BỘ QUỐC PHÒNG

HỌC VIỆN KỸ THUẬT QUÂN SỰ

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

Tên đề tài: Nâng cao ý thức tự học cho học viên đào tạo dài hạn
tại Học viện Kỹ thuật quân sự hiện nay.
Mã số đề tài:

Lĩnh vực đăng ký thực hiện:

Hà Nội, Tháng 3 năm 2024

 BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN KỸ THUẬT QUÂN SỰ

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

Tên đề tài: Nâng cao ý thức tự học cho học viên đào tạo dài hạn
tại Học viện Kỹ thuật quân sự.
Mã số đề tài:

Lĩnh vực đăng ký thực hiện:

Học viên (Sinh viên) tham gia thực hiện:

1. Học viên (sinh viên) Chủ trì:
Nguyễn Văn Nhân - Lớp OTQS1 – c457A – d4
2. Học viên (Sinh viên) tham gia:
- Bùi Văn Đức - Lớp OTQS1 – c457A – d4
- Lê Nhật Huy - Lớp OTQS1 – c457A – d4
- Nguyễn Phước Tân - Lớp OTQS1 – c457A – d4

Cán bộ hướng dẫn: ThS. Trần Thị Lê – Khoa Mác Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh – Bộ môn Triết học.

Hà Nội, Tháng 3 năm 2024

 2

MỤC LỤC

DANH MỤC VIẾT TẮT...............................................................................................3

MỞ ĐẦU........................................................................................................................4
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ NÂNG CAO Ý THỨC TỰ HỌC
CỦA HỌC VIÊN ĐÀO TẠO DÀI HẠN TẠI HỌC VIỆN KỸ THUẬT QUÂN SỰ
HIỆN NAY.....................................................................................................................8
1.1. Nhậ n thứ c chung về nâ ng cao ý thứ c tự họ c.................................................8
1.1.1. Khá i niệm ý thứ c tự họ c................................................................................. 8
1.1.2. Khá i niệm nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a HTĐTDH tạ i HVKTQS......15
1.2. Nhữ ng yếu tố tá c độ ng đến nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS
................................................................................................................................................... 20
1.2.1. Yếu tố khá ch quan............................................................................................ 20
1.2.1. Yếu tố chủ quan............................................................................................... 23
1.3.Vai trò củ a nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS................................24
KẾ T LUẬ N CHƯƠNG 1..................................................................................................... 28
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO Ý THỨC
TỰ HỌC CỦA HỌC VIÊN ĐÀO TẠO DÀI HẠN TẠI HỌC VIỆN KỸ THUẬT
QUÂN SỰ HIỆN NAY...............................................................................................29
2.1. Thự c trạ ng và mộ t số bà i họ c kinh nghiệm nâ ng cao YTTH củ a
HVĐTDH tạ i YTTH củ a HVKTQS hiện nay...............................................................29
2.1.1. Thự c trạ ng nâ ng cao HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay.........................29
2.1.2. Mộ t số bà i họ c kinh nghiệm trong xâ y dự ng YTTH củ a HVĐTDH tạ i
HVKTQS hiện nay.......................................................................................................... 41
2.2. Yêu cầ u và mộ t số giả i phá p nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS
hiện nay................................................................................................................................. 44
2.2.1. Yêu cầu đối với hoạt động nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS.
............................................................................................................................................... 44
2.2.2. Mộ t số giả i phá p nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện
nay....................................................................................................................................... 49
KẾ T LUẬ N CHƯƠNG 2..................................................................................................... 67
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................69
 3

DANH MỤC VIẾT TẮT

Ký hiệu viết tắ t Nghĩa đầ y đủ

HVDTDH Họ c viên đà o tạ o dà i hạ n

HVKTQS Họ c viện kỹ thuậ t quâ n sự

YTTH Ý thứ c tự họ c

SQKT Sĩ quan kỹ thuậ t

CTĐ Cô ng tá c Đả ng

CTCT Cô ng tá c chính trị

ĐCS Đả ng Cộ ng sả n

CNXH Chủ nghĩa xã hộ i

 4

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Hiện nay toà n cầ u hó a, hộ i nhậ p quố c tế diễn ra mạ nh mẽ, cuộ c cá ch
mạ ng cô ng nghiệp lầ n thứ tư phá t triển rấ t nhanh đã và đang tá c độ ng đến
mọ i lĩnh vự c, trong đó có giá o dụ c - đà o tạ o. Cá c vấ n đề mớ i như “xã hộ i
thô ng minh”, “chuyển đổ i số ” đang dầ n trở nên phổ biến. Nghị quyết số 52-
NQ/TW củ a Bộ Chính trị khó a XII đã xá c định “đổ i mớ i cá ch dạ y và họ c trên
cơ sở á p dụ ng cô ng nghệ số ”, “khuyến khích cá c mô hình giá o dụ c - đà o tạ o
mớ i dự a trên nền tả ng số đã đặ t ra nhữ ng yêu cầ u mớ i đố i vớ i giá o dụ c –
đà o tạ o
Trong bố i cả nh đó , bên cạ nh cá c hình thứ c giá o dụ c truyền thố ng đã
phầ n nà o thể hiện ra nhữ ng điểm yếu cố hữ u củ a mình, cá c hình thứ c giá o
dụ c hiện đạ i đang dầ n trở nên phổ biến và cho thấ y sự ưu việt trong việc
giú p ngườ i họ c tiếp thu lượ ng kiến thứ c khổ ng lồ trong thờ i đạ i số . Trong
nhữ ng bộ phậ n cấ u thà nh chính củ a giá o dụ c hiện đạ i thì ý thứ c tự họ c là
mộ t nhâ n tố quan trọ ng hà ng đầ u, là mộ t kỹ nă ng khô ng thể thiếu đố i vớ i
mỗ i cá nhâ n, trong đó có đố i tượ ng họ c viên đà o tạ o dà i hạ n tạ i Họ c viện Kỹ
thuậ t quâ n sự .
Nhậ n thứ c rõ vai trò quan trọ ng củ a ý thứ c tự họ c là mộ t nộ i dung
quan trọ ng nhằ m đá p ứ ng mụ c tiêu, yêu cầ u củ a họ c viên đà o tạ o dà i hạ n tạ i
Họ c viện Kỹ thuậ t quâ n sự , đà o tạ o độ i ngũ cá n bộ kỹ thuậ t, chỉ huy quả n lý
kỹ thuậ t chấ t lượ ng cao có trình độ đạ i họ c, có trình độ kiến thứ c nền vữ ng
chắ c, kiến thứ c chuyên ngà nh chuyên sâ u, có nă ng lự c ngoạ i ngữ , cô ng nghệ
thô ng tin đá p ứ ng yêu cầ u hoạ t độ ng chuyên mô n và hộ i nhậ p quố c tế, có
khả nă ng tự họ c tậ p, nghiên cứ u nâ ng cao trình độ và thích nghi vớ i mọ i
hoà n cả nh, có khả nă ng phá t triển thà nh chuyên gia đầ u ngà nh hoặ c đả m
nhiệm cá c chứ c vụ cao hơn, đá p ứ ng yêu cầ u xâ y dự ng Quâ n độ i, xâ y dự ng
và bả o vệ Tổ quố c. Trong Nghị quyết Đạ i hộ i XIII củ a Đả ng, Đả ng cũ ng đã
nhấ n mạ nh chú ng ta cầ n quá n triệt sâ u sắ c và tổ chứ c thự c hiện mộ t cá ch
nghiêm tú c hơn nữ a để có thể thự c hiện mộ t cá ch hiệu quả , thắ ng lợ i Nghị
quyết 29-NQ/TW củ a Ban Chấ p hà nh Trung ương Đả ng khó a XI về “Đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa,
 5

hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
và hội nhập quốc tế”.
Mặ t khá c, trướ c yêu cầ u ngà y cà ng cao củ a chiến tranh hiện đạ i, chiến
tranh cô ng nghệ cao, gó p phầ n thự c hiện thắ ng lợ i nhiệm vụ cô ng tá c quâ n
sự quố c phò ng, xâ y dự ng Họ c viện trong tình hình mớ i, đặ c biệt là nhiệm vụ
xâ y dự ng Họ c viện trở thà nh nhà trườ ng thô ng minh, đò i hỏ i họ c viên ĐTDH
ở Họ c viện KTQS cầ n phả i đẩ y mạ nh hơn nữ a phong trà o họ c tậ p, nghiên
cứ u khoa họ c vớ i nền mó ng là ý thứ c tự họ c, tự nghiên cứ u và chiếm lĩnh cá c
đỉnh cao tri thứ c.
Tuy nhiên thự c trạ ng cho thấ y ý thứ c tự họ c củ a mộ t số họ c viên
ĐTDH ở Họ c viện KTQS cò n hạ n chế, mộ t số họ c viên chưa ý thứ c đượ c tầ m
quan trọ ng củ a nhiệm vụ họ c tậ p nó i chung và việc tự họ c nó i riêng, cò n có
nhữ ng tư tưở ng sai lệch, họ c tậ p hờ i hợ t, đố i phó , họ c để qua mô n, tố t
nghiệp chứ chưa thậ t sự hă ng say nghiên cứ u, tự họ c, tự giá o dụ c dẫ n đến
kết quả họ c tậ p củ a mộ t số họ c viên cò n chưa cao, chưa đá p ứ ng đượ c yêu
cầ u nhiệm vụ xâ y dự ng Quâ n độ i, xâ y dự ng và bả o vệ Tổ quố c trong thờ i kỳ
mớ i.
Vì vậ y, đố i vớ i họ c viên ĐTDH ở Họ c viện KTQS, việc nâ ng cao ý thứ c
tự họ c có ả nh trưở ng trự c tiếp, to lớ n đến kết quả củ a quá trình họ c tậ p,
nghiên cứ u, là nhiệm vụ chính trị trọ ng tâ m củ a ngườ i họ c viên. Việc nâ ng
cao ý thứ c tự họ c vừ a là mộ t yêu cầ u khá ch quan củ a thờ i đạ i, vừ a có vai trò
quyết định đến kết quả hoà n thà nh nhiệm vụ củ a họ c viên ĐTDH tạ i Họ c
viện KTQS.
Để đá p ứ ng yêu cầ u, nhiệm vụ đó , việc nghiên cứ u, tìm hiểu, đá nh giá
thự c trạ ng việc cao ý thứ c tự họ c cho họ c viên đà o tạ o dà i hạ n tạ i Họ c viện
Kỹ thuậ t quâ n sự hiện nay có vai trò đặ c biệt quan trọ ng cả về mặ t lý luậ n
cũ ng như thự c tiễn. Bở i lẽ, chỉ có trên cơ sở sở đó mớ i xá c định đượ c cá c giả i
phá p cụ thể, thiết thự c và khả thi nhằ m nâ ng cao cao cao ý thứ c tự họ c cho
họ c viên đà o tạ o dà i hạ n tạ i Họ c viện Kỹ thuậ t quâ n sự hiện nay
Đó chính là lý do để chọ n đề tà i: “Nâ ng cao ý thứ c tự họ c cho
họ c viên đà o tạ o dà i hạ n tạ i Họ c viện Kỹ thuậ t quâ n sự hiện nay”, qua đó gó p
phầ n xâ y dự ng độ i ngũ cá n bộ kỹ thuậ t đá p ứ ng yêu cầ u xâ y dự ng quâ n độ i,
xâ y dự ng và bả o vệ Tổ quố c trong tình hình mớ i .
2. Tình hình nghiên cứu
 6

Đến nay, đã có nhiều cô ng trình khoa họ c, bà i nó i, bà i viết có liên

quan đến vấ n đề nà y, nhưng ở phạ m vi và gó c độ khá c nhau, tiêu biểu như:
“Phát triển kỹ năng tự học cho học sinh các trường dự bị Đại học dân
tộc”, củ a tá c giả Lê Trọ ng Tuấ n, Đạ i họ c Thá i Nguyên, nă m 2016.
“Một số yếu tố tâm lý cơ bản trong tự học của sinh viên cao đẳng sư
phạm” củ a tá c giả Trầ n Thị Minh Hằ ng, Đạ i họ c Sư phạ m Hà Nộ i, nă m 2000.
“Nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỉ luật của thanh niên
trong quân đội hiện nay” củ a tá c giả Nguyễn Vă n Nă m, Viện Lịch sử Đả ng –
Họ c viện Chính trị quố c gia Hồ Chí Minh, nă m 2018.
“Phát huy ý thức tự học cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng theo
tư tưởng Hồ Chí Minh” củ a nhó m tá c giả Nguyễn Thị Thanh Sâ m, Võ Thị
Xuâ n Thuậ n, Họ c viện Chính trị khu vự c I, nă m 2022.
“Nâng cao ý thức tự giác học tập cho học viên đào tạo sĩ quan chỉ huy
cấp phân đội bậc đại học ở Trường Sĩ quan Pháo binh hiện nay” củ a tá c giả
Phù ng Mạ nh Hù ng, Họ c viện Bá o chí và Tuyên truyền, nă m 2022.
Nhữ ng cô ng trình và bà i viết trên đã đề cậ p đến nhiều khía cạ nh khá c
nhau củ a lý luậ n và thự c tiễn nâ ng cao chấ t lượ ng tự họ c, tự nghiên cứ u cho
đố i tượ ng dâ n sự hoặ c đố i tượ ng đà o tạ o sĩ quan, hạ sĩ quan chiến sĩ. Tuy
nhiên, chưa có cô ng trình, bà i viết nà o đi sâ u nghiên cứ u, giả i quyết mộ t
cá ch toà n diện, có hệ thố ng vấ n đề: “Nâ ng cao ý thứ c tự họ c cho họ c viên
đà o tạ o dà i hạ n tạ i Họ c viện Kỹ thuậ t quâ n sự hiện nay”.
Vì vậ y, đề tà i khoa họ c nà y có tính mớ i và khô ng trù ng lặ p vớ i nộ i
dung củ a nhữ ng đề tà i khá c trong cù ng lĩnh vự c.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứ u mộ t cá ch hệ thố ng nhữ ng vấ n đề lý luậ n và thự c tiễn về
vấ n đề nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay, đề xuấ t
nhữ ng giả i phá p cơ bả n, thiết thự c nhằ m nâ ng cao ý thứ c tự họ c, gó p phầ n
hoà n thiện nă ng lự c tự họ c, tự nghiên cứ u củ a ngườ i họ c viên ĐTDH tạ i Họ c
viện KTQS hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứ u, là m rõ cá c biểu hiện, đặ c điểm, tính chấ t, xu hướ ng và cá c
nhâ n tố tá c độ ng đến quá trình tự họ c, nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a họ c viên
ĐTDH tạ i Họ c viện KTQS hiện nay.
 7

Khả o sá t, nghiên cứ u và đá nh giá mộ t cá ch khá ch quan, châ n thự c về

thự c trạ ng nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a họ c viên ĐTDH tạ i Họ c viện KTQS
hiện nay. Từ đó đề xuấ t mộ t số giả i phá p cơ bả n, thiết thự c nhằ m nâ ng cao ý
thứ c tự họ c củ a họ c viên ĐTDH tạ i Họ c viện KTQS hiện nay.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứ u bả n chấ t, quá trình phá t triển, tính chấ t và nhữ ng nhâ n tố
tá c độ ng đến quá trình nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a họ c viên ĐTDH tạ i Họ c
viện KTQS hiện nay.
Phạm vị nghiên cứu
Đề tà i tậ p trung nghiên cứ u về nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a họ c viên
ĐTDH tạ i Họ c viện KTQS từ nă m 2020 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận: Đề tà i đượ c thự c hiện trên cơ sở lý luậ n chủ nghĩa Má c –
Lênin, tư tưở ng Hồ Chí Minh, cá c bộ mô n Giá o dụ c họ c quâ n sự , Tâ m lý họ c
quâ n sự , cá c quan điểm củ a Đả ng Cộ ng sả n Việt Nam về giá o dụ c và đà o tạ o,
về ý thứ c tự họ c củ a con ngườ i nó i chung và quâ n nhâ n cá ch mạ ng nó i riêng
Cơ sở thực tiễn: Đề tà i đưa trên cơ sở thự c tiễn hoạ t độ ng họ c tậ p,
nghiên cứ u củ a họ c viên ĐTDH tạ i Họ c viện KTQS; dự a và o nhữ ng số liệu
điều tra, khả o sá t thô ng qua kết quả họ c tậ p, nghiên cứ u khoa họ c có liên
quan, cá c số liệu điều tra khả o sá t về quá trình nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a
họ c viên ĐTDH tạ i Họ c viện KTQS hiện nay.
Phương pháp nghiên cứu: Đề tà i đượ c thự c hiện trên cơ sở vậ n dụ ng
tổ ng hợ p phương phá p luậ n củ a triết họ c Má c- Lênin, cù ng mộ t số phương
phá p khá c như: Phương phá p lịch sử và lô gic, phâ n tích và tổ ng hợ p, trừ u
tượ ng hó a và khá i quá t hó a, phương phá p điều tra xã hộ i họ c, phương phá p
chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
Đề tà i gó p phầ n cung cấ p cơ sở khoa họ c cho cá c hoạ t độ ng bồ i
dưỡ ng, rèn luyện nâ ng cao ý thứ c tự họ c cho họ c viên ĐTDH tạ i Họ c viện
KTQS; là m rõ thự c trạ ng và đề xuấ t nhữ ng biện phá p thự c tiễn sá t vớ i hoạ t
độ ng đà o tạ o tạ i Họ c viện KTQS, là cơ sở để nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a họ c
 8

viên ĐTDH tạ i Họ c viện KTQS, gó p phầ n thự c hiện thắ ng lợ i nhiệm vụ xâ y

dự ng Quâ n độ i, xâ y dự ng và bả o vệ Tổ quố c trong thờ i kỳ mớ i.
7. Bố cục của đề tài
Đề tà i đượ c kết cấ u gồ m phầ n mở đầ u, 2 chương 5 tiết, kết luậ n, danh
mụ c tà i liệu tham khả o, phụ lụ c.
 9

CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ NÂNG CAO Ý THỨC TỰ HỌC

CỦA HỌC VIÊN ĐÀO TẠO DÀI HẠN TẠI HỌC VIỆN KỸ THUẬT QUÂN SỰ
HIỆN NAY.

1.1. Nhận thức chung về nâng cao ý thức tự học

1.1.1. Khái niệm ý thức tự học
Khá i niệm ý thứ c
Tiếp cậ n từ gó c độ triết họ c, ý thứ c là thuộ c tính củ a mộ t dạ ng vậ t chấ t
số ng có tổ chứ c cao nhấ t là bộ ó c ngườ i, là sự phả n ả nh thế giớ i khá ch quan
và o bộ ó c ngườ i. Ý thứ c có kết cấ u phứ c tạ p, bao gồ m nhiều yếu tố cấ u thà nh
có quan hệ vớ i nhau như tri thứ c, tình cả m, niềm tin, ý chí, trự c giá c, sá ng
tạ o, tưở ng tượ ng...trong đó tri thứ c là yếu tố cơ bả n, cố t lõ i. Tri thứ c là kết
quả củ a quá trình con ngườ i nhậ n thứ c thế giớ i, là sự phả n á nh thế giớ i
khá ch quan. Tri thứ c có nhiều lĩnh vự c khá c nhau như tri thứ c về tự nhiên,
xã hộ i, con ngườ i... và có nhiều cấ p độ khá c nhau như tri thứ c cả m tính, tri
thứ c lý tính, tri thứ c kinh nghiệm và tri thứ c lý luậ n, tri thứ c tiện khoa họ c,
tri thứ c khoa họ c.
Để cả i tạ o tự nhiên và xã hộ i, con ngườ i phả i có hiểu biết về thế giớ i,
nghĩa là phả i có tri thứ c về sự vậ t. Do đó mọ i hiện tượ ng ý thứ c đều có nộ i
dung tri thứ c ở mứ c độ nhấ t định. Ý thứ c mà khô ng bao hà m tri thứ c, khô ng
dự a và o tri thứ c thì ý thứ c đó là mộ t sự trừ u tượ ng trố ng rỗ ng, khô ng giú p
ích gì cho con ngườ i trong hoạ t độ ng thự c tiễn. Theo C.Má c, tri thứ c là
phương thứ c mà theo đó ý thứ c tồ n tạ i và theo đó mộ t cá i gì đó nả y sinh ra
đố i vớ i ý thứ c... cho nên mộ t cá i gì đó nả y sinh ra đố i vớ i ý thứ c chừ ng nà o
mà ý thứ c biết cá i đó . Quá trình hình thà nh và phá t triển củ a ý thứ c cũ ng là
quá trình con ngườ i tìm kiếm, tích lũ y tri thứ c về thế giớ i xung quanh, cà ng
hiểu biết về sự vậ t thì ý thứ c về sự vậ t cà ng sâ u sắ c.
Tuy nhiên sự tá c độ ng củ a thế giớ i bên ngoà i và o con ngườ i khô ng chỉ
đem lạ i hiểu biết về thế giớ i mà cò n đem lạ i tình cả m củ a con ngườ i đố i vớ i
thế giớ i. Tình cả m là mộ t hình thá i đặ c biệt củ a sự phả n á nh tồ n tạ i, nó phả n
á nh quan hệ giữ a ngườ i vớ i ngườ i và quan hệ giữ a con ngườ i vớ i thế giớ i
khá ch quan. Tình cả m tham gia và o mọ i hoạ t độ ng củ a con ngườ i và trở
thà nh mộ t trong nhữ ng độ ng lự c quan trọ ng củ a hoạ t độ ng con ngườ i. Tri
 10

thứ c có biến thà nh tình cả m mã nh liệt mớ i sâ u sắ c và phả i thô ng qua tình

cả m thì tri thứ c mớ i biến thà nh hà nh độ ng thự c tế.
Tiếp cậ n từ gó c độ tâm lý học, giáo dục học, ý thứ c là khả nă ng củ a con
ngườ i phả n á nh và tá i hiện hiện thự c khá ch quan và o trong tư duy. Đâ y là
hình thứ c cao nhấ t củ a sự phả n á nh tâ m lý đặ c trưng củ a con ngườ i xã hộ i
và có quan hệ trự c tiếp vớ i ngô n ngữ . Ý thứ c đượ c hình thà nh trên cơ sở
hoạ t độ ng thự c tiễn củ a xã hộ i.
Khái niệm tự học:
Tự học là hình thức học tập độc lập, sáng tạo của người học nhằm lĩnh
hội, cũng cố và vận dụng các kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo vào thực tiễn. Tự học
là hoạt động học tập độc lập, sáng tạo nhằm chiếm lĩnh kiến thức, kỹ năng, kỹ
xảo và biến nó thành sở hữu của chính bản thân người học.
Vì vậ y, về bả n chấ t, tự họ c là hoạ t độ ng tự nhậ n thứ c củ a quâ n nhâ n.
Tự họ c là mộ t hình thứ c hoạ t độ ng nhậ n thứ c mang đậ m sắ c thá i cá
nhâ n. Trong đó , ngườ i họ c tự tổ chứ c quá trình nhậ n thứ c củ a mình mộ t
cá ch độ c lậ p sá ng tạ o để thự c hiện tố t việc tiếp thu tri thứ c, xử lý và tích lũ y
kiến thứ c, cũ ng như rèn luyện cá c kỹ xả o, kỹ nă ng hoạ t độ ng thự c tiễn và
phá t triển tư duy sá ng tạ o. Tự họ c có mố i quan hệ chặ t chẽ vớ i cá c hình thứ c
tổ chứ c dạ y họ c khá c, thâ m nhậ p và o tấ t cả cá c hình thứ c tổ chứ c dạ y họ c
khá c
Trong quá trình tự họ c, ngườ i huấ n luyện giữ vai trò chủ đạ o định
hướ ng nhưng khô ng trự c tiếp chỉ đạ o quá trình hoạ t độ ng nhậ n thứ c củ a
ngườ i họ c. Trong khi đó ngườ i họ c phả i dự a trên cơ sở định hướ ng củ a
ngườ i dạ y, tự mình xá c định mụ c tiêu, lự a chọ n nộ i dung, phương phá p, đặ t
ra cá c mố c thờ i gian và yêu cầ u đạ t đượ c tương ứ ng vớ i cá c mố c thờ i gian
đó , sau đó tự mình kiểm tra đá nh giá kết quả củ a toà n bộ quá trình tự họ c
bằ ng cá ch so sá ch kết quả đạ t đượ c vớ i nhữ ng mụ c tiêu ban đầ u đượ c đề ra.
Để tiến hà nh tự họ c có hiệu quả , ngườ i họ c phả i có nhu cầ u, độ ng cơ
thá i độ họ c tậ p đú ng đắ n. Tự họ c là quá trình lâ u dà i, khó khă n phứ c tạ p, đò i
hỏ i sự nỗ lự c cao cả về nă ng lự c, trí tuệ và cả về tinh thầ n, tâ m lý. Do vậ y,
ngườ i họ c phả i có nhậ n thứ c rõ rà ng, có tinh thầ n tự bả n thâ n muố n tiếp thu
tri thứ c, tích cự c tìm tò i, khá m phá , có độ ng cơ họ c tậ p tích cự c thườ ng
xuyên và liên tụ c; thự c sự tự giá c, có quyết tâ m cao để vượ t qua đượ c nhữ ng
khó khă n trở lự c trong quá trình tự họ c.
 11

Tự họ c có thể đượ c tiến hà nh dướ i nhiều hình thứ c khá c nhau, tiêu
biểu như:
Một là, tự xử lý thông tin bài giảng: Là hình thứ c ngườ i họ c chủ độ ng
tiếp xú c vớ i tà i liệu để nắ m sơ bộ đượ c nhữ ng vấ n đề cơ bả n, nhữ ng kiến
thứ c cũ có liên quan, phá t hiện nhữ ng nộ i dung khó cầ n chú ý khi nghe giả ng
trên lớ p, giú p định hướ ng kiến thứ c cho ngườ i họ c trướ c khi lên lớ p, khở i
độ ng cho quá trình tư duy tích cự c, độ c lậ p. Sau khi nghe giả ng quâ n nhâ n
cầ n bổ sung chỉnh lý cá c thô ng tin đã đượ c nghe, ghi ở trên lớ p, đồ ng thờ i hệ
thố ng hó a, tổ ng hợ p hó a kiến thứ c, liên kết vớ i kiến thứ c cũ , xử lý và chế
biến thô ng tin theo ý hiểu và cá ch diễn đạ t củ a bả n thâ n để nắ m chắ c kiến
thứ c.
Hai là, tự đọc sách, tài liệu tham khảo: Sá ch, tà i liệu là nguồ n tri thứ c
phong phú và gầ n như vô hạ n, là phương tiện tố i quan trọ ng đố i vớ i ngườ i
họ c. Tự đọ c sá ch, tà i liệu tham khả o là cơ sở để quâ n nhâ n tiếp cậ n trướ c,
đà o sâ u nghiên cứ u hoặ c liên hệ mở rộ ng từ đó nắ m chắ c và có khả nă ng vậ n
dụ ng linh hoạ t kiến thứ c đượ c họ c.
Ba là, tự học thông qua các phương tiện kỹ thuật hiện đại. Cá c phương
tiện dạ y họ c hiện đạ i, cô ng nghệ nghe nhìn, mạ ng điện tử đã , đang và sẽ luô n
đó ng vai trò quan trọ ng trong việc cung cấ p thô ng tin khoa họ c chính xá c và
dễ tiếp cậ n. Tuy nhiên, đò i hỏ i ngườ i họ c phả i có khả nă ng phâ n loạ i, xử lý
và chọ n lọ c thô ng tin mộ t cá ch an toà n, chủ độ ng.
Để quá trình tự họ c củ a mộ t cá nhâ n diễn ra hiệu quả , khoa họ c, cầ n
phả i tuâ n thủ theo cá c biện phá p chủ yếu sau:
Một là, xác định rõ mục tiêu tự học: Nhâ n tố đầ u tiên củ a tự họ c là xá c
định rõ mụ c tiêu cụ thể và rõ rà ng về nhữ ng nộ i dung mà cá nhâ n muố n đạ t
đượ c trong quá trình tự họ c. Mụ c tiêu nà y cầ n đượ c đo lườ ng cụ thể, có
nhữ ng chỉ tiêu để đá nh giá mứ c độ hoà n thà nh và thờ i gian hoà n thà nh,
nhằ m tạ o ra sự tậ p trung, độ ng lự c để tiến hà nh quá trình tự họ c.
Hai là, lập ra lộ trình tự học: Từ mụ c tiêu đã đề ra, cá nhâ n cầ n phả i
lậ p nên mộ t lộ trình tự họ c cụ thể , gắ n từ ng mụ c tiêu ngắ n hạ n và dà i hạ n
vớ i từ ng mố c thờ i gian, đả m bả o tính khoa họ c, hiệu quả , khô ng chồ ng chéo,
cầ n cố gắ ng bố trí đan xen vớ i quỹ thờ i gian phù hợ p đẻ khô ng gâ y că ng
thẳ ng, dồ n ép hoặ c đơn điệu, nhà m chá n khi thự c hiện. Cá nhâ n tham gia
 12

cầ n phả i tuâ n thủ nghiêm ngặ t theo lộ trình đã đề ra nhằ m đả m bả o tiến độ

củ a quá trình tự họ c.
Ba là, tiến hành tự học: Ngườ i họ c tự tổ chứ c, tự chỉ đạ o quá trình tiếp
thu, lĩnh hộ i tri thứ c mớ i hoặ c trao dồ i nhữ ng tri thứ c cũ .
Bốn là, tự kiểm tra, đánh giá: Trong suố t quá trình tự họ c, cá nhâ n cầ n
thườ ng xuyên tự nhậ n xét tiến trình họ c củ a bả n thâ n, xét đến nhữ ng mụ c
tiêu trong lộ trình họ c, tìm ra nhữ ng điểm mạ nh, điểm yếu và là m rõ nguyên
nhâ n. Tự cá nhâ n cầ n rú t kinh nghiệm và triển khai nhữ ng giả i phá p nhằ m
khô ng ngừ ng nâ ng cao hiệu quả quá trình tự họ c củ a bả n thâ n.
Bên cạ nh đó , quá trình tự họ c cò n chịu sự chi phố i củ a nhiều yếu tố
khá c, cá nhâ n trong quá trình tự họ c cầ n phả i nắ m rõ và đả m bả o tố t cá c yếu
tố , bao gồ m:
Thứ nhất, nguồn tài liệu tự học. Tìm kiếm và sử dụ ng cá c nguồ n tà i
liệu phù hợ p vớ i nộ i dung, yêu cầ u họ c tậ p như giá o trình, sá ch tham
khả o,bà i bá o khoa họ c, tà i liệu trự c tuyến, video giả ng dạ y, sá ch bá o, khó a
họ c,...Nguồ n tà i liệu cầ n đả m bả o tính khoa họ c, chính xá c và phong phú
phụ c vụ cho quá trình tự họ c diễn ra hiệu quả .
Thứ hai, phương pháp tự học. Á p dụ ng cá c phương phá p họ c tậ p như
ghi chú , tó m tắ t, thu hoạ ch tà i liệu, tổ ng hợ p hó a, khá i quá t hó a, diễn đạ t vấ n
đề, đặ t vấ n đề và giả i quyết vấ n đề. Cầ n á p dụ ng linh hoạ t cá c phương phá p
vớ i từ ng nộ i dung kiến thứ c, phù hợ p vớ i từ ng cá nhâ n.
Thứ ba, môi trường học tập thuận lợi. Đâ y là mộ t yếu tố quan trọ ng
trong quá trình tổ chứ c tự họ c. Mô i trườ ng họ c tậ p thuậ n lợ i là mô i trườ ng
có đầ y đủ cá c điều kiện đả m bả o quá trình tự họ c diễn ra dễ dà ng, hiệu quả .
Bao gồ m á nh sá ng, vị trí, khô ng gian, vậ t chấ t, cô ng cụ hỗ trợ ,.... Mô i trườ ng
họ c tậ p thậ t sự tố t sẽ khích lệ, tạ o tinh thầ n tích cự c cho ngườ i tự họ c.
Thứ tư, ứng dụng khoa học – công nghệ vào quá trính tự học. Cá nhâ n
sử dụ ng cá c thiết bị thô ng tin như điện thoạ i, má y tính cá nhâ n có thể truy
cậ p và o nguồ n tri thứ c gầ n như vô hạ n củ a nhâ n loạ i mộ t cá ch dễ dà ng,
nhanh chó ng, nhữ ng nguồ n tà i liệu chấ t lượ ng, cá c cộ ng đồ ng họ c thuậ t đa
dạ ng. Do đó , đâ y là mộ t yếu tố khô ng thể thiếu để quá trình tự họ c đạ t kết
quả cao.
Thứ năm, kỷ luật cá nhân. Quá trình tự họ c là mộ t quá trình diễn ra lâ u
dà i, khó khă n, phứ c tạ p, đò i hỏ i cá nhâ n tham gia phả i tự chỉ đạ o, tự duy trì
 13

trong suố t quá trình. Yêu cầ u cao về khả nă ng tự quả n lí thờ i gian, sự kiên trì
và nỗ lự c là đặ c trưng cơ bả n củ a tự họ c.
Hiện nay, xu hướ ng đà o tạ o củ a hầ u hết cá c nền giá o dụ c tiên tiến trên
thế giớ i đều đang hướ ng đến biến quá trình đà o tạ o thà nh quá trình tự đà o
tạ o. Trướ c sự phá t triển nhanh chó ng như vũ bã o củ a khoa họ c cô ng nghệ,
xu hướ ng phá t triển nà y củ a nền giá o dụ c là tấ t yếu, nhằ m đà o tạ o ra thế hệ
tiếp theo củ a xã hộ i có đầ y đủ phẩ m chấ t, nă ng lự c.
Trên cơ sở khái niệm ý thức, khái niệm tự học, có thể rút ra khái niệm
YTTH như sau:
YTTH là một loại ý thức tích cực dựa trên cơ sở nhận thức sâu sắc về
mục tiêu, yêu cầu đào tạo, về vai trò, tác dụng của việc học tập và được thể
hiện ra bằng hệ thống động cơ, thái độ, học tập một cách tích cực, chủ động
và sáng tạo, đạt kết quả cao.
Biểu hiện của ý thức tự học
Thô ng qua mụ c đích và ý chí họ c tậ p củ a mỗ i ngườ i nhưng ý thứ c tự
họ c đượ c thể hiện qua ba phương diện: trình độ giá c ngộ , thá i độ tự giá c và
hà nh vi họ c tậ p củ a ngườ i họ c.
Trình độ giác ngộ là khả nă ng củ a mộ t ngườ i có thể hiểu và nhậ n biết
rõ rà ng về quá trình họ c tậ p củ a mình đượ c biểu hiện ở việc giá c ngộ mụ c
tiêu, yêu cầ u, nhiệm vụ củ a quá trình giá o dụ c, đà o tạ o mà mình tham gia; đó
là khả nă ng tự độ ng bả n thâ n và duy trì sứ c chiến đấ u, chă m chỉ và cố ng
hiến trong quá trình họ c tậ p. Họ có khả nă ng vượ t qua khó khă n thử thá ch
trong quá trình đà o tạ o để đạ t đượ c mụ c tiêu họ c tậ p củ a mình. Ngườ i có
trình độ giá c ngộ cao sẽ có khả nă ng đá nh giá khá ch quan về kiến thứ c, kỹ
nă ng, tiến bộ củ a mình và có khả nă ng xá c định điểm mạ nh, điểm yếu củ a
mình để có thể điều chỉnh hướ ng họ c tậ p và cả i thiện. Có như thế mớ i tích
cự c tự nguyện tự giá c phấ n đấ u họ c tậ p, rèn luyện đạ t kết quả cao nhấ t,
hoà n thà nh thắ ng lợ i mụ c tiêu củ a bả n thâ n và khó a họ c đã đề ra.
Thái độ tự giác đượ c thể hiện thô ng qua tinh thầ n tích cự c hă ng say,
say mê tự họ c, tự phấ n đấ u rèn luyện vươn lên để thự c hiện tố t nộ i dung
chương trình, kế hoạ ch họ c tậ p; bên cạ nh đó phả i kết hợ p lên á n, đấ u tranh
vớ i nhữ ng biểu hiện sai trá i, tiêu cự c lạ c hậ u trong quá trình họ c tậ p
Biểu hiện thá i độ tự giá c họ c tậ p củ a ngườ i họ c đượ c thấ y thô ng qua
cử chỉ, lờ i nó i, hà nh vi củ a họ . Ngườ i có ý thứ c thá i độ họ c tậ p đú ng đắ n sẽ
 14

luô n có thá i độ hă ng say, hứ ng thú , có tinh thầ n sá ng tạ o và sẵ n sà ng khá m

phá nhữ ng khía cạ nh mớ i mẻ củ a kiến thứ c để giả i quyết nhữ ng vấ n đề
trong quá trình họ c tậ p, họ chủ độ ng thiết lậ p đượ c cô ng cụ họ c tậ p mụ c tiêu
rõ rà ng sẽ khơi dậ y ở họ c nhữ ng hà nh độ ng tích cự c trong thự c hiện nhiệm
vụ họ c tậ p. Ngượ c lạ i, vớ i mộ t thá i độ thờ ơ, chá n nả n, thiếu nghị lự c phấ n
đấ u, thiếu nhiệt huyết, nhiệt tình đố i vớ i nhữ ng nộ i dung họ c tậ p có thể dẫ n
tớ i sự thiếu tậ p trung chú ý gâ y sao nhã ng khô ng tố i ưu hó a cho việc họ c;
đồ ng thờ i thiếu sự nổ lự c độ c lậ p trong họ c tậ p dẫ n đến kết quả họ c tậ p bị
hạ n chế. Điều nà y dẫ n đến việc thiếu sự kết nố i và có thể dẫ n đến việc bỏ
cuộ c trướ c khi đạ t đượ c kết quả như mong đợ i.
Hành vi học tập đượ c biểu hiện qua hệ thố ng cá c hà nh vi tích cự c tự
giá c họ c tậ p, sự cầ n cù chịu khó trong việc họ c nhằ m lĩnh hộ i tri thứ c, kỹ
nă ng, kỹ xả o, kỹ nă ng và nâ ng cao phẩ m chấ t đạ o đứ c, xâ y dự ng đượ c lố i
số ng tố t đẹp có vă n hó a củ a ngườ i quâ n nhâ n cá ch mạ ng thờ i kỳ mớ i trong
quá trình nổ lự c, phấ n đấ u khô ng ngừ ng nghỉ để thự c hiện mụ c tiêu yêu cầ u
đà o tạ o đá p ứ ng yêu cầ u quá trình hoc tậ p.
Hà nh vi có tính tự giá c củ a ngườ i họ c trong quá trình đượ c đà o tạ o
đượ c biểu hiện cụ thể ở nhữ ng thao tá c chủ độ ng như: tự bả n thâ n lậ p kế
hoạ ch chương trình, tự tổ chứ c họ c tậ p mà khô ng cầ n tá c độ ng từ bên ngoà i,
tự tiến hà nh thự c hiện đầ y đủ và nghiêm tú c cá c kế hoạ ch đã đưa ra, tự kiểm
tra đá nh gía kết quả đã đạ t đượ c, tự rú t kinh nghiệm và điều chỉnh hà nh vi
hoạ t độ ng tự họ c củ a bả n thâ n.
Qua ba phương diện: trình độ giá c độ , thá i độ ý thứ c và hà nh vi họ c
tậ p có mố i quan hệ chặ t chẽ mậ t thiết vớ i nhau tạ o nên tính hoà n chỉnh,
vữ ng chắ c củ a ý thứ c tự họ c, trong đó yêu tố trình độ giá c ngộ giữ vai trò
quan trọ ng hà ng đầ u, đâ y là cơ sở cho sự liên kết giữ a cá c phương diện giú p
cho mỗ i ngườ i họ c nâ ng cao vai trò trá ch nhiệm, hình thà nh nên thá i độ ý
thứ c họ c tậ p, có thá i độ hà nh vi chủ độ ng, tích cự c, tự giá c trong họ c tậ p.
Mộ t khía cạ nh khá c, hà nh vi là hệ quả tấ t yếu củ a mă t nhậ n thứ c, khi mộ t cá
nhâ n có giá c độ đượ c nâ ng cao, họ có khả nă ng nhìn và hiểu biết sâ u hơn về
bả n thâ n và mô i trườ ng. Điều nà y có thể dẫ n đến việc tự độ ng nhậ n biết và
đá nh giá đú ng, khả nă ng phâ n tích và đưa ra quyết định thô ng minh hơn,
khả nă ng thích nghi và điều chỉnh hà nh độ ng theo mộ t cá ch linh hoạ t.
 15

Qua nhữ ng nhậ n thứ c chung về YTTH có thể rú t ra YTTH của HVDTDH
tại HVKTQS là một loại ý thức tích cực dựa trên cơ sở tự nhận thức sâu sắc
vai trò tác dụng của việc học tập, của mỗi người theo mục tiêu, yêu cầu đào
tạo tại Học viện và được thể hiện ra bằng hệ thống động cơ, thái độ, học một
cách tích cực, chủ động và sáng tạo, đạt kết quả cao.
YTTH củ a HVĐTDH ở HVKTQS đượ c biểu hiện trên cá c phương diện
sau:
Một là, có động cơ học tập đúng đắn theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của
HVKTQS
Độ ng cơ họ c tậ p đú ng là tiêu chí quan trọ ng hà ng đầ u trong hệ tiêu chí
đá nh giá YTTH họ c tậ p củ a họ c viên quâ n sự nó i chung và HVĐTDH ở
HVKTQS nó i riêng. Nó giữ vai trò chủ đạ o, chi phố i cá c tiêu chỉ khá c.
Độ ng cơ là sự thô i thú c bên trong củ a con ngườ i hưở ng tớ i hà nh độ ng
họ c tậ p, rèn luyện. Họ c viên có độ ng cơ đú ng đắ n, sẽ xâ y dự ng cho mình mộ t
"mẫ u ngườ i lý tưở ng" để phấ n đấ u vươn tớ i trong cuộ c số ng. Hơn thế nữ a,
nó cò n quyết định phương hướ ng cuộ c đờ i, lậ p trườ ng giai cấ p, bả n lĩnh
chính trị và toà n bộ nhâ n cá ch ngườ i sĩ quan tương lai củ a quâ n độ i.
Họ c viên HVKTQS có vai trò họ c tậ p trở thà nh nhữ ng chuyên gia kỹ
thuậ t quâ n sự có kiến thứ c chuyên mô n sâ u và kỹ nă ng thự c hà nh. Họ c viên
tạ i HVKTQS có nhiệm vụ nắ m vữ ng kiến thứ c chuyên ngà nh thô ng qua việc
tham gia thả o luậ n và kiểm tra. Đượ c khuyến khích phá t triển tư duy sá ng
tạ o và khả nă ng giả i quyết vấ n đề, tham gia và o cá c dự á n nghiên cứ u và
thự c tậ p để á p dụ ng kiến thứ c và o thự c tế.
Việc họ c vừ a là vinh dự , vừ a là trá ch nhiệm củ a ngườ i họ c viên trong
quá trình họ c tậ p, nghiên cứ u tạ i Họ c viện. Do đó , nhậ n thứ c rõ trá ch nhiệm,
vai trò củ a bả n thâ n từ đó xâ y dự ng độ ng cơ họ c tậ p đú ng đắ n củ a ngườ i
họ c viên là tiêu chí cơ bả n, đầ u tiên và là cơ sở để đạ t đượ c cá c tiêu chí khá c.
Hai là, có tinh thần tích cực, chủ động độc lập, sáng tạo trong học tập
và say mê trong nghiên cứu khoa học
Trong tự họ c, họ c viên phả i tự xá c định mụ c tiêu, yêu cầ u đà o tạ o củ a
khoa họ c từ ng mô n họ c, bà i họ c, từ ng nộ i dung, nhiệm vụ tự họ c về cá c mặ t
tri thứ c, kỹ nă ng, thá i độ , tự xá c định trình độ , phẩ m chấ t hiện có củ a bả n
thâ n, tự xá c định nộ i dụ ng họ c tậ p, tự xâ y dự ng kế hoạ ch, tự tìm tò i lự a chọ n
phương phá p, tự kiểm tra đá nh giá kết quả hoạ t độ ng tự họ c. Ngoà i ra, quá
 16

trình thự c hiện nhiệm vụ họ c tậ p, họ c viên phả i thườ ng xuyên có thá i độ tậ p

trung nghe giả ng trên lớ p và quan tâ m đến bà i họ c, tích cự c họ c hỏ i giá o
viên hoặ c bạ n bè, tự tìm cá ch để nhớ , khô ng ngạ i phá t biểu, thả o luậ n trao
đổ i về nộ i dung họ c, luô n chuẩ n bị đầ y đủ bà i, phương tiện họ c tậ p trướ c khi
đến lớ p, chủ độ ng và tậ p trung thờ i gian trong họ c tậ p.
Tự họ c là quá trình khó , đò i hỏ i khả nă ng nhậ n thứ c cao và sự tự chỉ
đạ o hà nh độ ng củ a bả n thâ n ngườ i họ c. Bờ i vậ y, ý thứ c tự họ c xuấ t phá t từ
bả n thâ n ngườ i họ c có mộ t độ ng cơ họ c tậ p đú ng đắ n
Ba là, có kết quả học tập và rèn luyện tốt.
Kết quả họ c tậ p và rèn luyện tố t là thướ c đo có tính định lượ ng củ a
YTTH, phẩ m chấ t, nă ng lự c củ a ngườ i HVĐTDH ở HVKTQS, khả nă ng hoà n
thà nh nhiệm vụ củ a họ c viên. Suy đến cù ng, ý thứ c củ a con ngườ i phả i đượ c
thể hiện trong hà nh độ ng, hoạ t độ ng, tuy nhiên khô ng đượ c chạ y theo bệnh
thà nh tích, có mộ t kết quả ả o nhằ m gắ ng đạ t đượ c chỉ tiêu đề ra. Bở i vậ y,
YTTH họ c tậ p và rèn luyện củ a HVDTDH & HVKTQS phả i đượ c thể hiện ở
kết quả họ c tậ p rèn luyện cho từ ng chuyên ngà nh đà o tạ o vớ i từ ng khoá họ c
củ a họ c viện. Phương phá p đá nh giá bao gồ m bà i kiểm tra, đồ á n, thả o luậ n
và bả ng điểm. Đá nh giá khô ng chỉ dự a trên điểm số mà cò n xem xét sự tiến
bộ và khả nă ng á p dụ ng kiến thứ c và o thự c tế.
Cá c biểu hiện trên củ a YTTH có mố i quan hệ chặ t chẽ vớ i nhau, tạ o
nên tính hoà n chỉnh, vữ ng chắ c củ a YTTH củ a HVĐTDH ở HVKTQS, trong đó ,
độ ng cơ họ c đú ng theo mụ c tiêu yêu cầ u đà o tạ o có vai trò chi phố i cá c tiêu
chỉ khá c trong thà nh phầ n YTTH. Nó là cơ sở để mỗ i họ c viên có đượ c nhậ n
thứ c, tình cả m và hà nh độ ng đú ng vớ i yêu cầ u củ a xã hộ i, quâ n độ i, đơn vị
nhà trườ ng và tậ p thể họ c viên, cá c tiêu chí khá c đều có vị trí quan trọ ng,
khô ng thể thiếu trong đá nh giá YTTH củ a họ c viên.
1.1.2. Khái niệm nâng cao ý thức tự học của HTĐTDH tại
HVKTQS
Nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS là tổng thể các hoạt động có
mục đích, có tổ chức của các thành phần, lực lượng giáo dục ở HVKTQS nhằm
tác động đến ý thức của học viên, hình thành và phát triển ở học viên YTTH để
thực hiện tốt mục tiêu, yêu cầu đào tạo của Học viện.
 17

Đâ y là mộ t quá trình lâ u dà i, khó khă n, cô ng phu, đò i hỏ i sự kiên trì,

liên tụ c, thự c hiện xuyên suố t từ khi họ c viên bắ t đầ u họ c tậ p cô ng tá c tạ i
Họ c viện cho đến khi họ c viên tố t nghiệp ra trườ ng.
Để nâ ng cao YTTH củ a họ c viên, trướ c tiên cầ n phả i giả i quyết tố t mố i
quâ n hệ giữ a cá c nhâ n tố củ a quá trình nà y: Chủ thế, đố i tượ ng, mụ c đích,
nộ i dung, hình thứ c, biện phá p, phương tiện và kết quả . Từ ng nhâ n tố đều có
vai trò quan trọ ng, ả nh hướ ng đến kết quả củ a quá trình nâ ng cao YTTH cho
họ c viên.
Tạ i HVKTQS, chủ thể củ a quá trình nâ ng cao YTTH bao gồ m: tổ chứ c
Đả ng, tổ chứ c chỉ huy quả n lí, tổ chứ c quầ n chú ng, Đoà n thanh niên. Trong
đó , tổ chứ c Đả ng là chủ thể lã nh đạ o quá trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên,
tổ chứ c chỉ huy cá c cấ p, cá n bộ quả n lý họ c viên, độ i ngũ giả ng viên, cá n bộ
đà o tạ o tổ chứ c quả n lý điều hà nh trự c tiếp quá trình nâ ng cao YTTH củ a
họ c viên. Đặ c biệt trong số đó , độ i ngũ giả ng viên, cá n bộ đà o tạ o có vai trò
to lớ n trong suố t quá trình nâ ng cao YTTH cho họ c viên. Cá c cơ quan: Phò ng
Chính trị, Phò ng Đà o tạ o, Cơ quan Vă n phò ng,... là cơ quan tham mưu giú p
Đả ng ủ y, Ban Giá m đố c Họ c viện chỉ đạ o hướ ng dẫ n cá c đơn vị quả n lý họ c
viên tổ chứ c tiến hà nh quá trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên theo kế hoạ ch
đã định, dự a trên mụ c tiêu, yêu cầ u đà o tạ o củ a Họ c viện và tổ chứ c kiểm
tra, đá nh giá chấ t lượ ng củ a toà n bộ quá trình. Cá c tổ chứ c Đoà n, Hộ i độ ng
quâ n nhâ n ở cá c đơn vị họ c viên là lự c lượ ng cù ng tham gia và o quá trình
nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS.
Đố i tượ ng củ a quá trình nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS là
họ c viên và tậ p thể họ c viên đang họ c tậ p, cô ng tá c tạ i HVKTQS, có vai trò
vừ a là khá ch thể tiếp nhậ n cá c tá c độ ng sư phạ m, chịu sự dẫ n dắ t, chi phố i
bở i mụ c tiêu, phương phá p, hình thứ c và cá c tá c độ ng khá c củ a nhà giá o dụ c,
vừ a là chủ thể tự tổ chứ c, tự chỉ đạ o quá trình lĩnh hộ i kiến thứ c củ a bả n
thâ n. Trong đó , vai trò chủ thể củ a ngườ i họ c viên trong quá trình nâ ng cao
YTTH quyết định trự c tiếp đến kết quả quá trình tự họ c củ a họ c viên.
Mụ c đích củ a xâ y dự ng YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS là hình thà nh
ở họ c viên tinh thầ n trá ch nhiệm, độ ng cơ phấ n đấ u, thá i độ hà nh độ ng tích
cự c, trang bị cho họ c viên nền tả ng, phương phá p, cá ch thứ c tự họ c, nhằ m
tă ng tính chủ độ ng, sá ng tạ o trong họ c tậ p, gó p phầ n thự c hiện thắ ng lợ i
 18

mụ c tiêu, yêu cầ u đà o tạ o củ a Họ c viện, yêu cầ u nhiệm vụ củ a Quâ n độ i

trong tình hình mớ i.
Nộ i dung nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS bao gồ m: Nâ ng cao
trình độ nhậ n thứ c về vị trí, vai trò chủ độ ng tích cự c củ a ngườ i họ c viên
trong hoạ t độ ng họ c tậ p, xâ y dự ng độ ng cơ, thá i độ họ c tậ p đú ng đắ n, sá ng
tạ o, say mê và tinh thầ n vượ t khó , cung cấ p nhữ ng phương phá p, cá ch thứ c
tổ chứ c quá trình tự lĩnh hộ i tri thứ c củ a họ c viên, từ ng bướ c biến quá trình
đà o tạ o thà nh quá trình tự đà o tạ o.
Hình thứ c và biện phá p nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS bao
gồ m cá ch hình thứ c và biện phá p phổ biến trong giá o dụ c, quả n lí giá o dụ c,
vậ n dụ ng và o đố i tượ ng cụ thể là HVĐTDH tạ i HVKTQS.
Tiêu chí đánh giá hoạt động nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS
Trên cơ sở vị trí, chứ c nă ng, mố i quan hệ tá c độ ng qua lạ i giữ a cá c
nhâ n tố và tính quy luậ t củ a quá trình sư phạ m trong nhà trườ ng quâ n sự ,
tá c giả đề tà i đưa ra nhó m tiêu chí đá nh giá hoạ t độ ng YTTH củ a HVĐTDH
tạ i HVKTQS như sau:
Một là, nhận thức, trách nhiệm, năng lực hoạt động của các chủ thể
trong quá trình nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS.
Tổ chứ c đả ng cá c cấ p, vớ i vai trò là chủ thể lã nh đạ o toà n bộ quá trình,
phả i nhậ n thứ c rõ trá ch nhiệm trong duy trì mọ i hoạ t độ ng củ a đơn vị, lấ y
lã nh đạ o họ c tậ p củ a họ c viên là nhiệm vụ trung tâ m xuyên suố t, gấ n liền vớ i
mọ i hoạ t độ ng, quyết định củ a đả ng ủ y, chỉ huy cá c cấ p. Nă ng lự c lã nh đạ o
củ a cá c tổ chứ c đả ng trong nâ ng cao YTTH củ a họ c viên thể hiện trướ c hết ở
việc phá t huy trí tuệ lã nh đạ o tậ p thể củ a cá c cấ p ủ y và độ i ngũ cá n bộ , giả ng
viên; xâ y dự ng chủ trương biện phá p lã nh đạ o sá t đú ng, có tính khả thi, phả i
đi và o thự c tiễn cụ thể ở đơn vị, đồ ng thờ i quá n triệt nộ i dung nghị quyết
lã nh đạ o đến tấ t cả cá n bộ , chiến sĩ, giả ng viên, nhâ n viên, họ c viên trong
đơn vị. Phá t huy vai trò tiền phong gương mẫ u củ a độ i ngũ cá n bộ , đả ng
viên, quyết tâ m thự c hiện thắ ng lợ i nghị quyết lã nh đạ o về nhiệm vụ họ c tậ p
và rèn luyện, cũ ng như quá trình nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS.
Tổ chứ c chỉ huy cá c cấ p phả i thườ ng xuyên nắ m chắ c cá c chỉ thị, nghị
quyết củ a cấ p trên và nghị quyết củ a cấ p mình, nắ m vữ ng mụ c tiêu, yêu cầ u
đà o tạ o củ a từ ng khó a họ c, chủ độ ng lậ p kế hoạ ch và cụ thể hó a cá c chỉ thị,
nghị quyết thà nh hà nh độ ng chỉ huy, cá c quy định, chế độ cụ thể để duy trì
 19

họ c viên. Tổ chứ c cho đơn vị thự c hiện tố t cá c nộ i dung, chương trình, kế

hoạ ch huấ n luyện củ a Họ c viện đề ra cho từ ng khó a họ c, lớ p họ c; duy trì
nghiêm cá c chế độ , quy định, nhấ t là quy định về thờ i gian, qui chế thi, kiểm
tra và quy định giờ tự họ c, tự nghiên cứ u củ a họ c viên. Tổ chứ c và duy trì
phong trà o họ c tậ p trong đơn vị, nghiên cứ u khoa họ c tích cự c, sô i nổ i và có
chấ t lượ ng cao trong từ ng khó a, lớ p họ c. Tạ o mọ i điều kiện cho họ c viên
thự c hiện tố t nhiệm vụ chính trị trung tâ m là nhiệm vụ họ c tậ p, nghiên cứ u.
Độ i ngũ giả ng viên phả i thườ ng xuyên thể hiện trá ch nhiệm đầ y đủ
vớ i quá trình họ c tậ p, hay cụ thể hơn là quá trình tự họ c củ a họ c viên, nêu
cao tinh thầ n trá ch nhiệm gó p phầ n tích cự c và o quá trình giá o dụ c nâ ng cao
YTTH củ a họ c viên. Khô ng ngừ ng đổ i mớ i, nâ ng cao chấ t lượ ng bà i giả ng,
khoa mụ c huấ n luyện và trình độ sư phạ m, xâ y dự ng phương phá p, nộ i
dung, hình thứ c dạ y họ c tiên tiến, phù hợ p vớ i từ ng đố i tượ ng. Chú trọ ng
xâ y dự ng cho họ c viên niềm đam mê, hứ ng thú , tính tích cự c chủ độ ng trong
lĩnh hộ i, khá m phá cá c tri thứ c khoa họ c, là m cơ sở nâ ng cao YTTH củ a họ c
viên. Kết hợ p chặ t chẽ giữ a truyền thụ kiến thứ c khoa họ c vớ i truyện thụ
kinh nghiệm nghề nghiệp, kỹ nă ng, kiến thứ c thự c tiễn, kiến thứ c xã hộ i. Kết
hợ p chặ t chẽ vớ i đơn vị quả n lý họ c viên trong việc nắ m rõ đố i tượ ng giá o
dụ c và phả n á nh tình hình họ c tậ p củ a họ c viên. Có lộ trình, kế hoạ ch đầ y đủ ,
thố ng nhấ t nộ i dung, biện phá p xâ y dự ng YTTH cho họ c viên đạ t hiệu quả
cao.
Cá c tổ chứ c đoà n trong và ngoà i đơn vị có trá ch nhiệm tham gia và o
quá trình giá o dụ c cho đoà n viên nhậ n thứ c sâ u sắ c về mụ c tiêu lý tưở ng củ a
Đả ng, nhiệm vụ củ a cá ch mạ ng, nhiệm vụ củ a cá ch mạ ng, trá ch nhiệm củ a
bả n thâ n. Tử đó xâ y dự ng độ ng cơ phấ n đấ u đú ng dắ n, khô ng ngừ ng nâ ng
cao tinh thầ n trá ch nhiệm, tự giá c trong họ c tậ p. Tổ chứ c cá c hoạ t độ ng củ a
Đoà n chặ t chẽ, nghiêm tú c thiết thự c và đạ t hiệu quả cao, phá t huy vai trò
xung kích thi đua củ a Đoà n thanh niên trong quá trình nâ ng cao YTTH cho
họ c viên. Tổ chứ c xâ y dự ng phong trà o thi đua họ c tậ p trong đơn vị sô i nổ i.
Nâ ng cao chấ t lượ ng sinh hoạ t chi đoà n, tổ chứ c cá c buổ i tọ a đà m, trao đổ i
diễn đà n thanh niên về YTTH và nâ ng cao YTTH trong đơn vị, thô ng qua đó
nêu cao tinh thầ n tích cự c, chủ độ ng tự giá c họ c tậ p, đạ t kết quả cao nhấ t.
Gắ n phâ n tích đá nh giá chấ t lượ ng đoà n viên và giớ i thiệu đoà n viên ưu tú
và o Đả ng vớ i kết quả họ c tậ p và rèn luyện củ a họ c viên. Đấ u tranh khắ c
 20

phụ c biểu hiện tiêu cự c trong họ c tậ p, hiện tượ ng xem nhẹ, chủ quan, dao
độ ng về tư tưở ng, ý chí, khô ng nỗ lự c phấ n đấ u trong họ c tậ p và tự họ c ở
mộ t bộ phậ n đoà n viên, họ c viên.
Hộ i đồ ng quâ n nhâ n cầ n nắ m chắ c chứ c nă ng, nhiệm vụ quyền hạ n,
hình thứ c hoạ t độ ng, chế độ sinh hoạ t và cá c mố i quan hệ củ a Hộ i đồ ng quâ n
nhâ n. Thườ ng xuyên tổ chứ c cá c buổ i sinh hoạ t dâ n chủ trong đơn vị, thả o
luậ n, bà n bạ c biện phá p thự c nhiện vụ chính trị, đấ u tranh vớ i thá i độ , hà nh
vi, dư luậ n xấ u, tuyên dương nhữ ng tấ m gương phấ n đấ u trong họ c tậ p,
thô ng qua đó giá o dụ c YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS.
Hai là, nội dung hình thức, biện pháp nâng cao YTTH của HVĐTDH tại
HVKTQS.
Nộ i dung nâ ng cao YTTH cho họ c viên thể hiện trướ c hết ở việc giá o
dụ c nâ ng cao mặ t nhậ n thứ c về chính trị, tư tưở ng, trên cơ sở đó hình thà nh
ở họ c viên độ ng cơ thá i độ họ c tậ p đú ng đắ n, hình thà nh hà nh vi chủ độ ng
tích cự c trong mọ i hoạ t độ ng họ c tậ p, tiếp thu tri thứ c. Giá o dụ c và đưa và o
thự c tiễn cá c biện phá p, cá ch thứ c từ ng bướ c nâ ng cao YTTH củ a họ c viên,
từ ng biện phá p phả i đượ c thự c hiện bở i cả chủ thể và đố i tượ ng củ a quá
trình nâ ng cao YTTH để đạ t đượ c hiệu quả cao nhấ t. Kết quả chấ t lượ ng việc
thự c hiện nhữ ng nộ i dung đó phả n á nh tiêu chí cơ bả n quan trọ ng củ a việc
nâ ng cao YTTH cho họ c viên.
Bên cạ nh việc xá c định và thự c hiện đú ng đủ nộ i dung, trong quá trình
nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS cầ n phả i có nhiều hình thứ c biện
phá p, tiến hà nh phù hợ p vớ i đặ c điểm, đố i tượ ng, điều kiện, hoà n cả nh củ a
đơn vị và yêu cầ u đà o tạ o trong từ ng giai đoạ n đặ t ra. Đặ c biệt là phả i tuâ n
thủ theo cá c nguyên tắ c triển khai quá trình tự họ c củ a họ c viên mộ t cá ch
khoa họ c, hiệu quả , thiết thự c. Luô n gắ n chặ t và lồ ng ghép hoạ t độ ng nâ ng
cao YTTH củ a họ c viên vớ i mọ i hoạ t độ ng củ a đơn vị. Trong suố t quá trình
cầ n liên tụ c sơ kết, tổ ng kết rú t kinh nghiệm cá c mặ t củ a quá trình, đá nh giá
sự tiến bộ củ a họ c viên, nêu cao tinh thầ n phê bình và tự phê bình, biểu
dương kịp thờ i nhữ ng tậ p thể, cá nhâ n đạ t kết quả tố t đồ ng thờ i có biện
phá p cụ thể thự c hiện vớ i nhữ ng tậ p thể, cá nhâ n thiếu cố gắ ng, cò n nhữ ng
biểu hiện tiêu cự c trong tham gia và o quá trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên.
Ba là, kết quả hoạt động nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS.
 21

Kết quả họ c tậ p củ a họ c viên trong quá trình đà o tạ o là yếu tố cơ bả n,

suy đến cù ng để đá nh giá chấ t lượ ng quá trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên
củ a cá c chủ thể tham gia mà trự c tiếp là củ a lã nh đạ o, chỉ huy, quả n lý và độ i
ngũ giả ng viên.
Đá nh giá kết quả nâ ng cao YTTH củ a họ c viên khô ng chỉ đá nh giá kết
quả điểm số thi, kiểm tra cụ thể tạ i mộ t thờ i điểm nhấ t định mà cầ n phả i
đá nh giá cả mứ c độ tiến bộ củ a họ c viên trong họ c tậ p. Đồ ng thờ i cò n phả i
thô ng qua đá nh giá kết quả hoạ t độ ng củ a cá c tổ chứ c, lự c lượ ng, chủ thể
củ a quá trình dự a trên cả ba mặ t: nhậ n thứ c, trá ch nhiệm và nă ng lự c. Vì
vậ y, cá c tổ chứ c, lự c lượ ng vớ i tư cá ch là chủ thể tá c độ ng sư phạ m cầ n đượ c
xâ y dự ng thự c sự vữ ng mạ nh trên cá c mặ t cô ng tá c để là m cơ sở cho quá
trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên hiện nay.
1.2. Những yếu tố tác động đến nâng cao YTTH của HVĐTDH tại
HVKTQS
1.2.1. Yếu tố khách quan
Yếu tố khá ch quan thườ ng xuyên tá c độ ng đến quá trình xâ y dự ng
YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay là tình hình trong nướ c, thế giớ i,
yêu cầ u nhiệm vụ bả o vệ Tổ quố c, yêu cầ u nhiệm vụ củ a quâ n độ i, yêu cầ u
đà o tạ o củ a Họ c viện. Ở mỗ i thờ i điểm, giai đoạ n khá c nhau, sự tá c độ ng củ a
tình hình cũ ng khá c nhau. Vì vậ y quá trình nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i
HVKTQS phả i tính tớ i sự tá c độ ng củ a nhữ ng biến đổ i trong tình hình trong
nướ c và thế giớ i.
Thứ nhất, sự biến đổi của tình hình kinh tế - xã hội ảnh hướng tới YTTH
của học viên.
Sự nghiệp đổ i mớ i đấ t nướ c theo định hướ ng XHCN củ a nhâ n dâ n ta
dướ i sự lã nh đạ o củ a Đả ng trong 38 nă m qua đã thu đượ c nhiều thà nh tự u
quan trọ ng, gó p phầ n nâ ng cao đờ i số ng củ a tá c tầ ng lớ p nhâ n dâ n; tạ o
niềm tin ở nhâ n dâ n và o con đườ ng đi lên XHCN; độ ng viên toà n Đả ng toà n
dâ n toà n quâ n ta nỗ lự c phấ n đấ u thự c hiện thắ ng lợ i đồ ng thờ i hai nhiệm
vụ xâ y dự ng và bả o vệ Tổ quố c XHCN. Tuy nhiên, mặ t trá i củ a cơ chế thị
trườ ng, nhữ ng tiêu cự c và cá c tệ nạ n trong xã hộ i đã và đang tá c độ ng tiêu
cự c tớ i mọ i tầ ng lớ p trong xã hộ i, trong đó có quâ n độ i và quâ n nhâ n. Đã và
đang là m xuấ t hiện tâ m lý coi đồ ng tiền là sứ c mạ nh vạ n nă ng chi phố i cá c
quan hệ xã hộ i. Nhiều ngườ i lao và o kiếm tiền bằ ng mọ i biện phá p, bằ ng
 22

mọ i thủ đoạ n bấ t chấ p đạ o đứ c, phá p luậ t, lương tâ m, danh dự . Thự c trạ ng

hiện nay đã cho thấ y, sự lên ngô i củ a đồ ng tiền đã là m tha hó a mộ t bộ phậ n
cá n bộ , đả ng viên, viên chứ c Nhà nướ c, quâ n nhâ n biểu hiện suy thoá i về tư
tưở ng, chính trị, đạ o đứ c lố i số ng, “tự diễn biến”, “tự chuyển hó a” .
Sự ả nh hưở ng củ a nền kinh tế thị trườ ng cũ ng như nhữ ng vậ n độ ng
và biến đổ i củ a xã hộ i Việt Nam hiện nay tớ i tinh thầ n, tư tưở ng củ a quâ n
độ i, hay cụ thể hơn là từ ng quâ n nhâ n đặ t ra cho quá trình sự phạ m trong
nhà trườ ng quâ n sự yêu cầ u to lớ n về giá o dụ c, rèn luyện về chính trị, tư
tưở ng, đạ o đứ c, lố i số ng củ a ngườ i quâ n nhâ n cá ch mạ ng. Cầ n phả i phá t huy
vai trò cô ng tá c tư tưở ng, cô ng tá c tổ chứ c để khắ c phụ c nhữ ng mặ t tiêu cự c,
xâ y dự ng tinh thầ n tích cự c, chủ độ ng sá ng tạ o thự c hiện thằ ng lợ i nhiệm vụ
giá o dụ c, đà o tạ o.
Thứ hai, âm mưu, thủ đoạn chống phá của chủ nghĩa đế quốc và các thế
lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam.
Hiện nay, chủ nghĩa đế quố c, đứ ng đầ u là Mỹ và cá c thế lự c thù địch
đang đấ y mạ nh chiến lượ c “Diễn biến hò a bình” , “Bạ o loạ n lậ t đổ ” nhằ m
chố ng phá XHCN và cá c phong trà o cá ch mạ ng tiến bộ trên thế giớ i, trong đó
Việt Nam là mộ t trọ ng điểm lớ n.
Đố i vớ i nướ c ta, Đả ng ta khẳ ng định “Diễn biến hò a bình” là mộ t nguy
cơ đố i vớ i cá ch mạ ng Việt Nam. Trong thờ i kỳ đẩ y mạ nh sự nghiệp CNH,
HĐH đấ t nướ c, Đả ng ta nhấ n mạ nh: Có nhữ ng thế lự c vẫ n mưu toan thự c
hiện “Diễn biến hò a bình”, thườ ng xuyên dù ng chiêu bà i “dâ n chủ ”, “dâ n
quyền” hò ng can thiệp sâ u và o cô ng việc nộ i bộ củ a nướ c ta. Mụ c tiêu củ a
chiến lượ c “Diễn biến hò a bình” củ a địch đố i vớ i cá ch mạ ng Việt Nam là xó a
bỏ chế độ XHCN, xó a bỏ sự lã nh đạ o củ a ĐCSVN. Trướ c mắ t tậ p trung và o tự
do hó a chính trị, đa đả ng đố i lậ p, dâ n chủ khô ng giớ i hạ n, thú c đẩ y tự do hó a
nền kinh tế thị trườ ng theo định hướ ng tư bả n chủ nghĩa và “phi chính trị
hó a” lự c lượ ng quâ n độ i ta. Mụ c tiêu trự c tiếp củ a “Bạ o loạ n lậ t đổ ” là lậ t đổ
chính quyền cá ch mạ ng, lậ p ra chính quyền phả n cá ch mạ ng.
Trướ c â m mưu thủ đoạ n củ a chủ nghĩa đế quố c và cá c thế lự c thù
địch, nhiệm vụ bả o vệ Tổ quố c củ a lự c lượ ng vũ trang, củ a quâ n độ i ta ngà y
cà ng trở nên khó khă n, phứ c tạ p. Để đá p ứ ng đượ c yêu cầ u nhiệm vụ ngà y
cả ng cao củ a quâ n độ i, ta phả i chủ trương chú trọ ng xâ y độ i ngũ cá n bộ , sĩ
quan quâ n độ i kế nhiệm có đầ y đủ cả đứ c lầ n tà i, đặ c biệt là trình độ chuyên
 23

mô n nghiệp vụ cao, phù hợ p vớ i cá c họ c thuyết chiến tranh hiện đạ i. Cô ng

tá c giá o dụ c đà o tạ o cá n bộ cho quâ n độ i và ở HVKTQS vì thể đã trở nên
quan trọ ng và cấ p bá ch, yêu cầ u khô ng ngừ ng nâ ng cao chấ t lượ ng giá o dụ c
đà o tạ o củ a họ c viên, từ đó phả i thườ ng xuyên nâ ng cao khả nă ng họ c tậ p,
nghiên cứ u củ a họ c viên. Trong đó , YTTH và nâ ng cao YTTH là mộ t nhâ n tố
quan trọ ng, khô ng thể thiếu trong cô ng tá c đà o tạ o họ c viên.
Thứ ba, sự phát triển của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc XHCN của quân đội
và yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo.
Hiện nay, nhiệm vụ bả o vệ Tổ quố c có sự phá t triển về nộ i dung. “Bả o
vệ Tổ quố c XHCN là bả o vệ vữ ng chắ c độ c lậ p, chủ quyền, thố ng nhấ t toà n
vẹn lã nh thổ , bả o vệ an ninh quố c gia, trậ t tự an toà n xã hộ i và nền vă n hó a;
bả o vệ Đả ng, Nhà nướ c, nhâ n dâ n và chế độ XHCN, bả o vệ sự nghiệp đổ i mớ i
và lợ i ích quố c gia dâ n tộ c”(1) . Để hoà n thà nh nhiệm vụ đó , quâ n độ i phả i
đượ c xâ y dự ng vữ ng mạ nh toà n diện, thố ng nhấ t ý chí và hà nh độ ng và phả i
“có trình độ sẵ n sà ng chiến đấ u cao; thườ ng xuyên cả nh giá c, kịp thờ i đậ p
tan â m mưu và hà nh độ ng xâ m phạ m độ c lậ p, chủ quyền, toà n vẹn lã nh thổ
củ a Tổ quố c và an ninh quố c gia”(2) .
Ban giá m đố c Họ c viện đã xá c định yêu cầ u về phẩ m chấ t nă ng lự c củ a
ngườ i họ c viên cầ n tậ p trung đà o tạ o, bồ i dưỡ ng là phả i có bả n lĩnh chính trị
vữ ng và ng, có phẩ m chấ t đạ o đứ c cá ch mạ ng trong sá ng; lĩnh hộ i đượ c khố i
lượ ng kiến thứ c khoa họ c xã hộ i – nhâ n vă n, khoa họ c tự nhiên, khoa họ c
quâ n sự , kiến thứ c chuyên mô n, trình độ kỹ thuậ t theo từ ng chuyên ngà nh;
có nă ng lự c sử dụ ng thà nh thạ o cá c phương tiện kỹ thuậ t chuyên ngà nh và
vậ n dụ ng kiến thứ c đã họ c và o thự c hiện nhiệm vụ mộ t cá ch chủ độ ng, độ c
lậ p sá ng tạ o. Bên cạ nh đó phả i đượ c trang bị đầ y đủ kiến thứ c, kỹ nă ng
nghiên cứ u khoa họ c kỹ thuậ t quâ n sự , gó p phầ n và o phá t triển nền Cô ng
nghiệp Quố c phò ng Việt Nam ngà y cà ng hiện đạ i, nghiên cứ u thiết kế chết
tạ o và cung cấ p cho Quâ n độ i đầ y đủ vũ khí trang bị, khí tà i tiên tiến, đượ c
nộ i địa hó a, đả m bả o khả nă ng sẳ n sà ng chiến đấ u và chiến đấ u thắ ng lợ i củ a
Quâ n độ i ta.
Thứ tư, ảnh hường từ các môn học đến YTTH của học viên.
Thự c trạ ng hiện nay cho thấ y, phầ n lớ n họ c viên trong mộ t lớ p thự c
hiện rấ t tố t quy trình họ c tậ p, lên lớ p họ c tậ p đầ y đủ quâ n số , họ c tậ p
nghiêm tú c, thả o luậ n, hă ng há i phá t biểu ý kiến xâ y dự ng bà i, sau giờ họ c
 24

chủ độ ng tự ô n tậ p, sử dụ ng giá o trình, tà i liệu để tham khả o thêm, tiếp tụ c

nghiên cứ u. Tuy nhiên cũ ng trong lớ p họ c đó , mộ t bộ phậ n họ c viên yếu kém
về ý thứ c họ c tậ p, nghe giả ng qua loa, tinh thầ n họ c tậ p trầ m lắ ng, uể oả i,
sau khi họ c tậ p trên lớ p thì khô ng tự ô ng tậ p, khô ng nghiên cứ u thêm.
Bên cạ nh đó , thá i độ họ c tậ p củ a họ c viên đố i vớ i từ ng mô n họ c cũ ng
khô ng đồ ng đều. Đố i vớ i cá c mô n khoa họ c tự nhiên, cá c mô n cơ sở ngà nh,
chuyên ngà nh, phầ n lớ n họ c viên đều hứ ng thú , tậ p trung nghe giả ng, phá t
biểu ý kiến xâ y dự ng bà i kết hợ p vớ i nghiên cứ u sâ u, là m bà i tậ p khi tự ô n ở
đơn vị. Trong khi đó , đố i vớ i cá c mô n họ c xã hộ i – nhâ n vă n có đầ y đủ giá o
trình, tà i liệu và đề cương ô n thi, họ c viên thườ ng có thá i độ xem nhẹ bà i
giả ng củ a giá o viên trên lớ p, chủ quan khô ng tậ p trung ghi chép hay đọ c bà i
ở nhà , cho rằ ng chỉ cầ n đến gầ n ngà y thi rồ i mớ i tiến hà nh ô n theo đề cương
thì vẫ n đả m bả o đượ c kiến thứ c.Trong khi đó , cá c kiến thứ c xã hộ i – nhâ n
vă n là nền tả ng quan trọ ng để ngườ i họ c viên sĩ quan xâ y dự ng đượ c thế
giớ i quan củ a bả n thâ n, trang bị kiến thứ c thiết thự c và cầ n thiết cho quá
trình họ c tậ p, cô ng tá c lâ u dà i về sau. Thự c trạ ng nà y dẫ n đến tình trạ ng mấ t
câ n bằ ng trong hệ thố ng kiến thứ c củ a họ c viên.
Thứ năm, ảnh hưởng từ người giảng viên đến YTTH của học viên.
Trên thự c tế, có nhữ ng mô n lý luậ n chung hoặ c khô ng phả i mô n
chuyên ngà nh nhưng họ c viên vẫ n họ c tậ p nghiêm tú c, thả o luậ n, phá t biểu
hă ng há i, khô ng khí họ c tậ p sô i nổ i. Cho thấ y rằ ng, khả nă ng tậ p trung củ a
họ c viên trên lớ p ngoà i thá i độ đố i vớ i mô n họ c, cò n phụ thuộ c nhiều và o kỹ
nă ng sư phạ m củ a ngườ i giả ng viên đứ ng lớ p.
Xu hướ ng chung thể hiện, họ c viên sẽ hứ ng thú hơn khi đượ c truyền
đạ t cá c kiến thứ c mớ i, nằ m ngoà i giá o trình tà i liệu mà họ có thể tự nghiên
cứ u. Nhữ ng kiến thứ c đó có thể là nhữ ng kỹ nă ng nghề nghiệp, kinh nghiệm
thự c tiễn, cá ch vậ n dụ ng nhữ ng lý thuyết củ a mô n họ c và o thự c tế cô ng tá c
về sau. Bên cạ nh đó , phong cá ch truyền đạ t củ a ngườ i dạ y cũ ng rấ t quan
trọ ng, từ nhữ ng cử chỉ, nhịp điệu, â m điệu, thá i độ thể hiện rõ sự nhiệt tình,
sinh độ ng, â n cầ n củ a ngườ i giả ng viên trong truyền đạ t kiến thứ c, tạ o ra
khô ng khí tích cự c, sô i nổ i trong giờ họ c và tạ o đượ c niềm hứ ng thú , thú c
đẩ y họ c viên tiếp tụ c tự giá c họ c tậ p, nghiên cứ u sâ u hơn trong quá trình tự
ô n luyện tạ i đơn vị. Niềm say mê trong cô ng việc, nghiên cứ u khoa họ c,
nhữ ng phẩ m chấ t tố t đẹp, tính nghiêm tú c trong việc tự bồ i dưỡ ng nâ ng cao
 25

trình độ củ a ngườ i thầ y cũ ng là mộ t tấ m gương sá ng khơi nên tính tự giá c

trong họ c tậ p củ a ngườ i họ c viên.
1.2.1. Yếu tố chủ quan
Ảnh hưởng từ bản thân người học viên.
Họ c viên HVKTQS nhậ p họ c có xuấ t thâ n từ mô i trườ ng dâ n sự , bướ c
và o họ c tậ p cô ng tá c trô ng mô i trườ ng quâ n sự có tính đặ c thù cao. Bên cạ nh
đó , so vớ i cá c thế hệ trướ c, họ c viên củ a ta hiện nay có nhữ ng thay đổ i cơ
bả n trong nếp suy nghĩ và cá c số ng, sự ả nh hưở ng từ mặ t tố i củ a nền kinh tế
thị trườ ng cù ng vớ i bả n thâ n ngườ i họ c viên cò n yếu kém về tư tưở ng đã
dẫ n đến nhữ ng hiện tượ ng tiêu cự c trong họ c tậ p và rèn luyện. Mộ t bộ phậ n
họ c viên có lố i số ng tù y tiện, buô ng thả , ích kỷ, thiếu ý chí vươn lên, ý thứ c
về xu hướ ng nghề nghiệp rấ t thự c dụ ng. Đố i vớ i nhữ ng họ c viên nà y, việc
họ c chỉ mang nặ ng tính trung bình chủ nghĩa, họ c chiếu lệ, cầ m chừ ng, miễn
sao qua đượ c ngưỡ ng cử a tố t nghiệp, có đượ c mả nh bằ ng để ra đơn vị cô ng
tá c, và đương nhiên nhữ ng trườ ng hợ p nà y khô ng thể là nhữ ng ngườ i sĩ
quan có trình độ cao đá p ứ ng cho nhu cầ u củ a quâ n độ i hiện nay.
Trong thờ i đạ i khoa họ c kỹ thuậ t phá t triển cao, nhằ m đá p ứ ng yêu
cầ u nhiệm vụ củ a Quâ n độ i trong thờ i đạ i mớ i, nhiệm vụ giá o dụ c, đà o tạ o
củ a Họ c viện, họ c viên khô ng chỉ cầ n phả i nắ m chắ c nhữ ng kiến thứ c chuyên
mô n trong quá trình họ c tậ p mà cò n đượ c cung cấ p đa dạ ng cá c kiến thứ c về
khoa họ c xã hộ i nhâ n vă n, cá c mô n lý luậ n chung, kiến thứ c cơ bả n về
chuyên mô n quâ n sự củ a ngườ i sĩ quan quâ n độ i. Khố i lượ ng kiến thứ c lớ n,
sâ u rộ ng trả i dà i trên tấ t cả lĩnh vự c đã gâ y nhiều khó khă n cho họ c viên, đò i
hỏ i họ c viên phả i có ý thứ c tự chủ , ý chí họ c tậ p cao, có bả n lĩnh trướ c khó
khă n thủ thá ch.
Đố i vớ i lộ trình đà o tạ o củ a họ c viên, kỳ họ c đầ u tiên củ a khó a họ c sẽ
tậ p trung huấ n luyện cá c mô n quâ n sự chung như Điều lệnh độ i ngũ , Chiến
thuậ t, Kỹ thuậ t chiến đấ u bộ binh, Hậ u cẩ n – Kỹ thuậ t, Chính trị, Thể thao
quâ n sự . Bướ c và o họ c kỳ thứ 2, họ c viên lạ i đượ c tậ p trung đà o tạ o cá c kiến
thứ c về cá c mô n đạ i cương như: Giả i tích, Hình họ c giả i tích và đạ i số tuyến
tính, Vậ t lý đạ i cương, Cơ sở lý thuyết hó a họ c, lú c nà y phầ n lớ n họ c viên đã
bị mai mộ t phầ n kiến thứ c khoa họ c tự nhiên nền tả ng đượ c trang bị ở giá o
dụ c phổ thô ng, gâ y ra rấ t nhiều khó khă n trong thờ i gian đầ u họ c tậ p cá c
mô n đạ i cương. Nắ m vữ ng kiến thứ c đạ i cương là cơ sở vữ ng chắ c để tiến
 26

và o đà o tạ o cá c mô n cơ sở ngà nh và chuyên ngà nh, là khố i kiến thứ c trọ ng

tâ m củ a cả khó a họ c.
1.3. Vai trò của nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS
Nâng cao YTTH là yếu tố quan trọng quyết định trực tiếp đến kết quả
đào tạo của Học viên. Chấ t lượ ng và kết quả họ c tậ p củ a họ c viên đà o tạ o sĩ
quan nó i chung, củ a HVĐTDH nó i riêng phụ thuộ c và o nhiều yếu tố ; chấ t
lượ ng và hiệu quả lã nh đạ o, chỉ huy cá c cấ p, chấ t lượ ng và hiệu quả củ a việc
dạ y họ c củ a độ i ngũ giá o viên, chấ t lượ ng và hiệu quả củ a việc quả n lý, giá o
dụ c củ a hệ thố ng cá n bộ đạ i độ i, tiểu đoà n; YTTH củ a bả n thâ n họ c viên,
trong đó YTTH củ a họ c viên giữ vai trò quyết định trự c tiếp. YTTH là yếu tố
bên trong, nó là cơ sở để cá c yếu tố khá c phá t huy tá c dụ ng củ a cá c yếu tố
trong việc nâ ng cao chấ t lượ ng và kết quả họ c tậ p củ a Họ c viên. Mọ i sự tá c
độ ng củ a cá c yếu tố khá ch quan, bên ngoà i như Họ c viện, khoa giá o viên, tậ p
thể đạ i độ i, lớ p đều phả i đượ c thô ng qua yếu tố chủ quan bên trong là YTTH
củ a Họ c viên mớ i tạ o ra đượ c thà nh quả biểu hiện thà nh kết quả họ c tậ p
cao. Nếu YTTH củ a họ c viên khô ng cao, khô ng tự giá c họ c tậ p, lơ là mấ t tậ p
trung chưa chú tâ m và o nhiệm vụ trung tâ m củ a ngườ i họ c viên là họ c tậ p,
nghiên cứ u thì nhữ ng tá c độ ng bên ngoà i đến họ c viên cũ ng khô ng mấ y hiệu
quả .
Mụ c tiêu họ c tậ p củ a họ c viên là đà o tạ o thà nh ngườ i kỹ sư giỏ i, sỹ
quan tố t, đả ng viên mẫ u mự c. Đâ y cũ ng là mụ c tiêu củ a quá trình đà o tạ o và
nhiệm vụ chính trị mà họ c viên phả i phấ n đấ u thự c hiện. Để hoà n thà nh mụ c
tiêu nà y, mỗ i họ c viên phả i có sự nỗ lự c cố gắ ng nâ ng cao, ý thứ c tự họ c, chủ
độ ng sá ng tạ o trong cả quá trình đà o tạ o tạ i trườ ng, quá trình nà y phả i đượ c
thự c hiện liên tụ c và xuyên suố t khô ng đượ c có thá i độ thờ ơ, chủ quan. Nếu
đô ng đả o họ c viên có ý thứ c tự giá c họ c tậ p thì tậ p thể đơn vị luô n có khí thế
vươn lên thự c hiện thắ ng lợ i cá c mụ c tiêu thi đua; mọ i ngườ i số ng trong bầ u
khô ng khí dâ n chủ , cở i mở , đoà n kết. Đơn vị, tậ p thể luô n hoà n thà nh tố t cá c
nộ i dung chương trình giá o dụ c, đà o tạ o. Ngượ c lạ i, nếu YTTH củ a đạ i đa số
họ c viên yếu kém, tinh thầ n tự giá c chưa cao, thườ ng xuyên để cá n bộ , chỉ
huy cá c cấ p nhắ c nhở , chấ n chỉnh, cò n ả nh hưở ng nhiều bở i mạ ng xã hộ i,
ham chơi lơ là họ c tậ p từ đó tinh thầ n họ c tậ p củ a tậ p thể bị trì trệ, kết quả
họ c tậ p thấ p dẫ n đến chấ t lượ ng giá o dụ c đà o tạ o nhấ t định sẽ bị hạ n chế.
 27

Nâng cao YTTH là điều kiện cơ bản để nâng cao kiến thức chuyên môn,
trình độ nghiệp vụ, năng lực thích ứng với mọi yêu cầu, nhiệm vụ. Quá trình
đà o tạ o là quá trình xâ y dự ng, phá t triển nă ng lự c, phẩ m chấ t ngườ i họ c
viên, ngườ i kỹ sư quâ n sự theo tiêu chuẩ n mà Nghị quyết củ a Đả ng ủ y Quâ n
sự Trung ương chỉ ra rằ ng:” cô ng tá c giá o dụ c và đà o tạ o đá p ứ ng yêu cầ u
xâ y dự ng Quâ n độ i trong tình hình mớ i. Có nguồ n nhâ n lự c chấ t lượ ng cao
đá p ứ ng yêu cầ u, nhiệm vụ xâ y dự ng Quâ n độ i hiện đạ i.Trong đó , chuẩ n đầ u
ra về kiến thứ c, kỹ nă ng, nă ng lự c chuyên mô n và chuẩ n đầ u ra về nă ng lự c
chỉ huy và tá c phong quâ n nhâ n là hai chuẩ n đầ u ra chính, đượ c rèn luyện
xuyên suố t. Nắ m đượ c tình hình và xu thế phá t triển củ a ngà nh, lĩnh vự c
cô ng tá c trong nướ c và thế giớ i; có khả nă ng tổ chứ c nghiên cứ u phụ c vụ
quả n lý và xử lý thô ng tin quả n lý; có nă ng lự c là m việc độ c lậ p hoặ c phố i
hợ p theo nhó m; có kỹ nă ng soạ n thả o vă n bả n và thuyết trình cá c vấ n đề
đượ c giao nghiên cứ u, tham mưu, có kỹ nă ng sử dụ ng cô ng nghệ thô ng tin
cơ bả n và sử dụ ng đượ c ngoạ i ngữ ”.
Bên cạ nh cá c nhiệm vụ trọ ng tâ m trên, Họ c viện tiếp tụ c triển khai cá c
biện phá p nhằ m nâ ng cao hiệu quả cô ng tá c giá o dụ c chính trị, tư tưở ng;
duy trì, thự c hiện tố t nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luậ t, trự c sẵ n sà ng
chiến đấ u; tậ p trung xâ y dự ng Đả ng bộ trong sạ ch vữ ng mạ nh về chính trị,
tư tưở ng, đạ o đứ c, tổ chứ c và cá n bộ , gắ n vớ i xâ y dự ng nhà trườ ng thự c sự
đoà n kết, có mô i trườ ng vă n hó a, giá o dụ c và đà o tạ o chuẩ n mự c, là nh mạ nh,
“mẫ u mự c, tiêu biểu”. Đồ ng thờ i, tiếp tụ c quan tâ m chă m lo, cả i thiện đờ i
số ng vậ t chấ t, tinh thầ n, điều kiện họ c tậ p, cô ng tá c, sinh hoạ t cho cá n bộ ,
giả ng viên, họ c viên, nhâ n viên, hạ sĩ quan, chiến sĩ; quả n lý chặ t chẽ cá c dự
á n, cô ng trình đượ c triển khai đầ u tư, xâ y dự ng bả o đả m chấ t lượ ng, tiến độ ,
đú ng quy định, an toà n tuyệt đố i; nhanh chó ng kiện toà n độ i ngũ cá n bộ để
giú p Họ c viện hoạ t độ ng thuậ n lợ i, hiệu quả .
Đâ y là mô hình rèn luyện phẩ m chấ t, nhâ n cá ch củ a họ c viên phả i tu
dưỡ ng, rèn luyện trong suố t quá trình họ c tậ p tạ i trườ ng, phụ thuộ c rấ t lớ n
và o khả nă ng tự họ c, tự rèn luyện củ a họ c viên.
HVĐTDH ở HVKTQS là nhữ ng con ngườ i đã có sự phá t triển nhấ t định
về phẩ m chấ t, nă ng lự c nhưng vẫ n đang trong quá trình phá t triển và hoà n
thiện bả n thâ n, nă ng lự c chuyên mô n củ a kỹ sư quâ n sự đò i hỏ i nhữ ng họ c
viên cầ n có mụ c tiêu, mụ c đích rõ rà ng xá c định tố t nhiệm vụ chính trị trung
 28

tâ m là họ c tậ p, nâ ng cao kết quả họ c tậ p, dầ n hình thà nh cho bả n thâ n

nhữ ng kỹ nă ng cầ n thiết, phá t triển nă ng lự c, chuyên mô n nghiệp vụ đá p
ứ ng đượ c mọ i yêu cầ u, nhiệm vụ đượ c giao.
Nâng cao YTTH của người HVĐTDH ở HVKTQS là một nhân tố quan
trọng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của Học viện. Để thự c
hiện thắ ng lợ i cá c chỉ tiêu xâ y dự ng nhà trườ ng chính quy, vữ ng mạ nh cầ n
nâ ng cao chấ t lượ ng, giá o dụ c đà o tạ o xâ y dự ng Đề á n Quy hoạ ch phá t triển
họ c viện đến nă m 2030, tầ m nhìn đến nă m 2045, từ ng bướ c đạ t tiêu chí
trườ ng đạ i họ c nghiên cứ u, hoạ t độ ng theo mô hình "nhà trườ ng thô ng
minh" . Họ c viện chủ độ ng phố i hợ p, xâ y dự ng cá c chương trình đà o tạ o chỉ
huy tham mưu kỹ thuậ t - hậ u cầ n theo hướ ng tá ch thà nh 2 đố i tượ ng đà o
tạ o; bổ sung kiến thứ c về hậ u cầ n nhằ m đá p ứ ng mụ c tiêu đà o tạ o chủ
nhiệm hậ u cầ n-kỹ thuậ t; thự c hiện nghiêm cô ng tá c thanh tra, kiểm tra,
nâ ng cao chấ t lượ ng cô ng tá c khả o thí và bả o đả m chấ t lượ ng giá o dụ c, đà o
tạ o; tă ng cườ ng ứ ng dụ ng cô ng nghệ thô ng tin và chuyển đổ i số phụ c vụ
nhiệm vụ đà o tạ o.
Yêu cầ u khô ng ngừ ng nâ ng cao chấ t lượ ng giá o dụ c, đà o tạ o luô n đặ t
ra yêu cầ u rấ t cao về hoạ t độ ng tự họ c, nâ ng cao ý thứ c tự họ c, tự giá c tu
dưỡ ng bả n thâ n: đó là biến quá trình đà o tạ o giá o dụ c củ a Họ c viện thà nh
quá trình tự đà o tạ o, tự giá o dụ c củ a mỗ i họ c viên. Mỗ i họ c viên cầ n có YTTH
trong quá trình họ c tậ p , tự khá m phá và nhậ n thứ c đượ c chiều sâ u củ a
nhữ ng châ n lý khoa họ c , tự vậ n dụ ng kiến thứ c, kỹ nă ng, kỹ xả o đã lĩnh hộ i
đượ c trong thự c tiễn cuộ c số ng để có đượ c kết quả , chấ t lượ ng họ c tậ p tố t.
Đồ ng thờ i việc có ý thứ c giá c trong họ c tậ p cũ ng chính là chấ p hà nh nghiêm
tú c, chính xá c điều lệnh, điều lệ củ a Quâ n độ i, mệnh lệnh củ a cấ p trên, cá c
chế độ quy định củ a đơn vị, Họ c viện. Mọ i hoạ t độ ng củ a ngườ i họ c viên
đượ c thự c hiện theo đú ng kế hoạ ch, đú ng tá c phong khoa họ c, đú ng điều
lệnh có nguyên tắ c chặ t chẽ, sẽ gó p phầ n và o việc giả i quyết cá c mố i quan hệ
giữ a cá nhâ n và tổ chứ c cấ p trên, cấ p dướ i, đồ ng chí đồ ng độ i luô n đú ng
mự c; thá i độ hà nh vi ứ ng xử có vă n hó a, đặ c biệt luô n nêu cao “ tinh thầ n
đoà n kết trá ch nhiệm quyết tâ m thự c hiện mọ i nhiệm vụ đượ c gắ n vớ i chấ t
lượ ng hiệu quả cao nhấ t”. Khi ta xâ y dự ng mố i trườ ng là nh mạ nh như vậ y
là m cho bầ u khô ng khí thi đua sẽ luô n sô i nổ i, tinh thầ n và ý thứ c tự giá c họ c
tậ p cũ ng đượ c nâ ng lên, chấ t lượ ng giá o dụ c, đà o tạ o cũ ng bả o đả m “dạ y
 29

thự c chấ t, họ c thự c chấ t, đá nh giá thự c chấ t”. Tạ o nên sứ c mạ nh tổ ng hợ p

hoà n toà n thắ ng lợ i mọ i nhiệm vụ đượ c giao.
 30

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

Nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay là mộ t nộ i dung quan

trọ ng, là yêu cầ u mang tính quyết định đến chấ t lượ ng đà o tạ o củ a Họ c viện
cũ ng như đá p ứ ng đượ c đò i hỏ i ngà y cà ng cao củ a quâ n độ i trong tình hình
mớ i.
Bả n thâ n tự họ c là quá trình tự chỉ đạ o, tự là m chủ củ a ngườ i họ c trong tiếp
thu tri thứ c mớ i. Ở đâ y, ngườ i dạ y đó ng vai trò chủ đạ o, cò n ngườ i họ c có
vai trò quyết định trự c tiếp đến kết quả cuố i cù ng. Đi kèm vớ i đó là nhữ ng
yêu cầ u đố i vớ i ngườ i tự họ c, về ý thứ c, phương phá p, cô ng cụ , mô i trườ ng,
ý chí mà ngườ i tự họ c cầ n đá p ứ ng để việc tự họ c diễn ra hiệu quả . Ý thứ c tự
họ c là bướ c tiếp theo củ a tự họ c, là khi ngườ i họ c tự giá c tổ chứ c quá trình
tự họ c, xuấ t phá t từ khả nă ng nhậ n thứ c đầ y đủ và là m chủ bả n thâ n củ a
ngườ i họ c.
Quá trình nâ ng cao YTTH là tổ ng thể cá c hoạ t độ ng có mụ c đích, có tổ chứ c
củ a cá c chủ thể nhằ m tá c độ ng đến ý thứ c củ a đố i tượ ng, ở đâ y là nhữ ng
ngườ i họ c viên, nhằ m hình thà nh và phá t triển ý thứ c tự họ c. Trướ c tiên cầ n
nhậ n thứ c rõ tính khó khă n, lâ u dà i, phứ c tạ p củ a quá trình, từ đó đưa ra
đượ c nhữ ng khá i niệm, lý luậ n về nâ ng cao ý thứ c tự họ c và xá c định rõ
nhữ ng yếu tố tá c độ ng đến quá trình nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i
HVKTQS hiện nay.
Việc xâ y dự ng cơ sở lý luậ n vữ ng chắ c, khoa họ c là m cơ sở nâ ng cao chấ t
lượ ng giá o dụ c, đà o tạ o củ a Họ c viện vớ i phương châ m: “Chất lượng đào tạo
của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”. Hoà n thà nh tố t
nhiệm vụ chung củ a toà n họ c viện sẽ cung cấ p cho Quâ n độ i độ i ngũ sĩ quan
kỹ thuậ t có đầ y đủ phẩ m chấ t, nă ng lự c, trình độ đá p ứ ng yêu cầ u mớ i trong
nhiệm vụ xâ y dự ng Quâ n độ i, xâ y dự ng và bả o vệ Tố quố c trong thờ i đạ i
hiện nay.
 31

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO Ý THỨC

TỰ HỌC CỦA HỌC VIÊN ĐÀO TẠO DÀI HẠN TẠI HỌC VIỆN KỸ THUẬT
QUÂN SỰ HIỆN NAY

2.1. Thực trạng và một số bài học kinh nghiệm nâng cao YTTH
của HVĐTDH tại YTTH của HVKTQS hiện nay.
2.1.1. Thực trạng nâng cao HVĐTDH tại HVKTQS hiện nay.
Như đã đề cậ p ở trên, YTTH đố i vớ i HVĐTDH tạ i HVKTQS có ý nghĩa
rấ t quang trọ ng. Tuy nhiên, thự c tiễn quá trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên
hiện nay lạ i có nhữ ng biểu hiện rấ t đa dạ ng, nhiều chiều, cả tích cự c và tiêu
cự c.
2.1.1.1. Thành tựu trong nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS
hiện nay.
Thứ nhất ,trong nhiều năm qua lãnh đạo, chỉ huy các cấp, cơ quan và
đội ngũ cán bộ giáo viên trong Học viện có trách nhiệm cao đối với hoạt động
thúc đẩy và nâng cao YTTH của học viên
Trong nhữ ng nă m qua, Ban Giá m đố c củ a Họ c viện cù ng vớ i cá c tổ
chứ c Đả ng và cấ p uỷ đã đặ c biệt quan tâ m và chú trọ ng đến cô ng tá c lã nh
đạ o và chỉ đạ o nhiệm vụ giá o dụ c đà o tạ o, nhằ m phá t triển nhậ n thứ c họ c
viên và nâ ng cao YTTH đố i vớ i HVĐTDH tạ i Họ c viện trong thờ i kỳ mớ i.
Nhiều biện phá p đượ c thủ trưở ng Họ c viện phê duyệt và tiến hà nh có ý
nghĩa lớ n trong cô ng tá c đà o tạ o, tạ o ra nhiều thay đổ i tích cự c trong quá
trình tự họ c củ a họ c viên, cũ ng như giú p họ c viên ý thứ c đượ c vai trò to lớ n
củ a ý thứ c tự họ c, tự chủ độ ng đố i vớ i nhiệm vụ họ c tậ p.
Chỉ huy cá c cấ p từ Ban Giá m đố c Họ c viện cho đến cá c đơn vị quả n lý
họ c viên, cù ng vớ i cơ quan chứ c nă ng, độ i ngũ cá n bộ và giá o viên, đã nhấ n
mạ nh trá ch nhiệm tổ chứ c mộ t cá ch tích cự c và chủ độ ng trong việc thự c
hiện thà nh cô ng nhiệm vụ giá o dụ c đà o tạ o theo đú ng chủ trương, nghị
quyết và chỉ thị củ a Họ c viện. Đả m bả o duy trì sự thự c hiện đầ y đủ cá c chứ c
nă ng, nộ i dung và kế hoạ ch kiểm tra, cũ ng như cá c chế độ và quy chế họ c tậ p
củ a họ c viên theo đú ng quy định. Bên cạ nh đó đã khô ng ngừ ng triển khai,
thự c hiện đồ ng bộ nhiều giả i phá p nhằ m nâ ng cao YTTH củ a họ c viên. Như
 32

vậ y, kết quả là YTTH đã đượ c cả i thiện và đem lạ i nhữ ng tiến bộ đá ng kể

trong quá trình tự họ c, tự nghiên cứ u củ a họ c viên.
Thứ hai, Học viện đã thường xuyên tích cực đổi mới nội dung, hình
thành phương pháp nâng cao YTTH học tập của học viên
Trong nhữ ng nă m gầ n đâ y, Họ c viện đã thự c hiện mộ t loạ t biện phá p
xâ y dự ng và đổ i mớ i că n bả n cá c chương trình đà o tạ o, giả m thờ i gian lên
lớ p và tă ng thờ i gian tự họ c, Họ c viện đã tậ p trung và o việc đặ t họ c viên là m
trung tâ m củ a quá trình đà o tạ o và khuyến khích phá t triển khả nă ng sá ng
tạ o và chủ độ ng củ a họ c viên. Họ c viện cũ ng đã chú trọ ng giá o dụ c về tầ m
quan trọ ng củ a YTTH và đặ t mụ c tiêu yêu cầ u đà o tạ o rõ rà ng, nhằ m nâ ng
cao chấ t lượ ng họ c tậ p và đạ t đượ c nhữ ng thà nh tự u đá ng kể trong nhiệm
vụ giá o dụ c. Khả o sá t cho thấ y họ c viên dầ n là m quen vớ i mô hình đà o tạ o
theo tín chỉ, yêu cầ u chấ t lượ ng tự họ c chiếm phầ n chủ yếu, 64% họ c viên
nhậ n thấ y việc già nh 2/3 thờ i lượ ng họ c tậ p cho tự họ c là phù hợ p vớ i khả
nă ng và đá p ứ ng đượ c yêu cầ u về kiến thứ c đố i vớ i cá c mô n họ c.
Cù ng vớ i việc liên kết chặ t chẽ vớ i đổ i mớ i nộ i dung, Họ c viện đã đặ c
biệt coi trọ ng việc đổ i mớ i hình thứ c và phương thứ c nhằ m nâ ng cao YTTH
củ a họ c viên, mộ t số mô n họ c đã xâ y dự ng bà i giả ng điện tử ELearning giú p
cho việc tự họ c củ a họ c viên đượ c tố t hơn. Ngoà i ra Họ c viện cò n khô ng
ngừ ng hoà n thiện hệ thố ng cơ sở vậ t chấ t, giá o trình họ c liệu theo hướ ng
kích thích khả nă ng tự họ c, tự nghiên cứ u củ a họ c viên. Bên cạ nh đó là tổ
chứ c cá c buổ i sinh hoạ t, tọ a đà m, hướ ng nghiệp, giao lưu vớ i cá c chuyên gia,
giả ng viên từ đó hình thà nh cho họ c viên niềm đam mê, yêu thích vớ i
chuyên ngà nh củ a bả n thâ n, tạ o sự hứ ng thú trong họ c tậ p, nghiên cứ u.
Đồ ng thờ i, việc kết hợ p giá o dụ c chung vớ i giá o dụ c riêng đã giú p tậ n dụ ng
vai trò tự giá c giá o dụ c củ a họ c viên và tạ o ra sự câ n đố i giữ a tổ chứ c giá o
dụ c củ a đơn vị và vai trò tự giá c củ a họ c viên.
Nổ i bậ t trong nhữ ng nă m gầ n đâ y, đượ c tiếp cậ n cá c nguồ n tà i liệu
mớ i bên cạ nh giá o trình, họ c liệu và bà i ghi trên lớ p đượ c đẩ y mạ nh. Đượ c
họ c viện tạ o điều kiện sử dụ ng cá c thiết bị má y tính cá nhâ n, họ c viên dễ
dà ng tiếp cậ n vớ i cá c nguồ n tà i liệu mớ i qua Internet, giú p họ c viên hoà n
thiện kiến thứ c và cậ p nhậ t thườ ng xuyên vớ i cá c cô ng nghệ tiên tiến nhấ t,
bổ trợ đắ c lự c cho quá trình tự họ c. Có 51% họ c viên cho rằ ng việc tự giá c
 33

trong tìm kiếm nguồ n tà i liệu tự họ c củ a họ c viên đượ c diễn ra thườ ng

xuyên.
Thứ ba, đã phát huy được vai trò của các tổ chức, các lực lượng, đội
ngũ cán bộ quản lý học viên, giáo viên trong nâng cao YTTH cho học viên.
Quá n triệt sâ u sắ c chủ trương Nghị quyết chỉ thị mệnh lệnh củ a cấ p
trên. nắ m vữ ng tình hình thự c trạ ng YTTH, hoạ t độ ng nâ ng cao YTTH củ a
họ c viên ở đơn vị, trong nhữ ng nă m qua, cá c cấ p ủ y Đả ng mà trự c tiếp là cấ p
uỷ, chi bộ quả n lý họ c viên để kịp thờ i có nhữ ng chủ trương, hiện phá p lã nh
đạ o sá t đú ng, lã nh đạ o chặ t chẽ việc tổ chứ c triển khai thự c hiện, phá t huy
vai trò trá ch nhiệm cá c cấ p uỷ và mọ i đả ng viên trong nâ ng cao YTTH củ a
họ c viên.
Độ i ngũ cá n bộ , từ cấ p quả n lý họ c viên cho đến giá o viên, đã nêu cao
tinh thầ n trá ch nhiệm thô ng qua hoạ t độ ng liên tụ c theo dõ i đơn vị, hiểu rõ
tư tưở ng, nhậ n thứ c, thá i độ trá ch nhiệm và hà nh vi củ a họ c viên trong từ ng
giai đoạ n và á p dụ ng linh hoạ t, sá ng tạ o cá c phương phá p giá o dụ c nhằ m
nâ ng cao YTTH mộ t cá ch phù hợ p. Đặ c biệt, độ i ngũ cá n bộ quả n lý, đặ c biệt
là lớ p trưở ng, đã tích cự c rèn luyện phẩ m chấ t nă ng lự c và liên tụ c rú t kinh
nghiệm về phương phá p tổ chứ c, quả n lý họ c tậ p củ a họ c viên. Tậ p trung
và o nhữ ng khía cạ nh cò n yếu củ a đơn vị để giá o dụ c, đặ c biệt coi trọ ng cô ng
tá c kiểm tra và kết hợ p nhắ c nhở , gương mẫ u trong việc xử lý cá c vụ việc vi
phạ m họ c đườ ng có tính chấ t hệ thố ng kéo dà i. Đồ ng thờ i, kết hợ p chặ t chẽ
giữ a giá o dụ c chung và giá o dụ c riêng, và đặ c biệt kiên trì trong việc giá o
dụ c riêng cho nhữ ng họ c viên có trườ ng hợ p đặ c biệt. Qua đó , họ c viên từ ng
bướ c hình thà nh cho mình ý thứ c tự giá c họ c tậ p, xâ y dự ng phương phá p
tiếp thu kiến thứ c khoa họ c, hiệu quả .
Hệ thố ng phò ng ban, cơ quan ban ngà nh củ a họ c viện đã quá n triệt
chủ trương lấ y ngườ i họ c viên là m trung tâ m cho mọ i hoạ t độ ng. Khô ng
ngừ ng duy trì nghiêm tú c cá c mặ t cô ng tá c củ a Họ c viện, đổ i mớ i và tinh gọ n
cá c thủ tụ c hà nh chính, chuyển đổ i số , tạ o điều kiện thuậ n lợ i nhấ t cho họ c
viên họ c tậ p, nghiên cứ u. Hệ thố ng thư viện đả m bả o đầ y đủ giá o trình, tà i
liệu họ c tậ p cho họ c viên, có hệ thố ng sá ch tham khả o, sá ch chuyên ngà nh,
cá c luậ n vă n, luậ n á n thạ c sĩ, tiến sĩ, đồ á n tố t nghiệp, bà i bá o khoa họ c,...
cung cấ p cho họ c viên nguồ n tà i liệu chính thố ng, đa dạ ng trên mọ i chuyên
 34

ngà nh, lĩnh vự c, phụ c vụ tố t cho quá trình họ c tậ p, nghiên cứ u khoa họ c tạ i

Họ c viện.
Thự c tế khả o sá t thu đượ c, 83% họ c viên cho rằ ng bả n thâ n đượ c tạ o
điều kiện tố t nhấ t về cơ sở vậ t chấ t để tiến hà nh tự họ c, tự nghiên cứ u. Họ c
viện đã cung cấ p chu toà n, đầ y đủ về hệ thố ng phò ng họ c, giả ng đườ ng,
phò ng thí nghiệm, phò ng họ c chuyên dụ ng, lớ p trang bị vớ i đầ y đủ má y mó c,
trang thiết bị hiện đạ i, sá t vớ i thự c tế chiến đấ u và toà n bộ giá o trình, tà i
liệu, họ c liệu, thư viện luậ n vă n, luậ n á n đả m bả o tố t cho họ c viên.
Thứ tư, đại đa số học viên xác định được xu hướng nghề nghiệp, mục
tiêu yêu cầu đào tạo từ đó xây dựng ý chỉ quyết tâm cao, tích cực chủ động,
sáng tạo trong học tập và nghiên cứu khoa học
Hầ u hết họ c viên trong Họ c viện đều giá c ngộ lý tưở ng cá ch mạ ng
XHCN, mụ c tiêu nhiệm vụ chiến đấ u củ a quâ n độ i, trung thà nh vớ i Đả ng, vớ i
Tổ quố c, vớ i nhâ n dâ n, tuyệt đố i tin tưở ng và o đườ ng lố i đổ i mớ i và sự lã nh
đạ o củ a Đả ng, luô n xá c định rõ trá ch nhiệm, nghĩa vụ củ a mình đố i vớ i sự
nghiệp xâ y dự ng và bả o vệ Tổ quố c XHCN, sự nghiệp xâ y dự ng quâ n độ i và
nhiệm vụ giá o dụ c đà o tạ o củ a Họ c viện. Qua khả o sá t có 92% họ c viên đá nh
giá về cai trò củ a quá trình nâ ng cao YTTH trong họ c viện là từ quan trọ ng
đến rấ t quan trọ ng. Đạ i đa số họ c viên, ở đâ y là đố i tượ ng trự c tiếp củ a quá
trình nâ ng cao YTTH, nhậ n thứ c đú ng đắ n đượ c vị trí, vai trò củ a việc tự họ c
cũ ng như vai trò quyết định củ a bả n thâ n đố i vớ i nhiệm vụ giá o dụ c đà o tạ o
củ a họ c viện.
Trong quá trình họ c tậ p tạ i HVKTQS, hầ u hết cá c họ c viên đà o tạ o thể
hiện sự có độ ng lự c, thá i độ họ c tậ p và nghiên cứ u đú ng đắ n, cù ng vớ i ý chí
quyết tâ m cao. Tự chủ và chủ độ ng vượ t qua nhữ ng khó khă n trong họ c tậ p
để thự c hiện mụ c tiêu, đá p ứ ng yêu cầ u đà o tạ o củ a họ c viện, cũ ng như trang
bị lượ ng kiến thứ c chuyên mô n, nghiệp vụ vữ ng chắ c phụ c vụ cho quá trình
cô ng tá c về sau.
Điều cầ n đượ c cô ng nhậ n là YTTH củ a họ c viên nhữ ng nă m gầ n đâ y
ngà y cà ng đượ c nă ng cao; cá c chế độ họ c tậ p quy định củ a họ c viện nó i
chung và củ a đơn vị quả n lí nó i riêng đượ c họ c viên quá n triệt và chấ p hà nh
nghiêm. Trong họ c tậ p, họ c viên đã nêu cao tinh thầ n trá ch nhiệm, ý chí
phấ n đấ u vượ t qua khó khă n trở ngạ i, tích cự c, chủ độ ng, sá ng tạ o thự c hiện
tố t nộ i dung chương trình đà o tạ o và nghiên cứ u khoa họ c, tậ n dụ ng thờ i
 35

gian phá t huy cao khả nă ng tư duy, tự điều chỉnh thao tá c, hà nh vi, phương
phá p họ c tậ p, tự họ c mộ t cá ch khoa họ c,hiệu quả , chấ p hà nh tố t quy chế thi,
kiểm tra và cá c quy định trong huấ n luyện dã ngoạ i thự c hà nh, thự c tậ p, tích
cự c nhiệt tình tham gia cá c hoạ t độ ng ngoạ i khoá tham gia sô i nổ i trong cá c
buổ i giao lưu vớ i cá c đơn vị trong Quâ n độ i và cá c đơn vị kết nghĩa. Chấ t
lượ ng họ c tậ p và YTTH đượ c cả i thiện từ ng bướ c; phong trà o họ c tậ p trong
đơn vị đượ c diễn ra lớ n mạ nh, sô i nổ i, tạ o ra mộ t mô i trườ ng họ c tậ p là nh
mạ nh, tích cự c trong đơn vị cũ ng như trong toà n Họ c viện.
Bên cạ nh đó , 68% họ c viên qua khả o sá t sẽ có độ ng thá i gó p ý độ ng
viên, giú p đỡ cá c trườ ng hợ p đồ ng chí đồ ng độ i có hiện tượ ng thiếu tự giá c
trong họ c tậ p. Cho thấ y rằ ng khô ng nhữ ng phầ n lớ n họ c viên nhậ n thứ c đầ y
đủ về vị trí, vai trò củ a YTTH đố i vớ i nhiệm vụ họ c tậ p mà cò n có tinh thầ n
tậ p thể, đoà n kết, khắ c phụ c khó khă n trong họ c tậ p. Họ c viên có nhậ n thứ c
đầ y đủ sẽ là nền tả ng, độ ng lự c vữ ng chắ c để triển khai thự c hiện cá c biện
phá p nhằ m nâ ng cao YTTH đạ t đượ c nhữ ng kết quả sâ u sắ c.
Nguyên nhân của thành tựu
Nguyên nhân khách quan
Thứ nhất, những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới đất nước, sự
trưởng thành lớn mạnh của quân đội. Học viện trên nhiều mặt đã tạo điều
kiện để học viên yên tâm phấn khởi, tích cực ,chủ động trong học tập và
nghiên cứu khoa học.
Trong thờ i gian qua, sự nghiệp đổ i mớ i đã mang lạ i nhữ ng thà nh tự u
đá ng kể và ả nh hưở ng sâ u rộ ng đến mọ i lĩnh vự c kinh tế, chính trị và vă n
hó a - xã hộ i củ a đấ t nướ c. Điều nà y tạ o điều kiện thuậ n lợ i và đẩ y mạ nh việc
phá t huy tiềm nă ng củ a con ngườ i trên tấ t cả cá c mặ t. Đờ i số ng vậ t chấ t và
tinh thầ n củ a nhâ n dâ n, bao gồ m cả quâ n độ i, đã đượ c cả i thiện đá ng kể.
Niềm tin củ a nhâ n dâ n và o Đả ng, Nhà nướ c và chế độ XHCN đã đượ c củ ng cố
và duy trì vữ ng chắ c.
Quá trình xâ y dự ng Nhà nướ c phá p quyền XHCN, hoà n thiện và lan
rộ ng hệ thố ng luậ t phá p, thô ng qua việc tuyên truyền và giá o dụ c trong mọ i
tầ ng lớ p nhâ n dâ n. Cô ng tá c xâ y dự ng quâ n độ i và bả o vệ quố c phò ng an
ninh đã luô n nhậ n đượ c sự quan trọ ng và sự quan tâ m củ a Đả ng, Nhà nướ c
và nhâ n dâ n. Đố i vớ i Họ c viện, việc giá o dụ c và đà o tạ o độ i ngũ kỹ sư giỏ i về
 36

chuyên mô n và thự c tiễn đã trở thà nh mộ t nhiệm vụ quan trọ ng hà ng đầ u,

nhậ n đượ c sự quan tâ m đá ng kể.
Thự c tế cho thấ y, quá trình xâ y dự ng và phá t triển củ a HVKTQS luô n
đượ c lã nh đạ o và chỉ đạ o chặ t chẽ từ Bộ Quố c phò ng, Thườ ng vụ và Đả ng uỷ
củ a Họ c viện. Đồ ng thờ i, tổ chứ c lự c lượ ng cũ ng đượ c duy trì mộ t cá ch ổ n
định. HVKTQS đã khô ng ngừ ng đầ u tư và o việc hiện đạ i hó a trang thiết bị thí
nghiệm và giả ng dạ y, cung cấ p điều kiện tố t nhấ t cho cô ng tá c họ c tậ p và
nghiên cứ u khoa họ c. Sự ứ ng dụ ng cô ng nghệ trong quá trình giả ng dạ y,
cù ng vớ i việc tiếp cậ n thô ng tin mạ nh mẽ và truy cậ p và o mạ ng nộ i bộ củ a
Họ c viện đã tạ o điều kiện thuậ n lợ i cho việc tiếp cậ n vớ i nguồ n kiến thứ c
phong phú . Đồ ng thờ i, cơ sở vậ t chấ t và điều kiện sinh hoạ t củ a họ c viên đã
khô ng ngừ ng đượ c nâ ng cao, tạ o mô i trườ ng thuậ n lợ i để cá n bộ và họ c viên
tậ p trung và o cô ng tá c và thự c hiện tố t nhiệm vụ .
Qua phâ n tích kết quả điều tra, có tớ i trên 70% số HVĐTDH &
HVKTQS nhữ ng nă m gầ n đâ y có thà nh phầ n xuấ t thâ n từ nô ng dâ n, lạ i có
nhiều họ c viên quê ở xa, hoà n cả nh gia đình khó khă n, chính vì thế mà việc
tạ o cho họ c viên mộ t tầ m lý ổ n định yên tâ m cô ng tá c là hết sứ c cầ n thiết.
Nhữ ng nă m qua Đả ng ủ y, Ban giá m đố c họ c viện, chỉ huy cá c đơn vị đã có sự
quan tâ m chỉ đạ o sá t đù ng. Cá c chính sá ch nhằ m quan tâ m hỗ trợ cá c gia
đình chính sá ch, trợ cấ p khó khă n cá c gia định họ c viên chịu thiên tai. Sự
quan tâ m có ý nghĩa to lớ n trong việc tạ o tâ m lý an tâ m cô ng tá c độ ng thờ i
cù ng cổ thêm lò ng tin, tă ng cườ ng tình đoà n kết nhấ t trí trong toà n họ c viện
có quyết tâ m cao, thuậ n lợ i trong thự c hiện cá c nhiệm vụ Đả ng và Nhà nướ c
giao phó .
Thứ hai, có sự lãnh đạo của ban Giám đốc học viện, người chỉ huy các
cấp mà thường xuyên trực tiếp là cấp ủy chỉ bộ, đội ngũ cán bộ, quản lý học
viên và giáo viên đối với công tác nâng cao YTTH của học viên
Trên cơ sở sự lã nh đạ o và chỉ đạ o củ a Đả ng uỷ và Ban Giá m đố c Họ c
viện, cá c Phò ng và Khoa có trá ch nhiệm trự c tiếp quả n lý họ c viên và giá o
viên đã chú trọ ng và đả m bả o trá ch nhiệm đú ng mứ c trong cô ng tá c nâ ng
cao yếu tố thể chấ t và tinh thầ n cho họ c viên. Có sự kết hợ p chặ t chẽ giữ a
cá c cấ p chỉ huy và cá n bộ quả n lý họ c viên trong việc xem xét đá nh giá và
tạ o điều kiện để nâ ng cao yếu tố thể chấ t và tinh thầ n củ a họ c viên. Đặ c biệt,
vai trò chỉ đạ o và tổ chứ c theo dõ i củ a cá n bộ chỉ huy và độ i ngũ lớ p trưở ng
 37

đã đượ c khai thá c mộ t cá ch hiệu quả để tiên phong trong cô ng tá c nâ ng cao

yếu tố thể chấ t và tinh thầ n củ a họ c viên.
Trong quá trình tổ chứ c nâ ng cao yếu tố thể chấ t và tinh thầ n, họ c
viện đã tậ p trung và o việc xâ y dự ng ba mặ t quan trọ ng: nhậ n thứ c, thá i độ
và hà nh vi tích cự c tự giá c củ a họ c viên. Đã có sự câ n nhắ c đú ng đắ n đố i vớ i
mụ c tiêu và yêu cầ u đà o tạ o, nộ i dung chương trình, kế hoạ ch giá o dụ c, đà o
tạ o, và đồ ng thờ i đá p ứ ng tình hình thự c tế và nhậ n thứ c tâ m lý củ a họ c
viên, đặ c biệt là nhữ ng họ c viên có dấ u hiệu kém tích cự c trong họ c tậ p. Điều
nà y đã giú p họ c viện á p dụ ng cá c biện phá p giá o dụ c và quả n lý phù hợ p vớ i
từ ng trườ ng hợ p.
Hơn nữ a, họ c viện đã thự c sự tậ n dụ ng vai trò quan trọ ng củ a độ i ngũ
giá o viên trong việc thự c hiện phương châ m: dạ y chữ , dạ y nghề và dạ y
ngườ i. Đa số giá o viên đã có kiến thứ c và nă ng lự c sư phạ m tố t, đồ ng thờ i
mang trong mình tâ m huyết vớ i nghề giả ng dạ y. Trở thà nh mẫ u mự c vớ i lố i
số ng và tá c phong chuyên nghiệp, đồ ng thờ i đả m nhiệm trá ch nhiệm cao
trong việc giá o dụ c và rèn luyện phẩ m chấ t nhâ n cá ch củ a họ c viên HVKTQS
Thứ ba, có sự hấp dẫn của chuyên ngành đào tạo, điều kiện cơ sở vật
chất báo đảm cho hoạt động học tập nghiên cứu của học viên HVKTQS.
HVKTQS là trườ ng đạ i họ c kỹ thuậ t hà ng đầ u Việt Nam, Họ c viện đà o
tạ o cá n bộ kỹ thuậ t cho Quâ n độ i nhằ m đá p ứ ng nhu cầ u phá t triển và hiện
đạ i hó a lự c lượ ng vũ trang. Họ c viện Kỹ thuậ t Quâ n sự cung cấ p cá c chương
trình đà o tạ o chủ yếu trong lĩnh vự c kỹ thuậ t, bao gồ m cá c ngà nh như cơ
khí, điện tử , cô ng nghệ thô ng tin, vũ khí, hà ng khô ng vũ trụ . Trườ ng đà o tạ o
từ cử nhâ n đến tiến sĩ trong cá c lĩnh vự c nà y. Họ c viên tạ i HVKTQS khô ng
chỉ đượ c họ c lý thuyết, mà cò n đượ c tiếp cậ n vớ i cá c hoạ t độ ng thự c tế.
Hiện nay, Họ c viện đã nhậ n đượ c đầ u tư từ Nhà nướ c và sự quan tâ m
đặ c biệt từ Bộ Quố c phò ng, cơ sở họ c tậ p tương đố i hoà n chỉnh. Cơ sở vậ t
chấ t củ a Họ c viện đã đượ c đả m bả o đầ y đủ , tạ o điều kiện thuậ n lợ i cho việc
họ c tậ p và nghiên cứ u. Đặ c biệt, cá c phò ng họ c, phò ng thí nghiệm đượ c
trang bị cá c thiết bị hiện đạ i, và khu vự c sinh hoạ t đượ c nâ ng cấ p đá ng kể.
Cả i thiện chấ t lượ ng nhà ở cho họ c viên cũ ng là mộ t ưu tiên hà ng đầ u. Bên
cạ nh đó , việc tă ng cườ ng cá c hoạ t độ ng vă n hó a đượ c đặ c biệt chú trọ ng.
Tạ o nên mộ t mô i trườ ng thuậ n lợ i, khuyến khích mọ i họ c viên tích cự c họ c
 38

tậ p và rèn luyện đạ t đượ c thà nh cô ng trong việc hoà n thà nh mụ c tiêu yêu
cầ u củ a đà o tạ o.
HVKTQS có mụ c tiêu đà o tạ o cá n bộ kỹ thuậ t có trình độ cao, có khả
nă ng nghiên cứ u, sá ng tạ o, và đá p ứ ng yêu cầ u cô ng tá c kỹ thuậ t trong Quâ n
độ i. Ngoà i ra, trườ ng cũ ng đó ng vai trò trong việc phá t triển và ứ ng dụ ng
cô ng nghệ hiện đạ i và o lĩnh vự c quố c phò ng và an ninh.
Nguyên nhân chủ quan
Đại đa số học viên đã xác định được xu hướng nghề nghiệp,mục tiêu yêu
cầu đào tạo,có ý chí quyết tâm cao trong học tập ,phấn đấu trở thành người sĩ
quan mẫu mực trong Quân đội nhân dân Việt Nam
Cá c ngà nh đà o tạ o hiện nay đang thu hú t mộ t lượ ng lớ n cá c thanh
niên sau khi tố t nghiệp phổ thô ng trung họ c. Đặ c biệt, Họ c viện Đạ i họ c và
cá c trườ ng đạ i họ c khá c đã thự c hiện quy trình tuyển chọ n nghiêm ngặ t
theo quy chế củ a Bộ Giá o dụ c và Đà o tạ o cũ ng như Bộ Quố c phò ng. Điều nà y
đả m bả o rằ ng nhữ ng họ c viên tham gia đà o tạ o có bả n lĩnh rõ rà ng, phẩ m
chấ t chính trị và đạ o đứ c tố t, trình độ nhậ n thứ c cao và sẵ n lò ng và có ý chí
để tham gia và o ngà nh nghề củ a mình.
Phầ n lớ n họ c viên nà y có xuấ t thâ n từ nô ng thô n và trả i qua giai đoạ n
họ c tậ p và rèn luyện tạ o nguồ n tạ i đơn vị trướ c khi và o Họ c viện. Điều nà y
có nghĩa là họ đã có cơ hộ i xá c định rõ hướ ng nghề nghiệp củ a mình và có
độ ng cơ chính đá ng, tích cự c để tiếp tụ c họ c tậ p và rèn luyện từ khi bướ c
và o trườ ng và trong suố t quá trình đà o tạ o.
Trên là nhữ ng nhâ n tố bên trong và bên ngoà i thú c đẩ y ,quyết định
quá trình nâ ng cao YTTH cuả ngườ i họ c viên trong suố t quá trình đà o tạ o tạ i
họ c viện,ả nh hưở ng đến chấ t lượ ng họ c tậ p và nghiên cứ u khoa họ c củ a họ c
viên HVKTQS.
2.1.1.2. Hạn chế trong nâng cao YTTH HVĐTDH tại HVKTQS hiện
nay.
Bên cạ nh nhữ ng ưu điểm là cơ bả n, việc nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH
ở HVKTQS nhữ ng nă m qua cò n bộ c lộ mộ t số mặ t hạ n chế, khuyết điểm, ả nh
hưở ng đến chấ t lượ ng đà o tạ o nó i chung, chấ t lượ ng tự họ c nó i riêng.
Một là, nội dung, hình thức, biện pháp để nâng cao YTTH cho học viên
có lúc chưa đồng bộ thống nhất, còn nhiều bất cập, tính thiết thực và hiệu quả
của một số mặt còn hạn chế.
 39

Việc xá c định nộ i dung, hình thứ c, biện phá p nâ ng cao YTTH củ a lã nh

đạ o, chỉ huy cá c cấ p và độ i ngũ cá n bộ , giá o viên có lú c, có nơi, có mặ t chưa
khoa họ c, thố ng nhấ t, đồ ng bộ . Ở cá c đơn vị quả n lý họ c viên, việc kết hợ p
giữ a giá o dụ c nhậ n thứ c , xâ y dự ng tinh thầ n trá ch nhiệm, hà nh vi tự giá c
họ c tậ p củ a họ c viên vớ i hoạ t độ ng cụ thể cò n chưa đả m bả o. Mặ c dù có kế
hoạ ch, nộ i dung, lịch trình cho họ c viên tự họ c đượ c xâ y dự ng chi tiết, cụ thể
song vẫ n cò n mang tính hình thứ c, chưa thiết thự c, hiệu quả chưa cao. Việc
nhắ c nhở , đô n đố c, kiểm tra trong quá trình giá o dụ c vẫ n diễn ra nhưng nó
chưa thậ t sự thườ ng xuyên, xuyên suố t, cò n xuấ t hiện nhiều bấ t cậ p cho họ c
viên trong quá trình thự c hiện cá c nhiệm vụ khá c. Chỉ đến 52% họ c viên cho
rằ ng chỉ đô i khi đượ c tạ o điều kiện tố t nhấ t về thờ i gian, khô ng gian để tiến
hà nh tự họ c, tự nghiên cứ u, cho thấ y việc trong quá trình quả n lý họ c viên
tạ i đơn vị, bên cạ nh yếu tố thiếu thờ i gian do họ c viên có lịch họ c dà y đặ c,
phả i thự c thiện đan xen nhiều chế độ , nhiệm vụ khá c, cá n bộ cá c đơn vị quả n
lý họ c viên cò n chưa linh hoạ t, má y mó c trong quá trình duy trì họ c viên,
chưa chú trọ ng và o nhiệm vụ chính trị trọ ng tâ m củ a ngườ i họ c viên đó là
họ c tậ p, nghiên cứ u.
Nhữ ng biện phá p giá o dụ c mang tính nhấ t thờ i “ tình thế”, thiếu tính
cơ bả n, lâ u dà i và mang tính đồ ng bộ đã mang đến nhữ ng khó khă n, bấ t cậ p,
thiếu só t đó , khả o sá t cho thấ y có 72% họ c viên đá nh giá mứ c độ giá o dụ c
YTTH cho họ c viên ở họ c viện hiện nay cò n chưa thườ ng xuyên. Tỷ lệ cao
họ c viên vẫ n chưa thấ y rõ hiệu quả từ nhữ ng biện phá p trong quá trình
nâ ng cao YTTH hiện nay, đò i hỏ i nhũ ng thay đổ i cầ n đượ c tiến hà nh trong
thờ i gian tớ i.
Độ i ngũ cá n bộ , giá o viên trong quá trình lên lớ p mộ t số vẫ n giả ng dạ y
theo nhữ ng phương phá p chưa thậ t sự khoa họ c, phù hợ p, chưa kích thích
đượ c họ c viên tích cự c tự họ c, tự tìm tò i, sá ng tạ o, luô n thụ độ ng trong họ c
tậ p dẫ n đến nhiều vấ n đề vẫ n chưa đượ c đà o sâ u, nhiều lỗ hổ ng kiến thứ c
chưa đượ c giả i đá p và ả nh hưở ng đến kết quả họ c tậ p. Do vậ y, hiệu quả củ a
việc nâ ng cao YTTH cho họ c viên cò n có mặ t chưa cao. Thô ng qua khả o sá t,
tuy rằ ng 83% họ c viên đượ c giả ng viên khuyến khích tự họ c lạ i bà i cũ , tìm
hiểu bà i mớ i trướ c ikhi lên lớ p, nghĩa là tiến hà nh tự họ c tạ i đơn vị, thì
nghịch lý ở đâ y là đố i vớ i việc hướ ng dẫ n nhữ ng nguyên tắ c, biện phá p để
tiến hà nh tự họ c, tự nghiên cứ u đượ c hiệu quả , có 43% họ c viên chọ n đô i
 40

khi và 35% họ c viên chọ n hiếm khi. Đủ cho thấ y rằ ng tuy nhữ ng biện phá p
nâ ng cao YTTH có đượ c á p dụ ng, song mang lạ i hiệu quả chưa cao, chưa đi
và o chiều sâ u, bả n chấ t củ a vấ n đề cò n tồ n tạ i, cò n mang nặ ng tính hình
thứ c, chủ quan củ a ngườ i dạ y chứ khô ng là m nổ i bậ t đượ c vai trò tích cự c,
chủ độ ng củ a ngườ i họ c trong giá o dụ c.
Hai là, một số bộ phận học viên nhận thức chưa đầy đủ về mục tiêu, yêu
cầu đào tạo, chưa thực sự tích cực chủ động trong học tập, ý thức tự học vẫn
chưa cao
Mụ c tiêu đà o tạ o đố i vớ i HVĐTDH tạ i HVKTQS là đà o tạ o ngườ i sĩ
quan tố t, ngườ i kỹ sư giỏ i, ngườ i đả ng viên mẫ u mự c, việc họ c tậ p là nhiệm
vụ chính trị trung tâ m, xuyên suố t. Tuy vậ y, nhiều họ c viên vẫ n cò n có biểu
hiện nhậ n thứ c thiên lệch họ c tậ p và vui chơi, chưa thậ t sự câ n bằ ng giữ a
vui chơi giả i trí và ý thứ c họ c tậ p dẫ n đến quá sa đà và o thú vui, dà nh nhiều
thờ i cho mạ ng xã hộ i,má y tính sử dụ ng khô ng đú ng mụ c đích, sử dụ ng điện
thoạ i sai thờ i gian quy định và chưa tậ n dụ ng tố i đa và o thờ i gian tự họ c.
Mộ t bộ phậ n họ c viên việc quá n triệt mụ c tiêu yêu cầ u đà o tạ o chưa sâ u sắ c,
độ ng cơ phấ n đấ u khô ng rõ rà ng, chưa thậ t sự hứ ng thú , say sưa, nhiệt tình
trong họ c tậ p, tính chủ độ ng họ c tậ p chưa cao. Khả o sá t chỉ ra rằ ng 61% họ c
viên hiếm khi chủ độ ng đến thư viện để tìm thêm sá ch tham khả o, tà i liệu
chuyên ngà nh để tự nghiên cứ u, phầ n nhiều họ c viên vẫ n chưa khai thá c tố i
đa đượ c tiềm lự c cơ sở vậ t chấ t củ a họ c viện, cò n xem nhẹ việc tự họ c, tự
nghiên cứ u thêm ngoà i mả ng kiến thứ c đượ c dạ y trên lớ p. Vì vậ y mà kết quả
họ c tậ p củ a mộ t số họ c viên chưa đượ c cao, nă m 2023 họ c viên khó a 54 tố t
nghiệp ra trườ ng chỉ có 9% đạ t loạ i giỏ i, cò n lạ i là khá và trung bình.
Điều đá ng lưu ý là mộ t số họ c viên có tư tưở ng dự a dẫ m, ỷ lạ i, ỷ thế,
thự c dụ ng, chậ m khắ c phụ c thó i quen xấ u, khô ng thườ ng xuyên cố gắ ng
phấ n đấ u vươn lên trong họ c tậ p, ý thứ c tự họ c cà ng ngà y cà ng kém. Hiện
tượ ng “ đứ ng nú i nà y trô ng nú i nọ ” là m tinh thầ n và ý chí phấ n đấ u khô ng
cò n, chá n nả n họ c tậ p, tư tưở ng dao độ ng, kết quả họ c tậ p cũ ng xuố ng dố c.
Bên cạ nh đó là tư tưở ng họ c cầ m chừ ng, qua mô n, đượ c thể hiện rõ nhấ t
qua con số 27% họ c viên cho rằ ng chỉ cầ n tậ p trung họ c tậ p ngay trướ c kỳ
thi kết thú c mô n thì vẫ n sẽ đả m bả o đượ c qua mô n mà khô ng cầ n tậ p trung
họ c trong cả quá trình. Tuy khô ng chiếm đa số nhưng cũ ng đủ cho thấ y tình
trạ ng họ c tậ p má y mó c, đố i phó , họ c chỉ để qua mô n, ra trườ ng chứ khô ng
 41

phả i để tiếp thu tri thứ c, kiến thứ c củ a họ c viên đang diễn ra và có xu hướ ng
lan rộ ng. Nhữ ng biểu hiện tiêu cự c đó tuy chưa nhiều nhưng nếu khô ng kịp
thờ i ngă n chặ n sẽ ả nh hưở ng nghiêm trọ ng tớ i kết quả họ c tậ p, đá nh và o ý
thứ c tự họ c củ a mỗ i họ c viên ả nh hưở ng lớ n đến uy tín, chấ t lượ ng quá trình
đà o tạ o củ a Họ c viện.
Nguyên nhân của hạn chế
Nguyên nhân khách quan
Thứ nhất, những hạn chế, khuyết điểm của quá trình nâng cao YTTH
của HVKTQS là do sự tác động tiêu cực của cơ chế kinh tế thị trường và
những thủ đoạn chống phá ngày càng tinh vi của thế lực thù địch.
Cơ chế thị trườ ng là cộ t mố c quan trọ ng trong hệ thố ng kinh tế hiện
đạ i. Nó đó ng vai trò quan trọ ng trong việc định hình giá cả , phâ n phố i tà i
nguyên và khuyến khích sự cạ nh tranh tạ o sự thú c đẩ y phá t triển nền kinh
tế, vớ i việc xâ y dự ng cơ chế kinh tế thị trườ ng định hướ ng XHCN ở nướ c ta
đã tiến hà nh đẩ y nhanh quá trình cô ng nghiệp hó a, hiện đạ i hó a tạ o cơ sở
vậ t chấ t kỹ thuậ t ngà y cà ng hiện đạ i đá p ứ ng mụ c tiêu, yêu cầ u, nhiệm vụ
trong thờ i kỳ quá độ XHCN, bên cạ nh nhữ ng thuậ n lợ i cũ ng phả i đố i mặ t vớ i
nhữ ng khó khă n, thử thá ch khô ng nhỏ . Tá c độ ng tiêu cự c củ a nó đang ả nh
hưở ng rấ t lớ n, tạ o ra nhữ ng khó khă n, tiêu cự c trong xã hộ i, là m “lệch
chuẩ n” mộ t số giá trị, phẩ m chấ t đạ o đứ c củ a cá c thà nh phầ n trong xã hộ i
nhấ t là thế hệ thanh niên đang có nhữ ng biểu hiện suy thoá i về đạ o đứ c,
thiếu ý chí vươn lên, phai nhạ t mụ c tiêu. Điển hình trong nhữ ng nă m gầ n
đâ y đã xả y ra khô ng ít cá c vụ việc tham ô , tham nhũ ng củ a nhữ ng cá n bộ ,
cô ng chứ c chạ y theo danh lợ i, giá trị vậ t chấ t tầ m thườ ng gâ y nhũ ng nhiễu
vì vu lợ i, thấ t thoá t ngâ n sá ch nhà nướ c, đi trá i lạ i vớ i lương tâ m chỉ biết lợ i
ích củ a mộ t số nhó m nhỏ là m sai lệch con đườ ng tiến lên XHCN . Trong đó
cũ ng đã ả nh hưở ng khô ng nhỏ đến quâ n độ i, mộ t số sĩ quan, đả ng viên có
nhữ ng hà nh vi lạ m dụ ng chứ c quyền, chạ y chọ t vị trí, là m mấ t uy tín củ a
quâ n độ i vớ i nhâ n dâ n, hình ả nh tố t đẹp củ a ngườ i bộ độ i Cụ Hồ thờ i kỳ
mớ i, giả m sú t tinh thầ n, sứ c mạ nh củ a quâ n độ i. Đặ c thù củ a HVQS là họ c
tậ p, cô ng tá c trong mô i trườ ng đặ c thù , nhiều quy định, chịu sự quả n lý từ
nhiều cơ quan, tổ chứ c, xét về mặ t tâ m lý nếu khô ng đượ c thườ ng xuyên rèn
luyện, tâ m lý chưa vữ ng và ng, sẽ dễ dà ng bị lay độ ng và bị cuố n và o nhữ ng
cá m dỗ củ a xã hộ i bên ngoà i.
 42

Hiện nay, cá c thế lự c đế quố c và phả n độ ng thự c hiện chiến lượ c “Diễn
biến hò a bình”, “ Bạ o loạ n lậ t đổ ” chố ng phá nhà nướ c ta mộ t cá ch quyết liệt
vớ i nhiều thủ đoạ n thâ m độ c nhiều hình thứ c mớ i ngà y cà ng hết sứ c tinh vi
và chú ng tậ p trung chủ yếu và o lự c lượ ng vũ trang nhằ m xó a bỏ sự lã nh đạ o
củ a Đả ng Cộ ng Sả n là m mấ t vai trò , nhiệm vụ , mụ c tiêu bả o vệ củ a lự c lượ ng
vũ trang. Quâ n độ i là lự c lượ ng trung thà nh và tin cậ y củ a Đả ng và Nhà
nướ c, lý tưở ng cao cả nhấ t củ a ngườ i quâ n nhâ n là bả o vệ Đả ng, Nhà nướ c,
bả o vệ thà nh quả cá ch mạ ng và nền độ c lậ p chủ quyền quố c gia , tự do hạ nh
phú c củ a nhâ n dâ n. Do vậ y thế lự c thù địch chú ng tấ n cô ng toà n diện trên
tấ t cả cá c mặ t từ chính trị, tư tưở ng, đạ o đứ c, lố i số ng, kỷ luậ t,... Nhữ ng thủ
đoạ n chố ng phá củ a chú ng đã và đang là m cho mộ t số cá n bộ , đả ng viên mấ t
cả nh giá c, giả m sú t ý chí chiến đấ u, phai nhạ t lý tưở ng, lố i số ng cá nhâ n,
thích hưở ng thụ , có biểu hiện thờ ơ trong việc chấ p hà nh mệnh lệnh cấ p
trên, vi phạ m kỷ luậ t quâ n độ i, phá p luậ t Nhà nướ c. Việc tạ o điều kiện cho
họ c viên tiếp cậ n internet để phụ c vụ quá trình họ c tậ p, nghiên cứ u khoa
họ c nhưng mộ t số họ c viên lạ i lợ i dụ ng để lạ m dụ ng mạ ng xã hộ i, thườ ng
xuyên thự c hiện nhữ ng trà o lưu thiếu tính tích cự c, tham gia và o nhữ ng hộ i
nhó m phả n độ ng mà khô ng phâ n biệt đú ng sai, chia sẻ nhữ ng nộ i dung chưa
xá c thự c, đó đều là hà nh vi rấ t tinh vi củ a thế lự c thù địch vô tình trở thà nh
kẻ tiếp tay cho bọ n chố ng phá , chú ng lợ i dụ ng nhữ ng điều kiện bấ t cậ p, khó
khă n trong mô i trườ ng quâ n độ i tá c độ ng và o tâ m tư, tình cả m củ a quâ n
nhâ n bằ ng nhữ ng lợ i ích về kinh tế, hà o nhoá ng củ a xã hộ i phương tâ y, hình
ả nh tố t đẹp củ a xã hộ i tư bả n là m lung lay ý chí phấ n đấ u củ a ngườ i là m
quâ n cá ch mạ ng, hò ng tẩ y trắ ng mọ i bả n chấ t xấ u xa, tà n á c, dẫ m đạ p lên lợ i
ích tự do củ a ngườ i dâ n lao độ ng, là m thố i rử a tâ m hồ n, chố ng phá từ bên
trong dầ n dầ n là m thoá i hó a nhâ n cá ch củ a hệ thế trẻ và lự c lượ ng quâ n
nhâ n. Nhữ ng điều nà y đã tá c độ ng khô ng nhỏ đến quá trình phấ n đấ u, thá i
độ hà nh vi tích cự c, sụ t giả m ý chí và ý thứ c tự họ c củ a ngườ i họ c viên
HVKTQS.
Thứ hai, nhận thức, trách nhiệm, năng lực của một số cấp ủy, chi bộ,
cán bộ quản lý học viên và giáo viên với nhiệm vụ nâng cao YTTH của học viên
còn hạn chế.
Trong nhữ ng nă m qua, vớ i nhữ ng nỗ lự c, cố gắ ng trong lã nh đạ o, tổ
chứ c thự c hiện nà y nhưng mộ t số cấ p ủ y, chi bộ , cá n bộ quả n lý và giá o viên
 43

vẫ n chưa thậ t sự quan tâ m, đề cao trá ch nhiệm, tỉ mỉ trong việc nâ ng cao

YTTH cho họ c viên. Việc tổ chứ c phâ n cô ng kiểm tra thự c hiện củ a cấ p ủ y,
chi bộ chưa thườ ng xuyên, tích cự c và cô ng tá c rú t kinh nghiệm trong cô ng
tá c nâ ng cao YTTH cho họ c viên chưa kịp thờ i. Mộ t số cá n bộ quả n lý chưa đi
sâ u và o cô ng tá c thự c hiện, kế hoạ ch cụ thể chỉ dừ ng lạ i ở mứ c nhắ c nhở
nhưng chưa thậ t sự hiệu quả . Khô ng phủ nhậ n sự nỗ lự c củ a cá c bộ cá c cấ p,
ý thứ c tự họ c củ a họ c viên cũ ng đã có nhữ ng chuyển biến biểu hiện qua kết
quả họ c tậ p sau mỗ i kỳ họ c có sự thay đổ i song để nâ ng cao hơn nữ a YTTH
củ a họ c viên cầ n có nhữ ng giả i phá p cụ thể hơn, quan tâ m sâ u sá t hơn nữ a
đến tâ m tư, tình cả m củ a mỗ i họ c viên, khắ c phụ c nhữ ng vướ ng mắ c trong
đờ i số ng hằ ng ngà y, đá p ứ ng nhữ ng nhu cầ u chính đá ng cũ ng như tạ o điều
kiện tố t nhấ t cho họ c viên trong quá trình họ c tậ p nhưng phả i cầ n quả n lý
chặ t chẽ khô ng để tình trạ ng lạ m dụ ng nhữ ng chế độ đượ c thả lỏ ng để vi
phạ m. Mặ t khá c, độ i ngũ giá o viên cũ ng cầ n có nhữ ng độ ng thá i kích thích
YTTH ở mỗ i họ c viên, nhậ n thứ c đượ c trá ch nhiệm và xâ y dự ng YTTH cho
họ c viên cò n hạ n chế và bấ t cậ p, nhấ t là truyền đạ t đượ c cả m hứ ng, truyền
đượ c ngọ n lử a nhiệt huyết trong giả ng dạ y, rèn luyện đượ c ý thứ c tự giá c
trong việc chấ p hà nh cá c quy định củ a Họ c viện, chế độ , điều lệnh, điều lệ
củ a Quâ n độ i từ đó nâ ng cao đượ c YTTH hay ý thứ c tự giá c họ c tậ p củ a họ c
viên.

Nguyên nhân chủ quan

Một bộ phận học viên chưa thật sự chú trọng đến việc tự học, chưa đề
cao tinh thần trách nhiệm, chủ động trong học tập để đáp ứng yêu cầu đào
tạo của Học viện.
Họ c viên HVKTQS vớ i nhữ ng thanh niên có mụ c tiêu lý tưở ng vữ ng
và ng, độ ng cơ thá i độ họ c tậ p tố t từ đầ u và o nhưng trên tinh thầ n lự a chọ n
ngà nh họ c và sự sắ p xếp, phâ n cô ng củ a cấ p trên có mộ t số bộ phậ n họ c viên
chưa và o đú ng chuyên ngà nh mình mong muố n nên tinh thầ n bị nhiều yếu
tố tá c độ ng chưa đú ng đắ n dẫ n đến có nhữ ng độ ng thá i, ý thứ c họ c tậ p bị
giả m sú t. mụ c tiêu phấ n đấ u chưa rõ rà ng. Là m ả nh hưở ng khô ng nhỏ đến
quá trình họ c tậ p, chưa phá t huy hết khả nă ng củ a bả n thâ n và sa đà và o
nhữ ng thú vui bên ngoà i xã hộ i mà chưa chú trọ ng và o nhiệm vụ chính trị
trung tâ m củ a ngườ i họ c viên là tự họ c, tự nghiên cứ u, dẫ n đến mộ t số họ c
 44

viên phả i xuố ng khó a vì kết quả họ c tậ p khô ng đả m bả o. Cá biệt khó a 53 tố t

nghiệp nă m 2022, có mộ t số họ c viên đến thờ i hạ n tố t nghiệp vẫ n chưa đạ t
chuẩ n đầ u ra về ngoạ i ngữ . Mộ t số ít họ c viên tuy đã có thá i độ ý thứ c họ c
tậ p tố t nhưng vớ i lố i họ c tậ p theo lố i mò n, thụ độ ng trong việc tiếp nhậ n
kiến thứ c từ giả ng viên, chưa chủ độ ng, sá ng tạ o để nâ ng cao ý thứ c tự họ c.
Biểu hiện mộ t số họ c viên cò n ngạ i khổ , ngạ i rèn, thiếu nỗ lự c vươn lên , dễ
bị tá c độ ng từ bên ngoà i, dễ lay độ ng vớ i nhữ ng lợ i ích trướ c mắ t, ả nh
hưở ng lớ n đến quá trình hình thà nh và phá t triển nhâ n cá ch, phẩ m chấ t
nă ng lự c củ a ngườ i họ c viên sĩ quan trong quâ n độ i.
2.1.2. Một số bài học kinh nghiệm trong xây dựng YTTH của
HVĐTDH tại HVKTQS hiện nay.
Từ thự c tiễn xâ y dự ng YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS trong nhữ ng
nă m vừ a qua và cơ sở lý thuyết chung về khả nă ng tự họ c, có thế rú t ra mộ t
số bà i họ c kinh nghiệm sau:
Một là, cần phải hướng mọi hoạt động của Học viện vào việc nâng cao
YTTH cho học viên.
YTTH là mộ t nhâ n tố quan trọ ng, cơ bả n, tấ t yếu cầ n có củ a mộ t ngườ i
họ c viên, phụ c vụ cho quá trình họ c tậ p, cô ng tá c tạ i Họ c viện cũ ng như quá
trình cô ng tá c sau nà y. Nhằ m mụ c đích nâ ng cao YTTH cho họ c viên, mọ i
hoạ t độ ng củ a Họ c viện, trên tấ t cả cá c mặ t cô ng tá c củ a mỗ i cá n bộ , họ c
viên, chiến sĩ, nhâ n viên trong toà n Họ c viện đều phả i hướ ng tớ i mộ t mụ c
đích chung là nâ ng cao chấ t lượ ng dạ y và họ c nó i chung, YTTH củ a họ c viên
nó i riêng.
Thự c tế thờ i gian vừ a qua cho thấ y, nhữ ng kết quả họ c tậ p, đặ c biệt là
khả nă ng tự họ c củ a cá c đơn vị họ c viên trong toà n Họ c viện đượ c nâ ng lên
đá ng kể, trướ c hết là do cấ p ủ y Đả ng củ a cá c đơn vị coi trọ ng lã nh đạ o cô ng
tá c xâ y dự ng, nâ ng cao YTTH củ a họ c viên, thườ ng xuyên gắ n vớ i cá c nghị
quyết lã nh đạ o, tổ chứ c quá n triệt, giá o dụ c tư tưở ng, nộ i dung, phương
phá p, duy trì cá c biện phá p thườ ng xuyên, liên tụ c và có cô ng tá c kiểm tra,
kịp thờ i uố n nắ n cá c biểu hiện xem nhẹ, thiếu quyết tâ m trong xâ y dự ng
YTTH củ a họ c viên trong toà n họ c viện. Tấ t cả cá c hoạ t độ ng củ a đơn vị đều
hướ ng và o quá trình nâ ng cao YTTH, tiêu biểu phả i kể đến cá c buổ i sinh
hoạ t chuyên đề về tự họ c, cá c buổ i giao lưu vớ i đơn vị kết nghĩa có lồ ng
ghép nộ i dung về giá o dụ c, cá c buổ i tọ a đà m nhằ m xâ y dự ng cho ngườ i họ c
 45

viên ý chí quyết tâ m, tinh thầ n hă ng say trong họ c tậ p và nghiên cứ u. Tự u

chung lạ i, đưa việc giá o dụ c về YTTH trở thà nh nộ i dung trọ ng tâ m, xuyên
suố t trong cô ng tá c giá o dụ c, rèn luyện họ c viên sẽ mang lạ i hiệu quả cao,
thiết tự , phụ hợ p vớ i vai trò to lớ n củ a YTTH hiện nay.
Hai là, tiến hành thường xuyên liện tục trong mọi điều kiện, hoàn cảnh,
kết hợp giáo dục bồi dưỡng của tổ chức với tự tu dưỡng rèn luyện của mọi
học viên.
Bên cạ nh hướ ng mọ i hoạ t độ ng củ a Họ c viện và o quá trình nâ ng cao
YTTH cho họ c viên, cầ n phả i duy trì cá c hoạ t độ ng mộ t cá ch thườ ng xuyên,
liên tụ c. Quá trình nâ ng cao YTTH là quá trình tá c độ ng và o nhậ n thứ c, tình
cả m củ a họ c viên, hình thà nh ý thứ c tích cự c dự a trên cơ sở nhâ n thứ c sâ u
sắ c về mụ c tiêu, yêu cầ u đà o tạ o, về vai trò , tá c dụ ng củ a việc họ c tậ p và
đượ c thể hiện ra bằ ng hệ thố ng độ ng cơ, thá i độ , họ c tậ p mộ t cá ch tích cự c,
chủ độ ng và sá ng tạ o, đạ t kết quả cao. Đâ y là mộ t quá trình lâ u dà i, khó
khă n, phứ c tạ p đố i vớ i đố i tượ ng họ c viên quâ n sự , có sự thay đổ i to lớ n về
mô i trườ ng đà o tạ o, sinh hoạ t khi bướ c và o họ c tậ p tạ i Họ c viện. Mỗ i ngườ i
họ c viên đều phả i chấ p hà nh đầ y đủ cá c chế độ , quy định củ a Quâ n độ i, cá c
hoạ t độ ng củ a đơn vị và sinh hoạ t cá nhâ n, cù ng vớ i điều kiện biến đổ i củ a
tình hình kinh tế - xã hộ i ở nướ c ta hiện nay,dẫ n đến vấ n đề họ c tậ p hay cụ
thể hơn là tự họ c dễ bị xem nhẹ, gặ p nhiều khó khă n. Hơn nữ a, đặ c thù đà o
tạ o tạ i HVKTQS là đà o tạ o theo từ ng khó a họ c, mỗ i khi mộ t khó a mớ i nhậ p
họ c, cô ng tá c giá o dụ c, nâ ng cao YTTH phả i đượ c tiến hà nh từ đầ u.
Do đó , mọ i chủ thể củ a quá trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên cầ n phả i
nắ m rõ nộ i dung, tiến hà nh mộ t cá ch thườ ng xuyên, sâ u sắ c, mọ i lú c, mọ i
nơi, mọ i điều kiện hoà n cả nh. Cá c nộ i dung, biện phá p phả i đượ c triển khai
đồ ng bộ , quyết liệt và đả m bả o duy trì chấ t lượ ng trong suố t thờ i gian đà o
tạ o củ a từ ng khó a
Ba là, tạo môi trường giáo dục và tự giáo dục tích cực, hiệu quả cho học
viên.
Mô i trườ ng giá o dụ c và tự giá o dụ c có ả nh hưở ng rấ t lớ n đến kết quả
họ c tậ p củ a họ c viên. Đặ c biệt, tự họ c và nâ ng cao YTTH yêu cầ u xâ y dự ng
mộ t mô i trườ ng sư phạ m hiện đạ i, tích cự c, khoa họ c, mô i trườ ng sư phạ m
phù hợ p là nhâ n tố cơ bả n, nền tả ng để cá c biện phá p, nộ i dung khá c đượ c
triển khai nhanh chó ng, hiệu quả .
 46

Mô i trườ ng quâ n sự là mô i trườ ng mang tính đặ c thù , vì thế tạ o ra mô i

trườ ng họ c tậ p, rèn luyện, tự rèn luyện cho mỗ i họ c viên có ý nghĩa quan
trọ ng, đặ t lên hà ng đầ u. Mô i trườ ng giá o dụ c ở nhà trườ ng quâ n sự gó p
phầ n tạ o nên độ ng cơ, mụ c đích, tạ o điều kiện và cung cấ p phương tiện cho
hoạ t độ ng giá o dụ c, họ c tậ p, rèn luyện củ a họ c viên, nhờ đó họ c viên yên
tâ m, gắ n bó vớ i nhiệm vụ , đồ ng thờ i tích cự c, chủ độ ng, sá ng tạ o trong lĩnh
hộ i tri thứ c, kiến thứ c, kinh nghiệm lịch sử , xã hộ i, cá c giá trị để hình thà nh,
phá t triển hoà n thiện nhâ n cá c ngườ i sĩ quan.
Trong nhữ ng nă m vừ a qua, Đả ng ủ y , Ban Giá m đố c Họ c viện thườ ng
xuyên chú trọ ng đến hoạ t độ ng nà y đã và đang tậ p trung lã nh đạ o, chỉ đạ o
thự c hiện có chấ t lượ ng hai nộ i dung chủ yếu: xâ y dự ng cá c mố i quan hệ
giá o dụ c, bầ u khô ng khí tố t đẹp trong đơn vị và xâ y dự ng cơ sở vậ t chấ t giá o
dụ c, cả nh quan mô i trườ ng Họ c viện mộ t cá ch khoa họ c, phụ c vụ tố t nhấ t
cho mụ c tiêu giá o dụ c – đà o tạ o.
Việc xâ y dự ng cá c mố i quan hệ giá o dụ c và bầ u khô ng khí tâ m lý tinh
thầ n tố t đẹp đó tậ p trung và o cá c quan hệ trên, dướ i, trong ngoà i, cá nhâ n
vớ i tố chứ c, tổ chứ c vớ i tổ chứ c, cá nhâ n vớ i cá nhâ n, phù hợ p vớ i cá c quy
định củ a phá p luậ t, củ a điều lệnh, điều lệ quâ n độ i, điều lệ cô ng tá c nhà
trườ ng, phù hợ p vớ i nhữ ng giá trị vă n hó a và đạ o lý con ngườ i Việt Nam.
Mô i trườ ng thuậ n lợ i cho quá trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên, bao gồ m
xâ y dự ng cá c cơ quan, đơn vị trong Họ c viện vữ ng mạ nh, thự c sự trở thà nh
mộ t lự c lượ ng giá o dụ c quâ n nhâ n có hiệu quả , phong trà o tự họ c tậ p, tự rèn
luyện mạ nh mẽ và rộ ng khắ p, độ i ngũ giá o viên, cá n bộ quả n lý giá o dụ c là
nhữ ng nhâ n cá ch tiên tiến, nhữ ng nhà giá o dụ c có sứ c cả m hó a lớ n, cá c chế
độ , nền nếp giá o dụ c, huấ n luyện và sinh hoạ t thể hiện tính giá o dụ c cao.
Cơ sở vậ t chấ t giá o dụ c và cả nh quan mô i trườ ng củ a Họ c viện trong
nhữ ng nă m qua đã đượ c Đả ng ủ y và Ban Giá m đố c Họ c viện quâ n tâ m chú
trọ ng trên cơ sở giú p đỡ và tạ o điều kiện củ a cấ p trên. Đã từ ng bướ c đầ u tư,
nâ ng cấ p hoà n thiện cơ sở vậ t chấ t, trang thiết bị đà o tạ o, nơi ă n chố n ở ,
điều kiện sinh hoạ t củ a cá n bộ , giá o viên và họ c viên. Họ c viện luô n chú
trọ ng cá c nộ i dung thườ ng xuyên chă m lo, kiện toà n phá t triển độ i ngũ giả ng
viên đủ số lượ ng, cơ cấ u hợ p lí, chuấ n hó a về chấ t lượ ng, tă ng cườ ng đầ u tư
xâ y dự ng cơ sở vậ t chấ t phụ c vụ GD-ĐT, NCKH, tích cự c đổ i mớ i, nâ ng cao
chấ t lượ ng cô ng tá c tổ chứ c quả n lí, đà o tạ o,... Chính nhữ ng điều kiện đó sẽ
 47

có tá c dụ ng to lớ n và o giá o dụ c xâ y dự ng tính cả m yêu mến, gắ n bó củ a cá n

bộ , giá o viên, chiến sĩ, cô ng nhâ n viên và họ c viên vớ i đơn vị. Họ c viên gó p
phầ n thú c đẩ y nhanh chó ng quá trình xâ y dự ng YTTH củ a họ c viên và hoà n
thà nh thắ ng lợ i nhiệm vụ giá o dụ c – đà o tạ o đề ra.
Bốn là, kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng và công tác tổ chức, đa dạng
hóa các hình thức, biện pháp xây dựng YTTH của học viên.
Xâ y dự ng YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS là cô ng việc đượ c tiến hà nh
ngay từ đầ u, thườ ng xuyên liên tụ c, mang tính lâ u dà i và phứ c tạ p vớ i sự
tham gia củ a nhiều cơ quan, tổ chứ c trong Họ c viện. Bở i vậ y, muố n có đượ c
kết quả xâ y dự ng cụ thể, thiết thự c, cầ n có sự chung tay củ a tấ t cả cá c tổ
chứ c trong Họ c viện, đặ c biệt là đố i tượ ng họ c viên, phả i sử dụ ng đa dạ ng
cá c hình thứ c, biện phá p, khắ c phụ c mọ i biểu hiện khô ng chịu đổ i mớ i,
khô ng chịu tìm tò i, sá ng tạ o trong vậ n dụ ng cá c hình thứ c, biện phá p giá o
dụ c nâ ng cao YTTH.
2.2. Yêu cầu và một số giải pháp nâng cao YTTH của HVĐTDH tại
HVKTQS hiện nay.
2.2.1. Yêu cầu đối với hoạt động nâng cao YTTH của HVĐTDH tại
HVKTQS.
Trên cơ sở nhữ ng nghiên cứ u về YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện
nay và thự c trạ ng nâ ng cao YTTH cho đố i tượ ng nà y, có thể xá c định mộ t số
yêu cầ u đố i vớ i hoạ t độ ng nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS phả i
phù hợ p vớ i phương hướ ng xâ y dự ng quâ n độ i, chính quy, tinh nhuệ, từ ng
bướ c hiện đạ i, có sứ c chiến đấ u cao, luô n sẵ n sà ng chiến đấ u và chiến đấ u
thắ ng lợ i; phả i đá p ứ ng yêu cầ u nhiệm vụ nâ ng cao chấ t lượ ng giá o dụ c đà o
tạ o và xâ y dự ng nhà trườ ng chính quy mẫ u mự c củ a Họ c viện trong tình
hình mớ i. Cụ thể là đá p ứ ng cá c yêu cầ u sau:
Một là, nâng cao YTTH của học viên phải luôn bám sát tình hình nhiệm
vụ, mục tiêu yêu cầu đào tạo của học viện hiện nay.
Trong thờ i kỳ cô ng nghiệp hó a,hiện đạ i hó a hiện nay ,Họ c viện đượ c
đầ u tư từ Nhà nướ c và sự quan tâ m đặ c biệt từ Bộ Quố c phò ng,cơ sở họ c tậ p
tương đố i hoà n chỉnh. Cơ sở vậ t chấ t củ a Họ c viện đả m bả o đầ y đủ , tạ o điều
kiện thuậ n lợ i cho việc họ c tậ p và nghiên cứ u. Đặ c biệt, cá c phò ng họ c,
phò ng thí nghiệm đượ c trang bị cá c thiết bị hiện đạ i,khu vự c sinh hoạ t,họ c
tậ p và nghiên cứ u đượ c nâ ng cấ p đá ng kể. Cả i thiện chấ t lượ ng nhà ở cho
 48

họ c viên cũ ng là mộ t ưu tiên hà ng đầ u. Bên cạ nh đó , việc tă ng cườ ng cá c

hoạ t độ ng vă n hó a cũ ng đượ c đặ c biệt chú trọ ng. Tạ o mô i trườ ng thuậ n lợ i,
khuyến khích mọ i họ c viên tích cự c họ c tậ p và rèn luyện, để đạ t đượ c thà nh
cô ng trong việc hoà n thà nh mụ c tiêu yêu cầ u củ a đà o tạ o củ a Họ c viện cũ ng
như đá p ứ ng yêu cầ u nhiệm vụ củ a quâ n độ i.
HVKTQS đà o tạ o và trang bị cho họ c viên kiến thứ c, kỹ nă ng và phẩ m
chấ t cầ n thiết để trở thà nh cá c chuyên gia kỹ thuậ t trong lĩnh vự c quâ n sự ,
đồ ng thờ i khuyến khích sự nghiên cứ u và đổ i mớ i trong tính nă ng kỹ chiến
thuậ t củ a khí tà i trang bị đá p ứ ng yêu cầ u nhiệm vụ và hiện đạ i hoá ngà nh
cô ng nghiệp Quố c phò ng vữ ng mạ nh về cô ng nghệ.
Trong sự nghiệp đổ i mớ i, Họ c viện đà o tạ o cho họ c viên có chuyên
mô n,khả nă ng nắ m vữ ng và á p dụ ng cá c kỹ thuậ t quâ n sự hiện đạ i.Bao gồ m
nắ m vữ ng cá c nguyên lý và phương phá p thiết kế, vậ n hà nh và bả o trì cá c hệ
thố ng khí tà i trang bi quâ n sự .Điều nà y đả m bả o rằ ng họ c viên phả i hiểu rõ
vai trò và trá ch nhiệm củ a mình trong quá trình họ c tậ p và tạ i họ c viện.
Đá p ứ ng yêu cầ u nhiệm vụ trong tình hình mớ i,thự c chấ t là yêu cầ u về
nhậ n thứ c, trá ch nhiệm, nă ng lự c hoạ t độ ng củ a cá c chủ thể nâ ng cao YTTH
cho HVĐTDH ở họ c viện.Trong tình hình mớ i, đá p ứ ng nhu cầ u phá t triển
mạ nh về KHKT, họ c viện thườ ng xuyên cả i cá ch và đưa ra nhữ ng chỉ thị,
cô ng vă n, nghị quyết về chương trình đà o tạ o củ a từ ng khó a họ c, điều nà y
thể hiện sự chủ độ ng cầ n thiết củ a tổ chức chỉ huy bá m nắ m và chủ độ ng lậ p
kế hoạ ch cho đơn vị thự c hiện. Đội ngũ giảng viên có vai trò quan trọ ng
trong việc chương trình đà o tạ o, xâ y dự ng kế hoạ ch giả ng dạ y và nghiên cứ u
đả m bả o cho họ c viên nâ ng cao khả nă ng chủ độ ng, tích cự c trong họ c tậ p.Tổ
chứ c Đả ng cá c cấ p nhậ n thứ c đú ng trá ch nhiệm lã nh đạ o mọ i hoạ t độ ng củ a
đơn vị, lấ y lã nh đạ o họ c tậ p củ a họ c viên là nhiệm vụ trung tâ m và xuyên
suố t.Phá t huy vai trò gương mẫ u củ a độ i ngũ cá n bộ ,chiến sĩ, giá o viên, cô ng
nhâ n viên trong họ c viện kiên quyết thự c hiện thắ ng lợ i nghị quyết lã nh đạ o
về nhiệm vụ họ c tậ p và rèn luyện cũ ng như nâ ng cao YTTH củ a họ c viên
Hai là, nâng cao YTTH phải được tiến hành một cách tích cực,
thường xuyên và toàn diện.
YTTH củ a họ c viên đượ c hình thà nh bở i cá c yếu tố như nhậ n thứ c,
thá i độ và hà nh vi. Mỗ i mặ t nà y đó ng vai trò quan trọ ng và có mố i liên hệ
chặ t chẽ vớ i nhau, trong đó , mặ t nhậ n thứ c đó ng vai trò hà ng đầ u. Tuy
 49

nhiên, dự a trên nhậ n thứ c về mụ c tiêu lý tưở ng củ a Đả ng, mụ c tiêu nhiệm

vụ chiến đấ u củ a quâ n độ i, họ c viên thự c sự trở nên phấ n khở i và hă ng há i
thi đua phấ n đấ u để thự c hiện chứ c trá ch nhiệm vụ đượ c phâ n cô ng. Điều
nà y đò i hỏ i phả i có mộ t độ ng cơ chính trị đú ng đắ n,nhậ n thứ c và thá i độ
chuẩ n mự c. Để thự c sự tiến xa, hà nh độ ng đú ng cũ ng là mộ t yếu tố quan
trọ ng.
Mụ c tiêu xâ y dự ng sự nghiệp cá ch mạ ng là độ ng lự c cho hà nh độ ng
tích cự c chủ độ ng củ a ngườ i họ c viên,là nhữ ng yếu tố quan trọ ng để họ c
viên tự họ c, tự rèn luyện và trở thà nh nhữ ng ngườ i sĩ quan và kỹ sư mẫ u
mự c toà n diện. Vì vậ y, trong quá trình xâ y dự ng YTTH,sự cầ n thiết tậ p trung
toà n diện trên cả ba mặ t nhậ n thứ c, thá i độ và hà nh vi, và hướ ng toà n bộ
hoạ t độ ng củ a họ c viên và o việc thự c hiện thà nh cô ng nộ i dung chương
trình kế hoạ ch giá o dụ c đà o tạ o củ a khó a họ c.
Bên cạ nh đó , hoạ t độ ng họ c tậ p và rèn luyện củ a họ c viên ở Họ c viện
Kỹ thuậ t Quâ n sự diễn ra trong mộ t tình trạ ng că ng thẳ ng và khẩ n trương về
trí tuệ và sứ c khỏ e. Nếu khô ng có sự quan tâ m và độ ng viên từ phía giá o
viên, có thể xả y ra tư tưở ng ngạ i họ c, ngạ i rèn và nhụ t chí. Hơn nữ a, tá c
độ ng tiêu cự c từ tình hình xã hộ i, tình hình thế giớ i và nhữ ng thủ đoạ n củ a
cá c thế lự c thù địch có thể là m dao độ ng tư tưở ng củ a họ c viên, là m suy yếu
ý chí và bả n lĩnh.
Để nâ ng cao YTTH, cầ n thự c hiện mộ t chiến lượ c toà n diện trên mọ i
mặ t hoạ t độ ng. Điều nà y bao gồ m việc phá t triển nhậ n thứ c và thá i độ tích
cự c ở cá nhâ n, xâ y dự ng mô i trườ ng đồ ng độ i hỗ trợ trong nhó m họ c
tậ p,nhó m nghiên cứ u và đẩ y mạ nh chính sá ch và quy trình hỗ trợ trong tổ
chứ c Đả ng, đơn vị trự c tiếp quả n lý. Như vậ y, từ gó c độ cá nhâ n, họ c viên
cầ n nhậ n thứ c rõ tầ m quan trọ ng củ a YTTH trong nghiên cứ u và cô ng việc,
và đưa ra hà nh độ ng cụ thể để nâ ng cao YTTH củ a bả n thâ n. Từ gó c độ
nhó m, cầ n tạ o mô i trườ ng là m việc và họ c tậ p đồ ng độ i, khuyến khích sự hỗ
trợ và chia sẻ kinh nghiệm giữ a cá c thà nh viên. Từ gó c độ tổ chứ c, cầ n xâ y
dự ng chính sá ch, quy trình và hoạ t độ ng hỗ trợ nhằ m nâ ng cao YTTH củ a
toà n bộ hệ thố ng đà o tạ o trong Họ c viện.
Do đó , để đạ t đượ c YTTH vữ ng chắ c cho họ c viên, hoạ t độ ng xâ y dự ng
và nâ ng cao YTTH phả i đượ c thự c hiện thườ ng xuyên và tích cự c. Hoạ t độ ng
họ c tậ p và rèn luyện củ a họ c viên đò i hỏ i sự cô ng phu và că ng thẳ ng, trong
 50

khi cô ng tá c nâ ng cao YTTH cho họ c viên cũ ng cầ n đượ c tă ng cườ ng và đẩ y

mạ nh.
Ba là, kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức, vận
dụng đa dạng, linh hoạt các hình thức, biện pháp nâng cao YTTH của học viên.
Cô ng tá c tư tưở ng kết hợ p vớ i cô ng tá c tổ chứ c là mộ t nguyên tắ c tiến
hà nh CTĐ, CTCT. Đâ y là hai mặ t hoạ t độ ng cơ bả n quan trọ ng củ a CTĐ, CTCT
trự c tiếp gó p phầ n nâ ng cao sứ c mạ nh chính trị - tinh thầ n củ a Quâ n độ i
nhâ n dâ n Việt Nam. Trong mỗ i giai đoạ n cá ch mạ ng, că n cứ và o yêu cầ u
nhiệm vụ mà hoạ t độ ng cô ng tá c đả ng, cô ng tá c chính trị có nộ i dung, hình
thứ c, phương phá p phù hợ p, hiệu quả . Hệ thố ng cơ quan chính trị, cá n bộ
chính trị cá c cấ p trong Quâ n độ i luô n đượ c quan tâ m xâ y dự ng, củ ng cố ,
kiện toà n, phá t triển vữ ng mạ nh về mọ i mặ t.
Chỉ trên cơ sở kết hợ p chặ t chẽ cô ng tá c tư tưở ng vớ i vớ i cô ng tá c tổ
chứ c mớ i tạ o ra hiệu quả trong xâ y dự ng đơn vị vữ ng mạ nh toà n diện. Đâ y
là mộ t yếu tố cơ bả n trong việc nâ ng cao YTTH cho họ c viên đà o tạ o, trướ c
hết phả i là m tố t cô ng tá c giá o dụ c chính trị tư tưở ng cho họ . Đồ ng thờ i cầ n
tậ p trung xâ y dự ng cá c cấ p ủ y, tổ chứ c đả ng trong Đả ng bộ Quâ n độ i trong
sạ ch, vữ ng mạ nh, thự c sự là hạ t nhâ n lã nh đạ o ở từ ng cơ quan, đơn vị gắ n
vớ i xâ y dự ng đơn vị vữ ng mạ nh toà n diện. Coi trọ ng đổ i mớ i phong cá ch,
phương phá p lã nh đạ o, thự c hiện nghiêm nguyên tắ c tổ chứ c, sinh hoạ t
Đả ng; nâ ng cao chấ t lượ ng sinh hoạ t chi bộ ; tă ng cườ ng cô ng tá c kiểm tra,
giá m sá t, thi hà nh kỷ luậ t Đả ng.
Đẩ y mạ nh cá c hoạ t độ ng cô ng tá c tổ chứ c; tổ chứ c cá c hoạ t độ ng dạ y
họ c theo chương trình kế hoạ ch, tổ chứ c thự c hiện cá c chế độ rèn luyện, tổ
chứ c trự c chiến, tổ chứ c cá c phong trà o thi đua, kiện toà n cá c tổ chứ c phả i
phá t huy tinh thầ n và hà nh độ ng cá ch mạ ng trong thự c hiện nhiệm vụ giá o
dụ c đà o tạ o củ a đơn vị.

Bốn là, quá trình nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS hiện nay
phải kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống.
Trong quá trình đà o tạ o họ c viên luô n ả nh hưở ng rấ t nhiều bở i cá c
yếu tố xung quanh mô i trườ ng quâ n sự nên đều tồ n tạ i giữ a YTTH và ý thứ c
khô ng tự giá c họ c tậ p, quá trình nâ ng cao YTTH phả i đi đô i vớ i ngă n ngừ a
loạ i trừ ý thứ c khô ng tự giá c có như vậ y YTTH củ a họ c viên mớ i đượ c nâ ng
 51

cao và phá t triển, tồ n tạ i bền vữ ng. Song nếu chỉ chú trọ ng đến việc chố ng sẽ
gâ y nên cả m giá c khó chịu, ứ c chế, tinh thầ n gò bó , că ng thẳ ng trong đơn vị
và là m hạ n chế YTTH củ a họ c viên. Như vậ y quá trình nâ ng cao YTTH cho
họ c viên phả i kết hợ p chặ t chẽ giữ a xâ y và chố ng.
Để tiến hà nh cá c hoạ t độ ng xâ y và chố ng có hiệu quả thiết thự c cầ n sử
dụ ng đa dạ ng cá c hình thứ c, biện phá p và đan xen và o mọ i hoạ t độ ng, sinh
họ at củ a cá c tổ chứ c. Hơn nữ a hiện tượ ng suy thoá i về lố i số ng, đạ o đứ c về
tư tưở ng chính trị, có nhậ n thứ c sai lệch, tầ m quan trọ ng khi chưa xá c định
tố t nhiệm vụ chính trị trung tâ m là họ c tậ p nâ ng cao trình độ . Trong đó hà nh
độ ng tự phê bình và phê bình là phương phá p tố t nhấ t để khô ng ngừ ng nâ ng
cao YTTH cho họ c viên và chố ng ý thứ c khô ng tự giá c họ c tậ p, nhưng cũ ng
cầ n có cá ch thứ c biểu dương, khen thưở ng xứ ng đá ng vớ i nhữ ng họ c viên có
YTTH tiêu biểu để củ ng cố tinh thầ n họ c tậ p cho toà n họ c vieen trong đơn vị.
Bở i vậ y cầ n thườ ng xuyên duy trì có nề nếp, có chấ t lượ ng cao chế độ phê
bình, tự phê bình và khen thưở ng trong cá c tổ chứ c và trong cá c hoạ t độ ng
củ a đơn vị.
Năm là, phát huy vai trò và sự phối hợp đồng bộ giữa các tố chức, lực
lượng đồng thời đề cao vai trò hiện nay.chủ động, tích cực của học viên trong
quá trình nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS
Nhằ m phá t huy vai trò củ a chủ thể và đố i tượ ng họ c viên trong quá
trình nâ ng cao YTTH củ a họ c viên đạ t hiệu quả nhấ t định, vì vậ y đâ y là yêu
cầ u quan trọ ng và thiết thự c trong cô ng tá c giá o dụ c và đà o tạ o tạ i Họ c
viện…Theo nghiên cứ u trên cả lý luậ n và thự c tiễn CTĐ, CTCT cho thấ y sự
hiệu quả củ a cá hoạ t độ ng xâ y dự ng đơn vị đều phả i phá t huy sứ c mạ nh
tổ ng hợ p củ a cá c tổ chứ c ,cá c lự c lượ ng tham gia đồ ng thờ i đề cao vai trò tự
giá o dụ c, tự tu dưỡ ng cho bả n thâ n củ a đố i tượ ng là họ c viên đà o tạ o tạ i Họ c
viện
Trong cô ng cuộ c xâ y dự ng hệ thố ng giá o dụ c hiện đạ i.Mỗ i tổ chứ c,cá
nhâ n và lự c lượ ng trong đơn vị đều cầ n khá m phá sâ u sắ c và nhìn nhậ n mứ c
độ trọ ng yếu củ a trá ch nhiệm và khả nă ng củ a chính mình trong việc giá o
dụ c và bồ i dưỡ ng nâ ng cao YTTH ở họ c viên. Đồ ng thờ i, cầ n thiết lậ p mộ t sự
hò a hợ p và tương đồ ng trong hoạ t độ ng củ a cá c tổ chứ c và lự c lượ ng để đạ t
đượ c hiệu quả toà n diện.
 52

Trá nh sự khô ng nhấ t quá n giữ a tổ chứ c chỉ huy và tổ chứ c quầ n
chú ng, và giữ câ n bằ ng giữ a cá n bộ quả n lý họ c viên và độ i ngũ giá o viên.
Điều quan trọ ng nhấ t là tấ t cả cá c tổ chứ c và lự c lượ ng tham gia và o việc
nâ ng cao YTTH cho họ c viên cầ n có mộ t nhậ n thứ c chung về quan điểm và ý
chí quyết tâ m, và đồ ng thờ i thự c hiện hoạ t độ ng vớ i mộ t sự đồ ng nhấ t cao.
Cầ n phá t huy vai trò củ a cá c tổ chứ c và lự c lượ ng, và thự c hiện mộ t sự phố i
hợ p chặ t chẽ giữ a cá c lự c lượ ng và tổ chứ c trong mọ i tình huố ng, mọ i nhiệm
vụ và mọ i điều kiện hoà n cả nh. Mặ t khá c, họ c viên cũ ng cầ n đặ c biệt coi
trọ ng tinh thầ n trá ch nhiệm và việc tự tu dưỡ ng phẩ m chấ t chính trị đạ o
đứ c, tá c phong và lố i số ng củ a ngườ i quâ n nhâ n cá ch mạ ng. Trong đó , việc
thể hiện thá i độ hà nh vi tự họ c và tự rèn tích cự c thườ ng xuyên là mộ t yếu
tố quan trọ ng trong việc truyền tả i giá trị tri thứ c.
2.2.2. Một số giải pháp nâng cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS
hiện nay.
Để đá p ứ ng nhữ ng yêu cầ u nó i trên và nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH
tạ i HVKTQS hiện nay cầ n thự c hiện đồ ng bộ cá c giả i phá p sau đâ y:
2.2.2.1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp các ngành và
tất cả thành phần, lực lượng trong nâng cao YTTH của học viên.
Mộ t trong nhữ ng biện phá p quan trọ ng và tá c độ ng trự c tiếp đến nhậ n
thứ c củ a chủ thể, đố i tượ ng và hệ thố ng giá o dụ c. Đâ y là giả i phá p bao trù m,
xuyên suố t bá m sá t đố i vớ i việc nâ ng cao YTTH cho HVĐTDH tạ i HVKTQS.
Đâ y là giả i phá p quan trọ ng hà ng đầ u, bao trù m, xuyên suố t có ý nghĩa
rấ t quan trọ ng đố i vớ i việc nâ ng cao chấ t lượ ng xâ y dự ng YTTH cho họ c viên
đà o tạ o SQKT ở HVKTQS. Muố n thự c hiện có hiệu quả việc tự họ c, trướ c hết
phả i bắ t đầ u từ chủ thể đà o tạ o, trong đó độ i ngũ giá o viên, cá n bộ quả n lý
họ c viên có vai trò quan trọ ng nhấ t, nộ i dung, phương thứ c tă ng cườ ng chấ t
lượ ng tự họ c củ a cá c lự c lượ ng nà y là tậ p trung phá t triển trình độ , nă ng lự c,
cá c phẩ m chấ t chính trị, đạ o đứ c, nghề nghiệp, tiêu biểu là mộ t phẩ m chấ t
nhâ n cá ch sĩ quan đầ y đủ cá c phẩ m chấ t quâ n độ i yêu cầ u, tồ n tạ i mộ t miền
nhậ n thứ c để thu hú t ngườ i họ c khá m phá , thu nhậ n tri thứ c, kinh nghiệm.
Nhậ n thứ c là cơ sở củ a hà nh độ ng, việc xâ y dự ng ý thứ c tự họ c cho họ c viên
chỉ có thể đạ t kết quả tố t khi cá c tổ chứ c, cá c lự c lượ ng mà trự c tiếp là lã nh
đạ o chỉ huy Đạ i độ i, Lớ p, độ i ngũ giả ng viên và họ c viên nhậ n thứ c đú ng đắ n
về vai trò quan trọ ng củ a ý thứ c tự giá c họ c tậ p và rèn luyện củ a họ c viên.
 53

Nhậ n thứ c về trá ch nhiệm củ a lã nh đạ o, chỉ huy, cá n bộ đả ng viên và

giá o viên trong Họ c viện về nâ ng cao YTTH cho họ c viên đượ c thể hiện mộ t
cá ch toà n diện và cụ thể trên nhiều mặ t và nộ i dung khá c nhau. Trướ c hết,
nhữ ng ngườ i nà y phả i nhậ n thứ c sâ u sắ c và đầ y đủ về tầ m quan trọ ng củ a
YTTH và cô ng tá c xâ y dự ng nâ ng cao YTTH cho họ c viên đà o tạ o sĩ quan
trong sự nghiệp xâ y dự ng quâ n độ i cá ch mạ ng, chính quy, tinh nhuệ và từ ng
bướ c hiện đạ i, đồ ng thờ i đả m bả o xâ y dự ng độ i ngũ cá n bộ củ a Đả ng trong
quâ n độ i có phẩ m chấ t và nă ng lự c toà n diện đá p ứ ng yêu cầ u nhiệm vụ
mớ i. Nâ ng cao YTTH hướ ng tớ i thự c hiện mụ c tiêu yêu cầ u đà o tạ o là mộ t
phẩ m chấ t chính trị và tinh thầ n củ a ngườ i họ c viên.
Mộ t trong nhữ ng vấ n đề quan trọ ng mà lã nh đạ o, chỉ huy, giá o viên và
họ c viên cầ n phả i nhậ n thứ c rõ là việc nâ ng cao YTTH củ a họ c viên hiện nay
đồ ng thờ i mang lạ i nhiều thuậ n lợ i và gặ p phả i nhiều khó khă n phứ c tạ p, do
chịu sự tá c độ ng đa mặ t từ nhiều yếu tố khá ch quan và chủ quan. Đặ c biệt,
trong trườ ng hợ p củ a Họ c viện, địa điểm đặ t tạ i Hà Nộ i, vớ i tình hình an
ninh chính trị phứ c tạ p và đố i tượ ng họ c viên hoà n cả nh khá c nhau.
Trên cơ sở nhậ n thứ c đú ng, lã nh đạ o và chỉ huy cá c cấ p, cù ng vớ i độ i
ngũ giá o viên và họ c viên, luô n đề cao trá ch nhiệm lã nh đạ o, chỉ đạ o và tổ
chứ c thự c hiện việc nâ ng cao YTTH cho họ c viên mộ t cá ch toà n diện, chặ t
chẽ và nghiêm tú c. Nhậ n thứ c trá ch nhiệm củ a lã nh đạ o, chỉ huy, cá n bộ
đả ng viên, giá o viên ở tiểu đoà n, đạ i độ i, lớ p và độ i ngũ giá o viên trong Họ c
viện về xâ y dự ng YTTH cho họ c viên đượ c thể hiện toà n diện, cụ thể trên
nhiều mặ t, nhiều nộ i dung song tậ p trung ở mộ t số vấ n đề cơ bả n sau:
Trướ c hết phả i có nhậ n thứ c sâ u sắ c, đầ y đủ tầ m quan trọ ng củ a YTTH
và cô ng tá c xâ y dự ng YTTH củ a họ c viên đà o tạ o SQKT trong sự nghiệp xâ y
dự ng quâ n độ i cá ch mạ ng, chính quy, tinh nhuệ, từ ng bướ c hiện đạ i, trong
xâ y dự ng độ i ngũ cá n bộ củ a Đả ng trong quâ n độ i có phẩ m chấ t nă ng lự c
toà n diện đá p ứ ng yêu cầ u nhiệm vụ mớ i. YTTH hướ ng tớ i thự c hiện thắ ng
lợ i mụ c tiêu yêu cầ u đà o tạ o là mộ t phẩ m chấ t chính trị tinh thầ n củ a ngườ i
họ c viễn.
Mộ t trong nhữ ng vấ n đề quan trọ ng mà lã nh đạ o, chỉ huy, giá o viên và
họ c viên cầ n phả i nhậ n thứ c rõ là : xâ y dự ng YTTH củ a họ c viên hiện nay có
nhiều thuậ n lợ i, song cũ ng khô ng ít khó khă n phứ c tạ p, chịu sự tá c độ ng chi
phố i củ a nhiều yếu tố khá ch quan và chủ quan, đặ c biệt là đơn vị họ c viên
 54

đà o tạ o SQKT củ a Họ c viện đang đứ ng châ n trên địa bà n Hà Nộ i, mộ t trong

nhữ ng trung tâ m giá o dụ c hà ng đầ u củ a Việt Nam, vớ i nhiều trườ ng đạ i họ c,
cao đẳ ng và trung họ c chuyên nghiệp. Sự cạ nh tranh trong việc đạ t thà nh
tích cao, điểm số và vị trí trong hệ thố ng giá o dụ c có thể gâ y á p lự c lên họ c
sinh và sinh viên. Điều nà y có thể là m mấ t đi sự hứ ng thú và YTTH, khi họ c
sinh và sinh viên tậ p trung nhiều và o việc đạ t điểm cao hơn là việc thự c sự
hiểu và ứ ng dụ ng kiến thứ c. Trên cơ sở nhậ n thứ c đú ng, lã nh đạ o chỉ huy
cá c cấ p, độ i ngũ giá o viên và họ c viên luô n đề cao trá ch nhiệm lã nh đạ o, chi
đạ o, tổ chứ c thự c hiện việc xâ y dự ng YTTH cho họ c viên mộ t cá ch toà n diện,
chặ t chẽ và nghiêm tú c, phò ng trá nh và ngă n chặ n kịp thờ i nhữ ng tư tưở ng
sai trá i, lệch lạ c.
Tổ chứ c đả ng cá c cấ p từ Đả ng ủ y Họ c viện đến cá c đả ng ủ y, chi bộ
quả n lý họ c viên cầ n xá c định rõ , xâ y dự ng YTTH cho họ c viên nhằ m nâ ng
cao chấ t lượ ng giá o dụ c đà o tạ o là mộ t nộ i dung, yêu cầ u quan trọ ng phả i
tậ p trung lã nh đạ o, chỉ đạ o và triển khai thự c hiện chặ t chẽ, khô ng đượ c
xem nhẹ, buô ng lỏ ng hoặ c khoá n trắ ng cho cơ quan chứ c nă ng hoặ c mộ t cá
nhâ n nà o... Tổ chứ c đả ng cá c cấ p cầ n nhậ n thứ c rõ rằ ng việc nâ ng cao ý thứ c
tự họ c củ a họ c viên đó ng vai trò quan trọ ng trong sự phá t triển củ a quố c gia
và xã hộ i. Việc đầ u tư và o giá o dụ c và đà o tạ o là đầ u tư và o tương lai và phá t
triển bền vữ ng. Tổ chứ c đả ng cá c cấ p có trá ch nhiệm xâ y dự ng cá c chính
sá ch, phá p luậ t và chiến lượ c giá o dụ c nhằ m tạ o điều kiện thuậ n lợ i cho việc
nâ ng cao ý thứ c tự họ c củ a họ c viên. Tă ng cườ ng kiểm tra, giá m sá t, rú t kinh
nghiệm kịp thờ i củ a cá c cấ p, cá c lự c lượ ng đố i vớ i hoạ t độ ng nà y.
Đố i vớ i cá n bộ chỉ huy cá c cấ p, trự c tiếp là cá c đồ ng chí chỉ huy đơn vị
quả n lý họ c viên xá c định việc xâ y dự ng YTTH cho họ c viên là chứ c trá ch,
nhiệm vụ rấ t quan trọ ng. Cá c lã nh đạ o và quả n lý cầ n nhậ n thứ c đượ c tầ m
quan trọ ng củ a YTTH đố i vớ i sự phá t triển cá nhâ n và nă ng lự c củ a họ c viên.
Hiểu rằ ng việc nâ ng cao YTTH khô ng chỉ là trá ch nhiệm củ a họ c viên mà cò n
là trá ch nhiệm củ a toà n bộ hệ thố ng giá o dụ c và đà o tạ o. Đả m bả o rằ ng
chính sá ch và quy trình giá o dụ c và đà o tạ o đượ c thiết kế để khuyến khích
và hỗ trợ YTTH củ a họ c viên. Tạ o ra mộ t mô i trườ ng họ c tậ p tích cự c, cung
cấ p nguồ n lự c và hỗ trợ tư vấ n để họ c viên có thể phá t triển khả nă ng tự họ c
và nă ng lự c chuyên mô n. Lấ y chấ t lượ ng xâ y dự ng YTTG cho họ c viên là
thướ c đo đá nh giá khả nă ng giá o dụ c thuyết phụ c, phẩ m chấ t nă ng lự c củ a
 55

độ i ngũ cá n bộ trong đơn vị. Cá n bộ chỉ huy cá c cấ p cầ n là nhữ ng tấ m gương

mẫ u mự c về ý thứ c tự họ . Thể hiện sự cam kết và tư duy họ c tậ p mộ t cá ch
liên tụ c, chia sẻ nhữ ng kinh nghiệm và họ c hỏ i củ a mình vớ i họ c viên, và tạ o
điều kiện cho họ thấ y đượ c giá trị và ý nghĩa củ a việc tự họ c.
Đố i vớ i độ i ngũ giá o viên cầ n nhậ n thứ c đầ y đủ vị trí vai trò là chủ thể
sư phạ m, chủ thể giá o dụ c có ả nh hưở ng trự c tiếp và sâ u sắ c đến quá trình
hình thà nh phá t triển nhâ n cá ch họ c viên nó i chung và YTTH củ a họ c viên
nó i riêng. Giá o viên và ngườ i hướ ng dẫ n cầ n nhậ n thứ c rõ rằ ng việc thú c
đẩ y YTTH là mộ t phầ n khô ng thể thiếu củ a vai trò giả ng dạ y và hướ ng dẫ n.
Việc khuyến khích và hỗ trợ họ c viên tự họ c khô ng chỉ giú p họ c viên nắ m
bắ t kiến thứ c mộ t cá ch sâ u sắ c hơn, mà cò n phá t triển kỹ nă ng tự họ c và sự
tự tin củ a họ c viên. Độ i ngũ giá o viên, giả ng viên có trá ch nhiệm xâ y dự ng
mộ t mô i trườ ng họ c tậ p khuyến khích, tạ o cơ hộ i cho họ c viên tham gia hoạ t
độ ng tự họ c và đề xuấ t cá c phương phá p và cô ng cụ họ c tậ p hiệu quả . Cầ n hỗ
trợ họ c viên trong việc đặ t mụ c tiêu, lậ p kế hoạ ch họ c tậ p và theo dõ i tiến
trình củ a họ c viên, cung cấ p phả n hồ i và độ ng viên để thú c đẩ y YTTH. Khô ng
nên coi đâ y là cô ng việc củ a cá n bộ khung, quả n lý họ c viên, củ a cơ quan
chứ c nă ng. Cầ n quá n triệt quan điểm ngườ i thầ y khô ng chỉ trang bị kiến
thứ c về khoa họ c, về rèn luyện kỹ nă ng nghề nghiệp quâ n sự , mà cò n phả i
giá o dụ c rèn luyện phẩ m chấ t chính trị đạ o đứ c, lố i số ng, lễ tiết tá c phong, kỷ
luậ t.., cho họ c viên đá p ứ mg vớ i mụ c tiêu yêu cầ u đà o tạ o củ a Họ c viện.
Để nâ ng cao nhậ n thứ c, trá ch nhiệm củ a lã nh đạ o chỉ huy cá c cấ p, độ i
ngũ giá o viên, họ c viên về nâ ng cao YTTH cho họ c viên đà o tạ o SQKT ở
HVKTQS cầ n thự c hiện tố t mộ t số biện phá p cơ bả n là :
Một là, tổ chứ c quá trình dạ y họ c và giá o dụ c că n cứ và o chỉ thị, mệnh
lệnh củ a Bộ Quố c phò ng, quy dịnh củ a Tổ ng cụ c Chính trị và hướ ng dẫ n củ a
cơ quan cấ p trên về thự c hiện nộ i dung, chương trình giả o dụ c cho cá c đố i
tượ ng; că n cứ và o tinh hình cụ thể củ a từ ng đơn vị họ c viên để xâ y dự ng kế
hoạ ch triển khai thự c hiện; Cù ng vớ i việc tổ chứ c họ c tậ p chu đá o cầ n phả i
thự c hiện tố t cá c hình thứ c như thô ng bá o chính trị, trao đổ i kinh nghiệm về
xâ y dự ng YTTH củ a họ c viên.
Hai là, khô ng ngừ ng đổ i mớ i nộ i dung chương trình theo hướ ng phá t
huy tính tích cự c, chủ độ ng, sá ng tạ o củ a họ c viên. Tổ chứ c tố t cá c đợ t huấ n
luyện bồ i dưỡ ng kiến thứ c chính trị, quâ n sự cho độ i ngũ cá n bộ lã nh đạ o,
 56

chỉ huy cá c cấ p và độ i ngũ giá o viên theo quy định;Tổ chứ c lã nh đạ o, chỉ đạ o
chặ t chẽ cá c đợ t sinh hoạ t, chính trị, họ c tậ p nghiên cứ u cá c nghị quyết, chỉ
thị củ a Đả ng, Đả ng ủ y Quâ n sự Trung ương về xâ y dự ng quâ n độ i, đơn vị
vữ ng mạ nh toà n diện đá p ứ ng vớ i yêu cầ u nhiệm vụ trong tình hình mớ i.
Ba là, thô ng qua sinh hoạ t cá c tổ chứ c đả ng, chính quyền, tổ chứ c
quầ n chú ng để giá o dụ c nâ ng cao nhậ n thứ c trá ch nhiệm củ a mọ i cá n bộ ,
đả ng viên, giá o viên, họ c viên đổ i vớ i sự nghiệp giá o dụ c đà o tạ o nó i chung
và nâ ng coa YTTH cho họ c viên nó i riêng. Chủ độ ng phá t hiện và thườ ng
xuyên đấ u tranh vớ i nhữ ng nhậ n thứ c tư tưở ng lệch lạ c, sai trá i, tiêu cự c lạ c
hậ u trong đơn vị.
Bốn là, thườ ng xuyên quan tâ m bồ i dưỡ ng, rèn luyện nâ ng cao phẩ m
chấ t, nă ng lự c tổ chứ c giá o dụ c rèn luyện họ c viên cho độ i ngũ cá n bộ thuộ c
quyền, nhấ t là nhữ ng cá n bộ trự c tiếp quả n lý họ c viên. Tạ o mọ i điều kiện và
độ ng viên cá n bộ , giá o viên họ c viên tích cự c họ c tậ p, nghiên cứ u nâ ng cao
kiến thứ c, nă ng lự c thự c tiễn đá p ứ ng yêu cầ u xâ y dự ng YTTH cho họ c viên
trong tình hình mớ i.
2.2.2.2. Phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng trong nâng
cao YTTH của học viên.
Đối với tổ chức Đảng các cấp
Sự lã nh đạ o củ a cá c tổ chứ c Đả ng là nhâ n tố quyết định đến chấ t
lượ ng giá o dụ c và nâ ng cao YTTH củ a mỗ i họ c viên. Nâ ng cao nă ng lự c lã nh
đạ o củ a tổ chứ c Đả ng trướ c hết là nă ng lự c củ a cấ p ủ y, tổ chứ c cơ sở Đả ng
trong cá c đơn vị quả n lý họ c viên là mộ t yêu cầ u khá ch quan, điều kiện cơ
bả n có ý nghĩa quyết định trong việc nâ ng cao YTTH củ a họ c viên.
Tă ng cườ ng sự lã nh đạ o, nâ ng cao nă ng lự c lã nh đạ o củ a cá c cấ p ủ y,
cá c tổ chứ c Đả ng phả i phá t huy tố t trá ch nhiệm chính trị củ a cá c tổ chứ c nà y
nhằ m giữ vữ ng định hướ ng chính trị, kiên định mụ c tiêu lý tưở ng cá ch
mạ ng, hình thà nh độ ng cơ họ c tậ p củ a họ c viên.
Đẩ y mạ nh xâ y dự ng cô ng tá c quá n triệt nhữ ng Nghị quyết củ a chi bộ
đượ c phá t độ ng trong toà n đơn vị, cầ n nghiên cứ u sâ u để thấ m nhuầ n tinh
thầ n Nghị quyết, nghiên cứ u cà ng sâ u thì cà ng thêm phấ n khở i để họ c tậ p,
hoà n thà nh nhiệm vụ cà ng tố t. Khi đã có nghị quyết, phả i lậ p tứ c đố c thú c
thự c hà nh nghị quyết ấ y, phả i nắ m rõ tình hình sinh hoạ t và cá ch là m việc
củ a cá n bộ và họ c viên củ a từ ng lớ p, có như thế mớ i kịp thờ i thấ y rõ nhữ ng
 57

khuyết điểm, nhữ ng khó khă n để sử a đổ i khuyết điểm và tìm ra cá ch vượ t

qua mọ i khó khă n trong quá trình thự c hiện nghị quyết.
Cầ n xâ y dự ng cá c tổ chứ c Đả ng thự c sự trong sạ ch vữ ng mạ nh theo
đú ng tiêu chuẩ n quy định, trọ ng tâ m là xâ y dự ng chi bộ . Thự c hiện tố t
nguyên tắ c tậ p trung dâ n chủ , nâ ng cao chấ t lượ ng sinh hoạ t cấ p ủ y, chi bộ ,
tậ p trung đượ c trí tuệ củ a đả ng viên tham gia thả o luậ n, tranh luậ n dâ n chủ ,
đú ng nguyên tắ c. Cá c cấ p ủ y, chi bộ là m tố t nguyên tắ c quả n lý, nâ ng cao
chấ t lượ ng giá o dụ c, thườ ng xuyên có nhữ ng đá nh giá trong thự c hiện
nhiệm vụ củ a độ i ngũ Đả ng viên trong đó nhiệm vụ chính trị trung tâ m là
chấ t lượ ng họ c tậ p, đượ c đá nh giá , tổ ng kết qua từ ng họ c kỳ, qua từ ng nă m
để có nhữ ng chỉ đạ o, biện phá p nâ ng cao YTTH đến từ ng Đả ng viên trong chi
bộ .
Đối với tổ chức chỉ huy
Tổ chứ c chỉ huy cá c cấ p trong Họ c viện bao gồ m cá c cá n bộ sỹ quan
đượ c giao nhiệm vụ giá n tiếp hoặ c trự c tiếp quả n lý, giá o dụ c họ c viên thự c
hiện mọ i thắ ng lợ i nhiệm vụ giá o dụ c đà o tạ o. Việc nâ ng cao YTTH cho họ c
viên là mộ t nộ i dung quan trọ ng củ a cô ng tá c giá o dụ c đà o tạ o, vì họ c viên là
trung tâ m giá o dụ c, có ý nghĩa quyết định nâ ng cao chấ t lượ ng, hiệu quả đà o
tạ o trong quá trình tổ chứ c giá o dụ c.
Phá t huy vai trò củ a cá n bộ chỉ huy đơn vị trướ c hết là nhiệm vụ trự c
tiếp củ a độ i ngũ cá n bộ ở cá c tiểu đoà n, đạ i độ i, lớ p. Nhữ ng cá n bộ chủ chố t
nà y là nhữ ng ngườ i trự c tiếp điều hà nh, quả n lý chặ t chẽ đến từ ng họ c viên
thô ng qua chỉ thị, nghị quyết củ a cấ p ủ y, tổ chứ c Đả ng. Do vậ y phả i là m cho
họ nhậ n rõ trá ch nhiệm trong việc tổ chứ c thự c hiện cá c Nghị quyết củ a cấ p
ủ y, tổ chứ c Đả ng cù ng cấ p và củ a cấ p trên.
Cầ n có khả nă ng hiệp đồ ng, phố i hợ p thố ng nhấ t giữ a chỉ huy trự c tiếp
quả n lý họ c viên mà gầ n gũ i, sâ u sá t nhấ t là cá n bộ cá c lớ p chuyên ngà nh
ả nh hưở ng rấ t lớ n đến quá trình quả n lý củ a chỉ huy cá c cấ p. Cù ng vớ i việc
chấ p hà nh nghiêm nhữ ng mệnh lệnh, chỉ thị củ a cấ p trên, cầ n biến cá c chủ
trương, biện phá p củ a cấ p trên thà nh mệnh lệnh, kế hoạ ch hoạ t độ ng ở cấ p
mình.
Quá trình giá o dụ c phả i là m tố t cô ng tá c biểu dương, khen thưở ng kịp
thờ i nhữ ng cá nhâ n, đơn vị thự c hiện tố t cá c chế độ chính quy, rèn luyện kỷ
luậ t, phá t độ ng có hiệu quả cá c phong trà o họ c tậ p, nhâ n rộ ng điển hình tiên
 58

tiến. Đồ ng thờ i, nhắ c nhở , uố n nắ n, phâ n tích, chỉ ra hậ u quả củ a nhữ ng việc
là m chưa tố t, lố i số ng thự c dụ ng, buô ng thả , thiếu trá ch nhiệm củ a quâ n
nhâ n.
Cù ng vớ i phá t huy vai trò củ a độ i ngũ cá c bộ chủ chố t phả i huy độ ng
đượ c tấ t cả độ i ngũ cá c bộ trong đơn vị thườ ng xuyên bá m sá t cô ng tá c tư
tưở ng, sâ u sá t trong nắ m tâ m tư, tình cả m, nguyện vọ ng, kiến nghị củ a họ c
viên, kịp thờ i bá o cá o cấ p ủ y, chỉ huy đơn vị là cơ sở xâ y dự ng cá c chủ
trương, biện phá p lã nh đạ o, xâ y dự ng quyết tâ m hà nh độ ng nhằ m nâ ng cao
YTTH cho mỗ i họ c viên.
Đổ i mớ i hình thứ c, phương phá p đà o tạ o bồ i dưỡ ng họ c viên theo
hướ ng đề cao tính tự giá c, tích cự c củ a ngườ i họ c.
Thườ ng xuyên phố biển kinh nghiệm, phương phá p họ c tậ p, rèn
luyện; xâ y dự ng độ ng cơ, thá i độ , trá ch nhiệm, ý chí quyết tâ m cao trong quá
trình tự họ c củ a họ c viên
Tạ o ra cơ hộ i tham gia và tương tá c cho họ c sinh thô ng qua cá c hoạ t
độ ng ngoạ i khó a, câ u lạ c bộ , độ i nhó m và dự á n tình nguyện. Việc tham gia
và o cá c hoạ t độ ng nà y giú p họ c sinh phá t triển kỹ nă ng xã hộ i, tư duy độ c
lậ p và sự tự tin trong việc giao tiếp và là m việc nhó m.
Duy trì và thự c hiện tố t cá c chế độ quy định trong họ c tậ p. Thuờ ng
xuyên tổ chứ c kiểm tra, đá nh giá , rú t kinh nghiệm kết quả tự giá o dụ c củ a
họ c viên.
Quan tâ m đầ u tư cơ sở vậ t chấ t, trang thiết bị phụ c vụ tố t nhấ t cô ng
tá c dạ y và họ c. Tă ng cườ ng phố i hợ p vớ i cấ p ủ y đơn vị cơ quan cử họ c viên
đi họ c trong việc quả n lý, phả n hồ i thô ng tin về kết quả quá trình họ c tậ p,
rèn luyện củ a họ c viên.
Cầ n nhậ n thứ c sâ u sắ c vai trò , tầ m quan trọ ng củ a tự giả o dụ c, tự rèn
luyện, coi đâ y là mộ t trong nhữ ng nộ i dung, biện phá p, cự c kỳ quan trọ ng, từ
đó bả n thâ n có thêm ý chí, bả n lĩnh xâ y dự ng nă ng lự c họ c tậ p cô ng tá c.
Xâ y dự ng cho mình thá i độ , độ ng cơ đú ng đắ n, khô ng ngừ ng phá t huy
cao độ ý thứ c, chủ độ ng, sá ng tạ o và rèn luyện trong họ c tậ p lý luậ n chính
trị.
Că n cứ và o yêu cầ u nhiệm vụ chung củ a khó a họ c, chủ trương lã nh
đạ o củ a cấ p ủ y, kế hoạ ch huấ n luyện củ a cấ p trên, chứ c trá ch nhiệm vụ và
trình độ hiện có củ a bả n thâ n, ngườ i họ c phả i chủ độ ng xâ y dự ng kế hoạ ch
 59

cá nhâ n để nâ ng cao trình độ kiến thứ c mọ i mặ t và kiên quyết thự c hiện

theo kế hoạ ch đó .
Thườ ng xuyên tự đặ t câ u hỏ i về nhữ ng gì đượ c họ c và tư duy phả n
chiếu về quá trình họ c tậ p củ a mình. Từ đó giú p tìm hiểu sâ u hơn về chủ đề
và khá m phá nhữ ng vấ n đề mớ i, nhậ n ra điểm mạ nh, điểm yếu, và cá ch cả i
thiện kỹ nă ng họ c tậ p củ a mình.
Cầ n duy trì độ ng lự c và tích cự c trong quá trình họ c tậ p. Thô ng qua
việc xem xét nhữ ng lợ i ích mà họ c tậ p mang lạ i, tạ o ra nhữ ng thưở ng nhỏ
cho bả n thâ n khi đạ t đượ c mụ c tiêu nhỏ , và tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình,
bạ n bè hoặ c ngườ i thầ y. Đồ ng thờ i, việc duy trì mộ t tư duy tích cự c, tậ p
trung và o thà nh cô ng và khá m phá nhữ ng cá ch tiếp cậ n mớ i trong quá trình
họ c tậ p cũ ng rấ t quan trọ ng.
Tó m lạ i, quá trình họ c tậ p và tiếp thu tri thứ c khô ng chỉ đơn thuầ n là
quá trình truyền tả i kiến thứ c từ mộ t phía mà nó là sự tương tá c, trao đổ i từ
hai phía, trong đó , giả ng viên đó ng vai trò tổ chứ c hướ ng dẫ n, định hướ ng,
họ c viên đó ng vai trò là trung tâ m củ a quá trình họ c tậ p. Cho nên, việc phá t
huy vai trò tự giá c, tích cự c củ a họ c viên trong họ c tậ p là hoạ t độ ng rấ t cầ n
thiết và có ý nghĩa quan trọ ng, bở i thô ng qua hoạ t độ ng trên sẽ giú p cho họ c
viên nâ ng cao kiến thứ c, trá ch nhiệm, tự giá c trong thự c tiễn cô ng tá c củ a
mình. Để thự c hiện đượ c điều đó , trong thờ i gian tớ i, Nhà trườ ng, độ i ngũ
giả ng viên, họ c viên phả i là m tố t hơn vai trò , trá ch nhiệm củ a mình nhằ m
phá t huy hơn nữ a tinh thầ n, tính tự giá c, chủ độ ng củ a họ c viên cũ ng như
đá p ứ ng yêu cầ u ngà y cà ng cao củ a cô ng tá c đà o tạ o, bồ i dưỡ ng và chấ t
lượ ng giả ng dạ y củ a nhà trườ ng.
Đối với đội ngũ giảng viên
Hiện nay nộ i dung giá o dụ c đà o tạ o họ c viên tạ i HVKTQS phả i đả m bả o
cá c yếu tố : cơ bả n – hệ thố ng – toà n diện – chuyên sâ u. Họ c viên đượ c đà o
tạ o khố i lượ ng kiến thứ c từ cơ bả n đến chuyến sâ u trả i dà i trên cá c nộ i dung
là : Khố i kiến thứ c về khoa họ c xã hộ i – nhâ n vă n, Khố i kiến thứ c về quâ n sự
chung, Khố i kiến thứ c về khoa họ c tự nhiên, khố i kiến thứ c về cơ sở ngà nh
là chuyên ngà nh. Để đà o tạ o ra ngườ i quâ n nhâ n có đầ y đủ phẩ m chấ t nă ng
lự c, vữ ng mạ nh về chính trị tư tưở ng, giỏ i về chuyên mô n nghiệp vụ là yêu
cầ u cơ bả n củ a họ c viện, do đó kiến thứ c đượ c đà o tạ o trả i rộ ng trên cá c lĩnh
vự c tuy nhiên khô ng hề lang mang, hình thứ c mà đã đượ c hệ thố ng hó a, khá i
 60

quá t hó a trong cả quá trình đà o tạ o,có nhữ ng nền tả ng và điểm nhấ n, trọ ng
tâ m khá c nhau đố i vớ i từ ng chuyên ngà nh đà o tạ o, tấ t cả tạ o thà nh mộ t khố i
kiến thứ c chung bao gồ m nhiều mô n họ c, mỗ i mô n họ c là tiền đề, cơ sở để
họ c nhữ ng mô n về sau, bổ sung là hoà n thiện nhau, yêu cầ u cả ngườ i họ c và
ngườ i dạ y khô ng đượ c xem nhẹ bấ t kì nộ i dung kiến thứ c nà o, vậ n dụ ng
tổ ng hợ p là linh hoạ t và cụ thể hó a kiến thứ c và o thự c tiễn cô ng tá c.
Chủ thể củ a quá trình giá o dụ c, đà o tạ o ở HVKTQS trự c tiếp nhấ t chính
là độ i ngũ giả ng viên, là lự c lượ ng tham gia chính và o nhiệm vụ truyền thụ
kiến thứ c, kỹ nă ng cho đố i tượ ng giá o dụ c, ở đâ y là HVĐTDH. Từ đó , ngườ i
giả ng viên có vai trò chủ đạ o trong quá trình dạ y và họ c. Hiện nay, xuấ t phá t
từ yêu cầ u nhiệm vụ chung cũ ng như xu thế phá t triển củ a thờ i đạ i, ngườ i
giả ng viên cầ n phả i đổ i mớ i phương phá p, chú trọ ng và o nâ ng cao ý thứ c tự
họ c củ a ngườ i họ c viên. Họ c viên có YTTH sẽ thay đổ i cơ bả n toà n bộ quá
trình đà o tạ o tạ i họ c viện, biến quá trình đà o tạ o trở nên tích cự c, khoa họ c,
ngườ i dạ y chỉ cầ n gợ i mở , dẫ n dắ t và hỗ trợ về chuyên mô n cho họ c viên
trong quá trình truyền thụ và lĩnh hộ i tri thứ c, cò n ngườ i họ c sẽ có vai trò
chủ độ ng tìm tò i, tự tiếp thu tri thứ c mớ i, tự chuyển hó a nhữ ng tri thứ c mớ i
thà nh kiển thứ c, kỹ nă ng củ a bả n than, quá trình nà y có thể diễn ra liên tụ c
cả khi họ c tạ i đơn vị hay họ c tậ p tạ i giả ng đườ ng. Đâ y vừ a là định hướ ng đà o
tạ o củ a Họ c viện, vừ a là xu hướ ng phá t triển tấ t yếu củ a cô ng tá c giá o dụ c,
đà o tạ o trong thờ i đạ i hiện nay. Khắ c phụ c đượ c thự c trạ ng rằ ng mộ t bộ
phậ n lớ p họ c hiện nay cò n mang nặ ng tính lý thuyết, giá o điều, kiến thứ c
đượ c truyền đạ t mơ hồ , mộ t chiều, khô ng khí lớ p họ c ả m đạ m, mà khô ng hề
có sự tương tá c giữ a ngườ i dạ y và ngườ i họ c, tấ t yếu dẫ n đến nhiều trườ ng
hợ p hầ u như khô ng hiểu bà i, khô ng tiếp thu đượ c nộ i dung. Tuy nhiên, nâ ng
cao YTTH khô ng có nghĩa là xem nhẹ vai trò củ a ngườ i dạ y, giả ng viên vẫ n
giữ vai trò chủ đạ o trong giá o dụ c, là ngườ i định hướ ng họ c tậ p, hỗ trợ đắ c
lự c cho họ c viên trong cả quá trình, quyết định đến chấ t lượ ng, hiệu quả và
kết quả củ a quá trình tự họ c ở họ c viên. Vai trò to lớ n củ a độ i ngũ giả ng viên
đi cù ng vớ i nhữ ng yêu cầ u, đò i hỏ i mớ i về phẩ m chấ t, trình độ nă ng lự c.
Vì vậ y, độ i ngũ giả ng viên có vị trí, vai trò quan trọ ng trong nâ ng cao
YTTH cho HVĐTDH và thự c hiện cá c mụ c tiêu yêu cầ u giá o dụ c đà o tạ o đá p
ứ ng đò i hỏ i khá ch quan củ a Quâ n độ i và xã hộ i. Nền giá o dụ c Việt Nam theo
hướ ng chuẩ n hoá , hiện đạ i hoá , xã hộ i hoá , dâ n chủ hoá và hộ i nhậ p quố c tế,
 61

trong đó , đổ i mớ i cơ chế quả n lý giá o dụ c, phá t triển độ i ngũ giá o viên và

cá n bộ quả n lý là khâ u then chố t. Họ là nhữ ng ngườ i thườ ng xuyên tiếp xú c
trự c tiếp vớ i họ c viên qua nhữ ng giờ giả ng dạ y hằ ng ngà y trên lớ p nên
nhữ ng yếu tố sư phạ m củ a độ i ngũ giả ng viên sẽ có nhiều tá c độ ng và o quá
trình tự họ c củ a họ c viên. Trình độ , phẩ m chấ t nă ng lự c, đạ o đứ c lố i số ng, ý
thứ c tổ chứ c kỷ luậ t củ a thầ y cô có ả nh hưở ng trự c tiếp đến quá trình hình
thà nh nhâ n cá ch, nhậ n thứ c thá i độ hà nh vi tự giá c ý thứ c họ c tậ p củ a mỗ i
họ c viên. Vì vậ y giả ng viên cầ n đượ c đà o tạ o, bồ i dưỡ ng để trở thà nh nhữ ng
tấ m gương mẫ u mự c về chính trị, tư tưở ng đạ o đứ c lố i số ng, vă n hoá sư
phạ m.
Ngoà i ra, độ i ngũ giả ng viên cò n có vai trò vô cù ng quan trọ ng trong
hoạ t độ ng NCKH củ a họ c viên, cụ thể là gợ i mở cá c vấ n đề và hướ ng đi hợ p
lý, rèn luyện cho họ c viên mộ t số kỹ nă ng tư duy, kỹ nă ng đọ c, kỹ nă ng viết,
kỹ nă ng phả n biện; trợ giú p tìm tà i liệu, hướ ng dẫ n phương phá p nghiên
cứ u; tư vấ n, giả i đá p bă n khoă n, chỉnh sử a sai só t. Vì vậ y, cầ n chú trọ ng đẩ y
mạ nh hoạ t độ ng NCKH trong Họ c viện là m độ ng lự c thú c đẩ y họ c viên say
mê nghề nghiệp, là m chủ đượ c tri thứ c trên cơ sở độ c lậ p suy nghĩ, sá ng tạ o,
biết vậ n dụ ng tri thứ c và o bà i giả ng cũ ng như thự c tiễn cuộ c số ng.
Để thự c hiện tố t nhữ ng nộ i dung trên, độ i ngũ giá o viên cầ n chú trọ ng
tiến hà nh nhiều biện phá p, hình thứ c, phương phá p giá o dụ c, đà o tạ o ngay
từ nhữ ng mô n họ c đầ u củ a khó a họ c. Đồ ng thờ i có sự đổ i mớ i vậ n dụ ng linh
hoạ t theo từ ng mô n họ c cho phù hợ p, cụ thể như sau:
Một là, tạ o ra mộ t mô i trườ ng họ c tậ p tích cự c bằ ng cá ch khuyến
khích sự tương tá c và thả o luậ n trong lớ p họ c. Có thể sử dụ ng cá c phương
phá p giả ng dạ y sá ng tạ o và tương tá c như thả o luậ n nhó m, hoạ t độ ng nhó m,
và bà i giả ng tương tá c để kích thích sự tham gia và tích cự c củ a ngườ i họ c.
Chủ độ ng, sá ng tạ o trong việc đổ i mớ i, phương phá p giả ng dạ y, kích thích tư
duy, chủ độ ng gợ i mở , truyền cả m hứ ng, độ ng viên để họ c viên tích cự c
tham gia ý kiến trong quá trình họ c tậ p, nhấ t là cá c giờ thả o luậ n, là m việc
nhó m. Tích cự c tìm hiểu và á p dụ ng cá c phương phá p giá o dụ c tiên tiến, dạ y
họ c chủ độ ng trên thế giớ i phù hợ p vớ i đố i tượ ng HVĐTDH.
Hai là, nghiên cứ u, đổ i mớ i nộ i dung, phương phá p, hình thứ c dạ y họ c,
vậ n dụ ng linh hoạ t đố i vớ i tính chấ t củ a từ ng mô n họ c. Độ i ngũ giả ng viên
cầ n xâ y dự ng nhiều hơn nữ a bà i giả ng điện tử ELearning để họ c viên có thể
 62

tham khả o, tự họ c ở đơn vị. Định hướ ng cho họ c viên tiếp thu cá c kiến thứ c,
kĩ nă ng và hướ ng dẫ n để họ c viên biết vậ n dụ ng nhữ ng kiến thứ c đượ c họ c
và o trong thự c tiễn cô ng tá c củ a mình; có như vậ y, họ c viên mớ i thấ y đượ c
lợ i ích, ý nghĩa củ a việc tự họ c, từ đó , họ c viên sẽ tích cự c, chủ độ ng hơn.
Ba là, sử dụ ng cá c kỹ nă ng sư phạ m, kinh nghiệm thự c tiễn nghề
nghiệp, là m nổ i bậ t vị trí vai trò củ a từ ng mô n họ c để hình thà nh ở họ c viên
niềm hứ ng thú , sự tò mò tri thứ c mớ i. Đâ y là cơ sở quyết định đến ý thứ c tự
họ c củ a họ c viên trong cả quá trình họ c. Dà nh thờ i gian để giá o dụ c họ c viên
phương phá p cụ thể, khoa họ c để tự tổ chứ c quá trình tự họ c, tự lĩnh hộ i tri
thứ c mộ t cá ch hiệu quả , thiết thự c. Cù ng vớ i niềm hứ ng thú vớ i mô n họ c,
họ c viên có đầ y đủ phương phá p, cô ng cụ tự họ c sẽ tiến hà nh quá trình tự
họ c mộ t cá ch tích cự c, mang lạ i kết quả cao nhấ t. Từ ng bướ c loạ i bỏ lố i
giả ng dạ y truyền thố ng mang nặ ng tính lý thuyết, mộ t chiều, ra sứ c biến
buổ i họ c trên lớ p thà nh mộ t buổ i trao đổ i giữ a ngườ i dạ y và ngườ i họ c.
Ngườ i họ c viên đặ t câ u hỏ i về nhữ ng vấ n đề đã nghiên cứ u, giả ng viên sẽ
giả p đá p, định hướ ng, hệ thố ng hó a kiến thứ c.
Bốn là, chú trọ ng và o nhữ ng họ c viên họ c yếu trong lớ p, có biện phá p
cụ thể, phương phá p giả ng dạ y và họ c tậ p riêng phù hợ p vớ i từ ng đố i tượ ng
trong mộ t lớ p, trên tinh thầ n khô ng để họ c viên nà o bị tuộ t lạ i về kiến thứ c,
nâ ng cao mặ t bằ ng kiến thứ c chung củ a tậ p thể họ c viên.
Năm là, đố i vớ i cá c mô n lý luậ n chung, trong quá trình dạ y họ c ngườ i
giả ng viên cầ n bá m sá t vớ i thự c tiễn, xâ y dự ng cầ u nố i vữ ng chắ c giữ a kiến
thứ c chung vớ i tình huố ng trong đờ i số ng để tạ o nên hứ ng thú họ c tậ p củ a
họ c viên, giả m tố i đa tính chấ t khô khan, lý thuyết củ a mô n họ c. Bên cạ nh đó
là đưa ra nhữ ng yêu cầ u mớ i về cá ch thứ c chuẩ n bị bà i như viết thu hoạ ch
nhó m, là m bà i trình chiếu để thú c đẩ y tính tự họ c ở họ c viên.
Sáu là, đố i vớ i cá c mô n chuyên ngà nh, giả ng viên cầ n chú trọ ng và o hệ
thố ng hó a khố i lượ ng kiến thứ c lớ n củ a từ ng chuyên ngà nh, giú p họ c viên
biết đượ c sẽ kiến nà o sẽ á p dụ ng và o đâ u trong thự c tế. Khuyến kích, gọ i mở
cho họ c viên tự nghiên cứ u sâ u hơn về cá c vấ n đề cụ thể, nhữ ng cô ng nghệ
mớ i chưa có trong giá o trình tà i liệu. Kết hợ p vớ i đẩ y mạ nh hướ ng dẫ n
nhiều đề tà i nghiên cứ u khoa họ c cho từ ng chuyên ngà nh, nâ ng cao nă ng lự c
nghiên cứ u củ a họ c viên cũ ng như toà n họ c viện.
 63

Bảy là, có hình thứ c biểu dương, khen thưở ng, tạ o điều kiện cho
nhữ ng cá nhâ n có thà nh tích tiêu biểu trong tự họ c tậ p, nghiên cứ u cũ ng
như phê bình, có biện phá p cụ thể cho cá c họ c viên cò n biểu hiện xem nhẹ,
thờ ơ vớ i tự họ c, cò n quá thụ độ ng trong họ c tậ p.
Đối với đội ngũ cán bộ quản lý
Quả n lý, giá o dụ c đà o tạ o HVĐTDH tạ i HVKTQS là mộ t biện phá p cơ
bả n, rấ t quan trọ ng trong cô ng tá c giá o dụ c, đà o tạ o họ c viên, nhằ m đả m bả o
cho lã nh đạ o, chỉ huy cá c cấ p, mà trự c tiếp là lã nh đạ o, chỉ huy đơn vị quả n
lý họ c viên thườ ng xuyên nắ m chắ c, đá nh giá đú ng YTTH và nâ ng cao YTTH
củ a họ c viên trong đơn vị thuộ c quyền, từ đó có nhữ ng tá c độ ng sư phạ m
tích cự c và o sự hình thà nh và phá t triển phẩ m chấ t, nă ng lự c củ a ngườ i họ c
viên, đá p ứ ng đượ c yêu cầ u đà o tạ o củ a họ c viện và là m cơ sở phá t huy
đượ c cao nhấ t sở trườ ng, sử dụ ng đú ng nă ng lự c củ a từ ng cá nhâ n và o cá c
hoạ t độ ng tự họ c tậ p, nghiên cứ u.
Cá c nộ i dung quả n lý bao gồ m: quả n lý hoạ t độ ng củ a họ c viên, quả n lý
độ i ngũ họ c viên và quả n lý hồ sơ họ c viên. Quả n lý về trình độ nă ng lự c
nhậ n thứ c, kỹ nă ng nghề nghiệp, kiến thứ c chuyên mô n củ a họ c viên. Quả n
lý, hướ ng dẫ n, kiểm tra, giú p đỡ việc tự họ c củ a họ c viên, tổ chứ c hoạ t độ ng
ngoạ i khó a cho họ c viên. Quả n lý về sinh hoạ t và cá c mố i quan hệ xã hộ i, về
phẩ m chấ t, lố i số ng, tá c phong củ a họ c viên.
Quả n lý độ i ngũ họ c viên cầ n chú trọ ng cá c nộ i dung: số lượ ng, chấ t
lượ ng, cơ cấ u họ c viên, nắ m sơ bộ về lý lịch, tâ m tư tình cả m củ a họ c viên,
dư luậ n chung củ a tậ p thể quâ n nhâ n, tình hình thự c tế củ a đơn vị. Bên cạ nh
đó , cầ n nắ m rõ mụ c đích, ý nghĩa củ a từ ng hoạ t độ ng, nghiên cứ u và ra sứ c
lồ ng ghép yếu tố giá o dụ c chính trị tư tưở ng, yếu tố sư phạ m và o từ ng hoạ t
độ ng, tạ o điều kiện về vậ t chấ t, thờ i gian để họ c viên tậ p trung và o nhữ ng
nộ i dung trọ ng yếu để tự họ c, tự nghiên cứ u khoa họ c.
Nắ m chắ c về số lượ ng họ c viên bao gồ m nắ m về tổ ng quâ n số quả n lý,
quâ n số tă ng, giả m, quâ n số vắ ng (ố m trạ i, đi viện, ra ngoà i, tranh thủ ), quâ n
số hiện có mặ t tạ i đơn vị, quâ n số tham gia họ c tậ p trên giả ng đườ ng, quâ n
số tham gia huấ n luyện. Cầ n nắ m chắ c tình hình quâ n số đơn vị mọ i lú c, duy
trì nghiêm tú c quâ n số họ c tậ p, tự ô n buổ i tố i để đả m bả o thờ i gian họ c tậ p
củ a họ c viên, tuyệt đố i trá nh tình trạ ng bỏ giờ , trố n tiết, là m việc riêng trong
giờ ô n.
 64

Nắ m về chấ t lượ ng củ a họ c viên là nắ m về kết quả họ c tậ p, rèn luyện

hà ng nă m và từ ng họ c kỳ củ a họ c viên, kết quả thự c hiện nhiệm vụ trên tấ t
cả cá c mặ t cô ng tá c, nắ m về điểm mạ nh, điểm yếu củ a từ ng họ c viên. Chú
trọ ng và o cá c cá nhâ n có thà nh tích đặ c biệt cao để tiếp tụ c phá t huy sở
trườ ng, có biện phá p giú p đỡ , độ ng viên cụ thể vớ i cá c trườ ng hợ p yếu về
kết quả họ c tậ p rèn luyện, giả i quyết nhữ ng vướ ng mắ c, khó khă n và từ ng
bướ c nâ ng cao kết quả chung củ a đơn vị, chấ t lượ ng chung củ a tậ p thể họ c
viên.
Nắ m về cơ cấ u củ a họ c viên là nắ m về giớ i tính, tô n giá o, dâ n tộ c,
thà nh phầ n xuấ t thâ n, đả ng viên, đoà n viên, tuổ i đờ i, trình độ họ c vấ n và
nhậ n thứ c. Để từ đó có cơ sở đưa ra nhữ ng quyết định chỉ huy phù hợ p nhấ t
vớ i tậ p thể họ c viên và từ ng cá nhâ n, giả i quyết hà i hò a cá c mố i quan hệ
trong đơn vị, xâ y dự ng mô i trườ ng là nh mạ nh, tích cự c trong tậ p thể quâ n
nhâ n nhằ m tạ o điều kiện tố t nhấ t cho họ c viên chú tâ m họ c tậ p, nghiên cứ u.
Để là m tố t cô ng tá c quả n lý họ c viên cầ n thự c hiện biện phá p chủ yếu
sau:
Một là, mọ i cá n bộ quả n lý phả i thườ ng xuyên xá c định rõ nhiệm vụ ,
ổ n định tư tưở ng, có trá ch nhiệm cao vớ i cô ng việc, hiểu rõ tính chấ t phứ c
tạ p, khó khă n là lâ u dà i củ a cô ng tá c quả n lý họ c viên nó i chung và quá trình
nâ ng cao YTTH củ a họ c viên nó i riêng, từ đó nêu cao tình thầ n khắ c phụ c
nhữ ng trở ngạ i, quyết tâ m hoà n thà nh xuấ t sắ c nhiệm vụ theo chứ c trá ch
củ a bả n thâ n. Cá n bộ quả n lý họ c viên cầ n thườ ng xuyên tự giá c, tích cự c họ c
tậ p nâ ng cao trình độ chuyên mô n nghiệp vụ , nă ng lự c chỉ huy. Có tinh thầ n
cầ u thị, đổ i mớ i, tiếp thu nhữ ng phương phá p, hình thứ c quả n lý đặ c thù ,
phù hợ p vớ i thế hệ họ c viên hiện nay. Coi trọ ng tự họ c tậ p, tự rú t kinh
nghiệm trong lã nh đạ o, chỉ huy và quả n lý họ c viên. Cá n bộ quả n lý phả i mẫ u
mự c về phẩ m chấ t và nă ng lự c, thậ t sự là mộ t tấ m giương sá ng, gầ n gũ i nhấ t
vớ i họ c viên để họ c viên noi theo trong quá trình họ c tậ p.
Hai là, kết hợ p chặ t chẽ cá c chủ trương, biện phá p trong lã nh đạ o, chỉ
huy, xâ y dự ng và thự c hiện tố t kế hoạ ch cô ng tá c. Vậ n dụ ng linh hoạ t trong
quá trình duy trì vớ i mụ c đích tạ o điều kiện tố i đa cho họ c viên tổ chứ c tự
họ c tậ p, nghiên cứ u khoa họ c.Tă ng cườ ng bồ i dưỡ ng nă ng lự c và phương
phá p cô ng tá c cho cá n bộ quả n lý ở cá c tiểu đoà n quả n lý họ c viên, nhấ t là
độ i ngũ cá n bộ lớ p và tổ , cấ p ủ y ở chi bộ họ c viện.
 65

Ba là, cá n bộ quả n lý cấ p đạ i độ i cầ n can thiệp trự c tiếp và sâ u sắ c hơn

và o ý thứ c tự họ c củ a họ c viên. Bá m nắ m là duy trì lớ p họ c tậ p hiệu quả trên
giả ng đườ ng. Tổ chứ c quá trình tự ô n tạ i đơn vị phù hợ p, nghiêm tú c, đả m
bả o về thờ i gian, khô ng gian, chấ t lượ ng, hiệu quả . Bên cạ nh đó cầ n tham gia
và o tổ phương phá p củ a đạ i độ i, củ a từ ng lớ p, đề xuấ t cá ch là m, đổ i mớ i nộ i
dung, hướ ng dẫ n họ c viên tổ chứ c tự họ c tậ p, tự nghiên cứ u mộ t cá ch khoa
họ c, cụ thể để tổ phương phá p thự c sự tạ o ra ả nh hưở ng đá ng kể đến tình
hình họ c tậ p củ a họ c viên. Quan tâ m đến tình hình tư tưở ng củ a họ c viên,
đặ c biệt là cá c họ c viên họ c yếu, chưa xâ y dự ng đượ c độ ng cơ, thá i độ họ c
tậ p đú ng đắ n. Sử dụ ng cá c biện phá p nghiệp vụ , sư phạ m để giá o dụ c, định
hướ ng tư tưở ng cho họ c viên, giú p họ c viên có đượ c niềm say mê, hứ ng thú
và tự giá c trong họ c tậ p. Kết hợ p chặ t chẽ giá o dụ c chung vớ i giá o dụ c riêng,
giữ a tổ chứ c giá o dụ c và cá nhâ n họ c viên tự nhậ n thứ c, tự giá c họ c tậ p rèn
luyện. Đâ y là yếu tố cơ bả n để quá trình YTTH củ a họ c viên đạ t đượ c kết quả
sau cù ng.
Bốn là, khai thá c tố i đa tiềm lự c cá c tổ chứ c trong đơn vị để nâ ng cao
YTTH cho họ c viên. Tổ chứ c Đoà n cầ n tổ chứ c cá c hoạ t độ ng tậ p thể có lồ ng
ghép yếu tố giá o dụ c tư tưở ng, thú c đẩ y tinh thầ n tự giá c trong họ c tậ p. Hộ i
đồ ng quâ n nhâ n có thể xâ y dự ng cá c buổ i sinh hoạ t chuyên đề về phương
phá p, cá ch thứ c tổ chứ c, ý thứ c tự họ c trong đơn vị, biểu dương nhữ ng cá
nhâ n có thà nh tích nổ i bậ c trong họ c tậ p cũ ng như thẳ ng thắ n phê bình
nhữ ng trườ ng hợ p yếu kém, cò n chưa tích cự c. Tổ phương phá p chú trọ ng
nâ ng cao kiến thứ c củ a thà nh viên, phương phá p truyền đạ t cho cá c họ c
viên họ c yếu, từ ng bướ c cả i thiện mặ t bằ ng kiến thứ c chung củ a cả đạ i độ i.
Năm là, thườ ng xuyên tổ ng kết rú t kinh nghiệm trong đơn vị, phố i
hợ p vớ i cá c phò ng ban, cơ quan, cá c lự c lượ ng khá c tham gia và o quá trình
nâ ng cao YTTH củ a họ c viên trong họ c viện, trao đổ i về hoạ t độ ng quả n lý,
kết hợ p trong nộ i bộ họ c viện vớ i gia đình, địa phương cù ng tham gia và o
quá trình quả n lý họ c viên.
Đối với các tổ chức quần chúng
Cá c tổ chứ c quầ n chú ng ở đơn vị cơ sở trong HVKTQS có chứ c nă ng
đoà n kết, tậ p hợ p lự c lượ ng nhằ mP thự c hiện nhiệm vụ chính trị củ a đơn vị
dướ i sự lã nh đạ o củ a cấ p ủ y đả ng, sự chỉ đạ o củ a ngườ i chỉ huy và hướ ng
dẫ n củ a cơ quan chính trị. Thô ng qua họ at độ ng củ a mình, tổ chứ c đã đó ng
 66

gó p phầ n rấ t lớ n trong quá trình nâ ng cao YTTH cho từ ng họ c viên. Tổ chứ c

đi sâ u và o quầ n chú ng, hiểu rõ đượ c tâ m tư, tình cả m, nhữ ng khó khă n, bấ t
cậ p trong quá trình thự c hiện nhiệm vụ củ a đơn vị. Nhữ ng hạ n chế củ a cô ng
tá c chỉ huy trong việc quả n lý họ c viên, chưa phá t độ ng đượ c phong trà o thi
đua từ đó có nhữ ng đề xuấ t, tham mưu cho cá n bộ chỉ huy đưa ra nhữ ng giả i
phá p phù hợ p trong quá trình nâ ng cao chấ t lượ ng hiệu quả giá o dụ c củ a
họ c viên.
Trong cá c tổ chứ c quầ n chú ng ở đơn vị quả n lý họ c viên trong
HVKTQS thì Đoà n thanh niên Cộ ng sả n Hồ Chí Minh có vai trò đặ c biệt quan
trọ ng, là trườ ng họ c củ a thanh niên, trong đó lự c lượ ng thanh niên là thà nh
phầ n đô ng đả o nhấ t trong quâ n độ i. Cầ n phá t huy vai trò củ a tổ chứ c nà y
giú p định hướ ng cho họ c viên luô n kiên định vớ i mụ c tiêu lý tưở ng, xá c định
tố t nhiệm vụ họ c tậ p, xâ y dự ng tinh thầ n đoà n kết giữ a đồ ng chí, đồ ng độ i.
Cầ n phả i tích cự c vậ n độ ng họ c viên tham gia và o cá c hoạ t độ ng, cá c
phong trà o Đoà n thanh niên, hướ ng và o nâ ng cao chấ t lượ ng YTTH củ a họ c
viên. Tạ o đượ c mô i trườ ng, bầ u khô ng khí sô i nổ i, tích cự c thi đua phong
trà o, tạ o tinh thầ n vui vẻ, thoả i má i. Thườ ng xuyên nắ m bắ t tâ m tư tình cả m
để kịp thờ i giả i quyết nhữ ng khó khă n, vướ n mắ c trong quá trình họ c tậ p tạ i
đơn vị.
2.2.2.3. Phát huy tính tích cực, chủ động của học viên trong nâng
cao YTTH.
Để nâ ng cao YTTH cho HVĐTDH tạ i HVKTQS, biến quá trình đà o tạ o
thà nh quả trình tự đà o tạ o thì việc phá t huy tính tích cự c, chủ độ ng, tự giá c,
tự giá o dụ c, rèn luyện củ a họ c viên trong quá trình họ c tậ p tạ i HVKTQS là
mộ t việc vô cù ng cầ n thiết.
Họ đượ c coi là trung tâ m củ a quá trình tự giá o dụ c, là nhữ ng ngườ i
chủ độ ng tham gia và điều chỉnh quá trình tự họ c củ a bả n thâ n. Tính tích
cự c, chủ độ ng củ a họ c viên là ý thứ c tự chủ , kiên trì trong họ c tậ p, biến quá
trình tự họ c củ a bả n thâ n từ phương phá p họ c tậ p thụ độ ng sang phương
phá p chủ độ ng, trong đó , chủ yếu thô ng qua việc xá c định đú ng đắ n mụ c
đích, độ ng cơ trong họ c tậ p. Trong mô hình tự giá o dụ c, họ c viên đó ng vai
trò là ngườ i tự quyết định và tự điều chỉnh quá trình tự họ c củ a mình dự a
trên mụ c tiêu và nhu cầ u cá nhâ n. Quá trình đó đò i hỏ i ngườ i họ c viên phả i
luô n luô n có thá i độ nghiêm tú c, trá ch nhiệm cao, tự giá c, say mê vớ i độ ng
 67

cơ nộ i tạ i bên trong thú c giụ c tham gia cá c hoạ t độ ng để tiếp nhậ n thô ng tin,
tri thứ c... Đồ ng thờ i, cầ n có sự định hướ ng, tạ o điều kiện giú p đỡ củ a chủ thể
trong quá trình giá o dụ c, rèn luyện họ c viên tạ i trườ ng thì quá trình tự giá o
dụ c mớ i đạ t hiệu quả thiết thự c vữ ng chắ c. Trong quá trình dạ y họ c, ngườ i
dạ y có vai trò chủ đạ o thì ngườ i họ c lạ i đó ng vai trò quyết định trự c tiếp đố i
vớ i kết quả củ a toà n bộ quá trình.
Để phá t huy tích cự c, chủ độ ng củ a họ c viên trong nâ ng cao YTTH củ a
bả n thâ n, cầ n thự c hiện mộ t số giả i phá p sau:
Một là, họ c viên cầ n nhậ n thứ c sâ u sắ c vai trò , tầ m quan trọ ng củ a ý
thứ c tự họ c, tự rèn luyện, coi đâ y là mộ t trong nhữ ng nộ i dung, biện phá p,
cự c kỳ quan trọ ng, từ đó bả n thâ n có thêm ý chí, bả n lĩnh nâ ng cao nă ng lự c
tự họ c củ a bả n thâ n. Xâ y dự ng cho mình thá i độ , độ ng cơ đú ng đắ n, khô ng
ngừ ng phá t huy cao độ ý thứ c, chủ độ ng, sá ng tạ o và rèn luyện trong tự họ c.
Hai là, họ c viên cầ n chủ độ ng, tích cự c tự họ c, tự nghiên cứ u. Đâ y là
mộ t giả i phá p quan trọ ng hà ng đầ u, bao trù m, xuyên đố i vớ i việc nâ ng cao
YTTH cho HVĐTDH tạ i HVKTQS. Tính tích cự c, tự giá c, độ c lậ p giú p họ c viên
tự tin, chủ độ ng trong hoạ t độ ng họ c tậ p, bả n chấ t củ a phương phá p dạ y họ c
mớ i, chính là sự tích cự c hoá hoạ t độ ng củ a ngườ i họ c, lấ y ngườ i họ c là m
trung tâ m. Vai trò tự giá c và tích cự c củ a cá nhâ n họ c viên là độ ng lự c nộ i tạ i
để tiến bộ trong họ c tậ p. Khi nhậ n thứ c rằ ng việc họ c là trá ch nhiệm củ a
chính mình và đặ t mụ c tiêu cá nhâ n, ngườ i họ c viên sẽ tự độ ng thú c đẩ y bả n
thâ n họ để đạ t đượ c thà nh cô ng. Từ đó họ c viên sẽ tự giá c có khả nă ng lậ p
kế hoạ ch họ c tậ p cá nhâ n. Biết cá ch xá c định mụ c tiêu, phâ n chia thờ i gian
và tà i nguyên và tạ o lịch trình họ c tậ p hiệu quả . Điều nà y giú p ngườ i họ c
viên tậ n dụ ng thờ i gian và nguồ n lự c mộ t cá ch tố t nhấ t để đạ t đượ c kết quả
mong muố n. Khô ng chỉ chờ đợ i nhậ n thô ng tin từ ngườ i khá c, mà họ tự tìm
kiếm tri thứ c và kiến thứ c mớ i mộ t cá ch chủ độ ng hơn. Từ đó ngườ i họ c
viên sẽ dầ n là m quen đượ c vớ i việc khá m phá cá c nguồ n tà i liệu, sá ch, bà i
viết, khó a họ c trự c tuyến, đặ c biệt là cá c mô n họ c đã có bà i giả ng điện tử
Elearning và tham gia và o cá c cộ ng đồ ng họ c tậ p để mở rộ ng kiến thứ c và
hiểu biết củ a mình.
Ba là, că n cứ và o yêu cầ u nhiệm vụ chung củ a khó a họ c, chủ trương
lã nh đạ o củ a cấ p ủ y, kế hoạ ch huấ n luyện củ a cấ p trên, chứ c trá ch nhiệm vụ
và trình độ hiện có củ a bả n thâ n, họ c viên phả i chủ độ ng xâ y dự ng kế hoạ ch
 68

cá nhâ n để nâ ng cao trình độ kiến thứ c mọ i mặ t và kiên quyết thự c hiện

theo kế hoạ ch đó .
Bốn là, thườ ng xuyên tự đặ t câ u hỏ i về nhữ ng gì đượ c họ c và tư duy
phả n chiếu về quá trình họ c tậ p củ a mình. Từ đó giú p tìm hiểu sâ u hơn về
chủ đề và khá m phá nhữ ng vấ n đề mớ i, nhậ n ra điểm mạ nh, điểm yếu, và
cá ch cả i thiện kỹ nă ng họ c tậ p củ a mình. Duy trì độ ng lự c trong tự họ c họ c,
thô ng qua việc xem xét nhữ ng lợ i ích mà họ c tậ p mang lạ i, tạ o ra nhữ ng
thưở ng nhỏ cho bả n thâ n khi đạ t đượ c mụ c tiêu nhỏ , và tìm kiếm sự hỗ trợ
từ gia đình, bạ n bè hoặ c ngườ i thầ y. Đồ ng thờ i, việc duy trì mộ t tư duy tích
cự c, tậ p trung và o thà nh cô ng và khá m phá nhữ ng cá ch tiếp cậ n mớ i trong
quá trình họ c tậ p cũ ng rấ t quan trọ ng.
Như vậ y, quá trình họ c tậ p và tiếp thu tri thứ c khô ng chỉ đơn thuầ n là
quá trình truyền tả i kiến thứ c từ mộ t phía mà nó là sự tương tá c, trao đổ i từ
hai phía, trong đó , giả ng viên đó ng vai trò tổ chứ c hướ ng dẫ n, định hướ ng,
họ c viên đó ng vai trò là trung tâ m củ a quá trình tự họ c, tự nghiên cứ u. Việc
phá t huy tính tích cự c, chủ độ ng củ a họ c viên trong tự họ c là hoạ t độ ng rấ t
cầ n thiết và có ý nghĩa quan trọ ng, bở i thô ng qua hoạ t độ ng trên sẽ giú p cho
họ c viên nâ ng cao kiến thứ c, trá ch nhiệm, tự giá c trong thự c tiễn cô ng tá c
củ a mình, đá p ứ ng yêu cầ u ngà y cà ng cao củ a cô ng tá c đà o tạ o, bồ i dưỡ ng và
chấ t lượ ng giả ng dạ y củ a Họ c viện.
2.2.2.4. Xây dựng môi trường học tập tích cực, phù hợp để nâng
cao YTTH của HVĐTDH tại HVKTQS
Chủ nghĩa Má c – Lênin đã khẳ ng định: con ngườ i vừ a là sả n phẩ m củ a
hoà n cả nh xã hộ i – lịch sử , vừ a là chủ thể cả i tạ o và thú c đẩ y xã hộ i phá t
triển. Sự phá t triển phẩ m chấ t và nă ng lự c củ a họ c viên chịu sự ả nh hưở ng
sâ u sắ c bở i mô i trườ ng hoạ t độ ng là mộ t tấ t yếu khá ch quan.
Mô i trườ ng họ c tậ p, rèn luyện tích cự c ở đơn vị họ c viên là nơi diễn ra
cá c hoạ t độ ng củ a cá n bộ , họ c viên, là tổ ng thể cá c thà nh tố vă n hó a tạ o nên
mộ t hoà n cả nh hiện thự c, tá c độ ng đến sự hình thà nh phá t triển cá c giá trị
vă n hó a đạ o đứ c, nhâ n cá ch củ a từ ng họ c viên và tậ p thể quâ n nhâ n.
Mô i trườ ng họ c tậ p, rèn luyện tích cự c ở đơn vị họ c viên gắ n bó chặ t
chẽ vớ i mô i trườ ng giá o dụ c, đà o tạ o. Xâ y dự ng và phá t huy mô i trườ ng họ c
tậ p tích cự c sẽ thú c đẩ y quá trình họ c tậ p, cụ thể hơn là quá trình tự họ c củ a
họ c viên diễn ra mộ t cá ch tự phá t, tự giá c, đạ t hiệu quả cao, gó p phầ n phá t
 69

triển, hoà n thiện phẩm chất năng lự c củ a ngườ i họ c viên theo mụ c tiêu yêu cầu
đào tạo đề ra.
Xâ y dự ng mô i trườ ng họ c tậ p tích cự c để nă ng cao YTTH củ a họ c viên
cầ n tậ p trung là m tố t nhữ ng nộ i dung yêu cầ u sau:
Một là, xây dựng những giá trị văn hóa tinh thần làm cơ sở nâng cao
YTTH của học viên.
Xâ y dự ng giá trị vă n hó a tinh thầ n bao gồ m: xâ y dự ng phẩ m chấ t
chính trị, đạ o đứ c, lố i số ng, nhữ ng giá trị châ n, thiện, mỹ, truyền thố ng: “Bộ
độ i cụ Hồ ”, truyền thố ng đơn vị, Họ c viện và quâ n độ i, xâ y dự ng lố i số ng cầ n
kiệm liêm chính, chí cô ng vô tư, nếp số ng chính quy, hà nh vi có vă n hó a, tinh
thầ n tương trợ , giú p đỡ độ ng viên, thú c đẩ y nhau trong họ c tậ p.
Nhữ ng giá trị vă n hó a tinh thầ n là yếu tố cơ bả n củ a mô i trườ ng số ng
xung quanh họ c viên, gó p phầ n quan trọ ng và o định hình nhâ n cá ch, hà nh vi
củ a từ ng họ c viên. Số ng trong tậ p thể, họ c viên có thể tiếp thu họ c hỏ i nhữ ng
giá trị tích cự c, nhậ n đượ c sự tương trợ , giú p đỡ từ mộ t tậ p thể là nh mạ nh.
Bên cạ nh đó họ c viên cầ n cả nh giá c trướ c nhữ ng thó i hư tậ t xấ u, nhữ ng tiêu
cự c xuấ t phá t từ mô i trườ ng số ng.
Hai là, xây dựng các mối quan hệ giáo dục và bầu không khí văn hóa
tinh thần trong học viên.
Mô i trườ ng họ c tậ p tích cự c cầ n cung cấ p cho họ c viên nhữ ng mố i
quan hệ hà i hò a, tố t đẹp, là nh mạ nh cù ng bầ u khô ng khí tinh thầ n phù hợ p.
Đâ y là đò i hỏ i cơ bả n để họ c viên hình thà nh đượ c độ ng cơ họ c tậ p đú ng
đắ n, có tinh thầ n họ c tậ p tự giá c, thự c sự tích cự c.
Để thự c hiện tố t nộ i dung trên cầ n thự c hiện tố t nhữ ng vấ n đề cơ bả n
sau:
Xâ y dự ng cá c mố i quan hệ giá o dụ c và cá c mố i quan hệ tâ m lý – xã hộ i
tố t đẹp là nh mạ nh trong họ c viện.
Xâ y dự ng cá c chế độ nề nếp giá o dụ c, huấ n luyện và sinh hoạ t trong
Họ c viện mộ t cá c khoa họ c, thố ng nhấ t.
Xâ y dự ng bầ u khô ng khí tâ m lý dâ n chủ , kỷ luậ t và đoà n kết thâ n á i
trong tậ p thể đơn vị họ c viên.
Ba là, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật huấn luyện giáo dục kết hợp với
cải tạo cảnh quan đơn vị, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động giáo dục đào
tạo.
 70

Đả m bả o đầ y đủ về cơ sở vậ t chấ t, cơ sở đà o tạ o là nộ i dung có ý nghĩa

quan trọ ng trong xâ y dự ng mô i trườ ng họ c tậ p tích cự c cho họ c viên. Vì vậ y,
cầ n là m tố t mộ t số vấ n đề cơ bả n.
Xâ y dự ng Họ c viện có kết cấ u hạ tầ ng hợ p lý, có đầ y đủ cơ sở vậ t chấ t
kỹ thuậ t phụ c vụ cho huấ n luyện, giá o dụ c đà o tạ o, đả m bả o chấ t lượ ng và
số lượ ng tạ o điều kiện thuậ n lợ i nhấ t cho họ c viên sinh hoạ t và họ c tậ p.
Xâ y dự ng, bố trí hệ thố ng giả ng đườ ng phù hợ p, thố ng nhấ t. Cá c
phò ng họ c chuyên dù ng, phò ng thí nghiệm, thự c hà nh đượ c trang bị cá c mô
hình họ c cụ , cơ sở vậ t chấ t thí nghiệm đả m bả o đầ y đủ , hiện đạ i, sá t vớ i thự c
tiễn nghề nghiệp củ a từ ng chuyên ngà nh.
Đầ u tư xâ y dự ng thư viện hiện đạ i, có nhiều hình thứ c thu hú t họ c
viên hơn so vớ i hiện nay.
Phá t huy tố t vai trò tá c dụ ng củ a cá c phương tiện thô ng tin truyền
thố ng nhằ m tạ o điều kiện thuậ n lợ i cho cô ng tá c giá o dụ c họ c viên.
Đẩ y mạ nh phong trà o vă n hó a, vă n nghệ quầ n chú ng trong họ c viện và
thườ ng xuyên phố i hợ p giao lưu vă n hó a vớ i tố chứ c đoà n, đơn vị kết nghĩa
trên địa bà n đó ng quâ n.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Việc khả o sá t và đá nh giá thự c trạ ng nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i

HVKTQS hiện nay đượ c thể hiện trong đá nh giá nhữ ng thà nh tự u, nhữ ng
hạ n chế; nguyên nhâ n củ a nhữ ng thà nh tự u, nhữ ng hạ n chế, trên cơ sở đó
rú t ra mộ t số bà i họ c kinh nghiệm trong việc nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH
tạ i HVKTQS hiện nay. Đồ ng thờ i Đề tà i cũ ng đưa ra nhữ ng yêu cầ u đố i vớ i
hoạ t độ ng nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay.
Đá nh giá đú ng thự c trạ ng, xá c định đượ c yêu cầ u đố i vớ i hoạ t độ ng
nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS là cơ sở khoa họ c để đề xuấ t
nhữ ng giả i phá p nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay nhằ m
 71

đem lạ i nhữ ng kết quả tích cự c hơn nữ a trong nhiệm vụ giá o dụ c, đà o tạ o

củ a họ c viện, đá p ứ ng yêu cầ u nhiệm vụ mớ i củ a quâ n độ i.
Cá c giả i phá p đưa ra là đồ ng bộ , có quan hệ chặ c chẽ vớ i nhau, đò i
hỏ i cầ n đượ c triển khai mộ t cá ch thiết thự c, hiệu quả , linh hoạ t, phù hợ p
trong toà n Họ c viện và đi sâ u đến từ ng họ c viên, từ ng buổ i họ c. Thự c hiện
tố t cá c giả i phá p có ý nghĩa quyết định đến kết quả củ a quá trình nâ ng cao
YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay.
 72

KẾT LUẬN
Nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS có vai trò đặ c biệt quan
trọ ng đố i vớ i nhiệm vụ giá o dụ c đà o tạ o củ a HVKTQS. Đâ y là nhâ n tố gó p
phầ n quyết định đến chấ t lượ ng, hiệu quả họ c tậ p củ a họ c viên. Nâ ng cao
YTTH cho họ c viên là mộ t hệ thố ng nhữ ng tá c độ ng có mụ c đích, có ý thứ c
củ a cá c chủ thể và o nhậ n thứ c, tình cả m, ý chí củ a họ c viên nhằ m hình thà nh
và nâ ng cao YTTH củ a họ c viên, đá p ứ ng yêu cầ u về phẩ m chấ t nă ng lự c củ a
ngườ i quâ n nhâ n và nhiệm vụ quâ n độ i trong thờ i kỳ mớ i thự c hiện mụ c
tiêu đến nă m 2025 cơ bả n xâ y dự ng quâ n độ i tinh, gọ n, mạ nh; phấ n đấ u từ
nă m 2030 xâ y dự ng quâ n độ i hiện đạ i.
Việc khả o sá t và đá nh giá thự c trạ ng nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i
HVKTQS hiện nay đượ c thể hiện trong đá nh giá nhữ ng thà nh tự u, nhữ ng
hạ n chế; nguyên nhâ n củ a nhữ ng thà nh tự u, nhữ ng hạ n chế, trên cơ sở đó
rú t ra mộ t số bà i họ c kinh nghiệm trong việc nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH
tạ i HVKTQS hiện nay. Đồ ng thờ i Đề tà i cũ ng đưa ra nhữ ng yêu cầ u đố i vớ i
hoạ t độ ng nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay.
Đá nh giá đú ng thự c trạ ng, xá c định đượ c yêu cầ u đố i vớ i hoạ t độ ng
nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS là cơ sở khoa họ c để đề xuấ t
nhữ ng giả i phá p cơ bả n như: Nâ ng cao nhậ n thứ c, trá ch nhiệm củ a cá c cấ p
cá c ngà nh và tấ t cả thà nh phầ n, lự c lượ ng trong nâ ng cao YTTH củ a họ c
viên; Phá t huy vai trò củ a cá c tổ chứ c, cá c lự c lượ ng trong nâ ng cao YTTH
củ a họ c viên; Phá t huy tính tích cự c, chủ độ ng củ a họ c viên trong nâ ng cao
YTTH; Xâ y dự ng mô i trườ ng học tập tích cự c, phù hợ p để nâng cao YTTH của
HVĐTDH tại HVKTQS hiện nay.
Cá c giả i phá p đã đề cậ p mộ t cá ch tương đố i, hệ thố ng, toà n diện, cụ
thể nhữ ng vấ n đề cơ bả n củ a quá trình nâ ng cao YTTH cho họ c viên. Nắ m
vữ ng và vậ n dụ ng đồ ng bộ , sá ng tạ o cá c giả i phá p nà y gó p phầ n đem lạ i
nhữ ng kết quả tích cự c hơn nữ a trong nhiệm vụ giá o dụ c, đà o tạ o củ a Họ c
viện, đá p ứ ng yêu cầ u bả o vệ Tổ quố c Việt Nam xã hộ i chủ nghĩa trong tình
hình mớ i.
Nâ ng cao YTTH củ a HVĐTDH tạ i HVKTQS hiện nay là mộ t vấ n đề quan
trọ ng và phứ c tạ p, đò i hỏ i phả i đượ c nghiên cứ u cô ng phu và khoa họ c.
Nhưng do hạ n chế về khả nă ng thự c hiện củ a nhó m tá c giả , nên đề tà i khô ng
trá nh khỏ i nhữ ng thiếu só t. Kính mong đượ c sự gó p ý, giú p đỡ củ a cá c nhà
 73

khoa họ c để nhó m tá c giả tiếp tụ c nghiên cứ u, hoà n thiện, phá t triển trong
nhữ ng đề tà i khoa họ c tiếp theo.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đả ng Cộ ng sả n Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XI, Nhà xuấ t bả n Chính trị Quố c gia Sự thậ t, 2011.
2. Đả ng Cộ ng sả n Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XIII, Nhà xuấ t bả n Chính trị Quố c gia sự thậ t, 2021.
3. Quâ n độ i nhâ n dâ n Việt Nam, Kế hoạ ch số 619/KH-TM ngà y
09/4/2021 củ a Bộ Tổ ng Tham mưu về thự c hiện chủ trương “Chấ t lượ ng
đà o tạ o củ a nhà trườ ng là khả nă ng sẵ n sà ng chiến đấ u củ a đơn vị”.
4. Quâ n độ i nhâ n dâ n Việt Nam, Quâ n ủ y Trung ương, Đề á n “Đổ i
mớ i quy trình, chương trình đà o tạ o cá n bộ cá c cấ p trong Quâ n độ i đá p ứ ng
yêu cầ u nhiệm vụ trong tình hình mớ i”.
5. Quâ n độ i nhâ n dâ n Việt Nam, Bộ Quố c phò ng, Đề á n “Xâ y dự ng
độ i ngũ nhà giá o, cá n bộ quả n lý giá o dụ c trong Quâ n độ i giao đoạ n 2023 –
2030 và nhữ ng nă m tiếp theo”.
6. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngà y 04/11/2013 Hộ i nghị lầ n thứ 8
Ban Chấ p hà nh Trung ương khó a XI về đổ i mớ i că n bả n, toà n diện giá o dụ c
và đà o tạ o, đá p ứ ng yêu cầ u cô ng nghiệp hó a, hiện đạ i hó a trong điều kiện
nền kinh tế thị trườ ng định hướ ng xã hộ i chủ nghĩa và hộ i nhậ p quố c tế.
7. Họ c viện Kỹ thuậ t quâ n sự , Đề á n: “Quy hoạ ch phá t triển Họ c
viện Kỹ thuậ t quâ n sự đến nă m 2030, tầ m nhìn đến nă m 2045”.
8. Tổ ng cụ c Chính trị QĐNDVN, Giá o trình Tâ m lý họ c quâ n sự ,
Nhà xuấ t bả n Quâ n độ i nhâ n dâ n, 2020.
9. Tổ ng cụ c Chính trị QĐNDVN, Giá o trình Giá o dụ c họ c quâ n sự ,
Nhà xuấ t bả n Quâ n độ i nhâ n dâ n, 2020.
10. Tư tưở ng Hồ Chí Minh về giá o dụ c và vấ n đề giá o dụ c đạ i họ c
Việt Nam, PSG.TS. Ngô Vă n Hà , Nhà xuấ t bả n Chính trị Quố c gia Sự thậ t,
2017.
11. “Phá t triển nă ng lự c tự họ c trong hoà n cả nh Việt Nam”, 2008,
Trịnh Quố c Lậ p, Tạ p chí Khoa họ c Đạ i họ c Cầ n Thơ
 74

12. “Nâ ng cao phẩ m chấ t chính trị quâ n nhâ n củ a quâ n độ i nhâ n
dâ n Việt Nam trong giai đoạ n cá ch mạ ng mớ i”, 1994, Dương Vă n Lượ ng,
Luậ n á n tiến sĩ, Họ c viện chính trị Quố c gia Hồ Chí Minh
13. “Thự c trạ ng tự họ c và cá c yếu tố ả nh hưở ng đến hoạ t độ ng tự
họ c củ a sinh viên, khoa khoa họ c xã hộ i và nhâ n vă n trườ ng Đạ i họ c Cầ n
Thơ”, 2021, Nguyễn Vă n Trò n, Nguyễn Lê Mẫ n, Nguyễn Lê Phương Anh,
Chung Quan Tiến
14. “Kỹ nă ng tự họ c củ a sinh viên trườ ng Đạ i họ c Kiên Giang trong
cuộ c cá ch mạ ng 4.0”, 2019, Hà ng Duy Thanh, Tạ p chí Khoa họ c Đạ i họ c Cầ n
Thơ