LOGO

Nội dung
ª Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế
ª Lý thuyết về liên hiệp thuế quan
ª Các ảnh hưởng khác của liên kết kinh tế quốc tế
1 Câu lạc bộ mậu dịch ưu đãi

2 Khu vực mậu dịch tự do

3 Liên hiệp thuế quan

4 Thị trường chung

5 Liên minh kinh tế

Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế

Câu lạc bộ
mậu dịch ưu
đãi

Hình thức liên Tự do chọn

kết thấp nhất, chính sách
Cắt giảm thuế thương mại
quan với các với các nước
nước thành bên ngoài
viên
Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế

Khu vực mậu dịch tự do

Tự do Tự do chọn
thương mại chính sách
trong nội TM với bên
bộ ngoài
Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế

Liên hiệp
thuế quan

Tự do thương
mại trong nội Yếu tố sản
bộ. xuất không tự
Chính sách do di chuyển
chung với bên trong nội bộ
ngoài
Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế

Tự do
thương mại
Chung trong khối
chính sách
với bên
ngoài

Tự do di
chuyển YTSX
trong nội bộ
Thị trường
chung
Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế

Thống nhất
chính sách
Liên minh kinh tế tài chính
Thống nhất
chính sách xã
hội
Tự do thương
mại trong
khối

Tự do di
chuyển
Chung chính
ÝTSX
sách với bên
ngoài
Sự hình thành liên hiệp
thuế quan

Tạo lập mậu dịch

Chuyển hướng mậu dịch

Tạo lập mậu dịch

Khái niệm

Tạo lập mậu dịch trong liên hiệp thuế quan là sự gia tăng
thương mại giữa các nước thành viên. Theo đó, sản phẩm
nội địa với chi phí sản xuất cao hơn được thay thế bằng các
sản phẩm nhập khẩu tương tự có chí sản xuất thấp hơn.
Ví dụ:
• Anh và Pháp trước khi hình thành cộng đồng Châu Âu:
Cùng sản xuất lúa mỳ. Chi phí sản xuất lúa mỳ tại Anh cao
hơn. Anh không nhập khẩu lúa mỳ vì thuế nhập khẩu.
• Khi Anh và Pháp là thành viên của Cộng đồng Châu Âu:
Anh sẽ nhập khẩu lúa mỳ từ Pháp vì không có thuế quan.
Tạo lập mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Mô hình
• Có 3 quốc gia tham gia thị trường.
• Quốc gia 1 nhỏ so với quốc gia 2 và 3
• Quốc gia 1 nhập khẩu sản phẩm X
• Hàm cung nội địa sản phẩm X: S = 10P – 20
• Hàm cầu nội địa sản phẩm X : D = – 10P + 80
• Giá X tại quốc gia 2: P2=3, quốc gia 3: P3=3.5 usd
• Quốc gia 1 áp dung mức thuế 1 USD cho tất cả
các sản phẩm.
• Quốc gia 1 và 2 thành lập liên hiệp thuế quan.
Quốc gia 3 là quốc gia bên ngoài
Tạo lập mậu dịch

Tác động của hiện tượng tạo lập mậu dịch

P Dd Sd
5

Giá nội địa trước khi thành lập LHTQ

4

a c
b d Giá nội địa sau khi thành lập LHTQ
3

Q
0 10 20 30 40 50
Tạo lập mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Trước khi hình thành liên hiệp thuế quan

• Quốc gia 1 áp dụng mức thuế quan nhập khẩu
T=1 usd/1 spX không phụ thuộc xuất xứ
• Quốc gia 1 chọn nhập khẩu nhập khẩu từ quốc gia
2 với giá sau khi nhập khẩu P = P2 + 1 = 4 usd
• Lượng cầu trong nước : Qd = 40
• Lượng cung trong nước: Qs = 20
• Lượng nhập khẩu: 20
Tạo lập mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Sau khi hình thành liên hiệp thuế quan

• Thuế suất giữa quốc gia 1 và 2 là : T=0
• Quốc gia 1 chọn nhập khẩu nhập khẩu từ quốc gia
2 với giá sau khi nhập khẩu P = P2 = 3 usd
• Lượng cầu trong nước : Qd = 50
• Lượng cung trong nước: Qs = 10
• Lượng nhập khẩu: 40
Tạo lập mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Tác động lên các quốc gia

• Người tiêu dùng tại quốc gia 1 được lợi
TDTD↑: ΔCS = (a+b+c+d)
• Nhà sản xuất: thiệt hại do TDSX↓: ΔPS =( –a)
• Ngân sách: giảm : (–c)
• Quốc gia 1 được lợi (lợi ích ròng): +(b+d)
b là lợi ích nhờ tiết kiệm chi phí nội địa nhờ NK
d là lợi ích nhờ gia tăng tiêu thụ
• Quốc gia 2: gia tăng lợi ích từ việc gia tăng sản
lượng xuất khẩu
Tạo lập mậu dịch

Tác động

• Tạo lập mậu dịch luôn giúp gia tăng lợi ích nhờ di
chuyển sản xuất từ nơi có chi phí sản xuất cao
đến nơi có chi thấp
• Giúp gia tăng lợi ích của người tiêu dùng thông
qua việc làm giảm giá sản phẩm
• Gia tăng lợi ích ròng cho quốc gia
• Tác động của tạo lập mậu dịch càng lớn khi thuế
quan ban đầu càng cao và độ co giãn cung cầu tại
quốc gia nhập khẩu càng lớn
Chuyển hướng mậu dịch

Định nghĩa Ví dụ Tác động

Chuyển hướng Anh NK lúa mỳ tại Chuyển hướng

mậu dịch là sự Mỹ khi chưa hinh mậu dịch có thể
thay thế NK từ thành LHTQ với mang lại lợi ích
một nước bên Pháp. Khi có hoặc tổn thất ròng
LHTQ với Pháp thì
ngoài LHTQ cho xã hội tùy vào
chuyển sang NK từ
bằng nhập khẩu từng trường hợp.
Pháp dù chi phí sx
từ nước thành tại Pháp cao hơn.
viên có chi phí (do giá NK rẻ hơn
sản xuất cao hơn vì không có thuế)
Chuyển hướng mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Mô hình
• Có 3 quốc gia tham gia thị trường. Quốc gia 1 và
3 thành lập liên hiệp thuế quan. Quốc gia 2 là
quốc gia bên ngoài
• Quốc gia 1 nhỏ so với quốc gia 2 và 3
• Quốc gia 1 nhập khẩu sản phẩm X
• Hàm cung nội địa sản phẩm X: S = 10P – 20
• Hàm cầu nội địa sản phẩm X : D = – 10P + 80
• Giá X tại quốc gia 2: P2=3, quốc gia 3: P3=3.5 usd
• Quốc gia 1 áp dụng mức thuế 1 USD
Chuyển hướng mậu dịch

Tác động của hiện tượng chuyển hướng mậu dịch

P
Dd Sd
5

Giá nội địa trước khi thành lập LHTQ

4

a c Gía nội địa sau khi thành lập LHTQ

3.5 b d

e
3

Q
0
15 20 40 45
Chuyển hướng mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Trước khi hình thành liên hiệp thuế quan

• Quốc gia 1 áp dụng mức thuế quan nhập khẩu
T=1 usd/1 spX không phụ thuộc xuất xứ
• Quốc gia 1 chọn nhập khẩu nhập khẩu từ quốc gia
2 với giá sau khi nhập khẩu P = P2 + 1 = 4 usd
• Lượng cầu trong nước : Qd = 40
• Lượng cung trong nước: Qs = 20
• Lượng nhập khẩu: 20
Chuyển hướng mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Sau khi hình thành liên hiệp thuế quan

• Thuế suất giữa quốc gia 1 và 3 là : T=0
• Quốc gia 1 chọn nhập khẩu nhập khẩu từ quốc gia
3 với giá sau khi nhập khẩu P = P3 = 3.5 usd
• Lượng cầu trong nước : Qd = 45
• Lượng cung trong nước: Qs = 15
• Lượng nhập khẩu: 30
Chuyển hướng mậu dịch

Ví dụ minh họa

ª Tác động lên các quốc gia

• Người tiêu dùng tại quốc gia 1 được lợi
TDTD↑: ΔCS = (a+b+c+d)
• Nhà sản xuất: thiệt hại
TDSX↓: ΔPS =( –a)
• Ngân sách: giảm : –(c + e)
• Quốc gia 1 thay đổi lợi ích ròng = (b+d) - e
Nếu b+d > e ð quốc gia 1 có lợi ích ròng
Nếu b+d <e ð Quốc gia 1 bị tổn thất ròng
Chuyển hướng mậu dịch

Tác động

• Chuyển hướng mậu dịch luôn gây ra một khoảng tổn

thất do hiệu ứng chuyển hướng từ nơi sản xuất có chi
phí thấp đến nơi có chi phí cao
• Chuyển hướng mậu dịch cũng tạo ra hiệu ứng tạo lập
mậu dịch và lợi ích (phần b+d)
• Chuyển hướng mậu dịch có thể gây tổn thất hoặc thu
được lợi ích phụ thuộc vào độ co giãn của cung cầu tại
quốc gia nhập khẩu, chênh lệch giá trong LHTQ với bên
ngoài
Tự do thương mại làm gia tăng đối thủ
cạnh tranh, thị trường độc quyền bị đặt
trong áp lực cạnh tranh từ bên ngoài Tăng cạnh tranh
Quốc gia bên ngoài tăng đầu tư
vào nước trong liên hiệp để
hưởng ưu đãi thuế quan Kích thích đầu tư
Cạnh tranh thúc đẩy nghiên
cứu đổi mới kỹ thuật, tạo
ra sản phẩm mới Kích thích thay đổi kỹ thuật
Tận dụng công suất
Phát triển một tần
lớp công nhân, Tiết kiệm chi phí trên qui mô
nhà quản lý
LOGO