i bậ n lò ng củ a
nhau về chố n quê nhà . Đó là hoà n cả nh khó khă n, nghèo đó i. hai chữ “mặ c kệ” nó i lên sự dứ t khoá t, mạ nh
mẽ, có dá ng dấ p trượ ng phu. Nhưng ngườ i lính vẫ n gắ n bó nặ ng lò ng vớ i quê hương thâ n yêu. Họ khô ng hề
vô tình, nếu khô ng đã khô ng thể cả m nhậ n tình cả m nhớ nhung củ a quê hương “giếng nướ c gố c đa nhớ
ngườ i ra lính”. Câ u thơ gợ i nhắ c ta nhớ đến hình ả nh ngườ i ra đi trong bà i thơ đấ t nướ c củ a nguyễn đình
thi:

Ngườ i ra đi đầ u khô ng ngoả nh lạ i

Sau lưng thềm nắ ng lá rơi đầ y”

Song, nhữ ng gó c nhớ thương ấ y khô ng là m cho cá c anh mềm lò ng mấ t đi ý chí cứ u nướ c mà thô i
thú c, độ ng viên ngườ i lính bền gan vữ ng chí, cầ m chắ c tay lậ p cô ng. Bỏ i lẽ nướ c nhà sớ m độ c lậ p, cá c anh
mớ i đượ c trở về quê hương, đoaà n tụ xó m là ng.

Tình đồ ng chí cò n là sự đồ ng cam cộ ng khổ , sự chia sẻ nhữ ng gian lao, thiếu thố n củ a cuộ c đờ i
ngườ i chiến sĩ:

“anh vớ i tô i biết….châ n khô ng già y”

Bằ ng nhữ n câ u thơ tả thự c, nhà thơ đư anguoiwf đọ c trở lạ i vớ i nhữ ng hiện thự c gian khổ củ a buổ i
đầ u khá ng chiến. “anh” vớ i “tô i” cù ng nhua chịu đự ng nhữ ng cơn số t rét, cù ng chia sẻ nhữ ng trag phụ c ít ỏ i:
á o rá ch, quầ n vá , châ n khoogn già y.

Viết về hiện thự c cuộ c số ng củ a ngườ i lính nô ng dâ n. Chính Hữ u khô ng phả i định kể khổ để là m cho
bà i thơ thêm bi thả m mà là để ca ngợ i ngườ i lính, họ biết đồ ng cam cộ ng khổ :

Thương nhau tay nắ m lấ y bà n tay

Câ u thơ giả n dị , nhje nhà ng, đậ m chấ t lính. Hai tiieengs thương nhau đặ t lên đầ u khiến hco nhịp thơ như
lắ ng lạ i. chính trong tâ m thế đó , ngườ lính tìm đến nhau trong cá i anwms bà n tay. Đó là cã i nắ m tay thâ n
mậ t, khô ng lờ i lẽ hoa mĩ, họ trao nhâ u ý chí chiến đấ u, truyền ngọ n lử a cá ch mạ ng. vì họ thương nhau nên
có khó khă n đến mấ y họ cũ ng lạ c quan, nở mộ t “nụ cườ i” dù cho nó “buố t giá ”

Khép lạ i bà i thơ là mộ t nền thơ hò a quyện giữ a chấ t thự c và chấ t lã ng mạ n:

Đêm nay rừ ng hoang…tră ng treo

Hình ả nh ngườ i linh “đứ ng cạ nh bên nhau chờ giắ c tớ i” trong đêm tố i củ a khu rừ ng, vớ i cá i lạ nh
buố t củ a sương muố i. nhữ ng ngườ i lính dduwngs cạ nh bên nhau cho thấ y tiinh thầ n đoà n kết luô n sá t
cá nh bên nhua trong mọ i hoà n cả nh. Hình ả nh chờ giặ c tớ i là tư thế chủ độ ng, nó i lên đượ c khí chấ t dũ ng
cả m, kiên cườ ng củ a ngườ i lính. Cuố i bà i thơ là hình ả nh “đầ u sú ng tră ng treo” vô cù ng độ c đá o, là điểm
sá ng củ a mộ t bứ c tranh về tình đồ ng chí, rấ t thự c và cũ ng rấ t lã ng mạ n. chấ t thự c ở đâ y chính là gợ i nhữ ng
đêm hà nh quâ n, nhìn từ xa vầ ng tră ng hạ thấ p ngang trờ i như treo lơ lử ng trên đầ u ngọ n sú ng. Chấ t lã ng
mạ n là sự lạ c quan và khá t vọ ng củ a ngườ i lính. Trong khô ng khí că ng thẳ ng mà sao lạ i treo mộ t vầ ng tră ng
lung linh. Chữ treo nố i liền giữ a mặ t đấ t vớ i bầ u trờ i. hơn nữ a, đầ u sú ng tră ng treo cò n là mộ t biểu tượ ng
đẹp. tră ng tượ ng trưng cho hò a bình, sú ng tượ ng trưng cho chiến tranh. Tră ng đặ t trên đầ u sú ng hà m ý
khá t vọ ng chiến đấ u vì nền hò a bnhf củ a ngườ lính, hướ ng về mootj tương lai tươi sá ng. Câ u thơ là mộ t sự
hò a quyện giữ a chấ t lính vớ i chấ t thơ, chấ t trữ tình vớ i chấ t cá ch mạ ng, giữ a chiến tranh và hò a bình.